De necessaria secessione ab ecclesia romana, disputationes: disputationum ...

201쪽

ilomen prioris Bestias, quae Romanum statum designat, ideoque nomen

gentile et commune, non Propriunt.

XXXVII. . Antichristi nota respicit ejus emota et

6. Nota uti opera, qualia sunt inprimis, miramia et signa, quae illit..ta. Misit tribuuntur. CUMQVentus,' inquit Paulus, 2 Thess. ii. 9, in in omni virtute, et signis et prodigiis.' Ita Apoc. xiii. 13, Et laetet signa magna ' confirmatur ex atin xxiv. 24, Exorientur Pseudo-Christi et Pseud Ρrophetae, edentque magna signa et prodigia,' M. quod Beu--nus, misenda, et alii ad Antichristum referunt. Qualia autem futura sint Paulus explicui, quando ea Vocavi meam. οδο-, prodigia mendarii, quod potest intelligi, ut bene observat euarmin. lib. iii do Pontifice Rom. cap. 16, vel originaliter, ratione Scientis, quia sunt a Satana, mendacii Patre, qui nuua potest Vera miracula edere, quod Paulus ibidem notat, dum ait adventum Antichristi foro eum offinoia Satanae in omni virtute et signis mendata;V Vel formature, ratione naturas, quia Vel sabulosa erunt et praestigiosa, Vel figmenta mendaeium hominum, vel portenta fialacium spirituum, unde dicuntur fieri

in e spectu hominum, Amo. xiii., id est, ut apparentia et oculos hominum perstrigentia, non solita et Verct, ut Vera miraculari Vel denique term native ratione finis, quia ad stabiliendum mendaesum tendunt, et sunt comparuis, τι ηος σοδος ἀπιο . Non alia enim de causa Antichristus signa ista patraturus est, quam ut mendaciis suis fidem conciliet, et a veritato ad errorem homines abducat, ut Chrysost et Ausust interpretrentur.

XXXVIII. Non dimino vero est complementum apud ontificios

deprehendere. Quis enim ignorat miraculorum ostentationem ab aliquot seculis propriam ess Latinorum, nec ulli jam religioni praeter apisticam compotere. Judaei enim miraculis destituuntur; Turcae cligioncm suam, non virtute mimoulorum, sed Vi et armis propagandam osse ro-fitontur Orthodoxi, solis miraculis Christi at Apostolorum contenti, alianesta quaerunt. Et quamvis nascenti Ecclesiae necessarium fuisse usum miraculorum censeant, ut per ea infideles ad fidem converterentur conversia tamen, o fidem in Ecclesia confirmata profitentibus, miraculis non esse opus credunt, ut qui adhuc prodigia, ut credat, inquirit, magnum sit ipse prodigium, qui mundo credente non credit,' ut ait Augustinus de civit. Dei lib. xxii cap. 8. Et qui propter miracula jam facta non credit, vivito minus crederet, etsi alia nova miracula illi proponerentur: ut bene Stella in Luc. ii re, observat. At pontificii de nitraculis suis gloriantur, imo ea inter praecipuas Ecclesiae nota reponere solent. Hinc nullus Sanctus apud illos habetur, qui miraculis non inclaruisse dicatur: nulla reliquias, nulla insigniora simulacra ad quae peregrinationes fieri solent, quae miraculorum fama non celebrentur. Sed qualiacunque hi miracula obtrudantur, dicimus esse κατα - ς. 1. Quia ad erroris et mendacii confirmationem adhibentur, ita ut vel hoc solum falsitatem ipsorum satis possit arguere, licet de caeter aliquid Veri haberent, quia nos ablueunt a Christi veritato ad mendacium. 2. Quia maxima ex Parte morae sunt illusiones, imposturae et praestigiae vel malorum spirituum, et impiorum hominum, ad quaestum adomatae, ut multis exemplis probari posset. . Quia si veri aliquid subest, hoc non superat totius naturas virea, sed referendum est Vel ad portenta daemonum, Vel ad prodigia magorum, ut acillimum esset impostuma et Vanitatem talium miraculorum retegere, ut a Variis factum est. Sed praestat audiro testes domesticos, qui de gravissima hac fraude conqueruntur. aliquando fit

