장음표시 사용
111쪽
LIBER II CAP. 16-21. 49 rapiunt plebes primores, iuVentus senes agmen Romauum repente incursant, turbant postremo deligunt locum flumine se silvis clausum, arta intus planitie et umida silvas quoque profunda palus ambibat, nisi quod latus unum Angriv rii lato aggere extulerant, quo a Cheruscis dirimerentur hic pedes adstitit equitem propinquis lucis texere, ut ingressis silvam legionibus a tergo laret. t is 20. Nihil .ex his caesari incognitum: oonsilia locos, prompta conlis noverat astusque hostium in emiciem ipsis vertebat Seio Tuberoni legato tradit equitem campumque peditum aciem ita instruxit, ut pars aequo in silvam aditu imoederet, pars obiectum aggerem eniteretur: quod arduum s sibi, cetera legatis permisit. quibus plana evenerant, tacite inrupere quis insugnandus agger, ut si murum succederent, gravibus superae letibus conflictabantur. sensit dux inparem comminus pugnam remotisque paulum legionibus tundi ores Iibritoresque exeutere tela et proturbare hostem iubet. mis losae e tormentis hastae, quantoque conspicui magis propugnatores, tanto pluribus vulneribus deiecti. primus caesar cum praetoriis cohortibus apto vallo dedit impetum in silvas conlato illi gradu certatum. hostem a tergo palus,
Romanos flumen aut montes claudebant utrisque necessitas 15 in loco, spes in virtute, salus ex victoria. 21. Nec minor Germanis animus, sed genere pugnae et armorum superabantur, cum ingens multitudo artis locis praelongas hastas non protenderet, non colligeret, neque adsultibus et Velocitate corporum uteretur, coacta stabile ad proelium contra miles, oui scutum pectori adpressum et in 5sidens capulo manus, latos barbarorum artus, nuda ora χ-deret viamque strage hostium aperiret, inprompto iam A minio ob continua pericula, sive illum recens acceptum Vulnus tardaverat quin et Inguiomerum, tota volitantem acie, fortuna magis quam virtus deserebat et Germanicus quo magis ad lognosceretur, detraxerat tegimen capiti orabatque insisterent
caedibus nil opus eaptivis, solam intereicionem gentis finem bello lare iamque sero diei subducit ex acie legionem laciem
dis castris ceterae ad noctem more hostium satiatae sunt. equites ambigue certavere. 11
112쪽
50 ORNELu TACITI ANNALIUM 22 Laudatis pro contioLe victoribus Caesar congeriem armorum struxit, superbo cum titulo debellatis inter Rhenum Albimque nationibus exercitum Tiberii caesaris ea monimenta Marti et Iovi et Augusto sacravisse de se nihil af didit, metu invidiae an ratus conscientiam facti satis esse. mox bellum in Angrivarios Stertinio mandat, ni deditionem properavissent atque illi supplices nihil abnuendo veniam
23. Sed aestate iam adulta legionum aliae itinere terrestri in hibernacula remissae plures Caesar classi inpos, ta per flumen Amisiam Oceano invexit ac primo placidum aequor mille navium remis strepere aut velis inpelli: 'x atro nubium globo effusa grando, simul variis undique procellis incerti fluctus prospectum adtinere, regimen inpedire milesque pavidus et casuum maris ignarus dum turbat nautas vel intempestive iuvat, officia prudentium corrumpebat, omne dehinc caelum et mare onme in austrum essit, otio umidis Germaniae terris, prolandis amnibus, immens 'o
bium tractu validus et rigore vicini septentrionis horridior rapuit disiecitque naves in aperta oceani aut insulas saxis
