De necessaria secessione ab ecclesia romana, disputationes: disputationum ...

731쪽

DIAPUT XXII.J DE ATIsFAcTIONI-BRIATI PERFEcTIONE. 671 ait Christo et ipsis sanctis honorificum, humanas satisfactiones suis adjungere, ut summa sic Christo inuratur contumelia et sanctis probrum. Nam si Christo gloriosum est pro peccatis nostris satisfecisse, quanto antisfactio ejus persectior erit, quae nullo alio satisfactionis cujusquam egeat supplemento, tanto Hor ad eum redundabit gloria, Et tanto minor erit quanto magis inter Christum, Sanctos dividetur. Quis dixerit etiam valde honorificum esse Sanctis multa pati ut actum agant, et justitiae divinae cessam plene satisfactum est satiriciant, vel ut honorem soli Christo debitimi quantum in ipsis est per summum sacrilegium ad se trahere conentur 3 Quanto rectius et simplicius est Christi unius passionibus totam ro peccati nostris satisfactionem tribuere Sanctorum vero Maionibus hanc laudem servam quod fidei et pietatis ipsorum fuerint argumenta clarissima Deo gloriosa, nobisque ad exemplum utilissima.

IX. Addunt secundo Adversarii nihil dorogari infinitati et persectioni

Satisfactionis Christi per nostras satisfactiones, Quia satisfecit tantum ea lege ut nobis illa applicetur, applicari autem per nostras satisfactiones, plane eodem sensu quo Saomesum altaria volunt requiri ad applicationem Sacrificii crucis sic Beliam. Costerus Salmero, Mininus et alii. Sed non felicius elabuntur. Fateor quidem applicandam esse nobis satis- tactionem Christi ut ejus fruetum sentiamus Sed applicanda est mediis a Dei Verbo praescriptis, non ab humano cerebro temere excogitatis. Μodia illa sunt partim interea, Aes scilicet et charitas, Eph. iii 17, 2 Cor. V. 14, partim exterea Verbum et Sacrammta, baptismus in quo Christum induimus, M. iii 27 s. coena quae est communi corporis et sanguinis ejus, 1 Cor. . 16. His mediis Christum nobis offerri et applicari non semel docet Scriptura. Sed ubi unquam dictum, hoc per sati factiones nostras fieri deberes Quis unquam audivit solutionem debiti applicandam eas alia solutione, sacrificium alio sacrificio, et medicinam alia medicina 8 Nonne media applicationis diversi generis et ordinis a mapplicata esse oportet 8 Quis sponsorem ferret qui pro alio quidem fouVere vellet, sed ea lege ut si Velit beneficium hoc fieri, solvore debeat illud ipsum quod solutum jam est Nonne egregia esset et mirifica ejus liberalitas linam si solvit, cur opus est eum solVeres Et si opus est fouvere, nonno inanis et inutilis erat eo ipso praecedens solutio 8 2. Deinde Satisfactio nova non magis requiritur ad Satisfactionem Christi applicandam, quam nova ors, Redemptio, Resurrectio, ad mortem, redem sonem, et resurrectionem Christi applicandam. 3. Quid quod Purgatorii poenas et mala iamilia, nullam Vim habent mortem Christi applicandi, quia ne mortem Christi habent ulla ratione pro objecto applicando, nec unam aptitudinem habent ad illam mortem Vol apprehendendam Vesmgnificandam Cum enim ad applicationem Satisfactionis Christi duo potissimum requirantur, primum a paris Dei ut ea nobis imputetur, alterum a parte nostri ut a nobis recipiatur, neutrum potest locum habere in poenis illis satissaetoriis. 4. Si satisfactio Christi non potest nobis amplicari nisi per nostram Satisfactionem, Satisfactio nostra pariter egebitalia Satisfactione per quam applicetur, et sic in infinitum, nulla enim d tu ratio cur una Satisfactio possit applicari sine Satisfactione potiusquam alia. 5. Si satisfactiones sunt media, media sunt raequisitionis et impetrationis gratiae non ero applicationis, quia Deum proprie respiciunt non homines. Denique etsi daremus media ista applicationem respicere, quis dixerit contrarium applicari per contrarium, lucem Per tenebras, S lutarem medicinam per propinationem Venenil An perseeta satisfactio

Christi iis mediis applicabitur, quas ipsius persectioni manifeste derogante illi sunt injuriosa '

732쪽

672 DEAEATIAPAcTIONI cΠ sTI PERPEcTIONE. IDIsPUT. xx r. X. Tertio nullam fieri ii juriam Christo ejusque Satisfactioni ex eo pertendunt, quod Satisfactio Christi et hominum non sint enuam Socim et ejusdem ordinis, quae causandi Vim inter sese partiantur, se subalteram et subordinatae, ea ratione ut humana satisfactio tanquam in Hora Christi satisfactione pendeat, et inde vim suam et eficaciam omnem mutuetur Sic nihil decedere satis tioni Christi, sed potius majorem Iaudem accedere; Μtuorem esse Christi gloriam, si dicatur non solum pro peccati nostris satisfecisse, sed etiam id membris suis donasse, ut per ejus gratiam et Virtutem etiam aliqua ex parte ipsa sati ne rent, quemadmodum potentiam Dei commendat et celebrat qui dicit Deum

