장음표시 사용
281쪽
DIAPuT. H. DR SCRIPTURAE AEACRAE AUTHORITATE. 235
asprinandimus, et quae Veluti totidem radii divinitatis ejus splendorem arguunt. Ita ut Verbum seu divina Revelatio sit veluti materiale, quod fides amplocutur, et per quod respondetur ad quaestionem, Quid credis.
ω oro formiae seu motiVum, quo fides nostra nititur, et per quod respondetur ad quaestionem, Propter quid credis. Unde oritur retitudo, non more probabilia et moralis, alias fides nostra non certior esset quolibet
assensu historico, qui scriptis humanis adhibetur sed Theolo ea et in- fallibilis, quae hominem fidelem et Spiritura illustratum decipere non potast, quia non nititur Verbo hominima, qui et alli et sallere possunt, sodVεrbo Dei, qui et salsi et fallor est noscius. Quia M. .in II Ad Te8timonium Scripturae quod αὐ- est et pri--nivm Mela marium, Accedit λυτον - et ministeriais Melasias, quod η- etiam alicujus momenti hic esse non dissitemur. aleat enim absoluto non ait necessaria ullius hominis opera ad Scriptum Divinitatem cognoscendam, siquidem Deus potest mimodiato Verbum suum quibus libuerit revelarea ut sacrum respectu sui testatur Apostolus, Gal. i. 12, quum profitetur se Vangelium ab homine non accepisse, nee edoctum fuisse, sed per revelationem Jos Christi :' Tamen quia in via ordinaria providentiae Deo Visum est uti hominum opera in hominibus ad fidem adducendis Ideo Ecclesias suae oracula committere voluit ut fidelibus traderentur; unde non parum ponderis saepe habet ad animos hominum commoVendos, et ad Scripturae reverentiam excitandos. Atque hine multiplex Ecclesiae circa Scripturam ossicium exurgit, rimo Custodis, qui Testamentum hoc divinum summa fide abellionis instar conso varo debet, quo sensu Paulus toties hortatur Timotheum, ut servet depontum, 1 Um. i. 20 et 2 . i. 14. Secundo didicis, qui indicar nobis dabat libros sacros et ad illos manuducere, quomodo Ioanne Judaeis Christum indicabat, Joh. i. 29, Me Agnus Dei, et Samaritana indieat Μεssiam concivibus suis, Joh iv. Tertio Vindicis, qui tuetur ot vindieat libros genuinos ab adulterinis et supposititiis secemendo, ne Verbum humanum pro divino obtrudatur, et se pro auro supponatur; quo pertinet illustro neomium Pauli quum λαι- τηε αλιι ι illam vocat, 1 im. iii. 15. Quarto Interpretis, cujus est Verum et genuinum sensum verim,
et Verbum o analogia fidei et ipsa Scriptura Μι--ων, Rom. Hi 6, et Eph. iv. Quinto Proeeonis et Mnesi, qui proponit et promulgat Verbum istud tanquam Edictum et Legem summi Principia nomino, ut ad fidei obsequium hominea adducat, quo sensu inistri vocantur Legati,iraecones Nun-oii, Rom. x. 15,2 Cor. V. 19, 20, Ιsa. xl. 5 eorumque ministerium Promonium. VII. Licet autem multiplex ossicium Ecclesiae circa Soripturam competat, id omne tamen ministerium importat, non magisterium. Quemadmodum nee Custos, aut index, nec Praeco, aut Interpres authoritatem ullam conserunt rebus sibi commissis, sed tantum organico et miniatorialiter circa ea occupantur: Ita quicquid agat Ecclesia circa Vorbum, non ulterius extenditur, quam ad ministerium, ut per eram quidem credere dicamur, non ero pro ter eam, quomodo E Joannem credere debebant Iudaei,
Joh. i. 7, et per Samaritanam Concives ejus. Idem enim, quod mulier illa Concivibus suis, praestat nobis Telamo ut enim illa deducebat ad Christum et aditum praebebat Samaritanis ad eum cognoscendum quo cognito longo certius illum amplectebantur propter seipsum dam non exedimus,' inquilint, propter sermonem tuum, ipsi enim audivimus, et scimus quod hic est vere Servator mundi,' ' M. iv. 42 ita e stamedium est ει νωνικον, quia nos ad Scripturam ducit, eamque in manus tradit Sod quandiu hac subsistimus, fide tantum humana est, non divina,
282쪽
aius gradus ad fidem potius quam fides ipsa, donec ad Scripturam deveniamus, emque propter Se amplectamur. Unde non rojicimus celesim Testimonium, sed in suo ordine collocamus non negligimus ministerium, sed magisterium recusamus respicimus eam ut instrumentum per quod, non ut argumentum propter quod credimus ut manuductionem ad fidem, non ut primarium motivum quod eam suadet ut estimonium omni alio
humano majus sed Deo in Scriptura loquenti inserius, utpote a quo
suam totam, quantaquanta est, mutuatur authoritatem.