abruptis vel per occulta vada intestas quibus pauIum aegre' que vitatis, postquam mutabat aestus eodemque quo ventus 15 serebat, non adhaerere ancoris, non exhaurire inrumpentis undas poterant equi, iumenta, sarcinae, etiam arma praesi pitantur, quo levarentur alvei manantes per latera et fluoia
24. Quanto violentior cetero mari oceanus et trhoulea'liae caeli praestat Germania, ignium illa clades novitai ei magnitudine excessit, hostilibus circum litoribus aut ιδ vasto et profundo, ut credatur novissimum a sine terris 5 mare pars navium haustae sunt, plures apud insulas longissε sitas eiectae milesque nullo illi hominum cultu fame ab sumptus, nisi quos corpora equorum eodem elisa tolera 'rant sola Germanici triremis Chaucorum terram adpulii quem per omnes illos dies noctesque apud scopulos et pr0 10 minentis oras, cum se tanti exitii reum clamitaret, vix Ohi buere amici quo minus eodem mari oppeteret tandem rela bente aestu et secundante vento claudae naves raro remigio avx
113쪽
LIBER II. AP. 22-26. 51 intentis vestibus, et quaedam a validioribus tractae, roVeditere quas raptim relaetas misit ut scrutarentur insulas collecti ea cura plerique multos Angrivarii nuper in fidem is accepti redemptos ab interioribus reddidere quidam in Britanniam rapti et remissi a regulis ut quis ex longinquo
revenerat, miracula narrabant, vim turbinum et inauditas Volucres, monstra maris, ambiguas hominum et beluarum formas, Visa sive ex metu credita. 2025. Sed tam classis amissae ut Germanos ad spem belli, ita Caesarem ad coercendum erexit. C. Silio cum triginta peditum, tribus equitum milibus ire in chattos imperat ipse maioribus copiis Marsos inrumpit, quorum dux Mallovendus nuper cin deditionem acceptus propinquo luco delassam a Varianae legionis aquilam modico praesidio servari indicat.
missa extemplo manus quae hostem a fronte eliceret, alii qui terga circumgressi recluderent humum et utrisque adluit fortuna e promptior caesar pergit introrsus, populatur, excindit non ausum congredi hostem aut, sicubi restiterat, ιο statim pulsum nec umquam magis, ut ex captivis cognitum est, paventem. quippe invictos et nullis casibus superabiles Romanos praedicabant, qui perdita classe, amissis armis, post constrata equorum virorumque corporibus litora eadem virtute, pari ferocia et velut aucti numero inrupissent is 26. Reductus inde in hiberna miles, laetus animi quod adversa maris expeditione prospera pensavisset addidit munificentiam caesar, quantum quis damni professus erat, exsolvendo nec dubium habebatur labare hostes petendaeque pacis consilia sumere, et si proxima aestas adiceretur, posse bellum patrari sed crebris epistulis Tiberius monebat rediret ad decretum triumphum satis iam eventuum, satis casuum prospera illi et magna proelia eorum quoque meminisset quae venti et fluctus, nulla ducis culpa, gravia tamen et saeva damna intulissent se noviens a divo Augusto in Gedi Iomaniam missum plura consilio quam vi perfecisse sic Sugambros in deditionem acceptos, sic Suebos regemque Maroboduum pace obstrictum posse et cheruscos ceterasque rebellium gentes, quoniam Romanae ultioni consultum sit, internis diseordiis relinqiu. precante Germanico annum em is 4.