non solum per se, sed etiam per seros suos miracula ere; sic Em-- citatem meritorum Christi magis elucere quae non solum per se possunt expiare peccata, et reatus peccatorum, Sed etiam Score ut merita Aan torum vim habeant expiandi reatum poenae temporalis; quemadmodum Deus instituit, ut secundas causae non sint otiosae, sed cum ips prima causa ad res producendas conveniunt, quamis prima caus sine s---

dis res omnes aeque facile ac perfecte emere potuisset Sic ratiocinatur BeIlam. lib. ii de Indulg. c. 3. Quo pertinet etiam alia ejusdem generis Exceptio Satisfactionis Christi virtutem et plenitudinem non imminui, quia si non satisfecit immediate pro omni poma, satisfecit tamen mediat quia vires nobis dat ut satisfaciamus. Bellam. lib. iv o P nit. cap. 16. Resp. Verum non una ratione fallitur. Primo quod onusas hic subordinatas et subaltemas fingit ubi nullae sunt. Nam ubi ausa solitaria est et unica, absurdum est subordinationem quaerere qum mures causa supponat. At hic ut jam diximus et in sequentibus sustus dicturi sumus, Scriptura tostatur clarissime Christum in praestanda satisfactione pro nobis solam et unicam causam fuisse,asa lxiii 5 Act iv. 12, 2 Cor. v. 14, c. Secundo, in causis moralibus subaltem eausa derogat primm quum instituitur praeter ejus authoritatem et mandatum V. g. non mi fit absquo Regis authoritatis detrimento prore aliquis institui citra usordinationem At istae Satisfactiones subordinantur Christo praeter Qua mandatum, Nihil enim unquam de eo tradidit, imo contrarium potius; non ergo sine insigni ejus injuria. sertio, causa illae non sunt subordinatae quae diVersos effectus producunt, subordinatorum enim qua talium idem os effectus o Christi et hominum satisfactio ex Adversariis effectus diversos producunt, illa quidem culpa et poenae aeterea remissi nem, ista ero poenae temporali sthlationem. Quarto, causa omnes auruordinatae totales sunt, totum sinieet effectum suo ordine singulas producunt, ut Deus et homo generant hominem, Deus ut causa prima et universalis, homo ut causa secunda articularis: Ita satisfactiones nostrae

si subordinantur satisfactioni Christi, debent totum effectum attingo lieo in ordine inseriori, ut et poenae et culpae remissionem obtineant non secus ac Christi satisfaction quod tamen Adversarii non dixerinti Undo

concludimus, nullam hic rationem subordinationis esse quaer-dam, imo haec plane ἀσο-ατα esse et incompossibilia.

XI. Hinc patet etiam vanum esse et ridiculum quod subjiciunt Christum Satis actione sua nobis dare Vires per quas satisfaciamus. Nam primo huic commento Scriptura repugnat, quae dies quidem Christum pro nobis mortuum ut peccat nostra purgaret, nosque a maledictione Legis redimeret, ideoque pro nobis satisfaceret Sed nuspiam quod ideo mortuus sit ut nobis daret vires satisfinendi. An ergo nos redemisse dicetur ut ipsi essemus nostri Redemptores, et persolvisso debita nostra ut ipsi ea solveremus tomo propterea dicitur per seipsum fecisse pu-

733쪽

DIAPUT XXII., DE SATISFACTiONIS CHRISTI PERFECTIONE. 673Ρropterea castigatio pacis nostrae super eum posita est, u cx ejus livoribus sanaremur propterea Satisfecit, ne nobis sit in posterum satisfaciendum. Secundo, ropugnat etiam ipsa rei natura et communis usus loquendi: Aliud enim est satisfacere, aliud praebere gratiam qua alius satisfaciat Nec unquam pro nobis satisfecisse bene dicetur, nisi qui seroauo debitum nostrum expunxit. Tertio, si Christus satisfacit mediante nostra Satisfactione, tum non semel satisfecisse dici potest, sed semper et quotidie satisfacere, nec per seipsum, sed per nos, nec tam pro nobis, quam in nobis; quae tamen omnia repugnant Scripturae verbis ot naturm rei. Quarto, si Christus dicitur satisfacere quatenus gratiam dat satisfaciendi ergo pari ratione dicendus esset credere et resipiscere, quia largitur gratiam credendi et resipiscendi, quod nemo non ridet absurdum esse. Denique si haec ratio Valeret, ater et Spiritus Sanctus non minus pro nobis satisfecimo dici possent, quod absurdum est et inauditum nam et Christo vim eam omnem dederunt quae ad satisfaciendum fuit necessaria; et pios animi motus et constantiam in aerumnis nobis largiuntur. XII. Quod vero majorem esse Christi gloriam statuit Adversarius, si dicatur non solum pro peccatis nostris satisfecisse, sed etiam id membris auis donasse ut per ejus gratiam et Virtutem, aliqua ex parte etiam ipsa satisfacerent, Supponit semper πρῶτον οἰ- quod Satisfactiones nostrae subordinentur Satisfactioni Christi, cum contra illi aperto repugnent et adversentur. Et sane cum gloria Christi in eo posita sit ut solus sit et

persectus Redemptor noster, Quis dixerit facere ad mavorem Christi gloriam si dicatur habere socios Quasi major sit Dei gloria, si dicatur

