Angeli Politiani Opera qvae qvidem extitere hactenvs omnia : longè emendativs qvàm usquàm antehac expressa : quibus accessit Historia de coniuratione Pactiana in familiam Medicam, elegantissimè conscripta : quorum omnium ordinem post Politiani el

발행: 1553년

분량: 703페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

221쪽

amicum praestare possis . Neq; uero postremit inter latices tiras posuerim, Q litteras ec ingenia ut audio) tam impense diligis, quodq; bonaS arteis non solles modo, sed alis atq; promoues. imperatoriu ec hoc decus, ctim l in nullo plus emicat laic nitor ec hoc lunae doctrinae,cj in regibus : unde natu sit illud cx Homero Platonis interpretatione, disicipulos deorum non alio ου este, q; reges: tum uero maxime, . praecepta sapientiae non habentibus modo prosiunt sed in alios etiam fere dixerim plus redundant. Quis ignorat Anaxagoram in Pericle, Platone in Dio ne multos instituismet' Non nauigasset ab exercitu Cato Rhodon, ut Atti enodo. rum audiret, nec Panaetiti Scipio uidere concupisset, nisi tantum in ea re uel ornamenti, uel fructus inesse iudicauissent.Praetereo multa prudens, atq; conscius,ni hil me fugit, breligiose, cst innocenter is sancte ineuntem iuuentutem tuam exi gas: patet omnibus obsequentiorem te patri filiu nec esse, nec fuisse quenquam Scio Φ praeclarae,i magnificae cogitationes tuae sint omnes.Non ignoro quae pridem uota conceperis, nuncuparisq; digna principe Christiano, digna maioribus tuis, digna Caesare digna te ipso. Hae uirtuteS tuae illaesitan imperator unice, pro pter quas ducem suum te bellicosissima terrae Galliae pars Belgae iam modo non dedignantur aduenam, di Germanu, quibus alioqui sunt infensi, cst proximi, lingua, coelo, mollibusq; disiuncti: sed appetunt ut indigenam, uenerantur ut princi Dem, diligunt ut parentem. Haec ingentia tua merita, propter quae Federicus pater innocentissimus, re grauissimus imperator adduci persuaderi in potuit, uti te regem Romanum se uiuo renuntiari pateretur. Ac disserebat quide ille primum, re cunctabatur, simul ut uerecundiam oc modestiam suam, quemadmoda praedi ximus, ab omni labe suspicionis alsereret: simul ut exploraret, assentaret a nepa tr qui pro filio tam enixe laborarent, an consultus aluti suae uellet. Sed extemplo patuit acclamationes illas, atq; preces no adulantiu uoces fuisse, sed studentium. Nam adulatio semel elisia protinus frangitur atq; languesicit. Studia quo plus at centur, eo magis gliscunt ec exardescutit. Quanto nunc, diue Federice, gaudio, perfunderis, cp filius tuus te incolumi placere potest imperatoici iucundum tibi quod te coparari filio tuo sentis Et quoniam controuersa res Videtur, modo uincis,modo uinceris. Caeterum quid prouidentia tua dignius, amplitudini glorio sus, clementiae, pictat felicitati conuenientius facere potuisses, q; uti que ex uti litate publica fuit ut genuisses, eidem quoq; pcr patrem di decus & nomen imperatoris accresceret: Macte ingenti utroq; in rem p .merito, etiam si difficile percipitur, ut inquit ille,pulchrius & honestius fuerit genuisse tale,an cooptaste. Non multo 1 mor tamen uestra laus Germani principes integerrimi, quotii ius id est regem Romanu mox futuris imperatorem eligere Nec enim possim nG optimi censeri, qui principes sibi optimos prospiciunt. Proinde cum talis & tantus essetis, que legistis,ut 5 omnii, anteponi meruerit, dc ab Omnibus, scitote uos utrum cumulatissime obsecutos fuisse, & ut gratiar uobis ab omnibus immortales Mncredibiles haberent,& ut nomen uestru sternitati c5mendatum &consecratumrenet. Etenim ut nomineVitellii, uel Othonis subinde admonemur corii qui faces,

illas, atq; pestes ad dissipandit &incessendu orbem intulis senita haec optimi principis electio nunqua memoriae hominu sine uobiS recurres, quo ties in posteri uestri res ab illo fortiter gestas incognoscent, toties laudabunt, qui talem imperio praefecerint. Sed redeamuS Unde nos contemplatio patris, di coru qui te legerat abduYit.Magna per se res erat, omnibus punctis,omnibus suffragiis,& udia di camo tributim, centuriatimq; declaratu esse regem Romanoru: sed fecit occasio

