De necessaria secessione ab ecclesia romana, disputationes: disputationum ...

161쪽

DISPUTAVI. NOSTRA AB ECCLESIA ROMANA. 129

et prudentia politica, Virtuteque bellica illos subegisse, nec aliis regionibus quamvis a se devictis religionem suam imposuisse, sed ipsam potius ab iis accepisse, et numina peregrina in triumphum deportasse, et illis templa extruxisse. Hinc Leo deletro et aulo, Sem. 1, Haec civitas, inquit ignorans suae provectionis auctorem, cum pene omnibus dominaretur gentibus, omnium gentium serviebat erroribus, et magnam sibi Videbatur assumpsisse religionem, quia nullam respuebat falsitatem. ' Sed hoc novae Romae apprime conVenit, quae, ut ex sponsa Christi facta est adultera, alteri praeter Christum, qui se vicarium Christi, et sponsum profitetur se jungendos ita, ut mater scortationum et abominationum, terram fornicatione sua corrupit, et superstitiones suas, et idololatricos cultus omnibua sub poena sulminis, etiam invitis obtrusit. VIII. Tertio, illa Roma per Babylonem est intelligenda, quae cecidisse dicitur, at sacta domicilium daemoniorum, et custodia omnis spiritus immundi, '' c. Apoc. xviii. 2. At hoc Oxcidium si casu Romae Ethnicae competere nequit, nisi excisam suisse dicas, quum facta est Christiana, et desiit esse Pagana, quod nemo dixerit multo minus poterit diei facta dom talium doemoniorum, cum fuerit habitaculum Ecclesiae verorum Christianorum. Rursus quando oecidisse dicem hane Babylonem Num quando desiit persequi Christianos Num quando Constantinus in imperio constitutus Christianos laedi prohibuit Num sumpsit tum Deus de Roma poenas, quando pia et Christiana iacta est 3 At hoc summi amoris, non Dei odii testimonium fuit. Scio quosdam hoc Romae excidium referre velle ad cladem, quam merulis et Gothis passa est initio quinti oculi. Sed multa sunt quae hoc

effugium vanum esse ostendunt 1. Quia Gothica clades, licet magna, non fuit tamen ultimum et finalo Romae excidium, de quo loquitur Joannes, ut colligi potest ex Ver 22, 23, ubi ultima et nunquam reparanda Romae desolatio graphice describitur, quod bene obseris Suareg, lib. V. cap. 7. num. 11 Desolatio Romae quae praedicitur, Apoc. xviii. erit sempitem' ideoque certum videtur oraculum illud in nullo praecedentium excidiorum Romae impletum fuisse.' Et cap. 21. num. 6, Ῥrophetia illa nondum impleta est, nondum enim Roma fuit penitus extincta. Nam licet aliqua graves calamitates, et clades non modicas sub Gothis et Vandalis passa sit, per illas tamen non est impleta illa Joannis prophetia dicto cap. 18, quia per illa excidia factum non est, ut amplius non inveniatur.' 2. Clades Gothica Romae non contigit dum erat Ethnica, sed postquam ad Christum conversa fuerat, nec amplius Christianos persequebatur. 3. Excidium do quo Joannes, a populo Dei, postquam e Babylone exierit, inserendum est; fac enim loquitur, Ver. 4 Audivi Vocem e coelo dicentem, Exite ex ea,

popule mi, ne participes sitis peccatorum, o Reddite ei sicut et ipsa reddidit vobis.' At haec Gothios cladi haudquaquam conveniunt, illa enim non a populo Dei e Babylone egresso, sed populo Dei ab illuvione barbarica, Ariana posite insecta, infligebatur. Denique Babylonis excidium rogibus terrae, et impiis omnibus luctua piis vero gaudii et exultationis, materiam praebiturum est. At contra clades illa, qua Barbari Romam affecerunt, pila doloris, impiis laetitiae causa suit. IX. Quarto, do ea Roma loquitur Joannes, qualis sutura erat, sub ultimo capite, qui rex octavus, et unus e septem dicitur, sic enim ait, cap. xvii. 10 Septem capita sunt septem reges, quinque ceciderimi, unus est, et aliua nondum Venit, et quum Venerit, oportet eum ad exiguum tempus manereri et bestia quae erat et non est, octam est, et unus ex

septem, et in exitium abii ' Quod si nobis repraesentare Voluisset Romam iunicam, non deseripsisset illam, qualis sutura erat sub octavo

162쪽

rege, sed qualis tunc suit sub sexto capite quod fuit imperatorum. Nam ut doctiores bene observarunt, haec Romano statui apprime congruunt, et se tem captis apte reseruntur ad septem capita regiminis, quibus illo status successive subjectus fuit, Reges scilicet Consules, Dictatores, Decemviros, Troum militum consulari potestate, Imperatores, Patriarchas, et horum quinque jam suerant et ceciderant Joannis tempore. Beatum nimirum Caesarum imperium erat septimum nondum Venerat, et Xiguo tempore durare debuit, ecclesiasticum scilicet regimen Partriarcharum, ex quo imperium Roma Constantinopolim translatum est eos enim Romae dominatos esse notat Socrates, lib. vi cap. 11 licet illorum regimen imperatoribus semper fuerit subordinatum. Octavum denique, et Bestia, quae designat Antichristum, qui quidem censetur octavus, propter illius nummum et absolutum imperium, diversum a prioribus, simul tamen septimus, quia ex Patriarcha omise iactus est oecumenicus, et parem ψο-riam habiturus orat illi magnificentiae, quam magna illa civitas obtinuit, tum cum maxime floreret et triumpharet. X. Quinto, aestoma est Babylon, quae nundinatur animas hominum, ' Apoe. xviii. 13. At nundinationem animarum Roma Ethnica non exercuit, sed ripalis exercet foedissime, tam Vivorum quam defunctorum, ut cuivia notum. Imo totum regnum Pontificum mera est mereatura et nundinatio, ubi omnia, etiam sanctissima Venum exponuntur. Coctum est