in Ecclesia,' inquit Lyranus in Dan. xiv. demptio populi maxima in

202쪽

miraculis fictis a sacordotibus, Vel eis adhaerentibus, propter lucrum temporale.' Sic Biel in an Μiss C. 49. dicit, ruiracula fieri hominibus ad imagines confluentibus nonnunquam operatione daemonum, ad fallendum inordinatos cultores, Deo permittente, exigente talium infidelitate.' In sacramento, 'inquit Alex demales in 4. sent. q. 63 preret caro interdum humana procuratione, interdum operatione diabolica.VΗuc pertinet Μolchioris Cani ingenua consessio, qui lib. ii Loc Theol proliXe queritur, res gestas sanctorum falsis et commentitiis sabulis contaminari. Nostri,'' inquit, plerique voLinoctibus inserviunt, vel de industria quoque ita multa confingunt, ut eorum non Solum pudesti, Sed etiam taedeat.' Addit, tales rationes inventas osse, aut ad quaestum, ut ad errorem, et post alia multa huc pertinentia subjici do Legenda Aurea: In illa,'' inquit, miraculorum monstra saepius legas, quam Vera miracula, hanc homo scripsit ferrei oris, plumbei cordis, animi certe parum severi et prudentis.' Ηujusmodi multa suppeditant libri legendarum, Speculum Historiale incontii, Antonii, Conformitates Francisci,

&c. Eo pertinent statuarum in Ecclesiis progressiones, Stationes, risus et Varii motus, animarum etiam lachrymae, suspiria, consessiones, Christi,inariae Apostolorum crebrae Visiones, morborumque fictae ann-tiones, et mille mendacia o ludibria hujus generis, quibus ad regnum suum stabiliendum usus est Pontifex. Hinc enim idololatria multiplex in Ecclesiam irrepsit hinc statuarum adoratio, hinc miSSarum celebratio, et Vota pro mortuis, purgatorii flammae, et indulgentiarum nundinatio; hinc deniquo innumerabilium allacium inventio manavit; et nisi in Pontificiis implenda fuisset prophetia Pauli, quod Deus missurus sit in

eos effinciam erroris, ut credant mendacio,' Iheas ii 1l plane incredibile Videretur homines ratione ponentes, o luce Vangelii illustratos, ita dementari potuisse, ut in errores tam cedos, miraculi tam crassis et putidis abduci se paterentur. Huc pertinent inposturos etfraudea, quibus Pontifices imperium suum promovere, et confirmaro utegerunt, sive in salsandis et corrumpendis auctoribus, sive in revelationum figmentis, sive in imposturis circa sanctos o reliquias, sive in sabulis innumeris, quibus totus apatus nititur, ut fuse a nostris est probatum Chamiero imprimis lib. xvi de Antichristo a cap. 9, usque ad 14 et celeb. Iuri

in Praejudiciis, p. 12, 13, 14, et seq. XXXIX. Frauclulentiam et deceptionem Antichristi in φημ' . 'in signis et miraculis, cxcipit crudelitas et vissentia, quae

se exerere debuit in tyrannico imperio, et Verorum fidelium persecutione, secundum quam describitur per 'ostiam, cui data os potestas bellum faciendi sanctis, et eos incendi,' Apoc. iV. Per 'mulierem ebrium sanguino martyrum,' Apoc. xvii. de qua dictum

permulierem, amictam purpura et cocco, et inauratam auro et margaritis,' describitur Apoc. Vii. 4, in qua omnes qui habebant naves in mari dicuntur acti divites ex ejus copiis xviii. 16, 19. se vero ubi molius impleta reperias, etiam quoad literam, quam in Rom. ontifice, et ejus Curia φ Quis potest Petri patrimonium attendere, quo et Petro illuditur et toti orbi, et luxum ingentem Aulae et Curis Pontificiae, thesauros omni divitiarum genere suetos, reditus immensos, et alia id genus, qui non fateri cogatur, non alios melius mulierem illam purpura et cocco amictam, quae se acta reginam luctus omnis expertem, nobis exhibere' e jam loquamur de venalitato ossciorum Ecclesiasticorum do Annatamini, allii Episcopalis, Dispensationum, Jubilaeorum, Indulgentiarum nundinationibus, de axa Cancell. ubi omnia enum