114쪽
52 ORNELII Acm ANNALIUM olendis coeptik, orius modestiam eius adgreditur inerum consulatum offerendo, cuius munia praesens obiret simul adnectebat, si foret adhuc bellandum, relinqueret materiem Drusi fratris gloriae, qui nullo tum alio hoste non nisi apudas Germanias adsequi nomen imperatorium et deportare lauream posset haud u.ctatus est ultra Germanicus, quamquam fingi ea seque per invidiam parto iam decori abstrahi intellegeret. 27. sub idem tempus e familia Serihoniorum Libo Drusus desertur moliri res novas eius negotii initium, ordinem, finem curatius disseram, quia tum primum reperta sunt quae per tot annos rem publicam exedere Firmius catus senator,s ex intima Libonis amicitia, iuvenem inprovidum et facilem inanibus ad Chaldaeorum promissa, magorum sacra somniorum etiam interpretes impulit, dum proavum Pompeium, amitam Scriboniam, quae quondam Augusti coniunx fuerat, consobrinos caesares, plenam imaginibus domum ostentat, hor-10taturque ad luxum et aes alienum, socius libidinum et necessitatum, quo pluribus indiciis inligaret. 28. Ut satis testium et qui servi eadem noscerent repperit, aditum ad principem postulat, demonstrato crimine et reo per Flaccum Vescularium equitem Romanum oui propior cum Tiberio usus erat. caesar indicium haud aspereatus
congressus abnuit posse enim eodem Flacco internuntio sermones commeare atque interim Libonem ornat praetura, convictibus adhibet, non vultu alienatus, non verbis commotior adeo iram condiderat): unotaque eius dicta lactaque, cum prohibere posset, scire malebat, donec Iunius quidam,10 temptatus ut internas umbras carminibus eliceret, ad Fulcinium Trionem indicium detulit. elebre inter accusatores Trionis ingenium erat avidumque famae malae statim corripit reum, adit consules, cognitionem senatus poscit et Vocantur patres, addit consultandum super re magna et atroci. 29. Libo interim veste mutata cum primoribus feminis
circumire domos, rare adfines Vocem adversum pericula poscere, abnuentibus unctis, cum diversa praetenderent,
eadem formidine. die senatus metu et aegritudine fessus, sive, ut tradidere quidam, simulato morbo, lectio delatus ad
115쪽
LIM II CAP. 26-32. 53 fores curiae innisusque fratri et manus ac suppliees voces ad Tiberium tendens immoto eius vultu excipitur mox libellos et auctores recitat caesar ita moderans, ne lenire neve asperare crimina videretur. 30 Accesserant praeter Trionem et catum accusatores
Fonteius Agrippa et c. Vibius, certabantque cui ius perorandi in reum daretur, donec Vibius, quia nee ipsi inter se ooneederent et Libo sine patrono introisset, singillatim se crimina obiecturum professus, protulit libellos vaeco des adeo, ut consultaverit Libo, an habiturus foret opes quis viam Appiam Brundisium usque pecunia periret inerant et alia huiusce modi stolida vana, si mollius acciperes, miseranda. uni tamen libello manu Libonis Itominibus caesarum
aut senatorum additas atroces vel oeultas notas accusator 1ο arguebat. negante re adgnossentes servos per tormentari terrogari placuit et quia vetere senatus consulto quaestio
in caput domin prohibebatur, callidus et novi iuris repertor Tiberius mancipari singulos actori publie iubet, scilicet ut
in Libonem ex servis salvo senatus consuli quaereretur. 15
ob quae posterum diem reus petivit domumque digressus extremas preces P. Quirinio propinquo suo ad principem
