De necessaria secessione ab ecclesia romana, disputationes: disputationum ...

261쪽

DISPUT. I. DE LIBRO VITAE. 21530, 40, Hos ii 19, 20 Mer etiam viis, quifoederis istiua liber vere nuneupatur, quia foedus in e sundatum et consignatum est, non potest non aeternus osse et indelebilis. Neque hic reponondum constantiam promitti in foedere a parte Dei, sed non statim a parte nostri itaque, si Deus auxilium suum nobis pollicetur, si ossicium faciamus, non continuo sequi nos incium semper facturos, atque adeo foedus nunquam irritum fore. Nam huic exceptioni viam omnem praecludit Dominus ipse, quum in promissione laederis, non tantum meminit amoris sui, sed et timoris nostri. Nam ut pollicetur

se non re essurum a nobis, ita testatur se effecturum, ut non recedamus ab ipso, Fangam cum ipsis scedus perpetuum, ut non avertam me a benefaciendo ipsis, et reverentiam indam animo ipsorum, ut non recedant a mo.'

Sic implet et quod suarum et quod nostrarum est partium, ut nihil sit quod foedus delere queat. Nam si irritum aliqua de causa fieri posset, id potissimum fieret, vel a parte Dei, per mutationem amoris, si Deus a nobis recederet, Vel a parte nostri, per inconstantiam nostram, qua Deum desereremus. Sed adversus utrumque periculum tutos nos praestat misericors Deus. Nam quoad prius, testatur se nunquam recessurum esse a nobis; quoad posterius, assirmat se por timorem, quem nobis ingenerabit, effecturum ne unquam recedamus ab ipso. Ita non tantum pollicetur em, sed

et ipsa media, quae ad eum uerunt, non tantum boneficium vitae sub conditione offert, quod sub lege praestabat, sed ipsam etiam conditionem confert et implet. Ut frustra sint Remonstrantes, qui promissionem hic fingunteonditionatam. Nam ut non dicam promissionem conditionis non posse esse conditionatam, quia alias abiretur in infinitum, certum est nullam posse dari conditionem istius promissionis, quae non eoincidat cum re ipsa Promissa, quod nemo non ridet esse absurdissimum.

a. inii, uri XXI. . Ratio ducitur a gratiarum divinarum, quin

divinarram eon in isto libro continentur, e nerione et inseparabilitate.

noxione Nam quod Ethnici de gratiis suis malo ita dictis perhibebant, eas connexas semper esse, et vinculo quodam indissolubili inter sojunctas, id longe potiori jure ingratiis divinis locum habere censendum est, ut nunquam a se invicem divelli queant, si qui semel unam habuerit, is ne-eessario omnium tandem sit particeps futurus. Hoc Vero non modo πam is divini aeremitate colligitur, qui ab aeterno in aetemum extenditur, si solam ratione praedestinationis a priori, in aetemum ratione glorificationis a posteriori, sed praecipue ex flectis istius amoris, quae Deus fidelibus suis communieat, quae Apostolus in admirabili illa et vere aurea salutis catena recenset, Rom. viii. 29, 30, ubi partes omnes salutis complectitur, principia in praecognition et praedoclinatione, media in Vocatione et justificatione, sinem denique in glorificatione. Isti enim quinque annuli in connectuntur inter se, ut, qui unum habet, omnes habere debeat, et cui unus de est, omnes paritor in eo desiderentur Quos praecognovit eos praedestinaVit, quos praedestinavit eos vocavit, quos vocavit eos justificaVit, et quos justificavit glorifieavit.' Unde ut nemo potest glorificari, quin ustificatus, Vocatus, praedestinatus, et praecognitus fuerit nemo pariter Praecognosci potest o praedestinari, qui non sit cortissimo glorificandus. Sed si, quod pertendunt adversarii, quidam ex libro vitae expungi possent,

male ista benefies ita connecteret Paulus, ut praedestinationem Ocretio, vocationem justifieatio justificationem glorificatio necessari consequatur, quando fieret ut quidam praedostinati, vel non Vocarentur, Vel Vocati non glorificarentur. Perperam etiam alibi rivius principium cum fine conjungendo diceret, meetionem assecutam esse, id est, electos obtinuisse salutem, Pteros ver occasiuisse Rom. i. 7. Sic nec Deus propositum praedestin

262쪽

tionis assequeretur; nec sua constaret dicto Apostes Veritas nee fideles in hoc beneficio gloriandi et exultandi materiam haberent, quod nec dici sine absurditate, nec sine impietate cogitari potest. XXII. Sod ne diutius in electionis certitudine demonstranda immoremur, quod Variis quidem fieri posset argumentis aliis, sed quae longius

nos a scopo abducerent Videamus paulo pressius, an ex Scriptura confirmatio aeternitatis libri vitae possit haberi. Hoc Vero non una ratione

colligi potest. Primo ex eo, quod Christus, Luc. . 20, jubet discipuloamradere, non quod daemones ipsis subjiciantur, sed quod nomana psorum aeripis sint in eoina. Cur autem non vult eos gaudere de donis illis axu ordinariis, sed tantum de electione, nisi quia dona illa miraculosa et tem- raris erant, quae poterant auferri et cessare, et mis ter Ea tantum, quae in reprobos etiam cadere poterant sed Hectionis beneficium, quod per scriptionem istam denotatur, asse um est et saliuare, quod nec in reprobum eadem no a fideli potest inseret 8 At si, quod censent adversarii, potuissent delari ex isto libro, frustra et sine ratione ad gaudium eos hortaretur. Quaenam enim Musa laetitiae discipulis esse poterat, si in continuo discrimine Vera

