De inaestimabili pretio diuinae gratiae Christi nobis sanguine comparatae, cogitationes piae, ac solidae. Ex Eusebij Nierembergij Societatis Iesu tractatu Hispanico Latinè decerptae à L. Ianino ex eadem Societate. Libri quinque

281쪽

as De maestimab. pretio niuinae gratiae,

inensi obscurius' quani quae sensibiis percipiti sed his quoque terrenis expurgetur , agnita pariter eorum falsitates utque si vidempsia in modo illuminari coelum , sed etiam pur-ue gari sic videtur Ricet Sanctus Petrus , fide purificari proboruin corda iisdem enim quibus Deus oculis , fides cernit, eodem iudicioios censet, eadem ponderat aequitate cum ouveritatis summae certissima luce ac sapientia, errori Araudquaquam bubnoxia litatur , hoc tanquam vehiculo Huictu suos nobis gratiaribe lauros diuina bonitas estundies ad hunc solem gratia pulchestudo , vator Christi sati-guinis .color dipii e ffensis monstros feritas , iudicia , supplicia , praemia spectantur, intam matusque an Aus ad iussi vi ldaeis Alutarem metum , amorem immensae bonitatis,

dc vitiorum execrati ohem , excipiendae gratiae

paratur.

V Verum enimvero donunt hoc fidei tam po- ten, vivum Mefficax teneri abilius ancipiti

gladio , habent plerique omnes ut in vagiit

ieconditum, ac tanquam ignem sub rerum inaunium cinere latentem & mortuum , quae causa

est, ut paruo sit iis usui, dudque Fructu illius careant , dum ictu aliquo adaersae fortunae, aut valetudinis vehementius excitetur tunc demum se profert tune quam sit nihili hoc ic, tum quod depereunt homines clare non strat; tunc scintillas mittit quibus charitas accenda- mr absit tament, ictus expectemus , quibus fodicatus hie fide ignis flainmatri suam tollat, ardeat: prorita adus est attenta et erum. - sacrarum

282쪽

sacrarum meditatione , terendum est hoc synapi granum ut vires exerat , cicat aclymas, pungatque animum acerba vitae anteactae memoria promenda sunt pharmaca sigillatim ex hoc vitali scrinio, digerenda , liquanda, I-scenda, adhibenda , alias minime profutura; hoc est , aeterna mysteria , an ire ex iis cogitationes versandae toto animi conatu , explicandae, mandendae, ut quicquid iis inest,suum expromat seorsim lumen , ardorem,voluntatique subiugandae suum singula robur euoluant, Mimprimanti, nam si potest aliquid probabilis ratio , multoque plus euidens , qui fides uiuidat, se tota praesens non poterat cuius immensam potestatem de regnis, leonibus si flammis . gladiis, bello, moibiique triumphantem, nobis Apostolus delatabiti: Sancti denique per fidem operati sunt rustitiam, adepti sunt repromissiones , omnisque illorum ad Deum conuersio a vivaci hae fide prosecta illos in saeculo; parentibus, agnatis, seque ipsis diuulsit, ut Deo iungeret, corioque insereret Pr 'Cur ergo dyni singularis efficacitatem mer α' te premimus Peimque perinde detinem vase fictili eones am , in s ad nos minimum attineret otiosam , languidam , torpentem, Vixque satis interdum obscura conscientia lenobis prodentem , quasi desectae ac prostratae dubius pulsus arteriae e. Quae Christianorum incogitantia omnium est origo scelerum, ut fidei vigor omnia in officio continet nec fieri,

potest, ut fit moribus prautis, qui est meditata, praesenti

283쪽

inastimab. retio Diuina gratia,

mesenti, distincta fide vere Christianus. Sed enim , proh dolora eorum quae fides nos docet, Qquibus pro stoeno nos regit , ac inhibet, magnitudinem,celsi atem, & compertissimam, firmissimamque veritatem bimus tanquam historias veteres negligenti, leuique oculo εnec domittimus in animum penitus fore certo