venale, De que, inquit,antuanua. Vide aream Cancessi Sexto, ea Roma intelligitur, ex qua postremis temporibus exire jubetur populus Dei. t nusquam Spiritus Sanctus jussit fideles Roma Ethnica secodere, ne Christiani unquam leguntur vi hujus praecepti Romam Ethnicam deseruisse, sed ibidem semper, etiam saevientibus persecutionibus, constantes perseverarunt. Septimo, si propter idololatriam thnicam si dicta est Roma, cur Patres post illam sublatam, eam non desinunt Vocare Babylonem 7 Cur Mareollam meronymus abstrahere Roma cupit, Ep. Vii.,

quod sit Babylon, unde populus Dei extro jubetur 3 Cur ipse noluit diutius morari Romae, quod Babylon esset, Gra,' inquit ad Asellam, ut doBabylone Hierosolymam regrediar γ' Cur tot inter ipsos ontificios hoc nomino illam designant 7 piseopi Belgici in epistola ad Nicolaum primum, apud Aventinum, lib. iv Anna Bois., dicunt Romam esse, quae sacris Vatibus Babylonia vocatur Gerus Leodiensis in optat contra aschalem II idem profitotur, apud ventinum, lib. v. Petrus issensis, Epist. 44 et alii, et inter eos praecipuo Peararcha, qui passim Romam Vocat Bismonem Eretricem, matrem idololatriarum et seorsationum, c. Nec alia fuit mons Ludoviei XII., quum temero et injuriose a Julio II. Pontifice proscriptus, moribundi sonis inanes dira oontraria obnunciatione generos revicit, caeso etiam nummo, qui titulos regis Franciae regniquo Neapoli ex una parto, et insignia Francis ex altera reserebat oum elogio, Perdam Baismomis nomen, quales adhue hodie multi reperiuntur. XI. Frustra vero Bellam contondit intelligendam esse Romam Ethnicam, quia Ioannes loquitur, do ea quae tonebat imperium super reges terrae, et quae erat ebria de sanguine sanctorum, et de sanguine martyrum Jesu, cap. Vii. 6, et xviii. 24, hoe vero locum non habere nisi in ea Roma, quae regnantibus Nerone et Domitiano marin os trucidabat. Nam ad imperium quidem quod attinet, satis est Romam uno imperium habuisse in omnes gentes, cum hoc acriberet, quod innuere voluit, ut disertius urbs notaretur, quam indicabat, nullusque esset dubitandi locus. Deinde quis nescit Romun ripalem adhuc osse locupletissimam et potentissim- Orbis reginam, quae, quod non possidet armis, religione tonet 8' Quid enim

163쪽

aliud volunt ista elogia, Omnia regna Constantinua ripae dedit,' Distin. 96, e . xiv. Constantinus. Per Papam omnes rege regnant ' Bogius de jure natu et Divi Eecl. liber i. cap. 6 lapa est mundi Dominus. 'idem lib. v. cap. 19, ita ut omnes reges sint ripae vasaali, si esuitia creditur, Steuch de Donati. Constant. et jus habeat transferendi regna, et dandi quibus Vult Doeret. lib. i. tit. 6, cap. 34, de Electione. Ita quod

de perseeutione sanctorum et sanguino martyrum dicitur, non ad ethnicos imperatores, sed ad Antichristum reserendum est. Quamvis enim non

dubium sit, quin Roma innio Christianos otiam sit persecuta tamen

cum agatur de persecutione, quae excitatur a meretrice, quae nomen mystorii in fronte gerit quae, dum ex una parte pomi aure scortationum populos dementat, fraudibus et lenotantia in errorem inducendo, ex altera, inaudita violentia in fideles Christi servo grassatur, patet ad Romam Ethnicam hoc haudquaquam pertinere, sed ad ontificiam, cuius immansmerudelitatem o dirissima persecutiones, utinam pii non sensissent saepius, et non sentirent etiamnum hodie. Sed res ipsa nimis amat, et historiae loquuntur, ut superiori disputatione probatum est, ut ista vix ac ne vix quidem explication egeant. Non magis ac illa, quae adduntur, quum mulier dicitur purpura et coeo amicta, auro et lapidibus pretiosis et ma garitis inaurata,' quod in homo seriptum gerit nomen Myalarium, quod in Romani Pontificia tiara scriptum fuisse testsa --π- reserunt, et alia id genus, de quibus alibi fusius dicendum erit. XII. Seio duo adhue objici ab advorsariis adversus sententiam nostram. Primum, non posse intolligi Romam Christianam, sed Paganam, quia Apoc. Vii. 7, decem comma, id est deoom reges, qui potestatem suam tradituri dicuntur Bestiae, et cum Agno pugnaturi, ver 13 et 14 quia vires auas et jus imperii conserent ad Romanae sedis et religionis tutamen, adversus Christi doctrinam et Sancto Hus tostes), iidem postea Ver. 16, dicuntur Bestiam aversaturi, o desolatam eam et nudam reddituri, carnes ejus manducaturi, et igno eam eonorematuri.' At quomodo,' inquit Boll. lib. iii de Rom. oni cap. 13 erit sedes Antichristi, si eo ipso tempore debet a regibus istis everti et comburi γ' Sed nodus facile solvitur, si distinguantur tempora Primo enim daturi sunt potestatem suam Bestiae per illusionem salsae pietatis, et dementationem Vini scortationis, quo inebriari debuerunt. Sed postquam ab errore suo et spirituali ebriotat erunt expergefacti, tunc amoro in odium Verso, Versabuntur summo

