장음표시 사용
331쪽
LIBER XIV. CAP. 38-43. 271 cellum memoria maiorum et preces Caesaris poenae magis quam infamiae exemere. 1541. Perculit is dies Pompeiae quoque Aelmnmn, iuvenem quaestorium, tamquam flagitiorum Fabiani gnarum, eique Italia et Hispania, in qua Ortus erat, interdictum est. pari ignominia Valerius Ponticus adficitur, quod reos, ne apud
praefectum urbis arguerentur, ad praetorem detulisset, in sterim specie legum, mox praevaricando ultionem elusuras. additur senatus consulto, qui talem peram emptitasset Vendidissetve, perinde poena teneretur ac si publico iudicio omlumniae condemnatus.
42. Haud multo post praefectum urbis Pedanium Secundum servus ipsius interfecit, seu negata libertate, cui pretium pepigerat, die amore exoleti incensus et dominum a mulum non tolerans ceterum cum vetere ex more familiam omnem, quae sub eodem tecto mansitaverat, ad supplicium sagi oporteret, concursu plebis, quae δοι innoxios protegebat, usque ad seditionem ventum est senatusque obsessus, in quo ipso erant studia nimiam severitatem aspernantium, pluribus nihil mutandum censentibus ex quis C. Cassius sententiae loco in hunc modum disseruit 1043. SRepe numero, patres conscripti, in hoc ordine
intersui, cum contra instituta et leges maiorum nova senatus decreta postularentur neque sum adversatus, non quia dubitarem, super omnibus negotiis melius atque rectius olim provisum et quae converterentur m deterius mutari, sed ne snimi amore antiqui moris studium meum extollere viderer.
simul quidquid hoc in nobis auctoritatis est, crebris contradictionibus destrulindum non existimabam, ut maneret integrum, si quando res publica consiliis eguissφt quod hodie evenit, consulari viri domi suae intersecto per insiψias ser-10 viles, quas nemo prohibuit aut prodidit quamvis nondum concusso senatus consulto, quod supplicium toti lamiliae minitabatur decernite hercule inpunitatem at quem dignitas sua defendet, eum praefectura urbis non profuerit quem
numerus servorum tuebitur, cum Pedanium Secundum qua- sdringenti non protexerint cui familia opem feret, quae ne in metu quidem pericula nostra advertit an, ut quidam si
332쪽
gere non erubescunt, iniurias suas ullus est interfector, quia de paterna pecunia transegerat aut avitum mancipium is detrahebMur pronuntiemus vltri dominum iure laesum videri. 44. Libet argumenta conquirere in eo quod sapientioribus deliberatum est sed et si nunc primum statuendum haberemus, creditisne servum interficiendi domini animum sumpsisse, ut non vox minax excideret, mihi per temeri- statem proloqueretur sane consilium occultavit, telum inter ignaros paravit num excubias transiret, cubiculi fores recluderet, lumen inserret, caedem patraret omnibus nesciis' multa sceleris indicia praeveniunt servi si prodant, possumus singuli inter plures, tuti inter anxios, postremo, si perio eundum sit, non inulti intes nocentes agere suspectu maioribus nostris fuerunt ingenia servorum, etiam cum in agris aut domibus isdem nascerentur caritatemque dominorum si tim acciperent postquam vero nationes in familiis habemus, quibus diversi ritus, externa sacra aut Quila sunt, conluviem 1sistam non nisi metu coercueris at quidam insontes peribunt nam et ex tus exercitu cum decumus quisque fusti feritur, etiam strenui sortiuntur habet aliquid ex iniquo omne magnum exemplum, quod contra singulos utilitAte publica rependitur. 45. Sententiae cassii ut nemo unus contra ire ausus est, tua dissonae voces respondebant numerum aut aetatem aut sexum ac plurimorum indubiam innocentiam miserantium: praevaluit tamen pars quae supplicium decernebat sed h-5 temperari non poterat, conglobata multitudine et saxa ac faces minante tum caesar populam edicto increpuit atque