bantur bonofiesum istud amittendi Quodnam gaudium percipere poterant, si illis constitisset firmitatem istius consilii ex tenui liberi arbitrii filo pondoro, quo nihil labilius et inconstantius 3 Solidum illud domum est gaudium

quod solemum est, quodque nemo nobis eripere queat, alias plus doloris saepe ex jactura boni oritur, quam laetitiae ex ejus brevi et momentanea possessione percipiebatur. Nec nodum solVic Laelius tom. V. cap. 17, quum ait sussiciens esse gaudii argumentum, certissimam salutis iam ingres-aum esse, et in eo Versari statu, in quo possis constanter perseVerare, et si perseveres, sempitemam felicitatem Omnino sis consecuturas.' Nam praeterquam quod sah o supponit scriptum nomen habere in caelo, importam tantum facultatem perseverandi si Volueris, cum insallibilitatem perseve xantiae et salutis consequendae certitudinem otiam inserat, nec rei tantum

possibilitatem, sed et suturitionem dicat perperam etiam contendit verumst solidum gaudium in mutabili et incerto bono collocari, quod singulis momentis vel tentationes Diaboli excutero valeant, Vel propria infirmitato et inconstantia deperdere quis possit. uo etiam facere potest, quod ut

coelum, et quae ad illud pertinent, stabilia sunt et immota terra ero et terrena omnia fluxa et caduca, unde regnum Christi, quod aetemum est et a-λευτον Heb. ii 28 Vocatur re rem coelorum ita scriptio quae sit in coelis, non modo haereditatis caelestia possessionem, sed sit decreti divini eo tantiam et selemitatem notat. Ut reprobi dicuntur aeribi in terra, Jor. Vii. 13, non modo quia portio eorum est in terra, non in eoelo, sed etiam ut eorum interitus et exitium notetur ut facili negotio delentur, quae in terra seu in pulvere scribuntur. XXIII. Secundo, idem etiam non obscuro colligitur ex Apoc. Ti. 27, ubi Joannes testatur nominem ingressurum in civitatem coelestem, praeter scriptos in libro vitae, Non ingredietur in ipsam quicquam immundum, et faciens abominationem, iam . mise-ενοι is τῶ βιβλι-- ω. sed tantum qui scripti sunt in libro vitas,' ubi particula mi non est ex tisa, quaaiaeripti in libro Vitae exciperentur ex numero immundorum, qui ingressuri non sunt, quod absurdissimum esse res ipsa clamat; sed est adversa a quae excludit non includit electos ab isto numero, quo sensu usurpari non raro in Seriptura elarum est, Luc. iv. 26, 27, GH. i. 7, Marc. xiii 32, unde lux inferri potest duobus locis vexatissimis, Joh. xvii. 12 GH ii. 16, quibus abut intur adversarii, tum ad sanctorum apostasiam propugnandam, tum ad justificationem per opera eum fide adstruendam cibi enim

263쪽

DISPUT. I. DE LIBRO VITAE. 217

particula ista non exceptive, sed adversative est intelligenda. Joh. xvii 12 omo periit nisi filius perditionis. ' id est, sed tantum Gai si 16, on justifieatur homo ex operibus Legia, nisi per fidem Jesu Christi,''

id est, sed tantum per fidem. Hoc sensu Joannes dicit neminem ingressurum in civitatem, nisi scriptos in libro vitae. Ubi duo ista necessario supponuntur, et solos scriptos in hoc libro eo ingredi, et omnes et singulos recipi, ut nomo ex non scriptis ingrediatur, et nomo ex seriptas exeludatur. Hoc autem dici nequaquam posset, si quod pertendunt adversarii, quidam ex hoe libro deleri possent, et vita ac salute per consequens excidere. XXIV. Confirmatur id ipsum tertio ex promissione, quam Christus dat victori, Apod. iii 5, me non deleturum nomen ejus ex libro vitae. Nam cum omnes electi et fidele sint Victores in Christo, Rom. viii. 37, et Cor. XV. 57, ex eo satis constat, neminem ex hoc libro deletum iri. Dices, negationem istam deletionis non potuisse proponi, ut beneficium

aliquod eximium et privilegium singulare, quod fit tamen a Christo, si impossibilo soret aliter fieri. Sed facilis est responsio, Christum non ideo

deletionem istam in alii possibilem supponere, sed tantum selemitatem eteonstantiam istius beneficii velle designare eodem modo quo Ver. 12 ejusdem capitis pollicetur Victori, quod futurus sit ut columna m templo Dei, nee foras amplius sit mr surus, non quod aliquis reipsa egredi possit,aed ut ex ea negatione perpetuitas gloriae indicetur. Sic Christus ad solatium fidelium suorum, qui perseveraverint in fido et pietate, persoVerantiam amoria et benevolentiae divinae illicetur. Atque ita antithesim vult instituere inter statum Ecclesiae militantis, in qua multi semper latent hypο-eritae, qui ex canone charitatis videntur in libro vitae scripti, et ultimo domum dio detegendi sunt, et a sanctis secomendi et statum cclesiae triumphantis, quae nullos nisi Veros et genuinos cives, qui in aetemum

communione Deirimentur, admissura est.

