장음표시 사용
321쪽
quominiis ad Moutionem ossici debiti obstringatur Fidelis imo tamaret et indissolubili ista inter se conjuncta sunt vinculo, ut nihil promittatur a parto Dei, nisi homo conditionem propositam impleat a parte sui; e quisquam nisi salso sibi polliceri unquam poterit gratiam Dei, qui fidam et poenitentiam quam exigit, in se non deprehenderit. Licet ergo in octo et Saeramentia, Foederia promissionem mus nobis exhibeat, et verisiam a sinoerissime demonstret quid sibi gratum sit, et quid ponosa oonstitutum ait, nimirum dare gratiam Crinentibus et resipiscentibus, Cum tamen promissio hae mmper ait onditionata, Uteunque indisoriminatim proponatur et offeratur hominibus, non alios tamen avi meo enda ea ex Dei eonsilio, quam eos qui conditionem, sub qua proponitur, re ipsa habuerint, et quibus ipso eam dare constituit, qui soluadam potest, nimis. lecto et Fidia . Unda aequitur Hae a minis nullum locum habere posse erga hominem, nisi Deo Vocanti pareat, et ossietum quod ab ipso Deus postulat, in bonorum operum praxi, et poenitentiae exortatio implere satagat. X. Porro ut obedientia, quae in Foedere gratiae exigitur,
V I. TH Doum Trinunum reapieit, Patrem Filium, et Spiritum
Sanctum Ita hoo etiam respectu, idolia tenetur bonis Oporibus ineum re Nam ut tinguis Trinitatis Personae Meuliarem induunt in Oeconomia Salutis, Prima duris, qui nos eligit ab aetemo, et in amiliam suam adsolacit, Secunda Redem oris, qui nos odimit in tempore, et in populum peculiarem et membra Corporis aut myatiet eooptat, ortis Paro inti, qui nos anctifieat, o in Templa conmerat, Gratiam a Patre nobis Matinatam, et a Filio aequisitam, applieando Ita ad tres
Persona cultu noster torminari debet, uti orem Veneremur et colamis
toris aequamur, 1 at ii 24, et nos Vere praestemus populum meis ενοε - καλών ἔσων, it si 14 Ut Paraelatum in nobis habitantam sodulo oolamus, nec unquam eontristemur, Eph. iv. 30, o Templum ejus ullis sordibus in iei patiamur, 1 Cor. i. 1s Uno verbo ut vivamua digne
Filiis mi Fratribus et Mambris Christi, et Templis Spiritus Sancti Alias
quomodo Deum Patrem inelamare poterimus, si nolumus filialam obedientiam illi praeatam, Q. LAEI VOLChristi dises Ioa no I fitori, at mandata ejus non observamus, et vitam Christi non degimus, Joh. xiv. 15,1 Joh. ii 3 Ron visi s p VH Sinritus . aeraria daei, si ut Spiritu
vivimus, ita secundum Spiritum non ambulamus, Gal. V. 25 7 o vero p-sertim exigit Comma is, quae nobis intor dit cum Christo Capite nostro, quae Veritatem suam obtinere nequit, nisi per ominormaeuem nostri cum ipso, ad quam propterea praedeatinati aumus Rom. viii. 30. Ut non nomino tantum et prosemione, sod vita et moribus imus Christiani, ambulando laut ipse ambulavit 1 Joh. ii. 6, et ut Christus ipso in nobis vivat, si ii 20, triplidisquo Muneris, ad quod nos Unctione su ooelesti conmorarit, imilitudinam et offecta in nobis produeat, Pro ει instituendo, qui nomen et virtutos ejus praedioent 1 et si s Meer- ωε, qui orpora sua in victimam vivantem et sanctam illi offerant, in xii. 1 et Reses, qui imperium xeroeant in mundum tanto eupiditatos, Apoe. i. 6, et V. 10. Evatimnum. XI. Tertis, hoc ipsum ex Ma risi, quod nobis proponitur, indola laevientius eonfirmatur. Cum iam doctrina si non Asor eis tantum, quae inani a oulatione mentem amat, sed ' citiora, quae voluntatem orrigit, et ad praxim boni impellit, quaequoi Veritas Moundum pietatum, et Mysterium pietatis' dieitur, 1 Tun.