multos ab ipso sactos creatores, quam dicere illum solum esse omnium Creatorom. Nec ratio a miraculis Ρctita contrarium evincit; nam quando Dous dicitur miracula sacere per homines, Deus solus Proprie et realiter miracula facit, homines Vero sunt tantum instrumenta moralia ad quorum praesentiam Deus operatur. Non magis urget quod a causis so- eundis ducitur argumentum, quippe longumclatumque discrimen inte cedit inter utrumque. Nam licet Deus qui utitur causis secundis, possit

sine illis oporari et ita iis utatur ut nihil decedat propterea gloriae suae, quia hoc non sit ex indigentia, sed ex indulgentia, et quidem ita ut causae prima laus illi maneat illibata qua in nullam aliam causam transferri potest, Non potest idem statui respectu Redemptionis et Satis actionis Christi, quia ut hoc infinitam Virtutem postulat, ita peculiare et

proprium debet esse causae principali, quae impatiens est consortis. Fateor quidem in salutis negotio nos non debere esse otiosos, scd salutem noStram operari cum timore et tremoro, hil ii 12, atque ita esse mi σον - Θυς 2 Cor. i. 1, 2. Sed haec cooperatio non rospicit acquisitionem salutis, quas Christo soli propria est et incommunicabilis aliis, sed tantum applicationem, non ad solutionem praestandam, quan Christus abunde praestitit, sed ad solutionem praestitam amplectendam, non quae sit causa et fundamentum juris ad salutem propter quod conferatur, sed tantum via et medium ad eam per quod adeatur.

XIII. Sed persectionem Istam Satisfactionis non evincit tantum Dignitas Personae, Sed probat etiam 2. Unitas O ei Mediatorii, et oblati ni a Christo ex isto ossicio peractae. Nam si unicus est tantum Redemptor noster ut passim Scriptura testatur, Act iv. 12, 1 im ii. 6, 1 Cor. iii 11, Joh. xiv. 6, Si unica ejus oblatio et sacrificium quo in

perpetuum consummantur sanctificati, unica obedientia qua multi comstituuntur justi, unicum pretium quod datum est ad redemptioncm aniniarum nostrarum ut Paulus non semel docet, Rom. V. 18 Hob. X. 10, 12, et ix. 26, 28 Act. X. 28 utique plena esse debuit c onmibus nume-Dj0jtirocli QOO JIC

734쪽

674 DE AmsFACTIONis CHRISTI PERFECTIONE. DIsPuT. xxii. ris absoluta ejus satis actio : Alias nec finem intentum assequi potuisset. nec solius Redemptoris laudem mereretur. Quis enim jure dixerit uni- eam esse Christi obedientiam, unicam oblationem quae Plenam rectemptionem et justitiam sit nobis adepta, si aditu supersunt Mim poenaea fidelibus in hoo vo in altero seculo serendae, si aliud sacrificiun ιλα- τώων adhuc requiritus Nec reponi potest unicae Christi oblationi hoe totum rito acceptum fieri, quando ab ea ipsae hominum satisfactiones

omnem suam im mutuantur. Nam praeterquam quod supponiturio

tis talos dari poenas et satisfactiones quod nunquam probabitur, visum etiam est talem vim a satisfacuone Christi operibus nostris aut aaionibus posse communicari, quando ea tota ab offici ejus oritur et mnclo quod Christo proprium esse et incommunicabile negare non audenti Non negaverim equidem vim quandam et emcaciam a merito Christi in nos et opem nostru defluere, ut scilicet deinceps et personae et opera Deo grata sint et accepta, atque adeo ut sensum gratiae Dei in nobis magis ac magis confirment. Sed dari iIlis Vim merendi vel satisfaciencti, noe Scriptura dixit unquam, nec rei natura pati potest, nisi quod Christo proprium est in fideles transferamus. XIV. IIo vero adhuc luculeutius confirmatur ex ipsa Memptoris nitates Nam a praeter Satisfactionem a Christo praestitam alia quasdam supersunt homini exsolvenda ad redemptionem totulem et a culpa

et a poenis omnibus obtinendam Quis non ridet gloriam Redemptoria inter Christum et fidelos dividi, atque adeo perperam hoc illi nomen insolidum vindicarii Et sane Bellam. licet lib. V. de Christo Eap. I, agnoscat quartum ediationis modum qui fit per solutionem et satiata tionem Christo soli competere tamen alibi sibi turpiter contradiceris fatetur Redemptoris nomen aliquomodo Sanctis mos tribui, lib. i. cle Indulg. cap. 4 At si largo modo Redemptor appellatur quicunque liberat alium ab aliquo debito, non erit absurdum si sancti Viri cuiquomodo, id est secundum aliquid non simpliciter, et largo modo non in rigore Verborum esse Redemptores nostri dicantur.' Unde patet quam injuste Adolphus quidam Godefridus Volusius ex Pastore Hanoviensa Apostata actus, et nunc concionatorioguntinus in libro, quem non

ita pridem publici juris fecit u titulo Aurorae Pacla Religiosae clivinast

veritati amicae ubi seudoinenotica pridem explosa renovans onauia, Augustanae eonfessionis socios qui Lutheri partes sequuntur ad Synoetismum cum Ecclesia Romanu ineundum hortatur, et quibuscunque -- test modis errores exitiales, foedissimam idololatriam, et Tyrannidem intolerandam Babylonicae eretries vel incrustare vel propugnare at

