장음표시 사용
281쪽
dialecticorum Ceratinas item,&Vtidas numerabat,sicuti idem in libro de V tis philosophorum prodidit Laertius. Quin hoc ipsum postremo nobis insinuat Martianus Capella libro 4. cum inquit:
Perdita nequa unci; cornua fronte ferant. Qui sint crocodilitat apud eundem. c AP. L V. Pud Quintilianum eundem libro item primo etiam de Crocodiline ' i mentio fit obscuro ec ipso pleri'; gnoto suocabulo. Caeteru de hoc inuenimus apud Aplathon 3 graecu Oratorem Doκapatrem, quamuiSapud cu crocodilites potius, quam crocodiline, quod & uerius puto. Verba ipsius ita Latiner interpretamur: Serra, inquit, ec Crocodilites sicuti est in Aegyptiaca fabula Mulier quepiam cum filio secundum fluminis ripas ambula hat ei Crocodilus filium abstulit, redditurum dicens, si veru mulier resiponderer. egauit illa fore ut redderetur, ait ob id aequum aiebat reddi. Hactenus ille. Moxl idem, Crocodiliten, inquit, hanc propositionem uocant, Crocodili huius gratia, quam etiam GP Od est, Serram uocari a Grecis indicat. Adiuuat Lucia ntis in dialogo cui titulus, Vitarum uenditiones: ita fermer Chrysippum loque rem inducens, cich respondente quempia, qui se profiteatur emptorem. Cosiderinigitur ita: Es ne tibi filius Qiiorsum istud Si forte illum iuxta fluuium errabulacium Crocodilus inueniat,rapiarii, dein redditurum polliceatur, c Um uersi dixe vis, utrum reddedus ei uideatur,nec nec Quid eum sentire dices Rem salier per Plexam interrogas. Ex his, Ut arbitror, liquet etiam Crocodillicta sicuti supra ce rati nen,sophismatos esse parum explicabilis speciem, quo Dialectici ueteres, poetissimum p Stoici uterentur. Quod genus eleganter Quintilianus exquisitas arahiguitates appellauit. Cur gemino cornu Martialis dixerit in spectaculis, ubi de Rhinocerote, deq; tauris Aethiopicis. C AP. L V I. Artialis epigramma est in spectaculis de Rhinocero te, cuius extremi uersus hi sunt:
Nam in grauem cornu gemino sic extulit ursum, I aetat ut impositas taurus in astra pilas. Domitius ita enarrati emino, inquit, cornu, forti, dc uehemeti. Vergilius: e mino dentalia dorso. Vel quoniam rhinoceros habet duo cornua, Ut apud Pau saniam solum legi, quorum alterum insigni magnitudine ex naribus extat, alterit superne erumpit, exiguum, sed ualidissimum .Fatetur sane Domitius apud uiasi se Pausaniam legisse, rhinocerotem duo habere cornua. Quid autem Plinium, quis Solinuna, quid alios credimus unum rhinoceroti cornu tribuenteis duntaxat uinuidelicet ignorasse omnes, qd solus animaduerterit Pausanias Quid porro Se ptimio Florenti Tertulliano respondebimus, Christianorum omnium, quorunx quidem latine opera extent, ut antiquissimo, sic ausim dicere in omni pone litetaratura diligentiissimo qui libro aduersus Praxeam tertio , Uerba illa enarrans dolietere instrumeto: Tauri decor eius, Cornua Unicornis Cornua eius,in eis natio isnes uentilabit ad summum usq; terrae: Nola Util, inquit, rhinoceros destinabatur unicornis,nec Minotaurus bicornis. & quae sequuntur. Caeteru de eo Pausaniasi in Boeoticis meminit neq; autem omnino rhinocerosas duo habere cornua nam laoc manifesto refelli poterat, sed tauros dicit esse in Aethiopia, qui rhinoceroteuUocci tur: cr dic ali te; ζα τῆξινι, sic enim illius Uerba sint, νέκα τω sio e B G
λο - εριῶ ου μ γα, d& δεμία αλ ne ἱδ' 6Hus φατα δειν. Quoniam, inquit, illis ita summa nare singulis unicum cornu, tum aliud supra non magnum, Umina in capite
282쪽
ΜrscELLANEORVM. Pste,ne initio quidem cornua. Non igitur Pausanias aut insigni magnitudine alterum cornu, aut alteram ait esse ualidissimum, quod ob id eminiscitur fortasse Dornitius, ut his facilius ursus extolleretur. Nem aut de rhinocerote ipso Pausanias, 1ed, ut diximus, de Aethiopico tauro, qui similitudine quapiam & ipse rhinoc
vos a quibusdam uocabatur. Quare nos ita putamus eXponendum Martialem,Ut Ursum uidelicet a rhinocerote cornu illo unico elatum, eiectatum P sentiat, grauuem gemino cornu, hoc est, graue tauro futuru, cui sunt cornua gemina,vi corna 1it dativi,non ablativi casius.Nam cum tauri pilas cornibus ad altra euentilet, ex tollere ursum tamen non poterant grauem gemino cornu, propterea iu eum mi xabilius quamlibet uno cornu rhinoceros eXtulit. Quae sint apud Suetonium tetraones: correctumq; erratum Plinia
nis exemplaribus. c AP. LV II.