203쪽

exponuntur; aliisque artibus innumeris, quibus opes undiquaque per sane nefas corradere solet, et totum pene orbem terrarum sibi obnoxium et tributarium facit. XL. Possent alia plura adhuc addi argumenta ad sententiae nostrae eonfirmationem, inprimis quae ex collatione Antiochi et Antishristi Ox Daniele peti possunt; sed de his alibi dicendi erit locus, et quae hactenus allata sunt sufficero possunt, si rite expendantur, ad vincendum notas eas, quibus Antichristus ejusque imperium et status nobis a Spiritu Sancto describitur in Scriptura, non alii cuipiam melius quam ontifici

Romano convenire. Qui plura Voluerit, consulere potest magna ex nostris nominu et Viros undequaque doctissimos, qui quaestionem hanc ex professo tractarunt, et uno ore idem pronuntiarunt quales sunt inter caeteros Serenias. . Rex Britannis Iacobus, in opore suo regio et

Apologiaad principes iii Ρlessalis in Historia Papatus, Whitinerus, Junius,

Danaeus, Chamierus,ruolinaeus, Vignerius, Pomelius, Do nanus,Maresius, Μedus, aliique non pauci, et novissime eruditissimus theologus et de Ecclesia Dei in causa ejus tuenda optime meritus, frater in Christo conjunctissimus D Jurie in lib. Praejudiriorum coritra vatum, et in Complemento prophetiarum ante annum Vulgato, pari. 1, ubi hoc argumentum ea accuratione et soliditate exequitur, ut post Hus messem vix ulli

spicilegio locus detur. XLI. Sed ut pressius urgeamus adversarios libet hic nonnulla ex ipsis Pontificiis in medium afferre testimonia, qui ingenue agnoVerunt Anti-Christum in Papa et rius Sedem in Sede Romana inveniri Gregorius I. Pontifex ipse, circa annum 600, non obscure hoc insinuavit adversus Iohannem Constantinopolitanum, qui titulum Oecumenici, quem Papa proprium sibi esse Voluit, usurpabat, in pistola admauritium Imperatorem, lib. iv epist. 30, AEgo autem fidenter dico, quod quisquisse universalem sacerdotem Vocat, Vel Vocari desiderat, in sua elatione Antichristum praecurrit, quia superbiendo caeteris o praeponit,''inc. Et epist. 36 Rex superbia prope est, et quod dici nefas est, sacerdotum

praeparatus est ei exercitus, quia cervici militant elationis, qui ad hoc positi fuerunt, ut ducatum praeberent humilitatis.' Circa nom seculi decimi luculentum extat testimonium Amulphi Episcopi Aurelianonsis in Synodo Rhemensi, qui miserrimum Ecclesiae sui temporis statum dessens, lugenda,' inquit, Roma, quae nostris inmoribus clara patrum lumina portavisti, nostris temporibus monstrosas tenebras suturo seculo fumosas effudisti.' Et post mentionem factam variorum Pontificum corruptissimorum, quales fuerunt octaviani, Bonifacii, aliaque id genus

monstra hominum, ut Vocat, qui Sedem a centum annis Occupabant, concludit tandem Quid hunc Revorandi atres, in sublimi solio residentem, Veste purpurea etaurea radiantem, quid hunc,'' inquam, esse censetis Nimirum si charitate destituitur, solaque scientia inflatur et extollitur, Antichristus est in templo Dei sedens et se ostendens tanquam sit Deus.' Haec erant secula ferrea et plumbea, de quibus Baronius ad annum 900 queritur, in quibus impotentissimae dominabantur meretrices'heodora etiarogia, et monstra in Sedem intradebant, et Genebr. in lib. V. Chronici latetur, ter annos sere 160, ontifices circiter quinquaginta a Joanne scilicet VIII usque ad Leonem IX. a Virtute morum prorsus defecisse, Apolacticos, postaticosque potiusquam Apostolicos.' Gregorii VII tempore, quo imporium Antichri tinnum ad ιαμην pervenit, quod contigit seculi undecimi initio, non pauci illorum temporum idem aperte testati sunt, referento Vontino Anna lib. V. Flerique pro concione,' inquit, Gregorio maledicunt, Hil-

