장음표시 사용
251쪽
LIBER XI. CAP. 2 7. 191- saenia a-egere laetaque hae in rem publicam mamia toma, gaudia, emoria initi vir. --ο probris quonam modio senatu depelisret anxius, mitem et recens reperiam quam ex severitate prisca rationis a Iibuit, monendo semimquisque de se consultaret peteretque illa exuendi Ordin s hae in eis rei veniam et motos senatu encusatosque simul is pro Maisurum, ut istum censorum ac padar sae cedemtium permixti ignomimam mollirenti ob ea Vipstaniae consul rettuli patrem senatus appellandum esse lautium quippe promiscum patris patriae tognomenamn nova re rem publi- eam merita non usitatis voeabulis honoranda sed ipse eo si Vohuit consulem ut minum Misentanium condiditque lustrarer, quo ensa sunt civium e inquagiens nongenta octoginta .ua tuos milia septuaginta duo isque illi finis inscitiae erga d mam -- fuit haud multo post flagitia uxori, noscere ac purire adaetus, ut deinde ardeseeret in nuptias nee tas is
26. Iam Messalina laeulitate adulteriorem in lastidium visa ad me nitas ubitares prolluebat, cum abriimpi dissimulationem etiam Silius, sive fatali vecordia an imminentium pericviorum remediam ipsa pericula ratus, urguebat quippe
suis Ventum, ut senectam priueipis opperiretum insonti 5bus innom consilia stagitiis manifestis subsidium ab audacia
peteredum adesse conscios paria metue es se caesiuem, orbum, nuptiis et adoptando Britannico paratum mansuram eandem Nessaliuae potentiam, addita securitate, si praevenirent claudium, ut insidiis ineantaen, in irae properam lose iter me mees coeptae, non amore in maritim, sed ne Silius sun a adeptus sperneret adulteram scelusque inter meipstia probatum veris mox pretiis aestimaret nomen tamen
matrimonii concupivit ob magnitudinem infamiae, cuius apud prodigos novissima voluptas est nec ultra exspectat quamus dae sacrificii gratia Claudius Ostiam proficiseeretur, eunetan uarum sollemnia elebrat. 27. Haud mm ignarus fabulosum visum iri tantum ullia mortalium securitatis suisse in civitate omnium gnara et nihil mutente, ne a consulem designinum cum uxore 'incipis,
praedicta die, adhibitis qui obsimarent, velut susci iam Maenliberorum ansa convenisse, atque illam audisse a m eum s
252쪽
192 coRNELII TACITI ANNALIUM verba, s subisse, sacrifieasse apud deos discubitum inter eo vivas, oscilla omplexus, Oetem denique actam licentia comiugali sed nihil compositiun miraculi ausa, verum audita soriptaque senioribus tradam. 28. Igitur domus prineipis inhorruerat, maximeque quoa penes potentia et, si res verterentur, Ormido, non iam a cretis conloquiis, sed aperte fremere, dum histrio euhionitini principis insultaverit, dedecus quidem inlatum, sed excidium sprocul afuisse nunc iuvenem nobilem dignitate larmae, vimentis a propinquo oonsulatu maiorem ad spem adcingi: ne enim ocultum, quid post tale matrimonium superesset subibat sine dubio metus reputantes hebetem claudium et uxori devinctum multas que mortes iussu Messalin te pare iotas rursus ipsa facilitas imperatoris fiduciam dabat, si atrocitate criminis praevaluissent, posse opprimi damnatam antequam ream sed in eo discrimen verti, si defensi audiretur, utque clausae aures etiam confitenti larent. 29. A prim callistus, iam mihi circa necem Gai caesaris narratus, et Appianae caedis molitor Narcissus flagrantissimaque eo in tempore gratia Pallas agitavere, num nessalinam secretis minis depellerent amore Silii, uneta alias dissimulantes dein metu, ne ad perniciem ultro traherentur, desistunt, Pallas per ignaviam, callistus prioris quoque regiae peritus et potentiam cautis quam acribus consiliis tutius haberi perstitit Narcissus, et solum id immutans, ne quo sermone praesciam riminis et accusatoria faceret: ipse ad 10 occasiones intentus, longa apud Ostiam caesaris mora, duas paelices, quarum is corpori maxime insueverat, largitione ac promissis et uxore deiecta plus potentiae stentando perpulit delationem subire.
