장음표시 사용
161쪽
4 Constitutione porro Principum obnoxios huic eri. mini et illos esse volunt, qui divinae legis sanctitatem, aut nesciendo coniundunt, aut negligendo violant, et offendunt L. I. C. de crim. sacril. Per legem divinam Duarenus constitutiones imperatorias intelligit; rectins Cui scius Dei legem ; nam in Cod. Theod. d. L. I. est uollocata sub Tι t. de misc. et cler. L. 25. , licet alio. qui non inficiemur , etiam rescripta Principum saeras leges dici, et divinas iussiones L. leges 9. C. de legibis pr. constit. de emend. Cod. Iu Stin L.Pen. et ult. C. si coni. ius. vel util. Publ., quin etiam Pro sacrilegis haberi, qui eas violant, et contemnunt, L. 3. C. n. lit., a L. S. C. de diν. rescriρt., L. C. ut dign. Ora. serM. Quod si sacrilegus est, qui divinas leges viOIat, consequens est, et sacrilegos esse blasphemos; violant enim te tium praeeeptum, et NOM. 77. capite puniuntur. item improbiores hae ueticos , veluti Manichaeos , Donatistas, Apollinaristas , qui et sacrilegi vocantur, L. 4. S. uti. , L. 8. S. a. C . de haeret. In primis vero aposta tas, qui sauciam fidem produnt, et baptisma profanant; quorum et coetus sacrilegus appellatur, L. I. et 4. C.
6 Denique incidunt in hoc crimen, qui confugien
tem ad SS. Ecclesiam sua auctoritate abstraxerint, L. a.
C. de iis qui ad eccles. Et qui petunt administrati nem eius provinciae, ex qua origenem ducunt, L. ult. C. h. titis ZZt. C. ut nut. Patm suas amin. 3
gι b. cInnino censet Hollo mannus ex x I. Tabulis suis se Nititur tum fragmetito illo de sacris aetestandis , de quo in Tab. XL. , tum praeeipue ipsa Ciceronis auctoritate, qui in Orat. Hia ct rein. n. x7 inter permia ita Arasclara constituta a maioribus ait e Saera interire illi nolueriant. Verum rer te animadvertit cl. Pothier in 'Aend. iraςment quae XII. Tabul. Mulao adscribuntur nihil magis hoe ad Xii. Tabul. , quam ad Leges forsitan antiquiores; vel ad Ititur, illos 'ciarum . quos Tullius in cit. Lib. vult quasi a Dici gradieam religionem seruari. Sane hanc ipsam, de qua hic quaestio est, Lesem a se confictam satis testatur ibidom ipse Cicero , clum' sam xhibens quasi competidium eorum oviuium quae circa Ba ra Privata sacrorumque religionem stat utq fueraui, aut statui possent et De sacris , inquit qtii Ioetis patet latius ), haec aie una serae vita ιvtino serMentur semper, est deincem mitiis Wiadaiatur οῦ. et UT IN LEGE POSUI, Mem etiam aint Racra.
f. Item sacrilegii instar οι, dubitare, an ia dignus ait, quem
162쪽
Poena sacrilegii, sicut peculatus, fuit aquae et ignis
interdictio. Hodie sacrilegi extra ordinem puniuntur, et plerumque capite; in primis si noctu templa effregerint : qui-vero interdiu modicum aliquid de templo tulit, poena metalli coereeretur; aut si honestiore loco nains sit, in insulam deportatur, L. 4. S. mandatis, L. 6. Pr. , L. 9. Pr. , L. Io. S. I., L. II. S. I. D. h. fit. Blasphemi capite puniuntur, d-MM. 7 . Similiter illi qui confugientes ad ecclesias vi extrahunt, L. 2. 4. 5. C. do his qui ad eccles. Haeretici quoque improbiores,
et apostatae, quorum etiam accusatio ad exemplum criminis laesae maestatis in mortem extendItur, L. 4. C. He haeret. , L. 3. et C. de 'Ost. Concurrit cum hae accusatione actio in quadru- apium , arg. L. ult. D. h. tit.: accusatio maiestatis, d L. a. C. de his qui ad eccles. , L. I. C. ad L. Iul. mai. Item 'ecusatin extraordinaria sepulcri violati, quo Casu sadavera poliata, aut res religiosae ablatae sunt, L. 5. C. de seρυι. Misi.; nec non actio popularis eiusdem criminis nomine Parata , L. 3. D. eod.
