장음표시 사용
361쪽
DIsPUT VI. DE PIRITU, AQUA, ET ANGUINE. 315
o. 26, observat aio significata fuisse duo Novi Testamenti sacramenta, per aquam baptismum, qui est lavacrum regenerationis, et per sanguinem -- eram coenam, quia remissis peceatorum per sanguinem Christi in ea nobis exhibetur licet vero hae non sino motu afferri possint, praeeipue tamen
videntur sub hisee duobus duo primaria connotari Christi benineia, justifieatio et sanctificatio, quae sub aqua et sanguino legali adumbrata jam fuerant. Quo respieiunt illa Ambrosii, lib. V. do saeramentis, cap. 1 Quam aqua, Quare sanguis 3 qua, ut emundaret, Sanguis ut redimeret. Quam de latore 3 quia unde eulpa, inde gratia, culpa per scaminam ex latere Adae formatam, gratia ero per Dominum Jesum Christum,' et in o. xxiii. Lue., Ex Christi eo ore defuncto omnium vita manavit, aqua enim et sanguis exivit, illa quae diluat, isto qui redimat, bibamus ergo pretium nostrum, ut bibendo redimamur.' Aug. r. 120 in Joannem, O mors unde mortui reviviscunt Quid isto sanguino mundius 2 Quid isto vulnero salubrius ΘXXIII. No vero mirum videatur et insolitum, quod duo ista beneficia Christi, aquae et sanguinis voco significari diximus, facito glandi potest non Ioannem solum, sed Propheta ipsos et Apostolos, adeoque Christum ipsum non raro iisdem phrasibus usus fuisse : Et ad Hopheta quidem quod attinet, nihil requentius occurrit, quam gratiae Dei salutaris descriptio sub ambolo aquarum, quia instar aquae nos mundat a sordibus nostria, nos recreat et refrigerat in aestu conscientiae, ignam irae Divinae extinguit, sitim animae nostrae sedat, et sescundos nos reddit in bonis operibus. Ita jam loquutus fuerat David, sal. xlii. 1, et lxiii. 1, 2, et passim Prophetae, Da xii. 3, et HiV. 3, Egeo xxxvi et xlvii. Zach. xiii 1, ubi gratia Dei aquis consertur Noe aliter loquuti sunt de altero Christiae ficio, quando mortem Christi, et oblationem ejus in sacrificium pro peccato praedixerunt;
ganguinem enim essundendum eme nee sario supponebant, ut Isa liii. 6, 7 8, 10, sal. xvi. 10, et xxii. 16, imo expresa fit mentio sanguinis foederis, quo educti erant captivi ex fovea, ubi non est aqua, apud Zach. ix. 11,
id est non modo liberati fuerant Judaei ex captivitato Babylonica, sed otliberandi fuerunt fideles ex insomo. Ita Apostoli subindo sanguinis Christi meminerunt ad Redemptionem, et lavacri aquae ad sanctificationem, Hesua Eph. V. 26, ob ix. 11, 12, 1 Cor. i. 11 et x. 16, et xl. 24, 25, 1 ol. i. 2. Sed Christus ipso non raro hoc duplici symbolo usus legitur, tum aqua, Joh. iii 5 et iv. 14 et vii 38, tum sanguine, Luc. xxii. 20 hino mirum videri non debet, si Joannes, stylum Christi et rophetarum ae Apostolorum imitatus, dicat Christum venisse cum aqua et sanguino, ut duplo beneficium ex Christi adventu ad nos dimanans designet.