mandavit. 31. Responsum est ut senatum rogaret cingebatur interim milite domus, strepebant et iam in vestibulo, ut audiri, ut aspici possent, cum Libo ipsis quas in novissimam voluptatem adhibuerat epulis excruciatus vocare percussorem, prensare servorem dextras, inserere gladium atque illis, dum trepidant, dum refugiunt, evertentibus adpositum inmensa lumen, feralibus iam sibi tenebris vos ictus in viscera derexit ad gemitum conlabentis adcurrere liberti, et mede visa miles abstitit accusatio tamen apud patres adse-vMatione eadem peracta, iuravitque Tiberius petiturum se vi id tam quamvis nocenti, nisi voluntariam mortem properavisset. 32. Bona inter accusatores dividuntur, et praeturae extraordinem datae iis qui senatorii ordinis erant tunc cona ossamus, ne imago Libonis exsequias posterorum omitaretur, censuit, Cn. Lentulus, ne quis scribonius cognomentum Drusi adsumeret supplicationum dies Pomponiis
116쪽
54 CORNELII TACITI ANNALIUM Flacci sententia constituti dona Iovi, Marti concordiae, queriduum Septembrium dies, quo se. Libo interlacerat, dies sestus haberetur, L. Piso et Gallus Asinius et Papius MutiIus
et L. Apronius decrevere quorum auctoritates adulationes- 10 que rettuli, ut sciretur vetus id in re publica malum facta et de mathematicis magisqne Italia pellendis senatus onsulta: quorum e numero L. Pituanius saxo deiectus est, in P. Mar- cium consules extra portam Esquilinam, cum classicum eunere iussissent, more prisco advertero. 33. Proximo senatus die multa in luxum civitatis dicta a Q. Haterio consulari, octavio Frontone praetura functo: decretumque ne vasa auro solida ministrandis cibis fierent, ne vestis serica viros foedaret excessit Fronto ac postula-5 vi modum argento, supellectili, familiae erat quippe adhuc frequens senatoribus, si quid e re publlica crederent, loco sententiae promere contra Gallus Asinius disseruit auctu imperii adolevisse etiam privatas pes, idque non OVum, sed e vetustissimis moribus aliam apud Fabricios, aliam 10 apud Scipiones pecuniam et cuncta ad rem publicam referri, qua tenui angustas civium domos, postquam eo magnificentiae Venerit, gliscere singulos neque in familia et argent quaeque ad usum parentur nimium aliquid aut modicum nisi ex fortuna possidentis distinctos senatus et equi- ih tum census, non quia diversi natura, sed ut, sicut locis ordinibus dignationibus antistent, ita iis quas ad requiem animi aut salubritatem corporum parentur, nisi fortis clarissimo cuique plures curas, maiora pericula subeunda delenimentis curarum et periculorum carendum esse. facilem' 20 adsensum Gallo sub nominibus honestis consessio vitiorum et similitudo audientium dedit adiecerat et Tiberius non id tempus censurae nec, si quid in moribus labaret, delut rum corrigendi auctorem. 34. Inter quae L. Piso ambitum sori, corrupta iudicia, saevitiam oratorum accusationes minitantium increpans, abire se et cedere urbe, victurum in aliquo abdit et longinquo rure te stabatur; simul curiam relinquebat commotus est
Tiberius, et quamquam mitibus verbis Pisonem permulsisset, propinquos quoque eius impulit ut abeuntem auctoritate vel
117쪽
procibus tenerent haud minus liberi doloris documentum idem Piso mox dedit vocata in ius Vrgulania, quam supra leges amicitia Augustae extulerat ne aut Vrgulania optemperavit, in domum caesaris spreto Pisone vecta, aut ille abs locessit, quamquam Augusta se violari et imminui quereretur. Tihoritis hactenus indulgere matri civile ratus, ut se iturum ad praetoris tribunal, adlaturum Vrgulaniae diceret, proce sit Palatio, procul sequi iussis militibus spectabatur occursante populo compositus ore et sermonibus variis tempus is atque iter ducens, donec propinquis Pisonem trustra coercentibus deferri Augusta pecuniam, quae petebatur, iuberet isque finis rei, ex qua neque Piso inglorius et caesar maiore fama fuit ceterum Vrgulaniae potentia adeo nimia civitati erat, ut testis in causa quadam, quae apud senatum. tractaba- astur, venire dedignaretur missus est praetor qui domi inte rogaret, cum Virgines Vostales in sor et iudicio audiri, quotiens testimonium dicerent, vetus mos fuerit. 