Etraones in Caligula Suetonii, quae sint aves, omnino ignoratur. Verba ipsius haec: Hostiae erant phoenicopteri, pauones, tetraoneS,Nami dicae, meleagrides, phassianae, quae generatim per singulos dies immo larentur. Caeterum inuentu res erat haud dissicilis, nisi Plinianos in emendatissimos haberemus codices.Nam quod apud illum legimus libro X. Hi storiar naturalis,ubi de anserib. agit: Decet Erythrotaonas suus nitor, absoluta is nigritia, Hoc in illo uetustissimo Pliniano exemplari, de Medicae getis bibliotheca publica, pene legitur emendate, uidelicet una tantum comutata litera, qualia multa in uetustis omnibus uoluminib.interpolata uocabula. Nam cum ipsa quo que mendosiisima plerisi sint locis, uestigia tamen adhuc seruant haud obscura Merar indagandaiae ctionis quae de nouis codicibus ab improbis librariis prorsus obliterantur. In eo igitur sic est. Decet ec traonas, ut si ordinem duaru primarum iterarum inter se commutes, tetraonas distultet: quare ita apud illum Politiano autore legas: Decet tetraonas suus nitor, absoluta nigritia. In stupercis is cocci
rubor.Alrerum eorum genus Uulturum magnitudinem excedit, quoru Zc colore reddit: nec ulla auis, excepto Struthocamelo,maius corpore implens ponduS, in
tantum aucta, ut in terra quo immobilis prehendatur. Gignunt eas alpes,dc septentrionalis regio. Hactenus ille de tetraonibus Origo & ritus ludorum secularium, praeterea ad id alia, citatum eo Sibylle oraculum: mox oc obiter explicata quaedam: rursus Q alia refutata
Rit, arbitror, opera precium colligere hic etiam secularium Iudorum originem, causam Φ nominis, Θc item quot annoru interiecto sipacio,
quoties o facti, quo ritu, quibusq; deis celebrati. Na ec res est ipsa per se cognitu non indigna, cui studium modo si ullum uetustatis, & ad
intelligendos poetarum locos nonnullos ingens attulerit adiumentu. Qtium igi
tur bellum inter se Romani Albanil gererent, ec utra in in procinetu iam staret acies, extitit repenter quidam monstrosa specie, pelle amictus furtia, uociferans iuvere Ditem patrem, deamq; Proserpina fieri sacrum sibi prius cst praeIium comitia teretur. Quo perterrefasti uiso Romani protinus aram siub terra aedificarunt, restatim sacrificio facto, pedum uiginti aggere contexerUnt, ut esset omnibuS, pre terquam Romanis ipsis ignorabilis. Sed enim euenit, ut Valesius Valesius, unde nomen Oc origo Valeriae familiae, clarissimus in gente Sabina, & locupIes homo
rusticae uitae aram hanc, quam diximus, ita diuinituS inuenerit. Erat ei nemus an
te uillam proceris maxime arboribus, quae statim fulmine te ae conflagrarunt.