30. Exim calpurnia id paelici nomen , ubi datum secretum, genibus caesaris provoluta nupsisse Messalinam Silio exclamat simul cleopatram, quae id ipsum opperiens adstabat, an comperisset interrogat, atque illa adnuente cieris Narcissum postulat is veniam in praeteritum petens, quod ei Titios, Vettios, Plautios dissimulavisset, nec nunc adulteria obiecturum ait, nedum domum servitia et ceteros fortunaE paratus reposceret. Irueretur immo his, set redderet uxo-
253쪽
LIBEI XI. CAP. 27-33. 193' rem rumperetque tabulas nuptistes an discidium' inquit 'tuum nosti nam matrimonium Silii vidit populus et senatus iaet miles ac ni propere agis, tenet urbem maritus. 31. Tum potissimum quemque minorum vocat, primumque rei rumentaria praefectum Turranium, post Lusium G tam praetorianis inpositum percontatur quis latentihus ceditatim ceteri circumstrepunt, iret in castra, firmaret praetorias cohortes, securitati ante quam vindictae consuleret satis 5 eonstat e pavore offusum claudium, ut identidem interrogaret, an ipse imperii potens, an Silius privatus esset. at Messalina non alias solutior liixu, adulto autumno simulacrum vindemiae per domum celebrabat urgueri prela, fluereri eus; et feminae pellibus aecinctae adsultabant ut sacrifica istes vel insanientes Bacohae ipsa crine fluxo thyrsum quatiens, iuxtaque Silius hedera vinctus, gerere Othurnos, iacere e put, strepente circum procaci choro ferunt Vettium Valem tem lascivia in praealtam arborem conisum, interrogantibus quid aspioeret, respondisse tempestatem ab Ostia atrocem, in 3ive coeperat ea species, seu sorte lapsa Vox in praesagium
32. Non rumor interea, sed undique niuitii incedunt, qui gnara Claudio cuncta et venire promptum ultioni adferrent.
igitur Messalina uenilianos in hortos, Silius dissimulando metu ad munia ori digrediuntur. eteris passim dilabentibus
adfuere centuriones, inditaque sunt vincla, ut quis reperie-5batur in publico an per latebras Messalina tamen, quamquam res adversae consilium eximerent, ire obviam et aspici marito, quod saepe subsidium habuerat, haud segniter intendit misitque ut Britanniens et Octavia in complexum patris pergerent et Vibidiam, virginum Vestalium vetustissi-1οmam, oravit pontificis maximi aures adire, clementiam expetere atque interim tribus omnino comitantibus , id repente 80litudinis erat rapatium urbis pedibus emensa, Vehiculo, quo purgamenta hortorum excipiuntur, Ostiensem viam intrat, 'Rua uiusquam misericordia, quia flagitiorum deformitas 1. praevalebat.