git, ut sero ab iis fieri solet qui desectionem factam tueri, et alios in id in praecipitium secum pertrahere conantur, Celeberrimo Maresio, nobisquEgrandem mendacii dicam homo mendacissimus scribat, pag. 4; Ii quidem quod imposuerit Bellar no quod scripserit, lib. i. do Induin eap. 4 Sanctos esse quodammodo nostros Redemptores; in in Ero quod asseruerimus disp. 1. do Secess. h. 33 Pontificios alios Mediatores otiam Redemptionis excogitasse quam Christum, aliud meritum eoram Deo quam ipsius obedientiam,' Rc. Quasi Vero haec ipsissima non sint Bellamini verba quum dixit loe citato, non esse absurdum,' aisancti viri aliquomodo dicantur Redemptores nostri.' Quasi constans

apud ipsos non sit sententia Sanctos non tantum ediatores esse, quorum intercessione sint exaudiendi homines, sed meritis servandi, una Sacerdos inmissa petit remissionem occatorum et salutem non tantuari per preces Sanctorum, sed et per eorum meritia. Quas Pius V et Gregorius xiii passiones Sanctorum non asserant esse justas pro Poenis com-Dj0jtirocli QOO JIC

735쪽

DisPUT. xxII. I DE SATIAFACTIONI CII RISTI PERFEcTIONE. 675 pensationes et Verussatisfactiones. Quasi dentitue, suis quemque Christianum et aliorum meritis salutem suam acceptam ferre debere non doceant. At si necessariae sunt satisfactione nostrae, nec sar a merita quibus redimamur a poenis debitis et vitam acquiramus : Quid verius dici potuit quam alios ediatores etiam redemptionis ab ipsis excogitari in quibus fiduciam collocent praeter Christum, et alia merita praetor ejus obedientiam 3 Innumera sunt istiusmodi, quae isti Sycophantas objici possunt, quibus sacile in ruborem dari potest nisi frontem plane posuerit Sed do his alibi erit dicendi locus, quum Vanissimi hominis malam fidem sumus demonstraturi Nunc enim alio nos Vocat instituti nostri ratio. XV. 3. Argumentum petitur a Gravitate poeno quae Christo imposita est; am si ille poenas omnes nobis debitas tulit, fieri non potest quin plenissima fuerit ejus satisfactio. In eo enim persectio ejus posita est, ut nihil omiserit ex iis quae a austitia divina requirebantur ad sui satisfactionem, sive in observatione mandatorum, sive in poenarum lations quae a sanctionibus Legis denuntiabantur At utrumque a Christo impletum esse res ipsa amat. Non modo quia omnem implevit justutiam Patri obediendo usque ad niortem, Matth. iii 16 Phil. ii. 6, 7, 8 Heb. X. 6, 6, 7, Verum etiam quia patiendo illud omne tulit quod Lex peccatoribus imponebat, siVe quoad damnum per desertionem, siVe quoad sensum per maledictionem. Hinc Vere dolores nostrosimulasse et languores portasse' dicitur, rimo attritus et Vulneratus propter iniquitates nostras,'

Isa iiii 4, 6. in dicitur factus καταρα Gal. iii 13, et ieccatum,' Cor. v. 21. Hinc, Rom. iii 32,inter ei non pepercisse perhibetur por με ωσιν, id severissime illum habitisse, nulla in filium crudelitate, sed ardentissimo salutis nostras amoreri Quo pertinent lachrymae illae et preces vehementissimae quas Christus dicitur fudisse, IIob. V. 7, et summa Christi tum in horto tum in cruce agonia. De quibus alibi, quum de Veritate Satisfactionis disputatum est. IIaec quippe Oninia graVissimam fuisse poenam Christi et Legi apprime respondentem arguunt luculenter; Quid enim Lex peccatoribus imponebat nisi maledictionem 3 haec unica est et tota poena quam iis interminabatur, At Christus maledictionem istam tulit, factus ipse maledictio Poenas ergo nobis debitas omnes tulit,

atque adeo Vere et plene pro nobis satisfecit.

XVI. Quid vero hic Advorsariis Christum quidem pro omni culpa

et poena etiam aeterna satisfecisse acile concedunt; Sed negant eundem pro poena temporali pariter satisfecisse : Itaque non emo absurdum ut eam nos pendamus. Sed ut nihil jam dicamus de distinctione culpae et poenae, o remissione unius cum retentione alterius, de qua mox erit di forendum Dico salsissimum esse quod supponunt Christum pro quadam non ro omni cena satisfecisse. Ubi enim quaeso dimidiatam hanc Christi Satisfactionem Scriptura memorati bi pro culpa quidem omni, at non pro onini poena Christum satisfecisse docet ' Nonne ubiquo universaliter Christum pro peccatis omnibus nostris passum esse asserit φQuis ero non exhorrescat, quam Christo semper Ecclosia tribuit totius Satisfactionis et Redemptionis noΑtrae gloriam, eam nunc ab istis imminui et decurtarii Nam si Christus pro poena temporali non satisfecit, Ergo non est noster ex asse Redemptor Quippe cum redemisse non dicatur nisi quatenus satisfecit, patet eum neque nos ab istis poenis red misso pro quibus si istis fides habenda minime satisfecit. Sed longe aliter Paulus. Quorsum enim Christum assereret Chirographum quod erat nobis contrarium delevisse, tulisseque de medio et cruci affixisse, Col ii. 14, si poetis quaedam quae sunt istius Chirographi ars non exigua non exsolutae sunt a Christo, et a nobis pendenda, Quorsum vina Christi obla-