omne iter, quo damnati ad poenam ducebantur, militaribus praesidiis saepsit censuerat cingonius Varro ut liberti quoque, qui sub eodem tecto fuissent, Italia deportarentur. id alo principe prohibitum est, ne mos antiquus, quem misericordia non minuerat, per saeVitiam intenderetur. 46. Damnatus isdem consulibus Tarquitius Priscus repetundarum Bithynis interrogantibus, magno patrum gaudio, qui accusatum ab eo Statillium Taurum pro consule ipsius meminerant. census per Gallias in Q. Voluato et Sextio
333쪽
LIBER XIV. CAP. 43 9. 273 Africano Trebellioque Maximo acti sunt, aemulis Inter se per bnobilitatem Volusio atque Africano Trebellium dum uterque dedignatur, supra tulere. 47. Eo anno mortem obiit Memmius Regulus, auctor,tate constanti fama, in quantum praeumbrante imperatoris fastigio datur, clarus, adeo ut Nero aeger valetudine, et adulantibus circum qui finem imperio adesse dicebunt, si quid fato pateretur, responderit habere subsidium rem publicam. 5rogantibus dehinc in quo potissimum, addiderat in Memmio Regulo vixit tamen post haec Regulus, quiete defensus et quia nova generis claritudine neque invidiosis opibus erat. gymnasium eo anno dedicatum a Nerone praebitumque oleum equiti ac senatui Graeca facilitate. 1648. . Mario L. Asinio Onsulibus Antistius praetor, quem in tribunatu plebis Ilerator gisse memoravi, probrosa adversus principem carmina factitavit vulgavitque celebri convivio, dum pudistorium Scapulam epulatvr exim a Cossutian capitone, qui, per senatorim ordinem preci bbus Tigellini soceri sui receperat, maiestatis dolatus est tum primum revocata ea lex, credebaturque haud perinde exitiit Antistio quam imperatori gloriam quaeri, ut condemnatus a senatu intercessione tribunicia morti eximeretur et cum storius nihil audivisse pro testimonio dixisset, adver-10 sis testibus creditum censuitque Iunius Marullus consul designatus adimendam re praeturam necandumque more maiorum ceteris inde adsentientibus, aetus Thrasea, multo cum honore caesaris et acerrime increpito Antistio, non quidquid nocens reus pati merpretur, id egregio sub principe et . nulla necessitate obstricto senatui statuendum disseruit carnificem et laqueum pridem abolita, et esse poenas legibus constitutas, quibus sine iudicum saevitia et temporum infamia supplicia decernerentur quin in insula publicatis bο-n3s, quo longius sontem vitam traxisset, e privatim mise-20riorem et publicae clementiae maximum exemplum futurum. 49. Libertas Thraseae servitium aliorum rupit, et postquam discessionem consul permiserat, pedibus in sententiam
eius iere, paucis exceptis, in quibus adulatione promptissimus fuit A. Vitellius, optimum quemque iurgio lacessens
334쪽
274 CORNELII TACITI ANNALIUM et respondenti reticens, ut pavida ingenia solent. at consules perficere decretum senatus non ausi, de consensu scripsere Caesari ille inter pudorem et iram cunctatus, postremo rescribsit nulla iniuria provocatum Antistium gravissimas in principem contumelias dixisse: earum ultionem a patrihusio postulatam, et pro magnitudine delicti poenam statui par fuisse ceterum se, qui severitatem decernentium impediturus fuerit, 'oderationem non prohibere statuerent ut vellent, datam et absolvendi licentiam his atque talibus recitatis et offensione manifesta, non ideo aut consules mutavere 15 relationem aut Thrasea decessit sententia ceterive quae probaverant deseruere, pars, ne principem obiecisse invidiae viderentur, plures numero tuti, Thrasea sueta firmitudine animi et ne gloria intercideret.