supremum de nobis iudicium , dicturosque nos coram iudice isen is incorrupto causam etiam de verbo inutili nilii elle pereato deterius, torribilius Christu huic delendo totum sanguinem, vitamque insumpsisse,plectendum rogis,in cruciatibus sempiternis haeCDorr magis explorata esse ac liquid , quam lucere solem, diem hesternum, praeterisse; negauit Abraliam Epuloni tormentorum eius ad ri atres testem,etsi permoturus dira miserabili specie illos videbatur , quod haberent Moyse mi Prophetas , hoc est fidem euidentia ipsa experientia certiorem, cui potius ipsos par erat quam mortuis credere. Huius verbiost diuinam opem tam praesentis firmae persuasionis assequendae, una est rati ut subeamus in intimas eorum quae credimus, medullas activi assidua meditatione , sing lotum grauitatem , firmitatemque rationibus validis, mutuis aeternorum imaginibus ani mo insculpamus demum eorum quae singudis insunt distinctam fidem, indubitatam crebro ex proposit iteremus ex hac enim C n- templatione atque usu S. Hieronymus audires ubique putabat tubam mortuos ad iudicium excitantem e Beatus Egidius unus e

, erimi

284쪽

primis Sancti Francisci comitibus videre se magis censebat , quam crederes: Sancto Ignatio ante venerabile Sacramentum arrigebantur capilli prae reuerentia, quasi apertam Chiiasti spectasset Maiestatem,& B. Borgia ad aram faciens , clim ventum esset ad sacrisicrimine- more concuti cernebatur Sic nobis ex rerum unaquaque acute introspecta nobis ad credendum iniunctarum , mille iaces, radi , fidei, mille ignes sanctae charitatis emicabunt.

Vsi fides iam sibi plenius mentem vindica

rit, sequi ur illiso animus eius facem Mtimore sancto diuini iudicii ac poenarum, ad Deum incipii adspirare est enim hic timor sapientiae initium , ac primus voluntatis sal tis spiritum parturientis nisus, ex acrimonia nascens fidei vehementis , quam quis malignitati sciori criminum , .seueritati diuinae

iustitiae praestitit. Hoc metu perculsus rex p nitens Domine, exclamat, ne in furore tuo Rrguas me , neque in ira tua corripias me; non

quod insit Deo h e perturbatio iuxoris, atquuirae , sed horum essedia,& inflexus sis' aequistatis sub quo euruamur qui portant orbem,

columnae

285쪽

11 6 De inaestimab.p etio Diuinae gratiae,

columnae coeli contremiscunt. Meticulo stimini IlI. ', inquit innocentius , omni viventi coram

in P se Heau in agere criminalem , quia , cum si fo-δ' rentissimas manis tua nemo potest effugeres icum sis sapientissimus,oculos tuos nihil potest a tere, cum sis iusti simus,animum tuum nemo potest corrumpere sequae tria in Iudice sunt maxime

horrenda' coram quo accusatrix est conscientis, rea mens , aduocatrix ratio, testis memoria tu iudex Prustra nobis ipsis latebras tendimus, ac interiorum nostrorum vultum disii mulamus Aug. l. i. non tantum aliis sed etiam nobis. Videt illum Conse penitissime qui finxit oculum , cuncta scrutatur , quo teste non raro damnantur , quae celebranda homines iudicarant; nam si scrutatur Hierusalem in lucernis si parum mundus est in conspectyeliis coelorum nitor, in Angelis suis reperit prauitatem , Babylon rea,tm-

pius peccator ubi apparebuntu, Seueritatem verbiei inexorabilem nullum

peccati naeuum etiam tenuis impune omissuram acriter cogitanti , vereor ne satisfecissis iusti it potius quam clementiae videatur , cum aliquid restet, quod misericordiae debeat, nihil iustitiae debere. Sunt enim scelera , quibus cum posset, non pepercit innumerabilia, titillum cui citra sati faetionem summo iure a Christo acceptam pepercit. Ad haecelsi abundet plus satis nior fili Dei,& diuinus sanguis ad alserendos ab Oirini crimine ae poeta, complures Mndos, damnantiar nihilominus homi fies infiniti , cernente ac uinente Deρι. multis vocatis quam pauci leguntur quam x muri