XXIV. Sed ulterius videndum superest, cur Ioannes addat, non ventrae tanquam in aqua, sed in aqua et sanguine ; hoc vero addidisse Videtur duabus potissimum de causis 1 ut ostenderet Beneficia ista esse inseparabilia et indivulso nexu inter se conjuncta, 2, ut doceret, licet separari non debeant, non debere tamen confundi, sed tanquam distincta emper spectari. Et conjunctio quidem insinuari debuit, ne quis alterutrum ex istis beneficiis sussicere posse ad salutem arbitraretur. Nam ut frustra satisfactio justitiae Dei esset exhibita ad remissionem occati et justificationem peccatoria, nisi continuo eam exciperet sanctificatio ad purgandas peccati sordes, et renovandum peccatorem Ita renovatio fieri non posset nisi supposita prius satisfactione Nimirum ut duo obstacula erant, quas nos a communione eum Deo, in qua solicitas nostra sita est, arcebant In Deo justitia, quae non patiebatur gratiam ullam peccatori communicari, niai prius satissaetum esset pro peccatos In nobis Vero injustitia et labes, per quam fiebat, ut ab
362쪽
316 DE PIRITU, AQUA, ET ANGUINE DISPUTAVI. ejus eommunione procul arceremur quandoquidem nulla potest eas sanctitatis persectissimae cum impuritate communio Ita duo remedia adhibenda 1 runt dupliei isti obstaculo removendo: primum quod justitiam Dei placaret, alterum, quod injustitiam nostram purgaret; primum oecurrit in Christi sanguino qui expiatio m peccati secit; alterum in aqua, quae nos abluit ab ejus sordibus. Unde noeessarius et indissolubilianexus duorum istorum beneficiorum patet qui porro confirmari posset ulterius variis argumentis rim ab Elaesione, quae tendit ad Vocationem et justificationem Rom. viii. 30 ad sanetifieationem Spiritus, et obedientiam fidei, et aspersionem sanguinis Christi, Prit. i. 2 aum promissi bus foederis gratiae, quae inscriptionem Legis in eordibus eum remissione peccatorum conjungunt, Jer xxxi. 33, 34. Tum a Christo ipso, qui ut nobis datus est in Vadem et caput Ita sit nobis justitia et sanctificatio 1 Cor. i. 30, non solum ut redimat nos ab omni iniquitate, sed etiam ut purificet sibi ipsi in populum peculiarem studiosum bonorum operum, Ut ii 14 Tum a Spiritu, qui Spiritus sanctitatis et consolationis dieitur Tum ab evangelio, quod fidem et charitatem praecipit Tum a sacrameritia, quae remissionem peccatorum cum sanctificatione nobis obsignant. Nam ut baptizamur in remissionem peccatorum, ita baptismus est lavacrum rogenerationis, Ut sit 5 et communionis eum Christo ambolum Rom. i. 3, 4 in Coena sanguis nobis exhibetur ut emis in romissionem peccatorum, viti seri 28, et ut alimentum vitae spiritualis, quae in sanctificatione consistit. XAV. Ut vero conjunctio istorum beneficiorum in verbis Joannis indicatur Ita et eorum distinctio. Nam frustra dixisset Venisse Christum in aqua et sanguine, si unicum tantum beneficium insinuare voluisset, ut Pontificii perperam confundunt justificationem cum sanctificatione; cum tamen distinctissima esse bona, non modo Scriptura clarissime d ceat, 1 Cor. i. 30 et vi 11, sed res ipsa necessario evincat: Nam justificatio ost actus sorensis, qui fit coran Deo, sanctificatio actus moralis, qui in nobis Illa nos a reatu liberat, Haec a macula Ilia in imputations justitis alienae consistit, Haec in infusione inhaerentis Illa unico actu peragitur, Haec Vero successiVm Optime ergo Joannes aquam a sanguine distinxit, ut sanctificationem a justificatione distinguendum emper et
XXVI. Porro quia gemini istius beneficii symbolum et sigillum dare
voluit in duobus Novi Testamenti sacramentis, baptismo et s. cena hinc sactum est, ut utrumque etiam sub aqua et sanguine secundario intelligeretur. Et de baptismo quidem non obscurum est illum per aquam designari, cum et hoc Voluerit esse ejus signum Christus, et saepe Scriptura hac notione illum exprimat Eph. V 26, it iii. 6. De mena etiam licet rarius occurrat, facito tamen colligitur, cum enim sit communio corporis et sanguinis Christi 1 Cor. T. 16, quae instituitur in commemorationem mortis Christi, non ab re sub nomine sanguinis designatur phrasi sacramentali et metonmica, qua nomen signati datur agno, et nomen signi vicissim signato quomodo Calia dicitur esse Novum Testamentum in Sanguine Christi, ait xxvi.