736쪽

tione' dicerantur in perpetuum consummati qui sanctificantur,'' IIob. x. 14, si aliquarum poenarum pro quibus Christus non satisfecit reatu adhuc tenentur Rursus Christus absque omni dubio pro iis poenis satisfocitquas ipse porpessus est, quo enim fine tot passiones subiisset, nisi ut Dei justitis satisfaceret; At poenas temporales in corpore suo et vivens et moriens perpessus est, ut Scriptura docet Ergo satisfecit et pro poenis temporalibus. Denique a Christi Satisfactione non excludendam esse liberationem a poenis temporalibus Vel ex ipsis Adversariorum hypothesibus colligitur Quum enim quis per Baptismum recipitur in numerum filiorum Dei, vel quando quismartyrium pro nomine Christi patitur, docent ei condonari debitum universum poenae, ita ut pro peccatis ante Baptismum et martyrium commissis nulla cena temporalis luenda remaneat, quod expresse habet Bollarm. lib. iV. de Henit. cap. 1. Supe est ergo quod si condonatur poena temporalis, condonetur propter Christum Nihil autem omittitur propter Christum, pro quo Christus non satisfecerit. Quod Bellarminum compulit vi Veritatis victum ibido sa- teri etiam, restituta amicitia per gratuitam Dei misericordiam, et per redemptionem quae est in Christo, posse Deum universum poenae debitum

semper condonare,' lib. V. de Poen. c. 1.

XVII. 4. Argum suppedita Dei Approbatio: Si enim Deus et Personam et oblationem Christi ita approbasse legitur, ut non modo utramque lubens acceptarit ad Redemptionem nostram, sed etiam inde placatus sit et reconciliatus hominibus, dubitari nequit sacrificium istud et satisfactionem persectissimam fuisse. Nec enim Deus Judex us-tipsimus imperfectam satisfactionem accoptare Vel illi testimoniumst eationis perhibere potuisset; At Christi personam et oblationem Deo probatam fuisse clarissime colligitur, Non modo ex destination ejus in sacerdotem quae ab ejus beneplacito fluxit, Heb. iii 2 Col. i. 19, 20, ex inauguratione ad munuscum coelitus clamavit, me est filius ille meus dilectus in quo acquiesco, Matth. iii 17, non tantum miraculorum Vari rum patratione, ex quibus ipsum Virum a Deo approbatum fuisse demonstrat Petrus, Act ii 22, Sed praecipue ipsius Christi Resurreetione quae non modo luculentum fuit Deitatis ejus testimonium, unde dicitur μον. Mi declaratus filius Dei potenter per resurrectionem a mortuis, id. voluti solenni decreto pronuntiatus Rom. 1, 4, sed etiam illustre persectissimae satisfactionis argumentum. Nam nisi cumulatissime satisfecisset, Quo pacto Deus qui ut Judex eum morti tradiderat ad redemption 1 nostram voluisset eum n morte excitare ' An judex sponsorem vel debitorem liberat a carcere, nisi prius plena solutione praesuta 8 An placatum so ot conciliatum eo es debitori exhibebit, si poenam aliquam adhuc ab eo est exacturus 3 Deus autem et Christum ipse excitavit, ideo dicitur suscitatus per gloriam,' id potentiam latris, ' Rom. i. 4, et Aet ii 24 hunc Deus suscitarit solutis doloribus mortis, quia impossibile oratium ab ea detineri,' Et plene sibi satisfactum esse testatus est, cum non tantum eum ex mortuis Xcitarit, sed et propter persecussimam obedientiam summe exestini et passiones ejus amplissimo praemio eoronavit, Phil. ii. 6, c. Heb. it. Unde dicitur, Justificatus Spiritu, ITim iii 16, et 'suscitatus propter nostram justificationem,' Rom. iv. 25, quia et ipse justificatus est a Patre, id probatus tanquam Hene defunctus ossicio suo, et nos in ipso justificati sumus, quum perfectam ab eo peccatorum expiationem obtinemus, cujus resurrectio documentum est cortissimum. Quippe ut inmorto solutionem habemus, ita in Resurrectione Apocham qua ater testatur sibi abunde satisfactuni esse. Ne posset Apostolus dicere nos esse Deo reconciliatos per Christi san-

