Doctrina politica in genuinam methodum, quæ est Aristotelis, reducta, & ex probatissimis quibusque philosophis, oratoribus, iurisconsultis, historicis, &c. breviter comportata & explicata, ab Henningo Arnisaeo Halberstad. Cum succincto quæstionum & m

71쪽

44 CApuT II. hac via planiorem sibi faciat ad Itum ad

Veram Openionem explicandam. Vnde patet, secundum librum Inteijectilium esse. & continere tantum refutationes Rerum pub. ab aliis minus recte fundatarum. Hoc igitur lib. omisso, materiam inostram persequemur,a familiis facto in iatio , quod eas primo loco tractari conV niat, quia sunt partes Subjecti. CApuae II. De Familiis in genere. I sputatMn Ion. Mirandul. in lib. de honor. Politicam ex accideriti obortam fuist e, propter hominum malitiam. Si enim omnes probi essemus, non indigeremus Politia, legibus oc magistratibus, sicut Arist. 8. Eth. I. ratiocinatus est: Si omnes edemus amici, nullus esset locus justitiae. Propter hoe enim conduntur statuta , ut humana coerceatui audacia, Sc inter impro- hos innocentia securitate laetetur In stat.

cta I. dist. 4. Veru haec Opinio erronea est, uoniam imperantium S parentium gra- ius adhuc oporteret distinctos esse, licet Omnes praes p p meretur probi, siquidemno possemus omnes simul imperare. Quinetiam in honis Rebus p. non tantum poenae

72쪽

De Fami L A Genere. Ashuc tamen Politia opus est, ut virtuti suus habeatur honor. Denique opus etiam est praeceptis Politicis , ut inscia mens, quae virtutum omnium rudis nascitur , quid

agendu sit, quid fugiendum, inde di scat

Alioquin non advertit Mirandui. se eo amgumenta universam disciplinam mor lem, omnia praecepta virtutum supervacanea asthrere, & ex accidenti. . Sicut igitur universa moralis disciplina,ita dc Politica per se instinctu & distunaturae constitit. Plato quidem 3. de P. dc fere Machiaυ. lib. I. disc. ad i. Dec. Liet . cap. I. Iohan. Marian. lib. I. de reg. instit. c. I. homines putat priarum egestate SI nec ensitate .compulsos societatem iniisse. Sed risto t. q. polit. c. . illam sententiam merito improbat, quonia, ut in loel illi enarratione dicit Thomas, civitas non est propter ipsum vivere, sed propter bene vivere. Possiimus enim utcunque extia societatem vivere, sicut Homervi citatus ab riso t. I. polit. cap. I. Plat. s. de li. Cic. z. de P. Plui. in Thes Thue. lib. I. majores olim nostros habitasse scribunt, ita, ut praecise ad conversatione aliorum necessitas nos minime compellat: sed tamen etiam in rerum omnium abundantia honestas de naturalis instinctus hortatur animos ad societatem appetendam. Id quod risor. I. polit, cap. 2. non uno argumento planum iacit , tum imprimis ex eo ,

quod homo natura sis animal laetabile,

73쪽

46 CAsu T II. quod Ec Epicurus pro principio rectenit , apud Orrian. Epictii. r. e. 23. ideoque, natura, etiam cessante indigentia, ad sociisetatem impellatur. Probat etiam ex set mone , quo uno fere secundum Plutarch. homo differt a bruistis. Hunc enim propterea natura indidit homini, ut animi sensa aliis exprimere possit. Unde voces vocantur Boetio signa , animi conceptus aliis patefacientia. Edit.

c. e. I. de interp. Hoc autem oportet in 1ocietate fieri: Et quia natura, quippe quod sit sapientissima , prout ediseritScaligoems . frustra sermonem non indidisse putanda est, nec ipsa volui t hominem in tenebris aut solitudine vivere, sed cum aliis in publica societate , ubi sermonis usus esset .. Posthac , sicut apes , dicento

Cicerone, congregantur, non ut favos faciunt, sed cum natura coeunt, tum favos faciunt : Ita postquam coierunt homines , duce natura, tum demum verte-unt studia sua ad vitae necessaria comparanda. Atq;hic jam secundarius finis est. quem cum vulgus potissimnm respieiae quod honestatem susque deque habeat . hine dixit LArsst. I. polit. 6. a. vivendi causa natam esse civitatem , non quod is sit finis, absolutus & primus Reip. sed quod homines eum sibi, cum primum societatem inierint , neglecto primario .

proposueIint . . .

. t enim naturae ductum sequi voluissent,

74쪽

De Famἰ Liu Genere. ad honestatem primum respicere debui

sent , quam natura utilita tali semper praeponit. Honester enim secundum virtutes, nisi cum aliis, in societate vivere non licet , quo argumento . rsor. 1

Eth, demonstrat etiam felicem indigere' amicis, ut scilicet sint, erga quos vi1tu

tes eXercere queat.

