장음표시 사용
171쪽
LIBER'. CAP. 72-76. 111 ponens, dux ipse viris et infensa hostibus cuncta lacerat, quia quoquo inclinarent, pars aliqua militis Romani in ore in latere et saepe a tergo erat multique eo modo caesi aut ocircumventi tunc tripertitum exercitum pluris in manus dispergit praeponitque centuriones Virtutis Xpertae nec, ut mos fuerat, acta aestate retrahit copias aut in hibernaculis veteris provinciae componit, sed ut in limine belli dispositis castellis per expeditos et solitudinum gnaros mutantem ma-15 palia Tacfarinatem proturbabat, donec fratre eius capto regressus est, properantius tamen quam ex utilitate sociorum, relictis per quos resurgeret bellum sed Tiberius pro confecto interpretatus id quoque Blaeso tribuit ut imperator a legionibus salutaretur prisco erga duces honore, qui bene 'gesta re publica gaudio et impetu victoris exercitus conclamabantur: erantque plures simul imperatores nec super ceterorum aequalitatem concessit quibusdam et Augustus id vocabulum, ac tunc Tiberius Blaeso postremum. 75. Obiere eo anno viri inlustres Asinius Saloninus, M.
Agrippa et Pollione Asinio avis, fratre Drus insignis Caesarique progener destinatus, et Capito Ateius, de quo memoravi, principem in civitate locum studiis civilibus adsecutus, sed avo centurione Sullano, patre praetorio consula- .
tum ei adceleraverat Augustus, ut Labeonem Antistium isdem artibus praecellentem dignatione eius magistratus anteiret. namque illa aetas duo pacis decora simul tulit sed Labeo incorrupta libertate, et ob id fama celebratior, Capitonis obsequium dominantibus magis probabatur illi, quod praetu- istram intra stetit, commendatio ex iniuria, huic, quod consul tum adeptus est, odium ex invidia oriebatur. 76. Et Iunia sexagensimo quarto post Philippensem
aciem anno supremum diem explevit, Catone Vunculo genita, C. Cassii uxor, M. Bruti soror testamentum eius multo apud vulgum rumore fuit, quia in magnis opibus, cum semeeunctos proceres eum honore nominavisset, caesarem omisit quod civiliter acceptum, neque prohibuit quo minus laudatione pro rostris ceterisque sollemnibus funus cohonestaretur. Viginti clarissimarum familiarum imagines antelatae
3unt, Manlii, Quinctii aliaque eiusdem nobilitatis nomina.
172쪽
112 CORNELII TACIT ANNALIUM i sed praefulgebant Cassius atque Brutus eo ipso, quod effigies
BREVIARIUM. Cap. 1. iberius saevit. Causa penes Aelium Seianum, cuius ingenium et mores. 2. Is dominationem Spirat, quo ut perveniat, Romae in castra praetoria militem conducit. 3. ms0Τiberii filio insidiatur per uxorem eius, stupro pollutam. 4. Drusus Germanici togam virilem sumit. Status publicus, numerus legionum, . earum et cohortium et classium loca Monuntur. 6. Civilis administratio qualis hactenus. 7. Seianus potentiam auget, . sublino per venenum Druso. iberius animum obfirmat. senatum erigit, eique filios Germanici duo commendat ut imperii heredes. . unus Druso illustre. 10. 1 l. Falsa de Druso ab ipso patre negat fama. 12. Populi favor filiis Germanici noxius. Iis et Agrippinae Seianus insidias struit. 13. iberius legationes et accusationes civitatum et provincia rum audit. 14. De asylis actum histriones Balia pulsi. 15. Alterox Drusi liberis obit, item Lucilius Longus principis amicus Capito damnatus. 16. Lex lata de flamine Diali. Vestalibus habitus
17. Sollemnia vota pro principe Iis inserti ero et Drusus Hinc odium Tiberii, quem Seianus stimulat. 18. Hic Germ-iei amicos aggreditur. 19. Silius damnatur. 20. Uxor eius Sosia obit. Cassius Severus in saxum Seriphum relegatur. 22. Plautius Silvanus perit. 23. Tacfarinatem bella rursus moventem 24. Dolabella oppri'mit 25. et caedit. 26. riumphalia non impetrat Ptolemaeus mu'nera accipit. 27. Servilis motus semina per Italiam oppro a.
