장음표시 사용
201쪽
pali i . dixit, i Hic habitabo quoniam elegi eam .l &, i Ecce ego votivath. δε- biscum sum omnibus diebus saeculi . t quo tempore etiami impietatem illoru denotauit,qui terrena lapiunt. i Non ad ij. ciet ut ultra transmigrare te faciat. l O εUOD M. Haecum historia non couenit: nam post Babylonios, iterum sedes mutare coacti lunt a Romanis, & adhuc in exxeris sedibus agunt. Ergo intelligas oportet,legis quidem succellione fuisie, sed gratiam nullum finem habituram Visitauit iniquit tes tuas filia Edom .l Ei v sv a M. Haec illa est in vetustate pesecati olim inquinata,& nomine illius appellata.
Tu v. V V L G A T A. , , completa e r iniquitas tua filia Sion, non addet mitra
transmigret te. Visitauia iniquitatem tuam sitia fidum, d cooperuit ρeccata toa, iIA M vero illam veram filiam Sion,& reliquias gratiae appello, & oleastrum in bonam olivam insitum, ita ut non solum rem & pinguedinem oliuae,sed etiam nomen participet, di verus Israel vocetur,&vera filia Sion, in quam figurae omnes illius veteris Sion transierunt, te inquam appello filiam Sion,tibique gratulor quod completa sit iniquitas tua, Christi sanguine expiatat, finem peccatum tuum accepit,& deleta est iniquitas:& illata iustitia sempiterna. neque potius Pati tur Deus ut de loco stabilitateque tua mouearia Sc demigres de sedibus tuis, & relictis institutis ac legibus mutati in alias oras quodammodo captiuadacaris; cum fundata sis supra firmam petram neque aduersus te portae inseri praeualeant. At vero tu filia Edom quae huic filiae Sion semper infensa es,& Israeliticae gentis aemula,gens terrenis semper inhaerens, ἐκ perfida, illud scito quamdiu talis es, visitare Deum iniqui tatem xuam, & in conspectu semper habere , cum fide careassti ad Cluilii gratiam non pertineas, qui peccata remittit, Nper sanguinem se um delet :discooperta item esse peccata tua. cum gratiae vestem non habeas quae peccata contegit. itaque patent semper oculis Dei ac nuda sunt,&. manet Dei ira in tes
1 Comp icta est ini quit a tua filia Sion. I Iniquitatem hoc IM
202쪽
eo nonnulli poenam iniquitatis accipiunt,ut illud Cain,i ma Gen. ior est, iniquitas mea quam ut veniam merear,l vel ut nonnul- Iis placet, maior est iniquitas mea quam ut ferre possim: ac sen ssum hunc esse horum verborum putant , periuncta es poena quam persoluere pro tua iniquitate debebas.itaque pro pec-Catis tuis persoluta poena,non addet Deus ut adhuc migrare te de tuis sedibus faciat. At vero de tua o filia Edom iniquitate, quia non dum poena sumpta est, ideo illam visitauit atque recensuit,& tamquam summus arbiter plectendam decreuit;& peccata tua discooperuit, ne diutius tecta e flent, sed suo tandem iudicio examinata vindicaretur. Hic sensus si cui placet eo contentus sit:& habet Isis iam paene idem dicentem capite o. i Loquimini ad cor Ierusalem, quoniam completa est Ia. malitia liue militia eius, dimissa est iniquitas illius e suscepit
de manu Domini duplicia pro omnibus peccatis suis . l Sed quia adiunctum est, i non addet ut ultra tiansmigret te, i di Lficile est invenire quomodo illa Sion filia, si de terrena intelligamus, non adhuc de suis sedibus pulsa transsataq; sit: cum manifestum sit eam denuo migrare coactam esse dc sunditus Quersam a Romanis,& perpetua captiuitate damnata. it aq; dicunt aliqui etiam Ecclesiastici scriptores, eam propter prae terita illa peccata non amplius quam semel demigrasse, & in captiuitatem Babylonicam deuenisse . quod si secundo euersa est a Romanis, id non ob culpas easdem, sed alias accidisse, di praecipue propter Iesu Christi Domini necem. sed leuicu-Ia mihi haec solutio videtur. neque enim additum est,non addet ut ultra propter easdem culpas transmigret te, sed absolute dictum, i non addet ut ultra transmigret te. l Cur igitur tainiqui sumus aestimatores,ut ubi Christianam affulgere intelligentiain videmus Sc quidem faciliorem ac veriorem, retineae adhuc Iudaicum sensum malimus Ec difficiliorem de minus verum Θ cum Eeclesiasticam regulam ac rationem habeamus, qua facillime di luere nodum possimus .Ea regula est, solere