maiorem. Ea sunt enim reipub.Christianae tempora,is habituS imperij, ut no tam

speciosium

222쪽

speciosum fuerit te regem creari, quam necestarium: nec ad futura modo, sed ad praesernia rerum momenta salutare. Omitto sigillatim enumerare publicas cla des, omitto percensere quam luxata, quam conuulsa sint omnia religionis Chri

stianae membra, omitto bella, quibus imperium hoc distringitur: sit enim piaculuin tam sesta praesentium gaudioru luce misceri tristia: illud sine periculo uiolatae publicae laetitie dicetur,hoc quod principes Germani de creando te sibi rege cogitauerunx non tam consilium fuisse, quam remediis. Ergo no ad otiis, non ad re

missionem, no ad quietem alioqui tibi debitam post tam multos labores) sed ad

nouas expeditiones,noua bella, nouas dissicultates, imperium tibi traditur, omnino , per hoc no solatiu tibi, sed alijs quaeritur: nila it enim aliud cogitatu uideo summos uiros, qui te patri tuo principi nobilissimo, sed annora pleno, socium ad didere, quam ut ille consilio rempub.tu laboribus ec operibus adiuuare poties Qtiid illud, quam gloriosum tibi, quam laetum patri, quina omnibUS in tempore,

ut regem decerni tunc demu te contingeret, cum opem tuam non impcrium, sed

imperator: nec imperator,sed pater expectaturus esse uideretur Accessit hoc adcumulum amplitudinis, ct fortunae tuae, rex pristant me, ut qui filiu infantem erpenitissimis hostium munimentis eripuisses, apud eundem patris quoq; recreati gloria constaret. Duos omnino legimus cognomento Pios fuisse,nec argumen tum ignoratur, unde sic appellari meruerint. In te posteritas ambiget, uter euen tus hoc nomen tibi conciliauerisi quod pius in parente, an quod pius in filisi apparueris. Sed iam tempus est, ut uela retraham, neu longius me cli Volo, aut cj parces legati sunt,laudu uestrarum splendore,numerO,magnitudine detineri patiar

Quamobre si nihil est in rebus humanis principe Romano maius re augustius, si talis ec tantus est filius tuus Caesar,ut ab omnib. legi debuerit,ec ex omnibus: de nio si nihil uel nobilius ad gloria, uel certius ad salute excogitari poterat, i ut ille rem p. dissicilimo tepore capesseret: nemini miru uideri debet, si quod per initia testatus fum, ad huius magnitudine laetitiae nullius hominis facundia, nullius uis ingeni j peruenire potest. Sed haec translatilia sunt, cdmunia sint omnibus. Illae peculiares Veneto cause, quod net ges est ulla,ncinnatio absit uerbo inuidia)cuius uel plura,vel maiora, Nin Chrissianam rempub. cuius uos caput estis, re in

Romanu imperium argumenta beneuolentia ,sdei, pietati S appareant.Non auia

derem ista profiteri, Canar op time, nisi ec uera esse constarehct tu uera libeter auia dires:alioqui scieba scelus esse coram te paru certa dicere, nedu falsa. Sunt δέ illa nobis propria, Maximiliane rex sortissime, quod clarissimu nomen Austriae famili, qua nulla fuit unquam regum imperatorum in foecundior,religiosum ec uenerabile semper habuimus,u Federico patri tuo principi saluberrimo, quςcuncν sieres tulerunt,entae studuimus, quibuscunque cum locis di temporibus singulari significatione uoluntatis Ac osseruantiae prosccuti sumus, quod ipsium te sempera tenetis unguiculis inductione quadam animi non occulta impensissime coluitamus, autoritati tuae fauimus, amplitudinem quantu uires fuere defendimus. Iam

qui principibus Lusitaniae nobilissimis Ac fortissimis,unde maternum tibi genus est, qui socero tuo Carolo duci generosissimo, qui Philippo eius patri sapientissimo principi chariores unquam fuere, J Veneti Tot modis copulati cum subli mitate uestra sumus, tam multiplici nexu uincit, ut qui h sc non uidet, nihil omniano uideat: qui plus desiderat, nihil omnino desideret. Gratulatur ergo prorsus in uobis sibi, Zc in se uobis senatus, ec uniuersa ciuitas nostra, non quantum caeteri fecere, sed quantum nulli: nec quantum dici uel cogitari potest, sed quantum nec

dici nec cogitari fas est.Et quoniam ambo uos celeberrimi principes hinc pater,

223쪽

EPIs TOLARUM212 inde filius, ita mutuo creuistis,ut nem tu maior,neque tu selicior esse possis: reliquum es Ut Deum optimum maximum conditorem huius, &seruatorem imperii publica uice comprecer dc obtester,ut quando rem Romanam principii duo rum patris,& filii huius maturitate senioris, illius uirtute iuuenis florentissimam ei se uoluit, beneficio suo faueat,pietatem let suam,&uoluptatem conseruandi per Jptimos principes generis humani sanciat,&perpetuam esse iubeat. postremo, ut illustrissimum ducem nostrum,& inclytam Rempublica incolumitatis, oc gloriae Uestrae cupidissimam, quae te, Caesar semper 8c patrem,&principem Christia senae religionis agnouit, coluit, di suspexit, Scrofanctae maiestati tuae, quanta maxima possimus ueneratione ,religione, deUOtione comendemus, opeS nostras omne is, at w uires ad ornamentu ec incrementu imper', dignitatem & amplitudine sacratissimi nominis uostri, promptas, expositas & dicatas esse doceamus. Dixi.