35. Res eo anno prolatas haud reserrem, ni pretium lare Cn. Pisonis et Asinii Galli super eo negoti diversas sententias noscere. Piso, quamquam afuturum se dixerat caesar, ob id magis agendas censebat, ut absente principe senatum et equites posse sua munia sustinere decorum rei publicae sforeti Gallus, quia speciem libertatis Piso praeceperat, nihil satis inlustre aut ex dignitate popuI Romani nisi coram et sub oculis Caesaris, eoque conventum Italiae et adfluentis provincius praesentiae eius servanda dicebat audiente haee Tiberio ac silente magnis utrimque contentionibus acta, sed tores dilatae. 36. Et certamen Gallo adversus caesarem exortum est. nam censuit in quinquennium magistratuum comitia habenda, utque legionum legati, qui ante praeturam ea militia langε-bantur, iam tum praetores destinarentur, princeps duodecim candidatos in annos singulos nominaret haud dubium erat eam sententiam altius penetrare et arcana imperii temptari. Tiberius tamen, quasi augeretur potestas eius, disseruit: grave moderationi suae tot eligere, tot differre vix per si gulos annos offensiones vitari, quamvis repulsam propinqua spes oletur quantum odii sore ab iis qui ultra quinquen-1ο
118쪽
56 CORNELII TACITI ANNALIUM nium proiciantur unde prospici posse quae oviquo tam longo temporis spatio mens, domus, fortuna superbire hominea etiam annua designatione: quid si honorem per quinquennium agitent quinquiplicari prorsus magistratus, subverti leges, 15 quae sua spatie exercendae candidatorum industriae quaerendisque aut potiundis honoribus statuerint favorabili in spe- qiem ratione vim imperii tenuit. 37. censusque quorundam senatorum iuvit quo magis
mirum fuit, quod preces Malaci Hortali, nobilis iuvenis, in paupertate manifesta superbius accepisset nepos erat oratoris Hortensii, inlectus a divo Augusto liberalitate detiens sester-5tii ducere uxorem, suscipere liberos, ne clarissima lamilia extingueretur igitur quattuor fithis ante limen curiae adstantibus, loco sententiae, cum in Palatio senatus haberetur, modo Hortensii inter oratores sitam imaginem modo Augusti intuens, ad hunc modum coepit: patres conscripti, hos, quorum 10 numerum et pueritiam videtis, non sponte sustuli, sed quia princeps monebat simul maiores mei meruerant ut posteros haberent nam ego, qui non pecuniam, non studia populi neque eloquentiam, gentile domus nostrae bonum, varietate temporum accipere vel parare potuissem, satis habeham, si te-15nues res meae nec mihi pudori nec cuiquam oneri forent. iussus ab imperatore uxorem duxi en stirps et progenies tot consulum, tot dictatorum nec ad invidiam ista, sed ponciliandae misericordiae refero adsequentur florente te, camsar, quos dederis honores interim Q. Hortensii pronepotes, is divi Augusti alumnos ab inopia defende. 38. Inclinatio senatus incitamentum Tiberio fuit quo pron
tius adversaretur, his ferme verbis usus si quantum pauperum est venire huc et liberis suis petere pecunias coeperint, singuli numquam exsatiabuntur, res publica deficiet nec a ne ideo a maioribus concessum est egredi aliquando relationem et quod in conmune conducat loco sententiae proferre, ut privata negotia et rea lamiliares nostras hio augeamus, cum invidia senatus et principum, sive indulserint largitionem sive abnuerint. non enim preces sunt istud, sed magitatio, in-1ο tempestiva quidem et inprovisa, cum aliis de rebus convenerint patres, consurgere et numero atque aetate liberam suo-
119쪽
LIBERII CAP. 36 0. 57rum urguere modestiam senatus, eandem vim in me transmi