173쪽
LIBER IV. CAP. 1. 11328. u. Vibius Serenus a filio accusatus, 29. 30 Amorgum deportatur praemia delatoribus statuta. 31. P. Suillius deportatur, Firmius senatu movetur. 32. 33. Iudicium de his annalibus. 34. remutius Cordus historiae scriptor, o Bruti et Cassii laudes accusatus libere se defendit et 35. Vitam abstinentia finit libri eius cremati. 36. Cyzicenis adempta libertas. 37 38. Templi honorem ab Hispanis oblatum Tiberius spernit. 30 Seianus nimia fortuna socors, Liviam sibi uxorem a principe petit, qui 40. modeste negat et Seiani rationes repellit. 41. Hic augendae potentiae Tiberio recessum ab urbe suadet, 42 auditis in causa Votieni Montani contumeliis persuadet. 43. Romae legationes Graecorum auditae de iure asylorum. 44. ors Lentuli, Domitii, Antonii. 45. L. Piso praetor a quodam agresti interficitur. 6. Wraeces montani rebellante 47 51. a
Sabino pelluntur, caeduntur, obsidentur, Dustra eruptione facta se dedunt.
52. Claudia Pulchra Romae adulterii accusata damnatur. 53. Agrippina maritum petit ne impetrat. 4. Ei Seianus insidias struit. 5. Undecim urbes Asiae de templo Tiberio struendo certant. 56. Praelati Zmyrnalii. 7. 58. Tiberius dubia de causa in
Campaniam abscedit, arto comitatu. 59. In spelunca repentino Iapidum lapsu periclitatus a Seiano servatur hine maior eius des. Neronem Germanici aggreditur et 60. calumniis subvertiι. 61.mors
62 63. Amphitheatri casu Fidenis multa hominum milia debili tata vel obruta. 64 65 Romae incendium deurit caelium montem. M. Varus accusatur. 7. Princeps in insulam capreas se abdit. 6 70. Titius Sabinus turpi fraude circumventus damnatur ipsis anni Kalendis. 1. Tiberius mentem suam recludi indignatur Iulia neptis Augusti obit. 72. Frisios, quod avare habiti, rebellantes. 73. L. Apronius repressum it, parum feliciter. 74. Turpis adulati senatus Seiani arrogantia. 75. n. Domitius Agrippinam, Germanici filiam, uxorem accipit. Haec sexennio fere gesta coss. Q Asinio C. Antistio, Cornelio
Cethego Visellio Varrone Cosso Lentulo Asinio Agrippa, Cn. Lentulo Gaetulic C. Calvisio, . Licinio Crasso L. Calpurnio Pisone, App. Iunio Silano P. Silio erva.
1 c. Asinio C. Antistio consulibus nonus Tiberi annus erat compositae rei publicae, storentis domus nam Germanici mortem inter prospera ducebat), cum repente turbare fortuna coepit, saevire ipse aut saevientibus vires praebere. initium et causa penes Aelium Seianum cohortibus praeto 5riis praefectum, cuius de potentia supra memoravi nunc originem, mores, et quo facinore dominationem raptum ierit,
174쪽
114 CORNELII TACITI ANNALIUM expediam genitus Vulsiniis patre Seio Strabone eqnite Romano, et prima iuventa Gaium caesarem divi Augusti a polo tem sectatus, non sine rumore Apicio diviti et prodigo stuprum en dedisse, mox Tiberium variis artibus devinxit, adeo ut obscurum adversum alios sibi uni incautum intoctumque efficeret, non tam sollertia quippe isdem artibus victus est quam deum ira in rem Romanam, cuius pari exitio via guit oeciditque corpus illi Iaborum tolerans, animus audax; sui obtegens, in alios criminator iuxta adulatio et superbia palam compositus pudor, intus summa apiscendi libido, eiusque causa modo largiti et luxus, saepius industria ac vigilantia, haud minus noxiae, quotiens parando regno sn-20 guntur.
