장음표시 사용
401쪽
inter insantes, qui per aetatem actum fidei non possunt oxerere, et adultos, a quibus fidos actualis ad salutem obtinendam exigitur. Ut ergo Christus idem est heri hodie, et in secula,''meb. xiii. 8, Ita nec aliter Servator, nec aliter servat hodie quam hori. in ut hodie sub Novo estamento adultus nemo servatur absque omni notitia et fide Christi: Ita heri sub Voteri Testamento aliqua fide si notitia Christi semper fuit necessaria ad salutem, obscurior quidem et tenuior quoad gradus, prae fide Novi Tostamenti, juxta mensuram revelationis ot naturam illius oeconomiae Sed quae eadem esset cum nostra quoad substantiam, et quae sinceret ad obtinendam justificationem et salutem Patribus. XXXI. Perperam hi objicitur, Viaerem cae momiam Me ex is et velis fuisse laetam Unde non mirum esse, si Patro ad mysteria Novi est menti penetrare non potuerint. Quia qualiscunque uerit obscuritas illius dispensationis, non desinebant tamen sub illis velis et typis radii veritatum Evangelicarum micare, si oculo fidei piorum sese ingerere ad eorum solatium alias Deus populum suum inanibus umbris, quarum Christus corpus non fuerit, ludificatus esset, si nuspiam docuisset illis typis mysticam inesse significationem rerum spiritualium et coelestium : Cum contra certum sit Deum non uno loco testari, circumcisionem cordis significari cucumeisione camis, et hanc absque illa soro inutilom in merificiis non tam spectandum quid essent, quam quid significarent, absque quo non modo ingrata, sed et exosa sibi esse. Et sane cum typi et signa in suo formali sint relata, et involvant respectum aliquem ad
rem signatam, non velania tantum, sed et revelano suo modo usum habere debuerunt. Nec ita camalia erant et materialia quae proponebantur, qui pii per ista misma et sensibilia ad τὰ isma intelligibilia et spiritualia ascenderent alioqui fieri non potuisset, quin crassissimo
errassent. . . si do sacrificiis ageretur, eum non possent sine piaculo credere Dei justitiam placari posse brutorum sanguine, eo Ipso debueriint altius assurgere et respicero ad aliquod aliud sacrifieium longe praestantius, quo peccata omnia Oxipiarentur, ad Christum scilicet, qui animam suam esset positurus in sacrificium pro reatu Isa liii. 10, Psal. l. 6, 7 et cujus excisione obsignanda erat Visio et prophetia expiandum peccatum, et justitia seculorum adducenda, Dan. ix. 24, 25. tapii qui cibo et potu isto spirituali, qui a Deo suppeditabatur in deserto,
utebantur, non potuissent Christo spiritualiter in eo vesci, quod do illis Apostolus testatur, nisi ulterius ad mysterium hoc symbolo adumbratum respexissent. Unde inviola concluditur, Christum jam olim adumbratum et promissum in oraculis et typia a fidelibus cognitum, et per fidem re
405쪽
I. Cum in tota peregrinationis Populi Iaraolitio per desertum historia
vix quicquam illustrius et mirabilius occurrat, nihil sane sit μυστι --, et quod Christum, salutariaque ejus beneficia significantius adumbret, insigni Petrae, o aquarum ex ea fluentium, quibus Deus Iaraelitas potavit, miraculo, Non parum consert ad institutionem et solatium fidelium, accurata ejus disquisitio. Quam ut iacilius possimus exequi, duobus capitibus disputationem nostram absolvemus. Primum dabit enarrationem historiae quoad literam, alterum mysterii sub ea latentis expositionem II. Verba aut Oxtant cap. 4. 