33. Trepidabatur nihilo minus a caesare quippe Getae praetorii praefecto haud satis fidebant, ad honesta seu parma
254쪽
194 ORNELII TACITI ANNALIUM iuxta levi. ergo Narcissus, adsumptis quibus idem metus, non aliam spem incolumitatis Caesaris adfirmat, quam si ius, militum uno illo die in aliquem libertorum transferret, sequinoffert suscepturum ac ne, dum in urbem revehitur, ad puB- nitentiam a L. Vitelli et Largo caecina mutaretur, i eodem gestamine sedem posuit sumitque. 34. crebra post haec fama fuit, inter diversas principia voces, cum modo incusaret flagitia uxoris, aliquando ad memoriam coniugii et insantium liberorum revolveretur, non aliud proloeutum Vitellium quam o lacinus o scelusi in stabat quidem Narcissus aperire ambages et veri copiam facere sed non ideo pervicit, quin suspensa et quo ducerentur inclinatura responderet exemploque eius Largiis caecina ut retur et iam erat in aspectu Messalina clamitabatque audire Octaviae et Britannio matrem, cum obstreperet accusator, 10 Silium et nuptias referens simul codicillos libidinum indices tradidit, quis visus caesaris averteret ne multo post urbem ingredienti offerebantur communes liberi, nisi Narcissus amoveri eos iussisset Vibidiam depellere nequivit, quin multa eum invidia flagitaret, ne indefensa coniunx exitio daretur 1s igitur auditurum principem et lare diluendi criminis lacultatem respontiit iret interim virgo et sacra capesseret. 35. Mirum inter hae silentium claudii, Vitialius ignaro propior omnia liberto oboediebant patefieri domum adulteri atque illuc deduci imperatorem iubet ac primum in vestibulo effigiem patris filii consulto senatus abolitam demo sistrat, tum quidquid avitum Neronibus et Drusis in pretium
probri cessisse incensumque et ad minas erumpentem o stris inseri, parata contione militum apud quos praemonente Narcisso pauca verba secit: nam etsi iustum dolorem pudor impediebat. continuus dehinc cohortium clamor nomina reo- 1 rem et poenas flagitantium admotusque Silius tribunali non defensionem, non moras temptavit', precatus ut mors adceleraretur eadem constantia et inlustres equites Romani ou-pidi. maturae necis fuerunt. Titium Proeulum, custodem asilio Messalinae datum et indicium offerentem, Vettium Va- 1 lentem consessum et Pompeium Urbicum a Saufeium Trogum ex consolis tradi ad supplicium iubet. Decrius quoque
255쪽
calpurnianus vimnum praefectus, Sulpicius Rusus ludi procurator, Iuncus Vergilianus senator eadem poena adsecti. 36. Solus Mnester cunctationem attulit, dilaniata vesie clamitans aspiceret verberum notas, reminisceretur ocis, qua se obnoxium iiissis Messalinae dedisset aliis largitione aut spei magnitudine, sibi ex necessitate culpam nec cuiquam ante pereundum fuisse, si Silius rerum poteretur. Om 5 motum his et pronum ad misericordiam caesarem perpulere liberti, ne tot inlustribus viris intersectis histrioni consuleretur sponte an coactus tam magna peccavisset, nihil referre.
ne Trauli quidem Montani equitis Romani defensi recepta
est is modesta iuventa, sed 'rpore insigni, accitus ultro istnoctemque intra unam a Messalina proturbatus erat, paribus lasciviis ad cupidinem et fastidia. Suillio caesonino et Plautio Laterano mors remittitur, huic ob patrui egregium meritum caesonnius vitiis protectus est, tamquam in illo laedissimo eoetu passus muliebria. 3537. Interim Messalina Lucullianis in hortis prolatare Vitam, componere preces, nonnulla spe et aliquando ira tantum inter extrema superbiae gerebat ac ni caedem eius Narcissus properavisset, verterat pernicies in accusatorem.
nam claudius domum regressus et tempestivis epulis dele snitus, ubi vino incaluit, iri iubet nuntiarique miserae hoc enim verbo usum serunt dicendam ad causam postero die adesset quod ubi auditum et languescere ira, redire amoras, si cunctarentur, propinqua nox et uxori cubiculi memoria timebantur, prorumpit Narcissus denuntiatque centurio-10nibus et tribuno, qui aderat, exsequi caedem ita imperatorem iubere custos et exactor e libertis Euodus dater isque raptim in hortos praegressus repperit usam humi, adsidente matre Lepida, quae florenti filiae haud concors supremis eius necessitatibus ad miserationem evicta erat suadebatque elopercussorem opperiretur transisse vitam neque aliud quam morti decus quaerendum sed animo per libidines corrupto nihil honestum inerat lacrimaeque et questus inriti ducebantur, cum impetu venientium pulsae fores adstititque tribunus per silentium, at libertus increpans multis et servilibus mprobris.
