장음표시 사용
361쪽
exornati, nec a musica sua unquam cessabant: sequebantur cum simili saltandi genere quatuot alii cum praelongis cucurbitis , agmen duodecim claudebant tubicines. Nublus in foro puer, nulla comparebat mulieri Chorea tantisper intermissa, jussit curio corribes aliquot bellariorum, quorum genS est avidissima, inter praesentes spargi. Re matres animadversa protrudebant in publicum liberos, cupiditate diripiendi metum exsu perante. Idem ut muliereS quoque de latebris proritaret , numismata , tintinnabula. lanas tinctas , & grana vitrea colorata lorico conspicuo proposuit. Prorepebant hae quoque sensim ad haec munuscula diripienda. Considere deinde omneS una cum pueris eo sub obtentu , quod direptione fatigatae essent, simulque choreas instaurari jussit. Tremebant principio, fugam circumspectabant, oculos velabant: sed gravi Sa. cerdotis oratione confirmatae saltantes libere
362쪽
3 o LIBER QUINTUS. domum spectabant, & metum illum inanem
deponebant. Habent prieterea alia etiam animi relaxandi , & ludorum genera. Uulgare es sagittis ad metam jaculari. Peculiaris se se exhilarandi ratio interdum adhibetur , quam paucis enarrabimus. Cultellum, forficulaS, numismata , aut simile quid victoridopaciscuntur, & meta intervallo centum sexaginta passuum defigitur , ad quam UnuSconcertantium eXcurrere, Viamque relegere,
alter interea spicam tritici Turcici assam, ac e carbonibus tunc primum eximendam integram absumere debet qui prior opus peregit, praemio potitur. Videres angustias hominis spicam calore ferventem, quam vix manu tenere possit, edentis: lingua, dentes, palatum misero sic aduruntur , ut cuticulam ex ore digitis eXcipiat: urgent circumstantes, ostentant victoriae amittendae periculum, coguntque grana integra horridas
363쪽
CAPUT I . 3 Iinter gesticulationes glutire, ut spicam ante aeriiuli reditum absumat. E massa resinae, quam arbor quaepiam suppeditat, exscindunt pilam admodum elasticam globi tormentarii, maximi moduli, magnitudine , libras interdum quinque supra viginti ad pendentem, & cultro tamdiu circumcidunt , dum perfecte rotundetur. In duas deinde turmas intervallo octo passuum
se dividunt, & pilam pede, vel tibia in
adversam turmam propellunt ; tibiam vero alii fascia quadam obvolvunt, alii ostenta tionis causa nuda, ac idcirco foede intumescente utuntur. Adversarius pilam exceptam flexo dextro poplite terrae allidit ope tibiae, arque ita remittit. Cavent autem
solicite , ne in vultum cujusquam incidat, ac sanguinem pondere , & impetu eliciat. Cum ludendo nonnihil inardescunt, ad quadraginta , & amplius, passus a se recedunt,& rem non jam tibiis, sed capitibus gerunt,
364쪽
34α LIBER QUINTUS. pilam tamen ante in terram incidere; ac inde in altum subsilire sinunt, & capite
inter relabendum exceptam parti adversis remittunt. Lusus ut ut violentus in horas
protrahitur, maxime si partes ludo induugentes diversis constent nationibus de pal'ma concertantibUS.
Sedatior est ludendi modus, quo non' nulli se se oblectant. Μodulum ex argilla fundunt rotundum , quem , cum eXsiccatus est, resina coloris lactei ex incisa arbore profluente per vices obducunt, solique identidem exponunt, dum tenaci cuticula undique convestiatur. Nucleum deinde illum terreum aqua solutum exprimunt, cutem autem ipsam , cum se extendi facile patiatur , aere ingesto ad magnitudinem usui convenientem inflant : quae Cum non dum sit satis orbiculata , nec pondus ob tineat debitum , mensam eadem illa resin
perfundunt, & ad solem nonnihil indurari
365쪽
sinunt, qua deinde revulsa pilam involvunt,
inaequalitates explent, pondus quinque circiter unciarum conciliant, rursusque liquore eodem unde quaque vicibus iteratis perfundunt, ut glaberrimus essiciatur, ac demum siccant. Ludentes in circulum se dissiponunt, & pilam in altum pede excutiunt, ac relabentem pede iterum propellunt. Cerera ludorum genera, quae nihil habent peculiare , praetermittimus a .