VIII. Quia vero Mesraia potest considerari, vel ut eouectiva respectu fidelium, Vel ut repromentativa respectu Pastorum, de ista potissimum hic quaestio est, non de illa. Quae rursus juxta varias temporis circumstanti potest Testimonium aliud alio eortius reddere. Nam si de antiqua et Apo tollea loquimur, ejus estimonium aequiparandum est estimonio Divino, eum Apostoli λεο--τοι adhuc in ea versarentur. Testimonium Ecelesias, quae excepit tempora Apostolorum, minus fuit Testimonio Apostolico, quia non fuit insulibilo sed adhuc certius ostimonio hodiemo, quia et proxime sequebatur aetatem Apostolorum, et Variis miraeulis et signia adhuc orat i igne. Sed estimonium hodiem Ecclesiae inserius est caeteris, adeoque longo minoris momenti, de quo tamen praecipuo hic quaeritur. Quinimo ontifieii non cujuslibet Ecclesiae estimonium audiri
Volunt, sed suae, quam eram esse Supponunt, non probant, quod tamen praecipue probatum oportuit, cum rastra Vera Ecclesiae authoritas
asseratur in hesi, nisi in hypothesi demonstretur Romanam talem
monium Spin tur, rastra tamen esset Vox utriusque, nisi accederet
tertio Spiritus Sanes intus agentis operatio. Unde diximus necessario requiri tertium hoc ostimonium ad plenam Divinitatis Seripturae persuasionem habendam. Testimonium autem quum dicimus, non debomus hi fingere vocem aliquam Spiritus intus loquentis, et aliquid seorsim a Verbo nobis persuadentis, quod Enthusiastae et anatici Volunt, a quibus immane quantum distamus. Sed nihil aliud intelligimus, quam vim et eficaciam Spiritus intus agentis, et oculos mentis aperientis ad dignoscendos divinae veritatis radios in verbo micantes, atque ita fidem animis nostris ingenerantia. Unde duplex venit distinguenda operatio Spiritus, alia in Verbo, quas vocatur Testimonium extemum, alia in Corde, quae est Testimonium intemum. Idem enim qui loquitiu in Verbo ad doctrinae coelestis explicationem, loquitur etiam in corde ad ejusdem applieationem, et ut testatur in Verbo objective per modum argumenti, est tu etiam in Corde per modum prin ii, quo sensu Joh., M. V. 1 ,
Spiritum intor testos Veritatis vangelii o Divinitatis Christi recenset, et ver 6 Spiritus testatur quod Spiritus est voritas, ' Spiritus in cordotestatur, quod Spiritus in Verbo seu doctrina a Spiritu tradita sit oritas.
Necessitatem autem Spiritus evincit, non modo mentium nostra missaeitas, quae non capiunt ea quae sunt Dei; sed et ystoriorum coelestium sublimitas, quae humana ratiocinatione quantumvis recta, nunquam O-tuissent vel excogitari vel apprehendi. Et ut in visione non tantum requiritur lux in orieoto videndo, sed etiam in subjecto vidente, nam stra Sol osae luceret Ita Spiritus, qui luxit in Verbo ad Veritatis ro-Velationem, debet lucere in orde ad oeulorum mentis illustrationem. Unde oritur assensus fidei, et firma illa cordis inite eis, quae Scripturae Divinitatem agnoscit et amplectitur. X. Ne autem in ista Spiritus Sancti operatione dignoscenda aberremus,
283쪽
Observandum I. Quod Spiritus hi intus testans nunquam separetur a Verbo, quod in Seriptura continetur nec alio tendat ejus operatio, quam ad obsignandam in animis nostris divinam istius veritatem. Verbum est instar geminis in terram projecti Spiritus instar virtutis vivifieae, qua in nobis radicatur et germinat. Verbum est objectum, quod facultati proponitur, Spiritus est vis, quae disponit acultatem ut illud amplectatur Quo respiciunt illa, Isa lix. 21 Verbum, quod posui in ore tuo, et Spiritus qui ast in te, non recedenu' c., et quod Christus ait, Joh. vi. 14, Aeeipiet de meo, et annuntiabit vobis.' Unde patet alienissimum esse a Spiritu An aptistieo, qui et Scripturam contemnit, et prisatis ae extraordinariis revelationibus indulget. I. Testimonium hoc saei quidam ad propriam singulorum fidelium confirmationem, in quibus Spiritus habitat et operatur, sed non potest adhiberi ad Hiorum convictionem, vel eonversionem. Cum enim soli fideli cognitus sit et perspectus, Apoc. i. 17, estimonium ejus solum fidelem cui redditur, persuadere potest, nee aliis prodest, nisi ratione effectorum, quae extrinsecus ridentur 2 Cor. iv. 13. Unde ludibrium morito deberem, at alteri persuadere vellem Seripturam esse divinam, quia Spiritus . hoc in m testatur. ΙΙΙ. Spiritus privatus potest dici ratione subjecti, quia est in unoquoque fideli, sed non rationem reipsi, et originaliter, quia communis est toti Ecclesiae 2 Cor. iv. 13, ut Sol totum mundum lustrans et unumquemque illustrans privata saxnon est cuique accensa Sic Spiritus, qui luce sua cor fidele permeat, privatus diei nequit, quia idem Spiritus, qui in Ecclesia semper spiravit, quique Verbum Prophetis et Apostolis inspuavit, mentem veri fidelis commovet et excitat, eandemque doctrinae lucem quam in Sacrario Verbi accendit, in Saerarium cordis insert. Unde patet quam injusto Pontificii Priscuum Spisseum nobis objiciant, quem communem esse fidelibus omnibus statuimus. IV. Spiritus