322쪽
276 DE BONORUM OPERUM NECESSITATE. DISPUT IV.
iii 16 Quis non videt neminem posse seri illud amplecti, qui non teneatur digne ipso ambulares ut eum Fide Charitatem, cum Cognitione
Cultum, et eum Sapientia quae doctos nos reddit, Religionem quae bonos et pios indivulso nexu conjungamus, ut potentes simus λόγω και his, nee tantum sciamus credenda, sed et impleamus facienda. Si haec scitis, Boati estis, si haec tacitis 'MA. xiii. 17. Quo pertinent aurea Laetantii Verba, lib. i. cap. 1, qui scientiae salutaris, quam Evangelium nobis exhibet, summam sic describit Ut neque Religio ulla sine sapientia suscipienda sit, nec ulla sine religion probanda sapientia.' Et lib. vii. c. 4 non potest nec religio a sapientia separari, nec sapientia a religione secemi, quia
idem Deus est, qui et intelligi debet quod est sapientias, et honorari quod est religionis.' Quippe ut Deus in Christo, quod est objectum Evangelii,
est primum Verum et summum Bonum, Ita debet per fidem apprehendi et cognosci ut primum Verum, et per Charitatem coli et diligi ut summum Bonum Atque ea de causa Evangelium toties nomine Legis indigitatur, quoties V Lex fidei, ' Rom. iii 27 Lex Spiritus et vitie, ' Rom. viii. 2; lex regia libertatis,' Jac. i. 25 Lex Christi,' 1 Cor. ix. 21 dicitur; Non tantum per αίμ ησιν alludendo ad mentem Judaeorum, quia Evangelium Vere et persecte praestat nobis, quod perperam et salso quaerebant in Lege Judaei, puta justificationem et salutem, ut non insolitum est Spiritui Saneto, nomina rerum quibus ossicaciam pretiumque magnum homines attribuunt salso, illis tribuere quae vere essicaces sunt et pretiosae Sed etiam proprie, quia Evangelium suam etiam habet Legem suaviorem quidem illam Lege rigida et inexorabili Mosis Sed Legem tamen, quae ad obsequium hominem obligat; Iugum Christi leve est, sed jugum tamen, quod suscipere tenemur, Matth. xi. 29. Hinc Paulus, at ii 19, ter Legem Legi mortuus sum,
per Legam Christi, Legi Osis, et per Evangelium, Legi et Rom. viii. 2, lex Spiritus vitae ' dicitur nos liberare a Lege peccati et mortis,' quia Evangelium, quod est ministerium Spiritus, et Verbum vitae, nos liberat a Legemosis, quae peccatum irritando et augendo, mortem peccatoribus intentat. Quamvis ergo a Lege liberati simus per Christum, nec amplius simus sub Lege, sed sub gratia Non ideo exleges vivere debemus, sed subasse Lagi Christi Ut liberi,' inquit Petrus 1 ni 16 sed ut servi Dei,' quia liberati a peccato servi facti sumus justitias Rom. i. 18, ut
servitus non sublata penitus, sed mutata tantum fuerit, servitus eo-
eat in servitutem gratiae, et jugum ferreum Diaboli in jugum suavo christi. Fides ti,ius . ΙΙ- u rio, F de natura eandem Oporum necassitatam post se trahit Cum enim Spiritu Sanctus testetur amindissolubili eum Charitate conjunctam esse Vinculo, et non posse eram osse nisi per charitatem sit εω-- , GH. V. 6, imo Jacobus eam mortuam
ess sine peribus expresse asserat Quo tandem pacto de fide gloriari quis poterit, si illa bonis operibus non sit stipata 7 Arbor est quae fruetibus carere non debet, et sons manalis qui Vos ex se non potest non fundere Fateor quidem fidem et opera in negotio Iustisseationis ita sibi ex diametro opponi, ut sint plane ἀσυστατα unde totis urgetur ab Apostolo fido ot operum antithesis Sed hoc non impedit, quominus in Persona justi linei inter se conveniant, et ad promovendam et perficiendam sanctimoationem suavissimo oonspirent 7 Ut temere et salso fidelem se praedicet, qui sola fidei prosessione contentus do operibus haudquaquam est sollicitus, quod faciebant Libertini Jacobi tempore, qui perperam intellectis edibis Pauli, qui solam fido urgebat ad justificationem, Sanctimoniae a bonorum operum studium negligebant; quod non secissent, si observassent Dj0jij odi. OOQ e
323쪽
eandem fidem, quae est instrumentum Iustificationis esse etiam principium et radicem Sanctifieationis, qua eorda purgari debent, Act. v. s. Doibisti.ssetis. XIII. Denique eo tendunt Omnia Dei beneficia, sius
praeterita, quae nobis jam collata sunt, sive sutura, quae sunt adhuc conserenda, sive gratia qua fruimur, sive gloria quam BPeramus. Quorsum enim nobis vel conseruntur, Vel promittuntur, nisi ut Sanctificationis opus in nobis promoveant, et sint totidem motiva ficacissima obedientiae nostrae erga Deum Et sane ut geminam σώεm Opera nostra possunt induero, tum respectu prosteriti, tum respectia futuri priori