256쪽
196 ORNELII ACPri ANNALIUM 38. Tunc primum fortunam suam introspexit serrumque accepit, quod frustra iuges aut pectori per trepidationem admovens ictu tribuni transigitur corpus matri concessum. nuntiatumque claudio epulanti perisse Messalinam, non di-5stinois sua an aliena manu nec ille quaesivit, poposcitque poculum et solita convivio celebravit ne secutis quidena diebus odii gaudii, irae tristitiae, ullius denique humani a sectus signa dedit, non cum laetantes accusatores aspiceret, non cum filios maerentes iuvitque oblivionem eius senatus 10 cenaendo nomen et effigies privatis a publicis locis demovendas decreta Narcisso quaestoria insignia, levissimum fastidii eius, cum snpra Pallantem et callistum agere honesta quidem, sed ex quis deterrima orerentur tristitiis multis .
BREVIARIUM. cap. 1. 2. Claudius de matrimonio cum libertis delibberat. 3. Agrippina Germanici fratris eius filia, aliis praelata L. Silano, cui desponsa octaxia, insidias struit, . administro Vitellio, 5 -7. cuius artibus induci senatus populiisque nuptias probant. 8. Silanus mortem sibi consciscit Seneca ab exilio redux studiis Νeroui praeest, . cui despondetur octavia. 10. Parthi regem Roma petunt Meherdatem 11. quem missum a Claudio Cassius in regnum ducere conatur. 12. 13. Obstat traus Acbari et Igatis. 14. Victus Meherdates solargi traditur. Hoc mortuo regnum in Vononem, dein Vologesem transfertur. 15. Μithridati, regnum Ponti recipe rare niso, Romani resistunt et Cotys et Eunonea. 16. Uspe urbe
257쪽
LIBER XI. CAP. 38-LIBER XII CAP. 1. 197
eapta, II. 18. Zorsines deserit ithridatem, qui supplex unoni,1s 21 per eum a principe Veniam impetrat Romamque perducitur. 22. Agrippinae artibus Lollia cedere Italia iubetur, Calpurnia pervertitur. 23. Salutis augurium Pomerium urbis prolatum. 24. Μemorantur, qui olim protulerint. 25. ero somitius a Claudio adoptatur auctoritate Pallantis. 26. Britannicus depressus. 27 28. Colonia in Ubios deducta Chatti latrocinia agitantes vincuntur. 29. 30. Vannius Sueborum rex a Sui puISUS. 31. In Britannia turbantes reprimitistorius Icenos 32. Decangos, Brigantes. 33 6. Silurum regem Caratacum vincit. 36. Is Romam perductus, 37. mascule caesarem alloquitur et veniam impetrat. 38 39. Britanui Vires reparant. Ostorius obtentis triumphi insignibus obit. 40. Ei Didius suffectus Bellum intestinum Venutii et Cartimanduae. 41. Neroni virilis toga maturatur, posthabito Britannicia. 42. Burrus praetorio praesectus. Agrippinae arrogantia. Vitelli favet. 43. Prodigia Romae caritas annonae. 44-47. Bellum Armenios inter et Hiberos. Radamistus Pharasmanis filius Hiberus specie foederis ithridatem invadit, vinclis onerat, interimit. 48. Quadratus Syriae praeses de ultione deliberat. 49. elignus Radamistum temere regium insigne sumere hortatur. 50. Parthi Armeniam invadunt. 1. Radamistus a suis pellitur genobia coniux ab eo vulnerata aegre Servatur.
52. Furius Scribonianus relegatus. C. de mathematicis. 3.M. Claudianum de seminis quae servis coniungerentur. Adulatio in Pallantem. 54. Felix et Ventidius turbant Iudaeam. Quadratus quietem reddit. 5. otus in Cilicia sedat rex Antiochus. 6. T. Lacus Fucinus emissus et in eo navale spectaculum et convivium eum pericnio. 58. Nero ducit octaviam. s. Statilius Taurus eversus. 60. Procuratorum in provinciis auctoritas aucta. I. Cois concessa immunitas. 62 63. Brgantiis tributum ad tempus remissum. Eius urbis situs.