non testatur in omnibus orbi Auditoribus, sed tantum in Electis, non tamen aequali claritatis vel certitudinis gradu. Non testari in omnibus liquet, non modo ex parabola de aemine,,atth. xiii. sed ex eo quod Spiritus non sit omnium Joh. xiv. 16, 17, ut nec fides, ahess. iii 2, Sed tantum Electorum, quibus Deus peculiari gratia revelare dignatur mysteria sua, atth. i. 25, 26, ut mirum non sit vitos de Scripturarum veritate dubitare, imo et ab earum fide deficere, Joh. vi. 64, 66. Testari vero in omnibus fidelibus onstat, quia in eum finem datur ipsis, ut testetur de iis quae nobis data sunt 1 Cor. ii 12 et nisi quis habeat Spiritum Christi, non est ejus Rom. viii. . Sed ut dispari mensura communicatur fidelibus, prout gradus sunt in sanctificatione, per quos fit ut alii aliis sint et in fide et in charitate provectiores 1 Cor. ii. 6, eb. V. 13, 14. Ita major est vel minor cortitudo et perspicuitas testimonii quod in ipsis exhibet. Atquo hine saetum ut non omnes libri Saeri ab omnibus ex aequo pro Canonicis semper sint habiti, sed quidam ejecti fuerint ab his, qui ab illis fuerant recepti. V. Utaestimonium divinum Spiritus dignoscatur aeontrario Spiritus sanatie Testimonio, nullum aliud αρ-ρω certiu potest adhiberi, quam Scriptura Sacra, ut examinetur juxta Sacrae Scripturae normam, tum quia regula haec nobis ponitur, Deut xiii 1, 2, 3. IAR. Viii. 20 1 Joh. V. 1, 2, 3 8, tum quia Spiritus est veritatis, sibi semper
constans et consormis, nec aliter testatur in ordo, quam testatus est in
Verbo. Perperam tamen hinc Circulum nobis impingunt Pontificii, cujus ipsi manifeste rei tenentur cum Scriptura probet Spiritum obseetive, Spiritus vero probet Scripturam e temter, quod peculiari disputatione do
284쪽
238 DE scRIPTURAE AACRAE AUTΗORITATE. DISPUT II.
hae quaestione Orthodoxorum sententia : Nimirum ad intomam persuasionem Divinitatis Scripturae necessariam absoluto Spiritus Sanes in cordibus nostris esse operationem. Sed argumentum seu motivum, quo utitur ad ingenerandam istam fidem, non osse estimonium Ecclesiae, licet possit etiam hac in parte alicujus esse momenti: ad solas notas in orbo ful-Mntes, quae tanto splendore radiant, ut Scripturae propter seipsam et non propter aliud credamus Unde si resolutio fidei quaeritur, statuunt btariam posse eam spectari, Vel ratione jundamenti, sive obieeti extemi, et hanc fidem ultimo resolvi in solam divinam Revelationem in Scriptura expressam; Vel ratione Ubjecti seu principii inteisi, et uno resolvi in Spiritum in
. XII. Sed Pontificii hic in alia plane abeunt, licet e
'μ. plox admodum loquantur, nec sibi semper constent. Primo cortum est alios durius, alios mitius loquutos fuisse; Nam illi, qui primitus atrum nostrorum memoria apismum acerrime propugnarunt, remotis ambagibus, asserere non dubitabant, omnem authoritatem Scripturae ab Ecclesia pendere nee majori fide dignam esse, seposito Ecclesiae ostimonio, quam Icoranum, Titum Livium, et sopi fabulas. Hinc blasphemae ius Vocos, quas nemo pius sine horrore legere
potest, ii sensu dici posse Scripturas tantum valere, quantum Ssopi sabulas, si destituantur eclesiae Authoritato, ' quod Hosius Cardinalis habet lib. iii contra Brontium; et quod Bullus Jesulta Trael. 1. Catech. q. 12. aperte profitetur se sino auctoritat Εeelesiae, non plus fido adhibiturum Matthaeo, quam Tito Livio.' Quod Andradius lib. i. desens. Coneu Trid. Nihil inosso' ait 'Divinitatis in iis libris, quibus saera Μysteria congeripta sunt, ne inveniri in iis, quod nos religione cogat et constringat ad credendum, qua in illis continentur, Sed celosis tantam
esse vim et amplitudinem, ut nemo sine maxima impietatis nota repugnare
illi possit,' et alia plura ejusmodi, quae apud Echium in Enchir cap. 1., motum lib. i. de Hierarchia celesiae cap. 2. Bellarminum lib. V. de
Verbo Dot, c. 4 et alios leguntur. XIII. Quia vero haec tanquam nimis crudo et erasse dicta Reeentiores animadverterunt Ideo cautius loquuti sunt, ita mentem suam explicantes, ut Scripturam quidem absolute et in se, etiam absque Ecclesiae Testimonio Divinam eas concedant; in retare et quoad nos velint istam Auctoritatem non obtinere, nisi per Ecclesiae estimonium, cujus benefiet ut Divina nobis innotescat et a nobis suscipiatur. Ita eclesiam non facere quidem ut Scriptura vera sit, hoc enim habor a Deo Authoro suo, sed tantum ut pro Vera agnoscatur et credatur. Unde nata distinctio vulgata Auctoritatis quoad se, et quoad nos, qua in hoc argumento utuntur, et queruntur sibi a Nostris injuriam fieri, et Quaestionis statum perverti, quum ita instituitur An Authoritas Scripturae pendeat ab Ecclesia, quasi Eo-Masia saceret Seripturam Authentiem, et illi aliquam authoritatem, quam