Ut autem ex fontibus naturae societates deducamus, notum est rebus omnibus inditam esse se conservandi cupiditatem; deprimae causae aeternitatem assequendi .

Qise jam in individuo se conservare nequeunt , per propagationem in specio

conservant: Unde nascitur appetitus Veneris , non homini solum , sed & caeteris animantibus communis. Quia dicente Iusin. de jur. nat. instit. a jure natuae de taeendit maris de De utinae coniunctio , quam nos matrimonium appellamus , &anter eum Cicer. I. de ossic. Commune animantibus omnibus est ,'conjunctionis appeticus . procreandi causa ,& cura eo Tum , quae procreata sunt. Ante utrum Mque Arip. I. polit.c. I. Necesse est primum

copulari eos, qui sejuncti esse non possunt, ceu faminam 8c marem procreandi causa. Atque hoc non consilio aut voluntate , sed quemadmodum & in alliis animantibus & stirpibus, natura datum est appetere , quale ipsum est , tale relinquere alterum. Innuit risor. primis verbis, etiam aliam rationem istius

natu

75쪽

natural Is appetitus, quami.phys cap. ut exponit: Imperfectum scilicet , qualis foemina est; naturali rer appetere sui per -ctionem in mare. Prima igitur ines eras , & ut Cicero ait x .de Ose. seminarium Reipub. seu fundamentum societatum reliquarum est conjunctio maris & foeminae, ex qua pro de uni liberi , &ad horum sustentationem necesiarii servi , qui complent latam familiam, sicut mox dicemus, si prius familiae significara varia distinxerimus. - Familia enim aliquando significat universam rem familiarem , quam Xenop.in Oec. o ιυν vocat. Domus , inquit, idemeli quod universa possessionis. Nomine possessionis appellamus, quod ad vitam cuique est utile. Eo sensu Terentius ait et Decem die cum vix mihi erit familia: de Plaut. in Pseudul. Sustanta tu misericordia familiam. Lex I 2. Tabb. refertur a Cicer. I. ad Herenn. paterfamilias uti legassit super familia, pecuniaque sua, ita jus esto: in qna familiam pro tota possessione accipi ,

ex interpretatione Iurisconsultorum patet. His eni in verbis eandem retulit Pompon. t. verbu I3 p. de HS. Vii legauit suae rei, ita jus esto. Ulpianus vero tri. D. k testam .r . uti legassi super pecunia, tutela Me

76쪽

De Famil. A Genere. 49 Eo sensu sumitur quoque tot. r. de Familis Lercssic. ct instit. f. q. de ossic. jud. Qi id enim aliud est familiam herciscere , quam h. ereditatem dividere'. Borchit. Insi. a. loe. . Deinde accipitur familia pro stemma te, leu gelue, i. I9 s. f. de HS. m. Is s. eod. ubi liberi, negantur este in familia foemi natum. Iure autem propito definit Vlpiauios familia de T. S. familiam plures perissonas, quae sunt sub unius potestate. aut natura, aut jure subjectae. Caere ru, praeteris quam quod haec definitio collegiis quoque competit, quae scilicet ali uno praeside reguntur, non exprimit etiam Veram familiae essentiam. Familia enim licet pro perso uis ipsis alicubi sumatur, ta-

anen, ut de Aristotele habemus I. Occim. c. 2.

proprie: nomen Iuris est, non personarum. Est enim familia, parva quaedam Re Pub. ut I. Occon. c. I. dicitur δέ in proportion. S. Eth. prolixe ostenditur. Sicut igitur Respiab. non per civium personas , sed ταξιν seu administrationem definitur: ita oportet familiam quoquo definiri, quod sit recta gubernatio eQ- um , quae sub imperio unius patris fami.

Iias continentur.

Qiuot vero per nae ad familiam reisquirantur , nec inpia n. expressit, nec ristot. In promptu tamen est ostende- λς , quod de collegiis ICtus enunciavit: L Ne-

77쪽

so CA Pu T II. l. Neratἰ- de C. S. tres facere collegium, optimo jure de familiis quoque diei

posse. Astimandus enim est numerus permnarum ex fine familiarum , cum favillae tantum ad fines tuos comparatae sint. Quae autem sic sunt, eorum natura ex fine aestimari solet. Duplex autem ethfinis familiarum, procreatio sobolis & sustentatio liberorum. Unicuique enim de-hetur alimentum ex eo, unde natus fuit.& si e parentes de jure naturae coguntur liberos alere. l. unusquisque 2. c. dem fant. expos Ad sobolem autem procreandam opus est viro & uxore, ad sustentationem familiae servis. Ideoque tres minimmum ad familiam complendam sum ciunt: id quod prisco seculo jam dudum

Postquam enim jusserat dii ειν οιγον, id est, postquam sibi finem

proposuerat, cui erant indaganda instrumenta , deinde sub cir, quaerendam esse uxorem , ω mox βῆν οιζοπι ζα , κτητι, Hγαμετ . illam ad procreandam sobolem : hanc ad sustentationem familiae. Non inficior Orist. I. polit, cap. I. Oecon. cap. 2. O Ulpian. l. 4O. g. .de V. S. l. Is s. g. eod. complecti in familiis quoque liberos. Sed , sicut in Logicis conclusionem ostendimus accenseri syllogismo , licet ejus non sit pars. sed finis, ut docetur r. prior.