scripturas in maxima coniunctione figurae ac rei figuratae, cum ita connexa sint haec inter se ut paene unum corpus e Dficiant, a figura sensim ad rem figuratam progredi. quae autemaior est coniunctio,quam filiae Sion seu populi Sion, dc E Aa a cletiae ξ
203쪽
eIesiae P cum haec in illam insita sit quodammodo,& in unum paene corpus coaluerit, in illis primis reliquiis Israel, in apo. stolis nempe dc discipulis con pacta Sc conglutinata, ramis illis qui de carnis gloria tumebant excisis Hanc igitur filiam Sion, filiam apoliolorum & prophetarum quae per veterem dilam filiam Sion figurabatur, intelligit propheta, cum ea non
Uc s ultra migraturam prae dicit, de qua etiam Isaias dicit, i In nomento indignationis abscondi faciem mcam parum a te, donmisericordia sempiterna miseritis sum tui, vixit Redemptor,tuus Dominus . sicut in diebus Noe istud mihi est , cui iurauine inducerem aquas Noe ultra supra terram, sic iuraui ut non irascar tibi dc non increpem te . t quem certe locum qui allicro explicare voluerit,neque de Ecclesia intellexeritus I eriurum necesse est Deum faciat,& perfidum,quod cum tui ai it ut non vltra irasceretur, iam adeo iratus sit populo illi ac filiae Sion, ut non modo gentem illam euei terit,& ubiq; per omnes gentes disperserit, verum etiam pei petuo exilio dc seruitute n ulctauerit.Si igitur necesse est hunc Isaiae locum de Ecclesia &vera filia Sion de apostoloriim ac prophetarum progenie a
cipere,cur non eodem modo hunc locum Ieremiae accipi e
dum putemus nam si excisi sunt perfidi Israelitae,&pauci qui reliquiae erant, ut ait B. Paulus salui facti, in i liis paucis
promissiones omnes redditae sunt, & veritas earu seruara , dentem. sci. .quibus Ieremias diciticap. o i In diebus illis & in tempore illo ait Dominus quaeretur iniquitas Israel,& non erit,dc peccatum Iuda & non inuenietur, quonia propitius ero eis qum reliquero. In has reliquias insitae gentes,, participes factae MN D. pinguedinis ac nominis olivae,veri Israelitae sunt , de vera filia Sion,& in eis promissa omnia completa, in eis etia iniqui las ac peccata deleta , salutati sanguine quem Christus fudit meli expiata,vt etiam Daniel angeli oraculo futurii accepit, i , ptuaginta, inquit, hebdomades, quarum hebdomadum . Iura septuaginta illi captivitatis Babylonicae anni fuerunt sabbrematae sunt super populum tuum, & super urbem fata diam tuam,ut consummetur praeuaricatio, di finem accipiat Peccatum , dc deleatur iniquitas 3e adducatur iustitia sen pN
erna: l quod ergo Ieremias dixit, i Completa est iniqu ix
204쪽
TARE NORVM IEREMIAE. . Igu:tua ,l hoc Daniesi angelus, in consummetur praeuaricatio -& finem accepit peccatum,& deleatur iniquitas. l quod vero subiunxit Ieremias, i non addet ultra ut transmigret te, thoc ille, i & adducatur iustitia sempiterna. l lex namque illa euangelica nunquam abroganda est,neque e suis institiu is Ecclesia. umquam dimouenda. Quod si cui Ecclesiasticus hic sensis no-Placet,qui certe nescio cur placere non debeat,& velit hoc node Ecclelia dictum accipere, sed de captiuitate illa Israelitiaca; is habet expositionem Origenis priorem qua sequatur,&. verba illa, i non addet ultra ut trasmigret te. t sic accipiet,ac si dictum esset, non addet ut diutius in captiuitate versari te patiatur Ad expletis. LXX. annis ad tuas sedes reuerti iubebit.
cordare Pomine quid acciderat nobu, Re pice mide
opprobrium votum. Maereditas noHra versa e I ad alienos , domus no Irae ad
LYMν Ion RI. Post sensum, historicum scintellige, naturalis illa libertas propter voluntariam inobedientiam peccato facta eli obnoxia, ὶ Domus nostrae ad extraneos. Eiusna M. illa iustificationum distributio , diripitur enim ab li
sibus, qui subiectus illis suerit.