204쪽

debrando mala precantur, ipsum Antichristum esse praedicant, latina sub specie, inquiebant, debacchatur, honestis nominibus bonum publicum simulat, titulo Christi negotium Antichris agitat, in Babylonia

in templo Dei sedet, super omne id quod colit extoIlitur, quasi Deus sit, se errare non posse gloriatur,' M. Fredericus ΙΙ. Imperator do Pontifim non aliter loquitur seculo decimo tertio apud Petrum de Vineis lib. i. de Episto. ubi asserit lapam esse Bestiam e mari egredientem, maguum Draconem mundum seducentem, et Antichristum,' M. quod confirmat in epistola ad Germaniae Principes, apud Aventinum lib. R emor bile inprimis est testimonium E manli, Salisburgensis Episcopi, qui in Conventu Misbonensi multis probat omnes characteres Antichristi in Papa inveniri, apud eundem lib. Vii. Praefatus Christum tesseram nobis, qua a caeteris dignosceremur, studium Pacis reliquisse, dummo opere,'' inquit, admonuit quoque, uti falsos Christos, falsos prophetas Vitaremus, qui tecti pelle ovium, nimirum Christiano nomine, atque Pontificio titulo, nobis dominari atque illudere cuperent. Quos ex spinis atque operibus nimirum maritia, luxu, contentione, odio, invidia, bellis, dominandi libidino, ambitione cognosta oportere. Quidnam aperuus hisce Verbis, quam Babylonis marisaeos atque Scriba coelestis Imperator indicavit 8 sub Pontufieis maximi titulo, Pastoris pelle lupum aerissimum, nisi coeci sumus, sentimus, &c Hildebrandus ante annos centum et septuaginta, primus

specie religionis Antichris imperii fundamenta jecit, hoc bellum

sandum primus auspicatus, quod per successores usque continuatur,' M. Qui servus servorum est Dominus Dominorum, ac a Deus foret, esse cupit, sacros cetus, atque concilia fratrum, imo Dominorum suorum

pernatur, c Ingentia loquitur, quasi Deus esset, nova consilia subpoctore volutat. Ut proprium sibi consulunt imperium, leges commutat, suas sancit, contaminat, diripit, haudat, occidit, perditus homo ille, quem Antichristum V are solent, in mus Donte contumeliae nomen scriptum, Deus sum, errare non sum, in templo Dei sedet, longe latoque dominatur,' et alia plura id genus habet, quae ibidem legi po sunt. Longum foret reserro omnia testimonia, quae sequentibus seculis de hae veritate prodierunt, sive apud Petrarcham, arsilium Patavinum indefensore Pacis, pari , Nicolaum de Clemangis de corrupto Ecclesiae statu, Alvarem Pelagium, Theodoricum a Niem, antuanum, esselum,

Groningensen, et alios non paucos, quae ut ab aliis collecta jam omittimus. Hoc unum nobis sumiat hinc observasse, non novitiam, o inauditam esse nostrorum de Antichristo sententiam, sed a multis seculis in ipsius Ecclesiae Romanae sinu cognitam et saepius propositam.

XLII. Non desinunt tamen adversarii in contrarium niti, et nihil non moliri ad veritatem istam clarissimam obscurandam, his potissimum rationibus fulti. Primo Antichristum hominem singularem et unicum futurum, qui sub finem mundi demum revelandus sit, post praedicationem evangelii per totum orbem Matin xxiv. 14 et imperii Romani desolationem, et per tres annos cum dimidio sit duraturus. Secundo, futurum origine Judaeum, qui instauraturus sit templum, et restituturus iarcumcisionem, Sabbathum, et alias caeremonias legales. Tertio, enochum et Eliam venturos, qui se ipsi opponant, qui per duos Testes designentur de quibus Apoc. i. Quarto, abnegaturum Christum ejusque Incam uonem 1 oh. ii 22, et oppugnaturum omnia Salvatoria nostri inam tuta. Quae cum de Papa dici nequeant, non debere etiam ipsum Anu- christum censeri. Quinto Patres hie procul a nobis abire et non paucos esse, qui locum Pauli de Caligula et Simono ago, et po-

205쪽

calypsim de Trajano Apollonio, et Domitiano intelligendum cen

seant.

