장음표시 사용
311쪽
LIBER XIII. P. 54 8. 251 variis respondit, ipsi Boioeat ob memoriam amisitiae data smin agros quod ille ut proditioaeis pretiae avematus a didit deesse nobis terra in vitam, in qua moriamur, non potest: atque ita insensis utrimque animis discessum illi Bructeros, Tencteros, ulteriores etiam nationes socias bello vocabant Avitus scripto ad curtilium Manciam superioris exer- 10 citus legatum, ut Rhenum transgressus arma a tergo ostenderet, ipse legiones in agrum Tencterum induxit, excidium minitans, ni causam suam dissociarent igitur absistentibus his pari metu exterriti Bructeri et ceteris quoque aliena pericula defendentibus sola Ampsivariorum gens retro ad Usi-1spos et Tubantes concessit. quorum terris exacti cum chattos, dein cheruscos petissent, errore longo hospites, egeni, hostes, in alieno quod iuventutis erat caeduntur, inbellis aetas in praedam divisa est. 57. Eadem aestate inter Hermunduros Chattosque editatum magno proelio, dum flumen gignendo sale fecundum et onterminum vi trahunt, super libidinem iuncta armis agendi religione insita, eos maxime locos propinquare caelo precesque mortalium a deis nusquam propius audiri inde sindulgentia numinum illo in amne illisque silvis salem μό- venim, non ut alias apud gentes eluvie maris arescente unda, sed super ardentem arborum struem fusa ex contrariis inter se elemeutis, igne atque aquis, concretum sed bellum Hermunduris prosperum, Chattis exitiosius fuit, quia violores 1ο diversam aciem Marti ae Mercuri saoravere, quo voto equi viri, cuncta victa occidioni dantur et minae quidem hostiles in ipsos vertebant sed civitas Ubiorum socia nobis malo inproviso adflicta est. nam ignes terra oditi villas arva vicos passim eorripiebant ferebanturque in ipsa conditae nuper co- is loniae moenia neque extingui poterant, non si imbres caderent, non fluvialibus aquis aut quo alio humore, donec inopia remediorum et ira cladis agrestes quidam eminus saxa iacere, dein resistentibus flammis propius auggressi ictu tu-stium filiisque verberibus ut feras absterrebant postremore tegmina corpori derepta iniciunt, quanto magis profana et usu polluta, tanto magis oppressura ignes. 58. Eodem anno Ruminalem arborem in Omitto, quae
312쪽
252 ORNELII TACITI ANNALIUM ooungentos et quadraginta ante annos Remi Romulique imfantiam texerat, mortuis ramalibus et arescente trunco deminutam prodigii loco habitivn est, donec in novos fetus revi-5 Vesceret.
BREVIARIUΜ. cap. 1. ero matris caedem agitat incitante Oppaea. 2. Agrippina incestum tentat a Nero potius 3 De caede matris deliberat Nero. Aniceti consilium. 4. Agrippinae cum
rone scelus celante convivium. 5. ari mergenda aegre evadit. Acerronia remis conficitur. 6. Agrippina dissimulat. 7. 8. Nero trepidat, cum Burro et Seheca deliberat. Anicetus caedem Agrim pinae suscipit et perpetrat. s. Agrippinae viles exsequiae. 10. Nero conscientia aecors adulatione erigitur. 11. Literis ad senatum matrem etiam post sata criminatur. 12. Senatus turpiter adulatur Thrasea Paetus virum se praestat Nero mite ingenium a