sunt sigilla et pignora gratiae antecedentis Eph. iv. 30, 2 im ii. 19 posteriori sunt arrhalones et primitio gloriae consequentis, ph. i. 14, uom. Viii. 23. Sunt metus Eleetionis, quae praecessit ab aeterno, Eph. i. 4, quibus a posteriori innotescit et confirmatur in nobis, 2 Pet. i. 10 et aemina μει eationis, quae sequetur in aeternum, Gal. i. 7 8. t ut bene Bernar de grat et lib. acti. sunt Spei geminaria, Charitatis incentiva, occulta Praedestinationis indicia futurae selicitatis praesagia, Via regni, sed non causa regnandi.' Ne obseurum hoc erit singula Dei beneficia perpendenti Ad quid enim respicit aeterea Det Electio, qua a communi hominum Memtorum massa secreti, ad salutem destinati sumus ab ipso, nisi ad
sanetificationem 3 AElegit nos in Christo, ' inquit Paulus, ph. i. 4, ut simus saneti; V 2 Thess. ii 13 Elegit nos Deus ab initio in sanctificationem spiritus et fidem oritatis.' Ad quid Redemptio Christi Nisi ad hoc ipsum, ut 'liberati ab inimiei nostris, colamus ipsum ἀφόβως in sanctitato et justitia omnibus diebus vitae nostrae, ' Luc. i. 74, t ut redempti pretio ipsum glorificemus et corpore et animo, 1 Cor. i. 20. Ad quid Vocatio Nisi ut simus sancti, ut qui vocat nos sanctus est, 1 et i 18, et Virtutes illius praedicemus, qui a tenebris nos vocavit in admirabilem lucom suam 1 et ii s. Ad quid Iusti alios Nisi ut a reatu peceati
liberati, illi in posterum nuntium penitus remittamus. Apud te est venia ut colaris, V sal cxxx. 3 Loquetur pacem populo suo, ne redeat adatultitiam suam, ' sal lxxxv. s. Hinc duo ista beneficia ita sunt conneXR, ut neutrum habeat, qui utramque non servat, emoque justificetur, qui non continuo sanctificetur, ut Christus qui sistitia nobis factus est, est etiam sancti alio 1 Cor. i. 30. Venit cum Ranguine et aqua, ' 1 Joh. V. 5 Cum sanguine ad expiandum, cum aqua ad purgandum, quae duo sub
Veteri estamento erant propitiationis et purgationis media; uo allusum fuit in Cruce, dum sanguis et aqua ex ipsius latere fluxerunt, Joh. ix. 14, ad designanda duo praecipua ejus beneficia, justificationem in sanguine, et sanctificationem in aqua. Ad quid denique tondit Regemeratios Nisi
ut Creaturae novae facti, in Christo novo homine 2 Cor. v. 17. onamplius in vetustato literae sed in novitate spiritus ambulemus, ' Hom. vii. 6, et Rom. i. 14. Uno Verbo Gratia, quae nobis apparuit, non in eum finem datur, ut ea abutamur in peccandi licentiam, et abundare faciamus peccatum, ut ipsa superabundet, sed ut abnegata impietate et mundanis
cupiditatibus, vivamus in hoc seculo sobrie, juste, et pie, 'ait ii 14. XIV. Id ipsum do Gloria et salute, quae nobis in coelis adhuc est reposita, non minus certo dicitur. Cum enim bona opera ratione illius, sese habeant instar Mediorum ad Finem, Joh. iii 5 Luc. xiii 3, Matth. V. Vios ad Metam, ph. ii. 10, hil. iii 14 mynos ad Victoriam, Tim. i. 2 im. i. 3, 5 Laboris ad torcedem, Matth. xx. 1, 2 Sementis ad essem, Gal. i. 7 8, et Primitiarum diasgam Rom. viii. 22 Quomodo vel Finis obtineri posset sine Mediis, Vel et attingi.
324쪽
bonum certamen decertemus Vel merces gratuita recipi, nisi in agro et vinea Domini laboremus Vel emis colligi in eoelis, nisi sementem secorimus in terris, vel maasa possideri, si primitia non habuerimus 3 ino toties Scriptura bonorum operum necessitatem urget ad salutem, non quidem acquirendam de jure quod solus Christus fecit, sed adeundam et possidendam de facto, quum sine sanctimonia neminem Visurum deum de-elarat, Heb. xii 14, nihilque immundum et inquinatum in sanctam civitatem ingredi posse, Apoc. xxi. 27; Foras esse canes, idololatrias, et mendaces,' Apoc. xxii. 15. Denique, cum sanctitas sit pars potissima felicitatis, quemadmodum in Deo τε -- Mia τό --ριον conjunguntur strictissimos Et salus hic inchoari debeat per gratiam, antequam eonsummetur per gloriam; Imo gratia nihil aliud sit quam gloria inchoata, et gloria, gratia consumm in Nuis non videt eas se invicem excipere Neminemque adeo Salutis complementum et coronam posse obtinere in coelo per glorificationem, qui ejussundamentum non jecerit in terra per Sanctificationem, et Ρietatis studium pXV. Frustra vero hi Antinomi ut bonorum operum necessitatem eleVent, Loca Varia congerunt, quibus non amplius esse sub lege dicimur, sed sub gratia, Rom. i. 14 et vii 4. Aliud enim eat non esse M Lege, ut sub oedere ad Vitam ex ea acquirendam, ut erat Adamus Aliud vero esse sub Lege, ut sub Vitos regia ad mores pie et sancte componendos.