XXV. Donique si quis detori posset ex libro vitae, id fieret Vel quia

Deus non potuit distinguere Veros cives a salsis, vel quia non aleret conserae ipsis praeordinatam gratiam. At neutrum dici potest, quia illud mmmas Dei sapientiae et constantis repugnat, quasi aliquid ei ex improviso'Veniret, propter quod deberet a priori suo consilio resillam vel quod illi semes placuit postea displiceret. Istud vero potentia ejus infinitia derogat, ac si non posset perficere, quod semel constituit. Dicere hie aeriptionem latam esse eo Aionarum, ut Vult Volhelius, quia nemo in libro vitae scriptus absque ulla conditione ac prorsus immutabiliter vitae sit destinatus, quandiu adhuc vivit et nondum penitus ex omni parte vicit; est petere principium et supponere quod est in quaestione. Nam licet non negemus possessionem salutis, per inscriptionem istam nobis destinatam esse conditionatam, quia non sine mediis ad finem perducimur, et qui destinat ad finem destinat etiam ad media eo ducentia, negamus tamen ipsam inscriptionem posse diei oonditionatam, ita ut conditio quaedam illi praecurrat, ex qua, ut dubia et potestativa suspendatur; non modo quia, uti antea diximus, decreta Dei a nussa conditione extra Deum suspendi possunt, sed et quia ipsa conditio, quaecunquo tandem illa sit, debet in libro vitae nobis destinari, nisi in castra Pelagi velimus transire. R

tum orgo maneat et fixum, quod antea probandum susceperamus, neminemo libro vitae deleri posseu ut hie longe potiori juro Deo tribui possit, quod iniquissimus judex Pilatus de seipso dicebat, Quod scripsi, scripsi.

Quo pertinent ista Augustini in Psal lxviii. nobis lxix. in haec verba De-tiantur de libro mentitum. Fratres, non si accipere debemus, quod

quemquam Deus scribat in libro vitae et deleat illum Si homo dixit,

264쪽

218 DEMBRO VITAE. DI8 T. I. - scripsi, seripsi, Deus quemquam scribit et delet Praescius est. Praedestinavit omnes ante constitutionem mundi regnaturos cum Filio suo in vita aetema mos quos conscripsit continet liber vitae, ' c. XXVI. Sed quia hanc salutis nostrae anchoram labefactare Videntur loca jamjam allata, videamus paucis quid illis respondendum sit Primus locus petitur ex xod. xxxii. 32, ubi agitur de voto oris, qui quia caeteris dissicilior, paulo accuratius de eo est agendum. Exorauit non parum interpretes haec dissicultas, quam ut tollerent varia varii commenti sunt, quae, ut parum ad rem iacientia, commemorare nihil attinet. Quidam, ut Solomo Jarchi inter Judaeos, et exlontificiis Metanus per librum hunc non librum vitae, o Ebrum Legis Vocationis, sive principatus intelligendum esse contendunt, ex quo nomen suum deleri petierit Μoses, malens memoriam rerum a se gestarum perpetua tolli oblivione, quam totum perdi populum ac si sensu esset, Si tu non Vis parcere, o Deus, populo propter peccatum, quod in Legem tuam admisit, ego nolo amplius in hac Lego nominari, quasi ego hujus promulgationis auctor suerim, vel saltem occasionem dederim, cur totus populus deleretur. Alii, ut Augustinus quaest. 147, in Exod et Gregorius de Valentia, Volunt, osemo ingenti amiliaritatis divinae securitate tali Deum ratiocinatione interpellasse: aut dimitte eis hanc noxam aut dele me do libro tuo. Sed non delebis me de libro tuo, in quo me indolebili charactere conscripsisti, dimitto igitur eis hanc noxam.' Alii reserunt ad librum foederis, seu catalogum Sanctorum et Ecclesiae in hunc sensum Expunge me potius ex albo populi tui, et ex eorum numero, quibus promissione vitae sociata, quam ut Videam totum istum populum exterminari. ' Sunt qui velint Μosem hoc turbatum dixisse, non ex rationo, sed ex impetu humanae affectionis, infirmitate et impatientia, it Hugo de Sancto Victore. Sed neque ista omnia nodum possunt solvere, et dilutiora ridentur, quam quae tam flagranti charitati et heroico arietes competant. XXVII. Bisariam ergo commodius responderi posse censemus, 1. Ut verba visis non reserantur ad librum vitae salamae, e electionis decretum, quasi aetemo exitio se devovere voluerit, sed ad Grum vitos promentis, qui liber est Providentias, ut citius obire voluerit, quam totius populi interitum videre, vel ut hac morte sua suorum popularium salutem redimere voluerit, quasi diceret Satius est me mori, quam totum istum populum, in foedus tuum adscriptum, et tot miraculis ex gypto liberatum, cum perpetua nominis tui ignominia in hoc deserto perire.' Haec suit Hieronimi sententia Qu. , ad Algasiam, dum ait Mosem et Paulum ex charitate erga populum voluisse perire non in perpetuum, sed in praesentiarum, non in spiritu, sed in came, hoc est per mortem corpoream. Ad quem accedit Euthymius, in Psal lxviii. et Gregorius in I. 10, mora cap. 7. Et confirmari potesta quia osea loquitur in genere do libro Dei, non de libro vitae. Dele me, inquit, de Ebro trio 2. Quia votum Osis debet respondere comminationi Dei adVersus populum, cum poenam ipsi infligendam in se transferri cupiat. At comminatio et poena non alia fuit, quam eorum