283쪽
Nec multo post stri duo 3c filia correpti pestilentiae morbo ad desperationeus
medicorum laborabat. Cum sese igitur laribus familiaribus aduoluens pater,pro liberorum salute suum,matrisq; pueroru Capita detioueret, UOX Cnemore, quod lacium de coelo,statim audita, fatuos sere eos sipodetis, si Tiberi ad Tarciatu per
uecti,calfactam Ditis di Proserpinae iaco de fluuio ipso biberent aquam. Quo
niam uero longissime abes leTaretitum,scilicet in eXtrema Iapygia, nec proxime eam urbem reperiri Tiberim ullo suum sciebat, sipem sibi deterrimam singebat, etiam inde territus, infer arti potissimi i uox illa potestatu meminisset. Sed impositos iiihilo secius iri lintrem filios Hostiam perges, mox ad campi Martii regio nem deuexit: ibi recreare sitientes, re aestu febri Q laborantes, desiderans, qua placidissime amnis labitur, exponit in ripa aegrotos, ac dum tumultuariam sibi lege ticulam concinnat, extincto igniculo, admonetur a gubernatore petendum po- . rius Tarentum nam ita locus in proximo uocabatur) etenim fumis esse illic aspi Cerc. Tum uero laetior audito Tarenti nomine Valesius, deos adoras, & salutem
sibi liberorum iamiam propemodum bona fide sipondens, agi prorsium iubet, re illuc maxime nauigium appelli. Quo cum peruenisset, haurit aquam festinato de fumine, si eiusq; omine tenacius arrepto, fumigans ibidem illi flatu solicitat iri flammam, calfactam I mox aquam porrigit in calice pueriS. Succedit autem po tui imitus. Vident in quiete illi spongia sibi a nescio quo detergeri morbu, tum p ecipi ut Diti patri,& Proserpinae, furuar ibidem mactaretur hostiae, trinoctisscpperpetuum choris & carminibus concelebraretur. Surgunt igitur recuperata ualetudine, ut sumi illud patri renunciant. Is homo locuples defodi iaciundis alte fundam et is humum iubet Inuenta igitur sic ara est ea, quam diximus, cum titulo Ditis & Proserpinae Mactat ille quod erat iussis ) suruas continuo uictimas, &trinoctium Lacris frequentat: tot enim numero filios media de morte receperat rex eo in Manius Valerius Tarentinus appellatus, quod a diis manibus in Tarcto liberum suorum ualetudinem impetrauister. Ad hunc igitur modum quidam tradiderunt. At enim M. Varro libro de scenicis originibus primo: CUm multa, insequit, Portenta fierent, murus, ac turris, qUae sunt inter portam Collinam Sc Ex
quilina, de coso tacta es Lent, & ideo libros Sibyllinos Quindecimuiri adinstent,
renunciauerunt uti Diti patri,& Proserpinae ludiTarentini in campo Martio fierent tribus noctibus, ct hostiae furvae immolarentur. Hactenus de origine. Sccuta lares autem,no quia fierent anno uel centesimo deniq; uel etiam centesimo decimo p nuncupati, quod utrunq; sicut assertores habet,ita reipsia penitus coarguit: sed ob id magis credi potest, quod plerunci; semel hominis elate fierent, ut multa alia, quae rara fiunt, post seculum euenire loquentium constetudo usurpat. Tarentini autem a loco ipso, qui Tarciatus ob id uocatur, aut quod ara ibi Ditis patris quemadmodum iii pra diximus in terra occultaretur, aut quod ripam Tiberis fluuius eo loco tereret, ex quo etiam Rumo dictus a ueteribus, & in sacris Serra nominatus, quod ruminaret, hoc est, exederet, ec secaret ripas. Vnde ait Maro: Stringentem ripas,8 pinguia culta secantem. Caeterum de temporu interuallis, quibus isti ludi reserrentur, fides in ambiguo est. Siquidem in carmine seculari Horatius undenos decies per annos fieri declarat, quod ec comen rarit Quindecimuirorum,dc ditii Augusti edicta 5 ipsius de nique Sibyllae, quod adhuc cxtat, oraculum confirmauerint. Contra uero centesimum redire post annii, tam Valerius Antias, quam Titus Liuius,5 item M. Varro testati perhibentur. Quod cnim legimus apud Herodianum trium spacio ela
tum solitos instaurari, uereor ut emendata sit ibi lectio, nostramur ob id e Graeco
284쪽
interpretatione cum uenia legendam censeo. Nec autem si tempora dinumeres aut quanta interualla retro fuerint, aut quanta esse debeant,omnino colligas. lnstituti autem primi seculares ludi post exaetos reges a P. Valerio Publicola, qui phimus consul fui existimantur. Etenim laborantibus pestilentia ciuibus, apud