737쪽

guinem Rom. V. 10, si poena satisfactoria adhuc nobis serenda ex Doljudicio incumberet. XVIII. Dicent foris, ita enim loquitur Bellarm. lib. iv. do Poenit. cap. 1, ' Non quidem fieri posse ut pro instauranda amicitia cum Deo homines satisfaciant, sed restituta amicitia per gratuitam misericordiam Dei, et per redemptionem qua est in Christo Iesu, posse quidem Deum

universum poenae debitum semper condonare, ut certum est eum facere,

eum primum nos per baptismum in filios recipit, Vel cum martyrium pro nomine ejus subimus, sed osse etiam id velle ut cum peccamus post baptismum, amicitia quidem gratia poenitentibus et peccata sua confitentibus restituatur, sed maneat tamen debitum luendae poenae qua justitis satisfiat.' Hic ero 1 primo gratulamur Advorsario ingenuam veritatis consessionem, dum fatetur Deum post redemptionem Christi, 'posse universum poenae debitum semper condonare,' ut facit in baptigatis ot maruribus. Nam si hoc Vorum ut sane est Verissimum, quis potest locus esse amplius ullis satisfactionibus humanis Α sorte, quod Deus non contentus Christi satisfactione alia insuper a parto nostri postulet 8 Sod hoc nec Scriptura dixit unquam, nec unquam Probabitur. 2. Falso supponit amicitia semel restituta posse exigi debitum 1 endae poenae qua justitias satisfiat. Nam haec sunt o -τατα, Justitiam exigere poenam, et Amicitiam sacer gratiam. An scrvat Deus amicitiam eum iis quo ut adversarios terribili judicio et fervor ignis orantis prosequitur 3 firmane censebitur amicitia inter Iacobum o Potruius ille amicitiam spondens totum furorem in hunc effundat Quid quod ex eo sequeretur amicum Dei posse condemnari, quod expresse negat Apostolus Rom. viii. 1 Fateor quidem amicis Varia imponi poenas nec Deum ipsis parcore, sed istas poenae sunt paternae medicinales et castigatoriae, ut infra dicemusa non satisfactoriae de quibus quaeritur. XIX. Quinto, Eadem Veritas astruitur ex vectu Statis etionis Christi, qui triplox vulgo censeri solet, Expiatio, Remissio, Consummatio impiatio

peccatorum, et propter eam eorundem Remiari naummatio, seu γ

fectio fidelium ex xpiatione et remissione pendens. Si ergo Christus triplicem istum est tum per Satisfactionem suam ita plene produxit, ut nihil addenduin supersit nemo negare poterit persectam fuisse omnimode ejus satisfactionem, persectio enim effectus, persectionem caussa necessario arguit At ista persecto a Christo fuisse praestita luco memdiana clarius ostendi potest. Primo do Eae citione Scriptura non semel plenam a Christo peccatorum omnium nostrorum purgationem esse sactam docet Heb. i. 3, dicitur per seipsum purgation peccatorum facta sedisso ad dextram Mestatis in excelsis,' sic Hob. ix. 14 ejus sanguis purgat conscientiam ab operibus mortuis.' Sed omnium clari sim Johannes in prima Epist quum non tantum propitiationem esse ait pro peccatis totius mundi, cap. ii. 2, sed etiam ' rius sanguinem purgarenos ab omni peccato,' cap. i. 7. Nam si ab omni peccato Ergo non tantum ab Originali, sed et ab Actuali, a mortali, sed et a veniali Non modo ab iis quae ante baptismum sunt commissa, sed quae post eum Subinde perpetrantur Non ad eluendam tantum culpam, sed et ad purgandam labem et maculam. Frustra regeres cum Bellarm. agi hic de remissione culpae, non poenae, et Christi quidem sanguinem ab illa nos omnino purgare, sed non pariter ab ista Nam praeterquam quod absurda est et ridicula haec distinctio ut dandam dicemus, quia non aliter nos mundat a peccato, quam ejus poenam serendo itaque si ab omni poe--to Purgat, ergo omnem ejus poenam tulisse debet Johannos viam illi praecludit, quum non tantum dies sanguinem ejus nos mundare ab

738쪽

omni peccato, sed ita ut communionem Oum ipso habeamus, ,er T, Jam communio ista haberi non posset nisi sublata omni culpa et poena. XX. Eodem etiam pertinet quod Paulus Rom. iii 1 diei nullam amplius esse condemnationem iis qui sunt in Christo,' et Ver 34, neminem accusare Vel condemnare posse electos Dei quia Christus mortuus est, dic. Quod luculenter docet Christum plenam omnium nostrorum peccatorum expiationem secisse. Alias si poena adhuc quaedam superesset serenda, daretur semper aliqua condemnntionis ratio, quod expresse negat Paulus. Non dicit quidem nihil esse condemnationa dignum in fidelibus ; nam quandiu manet in nobis caro et peccatum, manet Rutem semper quandiu in terris Versamur, manet etiam reatus et condomnabilitas quam peccatum post se necessario trahit, scilicet meritum intrinsecum culpae, quod contra Adversarios persectionem sanctorum et impe anuam

asserentes constanter defendimus. Sed dicit tantum nullam esse condemnationem, uia licet reatus potentialis, id meritum ejus internum, sempersequatur peccatum, tollitur tamen reatus actualis seu obligatio ad με- num, et condemnatio quae eam sequitur, quia Christus maledictionem Logis pro nobis serendo eam omnem a nobis abstulit, ut jam securo gloriari liceat in Domino, et hostibus nostris insultando dicere eum Paulo, Rom. Viii. 32, &c. Qui proprio filio non pepercit, sed pro nobis omnibus eum tradidit, quomodo omnia non gratificabitur cum ipso 2 Quis intentabit crimina adversus Iectos Dei' Deus est qui justificat. Quia