286쪽

multi primo ex vitae limine abrepti , quanquam ab inferis immunes, coelo excluduntur=quot ex tam inmensa, nobili desperfecta multitudine purarum mentium, quo lapsu in Dei offensam ruerunt, eodem nulla spe recuperandi ordinis , aut placandae unquam misericordiae in sempiternos rogos sunt detrusi Deinde primum hominis peccatum quam calami- tota tot taculis, longa seties flagitiorum,&exitiorum secuta esto Quid non poena tuniexsolutum, etiamnum exsoluendum 'quantum luit malorum Adamus post condonatani

licet offensionem liber, qdantum posteri luunt quam infinitis partibus culpam satisfactio superat pro nobis oblata' post Christi denique

redemptionem adeo copiosam, exuberantem, quain multa nihilominiis suppliciorum, scelerum facinorosorum millia , ' perpetitis

ignibus damnatorum , ut Anti latae ciuitare

populosissima is a me alias uniuersi orbis Christian 6rtim appellatione dedicata , inter tot myriadas hominum dubitarit S. Chryso Hom. ii stomus num vel contum forent saluter ade- 4 4 pturi recurrat illud Archidiacon Lugdunensis iam vita defuncti ad Lesulem suum oraculum , stetisse Deum ad Dei tribunal animarum triginta millia , ex quibus ipse cum an s.Vine -cto Bernardo coelum recta , piaculares flammas xi

tenuissent tres tant , caeterae omneum empi

ternas acti praecipites lillud item mulieris, se istio quae fratre Bertoido in quaedam flagitia vehementissime perorante , subita ex morte , aut

mortis simili desectu reuersa frequenti quaec aderan

287쪽

1 14 De inolimab pretio Diuina gratiae,

aderat concioni retulit de sexaginta hominum millibus diuino tunc repraesentatis iudicio tres tantum igni temporario, reliquos omnes

aeterno addictos. Quid de sexcentis millibus Hebraeorum in promissam patriam destinatis, cum aegre duos illam tenui ila videamus 3 De orbe hominum octo vix diluuium euasisse λProphetam errore potius quam culpa lapsum, fuisse ab leone eonfestim iugulatum inaronis filios ob ignem alienum sacris adhibitum igne sacro absumptosa castigatum exercitus strage sacrilegium cani mauidis quandam siue gloriolam, siue quid aliud fuerit quod nostros fugiens , perspicaces equissimi iudicis oculos

non fugit,hominum septuaginta millium moristibus vindicatum mundi tandem ut plura exempla sileam, peccata in dilectissim filio tam atrocibus a patre punita suppliciis haec

dum animo reputamus, possumus cilicet male nobis blandiri de misericordiae lenitate , patrocinia peccandi ex ea eter possumus quicquam in tribunalibus hominum; maxime cruentis seuerius d horribilius inuenires Ah, Quam vere horrendum & omni opinione sormidabilius incidere in manus Dei. Addamus potentiam seueritati huic parem

ad conserenda illic in opus iustitia vindicis mandata deiqua psaltes Propheta si is nouit

porestatem ira tua , aut prae timore iram tuam dinumerare Armantur pro suo autor e omnia, Contra peccantes elementa praefocant orbem

resusce alueis gurgitibus vi da, igne cat-lesti foedum in cinerem pentapolis fiolentissis