intersectio et mors corporea ut constat ex ver. 10 Dimitte me ut irascatur furor meus, et deleam eos, saeiamque te in gentem magnam,' ubi per doletionem, stragem ejus notari repentinam et universalem nemo negare potest; et ratio eVincit, cum enim in populo non pauci essent electi, nemo dixerit Deum mortem stemam illis comminatum fuisse. Confirmatur ex Ver 24, ubi poena ipsa inflicta populo proponitur. Unde oses, de eodem genere mortis loquens, deis me, inquit, de libro tuo, 3. Huc facit inprimis, quod ipseMoses Num. i. 15, in simili sermo occasione, et ad

265쪽

DIsPUT. I. D LIBRO VlTAE. 219 eandem mentem ad concupiscientiae sepulchra repetit, si sic mecum agis, Obsecro ut interscias me mortem corporeRm optans, imo mortem immaturam et violentam, ex ardenti in populum charitate, ut ipsius exitium suo interitu redimeret.

XXVIII. Vorum lieo librum istum de libro vitae intelligeremus, non

continuo sequeretur, quod pertendunt RdVersarii, posse quemquam ex eo libro dolori. Quia in precibus et Votis, non semper ea quae flori possunt, sed interdum etiam ἄδονατα optantur, ut Dari dum optat mori pro Absalomo 2 Sam xviii. ChriAtus transire calicem, Μatth. xxvi. o Paulus fieri anathema pro fratribus Rom. ix. 3. Nec tamen perperam et temere, quia hoe non fit absoluto, sed hypothetice, sub aliqua vel tacita, vel expressaeonditione voluntatis Dei et possibilitatis rei. Nec mirum idori debet, ita enim pro objeetorum ratione varie solent assici sancti, ot aliter loqui, quum autem suam aut aliorum, DeiVe gloriam spectant aliter vero quum Dei decretum et beneplacitum intuentur Christus, quum attendit ad Judaeorum incredulitatem et charitatem suam, lachrymatur, et eomam ruinam serio deplorat, Luc. ix. 41. O utinam attenderes ad ea, quae pacem tuam spectant.' At idem, quum Patris decretum justissimum cogitat, in eo acquiescens exultat spiritu et gratias illi agit, atth. i. 25. Sic quum tempore pasgionis irae divinae sibi imminentis pondus gravissimum perpendit, et mortem dirissimam, quae illi impendebat horrore quodam, sed naturali et αδιαβλητω correptus, illam deprecatur Tramaeat a me erit iste. At quum rursus oculos attollit ad atria sapientissimum decretum, in eo submisso acquiescit, sed non sicut ego volo, sed sicut tu vis, Pater. Ita quum aulus ad Dei consilium solemum de lectione et reprobation hominum respicit, agnoscit ita esse immutabile, ut eo populum, quem praescivit et legit, rejicere possit, nec quos rejecit vita donares sed idem tamen, dum rejectionem fratrum suorum, et gravem illam πωρωειν, quae Israeli accidebat, attendit, non potos sibi temperare, quin intenso charitatis ardore optet fieri anathema pro fratribus, et ab ipso Christo quadantenus separari. Idem in os observamus. Sane non ignorabat Moses, irrevocabile esse Dei consilium, et fieri non posse ut vololectus periret, vel reprobus salvaretur; sciebat alienum esse ab ipsius justitia insontes eum sontibus perdere. Sed quia omnes ejus sensus do- vinctos quasi tenebat cura populi, cujus sciebat curam sibi osso domandatam, nihil aliud ipsi Venit in montem eo momento, quam ut salvus esset populus, et gloria Dei non obscuraretur in illius interitu; qui vero tantae sollicitudini repugnabant tunc non attendit. Nec mirum ita uisso

perplexum, putabat sollicet interitu electi populi aboleri Dei fidem, et gloriam rius in hac rejectione mirum in modum periclitari putabat foedus cum ipso initum convelli, et grandem AEgyptiis blasphemandi advorsus

Deum occasionem dari. Quod tam aegre et impatienter fert, ut seipsum exitio potius devovero velit, quam ut talis blasphemandi ansa hostibus eoncedatur. Sed ita haec sunt intelligenda, ut conditio tacita in tali voto et similibus semper git includenda, nimirum si hoc fieri possit, et si ad gloriam Dei eonducat; sit quo modo, citra culpam ullam posset utile esse medium ad veniam populo obtinendam. Unde petitio non inseri statim Det possibilitatem, sed petentis exprimit telum et charitatem, et ardorem quendam heroicum et extraordinarium, qui quovis periclito imo proprio exitio, si fieri posset, redimere vellet Dei gloriam et atrum salutem. Talia autem dosideria et vota, licet sint per se ineficacia ad agendum, maximae tamen solent esse Virtutis ad impetrandum solent enim ami ei similibus precibus vim quodammodo amicis sacere, et quod Volunt extorquere.