elegerit Imperator . Disputare enim de priucipali iudicio uou OPertet , L. S. C. Ii. l. Diuitiam by Corale
163쪽
Residuorum crimen, est pecuniae publica' retentio, 3 quae apud aliquem ex administratione rese ait, in pu blicum non relata. Incidit ergo in hoc crimen , qui publicam pecuniam delegatam in usum aliquem rei,
nuerit, neque in usum illum consumsehit. Is apud quem ex locatione, emptione , alia ve qua ratione P cunia resedit, si eam professus non sit, aut prosemus
ultra annum retinuerit: nam intra annum non est cum
eo residuae pecuniae actio, quia privatus eam Peeu niam fisco debet, exigendam ab eo, qui hoc imperio uti tur, pignus capiendo, corpus retinendo, multam dicen do, L. 2.L. . S. lego si seqq. ,L. 9. S. Pen. et ult. D. h. tit a Poena pecuniaria est; damnatus enim amplius ter tia parte, quam debet, sisco inferre iubetur, d. L. . S. qua lege D. h. til. Cum tamen IC. Paulus in d. L. 9. S. ult. Poenam hanc Pecuniariam actione peti innuat, dubitare possis, an non exemplo peculatus , et sacri
legit , et actio et accusatio prodita sit si .
i) Falsum hoc perspicue videtur. Nam Paulus in eis. L. 9. S. eum doeeat intra annum non esse residuae pecuniae actionem ad versus eum , qui Penes se retinet Pecuniam, quam ad aerarium Pro fessus est, sed Post annum , actionis uomitie ae euistionem intelli titi cuius significationis ea empla prostant apud Brisson. de V. s . t sane in huius criminia coercition agitur tantum de Fisco red denda pecunia , quae e Rdministratione resedit, et amylius tertio Marte quam debet. Iudicium ergo , quod competenti actione insit tuitur favore Fisci civile potius quam criminale est, ex eadem fer me ratione ConSiderandum, qua ipsum iudicium, quod favore pri vatorum suscipitur aetious poenali, quae oritur ex delicto, φὶ
164쪽
CAPUT VIDE USU, ET IURE ΜUNICIPALI
I. Quae obsereanda iudiei in in-ysigenda poena pet. Quid ait Cyborien in statuto ciseitati, l
acrilegium iure civili plerumque quidem, non ta-
III en AEanpre capite punitur. Ut enim scriptum in L. 6.D. h. lit., sacrilegii poenam debet Proconsul pro qua, litate personae, proque rei conditione, et temporis, et aetatis,et sexus vel severius vel clementius statuere.Εnum orat ergo quinque modos IC., quos a iudice in si tuenda sacrilegii poena observari vult: Personam, rem,temPus , aetatem, Sexum. Personam, quoniam in toto sere iure gravius puniuntur humiliores, quam honestiores. Rem, quoniam Plurimum interest, utrum res Vere sacra suerit, an profana, sed in aede sacra de. Posita ; item, utrum magni, an modici pretii fueriti Tempus , quoniam gravius puniuntur , qui noctu et vi effractis fanis aliquid abstulerunt; levius, interdiu. Aetatem, et sexum, quoniam mitius cum Deminis , quam cum maribus: cum pueris et decrepitis, quam cum viris viribus, et aetate improbis agitur. Ex his modis Ariticulus vi. Rubri xxxix. , qui de Sacrilegio' git, primum , quartum, et quintum haud dubie admittit, secundum excludit: de tertio dubitari potesti Ait enim: Soo wie Kerkleiek goet, ais Michen, cibo-rien, cassen, daerin eenigh heyligh m is ostge eest
165쪽
aeire e meer gedadn te punieren melle galae. Id est Quicunque ras ecclesiae, Meluti calices , ciboria , cistas , in quibus sancti aliqui dest , uitMe , aulaea quibus alteria sternuntur, aut alia Destimenta consecrata de templo , aut coemoterio , seu loco consecrato sustulerit, etiamsi nullum praeterea furtum fecerit, laqueo. punitor. Verbum cyborien , interpretor, ciborium: cibotion autem Graecis capsula est, seu scriniolum, Para to celsthai, ecci ten boSin , egon ten Pro en: quae Cibo tum notatio licet ridicula sit, ut doctissimus Meursius in etiam pocu- Glossario Graecobarbaro adnotavit, in usum tamen um πει in nostrae linguae transiit, qua cyborian vocamus ea Horat. i. ed. PSul 33, quibus Sacer Cibus adservatur. Sed ad rem. Ex . verbis articuli