XLIII. Nam ad primum quod attinet, falso supponitur Antichristum

debuisse esse unam personam singularem, cum suco sis tantum et repraesentatis unu non numerice unica, dici possit; quomodo . αα κων

apud avium Rom. imperatorem in communi denotat, seu statum imperii, non unum aliquem imperatorem in singulari. Sic unus aliquando significat unum certum individuum, sive unicum hominem singularem, aliquando unam in corpore civili Vel ecclesiastico personam nunquam morientem, quae non est homo unicus singularis, sed singularium hominum continuata in eodem statu sibi invicem succedentium series. Quo posteriori sensu tantum, non priori, ditamus Antichristum esse unum.

1. Quia mysterium Antichristi iam tempore Apostoli operabatur,

Them ii. quod oportuit retinem ne revelaretur, quod dies non potuisset, si unica demum futura erat persona. 2. Quia debuit esse auctor et caput insignis et quasi catholicas apostasiae ex 2 Thess. ii 3 Ap . xiii 16, quod non est opus unius hominis, aut unius secuti, sed plurium. 3. Quia quae in Scripturis sub typis Bestiarum mystio deseribuntur, non sunt singularia individua, sed singuli bestialium hominum atatus. Sic quatuor Bestim, Dan. Vii. sunt quatuor regna, Assyrimo, quod per Leonem, Persicum, quod per Ursum, acedonicum, quod per Pardum, et Romanum, quod per Bestiam terribilem notatur. Si c. viii Aries notat reges edorum et Persarum mr a reges Graecorum. 4. Septem evita Bestis septicipitis non sunt septem principes singulares Rom. status, sed totidem principatus, seu praeespus regiminis 'sormae quae obtinuerunt. Antichristus vero debuit esse ultimum istius Bestiae caput, non ergo unicus et singularis princeps, sed principatus et imperium. 6. Quia status ejus oeatur Basylon, et Civitas magna, quae a pluribus sibi auccedentibus regi debuit, quorum gesta non cadunt in unius hominia vitam, ut spiritus Antichristi non in uno clauditur individuo, sed in multa extenditur, 1 Joh. ii et v. Denique quia revelandus fuit sublato Romano imperio, et abolendus tantum illustri adventu Christi, quod durationem non unius hominis sed plurium necessario postulat. XLIV. Nec contrarium evincitur, Vel ex loco, Oh. c. V. 43, ubi Antichristum volunt designari per ἄλλον, qui Venit nomine suo, quin hoc notat indefinite quemlibet, qui suo nomine, non missus a Deo, Venit, utcunque missionem divinam praetendat, non unum singularem. aldonatus, quispilam a Salmero De quocunque potest intellis. Jansenius Merius Me implatum Disse ait. Vox ιλλο nunquam individuum certum notat, nisi addito articulo, Vel ex diserta circumscriptione, atth. V. 39, obverte illi vi ταν ἄλλην, id est alteram; oh. XX. 8, ό αλλε μα-νς, altius tu discipulus matth. iv. 21, vidit ἄλλου δυο α φ ι ouis duos fratres Antithesis vero nihil concludit; etsi enim ego et cuius opponantur, et ego significet unam certum et individuam personam, non est ne me per alium intelligi pariter unum definito. Joh. H. 18 Aliua te cinget hic alius non unum definite, sed indefinito notat. 1 Cor. iii 10, AEgo ut peritus architectus fundamentum posui, alius vero super aedificat, ' id est quivis indefinite Unus etiam multis opponitur pastor bonus, furibus, lapis. Nec, si Christus unicus ost, unicus tamen

d et esse Antishristus illi oppositus. Quia Christus aput Ecclesias

suae unicus est, quia immortulis, nc proinde sacerdotium habet aaιαλκην; Antichristus, inpulsus Ecclesiae, non est unicus aliquis homo immortalis, sin singulorum quorundam mortalium in eadem sede su essio. Ne-