2. Vim pria ecturae modicam antea intendit, dispersas per urbem cohortes una in castra conducendo, ut simul imperia acciperent, numeroque et robore et visu inter se fiducia ipsis, in ceteros metus oreretur praetendebat lascivires militem diductum: si quid subitum ingruat, maiore auxilio pariter subveniri et severius acturos, si vallum statuatur procul urbis inlecebris ut persecta sunt castra, inrepere paulatim militares animos adeundo, appellando simul centuriones ac tribunos ipse deligere. neque senatorio ambitu abs- 1 tinebat clientes suos honoribus aut provinciis ornandi facili Tiberi atque ita prono, ut socium laborum non modo In
sermonibus, sed apud patres et populum celebraret colique per theatra et tora nigies eius interque principia legionum
3. ceterum plena caesarum domus, iuvenis filius, nepotes adulti moram cupitis adferebant et quia vi tot simul corripere intutum, dolus intervalla scelerum poscebat placuit tamen occultior via et a Druso incipere, in quem recenti hira serebatur. nam Drusus inpatiens aemuli et animo commotior orto forte iurgio intenderat Seiano manus et contra tendentis os verberaverat igitur cuncta temptanti promptissimum visum ad uxorem eius Liviam convertere, quae soror Germanici, lamae initio aetatis indecorae, mox pulchritu-io dine praecellebat hanc ut amore incensus adulteri pellexit,
et postquam primL flagitii potitus est neque femina amissa
175쪽
LIBER IV. CAP. 1-5. 115pussieitia alia abnuerit , ad coniugii spem, consortium regni et
necem mariti impulit atque illa, cui avunculus Augustus, socer Tiberius, ex Druso liberi, seque ac maiores et posteros municipali adultero foedabat, ut pro honestis et prae- ibi sentibus flagitiosa et Incerta aspectaret sumitur in conscientiam Eudemus, amicus ac medicus Liviae, specie artis frequens secretis pellit domo Seianus xorem Apicatam, ex qua tres liberos genuerat, ne paelici suspectaretur sed magnitudo facinoris metum, prolationes, diversa interdum Neonsilia adserebat. 4. Interim anni principio Drusus ex Germanici liberis togam virilem sumpsit, quaeque Datri eius Neroni decreverat senatus repetita addidit Orationem caesar, multa cum laude
filii sui, quod patria benevolentia in fratris liberos foret. nam
Drusus, quamquam arduum sit eodem loci potentiam et con- scordiam esse, aequus adulescentibus aut certe non adversus habebatur exim vetus et saepe simulatum proficiscendi in provincla consilium refertur multitudinem Veteranorum praetexebat imperator et dilectibus suppi dos exercitus nam voluntarium militem deesse, ac si suppeditet, non eadem vir 16 tute ac modestia agere, quia plerinaque inopes ac vagi sponte militiam sumant percensuitque cursim numerum legionum et quas provincias tutarentur quod mihi quoque exsequenduin reor, quae tunc Romana copia in armis, qui socii reges, quanto sit angustius imperitatum. 165. Italiam utroque mari duae classes, Misenum apud et Ravennam, proximumque Galliae litus rostratae naves praesidebant, quas Actiaca Victoria captas Augustus in oppidum Foroiuliense miserat alid cum remige sed praecipuum robur Rhenum iuxta, commune in Germanos Gallosque sub-5sidium, et legiones erant. Hispaniae recens perdomitae tribus habebantur Mauros Iuba ex acceperat donum populi Romani cetera Africae per duas legiones parique numero Aegyptus, dehinc initio ab Suriae usque ad flumen Euphraten, quantum ingenti terrarum sinu ambitur, quattuor legio-ionibus coercita, accolis Hibero Albanoque et aliis regibus, qui magnitudine nostra proteguntur adversum externa imperia. et Thraeciam Rhoemetalces ac liberi cotyis, ripam-8
176쪽
II CORNELII TACITI ANNALIUM que Danuvii legionum duae in Pannonia, duae in Moesia vastinebant, totidem apud Delmatiam locatis, quae positu regionis a tergo illis, ac si repentinum auxilium Italia posceret, haud procul accirentur, quamquam insideret urbem proprius