1 ad Corinthios Ver. 4, - πάν-- νου Hu eισπις, Et omnes eundem potum spiritualem biborunt, bibobant enim extetra spirituali eo sequento Petra autem erat Christus.' Scopus Apostoli, ut alibi a nobis ostensum, non alius est, quam identitaram sacramentorum Veterum eum nostris, si non quoad signum, at quoad rem significatam ostendere No Corinthii praetextu saeramentorum praestantiorum impunitatem sibi pollicerentur in peccatis suis, idololatria inprimis, a qua vult eo avertere. Ideo ostendit, Patres hae inpari nobis non inferiore fessae, sed eadem nobiscum, aut illis analoga sacramenta habuisse, quae baptismo, et S. canae responderenti Et baptismi quidem similitudinem probat in columna nubia, et maris transitu. Cinnas Vero, respectu duorum ejus symbolorum, tum panis in manna, tum tu in petim, et aquis ex ea Maturientibus De qua jam disputamus. III Clarum est respicere Apostolum ad historiam, quae resertur Exod. xvii. ubi narrat Mosea Popaeum vix aetata propter cibi penuriam seditione, de qua c. praeeed. rursus occasionem murmurandi contra Mosem et cum ipso rixandi sumpsisse ex desectu aquarum, Ver 3 Quare nos eduxisti ex Egypto, ut una cum liberis et pecoribus siti periremus 3 Deum
Vero ut motum illum componeret, et populi licet ingrati et rebellis necessitati auecurreret, jussisse ossim virga sua Rupem et euam eriam in IIoreb percutere, ex qua aquae affatim ad sedandam populi sitim effuxurae
406쪽
358 DR PETRA CII RISTO. DISPUT. IX. essent. Quo saetoriant in exiliisso statim aquarum copiam, quae non Olum abunde suffecerit levanda siti praesenti ipsorum, sed et in futuriam, liquis illis populum per desertum sequentibus et comitantibus. Quo respiciens Psaltes, Psal lxxviii. 15, dicit, Deum rupisse petras in deserio, et potum eis dedisse in voraginibus magnis. Eduxisse rivos e petra, et descendere coisse tanquam flumina per aquas.' tisat. V. 41 Aperuit petram, ' inquit, et inde fluxerunt aquae fluenta cucurrerunt per loca arida. ' tisal cxiv., Mutavit rupem in stagnum aquarum, et Saxum adamantinum in sontem aquarum.' Nec alio pertinent, quae toties apud Isaiam, et aliostrophetas dicuntur de aquis scaturientibus in deserto, ut Isa. xli. 18, et xliv. 3. IV. Quia vero bis mentio occurrit petrae percussae amose, non modo, EXod. Vii. sed et um xx. Quaeritur, An eadem sit historia An duae γQuidam idem esse miraculum consent bis memoratum amose, brevius in Exodo susius vero in umoris; quia idem Videtur esse locus deserti Sin, cui idem nomen assce et Mer c impositum sit. Noo verisimile sit duoloen a murmure populi ita fuisse denominata, vel populum bis in idem peccatum incidisse Verum alii rectiu arbitrantur, similem quidem, Aednon andem describi historiam. Licet enim uobique murmuraverit populus prae siti, et dederit Deus aquam ex otra, si circumstantis lo- eorum, temporum, et personarum attendantur, sacile patet inter se discrepare 1 Loca sunt diversa : nam prior contigit in Rephidim, in ea scilicet deserti Sin parte, quae contermina erat Egypto; at posterior in Cadesbarne, quae Vicina erat regio alestinae meridiem versus. Locus ille vocatur desertum aμο Sin, sed iste cum sade x. In illo mansio fuit populi undecima sed in isto trigesima tertia. 2. Tempus etiam Variat, nam prima murmuratio contigit paulo post exitum ex Egypto, sed ultima sub finem peregrinationis, et instante jam anno quadragesimo, et post mortem Mariae. 3. In illa nulla fit mentio incredulitatismosis et Aaronis, in ista
notatur. 4. etra in monte Horeb percussa Vocatur ''Σ, haec Vocatur
xbo. . Ibi miraculum patraturus Oses jubetur ipse secum sumere aliquot o Senioribus Israelis, hic jubentur Moses et Aaron congregare totum coetum filiorum Israestis ad eiram Illic jubetur oses etram percutero, hic vero eam alloqui. Illic eua semel tantum fuit porcussa, hie bis Illic locus dietus est assa et eriba. io Vero tantum riu'' 'di aquae jurgit. V. Si quaeratur porro, ad quam historiam respiciat Ρaulus 7 Responderi quidem potest non incommode, ad utramque respexisse, cum utraque typus fuerit istius mysterii. Sed praesertim ad primam mentem intendisse colligi potest, tum ex poena, quae murmurationem istam secuta dicitur versu sequenti, et aliam antecessit tum ex eo quod petra dicitur eos secuta, quod apposite congruit aquis in itinere per desertum populum comitantibus.