ex se non haberet, conciliaret eum id tantum quoad nos intelligendum sit, quia nobis non innotesceret nisi propter colesiae estimonium. Ut quaestio sit, non, An Seriptum S. Vera sit, et unde illud habeat, hoe enim habere a Deo ejus Austorea Sed qua ratione et Unde nobis constet esso veram et Divinam, quod ab Eoclesia pendere censent pari plane pacto, quo celebre Salomonis Judietum non fecit, ut insans de quo quaerebatur, esset verse matris filius, sed patefecit tantum cujus filius esset. XIV. Sed quoeunque modo hoc suum dogma incrustare conentur, si penitius rem expendimus, patebit ad sucum saetendum et declinandam invidiam potius, quam ad explicandam veritatem, distinetionem hane
285쪽
exeogitatam fuisse, et mutata quidem suisse verba, sed oandem mentem Illis semper esse. Primo, quia nulla potest dari auctoritas quoad se, quae non sit etiam quoad nos, non modo quia egi, των - τὶ ex relatorum natura, quae necessario respectum ad aliud ineludunt; sed etiam quia quod facit ut Scriptura sit Divina et authentie in se debet etiam saeere ut talis sit quoad nos Quippe argumenta et eriteria, quae fundant ejus auctoritatem in se, eandem quoque debent undare respectu nostri, ut nihil possit diei fundamentum simplieiter quod non sit etiam quoad nos. Etenim si quid nos ad assentiendum principaliter movet aut movere potest, eat iundamentum fidei simplieiter, nec quoad nos tantum,
et si non movet nec moVero potest ad assentiendum, nec est undamentum
aE si iter, nec guoad nos. Indo licet centies Ecclesia diceret Scripturam pro Divina esse habendam, non possem tamen nec deberem assentiri, si divina in se non esset Et quamvis negaret celesia recipiendam esse eam ut Dirinam, recipienda tamen esset, eo ipso quo statuitur esse in severa et Divina. Deinde quum Adversarii volunt quaeri inter Nos, non
Unde sit Scripturas Austoritas; sed unde nobis innotoseat Vel intelligunt rationem et motivum propter quod ut talem novimus et credimus; Vel simpliciter medium et instrumentum, quo ad eam cognoscendam ἀ- ducimur. Si posterius Volunt, mutant quaestionis statum, nec nos habent dissentientes Nec enim, ut antea dictum, negamus Ecclesiam concurrem
ad indicandam nobis Scripturam. Sed si prius intelligatur, ut intelligere necesse est eos, si hypothesim tueri volunt, et sententiae suae consentano loqui, frustra inertur distinctio ista Nam si Ecclesiae estimonium est praecipua ratio, propter quam credo Scripturam esse Divinam debebit etiam ipsi conciliare authoritatem in se, atque ita ab Ecclesia semper pendebit. Quod priores, qui magis rotunde loquebantur, Volebant. Neque juvare eos potest judicium Sidomonis, imo pro nobis facit; nam non itfundamentum seu ratio propter quam cognita fuit Vera mater, sed tantum medium quo innotuit, siquidem hujus interventu Viscerum malamorum facta est commotio, quae propria sui istius cognitionis ausa. Ita quum
Ecclesia nos adducit ad Soripturam, et radios Divinitatis in illa fulgentos
ostendit, est quidem medium quo credimus esse Divinam, sed non ipsum sundamentum seu sormalia ratio, propter quam credimus.
XV. Caeterum non dissimulandum ontificios videri sanius et sentiro et loqui, dum negant Ecclesiam esse fundamentum principale, seu formalem rationem propter quam fide Divina credimus Scripturam esse vero Verbum Dei, sed tantum, vel eonditionem necessario requisitam ad illum actum fidei oliciendum, ut loquitur Valentia. m. iii disp. I. quaest. 1 et Gretaerus in tractatu de agnoscendis Scripturis Canonicis o P vel rasam aec talionis dei, ut eoanus de Circulo Calviniatico. Si vero quaeratur, quo fundamento ergo nitatur fides Divina, qua creditur divina Soripturae Authoritas, vel quae sit formalis ratio propter quam fide divina erodimus hoc Verbum Dei, Respondent osse Revelationem Divinam, seu shoc credere propter Dei revelantis Austoritatem, ut iidem redierus et Becanus prolixa probant. Sed non diffosso est larvam hanc stogere,
qua simplicioribus imponere conantur, et ostendere, eos vel ἀ- πατα loqui, vel insigni praevaricatione quod una manu dare videntur, altera auferre. Nam revelationem quidem divinam esse fundamentum seu rationem sor-
malom fidei vero ab illis assoritur Sed si porro quaeratur, ubi sit illa revolatio propter quam credimus Scripturam esse Verbum Dei, et quae omnium sit prima et notissima, quae per se et propter se a nobis recipi debet, non vero propter ullam aliam, hic aquam ipsis haerere necesse est;
286쪽
Vel enim dicent osse Scripturam ipsam, atque ita ad nos accedent, qui nihil aliud volumus, quam Scripturae propter Scripturam ipsam credi; Vel traditionem aliquam non scriptam, sed eadem quaestio movebitur do illa Traditiono, Unde constet eam esse Divinam Vel esse ipsius Ecclesiae