50. Haud dispari crimine Fabricius Veiento confiictatus est, quod multa et probrosa in patres et sacerdotes composuisset iis libris quibus nomen codicillorum dederat. adiciebat Tatius Geminus accusator venditata ab eo muneras principis et adipiscendorum honorum ius quae causa Neroni fuit suscipiendi iudicii, convictumque Veientonem Italia depulit et libros exuri iussit, conquisitos lectitatosque, donec cum periculo parabantur: mox licentia habendi oblivionem attulit. 51. Sed gravescentibus in dies publieis malis subsidia
minuebantur, concessitque vita Burrus, Incertum valetudine an veneno. Valetudo ex eo coniectabatur, quod in se tumescentibus paulatim faucibus et impedit meatu spiritum finiebat plures iussu Neronis, quasi remedium adhiberetur, inlitum palatum eius noxio medicamine adsever bant, et Burrum intellecto scelere, cum ad visendum eum princeps
vencisset, aspectum eius aversatum sciscitanti hactenus in
spondisse 'eg me bene habeo. civitati grande desideriuma eius mansit per memoriam virtutis et successorum alterius segnem innocentiam, alterius flagrantissima flagitia quippe Caesar duos praetoriis cohortibus imposuerat, Faenium Rufum ex Vulgi favore, quia rem frumentariam sine quaestu tractabat, Solanium Tigellinum, veterem inpudicitiam atquei infamiam in eo secutus atque illi pro cognitis moribus fuere,
335쪽
validior Tigellinus in animo principis et intimis libidinibus adsumptus, prospera populi et militum fama Rufus, quod
apud Neronem adversum experiebatur. 52. Mors Burri infregit Senecae potentiam, quia nec bonis artibus idem virium erat altero velut duce amoto, et Nero ad deteriores inclinabat hi variis criminationibus Senecam adoriuntur, tamquam ingentes et privatum modum evectas opes adhuc augeret, quodque studia civium in se sverteret, hortorum quoque amoenitate et villarum magnificentia quasi principem supergrederetur. Obiciebant etiam eloquentiae laudem uni sibi adsciscere et carmina crebrius factitare, postquam Neroni amor eorum venisset. nam b- lectamentis principis palam iniquum detrectare vim eius id equos regentis, inludere Voces, quotiens caneret quem ad
finem nihil in re publica clarum fore quod non ab illo reperiri credatur certe finitam Neronis pueritiam et robur
iuventae adesse exueret magistrum, satis amplis doctoribus instructus maioribus suis. 1553. At Seneca criminantium noli ignarus, prodentibus iis quibus aliqua honesti cura, et familiaritatem eius magis
aspernante caesare, tempus sermoni orat et accepto ita incipit: quartus decumus annus est, Caesar, ex quo spei tuae admotus sum, octavus, ut imperium obtines: medios temporis tantum honorum atque opum in me cumulagii, ut
nihil felicitati meae desit nisi moderatio eius utar magnis exemplis, ne meae sortunae sed tuae abavus tuus Augustus M. Agrippae Mytilenense secretum, C. Maecenati urbe in ipsa velut peregrinum otium permisit quorum alter bellorum 1ο socius, alter Romae furibus laboribus iactatus ampla quidem, sed pro ingentibus meritis praemia acceperant ego quid aliud munificentia adhibere potui quam studia, ut sic dixerim, in umbra educata, et quibus laritudo venit, quod iuventae tuae rudimentis adfuisse videor, grande huius rei spretium at tu gratiam inmensam, innumeram pecuniam circumdedisti, adeo ut plerumque intra me ipse Vol m egone, equestri et provinciali loco ortus, proceribus civitatis adnumeror inter nobiles et longa decora praeferentes novitas mea enituit' ubi est animus ille modicis contentus talis 20