hanc ipsam, quam diximus, aram publicer nuncupatis uotiS,atrum bouem Diti .pmaribus, concolorem proficeminis iuuencam Proserpinae mactauit, ludosi,&je sternia trinoctio fecit,& ara terra, sicut ante fuerat,exaggerata occuluit, in cri
piam titulo isto: P. Valerius Publicola fiumentarium campum Diti 8c Proserpitanae consecraui,ec ludos Diti ec Proserpinae uomanorum salutis ergo feci. Secundo Θc quinquagesimo post Romam conditam faetos anno admonitu Sibyllino
rum carminum, tradit graece Zosimus, missis occupata morbo cum a te lectis ad 'hoc uiros, qui libros cosulerent: ex quorum rcsponsio, denuo regesta humo apud aram hanc ipsam,in extremo campi Martii, de more sacra, reludi persoluti, resti tutaq; Romanis iterum est incolumitas. Consulem uero scriptor hic unum clunia laxat, exemplario fortasse mendo, M. Publium Quintium nominauit, cum Censerinus M. aletist, ec Spurium Verginium consiles prodat.Idem Φ tertios, &i tem quartos consulum temporibus, quos & nominatim citat autoritatibus An
tiatis Valeria, T. Liini, Varronis,Pisonis, Gellii, dc Heminae comprobat laetos, e tiamq; commentarios Q Iindecimuirum faciis faciundis, in testina oniuasciscit At enim quoniam lubricus in propriis nominibus, & item in numeroru notis 1 Brariorum lapsis uitiata ista ni fallor in Censorini commentario reperies. Caeteium diuus Augustus abolitos eos paulatim sicuti quidam putantJat pintermis sos instaurauit,magno ut Liuius ait apparatu,L. Censorino,& M.Manlio Puel lio consulibus, Aticio autem Capitone circumitum,sipactumq; subii ciente, itum uereo sacrorum libris indicantibus Sibyllinis. Porro sextos, Claudius se consuleiiii. N L.Vitellio quasi anticipatos ab Augusto, nec legitimo tempori reserua tos, quamuis ipse in historiis suis prodidisse memoretur, interi aistbs eos Augustit uIto p ost diligetissime annorum ratione subducta, in ordine redegisse. Qiuare
uox etia irrisa praeconi S traditu inuitantis more solenni ad ludos, quos nec spe
etauisset quSQuff,nec spectaturus esset, cum superessent adhuc qui spectauerant, re quidam hi si ioni Im producti olim, tum quo producerentur. Etenim Stephanionem qui primu) togati S saltare instituit, utrisq; secularibus ludis, Augusti uita delice dc Claudi jsalictae ascepimus, qui lXXXiij.non amplius annos interfuere, quamuis re postea ille diu uixerit. Septimos Domitianus, se xii K L. Minutio
Rufi consulibus, computat a ratione temporum ad annum, non quo Claudius .pxin, sed quo olim Augustus ediderat Denissi in nomismatis uarijs apud Laurentium nostrum Medicem stelographiam quo Oistam uidimus. L V D. s AE c. FE C. COS. XLIII . Ac de his Papinium sentire in Sylvula ad urbis praefectum Callicum, cui titulus Soteria,iam tum nostris auditoribus ostedebamus, cum uolumen ipsum scilicet abhinc nouennisi publicer interpretabamur. Verba ita sunt: Nec tantum induerint fatisaa oua secula crimen, Aut instaurati peccauerit ara Tarenti. Quo loco Domitius noster, quanqua de Tarenti ara, diisq; ipsis manibus me minit,nihil omnino tamen super secularibus istis suspicatur. Iam uero apud Mariatialem, Φ pene idem suae literaturae,iae dixerim ingenii quo J obliuiscitur: quem scilicet 8c tunc, S cum Fastos anno post enarrabamus,luculente ni fallor) coartaguimus.Est aute Martialis epigramma de matrona, quae, puto, binis ludis, Clati
dii scilicet, Domitianici interfuerat, in eoq; etiam hic uersiculus:
285쪽
Bis mea Romano spe flata est uita Tarento. Quo loco parsi cordatus homo hic trigesimo quo anno celebrari sacra ad Tarentum dicit consileste, quod nec aliquis etiam fando audiuerit. Quin idem illos
cx quarto eiusdem poetae libro uersiculos pertiactans: Hic colat ingenti redeuntia secula lustro, Et quae Romuleus sacra Tarentus habet. Etiam posteriorem disiungit a priore,& ut in illo seculares ludos, ita in hoc commentitia ista tricenaria sacra putat insinuari. Facit autem Tarenti huius etia Varro in Latinae linguae comentario, etiam que uel iterum in Fastis Ouidius mentio nem. Sed redeo unde digressus. Centesimo decimo que post Domitiani ludos anno instaurauit & cos imperator ille Septimius Seuerus, cuius etiam nunc RO mae pulcherrimus spectatur triumphalis arcus, cum filiis Antonino & Geta, Chilonere Vibone consulibus. Quos ludos 8c uidisse se memorat Herodianus, &D1o arta te sita factos memorie prodidit Post Seuerti negat instauratos Zosimus,