VI. Quaeritur porro, Quaenam fuerit Petra illa, ex qua biberunt pet quare spiritualis dicatur 3 Quidam Volunt sic designari κήυι το ρητὸν, et proprie, euam mystisam, nimiinim Christum ipsum, unde salutem hauriunt omnes Credentes, qui per divinitatem tunc ipsis aderat, et nusquam aberat, quique in toto itinere Varia beneficia praestando eos comitabatur Vel Deum ipsum, qui eua et Rupes saepe dicitur in Scriptura, cujus beneficio hunc potum consecuti sunt, ut praepositio ia non causam materialem notet, sed ossicientem, ut alibi non semel Sic, Πετρας, id est a Petra, Vel Deo, vel Christo oorum ductore in deserto, et quae istius authore. Sed minus apposito hoc dicitur, quia sic petra praecedens potius
407쪽
diceretur, quam sequens, siquidem Christus praeibat ut dux, non sequebatur ut comes Num. ix. 17. Deinde sic omnes vera fido Christi fuissent saeti participes, cum omnes extetra ista biberint, quod dici nequit Siquidem Deus in variis dicitur non complacuisse. ulto rectius ergo per petram intelligitur rupes materialis desertimoreb, quae aquas fudit percussa virga Μosis, ex qua populus dicitur bibisse, quia bibit ex fluentis ex ea exilientibus, quomodo bibere quis dicitur e dolio, ex quo Vinum depromitur, motonymia causae essicientis. Vel subjecti Spiritualis autem dicitur, non natura, vel usu, sed signi carume, ut antea Bus et potus, quia symbolum erat Christi
Verae rupis, ex qua fluxerunt aquae salutares gratiae. VII. etra autem dicitur ἀφλουιο-η, sequens, non quod saxum ipsum
loco motum eos sequutum ait, quod abEurde finxarunt quidam Rabbini. Sed vel quia obsequebatur Israelitarum desiderio, potum illis subministrando, ut vult Photius, Vel quia comitabatur eos peregrinantes in deserto, non quidem per se, sed in flectis rivi Milicet ex petra manantibus. Et eo pertinet quod dicitur, sal lxxviii. 15 Rupit petra in deserto, et potum dedit eis quasi ex abyssis magnis, et eduxit fluenta de eira, et
descendero secit aquas tanquam flumina, et percussit petram, et aquae fluxerunt, et torrentes inundaverunt.' Undo barbanet, ullum est dubium, quin tanta copia aquae eruperint, ut inde derivata suerint flumina, et torrentes aquarum, V M. Ita recto dicitur petra eo secuta, quia rivi aquarum fluentium a rupe eo insequebantur, et in stagna fuerunt collecti, ubicunque sunt castrametati. Unde toties rophetae, lyquentes de ει- Aione Spiritus S. et gratiarum ejus sub aquarum symbolo dicunt Deum daturum Stagna aquarum in eremo, ' eo alludentes, Isa. XXXV. 6, et xliv. 3. Licet autom rivi isti ex petra manantes secuti eos fuerint, nonnunquam Deus passus est eos exsiccari, sive ad castigandam ingratitudinem populi, sive ad exercendam Hua fidem, et locum dandum novo miraculo, quod facere decreverat, prius beneficium ad tempus substractum,
VIII. orro quia in posteriori miraculo mentio fit poeeatimosis et Aaronis, Ver. 12, propter quod exclusi sunt ab ingressu Canaan, quaeri potest, quodnam illud uerit, cum de eo pauca tradat Spiritus S. et talis ac tanta poena infligi non potuerit, ni magnam aliquam ob causam P Quaestio
haec non parum exercuit Interpretum ingenia, tam Hebraeorum, quum Christianorum, qui in varias sententias divisi fuerunt. Quidam ex recentioribus Volunt, Μοgem prorsus non peccasse, et si quae Scripturae loca cxtent, quae Videantur docere illum peccasse, alia Vicissim esse, quae doceant illum non propter peccatum auum punitum esse, ut Deut iii 26 Iratus autem suerat Dominus contra me propter Vos,' tigal cri. 32 Irrita-
Verant etiam eum juxta aquas eriba, et malum fuit ipsi Μοsi propter eos.' Et si peccatum ipsi tribuitur, quando dicitur Rebellastis, prae-Varicati estis, non credidiatis, non me sanctificastis, 'id simile esse ei quod dicitur, Jos. Vii. 1 de peccato Achanis, quod toti genti tribuitur, licet illius solius fuerit, AEt praevaricati sunt filii Israel praevaricationem in anathemate.' Sed extu ipse sacer repugnat, qui toties et tam Xpresse peccatum hoc os et Aaron tribuit in particulari, distincte a populo, Num xx. 12 Non credidistis mihi ad me sanctificandum coram populo. V Sio c. xxvii. 14 dicuntur rebellasse,' et Deut xxxii 51, et Psal. vi. 33 Exacerbarunt spiritum Osis, ' ideo se distinxit labiis suis,' id dubius omnino haesitavit per dissidentiam, vel loquutus est in