adparet, non solum eas res , quae proprie saerae sunt , sed et alias nonnullas sacrilegium a sacere. Sacras enim res ius Pontificium enumerat has; Templa, altaria, sanctorum in his conditas reliquias, vaSa , vestes, et similia ad divinum cultum princi-g.r ν,, a. P liter eonsecrata. At Praesens articulus , etiam cistas, rex. di τ. n. εeu scrinia, in quibus reliquiae Sanctorum aut insunt, S. Per i. 9.S. aut fuere, aulaea , quibus altarin Sternuntur . enume- ηψd' rat , eum tamen ad cuItum divinum principaliter non pertineant, adeoque Deo res vere Sacrae sint ; ut quidem de vasis nonnullis , de palliis . et tabulis, quibus altaria cooperiuntur, lateratur, Gomestus , et De-Gomes. 3. eianus. Quapropter praesentem constitutionem strictius re Pi l . . . accipiendam iudico , ut si quis proponatur rem eccle-ο '. p. si e Iuidem, non tamen ad cultum Dei priaci paliter
n. 3s. Pertinentem , nee Praesenti articulo nominatim comprehensam abstulisse , non illico ad laqueum , sed ad ius commune recurramus, quo Poena sacrilegii varie, et pro modo admissi statuitur. Exempli gratia ; Cain panam aliquis, seu tintinnabulum de templo'sustulit; non est res sacra , licet sit res ecclesiae ς nec ost prno senti constitutione nominatim comprehensa Et quamvis apud Pontificios more admodum ridiculo , bapti- Dissilir Corale
166쪽
tifieiis in Gallia iudicatum Mornacium reseri; neque . d enim ad cultum campanae principaliter pertinent, sed ad convocandos fideles. Quid igitur, qui sustulit,
Iaqueone sine mora strangulandus ι' Durius id erit, si neque campana magni sit pretii, neque vi adhibita abstulerit: Igitur rectius dicemus, Secundum ius commune, pro 'Ado admissi castigandum. Idem in diei umesto de organis et lituis , similibusque rebus. At si res vere sacra sit, cultu I divino principaliter consecrata, veluti sacer codex, sacri calces, dona Dei, dubitari Potest , an praesens articulus admittat distinctionem Tei, atque temporis , quam admittit ius civile, ut nimirum qui noctu et effracto templo id fecerint , omnimodo iugulentur; qui interdiu, non iugulentur, si modicum sit, quod abstulerunt, d. L. 6. D. h. tit. Et licet Gomesius similem Hispaniae constitutionem ita interpretetur, tanquam indistincte mortis poenam iusserit infligi ; ego tamen causam non video , cur distinctionem communis iuris in interpretando hoc statuto adhibere vetemur. Sunt enim verba constitutioianis incerta et indefinita; definienda ergo ex iure communi, ad quod, statutis ambigue, aut obscure loquentibus , recurrimus. Nec reclamant verba : at adde hranders Men die r e meer gedaen: ea enim non ad. qualitatem rei , sed ad numerum sacrilegiorum respiciunt ; ut intelligamus , sacrilegium unicum sufficere ad laquei poenam, cum furta exigantur tria, ead.
Religiosarum rerum nullam iacit hic Artie. mentio- snem ; nisi dixeris, contineri eas sub verbis KeretiliekgOet: ita ut postquam coemeteria eeclesiae sint sacta, videantur etiam , quae ibi condita reperiuntur res ecclesiae esse. Verum , cum articulus posito generali verbo ad specierum enumerationem transeati et enu.
H Benedictione campanarum quo fidia suerunt apud Catholieos
institutae , guave caussa solemni ritu expediuntur, satis ostendit
ipsius heaedictionis formula, quam exhibet Pontificale Romanum. Duilired by Cooste
167쪽
meret calices , ciboria, scrinia , vestes ConSetratas verbum generale ecclesiae ad res sacras restringere vi detur. Quare in puniendis sacrilegis , qui res religi fas abstulerunt, ad ius commune recurrendum erit, ita ut pro modo admissi coerceantur. De quare videsur. Lib. i. Tit. de Sepulc. Mil. cap. a. Per i n8 autem D..;..iἱb. commune civile intelligimus in hoc capite, no 1 cano- eap. 58. n. a. ni Cum. Cum enim Statuta nostra Caesarem, non Pontificem habeant auctorem , etiam Caesarei iuris definitiones hac parte sequi debemus, ut recte Decianus docuit.