Vocem, in qua et per quam Deus loquatur, quod tamen rideri Volebant negare. XVI. Et sano hane esse genuinam eorum mentem colligitur ex ipsorum Verbis : Nam per Ecclesias testificationem ordinarie respondent ad quaestionem, Mur credis hoc Verbum esse Dei Verbum ;Vomo nullam aliam responsionem commode posse afferri censent Bellarminus, lib. iii de Verbo Dei, cap. 10, resp. ad argum. 13 Certum est nos non certo scire quod Deus revelavit, nisi ex Ecclesiae estimonio, et lib. vi de Lib. Arbitr. cap. 3 redunt Catholici id quod credunt, quia Deus revelavit, Deum autem revelasse credunt, quia Ecclesiamita dicentem et declarantem audiunt.' Stapleto lib. i. de Authoritate Ecclosiae contra 'it . cap. 8, Nunc ergo supremum externum Testimonium in rems est Ecclesiae Vox,' et cap. 9 Deus per Ecclesiam loquens non aliter loquitur, quam si immediate per Visiones et somnia, aut quovis alio supereaturali revelandi modo nobis loqueretur,' et cap. 14 S. 12, sola sormalis ratio fidei nostra est Deus per Ecclesiam revelans.' Gretaer de agnos Scrip. Canon cap. 7 Solum estimonium Ecclesias apte redditur ad quaestionem, Unde scis Scripturam esse Divinitus revelatam.' Ita non negant Scripturam esse Verbum Dei, sed pertendunt, non posse ut talem nobis innotescere, nisi propter aliam revelationem, quae in Ecclesia demum quaerenda sit, utpote per quam Deus loquatiu hodie, tanquam eromanum infallibile, ut olim loquutus est per Ρrophetas et Apostolos. XVII. Ex quibus jam facile Controversis statum' ' ζόhi colligere possumus, Quisve consensus sit e dissensus inter os et Adversarios. Primo patet hic non quaeri de Principio, Vel do Causa e sente fidei, per quam Scriptura divinitatem credimus, An Spiritus Sanctus sit necessarius ad fidem istam ingenerandam hoc enim non possunt dissueri Adversarii, et saepe professi sunt, Mnecessitatem istius principii agnoscere. Si leto adversus mitis non semel queritur, gravem sibi fieri injuriam, quum contrarium illis adseribitur: Arcanum,' inquit, Divini Spiritus estimonium prorsus necessarium est, ut quia Ecclesiae Testimonio ac Iudicio circa Scripturast probationem credat, nequo absque hoc intem Spiritus Divini Testimonio, etiamsi millies Ecclesia attestetur, commendet, promulget et probet Scripturas, fides consequetur, aut audienti populo persuMebitur; ' riplicat ad mitiat e . s. Sic anus loco Theol. lib. ii. v. 8 Respond. ad , argument et alii. Sed quaeritur de argumento seu motiV praecipuo quo Spiritus Sanctus utitur in persuadenda nobis istaveritate. An ait argumentum inartificiale estimonii Ecclesiae, quod volunt Pontificii an vero artificiale petitum ex notis ipsius Scripturae 'Quod nos statuimus. Qua duo eo accuratius distinguenda sunt, quod alias ingentos huic disputationi tenebras offundere possunt Atque hinc factum, ut Varii non satis feliciter versati videantur in hac contra Adve sarios expedienda Controversia, quasi hoc tantum quaereretur An ex interna potius persuasione Spiritus pendeat Scripturas Authoritas, quam ex Eeclesiae estimonio. Nam ut modo diximus, non negant ontificii necessitatem Spiritus ad persuadendam nobis hanc Authoritatem, Et si quae hac in parte occurreret dissicultas, ea ad quaestionem de Libero Arbitrio, non de Scriptura pertineret. Aliud enim est quaerere,in aut per quid, et q/ιο instrumento divina cognoscatur Scriptura Aliud Cur, propter quid, et quo argumento talis credatur Quoad prius enim a
287쪽
DISPUT II. DE SCRIPTURAE ACRAE AUTHORITATE. 241
tenus consensus est inter partes fieri hoc per fidem mediante virtute Spiritus. Sed in postoriori gravis est disceptatio. Illi enim nos propter Εeelesiam credere Scripturae dicunt; os Vero Ecclesiam propter Scriptiiram audiendam esse. Illi credendum Scripturae, quatenus ab Ecclesia Τostimonium accipit nos contra Ecclesiae, quatenus Scripturae consentanea loquitur.
XVIII. 2. Liquet etiam non disputari simpliciter de Testimonio Ecclesiae, An ulla sit ejus ratio habenda Sed de ejus pondero et Authoritato An rimnrium sit et praecipuum quo utitur Spiritus
Sanctus. Non negamus enim suas esse hac in parte Ecclesiae partes, ut ante obsorvinimus, dum fungitur officio Custodis, Praeconis, Vindicis,st Interpretis; in quicciiiid hic faciat, concurrero dicimus tantum ministerialiter et organice, ut sit medium λειτουργικον et, γωMκὲν quo utitur Spiritus Sanctus, non κυριον et principalea ut conservet quidem Veritatem sed non sundat proponat, sed non constituat indicet et vindicet Aod noἀντικροτηικῶ judicet. Quomadmodum dicta Principum imagistr tuum a Praeconibus et inistris Regiis authoritatem suam non mutuantur, licet per eos populo innotescant; Ut Aurifex statera aut lapide aurum a cupro aliisve metallis dijudicans, aurum non facit sed tantum Verum ess indicat et ut Interpres fidus nihil de suo comminisci otinsere debet, sed sensum latentem diligenti examine tantum efferre et elicere. Sed illi cum quibus agimus, non ministerium duntaxat Volunt, sed magisterium non ut e Ecclesiam tantum credamus, sed etiam propter eam. Imo censorium sibi jus in Deum ipsum arrogant, Iiectantum fidem nostram ab arbitratu suo suspendunt, et suam a seipsis, Sed
et ipsius Dei vocem, priscum Senatus Romani fastum imitantes, apud quem He humano arbitratu divinitas pensitabatur,' ut loquitur Tertuli. Apol cap. 6 Idem quippe sibi jus arrogant in Scriptura Sacra. Unde blasphema Nicolai Papin audacia, qui distinct. 19, an Si Rom.