sectat. 13. Urbem intrat anxiusu blanditias expertus in omnes libidines se effundit. 14. citharoedus, auriga, nobiles ad paria na-gitia adigit. 15. Iuvenalia Nero in scaena Augustianos conseriabit. 16. carmina pangit Philosophos ridet. 17. Caede inter Nucerinos et Pompeianos occasione gladiatorii spectaculi. 18. BIae sus damnatur. Strabo absolvitur. 10. ors Domitii Afri, Μ. Se Villi. 20. Quinquennale ludicrum Romae Varia de ludis fama; eorum vituperia, I laudes et excusatio. Nero eloquentiae Victor. 22. Portentis commotus Rubellium in exilium agit. 23. Corbulo Μardorum latrocinia punit. 24. Percussorem vitat Tigranocerta capit. 25. Frcanos in societatem recipit. 26. iridaten arcet ab Armenia, quam tradit Tigrani Syriae praeficitur. 27. Puteoli, Tarentum, Antium coloniae. 28. comitia praetoria. Vibius damnatus. 2s clades Britannica. Suetonius onam invadit. Io Incola do-
313쪽
LIBER XIII CAP. 58-LIB. XIV. CAP. I. 253mat. l. laoni Boudiso duce et Trinobantes rebellant. 32. mulodunum expugnant, Petilium Cerialem cum non legione su dunt. 33. A Suetonio desertum Londinium et Verulamium spoliant, cives et socios Romanorum trucidant. 3 37. Boudiccam ferocientem superat Suetonius usa veneno vitam finit Poenius Post mus gladio se transigit. 38. classicianua Suetonio discors re tui hat. 39. Missus Polyclitus hoatibus est irrisui. Suetonio Petronius Turpilianus successor datus. 40. Lib falsum testamentum damnati. 42. Pedanius Secundus urbis praefectus a servis caesus 43. 45. In eos lege agi vult C. Cassius, et contra aliorum sententiam obtinet. Populum suppli-oio renitentem Nero increpat. 46. Tarquitius Priscus damnasus cenaus per Gallias actus. 47.mors et laus emmii Reguli M. Antistius maiestatis delatus, is a Thrasea defensus. 50. Fabricius Veiento calumnias reus Italia pellitur. I. Burri mors, laus successores et rigellinus 52-56. criminationes discutere parat Seneca apud caesaxem et commeatum petit: qui subdole respondet. 57 s. tum imminuit Tigellinus, lauto et Sullae periculum struit eos opprimit. 60. Nero ducta Poppaea Octaviam amolitur. Tum hanc revocat, 61 laetante populo. Poppaeae mox honos repositus. ius doli. 6 64. Anicet scelere octavia in exilium pulsa necatur in Pandateria Temporum infelicitas. 65. Libertos Doryphorum et Pallantem veneno tollit Nero Seneca incusatur Piso eroni insidiatur. Gesta haec annis tiroiter quattuor c. Vipstano C. Fonteio capse tone, imp. Nerone IV Cosso Cornelio Lentulo, C. Caesonio Paeto c. Petronio Turpiliano, P. Μario celso L. Asinio Gallo coss.1 Gaio Vipstano Gaio Fonteio consulibus diu meditatum scelus non ultra Nero distulit, Vetustate imperii coalita a dacia et flagrantior in dies amore Poppaeae, quae sibi, trimonium et discidium octaviae incolumi Agrippina haud sperans, crebris criminationibus, aliquando per facetias in-scusaret principem et pupillum vocaret, iii iussis alienis obnoxius non modo imperii sed libertatis etiam indigeret. cur enim differri nuptias suas formam scilicet displicere et triumphales avos, an fecunditatem et verum animum timerin uxor saltem iniurias patrum, iram populi adversus super lobiam avaritiamque matris aperiat quod si nurum Agrippina non nisi filio iri testam ferre posset, redderetur ipsa Othonis coniugio ituram quoquo terrarum, ubi audiret potius coni melias imperatoris quam viseret periculis eius inmixta haeo atque talia lacrimis et arte adulterae penetrantia nemo pro-1εhibebat, cupientibus cunctis infringi potentiam matris et oredente nullo usque aliaedem eius duratura filii odia.
