장음표시 사용
51쪽
12 CAPuT I. in his requiestat fundamentum Reip. de quibus Griflor. . cap.ra, nonnihil egit. Non tantum hic , quales esse subditi . quibus rebus studere deceant, B c. edocendum est , sed dc quot ordines illorum sne , dc quantum inter se discrepent. Αntiquo more Gallorum , ut Casar refert. Qbeli. Guli. omnes subditi erant divisio in duo genera e Sacerdotum dc equitum . quae divisio hodie quoque obser Uatur. συ. 6. in pr. cap. Duo sunt dist. y6. Caeterum Bulla Bonifacii Zc rescripta quam plurima Pontificum, a potestate Maiestatis eximunt Clericos, δc imprimis, de Ponti fiee ipso enunciat g l. e. per venerabit. Bbi M. legit. in verbo Superiorem , quod sit super omnes, & Boer. in tr. dysedit. quode; us potestas fit major, quam
Imperatoris r Imo Bald. ait in eap. Cum super. de ea . prop. Opos Papa est supra. contra , δc extra jus, omnia potest. Propterea de Iurisdictione Ecclesiasticorum dc eorum ordinibus disputandum est , utrum, quoad politica, Nam de iudicio Ecclesiae hoc loco non curat Politicus subjiciantur inajestati, de quantum de jurisdictio ne sibi indultum habeant. Secularium
iterum alii sunt nobiles, ut Duces, Marchiones, Comites dcc. alii plebei ut mercatores, opifices, agricolae,flce. de quibus diligenter Plato, Xenopho, Dion, Arist. dc reliqui Philosophi vetustiores praecipiunt. QuJa vero magnus est subditorum na
52쪽
merus: Nec enim certam multitudinem definire posthmus , quanquam Aristor. quantus sussicere posset numerus ad felicius degendum , praescripserit, qua in re insuria reprehenditur a Bodino, quasi cuivis Reipub. certum numerum praescribere voluit multitudo vero sine ordine ethconfusio , ut ait Thom. ΑΟ. a. 6. Scol. 2. d. o. q. I. a. 2. Politici inierunt rationem , quo in certas classes cives digererent. Ad id enim exercitus Lacedaemoniorum exacte divisos fuisse Nucia. docet lib. s. ut justa Imperatoris brevis pacto ad singulos milites deferri posse nr,
dc Flor. I. de histor. Rom. cap. 6. autor est Servium suo consensu effecisse, ut magna civitas, quasi minima domus regeretur. Di viderunt igitur Athenienses & eos imitati Romani cives in tribus: item in classes , centurias, decurias dec. Item in collegia, corpora S Universitates . quae Omnia hoc uno cum luis juribus expli canda sunt. Duplex enim est collegiorum in politicis consideratio, altera hoc loco, ubi considerantur, ut certae classescivi Um , altera in cap : de Instit. ubi considerantur , prout conducant juventutis institutionis Iam nunc quoque prOXi mas partes, ex quibus Respub. constituitur, eo, τυπωPIO posuimus , quarum non tantum de
finitio declarabitur , sed & singularumvlitates.adjungentur. Proximum est,
53쪽
natio subditorum a summa potestate, uta media explicentur, seu instrumenta, per quae summa potestas gubernat subditos , in qua gubernatione consistit salus Reipub. Gubernatur autem Res p. per maje-1hatis vicarios, dc per leges, quae sunt scitam inmae potestatis, ad id lataei ut & imis probi a peccatis arceantur formidinei. poenae , Sc caeteris de voluntate principis
Vieariis indiget majestas, tum quia non lassicit per ieipsam ad omnium ossi-tciorum administratiouem; tum, quia 1 nonnullis retrahitur, propter autoritatem , quae non sinit principem cuivis negotio immisceri, ne nimia familiaritate faciat sibi imperium contemtible, sie ut de Agricola testatur Tacit. in inris. &Mammaea admonet filium Alexandrum
Imperat. Lamprid. in .Alex. in Aristoera-ytia vero dc Deniocratia tanto magis opus
est vicariis , quod plures vel omnes ci Ues, qui majestatem ibi obtinent, non possint simul munia Reipub. subire, si res quaedam ardua sit expedienda, si legatio obe unda, si ducendum bellum. Sunt, quis etiam a rege bellum per legatos confici ,
exemplo Iustiniani, Zonar. in IV. v elint. 43 tur. Ser. a. de bel. Turc. & . am. lib. 2. hist. Gothorum Imperatorem vituperat,
quod manibus iis e praelium iniverit. Im-
54쪽
De .constituta Polit se . etsprobat ..cimin. quoque lib. 3. de bel. Grilis praesent uim principum congressus 6 pacta , quae multo rectius per legatos expediri possint. Vsque adeo omnes Rerum p. formae indigent vicariis, quos oris. c. I 3. . pol. porro subnectit, sicut de leges capite proximo , sed generalius & confusi- ιNS, cum paulo post tib. 6. O . distinctius
di particularius explicentur. Nam cum riste polit. e r. dieat omnia sere a se petractata eme, hoc .in siniscit se: in g ne- ac, & quantum traditae doctrinae conveniat.ι Nam s. polit. in pr. te sumit libri quarti doctrinam parti pularius percu
rendam, quod di in progressia lib. 6. O iupr. 7. exequitur , ubi Rerum p. naturas pe- euliaribus circumstantiis accommodat, di magistratu iam ossicia minutius examinat. Unde quae ad omnes magistratus p cristinent, excerpemus,
ossicia igitur Rei p. alsa iacit ordinaria, quibus Respub. ut salva sit, carere
non poreli: alia extra ordinem instituuntur , prout res incidunt expediendae. Illa , quia ordinaria sunt, lege definiuntur: horum munus lege non est definitum, ut ait Pompon. l. 2. g. Et hae 33. F. de Orig. seri qui vocat etiam curationes . quod curator io tantum nomine administrentur. Talis erat olim dictator, quemorosus propter metum belli Sabini, Livians tum hujus; tu maceedentis Latini belli
metu creatum tradit. Halycarnausem Ve-
55쪽
io quod plebs alieno aere gravata, ad Lir
, ainum bellum nomina dare nollet. Ad quamcunque autem caulam dicebatur, reperacta cogebatur se abdicare. Eutrop.