quicquam etiam unitas numerica et individualis Antichristi eolligitur ex

206쪽

articulo praepositivo qui opponitur ab Apostolo 2 hess. ii 3 et 8,

ανθeωπκ ἀρε τιας . ἀν-σ, quin saepe articulus indefinito subjecto praeponitur, non minus ac defiuiis ΜMin xii. 36, . αγαθε ἀνορω-,. πονηρος ἀνθρωπος, indefinite de quolibet homine bono aut malo, non definite do unico; Μare ii 27 . ἀνισωπος, homo non est propter sabbathum. Sic saepe alibi. Rursus si articulus aliquid certi et definiti significat, non est statim unicum individuum, sed Id de quo expresse et determinate est serino, ne aberret animus et agetur oratio, sive sit singularis persona, sive genus quoddam aut species, quomodo . κατεκών non unicum imperatorem sed imperium Romanum in genere notat, etiaβαστλεος in regno, non indiriduum, sed certae alicujus regionis regem notat. Denique articulus saepe non tum Ponitur αιαριτμως, quam δωκτικω et 4αιρετως, ad significandum id quod in unoquoque est magis insigne ot notabile, sive in bono siVe in malo, quod de eo κατ εο ν dicitur, ut . -να- . - eos, Diabolus Vocatur, licet homines etiam malio tentatores dentur. Hoc sensu recto . ἀνεμε etia ἀνθρωπος μαγιας

dicitur Antichristus. XLV. Gratis otiam fingitur, Antichristum sub finem tantum mundi revelandum, cum jam nuli tempore nefandi istius mysterii tela exoretur, et eventus doceat alii impletu esse quae de ipso praedicta fuerant. Noque hoc vel ex praedicatione Vangelii per totum orbem, de quae Μatin xxiv. colligi potest, qui non agitur de adventu Antichristi, sed vel de fine seculi, vel de excidio Hierosolymitano, anis quod debuit evangelium praedicari per totum orbem, quod suo tempore jain contigisse Paulus testatur, Col. i. 6 Ves de desolation imperii Romani, quam

jam ante multa secula contigisse supra probatum est veΙ τὴν oco quod novissimis temp&3 ibus excitandus dicitur, quin notum est divorsimode novissima tempora in Scriptura usurpari, aliquando prosne temporis, quo Sensu mino ἀμερα, ultima dies, notat diem resurrectionis et finem mundi, Joh. i. 39, et xl. 24, 1iet. i. 6, aliquando pro tractu aliquo et duratione temporis, quomodo tempus Novi Testamenti a primo Christi adventu usque ad secundum solet designari per tempora novissima absolute, passim in Novo estamento, Act ii 17,Meb. i. 'h DPotta. 20, quia os ultima Dei dispensatio, post quum nulla alia expectanda est, sed sola aeternitas. Sed quia duratio illa varias dobuit habere periodos; ideo ultima periodus specialiter o compnrate

vocatur novissimum tempus, id est, temporum ultimorum novissimum, quo sensu aulus 1 im. iv.1 dicit apostasiam fore novissimis i Imporibus, a b οι καιeοις et 2 Pet iii 3 εστ οσκατων των μερων, extremis diebus

venturos irrisores. Sed ista noVissima tempora non statim immediate et paucis tantum annis ultimum judicium sunt praecessura, sed designant memorabile aliquod temporis interVallum, quod finem mundi praecedere obuit. Undo licet Antichristus oriturus diceretur tantum novissimis diebus, non statim inde colligi potest, quod paucis demum annis finem mundi praecessurus sit, ut Vellent Pontificii, sed tantum quod in periodo temporis ultima sit manifestandus. XLVI. Hoc vero certius confirmabitur, cum responsum fuerit ad omiectionem adversariorum de duratione Antichristi, quam tribus annis cum dimidio circumscribunt ex Apoc. Hi 6, ubi mulier dicitur mansura in deserto per mille ducentos ex sexaginta dies, et c. xiii. 6, ubi bestiae dicitur data potestas bellum aciendi sanctis per 42 Inenses. Sed per ram ista exponuntur, quasi historice de diebus naturalibus ageretur secundum literam, cum certum sit ista intelligenda esse mystice ex stylo prophetarum de diebus propheticis, qui totidem sunt anni, quo sensu 70