Aliud est esse sub Lege, quatenus opponitur Vangelio, quoad rigidam persectae obedientis exactionem, et terribilem quam intentat peceatoribus maledictionem Aliud vero esse sub Lege, quatenus illi subordinatur,
quoad suavem directionem. Hori sensu non sumus amplius sub lege,
utpote a cujus imperio et jugo Christus nos liberavit, sed posteriori illi adhuc obstringimur; adem enim Lex, quae ossicium et obedientiam praescribebat Adam in veteri Foedere, manet adhuc sub novo, nec potest unquam abrogari licet diversus sit utrinaque finis In illo quippe hoe sacer debebat homo, ut viseret ad Juris acquisitionem ' istos a mi ad ejus possessionem, et grati animi testimonium. XVI. Ne alio spectant verba auli 1 Tim. i. s, quum ait, dusto Legem non esse positam. Nec enim hoc simpliciter et absolute est intelligendum, quasi fidelis sub gratia esset penitus xlex, alias ostra Apostolus alibi Legem fidei sit haritatis nobis praescriberet, et perperam
hoc in loco finem mandati dixisset esse charitatem ex corde puro et bona conscientia et fide ἀν--es , et Vor. 8, legem bonam esse si ea bene utaris: ' Sed hoc secundum quid dicitur ratione sollicet rigoris, minarum et maledictionis, quas intentat contumacibus et ἀνυπ--ατοις, qui eum nulla justi cura tangantur, coercentur saltem aliqua poenarum formidino, dum
terribiles ejus sanctiones audiunt At fideles, qui Spiritum servitutis non habent amplius ad timorem sed Spiritum adoptionis et libertatis, quique
ut populus Voluntarius, Psal. x. 3, Virtutis amore et sponte ad ossicium seruntur, non formidine poenae Non amplius a sunt durae illi et inexorabili dominae, sed Legem regiam libertatis sequuntur, vitamque suam juxta ejus regulam componunt. XVII. orporum etiam hie ad Libertatem Christianam proVoeatur, quasi ea excludat bonorum operum necessitatem Alia enim est Loretas Spiria rus, Alia vero Camis Lleensia. Ista quidem eum bonis operibus est ασυστα-- Sed illa nequaquam, cum Vera libertas in praxi pietatis et cultu Dei posita sit, servire enim Deo, regnare es Itaque solvit nos quidem Libertas Christi a jugo Legia maledicentis, a Tyrannide Diaboli, a Servitute peccati Sed non eximit a nocessitato obedientiae Deo praestandae, imo vinculum nostri obsequi eo fortius astringit, quo magis Deo obstricti
325쪽
sumus Ut libertas a peceat inserat neeessario servitutem gratiae, qu modo servitus peccati antea trahebat post se libertatem a gratia liberati a peccato, servi iacti ostia justitiae. ' Rom. i. 18. Unde alibi Paulus tam sollieite libertatem Christianam distinguere solet ab effraeni amis licentia, Gal. v. 13 vos in libertatem voeati estis, tantum ne libertatem in occasionem dotis emi,' et rit 1 eap. i. 16 Quasi liberi, sed non quasi volamen habentes malitiae libortatem, ad sicut servi Dei. XVIII. Ex quibus ita discussis sponto jam fluit quod probandum suscepimus, bona opera fidelibus omnibus esse ad salutem necessaria Verum quia Adversarii clamitare solent, Nos quod una manu damus, altera Ruferre, e statuentes, quae necessitatem istam elovent et evertant, diluenda est paucis ista calumnia, et crassissimum mendacium. Bellarminus Variaealumniae sundamenta congerer conatur lib. V. de Justin. c. 4 5 6. Primum petit a communi dogmate quod tuemur Quod omnia opera ustorum in natura meta pereat mortalia, Unde si colligit, impera Iustorum sunt peccata mortalia, Ergo non sunt necessaria ad salutem, imo fugienda sunt ut prohibita. Verum Milo solvitur sophisma distinctions adhibita inter pereatum per se, et per accidens Fateor sane, si opera Justorum ossent peccata per se, at sua natura sore a nobis fugienda, adeoquo non modo non necessaria ore, sed etiam ut prohibita et noxia soro Hioisnda. Sed aliud est longe, si dicuntur tantum peccata per accidens, et secundum quid, Non ratione actus Vel substantiae operis, sed ratione imperfectionis illi adhaerentis, ob amis reliquias in nobis manentes. Si enim corrigenda quidem sunt pro Virili, et repurgandae sordes illis adhaerentes, sed non ideo sunt sugienda ut illicita, vel neganta eorum necessitas, quae non pendet ab eorum persectione, sed a Dei praecepto, quod irritum esse non potest, licet in exiguae viros nostrae. Hanc autem esse mentem nostram, quum peceat e Vocamus, ut
non sint per se talia, sed tantum per accidens ratione Vitiositati adhaerentis, nemo est quinoseiat Et Spiritum Sanctum sequimur, qui ita loquitur non semel, Isa lxiv. 6, 1 Cor. xiii 12, 1 A. i. 8. Unde bene concludas, Opera non mereri salutem, nee ad eam sussicere Sed perperam eum Adversarii achao hypothesi colligas, non exigi, et non necessaria esse.
XIX. Alterum uumniae landamonium est Iustificatio per solam fidem. Si sola,' inquit fides suffcit ad salutem,'' reliqua opera
sunt supervacanea:' solam aulam suffeero ad salutem sine operibus, ex
eo colligit secundum nos, quia sino operibus ad justi fieationem suffoit: Id quippo quod ad justificationem sussicit, inficere etiam ad salutem; cum semel justificatus damnari non possit Sed non meliori jure hoc obtruditur praecedenti perperam enim hic confunditur Justificatio eum integra saluto, quaa quod sussiet ad ustificationem, sussiciat ad salutem. Atqui multo plura requiruntur ad salutem, quam ad ustificationem Ut aliud sis Jus ad vitam habere, aliud vero do facto illam Possidere. Ita opera effecta sunt, quae sequuntur justificationem, sed media quae salutem antecedunt. Deinde licet opera non sint necessaria in actu Iusti leationis, qtua per solam justitiam Christi fide apprehensam obtinetur necessaria tamen sunt in eo qui justisseatur, qui illis carere non potest sine salutis dispendio non promedunt uati andum, sed sequuntur Juati Mum, ut ait August. Tertio, quum scis sola dicitur justificare, hoc ita intelligendum, quod sola onserat ad actum ustificationis, quia sola
inter eaeteras Virtute potest cum gratia ovaistere Rom. iv. 16, utpote
quae sola habet vim redoptivam et applicativam justitiae Christi, qua justificatio nostra nititur, Joh. i. 12 Rom. v. 17. Sed non propterea sola