266쪽

220 DE LIBRO VITAE. DIAPUT. I.

Ut si filius, patri prae caeteris chariis culpam fratri immorigeri a patre hoc modo deprecetur, et iram ejus placare tentot, Vel ignose uia, vel in occide, aue ahas eda scit enim parentem quidvis potius quam istud facturum. XXIX. Quia ero non iacile concipi potest, quomodomose et Paulua potuerint optare aetemum suum exitium et separationem a summo bono, quod videtur pietati et charitati inprimis adversari non inoommode distinguunt hi nostri amicitiam Christi et ejus fructum, seu inter sanctitasem quae in bono ethico et felicitatem, quae in physico Versatur. Ut enim in Deo duo haec praecipuo attendimus, sanctitatem et selicitatem, quae creaturae, quam ad se Vocat, pro modulo communicantur ita in Dei amissiouo duo sunt, carentia sanctitatis, per quam Deo adhaeremus, et carentia feliciatatis, in qua ipso fruimur, quae etsi in reprobis conjungantur, in aliis tamen possunt separari, ut sit privatio felicitatis, sine privatione sanctitatis; ut Christus derelictus dicitur a Deo quoad prius, nimirum gloriae communicationem et gaudii influxum, licet nunquam ab eo separatus sit quoad sane-titatis participationem et virtutis influxum, quoad c Misenem commodi, sed non ametionem justitios Idom demos et Paulo dicere possumus, eos non optasse sanctitatis privationem, vel amicitiae suae cum Deo dissolutionem, quia hoc optare non tam Deo esset ingratum, quam petentibus impium; sed eos potius loqui de amicitis istius fructibus et elicitatis sensu, ut significent se libentius carituros Dei conspectu gaudio ac suaVitate, quae inde oritur, quam ut totus populus periret. Non optant esse Dei Aores, sed vindietae objecta. Volunt perire, non ut Dei inimici, sed ut fratrum se Vatores, si modo id ex rei natura, ei per Dei consilium fieri posset, cui se sancti in precibus et Votis suis semper subjicere dobent cum Christo. Ut hic similes enunciationes conditionate et hypothetice semper, non absolute,

sint intelligendae. XXX. Sed hic rogeret statim aliquis Lico conditio in voto osis subintelligeretur, non tolli tamen dissicultatem, quia Deus Mosi respondens absolute loquitur, et non tantum rem posse fieri, sed revera futuram denunciat, ver 33 Eum qui mihi peccaverit, delebo nomen ejus de libro quem scripsi.' Resp. 1. Si de morte corporea locum intelligamus, sublata erit omnis dissicultas, quia nemo negat multos saepe e vivis tolli, et de numero viventium deleri justo Dei judicio. 2. Sed si de aeterea loquimur, non magis as itur rei poasibilitas; quia utruosis Votum suerat conditionatum, si per impossibile id fieri posset, ita Deus respondet sub eadem l cita conditione, quod si fieri res posset Moses tamen non ore delendus, repugnante non modo constantia, sed etiam justitia divina, quae non pateretur eum deleri, qui foret extra noxam, sed postularet reum ipsum plecti. Loquitur ergo Deus de eo quod ex jure debuisset fieri, non vero de eo quod factum esset reipsa, alias delendi suissent quotquot peccaverant, tam reprobi quam electi, quod non factum tamen. Unde bene colligas, justitiam Dei requirere, ut nocens plectatur non insons, sed non statim rem erga singulas executioni mandari. Ita Dominus corrigit votum Mosis non irascendo ipsi pro talibus precibus, quas, utut praecipitantius paulo effusas, noverat tamen ex charitatis quodam excessu proficisci, sed benigno sum reprimit, et judicii sui sequitatem commendat, quod tamen non excludit misericordiae veritatem, quam in Venia popido concessa luculenter

demonstravit.

XXXI. Quamvis ergo votum hoc Nosis impleri non potuerit, non puta dum tamen inane fuisse, quia non tam attenditur rei eventus, quam demonstratio hyperboles seu Messus charitatis, qui solet serri ad impossibilia,

quia in iis quae fieri possunt nihil satisfacit Unde locutio hyperbolica

267쪽

DISPUT. I. DE LIBRO VITAE. 221

adhibetur, in qua non tam quod dicitur, quam quod intelligitur spectandum ast nec tam quod reipsa fieri potest, quam ut quae sub eo sunt max. imo ardua, sed possibilia tamen universa intelligantur. Ut ergo Μoses ostendat nihil se posse gravius ac intolerabilius experiri ealamitato populi sui, rem sibi durissimam adducit, quae seri non poterat, non ut illam, sed per illam quicquid in rerum natura dici vel cogitari poterat maxime horrendum designaret. Undo non magis exandum est quod optat oses, voliaulus, quam quod Paulus ipse dicit de Galatis, cap. iv. Eruissetis oculos vestros. ' non quasi putasset erui posse oculos, sed ut innuat tantum, nihil sibi esse adeo charum, cujus jacturam ultro non iacissent illius gratia. Sic Moses optat deleri nomen suum de libro vitae, et Paulus anathsma fieri a Christo, non quod hoc proprie vellent, quod fieri neutiquam posas non ignorabant, sed ut ostendant nihil se recusare, quo Deus placaretur populo suo, et nihil sibi magis esse in votis quam populi salutem.