quam maximo doperibant; oo justissimo judies suo hoc ita dispensante, ut a propriis amassis doleatur, meus enim,' ut subjitatur ver 17 odit in corda eorum ut saetant quod illi placitum est.' Alterum potitur ex

k inosi rintifieiorum do durations Anti-Christi per 1260 dios, id est,

tres annos eum dimidio. Nam si brevi hoc tempore tantum durare debuit, quomodo Roma hodiema Christiana, quae a tot seculis jam duravit, potest esse Babylon Apocalypsea, et aedes Anti-Christi Sed demonstrata semelsiasitate istius hypothesis, quae dios naturales supponit pro propheticis, et tros annos cum dimidio pro mille duoentis et sexaginta annis, adit vanitas istius figmenti, ut in soquentibus sumus probaturi. XIII. Si ostensum sui votorem Romam Ethnicam per Babylonem non posse deaignari. De hae veritato convicti, aliquot ox Pontificiis aliud effugium captant, ut Roma quidem intelligatur, qualis futura erat sub finem mundi tempora Antie sti, verum non Roma Christiana, et Papae sum jecta, o Pagana et ad ethnicismum relapsa, quod somniavit legas, Les-aius, Ribera, cum aliis nonnullis. Sed hoc etiam Μωψι νων proeliVe est eripere adversariis, siquidem satam iacilitate qjicitur commentum qua

164쪽

132 DE NECEssARIA AECESSIONE DISPUTAVI.

proponitur cum haec interpretatio nullum in Scriptura iundamentum habeat, nullum in Patrum monumentis Vestigium, nulla rationum momenta, sed meras conjecturas et vanas divinationes. Unde Lessius ipso, dum eam

commendare studet, nihil afferre potuit, nisi quod non diaet alicui inered bilis videri in Apoc. c. xvii et xviii. At non quaeritur, an iactum aliquod non ineredibi debeat videri, sed an probari aliquo argumento possit reipsa contigisse. At unde probabunt nobis, Romam sub Antichristo ad ethnicismum reVersuram 8 mo nonne Apostolus testatur Antichriarum in templo Dei, id est Ecclesia sessurum, quod dici non posset, si ad ethnicismum sub eo relapsura erat γ in plerique ex Ρontificiis hoc respuunt figmentum, tum Justinianus in ahesa ia. ubi de eo dicit, Quid hoc est quam diu nare Suare A. 7, 10, Non video unde probari possit. alvenda ut incredibilem detestatur Aloagar in Apo. xvii et xviii ad eos accedit. XIV. Hoc vero semel posito, Romam Christianam et Pontifieiam hio connotari, inquirendum jam os ulterius, quare Spiritus S. sub Babylonis nomino illam deseribere voluerit, et quae sit istius locutionis ratio et fundamentum. Primo mirum videri non debet si senigmatice et figurato loquitur, cum hic non historiam scribat, sed prophetiam, quae obscurior solet esse, et variis figurarum involucris tecta. Ita tamen elata est et operta, ut mysterium sub hoc Velo latens penitius rem attendenti non dissicile sit agnoscere, quando tanta est inter Romam et Babylonem similitudo, ut caecum esse oporteat, qui eam non videt. Audiatur Velinus Orosius histor. lib. i. cap. 2. Ecce,' inquit similis Babylonis ortus et Romae, similis potentia, similis magnitudo, similia tempora, similia bona, similia mala, cte Babylonis anno sub praesecto Arbacto dehonorata est, quo Roma subiroco rege, ut proprie dixerim, seminata est Babylon novissime eo tempore a Cyro rege subVersa, quo primum Roma a arquiniorum regum dominatione liberata est. Siquidem sub una eademque convenientia temporum illa cecidit, ista surrexit illa tunc quasi moriena dimisit haereditatem, hae vero pubescens tunc Orientis occidit imperium, et ortum est Oeeidentis. XV. Sed ut hoc clarius pateat, quaedam collationis capita attingenda