lib. I. cap. ἔI. Onuphr. in conam. Fastor .
Ideoque curator erat, & non magistra tus, sicut nec decemviri, qui legum serendarum causa tantum dicebantur, neo tribuni militum consulari potestate, qui tamen postea consuetudine& continua vitone ossicii ex lege in magistratus abierunt. Ad hunc ordinem refert ripo t. q. polet. cap. I 3. legatos, de quorum officio Δ: sanctitate , multa disputari solent. Quibus vero munus suum lege praescriptum est, nec ii unius sum generis. Liceat enim nobis eum Lipsio 3. polit. c. 2. σ3. adjutores Rei p. dividere in eos, qui Consilio, de qui Auxilio prosunt. Illos Seis natus nomine appellare solemus . hos anagistratus. Magistro enim apud Festum idem quod impero. Hinc magi stratus , quem majestas imperavit, vel cui imperat. Ab omnibus enim magistratibus ad majella em datur provocatio , sicut MCicyro tulit. s. d. st.
Senatu carere nulla Respub. potest. Quemadmodum navis bi ait Plato 6. de si. in medio mari noctes diesque custodibus indiget , ita quoque civitas in mediis . aliarum ciuitatum veluti fluctibus conia stituta , Variis insidiis obnoxia , in eo elisiatu, ut ne capiatur, maximum sibi imp
56쪽
D,constitur. politiae . 1 Impendeat periculum : idcirco & ex die 4n noctem, & ex nocte in diem , sibi succedere invicem custodes oportet, ut perpetuae excubiis indesinenter serventur.
Qii in etiam vulgus populare instar fur tis sali est, in quo, niti Senatus arte regat consiliorum navim , facile naufragium facere potest. Et sane omnes Polit iei recte Praesupponunt , armis ad defensionem. Reip . opus esse, quanto magis opus .erit consilio, cum Eurip. recte dixerit; ..Vnicum rectum consilium magnam mili tum manum vincit, quod Pol b. lib. I. exemplo Xamippi Lacedaemonii, qui Regulum vicit, deinonstrat: & Darius Persa, dicere solitus est, malle se tot Megabyzos habere, quot sunt grana in malo punico, . quam uniuersam Graeciam possidere. Heis rod. lib. . Nec Agamemnon, ad eXpugnandam Trojam, multos sibi Α jaces, sed Nestores optat. Homerus a. Iliad. Senatus igitur diligenter ratio est habenda, de quo, quae huc pertinent, considerabimus, quantae in Repub. autoritatis esse debeat, quantus senatorum numerus. quod eorum ossicium , utrum principi obloqui, & quomodo debeant, Acc. Α que de hoc egit rsor. .. polit. ad -- diligenter, nec nulla 6. polit. particula rius repetiit.. Magistratuum ordo latius adhuc pater. quem Iurisconsultorum controversiae incricauorcm nobia secerunt .Eas circa mainc a Pist Am
57쪽
Conducit, expediemus, mox ad divisio-
aues procedemus, quarum nec una omnino a politicis & Iurisconsultis proponitur. Instituto nostro utile est, ex ossiciis distingui magistratus. Nam alii sunt apud Polonos, alii apud Germaos, apud Turcaaeb pauciores, quo. plures erant apud Imperatores Graecos olim, ut patet exC.