Recordare Domine quid accident nobM, intuere di respice
205쪽
ctere, qui peccata poenasqό condonare afflictis Sc humilibus soles,& eos etiam miserari qui iuste patiuntur. Intuere ac respice clades nostras & mala quae perpesti sumus , di quae ini. mici nostri nobis obijcere tamquam probra solent.
Recordare. t subijcit quae mala passus sit ille populus, ut
vel Deu ad misericordiam eorum commemoratione flectat, vel testem suae patientiae vocet , ut saltem diuinum testimo--nium pro levamine maloru habeati neque enim id mediocriter consolari a maerore solet. i Opprobrium liostrum. l Opprobria ipsas aerumnas suas vocat, de ijs enim dicturus et . quas tamen aerumnas quamuis inuoluntariae sint, inimici vi- iij loco ponunt, & pro opprobrio obijciunt, cum potius mi isserari deberet. Ea opprobria enumerare iam exorditur. Illud autem in hac oratione adnotandum, quamuis illa non sit per alphabeti Hebraici ordinem disposita , ita ut primus versus a prima littera incipiat, secundus a secuda, & ceteri consequenter,ut in quatuor prioribus lamentationibus factum est,ta myeundem uersuum numerum continere, nam uiginti duo uerissus habet,quot sunt apud Hebraeos litterae.
Haereaetas nostra Nersa est ad alienos, iam sv nobae adem
Agri nostri quos haereditario iure possedimus, ad alienigenarum potestatem deuenerunt , domus nostrae quas extruinximus in urbibus, ad extraneos & quod peius est ignotos &ignobile extremaeque sortis homines, & indignos qui in illis habitent, peruenerunt. i Haereditas nostra. ' Hoc ex opprobrijs primum est: & sortasse domorum appellatione temptu ipsum intelligit,quod ad alienorum potestate venisse luget, haud immerita poena,cu Deum ipsi prius dereliquissent, Se locum illum alienum feci Ierem. 19. sent, ut Ieremias in sua prophetia dicit, hoc est dijs alienis in .eo seruissent, ac si illi eius loci Domini essent. Hoc oppro-ptii. ,ε. brium eviam Dauid tanto ante defleuit, i venerunt gentes inhaereditatem tuam,polluerunt templum sanctum tuum. l &Ierem. D. idem ipse Ieremias, i confusi sumus, inquit, quoniam au diuimus opprobrium , operuit ignominia facies nostras ,
206쪽
quia venerunt alieni super sanctificationem domus D
Pupillisach simus, no est aterematres nostae quasi , duae.
EIvsvs M. Ecclesiae no sunt viduae, sed quasi viduae,pro pter temporariam afflictionem.
IO. VULGATA. Pupisti sinis mus absq; patre,matres no grae quasi viduae.
EXνosivi autem sumus ad omnem barbararum gelium iniuriam,perinde ac pupilli & viduae, quos opprimere facillimum est,cum illi paterna defensione,hae virorum auxis
II. L X X. Aquam nomam in argento bibimus , igna Oozra in tam
mutatione menerunt super eostum nossrum . OLYMν. Sermo doctrinae. Ex iNcaxro. Vel quia pro pter inopiam emebant,cum siccitas esset ac fames . vel Propter tributum, quod pro terra & aqua pendebant. Proeo quod est, i in commutatione venerunt super collum nostru . Ibymmachus dixit, i iugum in collo nostro, i seruitutem signia ficans. i Aquam noliram. t Oxx ME. Nam donum a Deo do natum, venditioni subiecit aliutia peccati . t Ligna nostrata commutatione venerunt super cestum nostrum. ἰ OLT MNQuu terram promissionis sorte diuiserunt filij Israel, regibus. gentium ligna fabrefacta super collum imponentes, & super ea calcantesiallos in tet ficiebant.quae igitur tua ope adiuti hostibus secimus,eadem a te contempti palsi sumus. Iuxta sublimmiorem vero sensum sic intelliges. iugum illud haud venale fili, Dei, pecuniae commutatione vendituL
. IIII. VULGATA in quam nogram pecunia bι bimuae, ligna noma pretio com
I P s a s res vilissimas & omnibus in medio positas, quaIis aqua est,ῖecunia da abibimus. ligna etia quae in nostiis
207쪽
agris ac nemoribus nascebantur , pretio comparauimus,pen sionibus a Babylon ijs etiam in rebus vilissimis imposilas; aut quia cum omnia in eorum pote itatem v c issent, einei e nobis quod miserimum est,res nostras neccsse crat,aut cum alus rebus permutare.