sunt; non tam ea quae urbis magnitudinem et gloriam, quam quae peccata et poenas spectant. ulta quidem Ecclesiae ab ejus ineunabulis damna sunt a mundo illata AEgyptus, nascentem suffocare Babylon, adultam opprimere et corrumpere Antiochus, provectam extinguere connisi sunt. Sed quae distincta suerunt temporum intervallis persecutionum exempla, omnia, ut solent morbi omnes in senectutem confluere, collecta in Ecclesiae novissimam aetatem ingruerunt quippe quod saevitia Pharaonis, astus Babylonis, Antiochi suro designaverat, ad unius Antichristi

componendam immanitatem coeunt. Hinc ejus sedes, modo Emptuapropter servitutis duritiem, modo Sodoma dicitur, propter impuritatum foeditatem, Apoc. i. . Vicit tamen caetera Babylonis nomen. Nam aliae suas artes suas scelerum Armas singulae contulerunt, Babylon imperium, statumque cum Ecclesiae captivitate conjunxit et produxit. Addo quod gomanae utriusque dotes, tyrannis et idolomania. Omnium utraque scortationum metropolis et impietatis ossicina. o difforent quod altera, corporim exitio attenta camificinae et excidio animarum non adeo intenta fuit. Hic imrod robustua et animarum Venator. Hinc linguae, fideique sanctae nata oblirio et omnium linguarem ac rerum processit EOn- susio. Hinc barbaries in religionem infusa, veritas oppressa, templum Dei foedissima idololatria pollutum, divina pietatis instrumenta, miso macaptivitate vel sepulta, vel ad nefario et profanos usus traducta, sacra-

165쪽

DIAPUT VI. NOSTRA EccLRAIA ROMANA. 133 menta impiis superstitionum commentis commutata, omni sacra turpi sim quaestu contaminata, evangelium anilibus fabulis obrutum, conscientia traditionum laqueis et legum humanarum vinculis constricta, et populus Dei dirissimae servitutisjugo oppressus. XVI. Longum oret sigillatim omnia persequi, sed paucis rem notasse sufficiet. Vetus Babylon Hierosolymam et templum Dei vastavit, nova Εeclosiam Christianam, quae Dei vivi templum est, corrupit. Illa populum Dei captivum abduxit, et sub gravissimo tyrannidis jugo gementem diu detinuit. Ista eclesiam Christi captivam sub durissima servitute detinet. Illa astu intolerando sese supra caetera mundi regna extulit, quasi omnibus superior esset et nulli secunda. Dixisti,' inquit Isa. xlvii. 7 in seculum ero Domina,' et Ver 10 confisa es malitiae tuae, dicens, Nullus videt me. Sapientia et scientia tua ipsa Vertit te, ut diceres

eum animo tuo, Ego sum et nulla proster me amplius ' sta non aliter. In corde suo dieit Sedeo regina, nee sum utatua, nec videbo luctum, V Apoc. Viii. 7, dum se jactat aeteream, insallibilem, mundi dominam, et Pontificem suum supra regos et principes, atque adeo supra πανσεβι-- effert. Illa rapinis et injustitia celebris suit, qua ad se mundi opes per fas et nefas pertrahere est conata, Jer li. 34, 35 Exedit me quatit memebucadnegar rex Babyloniae, statuit me ut Vas inutile, deglutit me ut draco, implet ingluviem suam deliciis meis, '' c. stam eodem rapacitatis et avaritiae crimine teneri, non dissilentur, qui in ejus sinu vivunt Mantuan ad salco de colloq inopum cum salcone, Obtinet, expulsa probitate, pecunia Romam, Nec Deus in tota possidet urbe locum ;Qito sunt Romos homines, tot sunt per compita furra,

Quosve canes vertas e eriere lupos.

Vido etiam eis Blaesensem in epist. 144, 145, 146. Illa praestigiis et magicis artibus dedita fuit, ut hoc illi non semel a prophetis exprobratur. IIa vero in ista nimis obtinere jam diu compertum est, eum non paucis ex Pontificibus crimen hoc impactum sit, ut Sylvestro II. Benedicto IX., Gregorio VII. aliisque. Videatur Platina in Vita Sylvestri II., M. Stella in fasciculo rerum expetendarum, em in vita Hildebrandi. Illa nominis

etymo, confisionem notat. Ista non nomine, sed reipsa, mera coniugio est,

non linguae tantum, sed et doctrinae Turbat omnia miscetque, ' inquit Ρetrarcha, li Epist sine titulo, Epist. 13 industria, quam putas ob causam, nisi ut circulatorum more, vel perplexo loro, es consus Vulnere licentiussallat, et raus sub proprio umbraculo turbatae reip. dolitescat 3 Et illo quidem pro qualitate propositi artibus utitur non novis, nam et in fruticoso gaudet aueeps, piscator in turbido, fur in tenebris, ' c. Illa mal-Ious suit et virga in manu Domini ad conterendas gentes, et Dei populum, Isa. x. 5, Jerem. li. 20. Ista Deus utitur ad affigendum mundum et Ecclesiam. Illa tyrannido et idololatria illustris suit. stam utriusque non minus ream esse, superioribus disputationibus Ostensum suit. Illa denique gravissima criminum suorum poenas dedit ex justo Dei judicio, Jer li. Istam non leviore manere Spiritus S testatur, Apoc. Viii. XVII. e vero videamur quicquam Romae assingere ex nobis damus testos domesticos, et malumus id ipsum aliorum, quam nostris Verbis exprimere. Petrarcha multus est in describendo corruptissimo ejus statu suo Ampore. sons dolorum, ' inquit p. l, Cant 106, 107, 108, domicilium irarum, schola errorum, templum haeresium, olim Roma, nunc