XXVII. Quibus ita positis proclivo est intelligere, quomodo duo isti
testes aqua et sanguis concurrant ad testimonium Christo perhibendum Nam sive illos reseramus ad sacramenta, quis non videt ista, utpote Novi Foederis sigilla, non alium in finem esse instituta, quam ad confirmandas et obsignandas in Ecclesia promissiones gratiae, et Verbum evangelii de Jesu Christo Filio Des Redemptore nostro 3 Sive ad beneficia sacramentis illis obsignata, Iarum os eidem veritati luculentum testimonium pomi-
363쪽
beri Cum enim ad plenam peccatorum remissionem obtinendam justitia et Λ-e. pretii infiniti requireretur, utique Christum vorum fuisso Deum
demptorem nostrum oportuit qui eam nobis attulit, et sanguine suo aequisivit, quam nec sacra omnia Gentilium, ne Victimae omnes legalea conferre potuerunt, quia impossibile fuit sanguinem taurorum et hireorum tolleres catum. Rursus eum ad hominem corruptum renovandum et sanctificandum Virtus quaedam plane dirina necessaria esset, quae eum
in peccatis mortuum inaestaret et novam creaturam saceret, Quia dissitari potest Christum, qui gratia sua omines tale ac tantum opus exequitur, esse vere Dei Filium et emiam promissum Quis enim nisi Deus em re potuit, ut homo, qui natura sua ad morem sui propensissimus eat, sibi ipsi renunciet et rebus quibusque vitae carissimis posthabitis doctrinam rationi et assectibus plane adversam, quae nihil nisi crucem et miserias omnigenas denunciat, amplexetur cum gaudio 3 Quis nisi Deus hominem caecum illuminare, lapideum emollire, mortuum suscitare, et mira quadam metamorphosi in novam reaturam transformam potuit lcum ergo gratia Christi ho subinde in fidelibus operetur miraculum, satis superque divina ejus Virtus exinde Maeritur et testata fit. XXVIII. cisterum quia diximus per sanguinem a nonnulli intelligi constantiam et fidem martyrum, qui moriendo Christo testimonium perhibuerunt, quo pertinet iv mar ris et martyrii nomenclatio, Videndum annon haec etiam oram a Joanne indicari potuerit. Hoc autem non dimino est colligero ex prima sanguinis significatione Nam si per sanguinem innuitur beneficium justificationis, quod consequimur in sanguine Christi, nihil absurdi est si dicamus sanguinem istum Christi, quo expiantur peccata, non modo testari in conscientia Riusque fidelis per sensum remissionis peccatorum et reconciliationis nostrae cum Deo; sed vel inprumis in constantia mirabili martyrum in modiis tormentis, quas non aliundo oritur, quam ex emcaesa sanguinis Christi, quo persuasi do expiatione
Peccatorum suorum, torment quaeris non modo patienter, sed et cum
gaudio sustinent ut si sanguine suo Christi doctrinam obsignent. Ita tria designabuntur, quibus ossicium Christiani absolvitur, et quibus veluti totidem argumentis veritas Christinna comprobntur, redere, facere, et pati, seu fides, spes, charitas, Veritas fidei, quae per Spiritum, innocentiaritae, et charitas quae per aquam, et spes seu constantia in amictionibus et morte ipsa ex sensu remissionis peceatorum in sanguine Christi qum
XXIX. Porro isti testes dicuntur testari επὶ τῆς τηι in isma, per antit sim ad coelestes, qui dicti fuerant testari in octon quia licet vis eorum
non terreatria sit, sed coelestis et dirina, tamen ne videntur ne audiuntur an sentiuntur in sublimi, ut superiores, sed se exerunt in Ecclesia, et in animis hominum potissimum qui in terris Versantur Nam sis per Spiritum intelligamus doctrinam ovangelii in Ecclesia resonanism, aut donum fidei in eoeso fidelis impressum alvo aquam et sanguinem reser mus ad duo sacramenta Novi Testamenti, alvo ad duo Christi beneficia, quas illis obsignantur cortum est ista omnia in terris Vim suam exerere et Christo testimonium dicere, ut non opus sit operosa eorum inquisitione, cum exposati sint in Ecclesia, et in singulis fidelibus operentur. XXX. Si vidimus quinam sint tres lati testea, et quale ipsorum Matimonium Superest ut aliquid addamus de eorum unitate et consensu, quem Joannes innuit, quum addit, is a M- Licet autem Complutensis Editio haec non habeat, retinenda tamen esse non modo probatiores codicos evincunt, sed et rei ipsius natura, ut sciremus testes istos omnes