326쪽
280 DE BONORUM OPERUM NECESSITATE. DISPUT IV.
ceusenda est, id est solituri et separata ab aliis virtutibus ut oculus solus videt, sed non solitarius, id est revulsus a caeteris membris Meerram Iris quos justi cat est unquam sine peribus, licet qua justi atnihil eum peribus commune habeat. Fidem ergo comitantur opera, non ut eos iant ustificationem Sed ut eo/isistant in Justificato, non ut
salutem acquirant, ut merita, sed ut nos ad eam ducant ut media. XX. Tertio hoc evincere satagunt, Ex Gratios, cui totam salutem nostram acceptam ferre solemus, considerationes Quasi Vel fraena laxaret peccato, quia ubi abundat delictum, ibi superabundat Gratia,' Rom. V. 20, Vel operum necessitatem tolleret, quia ipsa operatur in nobis Velle et perficere, hil. i. 13. Sed primum est quod nos ex eo solemur, quod eaedem, quae nobis impinguntur hodio calumniae affetae jam olim fuerint Paulo ejusque doctrinae Rom. iii 3l, et Vi 1, 15, quod argumentum est certissimum, nos eandem cum Ρaulo doctrinam amplecti, utpote quae iisdem absurdis urgetur. Ut vero Apostolus talem calumniam sortissime a se repellit et salsissime doctrinae suae impingi ostendit Ita et nos iisdem uti armis par est ad tela ista retundenda, Permanebimusne in peccato, ut gratia abundet Absit, os qui mortui sumus peccato, quomodo in eo adhuc vivemus γ' Quippe licet Gratia utramque paginam faciat in opere regenerationis, nihilque absque ea Vel cogitare vel exequi possimus; hoc non obstat tamen, quominus studium nostrum illi adjungere teneamur; imo ita arcte semper inter se connectuntur Gratia Dei et metum hominis, ut nunquam divelli a se invicem possint aut deboant, Muia creavit te sine te, ' inquit Aug. non te servabit sine te. ' Fateor in primo conversionis momento peccatorem mere passivo se habere, et nihil aliud posse quam gratis Vim Vivificam recipere; sed in progressu ex mortuo Vivena factus debet membra sua sistere arma justitiae Deo, et ambulare in novitate Vitae Rom. i. Si Deus in eo operatur, debet cum eo et sub eo operari ut ejus συνεργος 2 Cor. i. 1, si trahitur a Spiritu, debet currere per obedientiam, Cant. i. , si Vocatur per Verbum, respondere debet per fidem Quod Paulus citato loco, Phil. i. 13, clarissime demonstrat, Studium hominis eum effeacia Gratiae conjungens, dum ita commendat necessitatem bonorum operum adversus prosanam Libertinorum securitatem, ut Gratiae virtutem adversus sacrilegam marisaeorum superbiam potenter asserat Ne putarent Gratiam Dei eos pigros et otiosos reddere debere, jubet operari salutem suam cum timore et tremore Sed ne studium suum aliquam gloriandi in seipsis materiam dare crederent, Vult
meminisse, nihil posse se sine ipso Deum esse qui in ipsis operatur velle et perficere, ut si quid operantur, non sibi sed Deo in solidum acceptum serant, et cum aut dicant 1 Cor. V. 10 on ego, sed gratia Dei quae mecum est.' Componi ergo ista debent ut subordinaria, non opponi ut contraria. Atque hinc fit ut quae Sanctificationem nostram describunt locutiones, illae et gratiam Dei et ossicium nostrum exprimant. Pus est quod debemus perficere, Phil. i. 13. Talentum quod tenemur excolere, Matth. xxv. Semen quod ructificare debet, Gal. i. ita quae se in operationibus exerere tenetur, M. V. 24 Rom. i. Curriculum quod absolvendum est, Heb. xii. 1, et Lumen quod non extingui, sed accendi magis ac magis, et praelucere debet, Matth. V. 16. XXI. Quarto affertur Doctrina de lectionis immutatilitate, et Salutis certitudine, quasi iter ad Epicureismum, et essesenem peccandi licentiam: Nam si immutabilis os Deialectio, et certa fidelium salus, ut nunquam ab ea excidere queant facile videntur induci posse homines ad laxandas habenas carni, et genio indulgendum, hae spe freti, nihil ipsos, quicquid
327쪽
egerint, a gratia Dei separare posse, cum immutabilis sit Do Eleetio Sio monstrantes in Collat Hagi et in Actis et Scriptis Synodalibus ordin-
cenis conantur Orthodoxorum sententiam infamare, ontificiorum hae in parte vestigia prementes. Sed non semel a Nostris responsum, salsissimam esse, quae ex verissimo hoc dogmate elicitur consequentiam. Licet enim