166쪽

Babylon salsa et nequam, cujus causa tantum lachrymarum unditur et suspiriorum ossicium raudum, claustrum irarum, in qua bonum interit, et malum creatur et oritur, viventium insem et cruciatus nido proditionum, in quo latitant quaecunque mala per orbem terrarum hodie sparguntur, Vini serva otii, et epularum, in qua libido suos extremo editeonatus,' et luculentius adhuc, lib. epist sine titulo, pist. 7 8,

Quicquid de Assyria, vel AEgyptia Babylone, quicquid de quatuor labyrinthis, quidquid denique de avem lumine, doque tartareis silais, sulphursisque paludibus legitis, huic Tartaro admotum sabula est. Hic turrificus, simul et terrifieiis Nimrod hi pharetrata Semiramia, hic inexorabilia

innos, hie Rhadamantus, hi Cerberus universa consumens, hic tauro suppositatasiphag, mixtumque genus quod amisit, prolesque biformis, Μinotaurus insat, Veneris monumenta nefandae. Hic postremo, quicquid confusum, quicquid atram, quicquid horribile usquam est, aut fingitur, aspicies, 'M. Et ibid. Hic vero non tam civitas, quam larvarum et lemurum domus est, et ut breviter dicam, scelerum atque dedecorum omnium sentina, atque Viventium insemus.' Vide etiam Epist. 15, 16, 17, ubi idem argumentum persequitur, qua brevitati studio omittimus. Addamus etiam illustrissimi inter Pontificios Cardinalia Baronii suffragium, qui ad ann. 12 Romae corruptelas et sordes nefanda fatetur Quae tum acies S. Romanae Ecclesiae, quam foedissima, cum Romae dominarentur potentissimae ae sordidissimas meretrices, quarum arbitrio mutarentur sedes darentur Episeopi, et quod auditu horrendum et insandum est, intruderentur in aedem ritri, aram magii seudo-pontifices,' quos Postea monia a vocat. Quorum quantus fuerit numerus, exponit senebrardus, licet nobis inimicissimus a. m. 4987. Seculum hoc,' inquit, inoinfelix, quod per annos sero centum quinquaginta a Joanno VIII. Pontifices a virtute majorem defecerint, potactiei, apostaticique potiusquam apostolici.' Qui talia vellet operose congerere e B ardo, Sigeferto, is a Simmo, Fascimio emporum, Uspersensi, Theodorico amem, Mantuano, aliisque posset ingens inde Volumen conficere, et Romae cum Babylone similitudinem deprehendero. Unde mirum nemini debet videri, si Joannos illam istius nomine Maignaro Voluerit, quando non tuit alio signifieantius statum ejus ac conditionem nobis deseribere. XVIII. Cum ergo ex his eonatet, Romam Pontificiam veram esse mysticam Babylonem, ex qua egredi nosci et Spiritu Sanctus, nemo non videt justissimam laias et summe necessariam nostram ab ea secessionem ut voci coalsati pareremus, et saluti nostrae iremus prospectum. Quod clarius patebit, postquam Visum fuerit, quinam teneantur exire, et quomodo. Prius innuit Joannes, quum optuum Dei compellat, Mite eae ea, popule mi. Ut ostendat, non ad omnes, quotquot Babylono suerint, exitum hune spectare, sed ad eos tantum qui popiat Dei singulari praerogativa gaudini; ut solus Abraham ex Ur Chaldaeorum evocatur, solus Israelex AEgypto, soli Judaei ex Babylonia. Licet enim omnes possint vocari populus Dei, generali nomenclatione, ratione Providentiae tamen strictio signifieatione Popuia Dei Vocatur sola metiata ration foedoris Gratiae, quia cum a pactum speciale iniit, in quo testatur so fore Deum nostrum, petitque vicissim ut simus ejus populus. opulus ergo Dei dieitur, non ratione ineationis, sed Redemptionis; non respectu Providentio sed respectu Praedestinationis, quia a Deo electus suit ab aetemo a Christo redemptus, a Spiritu Saneto Vocatus in tempore, ut esset λαος --- populus peculii 1 et si s et Tit ii 14. Ut vero appellatio ista honorifiea bene um a parte Dei longe maximum importat, nimirum commu-

167쪽

nionem cum Deo, et communicationem gratia et gloriae, et omnimodae selieitatis, ita ineium postulat ab homine strictissimum, omnimodumaeilicet ultum et obsequium; quod in eo potissimum locum habere debet, ut quemadmodum Deus illum prae eaeteris oninibus dilexit, et ab illis secrevit, ut esset illius Deus, ita ipso vicissim ab omnibus alii soaeparare teneatur, ut Deo suo soli adhaereat, nec patiatur fidem suam, Velevitum ulla vel erroris vel idololatriae, quae cum Deo est ins--ους, labe