207쪽

DIsPUT VII. NOSTRA AB ECCLESIA ROMANA. 175

septimans Danielis ponuntur pro septimanis, non dierum, sed annorum. Nec res obscura est, si ea, quae Antichristus peragere debuit, attendantur, quae tantillo temporis spatio perfici non potuerunt. Debuit scilicet ex sententia ontificiorum totum orbem subigoro, Christianos omnes profligare, cultum omnem religionis Christiana abolere, Hierosolymam cum templo denuo extrucro, Gog et agog secum jungere, et alia id genus, quae tam brevi interVallo posse peragi nomo dixerit. Et cum ex rei veritate testetur Spiritus Sanctus, quod regna decem eodem om-pore oritura sint cum bestia 2. Populi et nationes innumerae eam sint adoraturae 3. Quod bellimi gerere cum sanctis debeat, et eos incero 4. Quod omnes terrae incolas ad sui cultum compellere debeat, non armorum vi, sed seductionis artibus; . Quod meretrix tamdiu insidoro debeat bestiae, donec vino scortationis ejus inebriatis omnibus terra incolis, cum ea scortentur reges, et mercatores opibus delitiarum ejus ditescant, quis non ridet haec omnia opus emo non duorum vel trium annorum, Sed longe majoris spatii, quomodocunque tempus hoc intelligatur, e indefinite, ut quibusdam videtur, Vel definite, ut aliis placot γXLVII. Quod ultorius affertur do origine Antichrist4 quod sit futurus Judaeus, ex tribu Dan oriundus, morum est figmentum n nonnullis Veterum sine ulla ratione excogitatum, cui nc ipso quidem Bellarminus

inultum tribuit. Nam si Iudaeus debuit esse, quomodo diceretur per apostasiam defecisse a fide, quam nunqum habuit, et sedero in Ecclosiain qua nunquam fuit Quam autem sit futilo et infirmum, quod dicitur ex tribu Dan oriundus, quia Apo Vii. 4, non fiat mentio istius tribus inter 144 mille signatos, res ipsa docet nec dissitetur Emanuel Sa,

quum ait non posse dici cur omissa sit. Quod Vero portendunt Anti-ehristum Hierosolymis sedem suam habiturum, et ibi instauraturum templum, et restituturum caeremonias legales, repugnat Verbis Christi, qui templum ierosolymitanum nunquam esse denuo aedificandum docet, Μatth. xxiii. 38, et xxiv. 2 Luc. ix. 44 et Scripturae, quae cultus Levitici abrogati semotior evangolium rostitutionem uspiam tradit. Templum ergo, in quo sessurus dicitur Antichristus, non potest esso templum Hierosolymitanum aeternae desolationi devotum, sed Ecclosia Dei, quae passim hoc nomine Venit in Scriptura, quam erat invasurus, et sacerrimam suam sedem in illa collocaturus, ut supra probatum est.

XLVIII. Non molioris os commatis subula de noch et Elia, qui

e Paradiso in orbem redituri sint sub finem mundi, ex Gen. V. 24, et Μalach iv. 5, et publice se opposituri Antichristo, et ab eo interficiendi, sed triduo post eunctis videntibus resurrecturi, et in coelum assumendi, Apoc. i. x meram enim sabulam esse Vel ex eo constat, quod altum do eo sit in Scriptura silentium, qua de eorum translatione in aradisum plane tacet. De Enocho quidem dicit, quod, postquam ambulavit cum Deo, id est pie et sancte in mundo vixit, non Visus sit amplius, quia Deus eum ad se recepit, nimi in coelum, ne videret Inortem. Nec locus Ecelesiastici xliv. 26 aliud docet, Vulgata quidem Versio habet, quod translatus sit in paradisum, ut det gentibus poenitentiam; ' sed Graeca aliter sonant, dicitur tantum quod μω- ωὐπίδειγρο μετανοια ταις τεν-ς, ut e88et exemplum poenitentiae generationibus posteris,' ut hoc exemplo sapere discerent, et pari gloria solerentur Elias ero expresso dicitur in coelum translatus, 2 Rog. i. 11, ubi mortalitate exuta immortalitatem induit, nec ulterius morti obnoxius esse potuit, ut vel neci possit tradi ab Antichristo, vel resurrectione opus habeat. Nec hoc commentum otest ex Apoc. i. 3 elici, ubi menti fit duorum Testium

208쪽

occisorum, et postea vivificatorum, quia Testos isti non alii sunt, quam pauci illi pii evangelicae veritatis assertores, ante tempora Reformationis divinitus Oxcitati ad resistendum Antichristo, qui in primis Reform toribus reviviscere Visi sunt. Nec lias personalis, sed mysticus, apud Malachiam intelligitur, qui jamdudum venit in persona Joannis Baptistae, ex Christi declaratione, Matth. i. XLIX. Ad quartum resp. Abnegationem Christi et ejus oppugnationem esse Vel apertam et e licitam, quoad externam professionem, Vel