HERMO LA US BARBARVS I. CARON DELETO S V PREMO REGIS ROM. SECRETARIO S.

Rationem a me nudiusquartus habitam ad principes, amplitudini tuae mi ito recognoscendam castigandam Q. Qi Ianquam enim mei motiso esset, nihil unquam temere, nihil non diu conditum atq; presium emit rere, cum primum tamen desiderari eam a te subodoratus sum, intuli mihi uim, di peruici tandem, ut instituto meo decederem : ratus id quod erat, mi nus esse malum,adire periculum famae, quam moram desiderio tuo facere. Qus ris unde tanti sis apud me, quem ne de facie quidem norim .Perspecte sunt omni-hus eruditio,sides, integritas tua.Compertum nobis est quantum Veneti nomi nis studiosus sis, exploratum habeo quantum me diligas parum merentem, quantum orationem Θc actionem meam commendes. Sed heus tu docte uir, obsecrone mirere, si qua i eges in hoc libello, quae tunc dicta non fuerunt. Nec cnim ad didi nunc ea, sed detraxi tunc: admonitus ab aulicis extemplo limen attigi, ne longus ciuem, ambitio a reciderem, optima quaeq; dicerem,patientissimis omni no, sed occupatis imis tamen principibus parcerem. Amputaui subito consilio

multa, quanquam quod potest consilium fuisse, si subitum rea quae tunc resecui,

modo fiunt ann Xa: Utcuno, Veterum exemplo facimus, quos F. Quintiliano te

ste, costat longe aliter scripsisse, quam egistent.Exulanti Massiliae A.Miloni qui dam orationem M.Tulli ' non quam habuisset pro eo sed quam scripsistet, ait 1it: tunc ille: Si sic egisses, inquit, Marce Tulli, non esitaret Massiliae barbatos pi

sces Milo. Caeterium non dubito, quin nisi te amor fallat, ut audiendo tunc, ita nunc t egendo non parum multa tibi displicitura sint. Sed aequum te quaeso no his ec cognitore Z iudicem praebe, considerans hoc, 8caestimans, quod sesquihoram anter in principes adiremus, significata nobis fuerit, no duas orationes seor sum,ut cogitabamus atq; paraueramus, sed una duobus iunctim habenda 8c recitandam esse.Plena dissicultatis,plena discriminis res erat: tota mihi ratio dicendi puncto teporis immutanda fuit, orationis uniuersis filui retexui: atl ut breui rem coplectar, Z cutis, ec iacies ipsa prorsus interpolata est. Vale decus nostrii, re me principi nobilissimo, cuius es inter eos qui sunt a secretis,merito si Ipremus, com mendatis simu rogo facias. Vtina aliquando tanti sim, ut res ab illo sortiter oc magnificer gestas posteritati comendare possim Tam facturus sum id libenter,cb qui maxime desideret.Ex Brugis,pridie Nonas

Augusti, M. CCCCLXXXVII. EPISTOLARUM ANGELI POLITIANI FINIS. ANGELI

224쪽

ANGELI POLITIANI MISCELLA

tium Medicen PRAEFATIO. v Μ tibi superioribus diebus, Laurenti Medices, nostra haec

Miscellanea inter equirandum recitaremus, delectatus arbitror nouitate ipsa rerum,& uarietate non illepida lectionis, horta ri coepisti nos, ut unam saltem ex eis Centuriam nam centenis

libri singuli capitibus explicantur publicaremus. Quod nun

utique simul autoritate tua, qua maior, nobis quidem, nulla ira terris est, simul ratione adduco 1 facimus: quoniam nostra ista iam nonnulli uel cum puluisculo conuerrunt, sicut aliis pridem, sibύque nostrorum titulo labo rum nimis placeant. Quanquam scimus inuidia magna fore hos libros, Zc multatum sermonis subituros, ut qui de magni nominis autoribus liberer pronuncient Sed non id nostrum exemplum. Nam scriptores fermer omnes sic suas tuentur Parteis, ut alienas oppugnent, ac laudis occasionem plerunque de aliorum erra iis petant: tum saepe . tenuioribus &gregariis,ueluti que postremae notae, qualis:

ego, uel Cluvienus, etiam proceres illi ut ita dixerim & antesignani quidam ii terarum suggillantur. Vetus est autem dictum: Conscientia mille testes. Scit illae prorsus nihil hic odio datum,nihil stomacho, candide omnia, ct simpliciter nihil aut insectanter aut malevoler, nihil oblatrandi studio, nihil ostentandi uoto pro

tulimus , animo' que semper ad probandum si liceret) quam ad improbandum

propensiore fuimus. Neque uidelicet strophis, aut cuniculis, sed libero examine, libera ueritatis fronte rem gessimus. Ac non id quaesiuimus, ut aliquam do diis hominibus ueluti labeculam aspergeremus, sed id cauimus potius, ne sub ilis lorum autoritate studiosorum fides periclitaret uxDenique in eos potis imum caneus hic ex prosesio directus, in eos hic aries eX destinato temperatus, qui contatra ueri faciem, pro uernaculo qUidem sibi, sed imaginario tamen sensu frontem durant: eos acie s li maxime compungimus, qui stylum uertere, hoc est, qui Liae errata dispungere non didicerunt . At inordinatam istam, reconfusaneam quasi sylvam, aut farraginem perhiberi, quia non tractim ec continenter, sed faltuatim scribimus, ct uellicatim, tantum abest uti doleamUS, ut etiam titulum non sane lium, quam Miscellaneorum exquisiverimuS, in queis Graecum tamen Helia

num, Latinum sequimur Gellium, quorum utriusque libri uarietate fiunt, quam ordine blandiores. Quanquam me Clementis quidem Alexandrini pontificis, apo stolici que uiri commentaria, quae πωματεις, quasi stragula piota dixeris, inscribebantur, assum profecto nobis titulum, nisi uarietatiS istius insinuabant.Ete nim de Aristoxeni taceo commentarῆS, qu OS pari sermer titulo citat eo uolumine Porphyrius, quod in Harmonica Ptolemaei composuit. Denique si uarietas ipsa, fastidii expultrix, & lectionis IrritatriX in Miscellaneis culpabitur, una opera reprehendi rerum quoque natura poderit, cuiuS me quidem profiteor tali dispa rilitate discipulum. Quod si ad omnem IS minutiem demittunt, hoc uero apud LatinoS exemplo etiam Caesaris, Varronis, rigessalae, Ciceronis, plinii, Qui imilliani, aliorum que similium facere licet, quos arm Ilantibus ec errare honestum. Quare quod istos ueluti patricios decuit, etiam me quλsi minorum gentium nodedeceat. Par adeo celebritas nominum, uel Graeca inserit, uel ex commodo interpretatur,isque nunc ad sensum,nunc ad uerbum, quod hic utrunque. Iam

si cui parum quaepiam enucleata,fortasse etiam nimis dura, Obscura I uidebutur,

certe

225쪽

PRAEFATIO

certe is nec ingenio satis uegeto, nec eruditione solida sideIiq; fuerit. Sicubi barahara quedam, ec obsoleta deprehendentur: ea uero de industria dispersimus, eria ut barbaris 8c ineruditis placeremus, Zc fieret liber corrasse undissi gratiota uendibilior. Si qui remotiora dicent hic inueniri uocabula, st; ut sumpta credantur de

medio, ne isti arbitror sententiam suam mutabunt, curn ad usq; medium literature

Promouerint. Nec enim desunt, quibus etiam ut ait M. Tullius alabastrus uri guenti plena putere uideatur.Tum in hoc genus scriptionibus, que non se populo uenditant, sed paucis modo parantur, usus istiusmodi reconditae stupellectilis, praesemm Uerecundus, minime improbatur a bonis. Nec enim renouare sit pro brum, quae iam pener exoluerunt, si itio do haec ipse non uetustescere adhuc, sed uetera sicere de integro possint. Si que interim noritilla offendunt eloquendi diuerticula, minus fortasse homini nota, qui dece tanta Ciceronis paginas, nihil prae terea lectitauelit, utiq; ab hoc ego ad eruditos prouoco: praecipuer credo lauda turos, que ab ipso improbabuntur. Nihil autem forsan intolerabilius, quam ut de te sententiam serat indoctus, qui tamen sibi ipse doctis imis uideatur. Si quis ubi quid refellitur,mul tarum uel autoritatum, uel rationis moles desiderat, at uicto riam sciat illic a nobis non uictoriar quaeri satietatem. Silogiuscula capita alia breuiuscula rursus alia putabuntur, credamus hanc quo esse legem noui operis, ut aequale habeat nihil, nusqua sibi sit par, semper dissimilitudine claudicet, unam misiam regulam tueatur, ne quid ad regulam, ne quid ad perpediculum, libellamque reuocet. Si liberior stylus insoletis existimabitur naturae, forsan benignior inter pres simplicitati potius tribuet, quae nec ingenuos dedecet. Sicubi porro consiletudo refragabitur, at Veritas, quae nugas non facit, aut ueritatis uicaria cosiuetudo