Caeterum si quaeratur cur Oses hac locutione mentem suam expresserit, potius quam alia quapiam, responderi potest loquutum fgo ex occasione, et pro re nata, respectu habito ad ea quae praecesserant Dominus dixerat Μosi, Dimitte me, ut accensa ira consumam eos, et delebo nomen eorum

sub coelis,' Dout ix. 14. deo oses ad ea Verba alludendo respondet, et petit in populi salutem, non modo deleri nomen suum sub coelis, sed etiam de libro quem in coelis scripserat. Idem de Pauli voto dici potest. Dixarat sub finem cap. viii nihil esse vel in coelo, Vel in terra, vel in inseris, quod ipsum ab amore Dei in Christo separare posset. Jam, ut excessum amoris sui erga Judaeos fratres suos secundum camem, et intimum dolorem, quo assiciebatur ob eorum exitium, testetur, profitetur se optaro fieri anastoma a Christo, id est, separari ab ipso, si tamen fieri posset, et ita soanimatum esse, ut eorum salutem exitio suo redemptam vellet, et ne sep rarentur a Christo, se ab ipso separari.

XXXII. Soeundus qui objicitur locus, petitur ex sal lxix. 28, ubi

Psaltes inter alia, quae hostibus Ecclesiae et sui imprecatur, hoc etiam addit, Deleantur de libro tuentium, et cum justia non scribantur; quod utique dicere non potuisset, nisi agnovisset quosdam octali libro deleri posse. Resp. Posset hoc quidem commode referri cum quibusdam ad exitium temporale et mortem corpoream, ut per librum Viventium intelligatur libor ita praesentis, et per librum catalogus fidelium, qui profitentes Dei nomen, censebantur ex canon charitatis mortui in gratia Dei. Verum licet haec oratio ulterius extenderetur usque ad exitium solemum, ne sic quidem quicquam saceret pro adversariis. Duplex enim delatio distinguenda alia positim et realis, alia Vero negatis tantum et a parens. Illa, qua reipsa expunguntur, qui antea scripti fuerant lata, qua declaratur aliquem nunquam inscriptum suisso, et qua habetur eo loco ac si deletus esset, quum patefit ipso eventu non esse inscriptum. Hor est absolute impossibilis, posterior saeps datur respectu hypocritam et Maomeων, quando Deus larvam illis detrahit, et o corpore extem Ecclesiae abdicat; sic enim detrahendo illis signacula voeationis, et praerogativas foederis extemi, quibus gloriabantur, ostendit nunquam Vero fuisse electos, nec ad Ecclesiae corpus mysticum pertinere otia ad tempus locum inter fideles occupaVerint, et tales Vel secundum gloriationem suam, vel juxta opinionem aliorum habiti sint. Ita David hic spiritu prophetico actus, non tam Preces concipit adversus Ecclesiae hostes, quam oracula landit de comminteritu, dum vult ut tales, qui go aetabant Ecclesiae membra, et videbantur albo fidelium inseripti, detracta laris, ex Ecclesia ejiciantur et resecentur, ut appareat eos, licet domesticis permixti fuerint, reipsa tamen

268쪽

222 DE LIBRO VITAE. DISPUT. I.

extraneos filias et nunquam fidelium albo ero inscriptos. Hanc autem esse mentemisiatis probari potest, 1 Ex Verbis sequentibus, quae exegetico adduntur, Et cum justis non scribamur; nam ut in Ρsalmis passim occurrit, ut posterior pars Versus sit prioris exegesis, et idem aliis terminis dicatur, idem hic observatur quod figurate et tropice dixeratisia de deIotione jam propria locutione explicat, quum dicit, non scribantur, ut innuat dolori nihil aliud esse, quam non scribi. 2. Ex loco parallelo anto citato, Egech. xiii. s. Ubi eandem poenam seudoprophetis denunciana, eam negativo offert non scribantur in catalogo domus Israel,V c. 3. x oraculi istius complemento, quod indi Testamento partim ad Iudam proditorem, Act. i. 20, partim ad obstinatos Christi hostes resertur, Rom. xl. 8,s, cum enim constet ex ipsius Christi declaratione, eos fuisse reprobos et filios perditionis jam olim aeterno exitio devotos, ex eo facile patet non posso dici vere inscriptos unquam fuisse, nisi scribi ad damnationem, et seribi ad vitam, unum idemque esse dicere Velimus, quod μυστατον. XXXIII. Si exponit August. in h. l. Deleantur de libro inventium,

et eumjustis non scribantur Fratres, non sic accipere debemus, quod quemquam Deus scribat in libro vitae et deleat illum. Si homo dixit, quod

scripsi, scripsi, de titulo ubi scriptum erat rex Judaeorum, Deus quemquam scribit et dolet 2 raescius est praedestinarit omnes anto constitutionem mundi regnaturos cum Filio suo in Vita selema; hos quos conscripsit, ipsos continet libor vitae. ' Et paulo post, Isti ergo quomodo indo delentur, ubi nunquam scripti sunt Hoc dictum est ocundum spem ipsorum, quia ibi se scriptos putabant. Quid est deleantur de libro vita 'Ut ipsis constet non illos ibi esse M. Nam Versus qui sequitur exponit quod dictum est, et eum justis non scribantur. Dixit ergo deleantur secundum spem ipsorum, secundum autem sequitatem tuam, quid dices non scribantur,'' c. x quibus constat deletionem ipsi nihil aliud esse, quam manifestationem non inscriptionis, seu negationem scriptionis. Si quaeras, cur Scriptura hoc verbo delendi utatur, si nunquam scripti suorunt γRosp. hoc ideo fieri, quia non semper ex rei Veritate, sed ad hominem καταδοξαν loquitur, juxta vanam hypocritarum praesumptionem, vel aliorum opinationem, quomodo atth. ix. 12. harisaei Vocantur sant, qui non egent medico, non quod tales essent, sed quod tales se jactarent, Luc. xviii. s.