miles, tres urbanae, novem praetoriae cohortes, Etruria seme briaque delectae aut vetere Latio et coloniis antiquitus Io Romanis at apud idonea provinciarum sociae triremes alaeque et auxilia cohortium, neque musto secus in iis virium sed persequi incertum fuit, cum ex usu temporis huc illuc mearent, gliscerent numero et aliquando minuerentur. 6. congruens crediderim recensere ceteras quoque rei
33ublicae partes, quibus modis ad eam diem habitae sint, quoniam Tiberio mutati in deterius principatus initium sileannus attulit. iam primum publica negotia et privatorum ma- 5xima apud pKtres tractabantur, dabaturque primoribus disserere et in adulationem lapsos cohibebat ipse mandabatque honores, nobilitatem maiorum, claritudinem militiae, inlustres domi artes spectando, ut satis constaret non alios potiores fuisse. sua consulibus, sua praetoribus species: minorum id quoque magistratuum exercu potestas legesque, si maiestatis quaestio eximeretur, uno in usu a frumenta et pecuniae vectigales, cetera publicorum tructuum societatibus equitum Romanorum agitabantur res suas caesar spectatissimo cuique, quibusdam ignotis e fama mandabat, semelque ad-1s sumpti tenebantur prorsus sine modo, cum plerique isdem negotiis insenescerent plebes acri quidem ann0na fatig batur, sed nulla in e culpa ex principe quin infecunditati terrarum aut asperis maris obviam iit, quantum impendiora, ligentiaque poterat. et ne provinciae novis oneribus turbaud rentur utque vetera sine avaritia id crudelitate magistratuum tolerarent, providebat corporum Verbera, ademptiones bonorum aberant rari per Italiam caesaris agri, modesta aer- vitia, intra paucos libertos domus ac si quando cum privatis disceptaret, sorum et ius. 7. Quae cuncta non quidem comi via, sed horridus ac plerumque formidatus, retinebat tamen, donec morte Drusi Verterentur: nam dum superfuit, mansere, quia Seianus incipiente adhuc potentia bonis consiliis notescere volebat, et
177쪽
LIBER IV. CAP. 5-9. 117 ultor metuebatur non occultus diI, et crebro querens in-seolum fili adiutorem imperii alium vocari et quantum superesse ut collega dicatur primas dominandi spes in arduo: ubi sis ingressus, adesse studia et ministros exstructa iam sponte praefecti castra, datos in manum milites cerni em-giem eius in monimentis Cn. Pompei communes illi cum issamilia Drusorum fore nepotes precandam post haec modestiam, ut contentus esset neque raro neque apud paucos talia iaciebat, et secreta quoque eius corrupta uxore prodebantur.
8 Igitur Seianus maturandum ratus deligit Venenum, quo paulatim inrepente sortuitus morbus adsimularetur. Id Bruso datum per Lygdum spadonem, ut octo post annos cognitum est ceterum Tiberius per omnes valetudinis eius dies, nullo metu an ut firmitudinem animi ostentaret, etiam defuncto nec bdum sepulto, curiam ingressus est consulesque sede vulgari per speciem maestitiae sedentes honoris locique admonuit, et effusum in lacrimas senatum victo gemitu simul oratione eontinua erexit non quidem sibi ignarum posse argui, quod tam recenti dolore subierit oculos senatus vix propinquorum istadloquia tolerari, vix diem aspici a plerisque lugentium. neque illos inbecillitatis damnandos se tamen sortiora solaciae complexu rei publicae petivisse miseratusque Augustae
extremam senectam, rudem adhuc nepotum et vergentem aetatem suam, ut Germanici liberi, unica praesentium malorum 1. leVamenta, inducerentur petivit. egressi consules firmatos
adloqui adulescentulos deductosque ante caesarem statuunt. quibus adprensis patres conscripti, hos inquit orbatos parente tradidi patruo ipsorum precatusque sum, quamquam esset illi propria suboles, ne secus quam suum sanguinem 20 foveret, attollehet, sibique et posteris conformaret erepto Druso reces ad vos converto disque et patria coram obtestor: Augusti pronepotes, clarissimis maioribus genitos, suscipite, regite, Vestram meamque vicem explete hi vobis, Ner et Druse, parentum loco. ita nati estis, ut bona malaque vestraras ad rem publicam pertineant.