6 Dicamus nunc de blasphemis; de quibus puniendis
aliter cautum iure civili, aliter Rubr. xiv. Statutorum. Etenim ius civile blapshemos capite punit . NOM-77. Statutum blapshemias numerat; primam Carcere; Se cundam virgis; tertiam virgis, linguae pErsseratione, atque exilio puniens; adiiciens tamen et Ausulam tot discretie Manden gerechte: qua clausula Pene to . um hoc arbitrio iudicis tribuere videtur ; quemadmodum et aliarum gentium moribus poena fere arbitraria estiquare si tam horrenda suerit blasphemia , ut omnia impietatis Exempla transgressa videatur, etiam mortis Poenam, non Obstante statuti disti uctione, infligi pos- Ee dixeris. Eaque sementia admissa satisfaciemuS , ει Non eX asse , saltem pro parte Piis eorum querelis, qui dolent capitalem poenam, quam lex divina quo que Sanxerat; LEM. pessimis moribus sublatam. Cl r. S. bl ' Eadem clausula , tot discretie, admittere videtur et 3 Fatiis. it . di 6tinctionem, ut alia habeatur ratio eius , qui . . ao.u. 64. Preposito delinquit et ex consuetudine; alia eius, qui Praeter morem subito ex gaudesces verba blasphema sudit est enim ille liue longe improbior. Eius autem excusatio , qui tu impiam regionis conso eludi nem obtendit, nullo modo nudienda est; nec enim im'
pia consuetudine legibus de rugari potest. B.,ithh p. Rubr, ς' , de modor GOdis , of deu saneten,
ove . r. n. t Fanctianen etc. Hoc ex Pontificia superstitione prο-
sectum, recte mutarunt Ill. Ordines Edicto in Boinsectae. S. I 3., cum ex purioris religionis sontibus ita loquuntur: Soo wie Godi almachi h Ute tegens styn hey
168쪽
tigh twoore blasphemeert Ete. Blasphemia enim in sanctos proprie committi nequit, cum nec numen ei ε insit, nec quid mortales dicant agantve, ad ipsos r feratur a . Latius sane accepto verbo, blasphemus videri potest, qui convicia Sanctis facit: crimen tamen idem non est, execrari Deum, et execrari Sanctum. Id vel Plato intellexit, qui non minus graviter, atque eleganter ante Sanctos Deum posuit, in Minoe . Primo caMendum est, ne quid in Deum aut Merbo, aut ν
re aliquando peccemus ; deinde ne quid adMersus dAMinos homines. Deus quires nimirum indigniatur, quoties quispiam illius similem improbat atit probat dissimilem. Dei Mero similis est vir bonus. De haeresi nihil adiicio , tametsi enim Pontificiorum
moribus gravissimum hoc crimen est, multaque in inquiretido et vindicando singularia observantur; tamen
eum libertate armis porta horribilis illa inquisitio e
nostris provinciis exulet, religionemque orthodoxam docendam, non imperandam credamus, enarratio
erudelis iudicii supervacua sutura est d) .
a Blasphemia proprie est quidquid imple aut de Deo diei lux .