melior patrocinas itur. Nam ec sumptum cdsuetudine dicitur, quod aduersius au toritatem s t rcceptum,& error sispe constetudinis obiectatur a doetis.Tum pulchre sic ait quidam: Consuetudo sine ueritate,uetustas erroris est. Deniq: si pati cula resipersimus interim scrupulosia oc anxia, quod trirerius, subacida, uel ex phi losophia, cuius iampridem sumus candidati uel ex orbe illo disciplinam, quaestudio sapientiae famulantur, at ea stomachum tamen lectoris praedulcibus marcentatem recreabunt fortassis ec exacuent. Nam quo haec omnia grata sui uice conspirent,dc quodam uelut antitheto foederentur, pene de calcaria quod dicitur) inicarbonariam decurrimus, dc id operam dedimus, ut alternatim deinceps inter se contraria quoiu subsequerentur, quae nos querelae istiusmodi eximerent. Nec nim defieri apud nos etiam patimur, quae sint amoena magis, ec Oblectatoria, ne dixerim illecebrosa, quam uel utilia,uel necessaria: si quidem est ut ait Varro) a Iiud homini, aliud humanitati satis: etiam 4 citra cino tumetum speciosa interim petuntur, non hercle minus, quam sine specie compendium. Ergo ut agrestes illos, ec lurcosos quaedam ex his impolita, dc rudia delectabunt, exasceatail magis quam dedolata,nec modo limam, sed nec runcinaS experta, nec scobinas ita edi uersio uermiculata interim dictio, de testellis pluricoloribus uariegata, delicatiores hos capiet, uolsos & pumicatos,ne conflatis utrinq; uocibus, ec aequabili uel plausi, uel sibilo, aut ad coelum emerar, aut ad humum derjciar. Mediis autem inter hos,& neutro notandis, quasi quidam diuersorum Cinnus ut ait Cicero) satisfaciet non uno aliquo excellens, di omnium tamen particeps. Nec enim gustus idem omnibus, sed situm palatum cui*. Tum credo ec expuent in conuiuio quidam, pro fastidioso,dc uesico, quod mox in culina pro suavi liguriat, ec opimo. Nos ista certe non foro,& curiae, sed cubiculo, ec scholae parauimus, eoq; studui

226쪽

MIscELLANEORVΜ. 21spIices munditiae, non operosa&pigmetata lenocinia: color, nitor puerus, ct hogenuus, no ascitus Sc ex arcula, congruens habitus 8c expeditus, no onerosus,dclaciniosus.Postremo cuicuimodi exeant, quoquo modo haec accipiant, minime Profecto recusamus sed nec opinor euademus comunem illam scribentium fortatem, male audiendi, sit modo ita cordi lectoribus. Qt Iinimo isti aleae caput obie

istamus, ne in patrocinium resipicimus, quod Ultro nobis ademimus censura. Deiacernaturq; potius in nos, traducamur, vexemur, quam non literarii publica fraus,

quarum nobis est honor propriis utilitatibus antiquior, etiam nostro aliquo, uel famae, uel o tu dispondio redimatur. Nam quo ista quaeso studiorum communium professe io, si iam uentum ad haec usi in est . ut quod ossicium studiis uniuersi debetamus, cestare omne tamen susipicione degeneri patiamur: Quo pacto uel durare ultra, uel esse iam poterit honestarum literarum sinceritas, soluta penitus censiura, dum sic aequo omnes inuidiam perhorrescimus Quanquam quod ad me attinet utinam labori meo non contemptus potius quam inuidia debeatur. Illud e nim prope in uotis est, si modo, quod ait Liuius: inuidia uelut ignis alta petit. Quin agitedum studiorum cultores optimi, pro se quisl alacres, gramen hoc in expugnabile, quo bonae fruges humanitatis prsi cantur,auellite, subnascentes in sacris stirpibus, quasi perniciosissimas hederas, & omnem earum succum lapsi

hus erraticis exsirbentes, abrumpite penitus, di detruncate.Non desunt interpolatores ueritatis, ne desint quo in redintegratores: existat vindex aliquis rogo, ocpatronus periclitantiu disciplinarum. Nam ego ut unus e medio, quid mihi libe rum sit, utiq; experiar. Faciam nec ne operaeprecium, post uidero. Quorsium ta men fluxerit, aut quocunq3res ceciderit,aequi boni faciam, plane' que malignit tum omnium,& obtreotationum uenena, non deuorabo modo, sed quo stim stomacho etiam concoquam: certus ueritatis hunc esse quasi genium, simulati in