eondemnabit Christus est mortuus,' e. Sed cur ergo tam multa patimur etiam post justificationem, regerit Bellam. Resp. Non patimur ut Deo satisfaciamus, sed ut fidem et constantiam nostram testatam faciamus, non ad punitionem judicialem, sed ad correctionem paternam, non ad justificationem consequendam, sed ad sanctificationem promovendam. Alias si poenis quibusdam adhuc adjudiearentur fideles non posset dicinuliam esse condemnationem, et ut .V. adhuc sortius reddit, nihil condemnationis. Hoc vidit homas, Nihil damnationis,' inquit, est residuum, quia et tollitur damnatio quantum ad culpam et quantum ad poenam. Sic Salmero, ostendit cos qui Christum sectantur, ab omni malo culpae et poena liberatos esse.' Neque hic audiendi sunt qui, Iuntiaulum non quoscunquo Christianos designare, sed eximios quo dam quibus nimirum conversatio sit absque peccato, quia loquitur de iis qui non secundum carnem incedunt, sed secundum spiritum.' Nam falso supponunt pomo dari ullos Christianos qui non incedant secundum spiritum, sed secundum camem: At Paulus non externa professione, sed interna Veritate Christianos metitur, nullum enim Christianum agnoscit

nisi qui sit in Christo, nullum autem vult esse Christi nisi qui spiritum Christi habeat, Vor. 9 Si quis non habet spiritum Christi, Is non est

ejus.' Ergo quod addit Apost. qui non ancedunt secundum carnem, sed secundum spiritum,' non est restrictio eorum qui sunt in Christo, sed ei, νησις siVe descriptio Verorum Christianorum, Ut nemo possit esse in Christo qui non ambulet secundum spiritum, et non secundum carnem. Quo pertinet illud Athenagoras in Apologia, ο ς ηι -- πινη - εἰ εὐπ- ρινε ται - πον emo Christianus nequam, nisi professionem simulet: me aliis vero qui praeter nomen Christianitatis nihil obtinet non agitur, nec debemus esse sollieiti. XXI. Hujus autem persectae expiationis memorabilis extabat typua in Sacrificiis hilasticis quae a loge praescribebantur; am Dominus qui exactissime omnes expiandi ritus per osem exequitur, uspiam tamen hanc aut illam satisfaciendi rationem constituit, sed totam in sacrificiis compensationem requirit. Qui fit autem ut nullis prorsus operibus admissa delicta procurare jubeat, sed sola in expiationem sacrificia requi-

739쪽

rat, nisi quod ita testari Voluit unicum esse sati actionis genus, quo judicium suum placatur Quippe ea quae tum offerebant sacrificia Israelitae, non ab hominum opera, sed a sua Veritate, hoc est vero Christi s erificio aestimabantur. Neque hic audiendus Beliam qui lib. iv de Henit cap. 16, dieit sacrificia ista immunditiem tantum legalem et poenam temporalem expiasse, sed non culPam et poenam aeteream, ex sal. 1i. Nam etsi damus Vere et realiter non potuisse expiare peccatum, quia nulla fuit victimarum et cum Dei justitia, et cum hominis peccato proportio, Heb. . 4, 6, sed tantum potuime purgare quoad puritatem carinis, id munditiem legalem Heb. ix. 13, Certum tamen est typice et figurative perfectum Christi sacrificium quod corpus est omnium umbrarum repraesentasse, ut eo tendebat tota Le Caerimonialis, Imb. x. 1. Ita si non alia expiationis ratio praescribitur quam per sacrificia, signum est non alibi quam in sacrificio Christi quaerendam esse expiationem nostram. Nec obstat locus Hal. Ii., quia non agit de sacrificiis in se spe talis quoad Do institutionem, sed quoad hominum hypocritarum abusum qui externum cultum ab intem separabant, et cortici Aou literae haerentes, mysterium et Veritatem spiritualem negligebant, cujusmodi s inficia vere Deus ejicit et detestatur. XXII. Ut vero haec expiatio in omnibus sacrificiis hilasticis occurr hat, ita luculentius patebat in solenni et anniversario sacro quod die expiationum fieri solebat, et in Hirco vivo qui debuit amandari in desertum, do quo dicitur, LeV.XVi. 20, 21, 22, quod Aaron utramque manum super caput hirci imponeret, et confiteretur super eum omnes iniquitates filiorum Israelis, et omnes praeVaricationes eorum ex quibusvis e eatis, et cum eas hirci capiti imposuerit, amandabit eum in desertum per manum Viri parati, et portabit hircus ille super se omnes iniquitates eorum in terram inhabitabilem,' seu desertam ct ab aliis quae habitantur divulsam. Ex quibus colligitur non unius vel alterius peccati saetam fuisse tum expiationem, sed omnium omino Eo die expiati nem faciet pro Vobis, ad mundandum os ab Omnibus peccatis o tris coram Johova mundabimini.' Atque haec videtur fuisso ratio quare hircus iste amandaretur in desertum proeul a sanctuario, ut scilicet notaretur remotio et elongati perpetua peccatorum a facie Dei qui in Sanctuario apparebat. Et hinc etiam non male conjicit Celeberrimus Bochartus in eruditissimo opere de Animalibus,di ii. c. 56, rationem nominis Agage quod hic occurrit, quum dicitur, Er. 8 duobus hircis imponendas esse sortes, unam IehoVae, alteram ristyx Agraeli, ut nimirum designet separationem et remotionem hirci qui debuit in desertum mitti; Et nomenclatio poti potest ab Arabibus apud quos verbum Agesa -ο- Nere et separare significat, unde formari potuit Agagit quod Hebraei,)ουν Agaget efferunt, quod Meισπιν et ἀναχ μιν notabit. Ita recte hi obrum unus dicetur Domino fuissct servatus, nempe ut super altare mactatus illi esset in sacrificium, quod de victimis passim legitur alter servatus , R x, ad Azazel re. ἀναχώρησιν ad separationsm, ut in locum deserti remotum et ab aliis separatum deduceretur, qui Ver 22 dicitur 'aeri' a ferti eaecisa, seu diuulsa. Si optimo duorum istorum hircorum sep ratio respondebit duplici Anathemati quod sustinere debuit ille qui poenam peccati serebat: primo ut esset Deo saee utpote ipsi ad satisfactionem justitis oblatus Seoundo ut esset ab adiis separarumtanquam νικώ- τάρατος et exitio devotus Quod utrumque per Anathema designari observant Viri docti. XXIII. Soeundus offectus Satisfactionis Christi est Remissio pereat rum, Eph. i. 7 Heb. ix. 16, atth. xx i. 28, ex qua non minus quam ex