infiei. Unde fluit socessionis, quae hic praescribitur, necessitas, et mandati divini justitia. Cum enim Babylon ista possime corruperit totum Dei oestum, et populus Dei sub gravissimo ibi detineatur servitutis jugo, ubi non potest sine praesentissimo salutis periculo manere, quia non videt summam illi et indisponsabilem imponi eo ipso exeundi nocessitatem γXIX. Ut vero exeundi ex aliquo loco mandatum supponit necessario moram ibidem praeeedentem, bono inde colligimus, a populus Dei exim Babylone tenetur, eum ibi antea suisse, adeoque oete dies Ecclesiam in ripatu latuisse. Non quod apatus Vera sit Ecclesia, cum contra sat ejus pestis et corruptio, sed quia Deus Voluit aliquandiu fideles suos in eo conserVare. Quomodo Judaei, qui tunc temporis populus Dei erant, eaptivi suerunt Babylone, nec tamen dici potest, Babylonem propterea veram suisse Ecclegiam. Atque hinc non obscure Iliquet, quid responderi possit ad quaestionem Vexatissimam, quam identidem adversarii nobis oggerunt Ubinam esset vera Ecclesia ante Lutherum e Castrinum, si non fuit Romana Quid enim, si ab iis viciatim quaeramus, binum vera Deris Mesesia Dei tempore captivariis Ba lanime, si Babsis non uis Respondebunt procul dubio, non suisse Babylonem, sed in Babylone captivitate oppressam. Quidni et nos pariter dicamus, oesesiam suisse in Papatu, sed captivam. Porro ut quaestio ista potest intelligi, vel de per-aonis, Vel de aede et loco, ita diversimode responderi potest. Nam respectu personarum, bene respondetur Ecclesiam suisse in omnibus et singulis fidelibus et lectis, qui tunc temporis Vivebant, qui licet hominibus et mundo ignoti, Deo tamen erant notissimi quomodo autem millia qui tempore Eliae genua Bahali non flexerant. Ita respectu Dei et aedis, dicimus, non uias certo loco alligatam, sed diversam aedem, modo hic, modo illic, juxta dispensationem Dei fixisse sortitama vel extralapatum,

in coetibus variis, qui nullam cum Roma eorum inionem habuerunt, Vel in ipso Papatu, non quidem quoad communionem interuam cum O, sed quoad communionem exteream et visibilem, quia in modio Papatus vixit; non conjunctim et simul, sed sparsim par regna, provincias, ac familias, in quibus Deus populum suum, et electo suos habuit, quos in mediis Papatus tenebris voluit conservare, ut totidem sin ea et te8tes Veritatis, qui contradicerent ripatus erroribus, et veritati testimonium perhiberent. Fateor quidem conditionem istius oesosiae miseram fuisse et amictam, non tantum, quia obscura sui et splendore suo destituta, quod adumbratur imagine multoria fugientia in desertum, Apoc. xii , et quia exigua suit numero, et ad magnam paucitatem redacta sed etiam quia non potuit non in ripatu manendo, variis ejus abusibus participare licet standamentum inlutis semper retinuerit. Verum dubitare non debemus,

quin ibidem semper aliquem sibi populum servari Deus, quem Spirituseffcacia, et Verbi ministerio sustentavit. Et vel ex hoc uno lueulentor colligitur, quod exirem medio Babylonis jubetur, ne enim juboretur exire, nisi fuisset adhuc in ea. Quinti,- - ., NX Dum autem exire populus jubetur, secessio im-

168쪽

denda. Cum vero secem duplex possit distingui, alia localis et politica quoad sedem, alia spiritualis et mystica quoad fidem primam Judaico populo olim imperatam suisse, extra controVersiam positum est, ut relicta Babylone, Judaeam repeteret, et libertate pristina seueretur quo respiciunt loca ante citata, Isa. xlviii. 20, Jer li. 6, Zach. ii. 6, 7. Utonim Ecclesia migraverat non moenibus, sed morstus, et mutaVeret, noti sedem, sed idems non nomen, sed pro dolori numens ita non agitur proprie de secessione politica et civili, quoad habitationem et hospitium, sed de secessione sacra et mystica, quoad religionem, per quam fiat, ut

nullam in sacris cum ea communionem amplius colamus. Rursus cum secessio sacra sit Vel cordis, Vel Orisa Vel latens et nestativa, per rejectionem errorum intemam, quum qui se purum et immunem praestat a cultu idololatrico, non communicando cum ipso, quod secerunt septem millia tempor Eliae, vel patens et positiva, per apertam Veritatis professionem, quum palam nos testamur alienos ab erroribus et superstitionibus alicujus Ecclesiae, imo et coetus segreges ab ea instituimus, et puriorem Dei cultum seorsim profitemur, quomodo Gentiles ab innieismo secedebant ad Christianismum, hic non Hierutram tantum, sed utramque simul praescribi oertum est, quomodo Judaei aperte Babylonem delinquere tenebantur, ut Hierosolymam se reciperent. Atque hoc clare insinuat Iga lii. 11, Miscedite, discedite, exit illinc, immundum non attingite. xit emedio istius, purgate os portante Vasa Domini, cibi enim ad utrumque exitum respicit, typicum ex Chaldaea, et mysticum ex Babylone spirituali. Unde Paulus hoc loco utitur 2 Cor. i. 16, 17 ad insinuandam secessionis ab impuro impiorum coetu necessitatem, 'Quapropter exite e medio ipsorum, inquit Dominus, impurum ne attingitote, et ego vos recipiam. 'Sic Act ii 40, eadem secessio aperta et positiva a Judaismo ad Christianismum Judaeis imperatur a Petro, Servamini eae hac pervera seneratione. Ne aliter fieri potest, si saluti nostrae consultum Volumus, ut geminum hic scopulum seque periculosum declinemus, alterum hypocritarum, qui, corpore Babylone egrediendo, animo semper et corde ibidem manent; alterum vero Pseudo-Nicodemitarum, qui se corde secedere profitentur, licet corpore adhuc ibi haereant. XXI. Et ad socessionem cordis quod attinet, cum nulla possit esse