Ita Μatin xiii 12 Illi qui nihil habet, etiam quψd habet ab eo ausoretur.' Quomodo, si nihil habet 3 id est, interprete Luc. viii. 18 Etiam quod videtur habere.' Sic doleri dicuntur, quia usi sibi via aliis inscripti videbantur. Atque hic obsorvandum, quod ut eclosia distingui solet juxta duplicem σχ νιν, vel ut est visibilis Vocatorum, vel invisibilis praedestinatorum ita duplex potest dici liber, cui homines inscribuntur, taber

vocationis eis os, in quo conseribuntur quotquot externe vocantur, et in

Ecclesiam visibilem recipiuntur, o lore proedestinationis elemos, in quo Deus insoribu qui sui sunt. Illius scriptio est aetem et a parem, quae fit coram hominibus quoad professionem exteram et ex judicio charitatis istius vero intem et reriis in Dei docroto ex rei veritate. uio duplici inseriptioni duplex opponitur deletio, alia vera et realis aeteras inscrip tionis, alia extera tantum lacatas et temporariae. Ista potest dari et saepe datur, illa Vero nunquam pari plane pacto, quo Christus, Joh. V. 2, ait omnem palmitem in se non serentem mictus tollere,' non quod vero unquam talis Christo insitus suerit, sed quia ita videbatur. Nimirum ut duplex potest esso insitio, alia externo professionis, qualia est hypocritarum et temporariorum, alia interno communionis, qualis est verorem fidelium, ita duplo datur resecatio, alia ab interna communione corporia

269쪽

DISPUT. I. DE LIBRO VITAE. 223

mystiei Christi, quae est impossibilis, alia ab extem possessione, quae quotidis fiori solet ab iis, qui vel sponte recedunt ab Ecclesia, et naufragium fidei saetant, vel qui justo Dei judicio ex ea ejiciuntur. XXXIV. x quibus saetis colligitur quid respondendum sit ad tertium

locum ductum ex comminatione prophetica, Apoc. xxii. 19 Si quis aufert ex verbis hujus prophetiae, Deus auferet partem ejus ex libro vitae. Praeterquam quod enim propositio est conditionalis, non absoluta, si quia asstulerit, conditio autem illa non cadat in scriptos per gratiam lectionis, Joh. iii. 9, certum est deletionem non esse intelligendam positi am, quae supponit praecedentem inscriptionem, sed ne tisam, quae negat omnem Aeriptionem, ut deleri sit notum sacere quod nunquam scripti fuerint, nec ullam partem proinde sint habituri in ista vita; et hoc non obscuro Patet a pari, quum dicitur patra, erema eae sanet rivitate, non quam habuerant vel habituri erant, sed ne ullam habeant. Ita Deus, ut sequit

tem judieii sui eommendet, docet, quomodo poena respondere debeat peccato, ut alibi non semel fieri solet. Nam salaariis et comptoribus, qui librum hunc adulteram voluerint per additionem, Deus addet et superimponet plagas omnes istius libri Aliis vero impostoribus, qui per deer-tionem librum hune mutilaverint, detris fiet partem o libro vitae, Si quia adjecerit ad verba prophetiae hujus imponet ei plagas omnes hujus libri, si quia vero abstulerit ox verbis libri hujus prophetiae aufero Deus a Min Huco libro vitie,V c. Non quam reipsa habebat, sed quam putabat, vel gloriabatur se habere, et quam alii x professione ejus extema judaei charitatis ad ipsum pertinere existimabant. An o and eon XXXV. Superest tertia et postrema quaestio breviter

Mars possit nos Medienda, an et unde nobis constet, nos libro vitis esse

osse libro Vitae inseripe Ad quam, ut duo sunt ejus membra, distincto '' '' etiam rospondendum est. ad prius, ratio dubitandi ex eo oritur. Quod eum electio, quas per librum Vitae designatur, penes Deum maneat abscondita instar libri septem sigillis obsignati, vel non possit

nisi eventu ipso certo cognosci, non secus a caetera Dei decretas non videtur de ea cuiquam mortalium constare posse. in Pontificii ot alii, qui certitudinem gratiae subjectivam non minus ac objectivam impugnant, negant quemquam sine speciali revelatione posse aut debere certum esse, eortitudino fidei divinae, cui non possit subesse salsum, sibi remissa esse peccata odia esse in gratia Dei, et si quae certitudo habetur, esse tantum moralem et conjecturalem, quae non sit absque dubitatione et haesitantia.