publicum appareat, ut odiosa inimica' que sit vulgo. Conniueant igitur alii licet, re dicercuerum mustent, ego unus profecto quicquid erit)non dissimulabo tu dicium, non supprimam quae siensero, non indulgebo iam talibus patientiam, sesuel huic libello meo, saltem semiliberer,sic insusurrabo: Vidi, uidi ipse libelle, cottari die Q uideo multa in literis fieri capitalia, compilari subdole aliena, confingi ad libidinem, quae cui cdmodum, ascribi etiam idoneis, quze nec agnoscant, allegari qui non extent autore S, citati quinetiam pro uetustis, nullibi comparentes coclitaces, compleri libros omneis Ope sisSimis uanitatibus, falsa pro ueris, ascita pronatiuis, nouitia pro uernaculis stipponi, pollui, adulterari, oblini, incrustari, di fiorqueri, confundi, praecipitari, interuerti omnia, nulla fide, nullo nec pudore, nec iudicio, quodq; his omnibus pestilentius, occasione quoq; recentis artificii, quamlibet stolidissimas opiniones in mille uoluminum traduces mometo pro pagari: postremo ut semel dicam) etiam nunc multos auriculas habere asini. Dicat hic aliquis: Quid tu autem Fateor equidem, postum falli, ut humanus, sed neminem prosecto sciens fallo,& ut mendacium fortasse dico, sic certe non mentior.Tum egomet mi ignosco: Meuius inquit, imo autem extra locu nec ego met mi ignosico, disi quid indoctius incautius in stulero, refutari a quo uis cupio,

refutaturus ipse me,si fuero admonitus. Non em sic me peruerser amo,ut errare a

lios malim, . innotescere q, errem. Sed ex eorti sum numero & ipse, qui .pficiendo scribsit, et scribendo piraticiut. Ac de isto qui de fors uiderit. illud uerissimu si

domi comentarios istos diutius, at* in manib. habuissem, di regustare interim ex interuallo licuisset,l6ger instructiores fuisse eos, locupletiores, adminiculatiores,Mdituros. Videlicet hoc illud est praecipui studioru genus, qd uigiliis augescat,

ut cui

227쪽

ut cui subinde ceu fluminibus ex de cui si, sic accedit ex lectione minutati iis quo

fiat uberius.Tum incondita nunc quoq; plerat, ineli rata,indiscussa,non rotunda, non tornata adhuc,sed quae aurem prorsus praeterierint, utpote restrictim cogitata,& ex tempore potius quam a cura, quanquam ex abundanti pene styli ne Rotium curat, di elocutionem concinnat, quem cana ec ueritas ec fides praecipue 1olicitat. Enimuero ne putent homines maleferiati nos ista, quaequae sunt, de te ce hausisse, nein grammaticorum transiluisse lineas, Pliniano statim exemplo nomina praetexuimus autorum,sed honestorum, Veterum ch duntaxat: unde ius ista sumunt, ec a quibus uersuram fecimus: nec autem, quos ali j tantum citauerint, ipsorum opera temporibus interciderint, sed quorum nosmetipsi thes auros tracta uimus, quorum simus perliteras peregrinat quanquam & uetustas codicum ecnomismatum fides,& in es, aut in marmore inciis antiquitates, que tu nobis Laurenti suppeditasti, plurimu etiam praeter librorum Uarietatem, nostris comenta tionibus suffragantur. Vt autem uel exemplo doceremus circulatorii praestigias di imposturas omneis esse tollendas refrenandamur adeo qUorumpiam lasciuia,

quae iam sicuti cancer later serpit, inaniter de praescripto& licenter egrediendi, nusquam aliquando ueteris scrip turae testimonium citauimus, ne quid adscriptitium,ne ire quid usqua superductitia praeualeret, quin sua quodq; facie represen lauerimus,& apposuerimus eas no tas,unde exquiri penitus usq; a stirpe possit autoritas. Atq; ut muneris huius nostri nullae prorsus appendices desiderentur, etiacapita ipsa rerum, titulis inclusia breuissimis: sed in queis maior quam Pro num e

xo utilitas, concenturiavimus:-ceu breuibus ceris ingentcs summaS calculato

rum more collegimus, quo negligenti se delicati lectoris ipsi potissimum subscri heremus. Proinde sicuti sub Aiacis clypeo Teucer Homericus, ita nos utit sub Umbra tui nominis latitantes, centuriatim dabimus in barbaros impressionem. Ita editio e subinde aliqua, uel aequis,uel iniquis mos geretur.Et quadam pensian te uice sicut illis quod osculentur,ita his abunde supparabimus quod mordeant id ordebunt autem puto nostra uel rabiosuli quidam, quos eleganter Cato uitili gatores appellat, isto potissmulitigandi uitio,veluti morbo laborantes, cerebro