oommunio inter lucem et tenebras, errorem et Veritatem, templum Dei et idola, et Deus eo nostrum super omnia postulet, nemo non Videt, secessionem Ordis hic primo requiri, ut omnem errorem et impietatem abnegantes, puro corde et fide ἀνυποΜιτω Deum Veneremur et colamus. Alias

quid juvaret ore tenus ad Deum accedere, si cor ab eo remotum sempermanet 3 Quid juvaret veritatem extrinsecus profiteri, dum pestiferi et exitiales errores in mente kVentur'Quid prodesset Hierosolymae civem se jactare, et Babylonem corpore reliquisse, si animus in eam semper conversus est, imo si Babylon cordi semper haeret infixi Satius omnino oret nunquam ex ea egressum Sse, quam ejus odium hyPOcritice simulando, pronum erga ipsam affectum semper habere. Unde non mirum, si tales Vertumni Proteo quovis mutabiliores, qui religionem propriis commodis accommodare volentes, Christum ridentur amplecti, quum e re sua hoc esse ident.

Iidem tamen subinde, quum sibi utilius soro judicant, ad Babylonem Mabantur, quia ex ea nunquam serio et sincere suerant egressi, de quibus impletur quod ait mirus, Canis ad vomitum revertitur, et sus ad volutabrum, 'e ii seeundae Ver. 22.

XXII. Sed ita secessio eordia ante omnia requiritur, ut necessaria etiam sit secessi oris et corporis, nam ut eorde redisti ad justitiam, ita

169쪽

DISPUTAVI. NOSTRA AB ECCLEsIA ROMANA. 137

est confessio ad salutem Rom. x. 10. Et ut Christus corporis, non minus ac animi, Redemptor est, sic in utroque Vult glorificari 1 Cor. vi 20,

non modo per internam Veritatis cognitionem et amorem, sed et per externam et apertam ejus professionem; ne ullam amplius cum coetu idololatrico communionem habeamus, ut sacris ipsius intersimus, et errores amplectamur, quod esset characterem Bestiae sumere, et eam adorare, Apoc. xiv.

s. o alia de causa veri fideles proponuntur toties in hoc libro obsignati in frontibus, Apoc. Vii. 3, quam ut necessitas professionis externae innuatur, non minus ac fidei internae quia Christus damnat, non modo eos qui non crediderint corde, sed etiam qui oro abnogarint, Luc. xii. s. Quod Pseudo. Nicodemitarum Vanum commentum jugulat, qui secessionem mentalem jactant, dum extet in sugiunt, seque satisfecisse putant mandato Dei, quum errores et abusus Papalas corde aversari se fingunt, dum Babylono semper manent, et corpus idololatrico cultu polluunt, quasi Deus altera hominis parte contentus esset, ne cultum extemum corporis, non minus ae

intomum animi requireret. At divisionem istam minime serendam esse non semel protestatur. Nec potest pati, ut corpus, quod ad imaginem suam condidit, quod per Christum redemit, quod in templum Spiritus S. consocravit, idolis polluatur, Vel spirituali cortatione contaminetur. Non potest serro, ut Christianus, filius Dei voritatis, infamis mendacii crimine M obstringat, simulando corpore, quod animo improbat, et divortium exbtiale inter linguam et cor faciendo. An Vir uxorem suam pudicam et castam dixerit, quae cor quidem servare illibatum marito profiteatur, interim corpus adultoris nesanda libidine prostituat Ita an Christus pro fideli sponsa et casta virgine habiturus est, quae partiri Voluerit inter se et mundum, et eo quidem dare se Christo profiteatur, dum corpus mundo et idolis prostituit γXXIII. Neque hic reponendum, non statim Ba bylonis pereatis insita,

quotquot in ea manent, cum libertas quidvis pro arbitrio credendi, modo in ejus communione aetem maneatur, iis qui ad eam accedere voluerint,

promittatur; nam licet blando isto sermone non raro uti soleant Babylonis mancipia, non difficile tamen est dignoscere, inania tantum verba esse, et escam periculosam, qua incautos inescare satagunt. Quid enim juvat libertas eredendi quod libuerit, si necessitas semper imponitur profitendi quod conscientiae repugnat 3 Non potest, sateor, cogi conscientia, sed potest opprimi. am quicquid sit, si communionem extemam fovemus eum illa; si sacris ipsius intersumus, saltem corpore; si ejus fidem ex-