Pontis, statuere non erubuit, Id tantum probandum, quod Romanorum Pontificum calculo probatum vel improbatum, et ideo demum Votus et NoVum Testainentum recipiendum, quia Innocentius Pontifex authoritato et sententia sua recipiendum esse sanxerit.' 3. Non quaeritur, An ostimonium publicum Ecclesiae praeferendum sit privato cujuslibet fidelis Testimonio, ut quidam erperam statum quaestionis formant: Nam praeterquam quod falso supponitur, Spiritum in nobis testantem esse proprium, cum sit communis Ecclesiae, ut antea visum; Spiritus in fideli testans non se habet ad modum objecti vel argumenti, sed ad modum principii Atque ita non potest legitima institui oppositio inter Ecclesimet Spiritus Testimonium. Sed quaeritur, An ostimonium colosim praeferendum sit Testimonio seu otis ipsius Scripturae, ut potius propter illud credamus Scriptura , quam propter istas Pontificii prius Volunt, Nos Posterius. XIX. . Non quaeritur etiam, An sint notas quaedam et criteria in Scriptura, ex quibus Divinitas ejus ostendi possit et suaderi, hoc enim non dissilenturiontificii, o Nobiscum ex iis Scriptura Divinitatem probant Iano agnoscunt non raro tanta est vis Scripturae, ut ab hostibus suis Verum quandoquo testimonium exprimat nihil esse notius, nihil certius, ut stultissimum esse necesso sit, qui illi fidem oget habendam, ut loquitur Bellam lib. 1 de orbo Do c. i. sic et Valentia lib. i. de Analysi fidei; Sod an noua illae per se sufficiant ad fundandum in animis nostris Divinitatis fidem l seu An sit praecipuum illud notivum, propter quod adducimur ad credendum, et quo nititur fides Quod statuinius Illi vero negant, eripiseritos una manu, quod ulter dederant. XX. . Non quivi itur, An Revelatio divina sit fidei nostrae ratio se
288쪽
242 DE ORIPTURAE ACRAE AETHORITATE. DISPUT II.
malis simplicitor et absolute, seu id propter quod aliquid credimus fide
divina; oc iam Adversarii nobiscum agnoscunt, Vel Se agnoscem saltem profitentur Sed quaenam sit illa MVelati respectu nostri, prima et notissima, quae per se et propter se, non Ver Propter aliam ullam a nobis credi debet; An sit in Scriptura quaerenda, An vero in Ecclesias Nos Scriptura Sacra contineri arbitramur, quae prima est et persectissima Regula, nec extra illam quaeri posse vel debere; ontificii vero in Ecclesiae voce et testimonio seu cerebro ontificis, in quem omnia tandem resolvuntur, quaerendam esse. inc Quaestio tandem ad hos redigitur terminos, Unde sive propter quid, quo argumento praecipuo Spiritus Sanctus utatur ad nobis probandam Scripturae Authoritatem, An estimonio Ecclesiae, an Vero ipsius Scripturae, seu argvinentis et criteriis ipsi insitis.' Prius asserunt Pontificii, Nos vero posterius statuimus, et demonstrandum Suscipimus.