s. Magno ea fletu et mox precationibus faustis audita; ad si modum orationi' posuisset, misericordia sui gloriaque
178쪽
118 CORNELU TACITI ANNALIUM animos audientium impleverat ad vana et totiens inrisa revolutus, de reddenda re publica utque consules seu quis alius 5 regimen susciperent, ver quoque et honesto fidem dempsit memoriae Drusi eadem quae in Germanicum decernuntur, plerisque additis, ut ferme amat posterior adulatio funus imaginum pompa maxime inlustre fuit, cum origo Iuliae gentis Aeneas omnesque Albanorum reges et conditor urbis Ro-1ο mulus, post sabina nobilitas, Attus clausus ceteraeque Claudiorum emies longo ordine spectarentur. 10. In tradenda morte Drusi quae plurimis maximeque
fidis auctoribus memorata sunt rettuli: et non miserim eorundem temporum rumorem, validum adeo ut nondum exolescat corrupta ad scelus Livia Seianum Lygdi quoque spa- donis animum stupro vinxisse, quod is aetate atque formaoarus domino interque primores ministros erat deinde inter conscios ubi locus veneficii tempusque conposita sint, eo audaciae provectum, ut verteret et occulto indicio Drusum veneni in patrem arguens moneret Tiberium, vitandam potio-1ο nem quae prima ei apud filium epulanti offerretur ea raude captum senem, postquam convivium inierat, exceptum poculum Druso tradidisse atque illo ignaro et iuveniliter hauriente auctam suspitionem, tamquam metu et pudore sibimet inrogaret mortem quam patri struxerat. 11. Haec vulgo iactata, super id quod nullo auctore certo Irmantur, prompte refutaveris quis enim mediocri prudentia, nedum Tiberius tantis rebus exercitus, inaudito fiIio exitium offerret, idque sua manu et nullo ad paenitendum res gressu quin potius ministrum Veneni excruciaret, auctorem exquireret, insita denique etiam in extraneos cunctatione et mora adversum unicum et nullius ante flagitii conpertum uteretur sed quia Seianus facinorum omnium repertor habebatur, ex nimia caritate in eum caesaris et ceterorum in 3ο utrumque odio quamvis sabulosa et immania credebantur, Ἐποolore semper fama erga doininantium exitus ordo alioqui sceleris per Apicatam Seiani proditus, tormentis Eudemia Lygdi patefactus est. neque quisquam scriptor tam infensus extitit, ut Tiberio Obiectaret, cum omnia alia conquirarerent intenderentque mihi tradendi arguendique rumoris
179쪽
causa fuit, ut claro sub exemplo salsas auditiones de IIerem
peteremque ab iis, quorum in manus cura nostra venerit, ne divulgata atque incredibilia avide accepta veris neque in miraculum corruptis antehabeant.12. Ceterum laudante filium pro rostris Tiberio senatus populusque habitum ac voces dolentum simulatione magis quam libens induebat, domumque Germanici revirescere occulti laetabantur. quod prinoipium favoris et mater Agrippina spem male tegens perniciem adceleravere nam Seia snus ubi videt mortem Drusi inultam intersectoribus, sine maerore publico esse, ferox scelerum, et quia prima provenerant, volutare secum, quonam modo Germanici liberos perverteret, quorum non dubia successio. neque spargi venenum tres poterat, egreva custodum fide et pudicitia 10 Agrippinae inpenetrabili. igitur contumaciam eius insectari, vetus Augustae odium, recentem Liviae conscientiam exagitare, ut superbam secunditate, subnixam popularibus studiis inhiare dominationi apud caesarem arguerent. atque haec callidis oriminatoribus, inter quos delegerat Iulium Post 15mum, per adulterium Mutiliae Priscae inter intimos aviae et consiliis suis peridoneum, quia Prisca in anim Augustae valida anum suapte natura potentiae anxiam insociabilem nurui efficiebat Agrippinae quoque proximi inliciebantur pravis sermonibus tumidos spiritus perstimulare. 