non dissileamur, rosanos posse salutari ista doctrina impie abuti ad propriam suam emiciem; egamus tamen veros fideles, quibus Μysterii istius natura perspecta est, in impiam istam cogitationem unquam devenire posse. Quippe sciunt diabolicum esse Sophisma, in quo opponuntur componenda, et perperam finis a mediis et media a fine divelluntur Cortitudo nimir. Salutis a Sanctificationis studio, quasi illa istud everteret vel relaxaret. Cum contra sit certissimum, Finis is fallibilitatem et certitudinem, non tollers sed stabilire potius Meessitatem et usum Mediorum, Et Deum qui nos ad salutem elegit, ut ad finem elegisse etiam ad fidem et sanctitatem, ut ad media Eph. i. 4, 2 Thess. ii. 13, 1 Pet. i. 2. Ita ut qui me. di neglexerit, finem assequi non valeat Unde iidem Sancti qui certissimo sibi spondent et constantiam in via, et fruitionem in patria, simul norunt hoc non praestari sine intermediis sanctimoniae ossiciis, et oppositorum iuga; Ideoque mediis illis non valedicunt, sed sedulo incumbunt. Quia Paulo certior unquam de saluto fuit Rom. viii. 37, 38 2 im. i. 12 et iv. 7, 8. Quis tamen eo diligentius sanctificationi incubuit, currendo, pugnando, et corpus macerando, ne dum aliis praedicat, ipse M- inveniatur,
Cor. ix. 27, Phil. iii 143 Ita fidelis, qui novit salutem sibi paratam
esse et promissama novit etiam non sine pietatis et bonorum operum praxi es8 Promissam Hdeo non separat quae Deus conjunxit, et media sollicito sequitur, quibus finem assequatur. Hic ergo distinguenda securris eamis, quae feriatur, et otio segni vitam amat sallere, et fiducia Spiritus, quae studium pietatis nutri et fovet Ut in urbe, alia est securitas hominum stupidorum, qui somno et vino sepulti stertunt, et incauti capiuntur : Alia Vigilantium et excitatorum, qui excubias agunt, ne ex improviso ab hoste expugnentur. Sic Spiritus certitudinem generat non otiosam, sed essicacem, qui extra studium sanctitatis, et usum mediorum a Deo constitutorum non potest exire in actum. Undo qui metum dimentis et desperationis passim prohibet, ne dubitemus de certitudine salutis promissae, Luc. xii. 32, Isa lxiii. 1, 2 Rom. viii. 15 Idem timorem autionis e sollicitudinis serio commendat, ne negligamus media a Deo nobis praescripta, Phil. ii 12, Rom. i. 20, Ρ v xxviii. 14. XXII. Atque hic manum do tabula poneremus, nisi remoram nobis in-jieeret Authoraraetatus Gallici, qui novissimo in lucem emissus est Parisiis in 4 sub hoc Titulo Subversio Doctrinae moralis Christi ab Erroribus Calvinistarum circa Justificationem; ibi quia eandem calumniam magno molimine renovare satagit Non erit, ut opinor, ἀπροσδιονυσον diriorem Veritatis elucidationem, paucis quae huc pertinent examini subjicere Scopus Authoris est octrinam nostram do Perseverantia et immissibilitate Justi attonis traducere, tanquam Pietati et Sanctificationi noxiam, et quae quibuslibet peccatis et sceleribus viam aperiat; oque potissimum nomine quod statuamus maxima et turpissima scelera non obstare, quominus fideles, qui ea perpetrant, Filii Dei et Justi semper maneant Et eum in finem Varia corradit, et detorque Nostrorum loca, quibus intentum probet. Longum esset Singula persequi, nec nostri nunc est instituti sed ea tantum attingere animus est, quae faciunt ad argumentum nostrum, quae habentur lib. i. cap. 84 9. Ubi suscipit probandum dogma hoc nostrum enervare penitus studium pietatis, et necessitatem bonorum operum tollere.
328쪽
XXIII. Hoe vero ut probet, duo assumit a nobis recepta Dogmata; Prius de inseparabili noxu Fidei et liaritatis ac bonorum operum Posterius de Porseverantia Fidei, Virtutumque Christianarum, cum graVissimis sceleribus. Unde putat ideam Virtutis et Vitii ita confundi, ut utriusque ratio nulla amplius habenda sit, o si Vitium Virtutis, et Virtus Vitii nomon obtineat, Quod hae ratione conatur vincere pag. 187, Fides vera,'' inqui socundum Calvinistas est inseparabilis a Virtutibus Christianis, et per consequens a Castitate Patientia, c. At non raro contingit ut fideles in adulteria varia et homicidia inoidant, non amissa tamen fide. Ergo non amittunt etiam castitatem et patientiam adulteria et homicidia patrando Atque ita sunt casti adulteri, at patiantes homicidae.' Quod ita horrendum ipsi videtur, ut vel propter hoo unum doctrina nostra ipsi piisque omnibus merito detestanda videatur. Verum haec omnia, quae speciose, et magno Verborum apparatu proponuntur, Milo solvuntur, si sincere et remota calumnia Sententia orthodoxa attenditur Ex qua quippe constabit, verissimo ex Scriptura utrumque dogma asseri me tamen nisi salsissime, quam inde noctant consequentiam posse elici. XXIV. Atque hi anto omnia observare licet, iniquissimo Nobiscum ab Author agi. Quamvis enim istae, quas ex doctrina nostra elicit consequentiae, aliqua cum Veri specio possent ex o colligi, ut ipse arbitratur; cum tamen non ignoret eas a Nobis, non modo non agnosci, sed constantissime rejiei tanquam impias et salsissimas, imo anathema illis denunciari, qui pestifera ejusmodi dogmata in celesiam inducem sustinent: Cum etiam constet, nihil non a obia fieri ad commendandam modis omnibus Sanctificationem, Et in ipsa mari, non minus, imo longe majus deprehendatur Pietatis, et vitae, prout fert humana fragilitas, inculpatae studium in Ecclesiis nostris, quam apud eos, qui suam a libero Arbitrio suspendunt Perseverantiam, et continuae trepidationi montes subjiciunt Quo tandem jure pertendit, Doctrinam nostram propterea tanquam erroneam et pietatinoxiam traduci posses Quis nescit eum, qui dogma aliquod tuetur, non