quoniam hic annorum centu & decem pene receptus autor ita te ambitus in consulatum Constantini Christiani principis tertium, Λ Licini, quem dein bello ipse uicit tacurristet.Nos tamen apud Eusebiu in Chronicis,& Eutropisi in Historia rum lib. .legimus Philippo imperante quanqj primus fuisse Christianus imperator creditur)millesimu annum Romanae urbis ingenti ludoru apparatu, pC ctaculoru suisse celebratii, bestias Q in circo innumerabiles interfectias, re ludos in campo Martio theatrales tribus diebus, ac noetibus populo peruigilante concelebratos: quibus ludis secularibus etia dicitur Philippus iunior, is qui nunquarisisse creditur patrem Philippii seniorem petulantius cachinnantem, uultu aUersato notauisse Restat uti de ritu carptim paucula perstringamus.Instantib itaq; ladis tota Italia praecones missitabantur conuocatis ad ludos, qui nec spectati, nec spectandi iterum forent.Tum aestatis tempore, paucis antequam spectacula edc bantur diebus, Quindecimuiri facris faciundis in Capitolio,&Palatino templo pro suggestu confidentes, piamina diuidebant populo, quae erant, taeda, sulfur,&hilumen. ec tamen ad ea seruis quot accipienda ius ullum. Coibat autem po PUIUS, cum in quae supra retulimus loca, tum praeterea in Dianae templum, quod erat in Aventino,& cui triticii, faba, hordeumq; dari mos . Tum ad instar Cereris initioruperuigilia fiebant.Vbi uero iam aduenit festus dies, tridusi, trinoctium in sacris intenti in ripa ipsa maxime Tiberis agitabant. Sacrificia uero Iovi, Iunoni, Apollini, atona Dianae,praeterea ch Parcis, oc quas uocant i lithyas, tum Cereri,& Diti & Prosei pinae suscipiebantur.Igitur secunda primo noctis hora princeps ipse tribus aris ad ripam fluminis extructis, totidem agnos, & una Quindecimuiri immolabant, manguine imbutis alis, caesa uictimaru corpora concremabant. Costructa aute scena in th eatri more, lumina 8 ignes accendi, ec hymni concini ad hunc usum tum maxime cdpositi, re item spectacula edi solenniter solita, data celebrantib. hac mercede tritico, faba, hordeo, qus supra inter uniuersum populis diuidi ostedimus. Mane uero Capitoliti as edere, sacra ibi de more agitare, tu iri theatrii couenire ad ludos in honore Apollinis 8c Dianae facitidos, consueuerut Sequeti die nobiles matronas, qua hora praecipit ab oraculo, Ouenire in Capitoli lupplicare deo,frequetare lectisternia, canere hymnos eX ritu, mos habebat Tertio deni die in teplo Apollinis Palatini, ter noueni pueri plextati, totide ouirgines,patrimi omnes,matrimici graeca, Romanal Voce carmina, δέ Paeanas concinebant, quibus imperiusuum, et incolumitate populi dijs immortalib. commendabant. Quod si quis sortasse qussierit, quod genus tunc aut ludorum fieret,
286쪽
MIycELLANEORUM. 27 saut sacrificiorum, sciat &Iudos celebrari omnibus theatris, atin omne Genus res acriticia templis omnibus costies sic noetu pariter atq; in terdiu. Nam de scenici Cc Circen lib.minime dubitatur, cum Domitiani ludis histriones interfuiste meminerimu ; praeterea Circensium die, quo facilius centumii Ius peraverentur sin guIos a sieptenis sipacijs ad quina legerimus correptos.Illud uticu inAususto mσ-nrorab ιle: qui ludis istis iuuenes utrius*sexus prohibuit ullum nocturnum spe
ctaculum frequentare, nisi cum aliquo maiore natu propinquorum. Enimuero his prout in mentem desubito uenerunt expositis, iam nec ille uatis Ausonii uerliculus ambiguus relinquetur: Trina Tarentino celebrata trinoctia Iudo. Iam nec obscura apud Horatili ratio extiterit, cur Parcas, Ilithyan, Dianam in eXAuentino cur c puerorii uota,& Quindecimuiros memorauerit, Cc item Si
hyllino S uer Ius, qui nunc quoq; apud eundem Zossimum uetustissimis quide codicibus citra ulla fastigia, qualesq; de industria subiecimus,inueniuntur.