2013. A Tiberius nihil intermissa rerum cura, negotia pro solaciis accipiens, ius civium, preces sociorum tractabat; factaque auctore e senatus consulta, ut civitati cibyraticae apud Asiam, Aegiensi apud Achaiam, motu terrae labefactis, subveniretur remissione tributi in triennium et Vibius Se 5 renus pro consule ulterioris Hispaniae, de vi publica damnatus, ob atrocitatem morum in insulam Amorgum deportatur. Carsidius sacerdos, reus tamquam frumento hostem Tacfarinatem iuvisset, absolvitur eiusdemque riminis C. Gracchus hunc comitem exilii admodum infantem pater Sempro-1οnius in insulam cercinam tulerat illic adultus inter extorres et liberalium artium nescios, mox per Africam ac Siciliam
mutando sordidas merces sustentabatur neque tamen in
git magnae fortunae perioula a ni Aelius Lamia et L. Apro-
180쪽
120 ORNELII TACITI ANNALIUM ismius, qui Ameam obtinuerant, insontem protexissent, amtudia infausti generis et paternis adversis laret abstractus.14. Is quoque annus legationes Graecarum civitatium habuit, Samiis Iunonis, cois Aesculapii delubro vetustum asyli ius ut firmaretur petentibus Samii decreto Amphiotronum nitebantur, quis praecipuum fuit rerum omnium iudi-5 cium, qua tempestate Graeci conditis per Asiani urbibus ora maris potiebantur neque dispar apud coos antiquitas, et accedebat meritum ex loco nam cives Romano templo Aesculapii induxerant, cum iussu regis Mithridatis apud cunctas Asiae insulas et urbes trucidarentur. variis dehinc et saei pius inritis praetorum questibus, postrem caesar de inm destia histrionum rettulit multa ab iis in publicum seditiose, laeda per domos temptari: scum quondam ludicrum, levissimae apud vulgum oblectationis, eo flagitiorum et virium
venisse, ut auctoritate patrum mercendum sit. pulsi tumi histriones Italia. 15. Idem annus alio quoque luctu caesarem adfecit, al- terum ex geminis Drusi liberis extinguendo, neque minus morte amici is sui Lucilius Longus, omnium illi tristium laetorumque socius unusque e senatoribus Rhodii socessus 5 comes ita quamquam novo hinnini censorium unus, et giem apud larum Augusti publica pecunia patres dehrevere, apud quos etiam tum cuncta tractabantur, adeo ut procurator Asiae Lucilius capit accusante provincia causam dis rit, magna cum adseveratione principis, non se ius nisi in roservitia et pecunias familiares dedisse quod si vim praetoris usurpasset manibusque militum usus foret, spreta in e ma data sua audirent socios ita reus cognito negoti damnatur. Ob quam ultionem, et quia priore anno in . Silanum vindicatum erat, decrevere Asiae urbes templum Tiberi ma-15 trique eius ac senatui et permissum statuere egitque Nero grates ea causa patribus atque avo, laetas inter audientium
adsectiones, qui recenti memoria Germanici illum aspici, illum audiri rebantur aderantque iuveni modestia a foraria principe vir digna, notis in eum Seiani odiis ob periculum