sin. Prolixum estet de omnium Rerump. peculiaribus magistratibus disterere 1,
quod ad Iurisconsultos cujusque Reipub. pertinet. Politico satis est , si magi
ratus illos in te se. conferat, indeque depromat ossicia , quae omni Reipub. n cessario conveniunt. In primis in Demo
cratia dc Aristocratia opus est ., generaliquodam magistratu,cujus supernia lex sit. Saliis Reipub. quam ci . . de .l. Consilibus inprimis inculchi, quamque Dictatori, aut alterutri Consi . olim injungebant et
Videat , ne quid Respub , : detrimenti
capiat. Evenit, ut talibus quoque in Monarchia opus esset magistratibus, qualis erat apud Impo praefectus praetorio , apud Francos Major domus. Caeterum his ita indulgendum est, ne aliquando majestatem. in se transferant; quod Lepissinie factum fuisse, omnes historiae testantur,& c friuo relea in s. polir. d oceri. Alter magistratuum ordo versature irisca reditus publicos & aedificationes urbi um, palatiorum, templorum,&c. Errat . erina,
58쪽
De constitui. Polis ces. Hi .enam qui putat citra pora risi in Rem paco'nsistere posse, in prymis ingruente bel- Io. Neu abs re miratur Sei A . mmirati in discurs. svρὰ Tae. quid Mach a Del. lib. a.disc. super Liυ. eap jo. n mentem venerit , quod nervos belli neget esse aerariaum, quod tamen Arehidamus Laced. nolens volens, contra leges suae Reipub.coninfitethr apud Thuod- lib. d. i Huc igitur, quae ad aerarium conficiendum . ad aedilia uni officium , & his annexa referuntur. pertinent, quae fusot. lib. 6. O. 7. satis
ologanter pertractati. - .i; .
- Denique ad exercendani justitiam novo opus est magistratu . quod Pirata Demetrius objecisset Alexandro M. eum ab
eo rationem reddere cogeretur , quar Piraticam exercuisset: ead m, inquit, ratione, qua tu per totum Orhem terrarum latrocinium agis. Vnde'Augustiti. de ei vit. Dei cap. 9. eluit, mapna regna a maia
is latrociniis nihil differre, nisi per lustitiam. Iustitia igitur maxime in Repub. colenda est. Duae vero sunt justitiae partes , distributiva & commutativa, quarum altera honores, altera poenas distribuit& commercia curat, haec proportiaone Arithmetica, illa Geometrica. Vtri.
que parti o portet custodes proponi diligentes. Nam, qui totis suppliciis student,inthrim bene meritos nullo honore mactant; eos Ise. in . Ureop. merit 6 ridet,
quod licet nonnullos deterreant a scele-
59쪽
so C A P u T . I. ribus , nullo ramen inviteot ad vἱrtutes. - Imo bonus segnior fit, si negligas, sicut malus improbior: Salust. in lug. Qui praepositi sunt contractibus corrigendi di suppliciis irrogandis. judices vocantur, aut praetores , si judices accipiamus pro iis, qui mandatam gerunt jurisdictionem. Caeterum praeter hos opus est Censoribus , qui moribus praesecti sint, di ea corrigant, quae iudicibus per leges corrigere non licet, sive quod legibus comprehendi non potuerint, sive quod supplicia
aut poenas non mereantur, sed rubor a tantum aut levem ignuminiam. Ostenis dit Liυ. lib. . Plut.in Cat. Mai. quam necessarium sit hoc ossicium , quantumque Romanorum incrementis profuerit , &ciee. in Pison. O alibi, Clodium merito insectatur, quo a censuram sustulerit. Nee veto in corrigendis moribus absumitur totum officium Censorum, sed Don.ls. I. in Ver. addit aliam partem , quae ad diis stinguendos cives , pro differentia aetatum, dignitatum, conditionum , patrimoniorum pertinet, cujus usus recenset Flor. it. r. h stor. man .cap. 6. Ita ut duplex sit osse tum Censorum , de quorum utroque seorsim agendum est. , Post hae de legibus consideratio suta nectitur. Sunt quidem in genere leges.
necessariae, ut quos dicente Iohan. x x G. cap. ut quos Ext. com. deusic.jud. ordin. .
virtutis amor a vitiis non abigit, eos severi is
60쪽
De 4 Usturi Posuera. itveritas disciplinae cogat : 'Veruri hic deleribus considerandum , quod per eas
tanquam instrumenta, gubernet maiestas
subditos. Nam lex est, quae cogit, lex est. quae punit, seu potius ipsa majestas , quae legem armavit. Fach i quidem quaestio. ait Papini. l. I. g. 4.s ad M. Turpilo in arbitrio est judicantis, poenae vero persecutio, non ejus voluntati mandatur, sed legis autoritati reservatur. De curatoribus res planior est, cum logati Romanorum ad Larentinos missi,
ne injuriam quidem sibi factam expostulare voluerint, ne vitra mandatum quicquam agerent, Valer. lib. 2. cap. 2. In omni.
igitur officialium genere opus est legibus, tum ν ero ad hoc etiam, ut licet, qui ultro officium faciunt, non cogant, iis tamen voluntatem summae potestatis aperiant,tqui 3.se: a subditis fieri velint. Alioquin ad ea, quae scire non potes, non est obligatio. Leges vero frustra feruntur, nisi ita i stituti sint animi ut legibus obtemperare sciant. Quem mali mores corruperrent, illi, ait Seneca Ep. 94. frustra praecipis, sic Vives cum patre, sic cum uxore. Nihil enim proficient praecepta, quam diu menti error obfusus est. Si ille discutitur . Apparet, quid cuique debeatur officio. Cliigitur legibus praeparet animos subditorum Instu utio , imo leges etiam ante-