t Aquam nostram . t Vel quia in nostra possessione prius suerat , vel nostram quanta satis erat ad bibendum & sitim extinguedam. quod extremae calamitatis erat,ne rati sper quidem ex aqua haurire posse, quantum satis esset ad bisendum. Sic Item ligna nostra, vel quorum domini eramus, vel quae ad necessarium usum satis erant.
V. L X X. Persecutionem pasisumus aborauimus, non habuimm re
OLYMy. Nam cum iugu illud impie contemnitur,& ipsa requies abit,& de cetero peccati persecutio succedit. v. . V V L G A T A. Leruicibus no Erio minabamur, lassis non dabatur requies. QVAM vi a pressi iugo essemus, & sarcinam grauem fer.
remus,nulla tamen mile ratione coin mouebantur, vi
ctores sed captiuos urgebant,& qua uis lassiis ac fatigatis,nulla dabatur ab eis requies, neq; eos respirare a labore sinebant. Hoc de captiuis dicti,quos ad ambulandum urgebant de ceruicibus oneratos,& iugo ad collum imposito, vel quum in captiuitatein ducerent, vel quum in ipsa iam terra hostili laboribus vexarent,captiuis per inde ac iumentis utentes.
v I. L. X X Oe raptus dedit manum, . Iur ad saturitatem eorum. EX luca Reto. Res ad usum necessarias Aegvpitis pomrexit ementibus. similiter & Assyrii illi qui capiam regionem seruabant. neque enim aliunde licuisset saturari cibo, nisi Aegypto placuisset nobis ope serre, S Assyri, capi is yictum suppeditassent. Iuxta Symmachia vero, Ac gypta js nosipsos tradidimus,ad eos qui semper fuerant hostes tam qua ad amicos confugientes, &ad Assyrios quu fama laboraremus accurrimus. V l. Dissiliaco by Goc le
208쪽
- pro dessimus manumi Agortys, visaturaremur pane. CV Μ Aegypt ijs dc Assyrijs,quae vicinae gentes erant,
foedera iunximus,in eorum nos fide ac ditione futuros, si modo pane in praeberent quo saturaremur. Hoc vel ante factum est,uel post excidium, ab ijs Iudaeis qui ad illas gentes confugerant ex Iudaea terra, Chaldaeoru im-, perium ac dominatum refugientes. 1 Dedimus manu .l Chal- daeus interpres vult idem esse ac dedimus tributum. Alij, cuiaceremus inopes,neq; leuare nos ipsi possemus, manum Ae-Eypto dedimus,ut nos iacentes erigeret & opem krret:a simi-.Iitudine prostrati hominis seque erigere non valentis. Alijsponsionem fgnificari,& foederum coniunctionem putant.
Fatres nostripeccauerunt δ' nonseunt. nos ιniquitates eo- rum sustinumus. EX I castro. Non quia minime peccauerimus, sed quia illorum iniquitatem exceperimus, & quod ad exteriorem speciem peius nobiscum agatur, quam cum illis qui in hac vita poenas nullas dederunt.