tere ac velut perfringere aerarium, quod si ambitione exhau- aerimus, per scelera supplendum erit dedit tibi, Hortale, divus Augustus pecuniam, sed non conpellatus ne ea lege is ut semper daretur languescet alioqui industria, intendetur socordia, si nullus ex se metus aut spes, et securi omnes aliena subsidia exspectabunt, sibi ignavi, nobis graves. haec inquo talia, quamquam cum adsensu audita ab iis, quibus omnia principum honesta atque inhonesta, laudare mos est, 20 plures per silentium aut occultum murmur excepere sensitque Tiberius et cum paulum reticuisset, Hortalo se respον disse ait ceterum si patribus videretur, daturum liberis eius duoena sestertia singulis, qui sexus virilis essent egere alvgratos siluit Hortalus, pavore an avitae nobilitatis etiam im 25
ter angustias fortunae retinens neque miseratus est posse
hac Tiberius, quamvis domus Hortensii pudendam ad inopiam
delaberetur.39. Eodem anno mancipii unius audacia, ni mature subventum foret, discordiis armisque civilibus rem publicam perculisset. Postumi Agrippae servus, nomine clemens, conperto sine Augusti pergere in insulam Planasiam et fraude aut vi raptum Agrippam ferre ad exercitus Germanicos non servili 5 animo concepit. ausa eius inpedivit tarditas onerariae navis: atque interim patrata caedo ad maiora et magis praecipitia eonversus uratur cineres vectusque cosam Etruriae promunturium ignotis locis sese abdit, donec crinem barbamque promitteret: nam aetate et forma haud dissimili in dominum 10 erat tum per idoneos et secreti eius socios crebrescit vivere Agrippam, ecultis primum sermonibus, ut vetita solent, OX vago rumore apud inperitissimi cuiusque promtas aures aut rursum apud turbidos eoque nova cupientes atque ipse adire municipia obscuro diei; neque propalam aspici neque diutius is isdem loois, sed quia veritas visu et mora, salsa festinatione et incertis valescimi, relinquebat famam aut praeveniebat 40. Vulgabatur interim per Italiam servatum munere deum Agrippam, redebatur Romae iamque ostiam invectum multitudo ingens, iam in urbe clandestini metus celebrabant, cum Tiberium anceps cura distrahere, vine mili-
120쪽
58 CORNELII TACITI ANNALIUM tum servum suum coerceret an inanem redulitatem tempore ipso vanescere sineret modo nihil spernendum, modo non omnia metuenda ambivllus pudoris ac metus reputabat. Postremo dat negotium Sallustio Crispo ille e clientibus duos quidam milites fuisse aradunt deligit atque hortatur, sim
10 lata conscientia adeant, offerant pecuniam, fidem atque Pericula polliceantur exsequuntur ut iussum erat dein speculati noctem incustoditam, accepta idonea manu, Vinctum clauso ore in Palatium traxere percontanti Tiberio, quomodo Agrippa factus esset, respondisse fertur quo modo tu cae-15 sar. ut ederet socios subigi non potuit nec Tiberius poenam eius palam ausus, in secreta Palatii parte interfici iussiteorpusque clam auferri et quamquam multi e domo principis equitesque ac senatores sustentasse opibus, iuvisse eo
siliis dicerentur, haud quaesitum. 41. Fine anni arcus propter aedem Saturni ob recepta signa cum Varo amissa ductu Germanici, auspiciis Tiberii, et aedes Fortis Fortuhae Tiberim iuxta in hortis, quos caesar dictator populo Romano legaverat, sacrarium genti Iuliae effigiesque divo Augusto apud Bovillas dicantur. c. Caecilio L. Pomponio consulibus Germanicus Caesar a. d. VII Kal. Iunias triumphavit de cheraseis chattisque et
Angrivariis quaeque aliae nationes usque ad Albim colunt. Vecta spolia, captivi, simulacra montium, fluminum, proelio- 10 rum bellumque, quia conficere prohibitus erat, pro conlacto accipiebatur augebat intuentium visus eximia ipsius species currusque quinque liberis onusing sed suberat oculis fodimido reputantibus haud prosperum in Druso patre eius savο- rem vulgi, avunculum eiusdem Mareellum flagrantibus plebis is studiis intra iuventam ereptum, breves et infaustos populi
42. Ceterum Tiberius nomine Germanici trecenos Iobi sestertios viritim dedit seque collegam eonsulatu eius destinavit nec ideo sincerae caritatis fidem adseoutus amoliri iuvenem specie honoris statuit strlixitque causas aut sortes oblatas arripuit rex Archelaus quinquagensimum aruium