ni fit adversus Deum. Contumeliae autem, atque covincia quae in Dei param et Coelites auda eter , irreligioseque proseruntur latior tantum sensu pro blasphemiis accipi possunt. Ut enim opportuno docet D Thomas , a. a. Oia. II. Ait. I. , maledicta et iniuriae . quibus improbi homines sanetos Reroes Iacessunt. Deum quoqu. assciunt; quemadmodum iis tributae laudes ad ipsam reseruntur . Cuius summo ac singulari munere ad sanctitatis fastigium, glorium que feliciter pe venerunt. 3 Μ ira equidem hisee de eriminibus Leopoli III. pro Hetruria Legislatio. Landa hos namque Impin Art. s. horreo das blasphemias; quoe nempe veram heresim continent, quasque sciens 'ni ea men te sapiens emiserit , ut iniuriam summo Deo et religioni Palam inseret, sapienter a ceteris distinxit, quae ex inscitia , ehrietate , subito animi motu , insania profiscuntur , quasque irreligiosa verba sacrilega dieta , impiaque saeta , non tamen hareses appellara licet. Posteriare hlasphemias in Hetruria vindicandas constituit rcere, aliisve Poenis, quae intur emendatorias recensantur at Eudeo privatim irrogantur . priores vero damnatione ad opus publicum coerceu das iussit. Cuiusmodi poena ex mente laudati Imp. eos etiam in Hetruma manet . qni saeros ritus, et solemne Dei rut-tram in conspectu omnIum polluere an dent qnive Religioni in Ci- t te probatae gontraria palam doeuntes publieam tranquillitatem Per tu hanὲ. mvido Co er
169쪽
A mbitus Verbum quid significet, ex etymo intelli-
fimus . Ani pro circum veteres usurpabant; inde am- ire pro circumire . Et quia praecipue eorum, qui honores petebant, ita prensando partes erant, quod sine circuitione fieri non poterat; ideo ambire dicti sunt. Ancipiti tamen significatione; nam qui ita , uti fas erat, ambierant, his ambitus laudi; qui secus , his crimini dabatur. Itaque eleganter Varro dixit: Qui populum candidatus circumit , ambit: qui aliter facit, ex ambitu causam dicit. I) Quemadmodum autem Populus circumeundus esset, ex Libro Q. Ciceronis
Q Isidorus quoque orig. lib. V. C. 6 ambitus iudieium in eum esse ait , qui largitiona honorem eapit et ambit. Multa autem in hanc rem reperiuntur in Cic. ora . yro Planeio quae tota de a 'blius crimine agit. Disiligo Corale
170쪽
de Consulatu dicimus, cuius summa haec est. Om nis petitionis ratio posita suit in amicorum , et populi voluntate cone ilianda . Amicos intellige , non solum qui aliqua necessitudine coniuncti sunt, sed et qui aliquid in te ostendunt voluntatis. Prioris generis erant cognati, adlines, sodales, vicini, collegae, contrib Ies , elientes , municipes. Posterioris salutatores , d
duetores , sectatores, suffragatores 2, quibu3 cum Omui Ciri psobus ita agendum erat, ut sentirent studia sua gratissi- Muiao 1 δε- ma nobis esse. Populi studia conciliabantur nomenclatione, blanditia, assiduitate, et benignitate . Nomen hiio,is elatione, ut hom nes nosset candidatus , et Suo quemque salutaret nomine; quem in finem et Servos Dornet clatores habebat.Blanditia in eo consistebat, ut et frons et vultus candidati, et sermo ad eorum, quoscunque
Cora veniret, sensum et voluntatem Commutaretur.
Quod etsi vitiosum est, et turpe in cetera Vita, tamen tu Petitione necessarium habebatur. Itaque L. Crassum β' legimus, cum peteret magistratus, dimittere a se Scaevolam solitum, cum ei ita diceret, velle se ineptum esse ; id erat petere blandius: quod nisi inepte fieret, bene non posset fieri. Assiduitatis erat, non solum esse Romae , atque in foro , sed et in conciliabulis Italiae, in quibus ei ves negotiandi causa versari solebant: asSidue petere, Saege eosdem appellare , non committere, ut quisquam se contemptum queri posset. Benignitas donique posita fuit in conciliando populo, congiariis dandis, prandiis praebendis, gladiatoribus exhibendis, locis parandis, et pecuniis dividendis. Ex
his rebus priora fere omnia extra poenae metum sunt Postremum, nempe di Visio pecuniarum, sustragiorumque emptio, Lege vindicantur. Leges autem deam-3bitu multae, suerunt latae, quas omnes diligenter enu Dion. li a. meravit Sigonius ca): Postrema Iulia fuit, seu a C. Iu-49 P δ' Ilo Caesare, seu ab oetavio Augusto lata', utrumque
α) Legum . quae ad ambitus erimen reseruntur Fxnetissimam deseriptionem exhibe qumne Jos. Gabaleo Comes Sarmatorius iis speetati Dissertatione a d L Iul. do ambuia quae exirat apud Follebarg. Iuria' aut s. Tom. 1.