364쪽
318 DE APIRITU, AQUA, ET ANSUlNE. DISPUT VI.
Hic autem anis omnia observandum discrimen unitatis testium coelestium et terrestrium; nam de illis dixerat Ioannes; iam unum stine, sed de istis, via, εἰσὶ ad unum es in unum sunt, quod sane non alia de ea a factum putandum est, nisi ut significetur dis sitas quaedam memorabilis, quas inter testes istos occurrit, ne idem de utrisque censeretur,
sed in illis quidem unitas essentim agnosceretur, in istis oro unitas tantum Onsensus, quae inter res longe di erans Potest occurere cum enim testes isti quomodocunque spectontur, e extem Vel inteme, diversas sint naturae, quae aliter coalescere non osmint, quam consensione ad
unum idemque testimonium de Christo perhibendum, dicuntur, ψ ιν invi in unum veluti tendere, et eo simul concurrere, ut iusin de Christo testificentur. Hoc autem memorandum fuit, ne ob naturae discrepantiam res ius alio spectare et in disersas partes animos hominum trahere put rentur quippe non est semper de testibus, qui ad aliquid eonfirmandum adhibantur, eadem testimonii dictio, sed saepenumero disersa, imo contraria proferant, prout m ori Vel minori rei, de qua testantur, notitia sunt instructi, Vel contrariis assectibus ducuntur: Ne ergo tale quid de istis existimaremus, quod dubiam et incertam plano reddidisset fidem nostram, Joannes dies in unum esse, id est plane inter se concordare et
XXXI Quomodo autem in idem consentiant non dissicile ost ad intelligendum. Nam quomodocunque spectentur, certum est omnes collimare ad demonstrationem Divinitati, Christi et Redemptionis ab ipso
lactas evangelium certo non alio tendit, quam ut credamus Iesum so Filivi Dei, et ut credentes vitam haberemus per ipsum,' oh. xx.
31. Ne alius Sacramentorum finis, quae sunt foederis sigilla, quam ut e dem promissiones in cordibus fidelivi obsignent non dio respiciunt dona interea, quae in testibus istis includi diximus Quorsum enim Spiritus fidem in animis nostris ingeneraret, nisi ut credamus Evangelio Dei de Issu Christo Redemptore nostrost Quorsum Vel remissio e eatorum o iustificatio in ejus sanguine nobis applicatur, Vel regen rationis opus in nobis inchoatur et promoVetur in dies per emeaciam gratiae, nisi ut agnoscamus divinam virtutem Christi in nobis operantis, et salutem inchoatam in dios perficientis γXXXII. Fundamentum autem istius unitatis, non alitinde petendum est, quin ab indissolubili gratiarum divinarum et beneficiorum Christi
inter se nexu quemadmod-1 enim arctissime inter o colligata sunt, ut uno posito, caetern necessario sequantur, quod Apostolus in aureaaiautis catena, m. iii 29, 30 clarissime demonstravit Ita in testimonio dicendo non possunt non amice oonspirare, et in unum consentire: Nee eonveniunt tantum in eo, quod amum idemque Objectum respiciant, cui testimonium perhibent, Verum etiam in eo quod sibi mutuam praestent operam, et Hier alterum confirmet Nam ut testes coelestes mutuo sibi
testimonium dicunt, ater testatur de mad merito, Filius testatur do alia Patris, et Spiritus Sanctus applicat nobis et obsignat gratiam atria, et meritum Filii Ita in testibus istis res se habet ut enim
evangelium sacramenta illustrat, sic sacramenta evangelium confirmant; ut fides probatur per sanctitatem et bona opera, ita minis pondet a fide, et eam semper eomitatur, et per consolationem et pacem conscientia magis a magis in nobis confirmatur. XXXIII. Ut vero ista a Deo in opere alatis conjuncta sunt Ita a nobis nunquam sunt divellenda; quod Deus conjunxit, homo non separet. Unde patet nec Verbum a sacramentia, nec sacramenta a Verbo omB separanda, si fructum utrorumque percipere Volumus Nec fidem aDj0jtirocli QOO JIC
365쪽