statim adoptare consequentias omnes, quae ex eo et Vere vel salso colligi possunt, nec nisi injuste posse illi tribui maxime quum protestatur, se eas toto pectore aversari, et alienissimas osse a mente sua, sive ab ea
quam profitetur fido Ita si nihil aliud oeeurreret, ex hoc uno injustitia criminationis Adversarii jam satis pateret. Quod si liberoi recriminari, Qust potiori jure possemus Adversario reponere Theologiammoralem, quae apud Pontificios obtinet, qua Pietatis et Sanctitatis studium, non per
consequentias, sed per ipsa dogmata, non tam relaxatur quadantenus, quam penitus enervatur, et corrumpitur in Variis Capitibus, et peccata etiam gravissima, non tam extenuantur, quam approbantur, et licita redduntur, quod nemo sine horrore legere potest apud Amadaeum Guimentum, Apologiam Casuistarum, et Thoologiammoralem Jesultarum, et alia id genus Scripta, quae vel Eoolosis totius sententiam reserunt, Vel praecipuorum ejus Doctorum, qui non modo in ejus sinu Vivunt et tolerantur, sed et publico et voce et aeriptis, sub oculis ipsius Pontificis, eoque non improbante, pestifera ista dogmata docent et tuentur. XXV. Verum longe larius alumnia patebit, postquam risum fuerit, salsissimam esse, quam nectunt ex Sententia hac nostra consequentiam, quae nullis fidiculis ex ea deduci possit. Credimus sane fidelem semel justificatum, et in filiorum Dei nimierum receptum, gratiaque regenerR-tionis donatum, nunquam posse vel totaliter vel finaliter excidero a gratia;
ut fiat mancipium Diaboli, qui antea sui filius Dei et exhaeredetur in aetemum, qui semel haema Dei, o cohaeres Christi factus est: t quidni
329쪽
eredamus, cum Scriptura tot invieta hujus oritatis argumenta, et immota fidei sutor suppodiis: Quid enim aliud clamant, e AElectionis im-mniabilitas,' 2 ram si is, Matin xxiv. 24 Rom. ix. 7. Vel eriti et Interoessionis Christi Virtus,' Joh. xvii. 20 Lue xxii. 31 Rom. Visi. 34. Vol Spiritus Sancti nos obsignantis Eeaei V Eph. i. 13, et iv. 30,
2 Cor. i. 21. V Foederi gratias stemitas,' Jer xxxii 42 Ιsa lix. I. Vel immissionum divinarum fidelitas,' Joh. x. 28, 1 Cor. i. 8, 9 et x. 13. Vol monorum salutarium immutabilitas, quae ut ἄ--λητα, 'Rom. i. 29, non possunt a nobis auferri γ Unde modo par semen in- eorruptibilo,' 1 et i 23, quod semper manet in nobis I Joh. iii. , modo per vitam aeteream, ' quae deficere non potest, 1 oh. V. 13, modo ter Aquam salientem in vitam aeteream, 'Moh iv. 14, modo per arborem, quae non mareesei V sal. i. et Teii. Jer. Vii. modo per momum,' quae non dojieitur, atth. vii. 25, aliisque istiusmodi similitudinibus adumbrantur, quae perpetuitatem eorum designant. XXVI. Licet autem Fides justifieana, et Gratia regenerans, per quas Fideles ex statu reatus o mortis in adoptionis et alatia statum translarantur, sint inmissiblos Non tamen statim a mimmis secum trahunt, ut omni peccato carere debeant, qui eas sunt consequuti: Imo, eum opus regenerationis semper hic sit imperfectum, et amem eum Spiritu colluctantem fideles perpetim sentiant; fit ut non modo in leviora peccata auh- reptionis, infirmitatis, et ignorantiae quotidio ineidant; sed in atrocia peccata quandoque etiam prolabantur, quibus indignationem Dei palamam
possunt incurrere, Psal lxxxix. 31 reatum mortis contrahere, Rom. viii. 13, et praesentem ad regnum coelorum aptitudinem amittere, Apoc. xxi. 27. eo tamen propterea continuo, Vel Jus ad Regnum Costorum semel datum reipsa linitur, vel Adoptio abrogatur, vel Semen regenerationis aufertur Unde quamvis fidelis eo modo peccans, si consideretur in se et in sensu diviso qua Pereator, suo merito reete dicatur damnandus tamen in sensu composito, et qua Fidelia et Electus, ex Deialectione et propter Christi meritum est absolvendus Ut verissimo dici possit impossibile esse, verbi gratia, ut David electus pereat; et impossibilo esse pariter, ut David adulter et
homicida, quo sensu fuit immortis, id est reus mortis, si illum mors oppresserit imposnitentem, salvetur et non pereat Interim quae inter se arietare videntur, facile sapientia Dei admirabili, et gratiosa ipsius miseri-eordia conelliantur dum saluti fidelium ita prospieit, ut nemo lectoram in eo statu moriatur, in quo a gloria coelesti excludendus esset, sed per poenitentiae et fidei actum renovatum redintegretur, ut redeat prius in viam