exacerbatione sua, id parum convenienter ossicio suo. Quamvis ero occa-
Aio poenaemosis fuerit contentio populi, ex qua dicitur Deus iratus suisso
408쪽
Mosi propter ipsuma hoc non obstat quominus propter proprium peccatum punitus fuerit. IX. Non melius alii, ut barbanel, portendunt quidem Μοsem et
Aaronem punitos fuisse propter peccata sua, sed Aaronem quidem ob peccatum Vituli, Μοsem vero propter negotium exploratorum terrae Canaan, quia oses illos emittendo, de suo addidit, quae nec Israelitae petio-rant, nec Deus mandaverat, it considerarent populum, qui in terra habitabat, utrum sortis esset an debilis, paucus an multun et quales urbes
in quibus habitabant,' c. Num xiii 3 19, 20. Quia hoc est aperis obloqui Spiritu Sancto, qui quoties agitur de ista poena, peccatum
Μosis et Aaronis expresse reser ad aquas jurgit, ut innuat commissum Bsse hac occasione, non alia quavis, um xx. 12 et xxvii. Deut. i. 37, et iii 26, et xxxii 51. Alii minus recte peccatum in eo collocant, Vel quod percusserint petram, non ero tantum ad eam loquuti sint, ut jusserat Dominus Quia non alia de causa dixerat Osi, Accipe virgam, nisi ut alloquendo percuteret. Vol quod non ex seipsis, et sponte edixerint petras, ut daret aquas suas Nam cum hoc ipsum ex mandato Dei eoerint, quomodo illis imputaretur in peccatum p Imo peccassent graviter, si hoc
X. Rectius ergo peccatum hoc resertur ad incredulitatem et dissidentis , quam animo conceptam, exterius signo aliquo, vel vultu, Vel gestu, aut sermone prodiderint. on tam quod dubitarint de potentia divina, quam de voluntato et assectu An Deus vellet tam rebelli populo aquas dare Cum tamen Deus certo et absoluto, non conditionate hoc promisisset. Dissidentia vero ista indicatur tum dietis, tum factis, dictis quidem, quum ait Ver. 10 Audite, o rebelles, Num de petra hac ducemus vobis aquamst 'quae Verba sunt dubitantis, cum absolute et simpliciter dieere debuisset, petra da aquas. deo sal ovi. 33, dieitur distinxisse latita suis, id est, aliter protulisse Verba Dei, quam proserenda erant, dubitando de eo, quod secure asseri debuit tanquam a Deo promissum. Deinde jactis, in iterata petrae percussione, quod haesitationem Osis testabatur, et sorte Deus ad fidem eorum explorandam non statim aquas dederat ad primam percussionem. Quicquid sit, certum est osem gloriam Deo non dedisse, non modo lingua et opero, sed praecipue orde, in quo latentem incredulitatem Deum respexisse dubitari nequit. Atque ita dicuntur non saneti asse Dominum coram filiis Israel, id populo dedisso causam dubitandi de ejus potentia et veritaten eum revocando illi in memoriam praeterita miracula debuissent potius eos confirmaro in fido tanti miraculi. Licet autem Aaron nihil hic dixisse, vel eoisse perhibeatur, in peccati consortium tamen Venit eum fratre, quia tacuit, nee ipsum peccantem erexit et redarguit. XI. Sed ut ad mysterium pergamus, quod praecipue hic attendere nos vult Spiritus . Inquirendum jam est, quodnam sub hoc cortice latuerit. Hi enim aliquid suisse μυ-eMaws Ρaulus expresse non doceret, sati tamen ipsa rerum eventuumque natura domonstrat. Νam si nihil aliud Deus hic sibi proposuisset, quam populum suum salubri potu reficere, nonno poterat vel aquas Melitus immittere, Vel illum in loeum sontibus et aquis irriguum deducor, Quid opus orat, vel Petram peeuliariter ad hoc soligere, vel Virga uti ad eam percutiendam, ut aquae ex ea exiliron γ2. Quid quod id ipsum, quod os possidetur so supra petram constiturum, usque dum miraculum peractum esset, satis clare ostendit, non alium quam Dei Filium, qui dux erat populi, hoc opus totum peregisse, nec ad alium quam ad ipsum haec omnia respexisse. 3. Accedit, quod cum X ipsa Iudaeorum sententia Christus sit finis et scopus totius Scripturae,