314쪽
254 CORNELII TACITI ANNALIUM 2. Tradit cluvius ardore retinendae Agrippinam potentiae eo usque provectam, ut medio let, cum ad temporis dero per Vinum et epulas incalesceret, offerret se saepius temulento comptam et incesto paratam iamque lasciva osculus e praenuntias flagitii blanditias adnotavitibus proximis, Senecam contra muliebres inlecebras subsidium a semina petivisse, inmissamque Acten libertam, quae simul su periculo es infamia Neronis anxia deferret pervulgatum esse incestum gloriante matre, ne tolera, os milites profani principis -- 16 perium Fabius Rusticus non Agrippinae go Nemes cupitum id memorat eiusdemque liberiae astu disiectum sed quae cluvius, eadem ceteri quoque auctores prodidere, et famuhac inclinat, seu concepit animo tantum inmaritatis Agrippina, seu credibilior novae libidinis meditati in ea visa est, 15 quae puellaribus annis stuprum cum Lepido spe dominationis
admiserat, pari cupidine usque ad libita Pallantis provoluta et exercita ad omne flagitium patrui nuptiis.
3. Igitur Nero vitare secretos eius congressus, abscedentem in hortos aut Tusculanum vel Antiatem in agrum laudare, quod otium capesseret postremo, ubicumque haberetur, praegravem ratus interficere constituit, hactenus con-bsultans, Veneno an ferro vel qua alia vi placuitque primo Venenum sed inter epulas principis si daretur, referri ad casum non poterat tali iam Britannici exitio et ministros temptare arduum videbatur mulieris usu scelerum adversus insidias intentae atque ipsa praesumendo remedia munierat
1ο corpus ferrum et caedes quonam Modo occultaretur, nemo
reperiebat; et ne quis illi tanto facinori delectus iussa sperneret metuebant obtulit ingenium Anicetus libertus, classi apud Misenum praefectus et pueritiae Neronis educator ac mutuis odiis Agrippinae invisus ergo navem posse com-15 poni docet, cuius pars ipso in mari per artem soluta effunderet ignaram nihil tam capax fortuitorum quam mare; et si naufragio intercepta sit, quem adeo iniquum, ut sceleri adsignet quod venti et fluctus deliquerint additurum principem defunctae templum et aras et cetera ostentandae pietati. 4. Placuit sollertia, tempore etiam iuta, quando Qui quatruum festos dies apud Baias frequentabat. illuc matrem
315쪽
elieit, serendas parentium iracundias et placandum animum distitans, quo rumorem reconciliationi officeret acciperetque Agrippina, facili feminarum redulitate ad gaudia vo snientem dehinc obvius in litora nam Antio adventabathemoepit manu et complexu dueitque Baulos id villae nomen est quae promunturium Misenum inter et Baianum lacum stello mari adluitur stabat inter alias navis ornatior, tamquam id quoque honori matris daretur quippe sueverat triremi et ioolassiariorum remigio vehi ac tum invitata ad epulas erat, ut occultando lacinori nox adhiberetur satis constitit extitisse proditorem, et Agrippinam auditis insidiis, an crederet ambiguam, gestamine sellae Baulos perveotam ibi blandimentum sublevavit metum comiter excepta superque ipsum is collocata iam pluribus sermonibus, modo lanuliaritate iuvenili Ner et mrsus adductus, quas seria conmolareo tracto in longum convictu, prosequitur abeuntem, artius oeulis et pectori haerens, si e explenda simulatione, seu periturae matris supremus aspectus quamvis ferum animum retinebat. 205. Noctem sideribus inlusu em et placido mari quietam quasi convincendum ad scelus di praebuere ne multum erat progressa navis, duobus e numero familiarimn Agrippinam comitantibus, ex quis repercius Gallus haud procul gubernaculis adstabat, Acerronia super pedes cubitantis reclinis 5 paenitentiam filii et reciperatam matris gratiam per gaudium memorabat, cum dato signo ruere tectum loci multo plumbo grave pressusque repereius et statim exanimatus est. Agrippina et Acerronia eminentibus lecti parietibus ac forte validioribus, quam ut oneri oederent, protectae sunt nec dis-10 solutio navigii sequebatur, turbatis omnibus et quod plerique ignari etiam conscios impediebant visum dehino 'migibus unum in latus inclinare atque ita navem submergere sedis que ipsis promptus in rem subitam consensus, et alii contra nitentes dedere facultatem lenioris in mare iactus verem Acer-15ronia, inprudentia dum se Agrippinam esse utque subveniretur matri praxeipis clamitat, contis et remis et quae fors obtulerat navalibus telis conficitur Agrippina silens eoque minus adgnita unum tamen vulnus umero excepit nando, deinde eoudis lenuneulorum Lucrinum n lacum vecta villae suae insertur. 20