336쪽
276 CORNELI TACITI ANNALIUM hortos exstruit et per haec suburbana incedit et tantis agrorum spatiis, tam lato faenore exuberat una defensio ooeu rit, quod muneribus tuis obniti non debui. 54. Sed uterque mensuram inplevimus, et ιu, quantum princeps tribuere amico posset, et ego, quantum amicus a principe aecipere cetera invidiam augent quae quidem, ut omnia mortalia, infra tuam magnitudinem iacet, sed mihi in-seumbit, mihi subveniendum est quo modo in militia aut via fessus adminiculum orarem, ita in hoc itinere vitae senex et levissimis quoque curis inpar, cum pes meas ultra sustinere non possim, praesidium peto iube per procuratores tuos administrari, in tuam fortunam recipi. nec me in pau- 16 pertatem ipse detrudam, sed traditis quorum fulgore praestringor, quod temporis hortorum aut villarum curae sep nitur, in animum revocabo superest tibi robur et tot per annos visum fastigii regimen possumus seniores amici quietem reposcere hoc quoque in tuam gloriam cedet, eos ad 15 summa exisse qui et modica tolerarent. 5. Ad quae Nero sic ferme respondit ei: ' quod meditatae orationi tuae statim occurram, id primum tui muneris habeo, qui me non tantum praevisa sed subita expedire docuisti abavus meus Augustus Agrippae et Maecenati usu spare otium post labores concessit, sed in ea ipse aetate, cuius auctoritas tueretur quidquid isti Et qualecumque, i-buisset ac tamen neutrum datis a se praemiis exuit bello et periculis meruerant in iis enim iuventa Augusti versata est. nec .ihi tela et manus tuae defuissent in armis agenti 1 sed quod praesens condici poscebat, ratione consili pra ceptis pueritiam, dein iuventam meam fovisti et tua quidem erga me munera, dum vita suppetet, aeterea erunt quae a me habes, horti et faenus et villae, casibus obnoxia sunt Rolicet multa videantur plerique haudquaquam artibus quisis pares plura tenuerunt, nisi forte aut te Vitellio ter consuli aut me claudi postponis, et quantum Volusi longa parsimonia quaesivit, tantum in te mea liberalitas explere non potest pudet referro libertinos, qui ditiores spectantur unde etiam mihi rubori est quod praecipuus caritate nondum omet ne fortuna antecellis.
337쪽
LIBER XIV. CAP. 53-68. 27756. Verum et ubi valida aetas et fructui rerum sufficiens, et nos prima imperii spatia ingredimur quin, si qua in parte
lubricum adulescentiae nostrae dees it revocas ornatumque robur subsidio inpensius regis non tua moderatio, si reddideris pecuniam, ne quies, si reliqueris principem, sed smea avaritia, meae crudelitatis metus in re omnium versabitur quod si maxime continentia tua laudetur, non tamen sapienti viro decoriam fuerit, unde amico infamiam paret, inde gloriam sibi recipero. his adicit complexum et Oscula, factus natura et consuetudine Oxercitus velare odium falla- 16 cibus blanditiis Seneca, qui finis omnium cum dominante sermonum, grates agit sed instituta prioris potentiae comm tat, prohibet coetus salutantium, vita comitantis, rarus per urbem, quasi valetudine infensa aut sapientiae studiis domi
adtineretur. 1557. Perculso Seneca promptum fuit Rufum Faenium in minuere Agrippinae anticitiam in eo criminantibus validiorque in dies Tigellinus et malas artes, quibus solis poliebat,