DISPUT VI. DE PIRITU, AQUA, ET ANGUINE. 319eharitato divelli debere, Neo justificationis aine sanctificatione obtineri posse; alia enim est ac tanta bene orum istorum omnium simul ad salutem ne istas, ut qui alterutrum tantum retinore Vult utrumque perdat, et qui utrumque non habet, neutrum possideat Quid juvaretonim fides in charitate i ve justificatio sine sanctificationes vel quomodo persuadere nos possent de Veritate evangelica, et certitudine salutis nostrae, nisi partes omne salutis post a traherent lXXXIV. His vero ita diacusata, superest ut quibusdam scrupulia satisfaciamus, qui ex dictis oriri possunt. Primo quaeritur eur Joannes praemittat aquam sanguini, si per aquam regeneratio, per sanguinem justificatio est intestigenda cum certum sit justificationem praecedere sanctificationem, et neminem a Deo per Spiritum regenerari posse, niia prius Deus erga ipsum sanguine Filii placatus e atorum remissionem cono seri Verum facile respondetur hoc ita recenseri a Joanne, non modo ratione mediorum extemorum baptismi puta et S. Coenae, in quibus eonstat baptismum tanquam sacramentum aquae coelestis, id est initiationis et regenerationi nostrae praecedere, cinnam Vero, quae est sacr-entum mortis et sanguinis Christi, adeoque nostras per ipsum nutritionis, aequi Sed etiam ratione mediorum intemorum Mu beneficiorem Christi quatenus spectantur, non in se et a Parisita, sed quo sensum et a parta noriri Nam in se et a parte Dei prae dit sanguis aquam, quia prius placatur nobis Deus, antequam nos regeneret; sed a parte nostri, et quoad sensum praecedit aqua sanguinem, quia non posset esse cognita nostra justificatio, nisi posita regeneratione Nec eo olatio quae per Unguinem designatur, posset percipi nisi posita renovatum quae Per aquom, ut renovationi locus in nobis non esset, nisi data iuuminatione et dono fidei, quae per Spiritum innuitur. XXXV. Meundo quaeritur, An ex eo quod per sanguinem s. oenam intelligimus, sequatur praesentia malis et substantialis sanguinis Christi in coena, ut portondunt nonnulli ex Lucteranis, et inter eos Gerhardua, qui inter alia portamata vult inde colligi realem, Veram, et substantialem sanguinis Christi in coena praesentiam, hoc argumento Si Vocosanguini coena intelligitur, nee se est sanguinem osa sub Vel cum Visubilibus elementis reipsa praesentem in eoena, quemadmodum qu quae conjungitur in baptismo, At Verum prius, Ergo et posterius nec enim posset eo nomino designari, nisi sanguia ibi praeaena eam Sod quia non videt consequentiam Vacillaret Nee enim si Mee sanguinis significatur ena, sequitur sanguinem debere ess praesentem a Manualiter sub vi mentis, quia sic appellatur non proprie, sed figurato per metonymiam sacramentiaem, quia est signum et sigillum sanguinis Christi, ut liquot ex phraseologi sacramen , par quam ut saepe nomen signi datur signato cita nomen signati signo Eadem phraai pania dieitur Corpus Christi, et ealiae Novum natamantis in sanguine Christi non proprie, quia disparatum de disparato proprie praedicari non potest, sed tantum tropice;
quiequid hic Pontificii pro . adstruendo moliantum eo ratio petiis
ab aqua, quae sanguini eo ungitur, et quae in baptismo Videtur, hoc evincit: tu si baptismus per eam dea natur, patet denominationem istam sumi a signo et elemento, quod praesena debet Mae localiter, non axe significata, quae talem praesentiam non potest admittere. XXXVI. Atque hine colligitur quaenam praesentia sanguinis et O poris Christi in eoena sit intestigenda non to Jis per indistantiam, quasi sanguis semel in oraco effusus quaerendus adhuc esse in terris, et in os ingerendus, et in vena transfundendus, haec enim et Veritati corporis Christi, et ascensioni eius locali in coelum, et noramenti istius naturae,
366쪽
320 DE PIRITU, AQUA, ET SANGUINE. DISPLa. i.
quod institutum est in memoriam Christi absentis, aperte repugnat Sed partim sacramentiacis et symbolim in signis quae illa repraesentant, et ex ordine Dei obsignant, partim spiritualis et mystio fidei digne participantium,quatenus Vera fido amplectendo Christum pro se mortuum, fiunt participes camis et sanguinis ejus, id est persectissimi meriti et virtutis
vivificae mortis ejus, atque ita in unum corpus cum ipso coalescunt. Unde nio nostra eum Christola stantialis sequitur ratione personarum, et communi realis, sed mystica ratione beneflciorum.