La gens & irritabilis, qui sine causa, sine discrimine, clausis Q quod aiunt) oculis,

quodcunt nomen adlatrant uel qui rursus aduocatione mercenaria,uenali quesententia, cuicunq; semel autorati ait addicti, quasi dediti mancipio sint, eun dem tueri pugnaciter pertinaciterq3, quo iure, qua Q iniuria obstinauerint. Vel iactanticuli illi,ec nugivendi,pleni tumida, sed oc fatua coniectura, qui seq3, 5c sua duntaxat etiam sine riualibus adamant, sibi fauent aliis obtrectant. Vel postre in o lucifugi quidam ueritatis, Δί ut planius dixerim blata in literatores, qui de

fuentibus oculis,uerech noctuinis,non diem tantum sereniorem, sied nec umbra sublustrem satis fersit.Nam de illis dubitat nemo, quos livoris tinea comes quos rubigo sub rodit inuidiae, qui gloriam alterius, suam poenam, felicitatem alterius, suam carnificina faciunt, qui profectu contabescunt alieno, quos aegrescens pro speris malevolentia, ceu tortor intestinus iugiter excruciat. Sed & censores item

pulpitarii nec autem de doctis bonisq; nunc agimus solent plerunque fodicarenos, di studi js obstrepere istis . Etenim pleni ieiunitatis literas humaniores apud insciam plebeculam, pene dixerim solenniter,buccis concrepantibus infamant, re crassia rusticitate ferociali quam solam quod di Hieronymus ait)pro sanctita te habent: sic in eas,8c earum studiosis ampullosos proclamationibus infrendentes inspumantes Q des euiunt, ut facile se declarent etiam Graecos illos improba re, di pene odisse uere sanctas animas,Basilium, Chrysostomum, Gregorios, etiaLatinoS

228쪽

Latinos, Cyprianum, Ambrosium, Augustinum, Hieronymurnq; ipsum, Sc alios id genus nolit e religionis antistites, gentium, linguarumq; omnium disciplinis,

uelut opibus Aegyptiorum suffarcinatos. Quo mihi etiam uidctur admirabilior deliciae tuae Martianus hic Genazaithsis, nec in theologia cui in secundus,ec om nium quos in ecclesia concionantes audiuimus,nd prudentissimus modo, sed ecfacundissimus, cuius ne* suspecta populis ad bona fiugem tendentib. eloquentia, quonia uitae incredibili seueritate c5mendatur,nec e diuerso tristis, aut resor midabilis austeritas, quonia poetica delenimeta, pulchramq; istam literaru uarie ratem,nitore,delicias non aspernat.Vt igitur lana purpura bona fide potura, cer

tis prius inficitur medicamentis: ita literis arbitror, doctrinis i talibus excoli animos quod ait in Hortesio Cicero & ad sapientia cxcipienda imbui, praepararim decet. Atqui non tamen ob istos pigebit aut exigere stylo, quicquid hoc nostra xum lucubrationu es aut experiri quid concedatur in illos, qui fraudes in literatarum negocio cocipiunt capitales. Nam ec ego Philoxeno ignosco, sicuti Cicero idem ad Atticu scribens,redire in carcerem, cli mancipare iudiciu preoptanti, maxime si non presenti seculo, sed quasi aeternitati: prout etia dictu a Thucydide, seruire scriptores conuenit.Eoq; libri puto ipsi monumenta Vocantur, i admemo

riam magis posteritatis incorruptiUS iudicaturae' q; ad ineptam praesentis tempo ris gratiotant,spectare debent.Ergo ut climaxime si licebit haec n5 extingitatur solu,sed etia opprimat improbitas effuse omnia deprauantisi, nec abeat in exemplum,trita di prostituta frons, atq; oris tanta duritia, iam nuc centurias sequet is, pro suscepto arbitror falutari conatu,neutit ad huius primae gustu repromitti mus . Quos enim molli nunc articulo tractamus, quos leui ec lento brachio tangimus,fortius dein puto prememus atq; urgebimus,& cotenti paulisper interim praelusoria uelitarich pugna,moX uiribus collectis, toto exercitus robore deprae liabiniur. Quinetia quonia tunica Opior pallio uindicabimus audacter,&gna uiter a plagiariis ac furunculis interdit nostra, dc asseremus liberali causa manum. Nostra uero nunc accipi tantii uolumus, quae labore industriam ipsi magna principes extudimus,nec expalpariunt,nec e torqueri nobis ea passuri, Φ diu lice