316쪽
256 CORNELII TACITI ANNALIUM 6. Illi reputans ideo se fallacibus literis aecitam et honore praecipuo habitam, quodque itus iuxtae, non ventis acta,
non saxis inpulsa navis summa su parte veluti terrestre, ohinamentum concidisset, observans etiam Acerroniae necem,s simul suum vulnus aspiciens, solum insidiarum remedium eaaes sit, si non intellegerentur misitque libertum Agerinum, qui nuntiaret filio benignitate deum et fortuna eius evasissegmvem casum orare ut quamvis periculo matris exterritus visendi curam differret sibi ad praesens quietempus. atque 16 interim securitate simulata medicamina vulneri et lamentaeorpori adhibet testamentum Acerroniae requiri bonaque obsignari iubet, id tantum non per simulationem. 7. At Neroni nuntios patrati lacinoris opperienti adfertur evasisse ictu levi sauciam et hactenus adito discrimine, ne auctor dubitaretur tum pavore exanimis et iam iamque adfore obtestans vindictae properam, sive servitia armaret vel smilitem accenderet, sive ad senatum et populum pervaderet, naufragium et vulnus et interfectos amicos obiciendo quod eontra subsidium sibi nisi quid Burrus et Seneca expedirent: quos statim acciverat, incertum an et ante ignaros igitur longum utriusque silentium, ne inriti dissuaderent, an eo 10 descensum credebant, ut, nisi praeveniretur Agrippina, pereundum Neroni esset post Seneca hactenus promptius uvirespiceret Burrum ac sciscitaretur an militi imperanda caedes esset ille praetorianos toti caesaeum domui obstrictos memoresque Germanici nihil adversus progeniem eius atrox 15 ausuros respondit perpetraret Anicetus promissa. qui nihil cunctatus poscit summam sceleris. ad eam vocem Nero illo sibi die dari imperium auetoremque tanti muneris libertum profitetur iret propere duceretque promptissimos ad iussa. Ipse audit venisse missu Agrippinae nuntium Agerinum, 20 scaenam ultro eriminis parat, gladiumque, dum mandata perfert, abicit inter pedes eius, tum quasi deprehens vincla inici iubet, ut exitium principis molitam matrem et pudore deprehensi sceleris sponte mortem sumpsisse confingeret. 8. Interim vulgato Agrippinae periculo, quasi casu Venisset, ut quisque acceperat, decurrere ad litus hi molium vibiectus, hi proximas acaphas scandere alii, quantum cor
317쪽
LIBER XIV. CAP. 6-w. 257Pus Inebat, adere In mare: quidam manus protendere: questibus, votis, clamore diversa rogitantium aut incertas respondentium omnis ora compleri: adfluere ingens multitudo cum luminibus, atque ubi incolumem esse pernotuit, ut ad gratandum sese expedire, donec aspectu armati et minitantis agminis disiecti sunt. Anicetus villam statione circumdat refractaque ianua obvios servorum abripit, donec ad la 16 res cubiculi veniret cui pauci adstabant, ceteris terr're inrumpentium exterritis. cubiculo modicum lumen inerat et ancillarum una, magis ac magis anxia Agrippina, quod nemo a filio ac ne Agerinus quidem aliam ore laetae rei faciem; nunc solitudinem ac repentinos strepitus et extremi mali in-15dicia. abeunte dehinc ancilla tu quoque me deseris prolocuta respicit Anicetum, trierarcho Herculei et barito centurione classiario comitatum, ac si ad visendum venisset, refotam nuntiaret: in facinus patraturus, nihil se de filio oredere non imperatum parricidium. circumsistunt lectum per-2ecussores et prior trierarchus fusti caput eius adflixit iam in mortem centurioni ferrum destringenti protendens uterum ventrem seri exclamavit multisque vulneribus consecta est.