gratiores ratus, si principem societate scelerum obstringeret, metus eius rimatur conperisque Plautum et Sullam maxime timeri, Plautum in Asiam, Sullam in Galliam Narbonensem nuper amotos, nobilitatem eorum et propinquos huic orientis,
illi Grmaniae exercitus commemorat non se, ut Burrum,
diversas spes, sed solam incolumitatem Neronis spectare: cui caveri utcumque ab urbanis insidiis. praesenti opera lom loginquos motus quonam modo comprimi posse erectas Gallias ad nomen dictatorium, nec minus suspensos Asiae populos claritudine avi Drusi. Sullam inopem, unde praeoipuam audaciam, et simulator- segnitiae, dum temeritati locum reperiret. Plautum magnis opibus ne fingere quidem cupidi-15nem otii, sed veterum Romanorum imitamenta praeserre, ad sumpta etiam Stoicorum adrogantia sectaque, quae turbidos et negotiorum adpetentes faciat nee ultra mora. Sulla sexto die pervectis Massiliam percussoribus ante metum et rumorem interfieitur, cum epulandi ausa discumberet pediis latum caput eius inlusit Nero tamquam praematura canitie
58. Plauto parari necem non perinde ooeultum luit, quia
338쪽
278 CORNELII TACITI ANNALIUM pluribus salus eius curabatur, et spatium itineris ac maris tempusque interiectum moverat famam vulgoque fingehant petitum ab eo Corbulonem, magnis tum exercitibus praesis dentem et, clari atque insontes si interficerentur, praecipuum ad pericula quin et Asiam favore iuvenis arma cepisse, nec milites ad scelus iasos aut numero validos aut animo promptos, postquam iussa efficere nequiverint, ad spes novas transisse. vana haec more famae credentium otio 10 augebantur ceterum libertus plauti celeritate ventorum pra venit centurionem et mandata L. Antistii soceri attulit effugeret segnem mortem promtum suffugium ex magni nominis miseratione reperturum bonos, consociaturum audaces nullum interim subsidium aspernandum. si sexaginta milites 15 tot enim adveniebant) propulisset, dum refertur nuntius Neroni, dum manus alia permeat, multa secutura quae adusque bellum evalesderent denique aut salutem tali consilio quaeri, aut nihil gravius audenti quam ignavo patiendum
50. Sed Plautum ea non movere, sive nullam opem pro videbat inermis atque exul, seu taedio ambiguae spei, an amore coniugis et liberorum, quibus placabiliorem fore principem rebatur nulla sollicituditio auehatum. sunt qui alios a socero nuntios venisse serant, tamquam nihil atrox immineret doctoresque sapientiae, Geranum Graeci, Musonium Tusci generis, constantiam opperiendae mortis pro incerta et trepida vita suasisse repertus est certe per medium diei nudus exercitando corpori talem eum centurio trucidavit
10 coram Pelagone spadone, quem Nero centurioni et manipulo, quasi satellitibus ministrum regium, praeposuerat caput interfecti relatum cuius aspectu ipsa principis verba referam) cur inquit ero, et posito metu nuptias Poppaeae, ob eius molli terrores dilatas, maturare parat Octaviamqtie 15 coniugem amoliri, quamvis modeste ageret, nomine patris et studiis populi gravem sed ad senatum literas misit de caede Sullae lautique haud confessus, verum utriusque turbidum ingenium esse, et sibi incolumitatem rei publicae magna cura haberi decretae eo nomine supplicationes, utque Sulla et Pla Maus senatu moverentur, gravioribus tum ludibriis quam malis.