implicitam et occultam, quoad rei Veritatem Antichristus debuit abno-gare Christum non primo, sed secundo modo, dissimulatus Christi hostis osse debuit, qui praetens Christi nomine, dominaretur in Ecclesiam imsius, et Christi personam, officia, et beneficia reipsa oppugnaret. onergo hic expectandum, ut Antichristus se Christi hostem profiteatur, sed ut talem se reipsa exhibeat, nec ut se Christum jactet, quod faciebant pseudo-christi, sed ut revera quae Christi sunt sibi vindicet, quod Papam facere supra probatum est. Quod Augustinus in hunc locum bene observat, Non attendamus ad linguam, sed ad facta. Item magis mendax est Antichristus, qui ore profitetur Iesum Christum, et factis negat. V Cum ergo Papa triplex ossicium Christi ad se rapini ejus evangelium suis traditionibus, ct ejus redemptionem suis indulgentiis, purgatorio, missis, meritis pessundet, etsi oro profiteatur adhuc Iesum esse Cluistum, tamen illum una cum Patre actis et operibus negasse censendus est. Porro quod addunt Pontificii, Antichristum aboliturum sacrificium missaticum, et baptismi abnegationem V introducturum,nuspiam dicitur. De Antiocho quidem praedicitur apud Danielem c. xi. 31, quod sacrificium juge quod sub Lege quotidie offerebatur, esset aboliturus, quod reipsa etiam praestitit. Cui hac in parto optimo e spondet Antichristus, non quidem sacrificium missaticum abolendo, sed per ejus institutionem et observationcm idololatricam, tollendo jugo sacrificium Ecclesiae, infringendo scilice vim et ossicaciam sacrificii a Christo pro nobis semel oblati, et spiritualem et rationalem Novi est menti cultum a Deo institutum evertendo, ad introducendum cultum idololatricum Dei minim, de quo Angelus loquitur apud Danielem c. i.

38 quod ut a plerisque intelligitur respectu Antiochi de Ione Olympio,

qui Deorum princeps et potentissimus habebatur, quem in templo Hio- rosolymitano posuit, ut populum ad illius cultum cogeret, mac . Vi 2, ita respectu Antitaristi non incommode refertur ad idololatriam Romae, tum erga Doummimaticum, qui revera ignotus erat atribus,

tum erga Angelos et Sanctos, quos tanquam protectores et auxiliatores, ne in ἄσπιστα colunt, et hon rent, auro, argento, et rebus pretiosis, id est, magnifico et cum otem pompa ac donariis amplissimis, ut solenne est apud Pontificios, quomodo Vox xu Vertitur a lxX. Per in ae- --ην, et a Vulgato per protectorem, siam xxvii. 1, et xxviii. 8, et xxxi 2 4.

L. Ad quintum de Patribus resp. non fuisse prophetas, sed inte pretes proposuisse tantum quid suspicabantur, non quid certo esset statuendum, ut August. lib. xx de civitate Dei cap. 19, observat Noe mirum, si rerum eventu facem Vaticiniis nondum praeserente saepe fluminaverint et multa hic a Veritate aliena conjectarint, cum constet omnibus, longe facilius esse impleta obsereare, quam implenda praedicere, quia hoc est revelationis divinae, quae paucis competit, illud vero experientis in medio positae. Unde si nuspiam Patres in controversiis debent Sedere Iudices, multo minus in hac quam in aliis quibusvis quae non illorum, sed nostrorum fuit temporum Quod si qui sint inter doctos,

209쪽

DISPUT VII. NOSTRA AB ECCLESIA ROMANA. 177

qui loca Ρauli et Ioannis alio detorquere conati sint in gratiamiontificis, quod prae caeteris Hugo Grotius, Vir crudition conspicuus, Bd dubia somper in religione fidei, novo et hactenus inaudito ommento tentavit praeterquam quod ab ipsis Pontificiis non recipitur, qui loca nobircun do Anticliristo intelligunt, talis figmenti vanitas abunde a

nostris demonstrata est, et prae caeteris solidissime a celeb Maresio, ut non opus sit in eo refellendo nunc immorari. Cum vero ex dictis liqueat, nobisque sit persuasum, apam esse Antichristum, summe necessariam fuisse nostram ab rius communione secessionem, et impossibilam plane, rebus sic stantibus, nostrum cum ea Vncretismum esse, merito coneludimus. Dj0jtirocli QOO JIC