XXI. Bifariam autem Sententiae nostrae probationem iu-', ,-uis instituere Possumus, 1 κατ αρον, ostendendo Authoritato non pon tem Scripturae non endere ab Ecclesia. 2. κατα εο ιν
dere ab octo evincondo totam fundari in Scriptura ipsa. Et ad prius quidem quod attinet, satis superque Vel ex hoc uno co1-t '' igitur argumento Ecclesiae authoritas tota pendet a Scriptura Ergo non potest ullam nec quoad se, nec quoad nos crimturae authoritatum conciliare Ratio consequentiae per se patet Quia impossibile est idem respectu ejusdem habere rationem causae et effectus principii et principiati, sic enim seipso esset prius et posterius, notius et ignotius Antecedens Vero multiplici ratione confirmatur. 1. Quia Ecclesia fundatur in Scriptura, et ab ea esse suum specificum obtinet; nulla enim Ecclesia sine Vocatione, nulla vocatio nisi a Verbo, hinc dicitur superstrui fundamento Prophetarum et Apostolorum, Eph. ii. m. Unde ut ne esse quidem potest una domus, nisi substrato prius fund mento, sic nec Ecclesia nisi posita Scriptura. 2. Quia nulla haberi potest certa Ecclesiae cognitio nisi Ox Verbo: Nam antequam Ecclesiae vocem audiamus, necesso est ut primo nobis constet do Ecclosia, An sit 8 Quid sit 3 et ubi sit 8 Quae cum nec sensu nec ratione percipi possint, sequitur ut omnis haec notitia sit a Scriptura, quae non modo docet aliquam esse Ecclesiani, sed et iis notis et characteribus eam describit, quae eam nobis ignorare non sinunt. Si ergo ex Scriptura cognoscitur Ecclesia, jam notior erit ipsa, nec Authoritas illius quoad nos ab ista pendebit. 3. Quia fundamentum Authoritatis Ecclesias non aliunde potipotest, quam a Scriptura Unde enim nobis constare poterit talem obtinere Authoritatem Nunquid existimabimus id fieri colosis ipsius Authoritate 8 At hoc ipsum est de quo quaeritur. Non potest otium
eme vim quaedam εννεια, urendo do ea tam acriter disceptatur. Ergo
sequitur ut id ex Verbo prospectum habeamus, atque ita prius obtinuit apud nos Verbum authoritatem. Nec id dissitori possunt Advorsarii nam cum a Nostris urgentur; Unde cognoscant Ecclesiam hanc authoritatem habere in consignando Scriptura Canono, Respondent statim hoc ideo fieri, quia regitur a Spiritu Sancto. Quod si ulterius instes, unde constet ita rogi ponunt illico Varia Scripturae estimonia, quibus evincere conantur Christum hoc illi promisisse, ut atth. xviii. 20, et xxviii. 20,
Joh. V. 26 et xvi. 13,inc. Ita ex Scriptura suas omnes probationes oli-eiunt. Quomodo oro te hoc fieret, nisi prius et Scriptura cognosceretur, et divina esse crederetur Sic suo se gladio jugulant Ecclesiaeque dignitatem Scripturas authoritato firmantes, suam deserunt, et nostrum vel imprudentes vel inviti confirmant sententiam.
289쪽
XXII. Ad hoc argumentum Excipiunt Neg. Conseq. Si Ecclesiis
Anthoritas quoad nos ex Scriptura Authoritate pondet, non pendere Seripturae Authoritatem ab Ecclesiari Utrumque nim simul Verum esse posse Ecclesiam mutuari suam authoritatem e Scriptura, et Scripturam itidem suam ab Ecclesia : Et ne sine ratione videantur hoc asserere, exemplis id erincero conantur Joannes Baptista, inquiunt, Christo Testimonium perhibuit, et Christus Joanni, Epistolae aut ejus authoritatem magnifice commendant, quae tamen ab Authoro suo authoritatemaeeipiunt Symbolum fidei non habemus ab ulla authoritate externa, nisi ab Ecclesia, in quo tamen ipsa Ecclesia credenda proponitur. Ita nihil osse absurdi, si et cclesia a Scriptura, et vicissim Scriptura ab Ecclesia pendeat. Atque eo certius hoc posse dici, quia eadem Scriptura, quae authoritatem Ecclesiae stabilire dicitur, affirmat expresse eam ess μυλιον - λαώροι τῆς αληλιας 1 Tim iii 16, quod Vere dici non posset, nisi veritati in Scriptura contoniae estimonio suo Authoritatem vicissimeonciliarct Unde Beli. lib. i. do Eccl. c. 14 Si Ecclesia est columna et smamentum veritatis, E. Veritas fidei quoad nos, nititur Ecclesiae Authoritate, et Verum est quicquid Ecclesia probat, falsum quicquid improbat. XXIII. Sed frustra vim Argumenti conantur eluderen Primo gratis supponunt utrumque Vorum esse, Ecclesiam dare Auctoritatem Scripturis, et rursus eam sumere a Scriptura: Nam licet in diverso genere caussa possit locum aliquando id obtinere, ut causa probatur ab offectu a posteriori, quas probat ipsum offectum a priori tamen in eodem genere est
ασυσπατον, nisi Velimus rem esse seipsa notiorem et ignotiorem, notiorem,
quia assumitur ad alterius probationem, ignotiorem Vero, quia ipsa per aliam probatur. Ita non negamus Ecclesiae ostimonium posse probare Scripturam a posteriori, per modum instrumenti, Vel medii, sed vim argumenti et motivi praecipui habere pernegamus. Secundo, In exemplis allatis peccatur fallacia parium. Aliud est Testimonium perhibere Christo Aliud Authoritatem illi eonciliare prius de Ioanne Baptista recte dicitur, sed posterius non item. Unde Christus ipse, oh. V. 34, negat se Testia monium aeripere ab hominibus, ut scilicet eo nitatur, sed habere se esti--γnium majus estimonio Ioannis, scit tum opera sua, tum atris vocem, tum Scripturas ipsas. Nihil obstat ergo, estimonium osse perhibitum Christo a Joanno, et vicissim Christum testatum esse do Joanne, quia diversa fuit tostandi ratio : Ioannes ut minister de Domino tost batur At Christus ut Dominus de Servo. Joannes, ut tanquam index in Christum manuduceret, eum veluti digito ostendendo ras Christus ut tanquam Rex praeconium servi sui nuthoritate sua confirmaret. Ut ergo per Ioannem, sed non propter Ioannem credebant Christo Vonit enim, ut testaretur de luce, ut omnes crederent' π ἄνω per ipsam, non , αὐτον propter ipsum Ita per Ecclesiam, non propter eam Verbo credimus 'ostatur de Verbo, quum illud indicat et proponit. Sod Verbum testatur de Ecclesia, quurn eam fundat o instituit. pistolas Pauli majestatem Authoris commendarit a posteriori, ut opia laudat opificem; sed aulus ut vir Dei λοπνευ τοι confert illis quicquid habent authoritatis a priori. 3. Perperam asseritur Symbolum nullam authoritatem habere nisi ab Ecclesia, cum totam habeat a Scriptura, a qui si non αὐτολώb et quoad Voces, saltem quoad os ipsas desumptum est. Itaque si probat Ecclesiam, tota vis argumenti a Scriptum ipsa, in qua fundatur, pendet, nec Ecclesia ullam potuit Symbolo authoritatem aro, sed hoc tanquam Summam credendorum ex Scriptura petitam fidelibus tradidit. XXIV. d locum vero 1 im iii 16, quod attinet, ut exatissimus est, et subinde tanquam Achilleum argumentum nobis objicitur, paulo