339쪽
6o Igitur accepto patrum consulto, 'stquam cuncta scelerum suorum pro egregiis accipi videt, exturbat claviam, sterilem dictitans exim Poppaeae coniungitur ea diu paelex et adulteri Nerunis, mox mariti potens, quendam ex ministris Octaviae impulit servilem ei amorem Obicere de s stinaturque reus cognomento Eucaerus, natione Alexandrinus, canere tibiis doctus actae ob id de ancillis quaestiones, et vi tormentorum victis quibusdam ut falsa adnuerent, plures perstitere sanctitatem dominae tueri: ex quibus una instanti Tigellino eastiora esse muliebria ctaviae respondit 10 quam os eius. moVetur tamen primo civilis discidii specie domumque Burri, praedia Plauti, infausta dona, accipit mox in Campaniam pulsa est addita militari custodia inde crebri questus nec occulti per vulgum, cui minor sapientia et mediocritate sortunae pauciora pericula sunt his Nero, nequa-15 quam paenitentia flagitii, coniugem revocavit Octaviam. 61. Exim laeti capitolium scandunt deosque tandem Venerantur effigies Poppaeae proruunt, claviae imagines gestant umeris, spargunt floribus oroque ac templis statuunt i itur etiam in principis laudes repetitum venerantium. iamque et Palatium multitudine et clamoribus complebant, cum emissi militum globi verberibus et intento serro turbatos disiecere mutataque quae per seditionem verserant, et Poppaeae honos repositus est. pae semper dio, tum et metu atrox, ne aut vulgi acrior vis ingrueret aut Nero inelinatione populi mutaretur, provoluta genibus eius, non eo loci regio suas agi ait, ut de matrimonio certet, quamquam id sibi vita potius, sed vitam ipsam in extremum adductam a clientelis et se vitiis octaviae, quae plebis sibi nomen indiderint, ea in pace ausi quae vix bello evenirent arma illa adversus principem sumpta ducem tantum defuisse, qui motis rebus sa-15cile reperiretur, mitteret modo Campaniam et in urbem ipsa pergeret, ad cuius nutum absentis tumultus olerentur. quod alioquin suum delictum quam cuiusquam offensionem 7 an quia veram progeniem penatibus caesarum datura sit,
malle populum Romanum tibicinis Aegyptii subolem impe astratori fastigio induci denique, si id rebus conducat, libens
quam eoactus acciret dominam, vel consuleret securitati
340쪽
280 CORNELII TACITI ANNALIUM iusta ultione is modicis remediis primos motus consedisse: at si desperent uxorem Ner'nis fore Oetavimi, illi mariturix
et daturos. 62. Varius sermo et ad metum atque iram accommodatus terruit simul audientem et accendit sed parum valebat suspitio in servo et quaestionibus ancillarum elusa erat ergo confessionem alicuius quaeri placet, cui rerum quqque novarum crimen adfingeretur et visus idoneus maternae necis patrator Anicetus, classi apud Misenum, ut memorari, praesectus, levi post admissum scelus gratia, dein graviore odio, quia malorum facinorum ministri quasi exprobrantes aspiciuntur. igitur accitum eum caesar operae prioris ad- 10 monet solum incolumitati principis adversus insidiantem matrem subvenisse locum haud minoris gratiae instare, si coniugem insensam depelleret nec manu aut telo opus f teretur octaviae adulterium occulta quidem ad praesens sed magna ei praemia et secessus amoenos promittit, Vel Sit negaVisset, necem intentat ille insita vaecordia et facilitate
priorum flagitiorum, plura etiam quam iussum erat fingi s teturque apud amicos, quos velut consilio adhibuerat princeps tum in Sardiniam pellitur, ubi non inops exilium toleravit et lato obiit.
63. At Nero praefectum in spem sociandae classis corruptum, et incusatae paulo ante sterilitatis oblitus, abactoa partus conscientia ibidinnm, eaque sibi comperta edicto memorat insutique Pandataria claviam laudit non alia exul visentim oculos maiore misericordia adfecit meminerunt
adhuc quidum Agrippinae a Tiberio, recentior Iuliae memoria obversabatur a claudi pulsae sed illis robur aetatis adsuerat laeta aliqua viderant et praesentem saevitiam melioris olim fortunae re Matione adlevabant huic primum id nuptiarum dies Ioco funeris in deductae in domum in qua nihil nisi uetu um haberet, erepto per venenum patre et statim fratre tum ancilla domina validior et Poppaea non nisi in perniciem uxoris nupta, postremo crimen omni exitio