287쪽
Cur autem non 8c Latinos eos tentemus reddere, si non eleganter, utpote ex/temporales, ex fide tamen, seruato etiam, quantum licear, incomptae illius, sed uenerandar uetustatis colore nonnullo, aut squalore potius . igitur ita qui uolet eos togatis illis adhuc quidem rusticanis adscribat. Ru ubi iam humanae longissima tempora uitae Orbis agens annos referet centum 4, decem Φ, Sis Romane memor licet alta obliuia tentent Sis memor, Ut qua se nimium Tiberina coartat
Ripa feras dijs in campo solennia facra, Cum nox atra premit terras, tecti latet sol, Agnae, caprigenuarii pecus genitalibus Parcis,
Hostia furva utrael cadant, tum numina Placa
Larta puerperi js quod fas fuat Ilithyias. Terra suem ferat,Wscropham sibi fertilis atram,
Sed lotiis ante aram candenti corpore tauros
Luce feri: nam lux superis gratissma diuis.
Iunonis templum nitida ceruice iuuenca
imbuat, atq; itidem Phoebus placetur Apollo, Quem uocitant etiam solem, Lato a propago. Paeanas pueri Φ canant puerae J Latinorum In templo. Sed enim pueri pueraeo seorsum Concelebrando choros,uertim lNec sit patrima proles, Matrimaq;, at nuptae genibus Iunonis ad aram Cranto inuisis, divam c. in uota uocanto.
Februa quinctiam uir quisl, &formina: quanq;
Foemina praecipue, accipito, dehinc aedibus omnes, Primitias uitae placidis placamina diuis Qua fas coelitibus portando beatis. Ante domi tamen illa memor tibi habeto reposta, Quae dare mox usu liceat poscente uiris*,
Fornameoq; gregi: tum digna sedilia diuis, Perci; dies iuxta ec noctes multesima turba Complento,&lepidis miscento seria ludis. Quae tibi si stabili sint omnia condita mente, Cuncta tuo Italiae tellus, cunctiin Latini Sub dent colla iugo,& uictoris sceptra timebunt, Non Vergiliu, sed Ouidium uideri Priapei carminis alitore. Tum verssculti sit 5, qui sit apud Martiale, Ride si sapis, o puella, ride: Nasonis esse proculdubio, sed ex epigramma tis potius, i aut ex Artibus, aut ex tragoedia Medea uidericitatum: mox i, nouum quippiam,& mirum de Medea Nasonis adscriptum. c AP. LIX.
Vae Priapeia uocantur epigrammata, Vergilio plerio tribuunt, inter quos etiam est arbitror Seruius. Caeterium ego in Senecae libris illis, qui iam diu delituerant nuper in lucem, quanΦ non admodii synceri, prodiere, quibus que Oratorum di Rhetoriim sententias, diuisiones,
288쪽
colores sisasoriarum complectitur nisii forter mendosum credamus, quod habe tur exemplar unicum) subdititia esse,nec Vergilii, sed Ovidii deprehedo Siqui
dem illius in uolumine secundo uerba ita fiunt: Hoc genus sensius memini quen dam pi aetorium dicere, cum declamaret c6trouersiam de illa, quae egit cum uiro malae tractationis, quod uirgo esset,& damnata. Postea petiit facerdotist. Novi mus, inquit,istam maritorum abstinentiam, qui etiam si primam uliginibus timi dis remisere noctem, uicinis tamen locis ludunt. Audiebat illum Scaurus, no tantum disertisssimus homo, sed uenustissmus, qui nullius unquam impunitam stultitiam transire passus est: statim Ouidianum illud,
Dum timet alterius uulnus inepta loci.
Et ille excidit, nec ultra dixit. Hucust Seneca. Nouimus autem hunc estir uersiculum in Priapeio epigrammate: cuius principium est, Obscure poteram tibi dicere.
Sed & stylus ipse ni fallor dc prorsus Ouidiana quaepiam in eis uersibus germa
na lasciuia. Quatenus autem sit l, uic autoritati fidendum, legentium sit iudiciti. Nos ut non pro uano sicripsimus hoc, ita nec pro confessb.Certe sic Ovidio conia uenit etiam in caeteris obscenior sic Vergilium cotra dedecet, a uirginea quoq; uerecundia Partheniam uocata, titulus istius operis, ut quamlibet iniurato testi: ec suspecto pudeat tamen prosectio non credere. Sane illud in consessio, scripsisse epigrammata quo P alia Nasonem, de queis uersiculum citat hunc Priscianus: Larte ferox caesio Cossus opima tulit.