290쪽
244 DE CRIPTURAE SACRAE AUTUORITATE. DIAPUT II.
fusius do eo est dicendum. Seio nonnullis Viris doctis in mentem venisse, mutare loci hujus interpunctionem, ut Ecelesia Dei vivi periodum absolVat, Columna vero et mamentum veritatis, non ad Ecclesiam, sed ad Μysterium pietatis, de quo sequenti commate, referatur, tum quin non soleat Paulus a particula Mia sententiam suam ordiri tum quia sit tissima sit haec loquendi ratio apud Judaeos, ut vocent praecipuos fidei
Sus articulos, ' Id' et α' ps undamenta, et radices, nec non ' κ'
n nubi capita dei et quoties de doctrinis suis disserere aggrediuntur,
entios in limine praescribant, quod exinaimonide patet, qui librum suum
defundamento Legis ita orditur, 'rudiri ''dix' '-u'r' ''u' Fundamentum
fundamentorum, et columna Sapientiae est cognoscere esse primum Ens.'Verum quamvis ingeniosum sit commentum, quo difficultas omnis plane toneretur, nescio an sit seque solidum cum verba ipsa legenti pateat, nonnihil coacti esse in hac interpretatione, quae dividenda conjungit, et conjuncta dividit: Unde versiones omnos, Syriaca, Arabica Latina, receptam lectionem sequuntur, et ad Ecclesiam referunt, ad quas accedunt etiatres. Et sane quamvis nihil sollicitetur locus non minus tamen sensus erit aptus, imo ratiocinatiolauti optime inter se cohaerebit. Duo enim argumenta proponit Apostolus, ut Timotheum ad majorem reverentiam et studium sanctitatis excitet. Primum potitum ab Ecclesiae, cui ministrabat, dignitate, quae talis est ut sanctum quendam horrorem incutere debeat omnibus ad sacram hanc iam e , se accingentibus, ut scin quomodo versandum sit in Domo Dei, quae est Ecclesia Dei Viri, columna etfirmamentum Veritatis;V Alterum ΚΜysterii, cujus praeconium illi demandatum erat, sublimitate et excellentia, quod est magnum
pietatis Μysterium unde addit, , ιι ρεολο μνω μέγα ἐ- ο τηο in βειας
μυστήeων, c. Deinde longe aliud est fundamentum Sapientios Rabbinis, Aliust amentum veritatis Apostolo. Nammaimonidi re, di, Habacot et fundamentum Sapientiae sunt initia fidei et primaria Religionis capita, quae teneri debent ab omnibus, o supponi reliquae doctrinae, qualis est Dei existentia, &c., quo sensu Apostolus, Heb. i. 1, Θηριελιον Oeat principia et rudimenta Religionis Christianae : Vorum hoc loco aulus non agit de Elementis Christianismi, sed de Μysterio magno, quod e Lia diffiniora et sublimiora complectitur, quod alibi vocat Sapientiam
inter perfectos 1 Cor. ii. 6. XXV. Quamvis vero retineatur lectio vulgata, ut eam retinendam censemus, nihil tamen inde accine Pontificiorum sentcntiae, Vel decedet nostras. 1. Quia si Ecclesia dicitur columna et firmamentum Veritatis, hoc non potest absolute et simplieiter intolligi, sed tantum secundum quid Nam absolute veritas est columnae fundamentum Ecclesiae qua ita firmatur et sustentatur, ut stante ea stet, et ruente Vel remota cadat, nulla enim esset Ecclesia, si semel exularet veritas ab ea. Sed longe aliter se res habet respectu Ecclesiae ; leo onim nullariore Ecclesin interris, non periret tamen Veritas, manoret somper in Deo, in Angelis, in
Beatis, et in ipsa Scriptura. Ergo longe dispari sensu Ecclesia dicitur
columna Veritatis, et Veritas columna Ecclesiae mutuam sibi praestantoperam, sed diversimode. Veritas est columna Ecclesiae proprie et principaliter Ecclesia columna oritatis, ministersilites et improprie pVerita columna Ecclesiae, eam caliter fundans et efiicaciter sustinens. Ecclesia columna Veritatis, eam praedicans et mundo exhibens. Veritas dat esse Ecclesiae, sed eclesia veritatem custodit et tuetur MVersus Satanae et mundi calumni . Voritas est columna Ecclesiae sensu architectonico, ut loquuntur, sed Ecclesia columnaVeritatis se=astu politico. Atquo