Patres nosiri peccauerunt in non sunt , in nos iniquitates
PAR a ri et a s nostri culpas admiserunt, & ex hac vita priuia quam diuina ira veniret subtracti sunt , & nos eorum fi- iij iniquitatum illorum poenas luimus. Sic in Exodo est capite 1 o. i Visitans peccata patrum in filios ε '. in tertiam & quartam generationem . t quem locum,&Au-lgustinus libro contra Adimantum Manichaeum capite 7. dc Cyrillus de adoratione libro sexto paulo post principium, NB. Ioannes Chrysost. in Evangelium B. Matthaei 3 quin etiam Hebraei ipsi sic intelligunt,tum puniri filios,quum in paterna peruersitate perseuerauerint 3 quod significari satis dicunt in eo quod ibidem sequitur, i in ijs qui oderunt me.l Horum igitur parentes peccauerunt illi quidem, & ante captavitatem
209쪽
subtracti poenas effugerunt': sed filij eorum' poenis successerarunt,& in captiuitate,paternae impietatis vindictam exolue-άrunt;non ini uste tamen, quia ipsi quoq; paterna peccata imitati sunt. quod autem etiam ipsi filij exempla parentum se cuiati peccauerint,paulo post confitetur humiliter, se etiam pescatoribus adiungens, cecidit, inquit, corona capitis nostri vae nobis quia peccati imus, i iniquitates igitur parentu po 'tutrimus, Sc qua illi debuerat poena ea de nos iuste mulctati su mus, quia eorti peccata imitati sumus.Sed potest etiam aliter dici, filios paternae impietatis poenas luere,no illas aeternas,' id enim iniustum esset, nisi filii patru imitatores fuissent: sed poenas eas quae hac vita finiuntur. quod non ex Dei iniquiatate fit, sed quia hominum inter se societas atque communio ita rcquirit: ut enim virius non habenti soli utilis est,sed etiam in eos peruenit utilitas qui illi adiuncti sunt, sic vitium quo praecipue quidem eum laedit in quo inest, & quidem damnonis paenitentia medeatur perpetuo; sed etiam cis nocet non raro, qui vitioso homini adii erent, filijs, p opinqvis, amici subditis. non quod eorum culpa aliqua fuerit, sed eo tantum quod cum malo homine nexu aliquo coniuncti erant. vi' irat fidem &periurus suerat Sedecias,multi ex ijs qui sub eiuεditione erant,neque id scelus admiserant, neque probauerat, Nabuchodonosor tamen insensum habuerunt, a quo subie cti , captivi ducti & afflicti sinit, ita faciente humani generis communione,ut Regis noxam etiam subditi luerent.quod de Sedecia dictum est, idem 6c per alios humanae societatis nexus duci potest. pater in culpa fuit, luxu facultates di in ida, uit,opes prodegit filij noxae paternae succedunt. non num . quain vivente patre ad paupertatem redacti, non numquam
S erui cominati sunt siri, non est qui redimat de manu eor EX Incentro. Vel propter Ieroboa eiusq; posteros qui bus plurima populi pars seruiuit, vel propter finitimas
genres, quae in eoru ditione olim fuerat,vel propter Ismaeli. Ias aut Babylonios satrapas,quod verius esse videtur. Oατ αλ
210쪽
B. Illae morum conuersiones cum seruae sirit, peccatum - Praeferentes , voluntati dominantur .i est enim secundum nal turam ipsa volutas,& consilij omnis domina. sed cum ad pec-- Tatum immutata conuer saq; fuerit, & virtuti quod est illi ad-- uersum praetulerit, tunc illi peccatum quod praetulit cu suis - consilijs domi nat ur. ἱ Qui redimat non est de manu eorum. lEI v s DEM . Nullus enim redimere potest,nisi solus Deus.
v III. V V L c Α: T A. crui dominati sunt nostri, non fuit qui red meret de manis
- VI prius nobis seruiebant,& tributu pendebant,qua les Idumaei Chananaeique sunt in illi ipsi Chaldaei, : qui cade genere Cham essent a Noe seruitute damnati erat, ij commutata condicione dominati sunt nostri, nostrisq; ceruicibus iugum seruitutis imposuerunt, quod qui a nobis de- felleret,& de potestate eorum liberaret nullus fuit. Serui&c.l Non solum turpissimum est & indignissimum illi seruire cui prius dominatus fueris,&opprobrium in primis
sedum,verum etiam miserrinium; quod praeteritae seruitutis recordatio ad se ulcisce um nouos dominos eAacuat
EX a Mea avo . Corporibus seruientesalebamur. IGI ldii deserti. l OLYMri ov. . Vexationem illam quando captivi ducebantur, dicit, aestu per diem illos asstigente,& scisore per noctem enisi sorte gladium deserti, quasi desertum iacientem vocat,qui adeo misere corpora assiciebat.
In V V L G Α T A. In animabus nostru asserebamus panem nobis a facie gladi
IT A a nostrae periculo ex agris cibos inuehebamus ca.' V fame, urseter, in is comportabam tis,iam exercitu Chaldaeorum aduentaste,cum in ipsis agris desertisque locis subsidetibus armatis hostibus dimicatio vitae subeunda eslori