XXVII. Si vero quaeras, Quomodo haec inter se possint consistere Ut justi reputentur eorum Deo, qui in serpsis aetereae mortis reatum contraxerant, Et membra Christi maneant, qui fiunt membra Scorti. Facile est respondere, haec atare ἄλλο araia ἄλλο optime de eodem diei posse Nam quid obstat, quominus ille qui in se spectatus quoad proprium demeritum reatum mortis peccando contraxit, et dignus est qui gratia Dei et salute privetur; Idem tamen in Christo consideratus et propter meritum ejus ipsi imputatum ex Dei consilio, justus reputetur apud Deum, et Jus ad vitam Elamam semper obtineat 7 Reatus enim hujus vel illius peceati, non statim abrogat statum personae Deo per Christum reconciliatae tantum facit eo loco esso, ut tolli possit, et nisi mature subveniatur, tollendus sit potest quidem effectum, et sensum justificationis a fideli ad tempus auferre, ne pace lauatur apud Deum Sed non potest justificationis statum dissolvero, vel actum aeterni beneplaciti, quo nos in Christo gratos habuit, refigere, vel
330쪽
Jus ad Regnum coeleste semel collatum revocare, et rescindere, Quia non actionibus nostris, sed gratuita atris dilectione, et nostra cum Christo conjunctione nititur; quae cum ait immutabilia, et aeterna, aeternum etiam et immotum necesse est illud esse. Sic peccare quidem possunt et graviter filii Dei, ut in indignationem Memam incurrant, minime tamen ita eos peccare patietur Dei providentia et misericordia, ut orbentur patria, et Ρatre coelesti Pater quoties filio prodigo irascitur, toties illum non expungit ex filiorum numero, nec quum incipit severo castigare, desiuit tamen sincere amare, sal lxxxix. 31 Heb. xii. 6. Idem de nostra cum Christo unione dicere licet Fideles quum peccant, seipsos quantum in se est abacindunt a Christo, et desinunt esse demeritoris membra Christi Sed Christus tamen jus suum, quod tam magno pretio mercatu est, non amittit, vel vinculum spiritualis matrimonii patitur actu abrumpi. Possunt ergo jure ac proprietate manere membra Christi, qui ex abusu et tantum de facto fiunt membra meritricis.
XXVIII. Quod autem de Iustifieatione et Adoptione dicimus Id ipsum etiam in Regeneratione locum habet, quae non statim per quodlibet hominis etiam grave peccatum deletur. Quia idem Spiritus, qui semen regenerationis cordibus renatorum infundit, illud perpetuo fovet et custodit, illique vim coelestem et incorruptibilem imprimit no deficiat. Unde inter dou αμπαρώλητα reponitur, et semper manere dieitur in fideli 1 Joh. iii. 8. Non nego quidem, posse semen hoo ad tempus in terra retineri, ne foras exeat, et soli fructusque producat, durante hyeme tentationis; sed vita semps latet in radiee Actus fidei poterit intermitti, sed non habitus ipse excuti, ut ignis sub cineribus latens, qui etsi flammam nou emittat, calorem tamen intus servat. t ut vitae hujus animalis idem non semper est tenor et vigor; sod sua nonnunquam patitur deliquia, quibus licet vi et sensus vitae ad tempus intercludatur, ipsa tamen non statim extinguitur: Ita vita spiritualis in gravibus Sanctorum lapsibus sua habet deliquia, in quibus languet et praesecari Videtur, sed non plane suffocatur tamen, Vel extinguitur; sed peractus subsequentes fidei et poenitentiae instauratur, quotiescunque peccator ex tentatione eluctatur. Atque hic accurate distinguenda sunt ista duo,
In Carne vivere, et secundum Carnem amibulare; eccare, et riccatum
sacoro, labi in peccatum, et in illud toto impetu se agere praecipitem Ut aliud os labi in lutum, aliud se in lutum projieere, et ibi cum Voluptato
Volutari, quorum in altero consilium vitae, in altero casus In hoc dura per fragilitatem nostram peceandi necessitas, in illo certa et dostinata voluntas ost. rius bene de fidelibus dicitur; sed non posterius : Si enim peccant, nunquam pleno consensu et deliberata Voluntate ac delectatione peccant, ut voluntas tota nonnisi peccato addicta sit, ut fit in iis qui artem peccandi
exercent, et qui cum Voluptate toto ge carni tradunt, et diu elata manu
peccare dicuntur, qui in Scriptura ideo peccatores τ εξοχην Vocantur Sed semper reluctantia quaedam et dolor vel praecedit, vel sequitur, ut vel non sine renisu committant lugenda, Vel si tentationum est abrepti ad peccatum seruntur nimio cum impetu lugeant postea commissa, et sorio do illis dolore assiciantur.
XXIX. Rus hine non dissiculter colligitur quo pacto Fides cum
peccatis gravibus subsistero queat scit. Quomodo contraria in eodem subjecto stare possunt, sed in gradu remisso Licet enim actus peccaminosi, dum aes exerunt in nobig, tollant revera actus justitim et fidei oppositos et habitus etiam ipsos non parem debilitoni, non possunt tamen eos penitus evertere vel impedire quominus in momentis subsaquentibus per Spiritus eum excitantis gratiam in aetum exeant, quemadmodum in con-