hit,nostra,incst,nqn eiectamenta sed pignora. am ut haec in mediu uice missilia direptui conculcatuit relinquimus: ita illa nobis recipimus θc defendimus: haec exponimus,illa & agnoscimus, ec tollimus: sed ita tamen, ut imitari simias noli mus quae suos dicuntur foetus, quamlibet deformes, pro sormosissimis admirari. Nec erunt, opinor,haec quoq; nostra, quant leuioris operae studia, seu ludicra uerius,dedecori tibi Laurenti Medices, cui nunc adscributur. Adscribuntur aut 145 magis adeo, ut me gratu beneficiis tuis approbent, aut reponant gratia, quod auxiliariu te, quod p consiliariu habuerunt,cb ut auspicato procedant, Sc ut in iis tui

memoria frequentetur, ex quo liber autoritate capiens magni celebritate nomitanis comendetur. Tum cui summa studiorum meoru debetur omnis,ab eo quoq;

portio ipse iure incipiet.Et hercle ueluti bellaria sint ista, secundis accepta mesis. Quonia rectae coenae specie uicemq; grauiora illa occupant, qualia tibi multa uel Marsilius Ficinus Platonis, uel Aristotelis interpres Argyropylus Byzantius ephilosophiae penu congesserunt.De isto enim prae cunctis admirando, non Pico iam, sed ut ipse appellare soleo phoenice potius, qui nunc in tua lauru nidificat, lata mea quide expectatio est, ut ausim Propertio siccinere, Cedite Romani scriptores, cedite Graj.Tu uale,patrone iucundissime,& quod facis perge fauere

doctis,perge literas excitare,perge a situ recipere rem Latinam ab interitu reiacam, quo tui memoria nominis ab iniuria prorsus obliuionis asseratur.

229쪽

LATINI GRAMMATI cI. Servius Priscianus

Porphyrio

Marcellus Sex Pompeius Festus I unius Philargyrius ProbuS Gellius Uulgentius PedianuSPersi uatis innominatus interpreS.

V ergilius Ouidius

LucanUS Lucretius

Valerius Flaccus StatiuSClaudianus Silius Italicus

Seneca tragicus Plautu STerentius Horatius Persius Iuvenalis Proportius

Tibullus Catullus Martialis

Ausonius Prudentius MartianUS Germanicus Caesar

T. Lillius Cornelius Nepos Cornelius Tacitus Valerius Maximus Suetonius Capitolinus

Eutropius Ammianus. ORATORES. Cicero

Quintilianus

Plinius 1unior Symmach US. ASTROLOGI,

Iulius Firmicus HyginUS.

PHILOSOPHI. Seneca

Censorinus BoetiuSApuleius. AUTORES AMBIGUI TITULI. Plinius Petronius Solinus

Faustus Vibius Sequester

Vitruvius Frontinus Varro Macrobius

Columella M. Iunius Nypsus.

AVTORES SAc RI. Tertullianus CyprianUSLaetantiUs Ambrosius . Hilarius HieronymuSGaudentius

Augustinus

Item ex iure ciuili, pontiscio d libata quaePiam

GRAE cI AUTORES GRAM MATI cI.

Eustathius Pollux Hephestion

NicaSuida Maximus Apollodorus Doxapater

Lucilium

230쪽

A v τ 2 R V M. Lucilius Tarrharus Apollonῆ interpretes Sophocleus Theon enodotus Platonius

POETAE. Homerus

Hesiodus Apollonius

Dionysius Aeschylus Sophocles Euripides Aristophanes

PindaruSCallimachus Theocritus

Triphysiodorus Lucilius

Euenus

Posidippus

Herodotus Thucydides Plutarchus Herodianus Iosephus Stiabo Pausiani Dion Zosimus Venophon Eph estus Diodorus Siculus Dionysius Halicarnasseus

Laertius Hppianus HelianUS Heliodorus

Aristides

Aphthonius

Synesius . Nicetes NicephoruS. MATHE MATI cI. Theon

Achilles

Heron Cleomedes

Aristides Quintilianus.

PHILOSOPHI.

Plato Aristoteles Xenophon Theophrastus Heraclitus Porphyrius Proclus Abammon Iamblichus Atticus

Dexippus Philo

Maximus tyrius Alexander Themistius Sextus Philoponus Simplicius

CalenuSPaulus Aegineta DioscorideS. A UT ORES AMBIGUI TITOI. Artemidorus IustinianuS DiogenianuSCallistratu2AfricanUS. AUTORES SAc RI. Paulus Eusebius Seuerianus Basilius TheodoritUS. Scit et alii citati ueteres prudeles,autoritatis incognite, scuti Poemenico scriptor, etAristophais Xenophotis, Aristide,EuripidiS,Callimachi,Sines c, enarratores.

SEARCH

MENU NAVIGATION