a Resina, e qua pilae hae effingi solent , verosimiliter illa est, quam nos j a in resinam elasticam voeamus , & quae ad fluvium Amaronum, & in Guyana outcbu , vel Cacbucta diei siolet , unde barbari ad fluvium memoratum referente Condamine , cui prima resinae hujus notitia debetur Memo ires de I'Acad. des Selene es de Paris 1 31. pag. 3I9 fc in GuVana teste Barrere l. eit. pilas , urceos, & vasa variae figurae eodem fere, quo Moxitae, modo eringunt. De arbore , a qua resina haec progignitur , inter itinerantes non eonvenit , aliis eandem Hevenae Guyanensi, aliis cecropiae peltatae adtribuentibus. Galli arborem hane bois de Strinque Poeant. Lusimn eum eodem Pilae genere intomoebi etiam ad fluviiun Orinoeeo in
366쪽
Quaerat fortasse ledtor , an haec tri dia, & hi animorum aellus non aliquando in rixas, & iurgia degenerent. Sancte adis firmat Noster, tot annorum doetus experientia moxitas, nisi forte largius adhiberint , nunquam in rixas proruere, sed contentiones verbis plerumque definire siquando res ultra procedat, hunc fere cursum habere. Festo quopiam, signis inimia citiae nullis praecedentibus , inter amicas confabulationes, & potionis propinationes offensus alterum in hunc fere adgreditur modum: meministin' amice te ante menses aliquot mihi hoc, aut illud petenti denegavisie t memini equidem, reponit alter ,
more habent, sed pilam eapite, Vel humero dextro retundunt. Eundem frequentabant olim veteres Me-xicani, & Clavigero teste hodiedum eXereent Tauina. renses. Insulae S. Dominici incolae se se hoc eodem ludo jam olim oblectarunt, testante Oviedo , at pilam rerum variarum permistione confecerunt. Θuis divinet, undenam haec tanta nationum, tot per regiones sparsiarum in re non maXimi utique momentiigo aspirati .
367쪽
CAPUT V. 34s sed joco duntaxat putavi petivisse, alias daturus utique. At ille subridens nunc me, inquit, vindicabo igitur , & poenas a te pro injuria repetam. Bene habet, ait aemuluS: eia congrediamur. His dictis adsurgunt sedatissime, & alter alterius capil-lOS Una cum auriculis corripiunt , Sc an recte quisque adprehenderit , mutuo e se ipsis quaerunt: trahunt deinde semet, Vel-Iunt , torquent , colluctantur , omniSque vindicta, & victoria inde petitur, si detrahi alteruter in terram possit, quod ubi factum , finem habent inimicitiae: conside tur denuo , atque eadem, qua prius , hil ritate compotatur: rarissime quidem certe accidit, ut vel gutta sanguinis profunda
De connubiis , O liberorum educatione. Dotes, quas requirit, vir in muliere, quacum connubium inire cogitat, huc fe-
368쪽
346 LIBER QUINTUS.re reducuntur: ut sciat capillos viri pedi re , & ungere, ametque hoc ossicium, quoties, & quandocunque eidem collubitum fuerit: ad haec ut farinam triticiTurcici torrefacti in promptu semper habeat. SiqUa praeterea in adparando potu sic versata sit, ut favum illud oleum . de quo ante diximus, in amphoris supernatet ; si quotannis vestem sibi, ac marito consarcinet ; si pingere norit; si denique bene corpulenta sit, vel ipso , quo conjux elatus est, die procos invenit innumeros , sibique ex omni illa turba unum designat: amor enim, si quem tamen habuit, immo ipsa etiam memoria cum defuncto marito sepelitur; unis dς nova matrimonia tempore brevissimo coalescunt. In viro quaeritur non dexteritas modo
in venando, & piscando, sed etiam peculiaris quaedam propensio. Dispicitur etiam, an spem de se pra beat sementem tritici Turin
369쪽
cici, & gossipii temporibus su is faciendi,
colendique. Color denique quo magis fuscus, eo est: magis expetibiliS. Fidem to-.ri conjugalis frangere res est momenti Utrinque exigui : culpa facillime diluitur adseverando, se non quaesivisse, sed ad flagitum a eomplice fuisse invitatum. In delectu sponsorum maxime elucet gentis inconstantia, & mobilitas : mutant enim saepe intra horam vicibus repetitiS animum, neque, cur id faciant, possunt diiscere, cum scilicet nihil fere agant consilio, & pr via mentis deliberatione. Sed
nec inita, immo annorum etiam decursu firmata connubia , majore constantia retinent. Id tamen habet indoles nationis boni , quod nec amor, nec odium altaS agat radices: unde qua se levitate a toro Communi hodie separant, cras eadem iterum
jungunt : quemadmodum pueri cuiusdam mendacis dictum unicum ad dissuendam ,
370쪽
ita contraria alterius vox lassicit ad restituendam societatem. Mos apud nationes nonnullas erat, ut
filiis triennibus aut quadrimis puellaS aetatis ejusdem in con)ugium emerent oblatiS aliquot anati hus , gallinis , aut vilissimis idinodi muneribus. .ssitate jam ad Uira a connubiis hisce resilire non licebat, unde
cum mala fuerint gravissima consequuta , sacerdotum cura consuetudinem sensim a
Dici ex vero potest Moxitarum matrimonia pleraque egestate conciliari. In tota supellectile domestica sepe nec Olla coquendo cibo, nec amphora hauriendae aquae suppetit, sed commodato sumuntur a vici, ni S , nec deinceps facile restituuntur sponsi quidem certe vix quidquam, praeter Corinpora, sibi adserunt, nisi forte mulier le- Mum quemdam obsoletum, par anatum, &gallinarum cum totidem iussis i vir autem fascem