tem profitemur, nonne characterem ejus sumimus, et Christum abneg

mus 3 Nonne dissimulamus veritatem agnitam, et mendacium simulamus pNonne ejus jugo collum subdimus, et peccatis ejus participamus 3 aeeo quod salso talis libertas promittitur, cum nihil minus in animo habeant, qui ita loquuntur, et contrarium ex ipsa praxi pateat. Quis enim nescit, neminem in communionem ejus recipi, Vel in ea degere posse, qui missatico sacrifiei interesse non debeat, id est coram idolo genu flectere quique Papae auctoritatem agnoscere non teneatur, et decretis Ecclesiae acquiescere 3 Quod unum, si nihil aliud aget, gravissimum tyrannidis jugum, cum libertate Christiana plane ασο τατον importat, siquidem, hoc semel posito, tenebuntur omnes caeca obedientia recipere, quod apse libuerit ad eredendum vel praestandum imponere quod nemo non ridet Verum et legitimum esse positivae secessionis, quae hic praescribitur, motivum et fundamentum, mandato praesertim divino accedente. XXIV. Quando autem mandatum illud factum sit, nunc inquirendum ut constet non tantum de modo secessionis, sed etiam de tempore.

170쪽

cem quidem coelitus auditam narrat Johannesa non quod tunc temporis efferri debuerit, vel impleti, sed hi Guditus propheticu designatur, ut suo tempore implenda praenunciaretur. Quamvis vero non ita proclive sit designare temporis momentum, quo vox ista coelestis debuerit audiri, vel audita suerit, non obscuri tamen sunt characteres, quibus hoc dignoscatur, siquidem hic montio fit Babylonis, non modo stantis, sed et ad Occasum Vergentis etjamjam casurae. Unde patet, non statim nata Ecclesia, Oraculum hoc locum habere debuisse, sed tantum post revelatam Babylonema neue ero statim initio tyrannidis Babylonicae, sed postquam haec tyrannisi duravit, et casui proxima erat, quod ad Resormationis tempus pertinere non dissitebuntur, qui rem serio et absque praejudicio expendere Oluerint, quum Christus Angelicae tubae sonitu nimirum per fideles servos suos, qui non raro Angelorum nomine veniunt, annum beneplaciti, et liberationem a captivitate tristissima promulgavit, quomodo olim publica Voce Judaico populo captivitatis solutionem, et reditum in patriam per Cyrum denunciari jussit. Nimirum qui luxuriantem castigare Voluerat Ecclesiam Deus, in tristo exilium eam peΙlendo, ubi inter hostes delitescere debuit, noluit tamen eam deserere, sed illi amictae propitius adsuit, et tempore praestituto, septuaginta annis elapsis, Cyrum excitavit, qui libertatem Judaeis attulit, et edicto promulgato, Hierosolymis dixit, resedificantor, et templo,sundator, Isa. xliv. 26 Esd. i. Ita in novissima hac captivitate, Israelem secundum Spiritum Babylono latentem et gementem non deseruit. Audivit ille captivorum gemitus, vidit conscientiarum tyrannidem, et tristissimum Ecclesiae, in spiritus immundi domicilium commutatae, spectaculum, nihilque jam superesso, nisi ut Christi nomen deleretur. Suo itaque tempore suppetias illi tulit, Cyros vocavit. Imo ipse Re Regum, Dominus Dominantium, Cyrus noster, solem enim Persae Cyrum Vocant, si Plutam ct credimus in Artaxerxe KRον - καλουσιν vi IIae vi τον ἡλιον Sol ille justitiae luce nova tenebras discussit, et spiritualis libertatis solemne, velut edictum, costitus promulgaVit.

XXV. Quia vero plurimum intererat hoc ab omnibus intelligi, ideo

non submissa, sed clara et alta Voce angelicarum tubarum sonitu, qui homines Velamo peccati, et vino scortationis Babylonicae sepultos excitaret, denunciari hoc voluit. Unde tres sibi invicem succedentes mittit angelos, qui praeconium hoc certius confirmarent. Quod jam cap. XiV. insinuaVerat,

postquam do 144 millibus obsignatorum egerat, id est de veris fidelibus,

qui se puros ab idololatria servaverant, non se polluendo cum mulier 'Ac. Ver. 4. Primus proponitur Ver. 6, is ρε-veἀν μασι Volans, et mangelium stemum, antea sepultum incolis terrae afferens. Quod in fidelibus Dei servis impletum, quos Deus post Antichristi revelationem subinde excitavit ad veritatis conservationem et defensionem, ut ex Catalogo Τει- tirum veritatis patet praecipue Vero novissimis seculis, appetente jam Re- formationis tempore, ut Via illi paulatim pararetur. Ut factum a Maldensibus et Albisensibus circa duodecimum seculum anno 1170, postea a tela', declinante decimoquarto, circa annum 1360, et a Joh mas ct mero. Pragensi circa initium decimiquinti, confirmatum est. Secundus ct tertius introducuntur, Ver Medis, casum Babylonis describentes, et poenas de- nunciantes ejus cultoribus. Quod tum impletum est, quum magni viri Dei potenti voce instar tubae angolicae, ab initio Resormationis Papatus

landamenta mascule subruere coeperunt, tum voce, tum scriptis, hominesque ab idolomania Romana abstrahere, et ad Christi Evangelium reVoeare studuerunt; quod in Luctero, uino , Oecolampadio, Bucem, Calains, et aliis heroibus obaervatum suu Quod autem, cap. xiv , jam attigerat Spi-