Et apud eundem ludentem legerat sane Quintilianus istud: Cur ego non dicam furia te furiam Nec alibi certe crediderim, quam fuisse in epigrammatis, quem citat hendecasyllabum Phalecium Martialis: iuide si sapis o puella ride. Nam quod praeceptum respicit aliquod ex artibus Domitius, id utim uel autoriatate refutatur Martiani Capellar, qui uidelicet in Satyra pro uersiculo Nasonis eunon pro Martialis agnoscit. Audiui etiam qui crederet de tragoedia esse Medea quam Tacitus, qua laudat QtIintilianus, ct quam fuisse quod miroo pener Vertagilianis consutam uersibuS,autor Tertullianus est, di nos in Nutrice significauitamus Seu hoc mihi non fit uerisimile. Quis enim uel in greca usipiam, uel in tragoecia latina phalccios legit: aut quid omnino tragicum Lapit hic uersiculus, a tetri ca illa grauitate resiliens penitus atl abhorrens An uero no &Martianus ipse negat propemodsi clarer de tragoedia hunc esse, si uerba modo ipsius fideliter retacitata, diligenter quoq; expendantur An non ille Satyram suam, quod austera, censoria, quodq; nimiu tragici supercilii, lusius castigauerat, quasi repercuties' re ad frontem quod dicitur exporrigendam inuitans: Peligni, inquit, decaetero iuuenis uersiculo resipisce & ni tragicum corrugaris
Ni tragicum,inquit, corrugaris, id est, nisi frontem caperas tragica seueritudine
Quod significat rugatu tristitia, Ssqualore asperas. Igitur si detragoedia sit ipsa
uersiculus, quo reuocare uno maXime: Satura suam poeta hic ab austeritate illa tragica molitur,faner iocus hic ut arbitror)Frigidus hybornas cana nive cospuet
alpes. Iam si quis de synceritate lectionis istius ambigat, libros uelim Martiani uetustissimos inspiciat e publica Medicar gentis Floretina bibliotheca: sic enim profecto fidem nostram, credo, sua diligen tia adiuvabit.
289쪽
Agon uerbum, quo uictimarius uti litus,de quo etiam in Fastis Ouidius. CAP. LX.
Vidius in prina o Fasiorum: Nominis este potest succineius causa minister, Hostia coelitibus quo feriente cadat: - Qui calido strictos tincturus sanguine cultros,
Semper agat ne rogat, nec nisi iustiis agit. De hoc mactandae uictim eritu, decli item uerbo, quo sacerdotis minister uterer, apud unum duntaxat Senecam in libro eodem oratorum, rhetorum p tertio, factam reperio mentionem per haec uerba: Deinde cum scholasticora si immo fragore, ec tu quisquis es carnifex, cum sit ictam sustuleris secti rim, antequam ferias patrem respice. Belle deridebat haec Asinius Pollio: Filius, inquit, ceruicem porrigat. Carnifex manum porrigat, deinde respiciat ad patrem,& dicat, Agon cQuod fieri solet uictimis. Sed ioco quoque remoto, aiebat rem Uerissimam, nos poste carnificem uenire,nisi eo tempore, quo iam exorari pater non posset. Haec
S eneca. Quo coli igitur, uerbu quo uictimarius identide utebatur, Agon' futile, hoc csi, ago ne. Quare belle Ouidius:
Semper agas ne rogat, nec nisii iussi is agit. Erratu in codicibus Plinianis super cicuta, uino Q. Quodq; mendose apud Macrobium, Aconitum pro Conio. CAP. Lm s. Erba ex epistola Androcidis ad Alexandrum Magnum, clari sapien tia uiri, uitiose posita in Plinianis his codicibus reperisitur hoc modo:
Vinum potaturuS reX, memento te bibere sanguinem terrae. Sicuti Mei nenum est homini cicuta,ita uinu. Leuis profecto sententia, nimis luiolenta,&coacta, addo etiam insipida falsia , unum esse homini uenenum, sicuti cicutam. Sed enim in uetustissimo illo Medicar familiae Pliniano codice, citato
a nobis iam saepe,sic inuenias: Cicuta homini uenensi est, cicutae iunum. Nam ut hominem cicuta, sic cicutae uirus meri potus extinguit . Ex eo li persuadere Alc xandro nititur AndrocideS,Ut tanqua re potentissima parcius utatur uino, quod Meneni uenenum sit.Vnde non dispari sensu terrae emes anguine docuerat. Quo circa de uerbis eius ita Plinius concludit, ne tiribus corporis utilius aliud, neq;
uoluptatibus perniciosus, si modus absit. Consimiliter etiam idem in libro quin λio 8c decimo de cicuta narrans ut homini exitio a Remedium est,ait,priusquam perueniat ad uitalia,uini natura excalfactoria. Quod idem Dioscorides prodidit Diuus igitur Ambrosius in libro quem de utilitate ieiuni j composuit: Etiam, in