78쪽

prior. cap. 26. ab ver. I. prior. cap. r. O

as. ita liberi quoque, postquam a familiis

producti sunt . iis annumerantur non Tanquam partes , cum multae familiarconstent sine liberis perfecter, quoad suam naturam: sed tanquam effectus, perinde ut possessiones. Nam & has familiis im xviscet ri t. quando familiam componit ex homine, & possessione, ubi retinus dc Casuo possessionem interpretanis tur pro re inanimata . seu pro quavis re ad familiam fustentandam, utili, quam divisas proprie vult nominari se verri. tract. 3. de Repub. Nec tamen possessio innes in sua definitione, complexus est Via

Dixi ad Familiam sussicere servum

quem tamen nolim in individuo, ut marem Sc foeminam intelligi, sed in specie, In usu enim iuris, frequenter uti nos C sesiim ait, Migulari appellatione, cum plura ejusdem generis significare vellemus. l. III. de V. S. Vnde unius servi no-m nationem ad intelligendam familiam sussicere, ICtus docet. l. I. I. sed qwarit Hr, 37. de vi ct vi armat. Marem vero dc lae minam in individuo intelligere debet Politicus , siquidem rectas & honestas constituere velit familias : Licet olim ,

cum flagitium non esset plures ducere u-Xotes. Salomonis familia Too. concubi innas Sc. uxores , 3: Reg. II. Commodi 3Oo, concubinas, Lampril. in eomm. Viodim eis L. ii

79쪽

ri MuscoVitae 3 oo. uxores habuerit. Ss-gismundus Baν. in him Muse. Nec nunc Turcarum Rex. multo pauciores habere solet, quae ratio tamen familias non multiplicavit, cum , ut nunc servum, ita tum uxorem in specie, non individuo intellectam oportuit. - Multitudo enim ser vorum non facit diversitatem in familia, cujus naturam non ex multitudine , sed differentiis personarum metiri debemus. Crassus quidem so o. servos in censum retulit, & Milo uno die φο o. servos manu misit, ne in Clodii caedem torqvorentur. . Ucon. in Milonian.

Sed familiae illorum non magis familiae censendae sunt, quam Antonii consulari et iris, qui s. solum servos domi habuit ,

aut carbonis , qui uno minus, aut Marcii Curii, tot adoreis longe inclyti, qui P-ve, qui ter triumphum una porta egit. Huic enim duo soli in eastiis calones fuere. Ita ille vir, de Sabinis, de Samniti- lhus , deque. Pyrrho trimphator, pauciores servos habuit, quam triumphos. pulei. lib. I. . olet. Hinc priusquam abeamus, eripiendusesterior Platonis in s. de Repub. qui non tantum sacris oraculis repugnat, ut Ser- sνanus ipse consitetur in com. s. de Repubis sed familias & discrimina rerum prorsustollit, dum uxores, liberos , oc omnia Υacit communia. Delet enim storgas, quas Omnium non tantum hominum, sed de

80쪽

De Famil, in Genere. 3φbrutorum animalium animis, Insculpsi enatura. Nam & canis dominum occisum custodi id , occisorem prodidit, Cedron. in Constant. Pagen . quin etiam socium

canem defendit. Bus beo. in Epist. Quid

fecerit homo , quem innatae storgae tanto tangere fortius deberent , quanto earum rectitudinem per rationem melius edoctus fuit Certer Timantes, cum in

Iphigeniae immolatione pinxisset tristem Chalcantem, tristiorem Ulystem addidi

siet Menelao , quem summum poterat ars efficere moerorem, consumtis affectibus.

non reperiens, quo digno modω patris vultum exprimere posset, velavit ejus caput, de suo cujusque animo dedit aestimandum. δει intel. 2. Insit. c. I a. Ad umbrare scilicet voluit storgas illas & assectiones quas natura parentibus erga liberos , his erga se mutuo & cognatis invicem insevit. Eas i men prorsus eradit sententia Platonis, quippe , ubi net parentum nec

liberorum, nec fratrum, nec cognato

rum ulla disserentia est, adeo , ut Ficinus Rem p. Platonis quoque commendet ex eo, quod omnes ibi futuri sint fratres:

atque utinam non etiam patres simul Scfratres, de soror ii Quanquam nec ipsarat o quippiam momenti habet. Naua . quia dubii semper sunt, nec quisqvana de fratre suo certus est , qtiis credat levissimam istam suspicionem , quae non minus in hanc quam illam partem vacillat. ad