409쪽
DISPUT. IX. DE PETRA CHRIMO. 361 in quo promissiones omnes, et typi suam obtinent Veritatem, non verisimilo os hoc opus miraculosum, et tam eximium beneficium populo collatum, nullam ad Christum n sis habuisse, cum aetera omnia mystica fuerint, exitus ex gypto, transitus per mare, desertum manna, columna nubis, et caetera, quae populo contigerunt, quae sane Judaeos eonvincere possunt, memorabile aliquod hie mysterium latuisse. Sed Christianis post Apostoli
testimonium de eo adhuc dubitare est nosas. XII. Ut vero mystorium ho aperiatur, 1. Vis locutionis, quae hie usurpatur, est expendendas 2 ejus significatio per Oollationem typi et ..umnis. - erit demonstranda. Quoad prius quidem, adeo est perspicua in a phrasis Apostoli, quum ait . -κα -- μωτὲ ut Oxplicatione vix egeret, nisi importunitas adversariorum hic aliquantulum immorari nos cogeret, qui, ut Vim argumenti, quod ex hoc oraculo elicimus pro genuino
sensu Verborum saeramentalium declinent, magno molimine propositionis istius oritatem obscurare eonantur, subjectum in praedicatum eonvertendo, et praedicatum in subjectum quasi non legendum sit εἰ meta ἐν- μι--, ut sita sunt verba muli, sed . A Xe -- ἡ πέτρα, ut sensus sit, non Petra autem orat Christus,' ut naturalia dispositio verborum importat, ae Christus autem erat Petra,' id res per petram ignificata, ut innuant, petram, ex qua bibebant Israestitae, non misso petram illam Horeb, ex qua aquae exiliebant, sed mysticam et invisibilem, quae eos comitabatur, illisque in omnibus neeessitatibus auceurrebat, Christum sellicet, qui tune temporis aderat populo, tanquam dux itineris : Sic Bellam. lib. i. de Euehar. o. 11, erron do Euchar. Estius, Justinianus et alii
XIII. Sod sensus hie convenire nequit, Vel eum seopo Apostoli, Vel eum serio sermonis, vel eum verbis ipsis de quibus agimus. Nam 1. Seopus Apostoli os deterrere Corinthios ab idololatria semicatione, o aliis similibus peccatis, exemplo Veteris populi, propter similia peccata graviter puniti. t no sibi impunitatem pollicerentur, propter privilegia in ovo Tostamento conoessa, praesertim propter salutaria daleetionis Dei pignora., Baptismum scilioet et S. Coenam, docet hac in parto etiam non inseriores esκε ipsis Veteres, qui etiam habuerint suum Baptismum et suam Coenam, quibus tamen Deus non pepercerit peccantibus. Aut ergo argumentum Apostoli non proeedit, aut noeesse est ut per cibum et potum, petramquo spiritualom intolligantur signa aliqua Veteribus data, pani quem frangimus,ot poculo eni benedicimus, correspondentia in genere sacramenti seu signi sacri. 2. Eadem debet esse ratio petrae, quae aliorum siMorum supra memoratorum puta, maris, nubis mannae At ista maiorialiter esse intelligenda consentiunt omnes : Ergo paritor petra ex qua bibisse dicuntur. 3.m ea petra loquitur, de qua biberant omnes Israelitae. At bibam do Christo, non potuit esse beneficium commune tam bonis quam malis. amnon poterat bibi Christus sub V. . nisi per fidem, quam mali non habent. Neo juvaret respondero, quod facit Gerharatis, id intelligendum hoc dis- erimino, quod impii in typo duntaxat, ii vero in typo et fido simul bibarint. am quid est in typo bibam,' nisi typum ipsum bibere γ' Ergo Apostolas loquitur de petra illa, quae typus fuit, et quidem de illa sola,
quandoquidom unius tantum non duplicis petrae meminit. 4. Verba ipsa Apostoli satis docent, sine inversione, et prout disposita sunt, esse intolligenda, artieulus enim ἄ-φ'-- ἡ rariae, ostendit clare, non diam po-tram innui, quam eam evius proxime mentionem se rat, ex qua Ismollitis
in dosorio biborant. 5. Ipsi adversarii satori coguntur, petram illam materialem fuisse figuram Christi, et aquam inde manentem figuram san-