s. Haec consensu produntur aspexeritne matrem e
animem Nero et formam corporis eius laudaverit, sunt qui tradiderint, sunt qui abnuant cremata est nocte eadem convivali lecto et exsequiis vilibus neque, dum Ner rerum potiebatur, congesta aut clausa humus mox domesticorum cura slevem tumulum accepit, viam Miseni propter et villam caesaris dictatoris, quae subiectos sinus editissima prospectati accens rogo libertus eius cognomento Mnester ipse se ferro transegit, incertum caritate in patronam an metu exitii hunc sui finem multos ante annos crediderat Agrippina contempse 10ratque nam consulenti super Nerone responderant Chaldaei lare ut imperaret matremque Occideret atque illa occidat inquit, dum imperet. 10. Sed a Caesare perfecto demum scelere magnitudo eius intellecta est reliquo noctis modo per silentium defixus, saepi's pavore exsurgens et mentis inops lucem opperiebatur tamquam exitium adlaturam atque eum auctore Burro prima centurionum tribunorumque adulatio ad spem firmavit,
318쪽
258 ORNELII ACOPANNALIUM prensantium manum gratantiumque quod discrimen inprovisum et matris facinus evasisset amici dehinc adire templa, et coepto exemplo proxima campaniae municipia victima et legationibus laetitiam testari ipse diversa simulatione mae- 16 stus et quasi incolumitati suae insensus ac morti parentis imlacrimans quia tamen non, ut hominum vultus, ita locorum lacies mutantur, observabaturque maris illius et litorum gravis aspectus et erant qui crederent sonitum tubae collibus eircum editis planctusque e tumulo matris audiri , Neapo-1stim concessit iteremque ad senatum misit, quarum summa erat repertum cum ferro percussorem Agerinum, ex intimis Agrippinae libertis, et luisse eam poenam conscientia, qu
11. Adiciebat crimina longius repetita, quod consortium imperii iuraturasque in seminae verba praetorias cohortes idemque dedecus senatus et populi speravisset, ac Pos
quam frustra habita sit, insensa militi patribusqu et plebi
dissuasisset donativum et congiarium periculaque viris im lustribus instruxisset quanto su labore perpetratum, ne inrumperet euriam, ne gentibus extemis responsa daret temporum quoque claudianorum obliqua insectatione cuncta eius dominationis flagitia in matrem transtulit, publica fortuna ex- 10 stinctam referens namque et naufragium narrabat quod la initum fuisse, quis adeo hebes inveniretur ut crederet auta muliere naufraga missum cum et unum, qui cohortes et classes imperatoris perfringeret ergo non iam Nero, sinus inmanitas omnium questus anteibat, sed Seneca adverso - 15 more erat, quod oratione tali confessionem scripsisset. 12 Miro tamen certamine procerem decemuntur supplicationes apud omnia pulvinaria, utque Quinquatres, quibus apertae insidiae essent, ludis annuis celebrarentur aureum inervae simulacrum in curia et iuxta principis imago si s tuerentur dies natalis Agrippinae inter nefastos esset Thrasea Paetus silenti vel brevi adsensu priores adulationes transiuiuere solitus exiit tum senatu, ac sibi causam periculi fecit, ceteris libertatis initium non praebuit prodigia quoque crebra et inrita intercessere. anguem enixa mulier, et alia in 10 concubitu mariti sulmine exanimata iam sol repente obso
319쪽
LIBER XIV. CAP. 10-14. 259rutus et tactae de caelo quattuordecim urbis regiones quae a de sine cura deum eveniebant, ut multos post annos Nero imperium et scelera continuaverit ceterum qik gravaret invidiam matris eaque demota auctam lenitatem suam testificaretur, feminas inlustres Iuniam et Calpurniam, praetura 15