740쪽

680 DE ATISFACTIONI CHRIsTI PERFECTIONE. DISPUT. xxir. expiatione persectio eius Vincitur, Quia non unius tantum aut quorundam, sed Omnium peccatorum per eam remimionem consequimur.

COI ii. 13 Virificavit nos, condonati omnibus offensis nostris; ' in1. citi. 3 condonat omnes iniquitates tuas;' Act. X. 43, Muictrophetae testimonium perhibent, remissionem Peccatorum accepturum in ejus nomine omnem credentem in ipsum.' Sic alibi in formula foederis tostatur

quod peccatorum nostrorum non sit amplius recordaturus,' Jer xxxi.

34, et Heb. X. 17, imo ista quaeratur iniquitas populi sui, quod non possit inveniri, Jer. I. 20. Jam ubi plenaria est peccatorum remi sio, ibi plenam etiam satisfactionem esse necesse est, quandoquidem illa istius effectus est et mictus inseparabilis; nec alio tendit satisfactio quam ad remissionem fidelibus obtinendamn Si ergo perfectus est effectus, persecta causa debet esse. XXIV. Ut ab hoc se expediant Argumento distinguunt in peccato cuia

pam et poenam, et utriusque remissionem Et remitti quidem omnem peccati culpam censent, Sed non statim omnem Poenam, remanere enim aemper etiam remissa culpa luendam poenam temporaIom. Haec solennis

est ipsorum distinctio, cui totum hoc satisfactionum et poenarum hum narum commentum superstruunt; Sed ipsius falsitas multifariam potest demonstrari. Non negamus quidem poenam et clupam posse distingui Et revera distinguenda esse, Quando culpa ipsius est peccatoris At poena Iudicis eam infligentis : Culpa causa est quae poenam post se u hit At poma offectus caepae. Sed negamus remissionem utriuSque Posse unquam sejungi 1. Quia hoc pugnat cum natura rei: Nam sic ad eu1pam refertur poena, ut haec in illa esse non possit, poena enim non est, nisi quae alicujus culpae Poena est, eam enim a culpa oriri, et propter eam

infligi jamjam diximus; si quis ergo a culpa omni liber est, eundem

etiam a poena immunem esse neceme est, quia sublata causa non postsi

non tolli effectus poterit ergo cui remissa est culpa affigi et cruciari, sed puniri non poterit, quia poen dicit Obm ad culpam, a qua non m in separabilis est, quam umbra a corpore Frustra Vero hic Bollarm ., lib. D. de cenit cap. 16, regerit, 'multa esse quae sine certis causis non orirentur quae tamen Orta manent causis pereuntibus, ut aedificium sine aedificatore non fieret, quod si semel actum fuerit manebit, licet continuo aedificator pereat.' Nam quae causis pereuntibus manent, ex camsi antequam ipsae perirent jam effecta orant, ut aedificium quod manet etiam extincto architecto. At causa semel extincta nihil amplius emcitve essicere potest, ut architectus semel mortuus nihil amplius edificat. Hic ero non quaeritur, An poenae jam antea ob culpam peccatori inmotae, si ei postea culpam remittat Deus, eo momento ipsae pariter ab Ioantur; sed de iis poenis quaeritur quas admissa a peccatore culpa os quidem merita, quasque nisi aliud accidat in peccatoris caput certissime aliquando est accersitura, sed quae tamen nondum sunt ei inflictae, An scilicet culpa quae ipsas non dimissa paritura erat, dimissa a nihilo socius parere queat ' Quod si dicatur, necesse est ut vel negetur culpam quae remittitur tolli, vel statuatur causam licet sublatam et abolitam aliquid tamen emcere posse quod utrumque absurdissimum. Quid quod hic Adversarius confundit causam incientem physicam cum causa meritoria et morali, nec enim culpa proprie emit poenam quomodo Architectus domum, sed meretur tantum et post se trahit moraliter.

XXV. 2. Pugnat cum oris ratione et ordin4isi loquendi usu Nam praeterquam quod nec ἀφιεν- nec χαρίζεσ- quae duae sunt Voces quibus peccati remissio designatur vulgo dies possit is qui peccatum impunitum