288쪽

Liber V Caput II. 23 9

ma concidit, sorbet primos schismatis architectos dehiscens terrari, vidi, ait Iob qui Iob operantur iniquitatem , ct seminant dolores, flante Deo , periisse, ct spiritu oris eius esse consumptos. Sed haec lanea prorsus, mitia, quia fluxum temporis sequuntur; illa illa stricto fer ro manus iii inseris utens ineluctabili

carcere tot damnatorum myriadas, nulla unquam tormenti eorum sempiterni miseratione coercens, crucians,& morte trscidans nunquam moritura, in ipso spiritus igne corporeo grassatur naturae legibus maiore , sed iusto imperio vim facit; prunas frigoribus indomitis , fastidiis rabiolam famem tabem puru 'lentam miserae incolumitati aeternitati mortem tam miris quam veris confundit, com-- mittit modis , atque iris , ad torquendos diuinae offensae reos nec terret nos tamen dextra

illius pondus, sed illecebris peccandi alluetudinis . opinionumque corruptelis elisum retundimus, ut alacrius Pereamus. O dolosas ho-stras nobisque infensas cogitariones Do falli ultro fraude exitiabili volentes 'am sor-- dandas poenas , tam tope nobis imminentes ore tranquillo credimus, cernimiisque & inter haec risui, epulis, commodis, inaniis indulgemui Si unum tantummodo ex omni hominum qui unquam extitere,futurique sunt multitudines, inferorum supplicia poscerent , ti-- mere profect unumquemque nostrum oporteret , ne mortalium infelicissimus is esset, quem sors tam erudelis opprimeret iam cum

nobis nihil sit verius nihil exploratius quam a saluos

289쪽

16 Dernastimab pretio Diuinae gratia, salvos fore paucissimos , reliquos iis cenii

aeternum mancipandos, an non plane horrendum,tam horrenda tam parum cauere, torribilius nec timeres ..

Desine Gratiae diuinae tertia ad istam animi praeparatione.

NE quis tamen hoc metu extra metas lutis abreptus desperet , aut in x illas velut syderatus absque sensu, motuque haereae, temperandus est dulci memoria supremae bo- 'nitatis frustra timet qui timenda non cauet; frustra desernit, .sansui nolenta admisibrum specie terreo , nisi iacenter adi plostiganda , destruendaque spes erigat vincant sane numero arenam littCrtim peccata , montes grauitate , iis furor iustitiae te toto , totis inse- Torum cruciatibus incumbat, sed est lenissima bonitas, de quicquid institia egerit aruiendo, nunquam huius parcendo indulgentiam superabit mair miserationes eius super omnia opera eius ibi iusque in sontes Angelos, homineiaque iratae iustitiae , nunquam placanda , nunquam remittenda contentio, nihil est facto vel uni composita, quod puncto temporis diuina misericordi patrauit menique ultorem non poscit aequitas infinitum , itannito misericordiano, nodo eguit seruatores, verum eodem ci infinitis:

290쪽

infinitis nominibus, operumque meritis infinito poenas nisi coactus nunquam Deus infigit;veniam, beneficia ingerit,& repulsam illorum aegerrime accipat, curandis poenis stillam sudoris nullam dedit , palanda venia Scsacro flagitiorum piaculo sudolem, sanguinem. ac vitam in extremis cruciatibus intumpsit; potentiam omnem in reorum suppliciis non, exhause exhausit ire sceleribus condonandis, cum diuinitatis corporatae in nostras niserias delchia nihil possit maius a Deo perfici Dre 'conciliato per veniam reo , natura propriae, sanctimoniae, charit is Spiritu iancti consertium tribuit, virtutes infundit principes ac diuinas in dona coelestia qua opum Sc sumptuum tantorum particula Deo constant, damnatorum omnium omnes poenae Itaque si iure

vindex eius seueritas est timenda, haud paulbpluribus is aequioribus titulis bene ac prolixe de ipsius misericordia est sperandum . . Quod si nonus solum mentium ordo beata rum mortalibus sngulis custocles tappeditat singulos plures absque ulla comparatione in

coeli regiam diuina bonitas excipiet , quam seueritas poenis damnet, cum superiores spiri tuum chori subiectos longe numero excedant, Whis insuper cunctis accessiari sint homines beati. Deinde quid vetet sperare tempora, quibus piorum messis uberior, coeli horreis infe- Satur , quam quae hactenus illata est, atque plenius unum ouile, isnus pastor Pro een tum hominum salute S.Chrysostomus ex omni Antiochia vix spondebat nempe tun etiam