quit,maior uis Uini,quiim ueneni. D en iq; uenenum uino excluditur, non uinum Deneno. Sed& Plutarchiis in Symposiacis libris eadem ferme , que Plinius de cicuta.Tum eum locum, sic utiq; alios permultos,proper ad uerbum conatus expri mere est in Saturnalibus Macrobius. Quanquam in omnibus, quos quidem hactenus uiderim Macrobianos codices, Aconitu pro cicuta reperitur, licut in ue
iustissimo etiam Bernardi Michelo fit in bene literati hominis,&amici nobis.Sed enim opinor mendum ei te id exemplarium, nec enim mihi tam fuisse ineruditum Macrobium persuaserim,ut quod esset graece C Onion,ipse Acontrum uerterit. Libentius crediderim graeco usum uocabulo,sicliti quoq; Ambrosius in Hcxae mero conium dixit, quod ex Basiliano paris argumenti libro di tituli, cicutam Rufinus transtulit. Lubricus autem sane lapsus
290쪽
Icero ad Herennium libro tertio de memoriae artificio tractaris, ita imal ginem quandam instruit.Et reum,inquit, adlectu eius statuemus, dextat ira poculum, sinistra tabulas, medico testiculos arietinns tenente. Quoi loco uideo haesitare literatores quo sipia etia haud extremae sortis, quid sit quod legimus, medico testiculoS arietino S tenentem. Medicus aute unus et di gitis quin F uocatur, hoc est, Ut arbitror,minimo proximus. Porphyrio enim siua per Horatianum illud ex ultimo sermone:
-- Qui si quid forte lateret, Indice nidstraret digito. Sic ait: Hoc ideo, quia certis nominibus singuli digiti
appellabantur,& sunt haec nomina: Pollex, index, famosus, medicuS, minimus. Quidam uero e Graecis, credo,iunioribus nomina digitorum ρωμαλὶ sic esse scri-δα υλιώτηρ, ωτί e. ut si dicas: pollex, index, medicus, anularis, auricularis. QVod equide non amrmo, nec refello Tanta notandii, medica ab eo dictu, qui sit medius, aut famosus, iid qui minimo proximus. Apud ipsos aut leguntur la ec nomina: ἀντίχGρ, λικανός, σφα κελου, Si ζώτους, μυωέ. De te sticulis aute arietinis legis in uocab ulo Scortes, in Festi copendio sic: Scortes, id est,pelles testiti arietinoru,ab eisdem pellibus dicti.Tantu apud Festum.Sed emPedianus sportas, sportulas, sportellas, nummum esse ait receptacula, re saccos, sacculos, accellos, & crumenas,& Uelleas, corteasM manticas, ecmarsypia. Vt nihil sit dubium,quin e digito eo, qui sit minimo proximus, suspensas haberi uelit scorteas,hoc est,e testibus arietinis pelliceas crumenaS. Aliter citari a Varrone Terentii uerba, ij aut in exemplaribus habeatur,
aut Donatus agnouerit. CAP.LπIII
ArcusVarro in libris de lingua latina sic ait: ApudTerentium scorta tur, potat, olet Unguenta de meo. Scortari est saepius meretriculam ducere. Sic ille, ac deinceps alia in eam sententiam. Caeterum Terentianil Ni omnes ad unum codiceS, non scortatur habent, utVarro Iogit, sed obta sonat. Locus aute in Adelphis est: obsonat, potat, olet unguenta de meo. Quam lectione etiam Donatus agnoscit. Quid hic igitur dicemus mendum ne esse in Terentianis omnibus codicibuS, an quod Vix credere ausim memoriola uacillasse Varronem quoq; ipsum πολυκαρότα-ν a Cicerone appellatum, sicuti eundem Ciceronem Gellius deprehendit Vt fateamur etiam maximis quibusl in geniis ossicere incuriam non nunci prodesse usquequa in diligentiam Declarati uersius Ausionii, sed Sc Ouid a super Choliambo, aut
Vsonii poetae sunt trimetri uersus ita: Cui subiugabo de molarum ambagibus, Qui machinali saxa uoluunt pondere Tripedes caballos, terga rupto S uerbere. Quid hic eii significare opinemur Nempe, ut arbitror, uersus ilIos qui Choliam-hi, uel Scazontes appellantur, ut si dixeris claudicantes, quales apud Persium in principio, qualis ille item Martialis,ab ipso nominatim citatus: Apollinarem conueni meum Scazon. Est enim Scazon trimeter iambicus, senis & ipse constans pedibus, sicut rectus iambicus: hoc uno disipar,ut etiam scribit Hephestion, quod rectus postremam sedent iambo, pyrrhichio te occupat, in antepenultima cunctos accipit pedes, quoru modo id naetra sit capax, circa syllabaru quantitates indifferens. Sed clauo Ang. Polit. a 2 dus hic