64. Prodigia claudianae necis M. Lepidae mors indicta Nar eissi liberae voces. 66 67. Claudi un Agrippina veneno tollit. 8.Νero primordia imperii capit. χ9. Funus et consecratio Claudii. Gesta haec annis sex, C. Pompeio Q. Veranio, C. Antistio . Suillio Rufo, Ti. claudio V Ser. cornelio Orfito, P. Cornelio Sulla L. Salvio inhone, D. Iunio Silano Q. Haterio Μ. Asinio Marcello '.
1 caede Messalinae conunis principis domus, orto apud libertos certamine, quis delisteret uxorem claudio, caelibis vitae intoleranti et coniugum imperiis obnoxio nec minore ambitu feminae exarserant tuam quaeque nobilitatem larmam pes contendere ac di a tanto matrimoni Ostentare s
se maxime ambigebatur inta Lolliam aulinam M. Lollii eonfviaris et Iuliam Agrippinam Germanico genuam huic
258쪽
198 CORNELII TACITI ANNALIUM Pallas, illi callistus fautores aderant: at Aelia Paetina e familia Tuberonum Narcisso fovebatur ipse huc modo, modo
10 illuc, ut quemque suadentium audierat, promptus, discordantes in consilium vocat ac promere sententiam et adicere ra-νiones iubet. 2. Narcissus vetus matrimonium, familiam communem nam Antonia ex Paetina erat), nihil in penatibus eius novum disserebat, si sueta coniunx rediret, haudquaquam novercalibus diis visura Britannicum et Octaviam, proxima suis 5 pignora callistus inprobatam longo discidio, ac si rursum adsumeretur, eo ipso superbam longeque rectius Loniam induci, quando nullos liberos genuisset, vacuam aemulatione et privignis parentis loco futuram a Pallas id maxime in Agrippina laudare, quod Germanici nepotem secum traheret, 1 dignum prorsus imperatoria fortuna stirpem nobilem et familiae Iluiae claudiaeque posteros coniungeret, ne femina expertae secunditatis, integra iuventa, claritudinem caesarum aliam in domum ferret. 3. Praevaluere haec adiuta Agrippinae inlecebris, quae ad eum per speciem necessitudinis crebro ventitando pellicit
patruum, ut praelata ceteris et nondum uxor potentia uxoria iam uteretur. nam ubi sui matrimonii certa fuit, struere ma-
iora nuptiasque Domitii, quem ex Cn. Ahenobarbo genuerat, et claviae caesaris filiae moliri quod sine scelere perpetrari non poterat, quia L. Silanora spondhrat 0ctaviam caesar iuvenemque et alia clarum insigni triumphalium et gladiatorii muneris magnificentia protulerat ad studia vulgi sedio nihil arduum videbatur in animo principis, cui non iudicivin, non odium erat nisi indita et iussa. 4. Igitur Vitellius, nomine censoris serviles fallacias Obtegens ingruentiumque dominationum provisor, quo gratiam Agrippinae pararet, consiliis eius impliotiri, ferre crimina in silanum, cuius sane decora et procax soror, Iunia calvina, haud multo ante Vitellii nurus fuerat hinc initium accusati
nis fratrismque non incestum, sed incustoditum amorem ad infamiam traxit. et praebebat Laesar aures, accipiendis ad-Versus generum suspitionibus caritate filiae promptior at Silanus insidiarum nescius o forte eo anno praetor, repente
259쪽
LIBER XII CAP. 1--6. assper sdietum Vitellii ordine senatorio movetur, quamquam is lecto pridem senatu lustroque condito. simul adfinitatem flaudius diremit, adactusque Silanus eiurare magistratum, et reliquus praeturae dies in Eprium Marcellum conlatus est. 5. c. Pompei Q. Veranio consulibus pactum inter claudium et Agrippinam matrimonium iam fama, iam amore inlicito firmabatur necdum celebrare sollemnia nuptiarum audebant, nullo exemplo deductae in domum patrui fratris filiae:
quin et Incestum ae si spemeretur, ne in malum publicum serimperet metuebatur. nec ante omissa cunctatio quam Vbiellius suis artibus id perpetrandum sumpsit. percontatusque saesarem an iussis populi, an auctoritati senatus cederet, ubi ille unum se civium e consensui imparem respondit op