functos Valerium capitonem et Licinium Gabolum sedibus patriis reddidit, ab Agrippina olim polsos etiam Lolliae Paulinue cineres reportari sepulcrumque exstrui permisit quosque ipse nuper relegaverat, turium et calvisium poena evsolvit nam Silana fato functa erat, longinquo ab exilio Ta-2οrentum regressa labante iam Agrippina, cuius inimicitiis conciderat, Vel mitigata. 13. Tamen cunctari in oppidis campaniae, quonam modo urbem ingrederetur, an obsequium senatus, an studia plebis reperiret afixius contra deterrimus quisque, quorum non alia regia secundior extitit, invisum Agrippinae nomen et morte eius accensum populi favorem disserunt iret intrepidus et 5 venerationem sui coram experiretur; simul praegredi exposcunt et promptior quam promiserant inveniunt, obvias tribus, festo cultu senatum, coniugum ac liberorum agmina per sexum et aetatem disposita, exstructos, qua incederet, spectaculorum gradus, quo modo triumphi visuntur hinc 16 superbus ac publici servitii victor capitolium adiit, grates exsolvit, seque in omnes libidines effudit, quas male coercitas qualiscumque matris everentia tardaverat.14. Vetus illi cupido erat curriculo quadrigarum insistere, nec minus foedae studium cithara ludicrum in modum mnere concertare equis regium et antiquis dueibus factitatum memorabat, idque vatum laudibus celebr et deorum honori datum enimvero cantus Apollini sacros, talique ornatu ad 5stare non modo Grεaecis in urbibus sed Romana apud templa
numen praecipuum et praescium nec iam sisti poterat, cum Senecae a Burr Visum, ne utraque pervinceret, alterum concedere clausumque Valle Vaticana spatium in quo equos regeret, haud promisco spectaculo mox ultro vocari populus 'Romanus laudibusque extollere, ut est vulgus cupiens o luptatum et, si eodem princeps trahat, laetum ceterum Vulgatus pudor non satietatem, ut rebantur, sed incitamentum
320쪽
CORNELII TACITI ANNALIUM attulit ratusque dedecus molliri, si plures. laedasset, nobi- 1 lium familiarum post eros egestate venales in scaenam deduxit quos fato perfunctos ne nominatim tradam, maioribus eorum tribuendum puto. nam et eius flagitium est, qui pecuniam ob delicta potius dedit quam ne delinquerent notos quoque equites Romanos operas arenae promittere subegit et donis ingentibus, nisi quod merces ab eo qui iubere potest vim necessitatis adfert. 15. Ne tamen adhuc publico theatro dehonestaretur, instituit ludos iuvenalium vocabulo, in quos passim nomina data non nobilitas cuiquam, non aetas aut acti honores impedimento, quo minus Graeci Latinive histrionis artem exer- cerent usque ad gestu modosque haud viriles quin et feminae inlustres deformia meditari exstructaque apud nemus, quod navali stagno circumposuit Augustus, conventicula et cistuponae et posita veno inritamenta luxui dabanturque stipes, quas boni necessitate, intemperantes gloria consume-1brent inde gliscere flagitia et infamia, nec ulla moribus olim corruptis plus libidinum circumdedit quam illa conluvies vix artibus honestis pudor retinetur, nedum inter certamina Vitiorum pudicitia aut modestia aut quicquam probi moris reservaretur postremus ipse scaenam incedit, multa cura is temptans citharam et praemeditans adsistentibus phonascis. accesserat cohors militum, centuriones tribunique et maerens Burrus ac laudans tun que primum conscripti sunt equites Romani cognomento Augustianorum, aetate ac robore conspicui, et pars ingeni procaces, alii in spe potentiae ii dies et ac noctes plausibus personare formam principis vocemque deum vocabulis appellantes quasi per virtutem clari honoratique agere. 16. Ne tamen ludicrae tantum imperatoris artes notescerent, carminum quoque studium adsectavit, contractis quibus aliqua pangendi facultas nec dum insignis auctoritas hi cenati considere simul, .et adlatos vel ibidem repertos versus conectere atque ipsius verba quoquo modo prolata supplere. quod species ipsa carminii docet, non impetu et instinctu nec ore uno fluens etiam sapientiae doctoribus tempus in pertiebat post epulas, utque contraria adseverantium disco