XXXVII. Tertio quaeritur, An quia Spiritus dicitur testari in nobis, saveatino enthusiastarum delirio, qui Spiritum privatum jactant, si a
canas ejus reislatione. Resp. Neg. quia, ut visum antea, Spiritus isto testans in corde, nunquam divellendus est ab eodem in Verbo testante,noc testimonium perhabere censendus est Objectise, per priVnta revelationes seorsim a Verbo, sed sistenter per demonstrationem et applicationem veritatis in verbo propositae, atque ita duo lata non opponenda sunt, sed componenda, ut nec Verbum sine Spiritu operetur, nec Spiritus sine embo. Quod alienissimum est a mente sanaticorum, qui sub praetextu privatarum revelationum, Scripturam tanquam sit. am mortuam et o
dentem susquedeque habent. Nec talis Spiritus potest dies privatus, licet enim possit utcunque eo nomine designari subjecitus, quia est in singulis fidelibus, non potest tamen talis ense originuisiter, quia idemost Spiritus in omnibus qui omnia operatur, 1 Cor. xii. 4. XXXVIII. Porro ex triplici isto testimonio tum coelesti tum terrestri invictari matur Veritatis evangelicae demonstratio Nam quod divinis
testimoniis et in celo et in terra πα-νναά. inter se consenuentibus evidentissime confirmatur, tanquam extra omnem dubitationis aleam positum, citra Benis firmissime credendum est, nisi Deum volumus facere mendacem, quod omnium criminum longe teterrimum. Jam Jeriunm Earenum esse fatemum Dei Filium, qui in eam Venit, verum Hessiam et Redemptorem nostram in cuius solius nomino vita aeterea credentibus offertur et confertur, quae summa est et compendium evangelii, unanimi coeli et terrae eonsensu ompro tur, nec diu clamant, e Personae divinae in eoelis, es earum beneficia in terris E. hoc tanquam certissimum et aeteres Veritatis oraculum, fidei nostrae fulcrum ἀσάλεσον, et
religionis Christianae immotum fundamentum retineri semper debet, ut plane sit ἀνα--εν- qui tam admirabulam testium nubi inerodulitate sua adhuc refragari audeti XXXIX. Ut vero in eo sumiam es inessabilem Dei erga nos bonitatem mirari decet, qui certitudini fidei nostras hoc modo prospectum voluit; Ιta aequum est nos huic divino testimonio sic acquiescere, ut ad testim nium humanum in confirmanda Verbi divini authoritate, o coelestium mysteriorum veritate, confugere non liceat quod Pontificii perperam vollant, Seripturas minoritatem Ecclesia testimonio suspendentes, quasi Deus ab homine, et aeterna atque infallibilis Creatoris veritas, a fallibili et incerta reaturarum Voce penderet. Absit vero ut tanti criminis reatum in nos accersamus, Quin potius devota mente, es de seipso testimonium irrefragabile suspicientes, salamae Veritatis et αὐτ--- in dam mi tribuamus. Et si testes istos divinos utrobiquo testante audimus, et verbo et opere illis etiam pro virili respondere satagamus; si Spiritus clamat, fido redamus; si sacramentis dominicis initiati et confirmati sumus, caveamus ne impietate nostra vim eorum irritam reddamus, et sigilla tanti foederis perfido abrumpamus : mo aqua semel loti, et sanguine tincti, justificationis boninesum et regenerationis gratiam, per fidem et sanctitatis studium, ita in animis nostris confirmemus, ut nul
367쪽
DISPUT VI. DE PIRITU, AQUA, ET SANGUINE. 321 in posterum de his dubitandi detur occasio ; donec ad unitatem fidei et consummationem elicitatis omnes perveniamus, ubi in rem praesentem deducti, et ab omni peccati labe et reatu immunes, nullis amplius testibus, vel symbolis externis opus habebimus, quia non amplius Visuri sumus ' ἐσόπτe- is νιν - , sed Miamrei et M are. να- et ipse Deus futurus est area is πληι Amen. Dj0jtirocli QOO JIC