periri intra palatium iubet. ipse iuriam inoeditur, summam-1οque rem publicam agi obtestans veniam dicendi ante alioserposcit orditurque gravissimos principis labores, quis divem terrae capessat, egere adminiculis, ut domestica cura Vaellus in Ommune consulat. quod porro honestius censoriae mentis levamentum quam adsumere coniugem, prosperis 15dabiisque sociam, cui cogitationes intimas, cui parvos liberos tradat, non luxui aut voluptatibus adsuefactus, sed qui prima a iuventa legibus obtemperavisset. 6. Postquam haec favorabili oratione praemisit multaque patrum adsentatio sequebatur, capto rursus initio, quando Maritandum principem cuneti suaderent deligi oportere feminam nobilitate puerperiis sanctimonia insignem nec dia siquirendum quin Agrippina claritudine generis anteiret: sdatum ab ea eounditatis experimentum et congruere artes honestas id vero egregium, quod provisu deum vidua tu geretur principi sua tantum matrimonia experto audivisse parentibus, vidisse ipsos abripi coniuges ad libita caesarum: procul id a praesenti modestia statueretur immo docume sonae, quo uxorem imperator a senatu populoque Romano a riperet. at enim nova nobis in Datrui filias coniugia sed cliis gentibus sollemnia, neque lege ulla prohibita et sobri-ηstrum diu ignorata tempore addito percrebruisse moremisson odari prout conducat, et lore hoc quoque in iis quae is
260쪽
T. Haud defuere qui certatim, si cunctaretur caesar, macturos testificantes erumperent curia conglobatur promtaoa multitudo populumque Romanum eadem orare clamitat neo Claudius ultra exspectat obvius apud larum praebet se gras tantibus, senatumque ingressus decretum postulat, quo iustae inter patruos fratrumque filias nuptiae etiam in posterum ta- tuerentur nec tamen repertus est nisi unus talis matrimomi cupitor, Alledius Severus eques Romanus, quem plerique Agrippinae gratia inpulsum ferebant. versa ex eo civitasi et cunsta seminae oboediebant, non per lasciviam, ut Meuaulina, rebus Romanis inludenti adductum et quasi virile aer- vitium palam severitas ac saepius superbia nihil domi an- pudicum, nisi dominationi expediret cupido auri immensa obtentum habebat, quasi subsidium rem pararetur. 8. Die nuptiarum Silanus mortem sibi conscivit, sive eo usque spem vitae produxerat, seu delecto die augendam ad
invidiam calvina soror eius Italia pulsa est addidit Claudius sacra ex legibus Tulli regis piaculaque apud lucum s Dianae per pontifices danda, inridentibus unctis, quod poenae procurationesque moesti id temporis exquirerentur. at Agrippina, ne malis tantum facinoribus notesceret, veniam exilii pro Annaeo Seneca, simul praeturam impetrat, laetum in publicum rata ob claritudinem studiorum eius, utque Do-iomitii pueritia tali magistro adolesceret et consiliis eiusdem ad spem dominationis uterentur, quia Seneca fidus in Agrippinam memoria meaei et insensus Claudio dolore mariao
s. Placitum dehine non ultra unctari, sed designatum consulem Memmiam Pollionem ingentibus promissis inducunt sententiam expromere, qua oraretur Claudius desponderis Octaviam Domitio quod aetati utriusque non absurdum et maiora patefacturum erat Pollio haud disparibus verbis monuper Vitellius censet despondeturque Octavia, ac super priorem necessitudinem sponsus iam et gener Domitius aequari Britannie studiis matris, aris eorum quis ob accusatam Messalinam ultio ex filio timebatur. 10. Per idem tempus legati Parthoram ad expetendum, ut rettuli, Meherdaten missi senatum ingrediuntur mandataque