Vid Boll. lib. iii de uatis. c. 2. XXXVI. Verum longo alia mens est orthodoxorum, qui Scripturam

ducem hic sequuntur. Quamvis enim non dissileantur librum hunc septem sigillia obsignatum, a nemine vel angelorum Vel hominum aperiri posse; sciunt tamen repertum osse Leonem de tribu Iuda Aguum Dei, qui vicit, ad aperiondum librum, Christum scilicet μνθρωπον, qui, ut plenissimam ejus notitiam habet, ita jus et munus obtinuit suis illum, tuintum necesse est, revelandi, Apoc. V. 5. Licet etiam concedant cognitionem illam non semper haberi, vel eodem gradu et tonore in actum exire, agnoscunt tamen haberi posse citra specialom revelationem, ita ut fidelis possit aliquando, et debeat certo statuere, se ad vitam salamam esse electum o in gratia constitutum. eo rationes Variae desunt, quibus haec sententia confirmetur. 1. Quia ea est indolos gratiae Dei, ut non tantum bona nobis largiri volit, sod et sensum et notitiam corum nobis imprimere, Hia nec de iis gratia agere, nec iis cum solatio mi possemus, quod utrumque tamen sacere tenemur. Hinc Paulus, 1 Cor L 12, tostatur

270쪽

224 DE LIBRO VITAE. DISPUT. I.

nos Spiritum a Deo aeoepisse, ut cognoscamus ea quae nobis data sunt a Deo.' 2. Quia fideles possunt scire se esse filios Dei, ergo et eleetos et libro vitae adscriptos. Nemo adoptionem hanc obtinere potest nisi ex eloetione; Idem Spiritus testatur eum spiritu nostro, nos esse filios Dei, Rom. viii. 16 3. Quia possunt scire se habere Vitam salamam, Minoseripsi vobis credontibus in nomen Filii Dei, ut sciatis vos habere vitam aetornam, et ut credatis in nomen Filii Dei, ' inquit A. 1 . c. . ver. 13. Unde autem vita aeterea nisi ex libro vitas 3 4. Quia mas intselas se credere, dum fidos actu reflexo fertur in suam apprehensionem,

Novi cui crediderim,' inquit avius, 2 Tim. i. 12. os credidimus et novimus te ess Christum Filium Dol, ' inquiunt discipuli, JA. i. 69. Et

novimus ipsum.' At fidos est ex vocatione Vocatio e praedestination unde qui novit se credere, nosse etiam debet se esse electum.

XXXVII. . Hue saei inprimis calculus ille albus, quem so daturam Victori pollicetur Christus, in quo nomen novum inscribendum ost, quod nemo nomi nisi qui accepit, Apoc ii. 17. Nam sive ericulus assius respiciat ad judiciorum morem, in quibus calculo albo reus absolvebatur, atro Vero et nigro condemnabatur, quo pertinent illa vid vitamorphos. 15. Mos eras antiquis, niveis atrisque capit , His damnare reos, illis assolvere culpa. Inde mos notandi felices dies albo lapillo videtur manasse, et ita fidelium Maolatio coram Deo designatur, de qua Christus, Joh. v. 24. Sive alludat ad Comitia veteram, in quibus, ut observat Erasmus, nomen ejus, cui sinebatur ealculo inseribebatur, ut ita dignitas filiorem Dei indicetur, qui rages et sacerdotes Deo fiunt, Apoc. i. 5 sive denique ad erismina solemnia Graecorum respiciat, in quibus, si Arethse credendum est, Vincentibus calculus albus in signum victoriae dabatur, ut hac ratione gloria et triumphus fidei victricis adumbretur, certum est quocunque modo sumatur

nomen illud non m quod isti calculo inscribendum dioitur, quod non aliud potest esse, quam nomen gloriosumsiti Dei et regni coelorum haeredis, quod, Ιsa. Ivi. 5 dieitur nomen melius quam sinorum et arum, de quo 1 Joh. iii 1 Apoc. xxii 4 5, et iii 12, cognitum osse reeipienti, licet alios

lateat. Sed hoc perporam et falso diceretur, si nec adoptio nec laetio cuiquam fidelium cognita esse posset. Quamvis enim non dissileamur, porsectum istius promissionis complementum suturae vitae reservari, in qua absoluto cursu nostro et decortato bono certamine, absolvendi sumus a Christo, et regni coelorum haereditatem et coronam vitae, ut Victoris nostria βραβειον, accepturi; non negandum tamen est in hae vita, in qua fideles per gratiam Dei non modo incipiunt incere, sed etiam ρονα , Rom.

viii. 34, ad eorum solatium jam inchoari, quum intimatur in cordibus ips rem sententia Christi absolutoria et adoptio in iis per Spiritum obsignatur,

Rom. viii. 16, GH. V. 6. XXXVIII. . dem etiam evineunt Hae v- α ποι-- - γρος, Mem ms ἀνεκλαλητος, et similia, quae fidelibus passim tribuuntur. Quo pacto enim pacem habere possent apud Deum, vel gloriari in ipso, vel oxultare gaudio ineffabili et glorioso qua ratione fiducia tua et plena certio- ratio, per quam ad thronum gratiae μ- ρ ησιας accedunt, in ipsis daretur, si perpetuo metum dubitatione agitarentur, nec nisi conjecturalem et incertam opinationem gratiae Dei possent consequi Ad specialem revelationem hic confugere, quasi persuasio illa paucorum quorundam et supra commu-