410쪽
362 DE PETRA CHRISTO. DISPUT. x.
guinis ejus. Non negamus ' inquit Bellam l. o. quin petra illa materialis figura suerit Christi, et aqua ex illa manan figura sanguinis ejus, ut non negamus species panis et Vini esse signa Corporis et Sanguinis Christi, sed negamus per ista verba Petra erat Christus, hanc designari figuram. Sed cum nullus alius sit Scripturae loeus unde id probari queat, vel pro libitu fingitur, Vel ex hoc loco necessario colligitur.
XIV. Nec hic nos movere debent rationes duae, quae afferuntur ab adversariis ad confirmationem sententiae suae, tum quod Vocetur spiritualis, tum quod dicatur secuta Israelitas, quod competere nequeat petrae materiali. Nam jam insinuavimus, petram istam spiritualem dici eodem sensu, quo manna Mua spiritualis, non substantis, sed 'significatione, propter intelligibilem utriusque significationem,' ut loquitur August. r. xxvi et xlv in Joh. Et si secuta dicitur Israelitas, hoc non debet intelligi de ipsa petra, quasi eos pone sequeretur, aut portatilia esset in sinu Mariae, ut somniarunt quidam Rabbini, sed respectu Vorum, quos fundebat, qui castra illorum comitabantur, ut sic haberent petro aquat lem sequelam, ut ait Tertuli de patientia. XV. Asserta vero Ρropositionis istius Veritate, videndum est ulterius, Quomodo petra ista fuerit Christus. Hoc autem non intelligi literaliter
per conVersionem aut transmutationem, sed sacramentaliter et medimmice, per meram significationem et obsignationem relativam, non propria locutione, sed tropica et figurata, res ipsa clamat Cum disparatum de disparato, qualia sunt Christus et petra, de se invicem proprie praedicari non possint, fatentibus ipsis adversariis. Ergo nihil aliud est, petra erat Christus, quam significabat Christum, vel erat signum Christi, perinde enim est, sive in copula, sive in praedicato tropus ponatur, et res eodem redit, ut per metonymiam signo detur nomen rei significatae, tum propter analogiam, tum propter unionem ex ordineis in usu legitimo Nee aliter intellexerunt Veteres, Tertuli lib. de ritientia, Petra illa erat Christus, hoc est significabat Christum.' August. saepius, hoc repetit, quaestio in Leviti. q. 57, tetra erat Christus, non per substantiam, sed per
significationem. Epist. cii, tetra erat Christus, quia stoificabat
Christum.' Sie lib. xviii de C. D. o. 42, coni adver leg. c. i. v. 63, in Joh et alibi non semel. Hoc agnoverunt Basilius de Spi. S. cap. xlV. Ambrosius inisal. xxxviii. Theodoretus, in Exod. ix. 28., rimasius in 1 Cor. . et alii non pauci. Imo saniores Ox adversariis hoc non dissitentur, Lyranus, tetra erat Christus, scilicet figurative, eo modo loquendi, quo imago Herculis Hercules nominatur.' Glossa Interlinearis 4piritualem petram' interpretatur quae Christum significat,' et arginalis, tetra autem, solet re quae significat, nomine rei quam significat nominari, petra Christus.' Aug. in signis diversis eadem fides, ibi petra Christus, nobis quod in altari ponitur est Christusa si speciem vigibilem attendas, aliud est, si intelligibilem significationem eundem potum biberunt.' Thomas se non per essentiam, sed per significationem.' Carthus. non essentialiter, sed figurative.' Gagnaeus Christum significabat. Justin. in h. l. petra erat Christus significatione et symbolo.' Nec alio modo ipso Luthorus ad Waldenses, mi fides me cogit, ut Verbum est interpreter signi at,' hoc modo, Christus est significatus per corpoream petram Mosia. XVI. Hunc autem genuinum esse locutionis istius sensum, ex aliis compluribus Hugdem generis locutionibus, quae non alium sensum possunt admittere, perspicue colligitur. Nihil usitatius est in Scriptura, quam ut Verbum est, ponatur pro significat, ' ut septem candelabra sunt Aepti