장음표시 사용
211쪽
superiori, sed tantum a causa naturali, ut omnes Mediei unico coriscnsu asseran 3:Iti a tri IV
Attamen alicimodo stelicitas ab Aristotele duobullis locis descri bitur . Primo μι Eth ubi indicat ho mini talici tria honorum genera esse oportere , ex igma scilic*t, corporis, di animi. Secundo primo thorici, in quoi sic ait. Foelicitas est prosperidicum xirtute coui cta , vel fortuna /rerudiat
dc inueteratis remedium opti V XX O I munia. R I Z z o
212쪽
cum virtute administratio', aut actio, vel ratio per se sussicietis ad bene vivendum ; vel vita plenissimata voluptatis summa securitate , ac praefidio nixa, vel abundantia copiarum, de absolutissima incolumitas corpor , cum potestate huiusnodi, ac vi. quae ad illa paranda, & conseruanda sussiciat. Itaque Cla dianus salutem silentio obuoluens, non recte deseripsit felicitatem illam , quae in hoc mundo hominibus aliquando contingit. Etenim quid prosunt homini reliqua, si sanitas deficiat Non loquimur modo de vera felicitate , quae nil aliud est , quam frui .
tio summi boni, ced tantum de terrena, quae ex Aristotele supradicto, oritur ex tribus bonis, aeternis, scilicet animi, dc corpori S , inter quae non infimum locum sibi vendicat sanitas , a Pyrrho Epirotarum Rege tanti aestimato ., ut refert Textor in sita ossic, na, loquendo de votis hominum, quod, ubi immola turus templa inuiseret, non Regni ampliorem mo, dum, non de hoste victoria ini, non gloriam illustrem , aut diuitias , sed sanitatem a Dijs comprecari solitus erat, ceu parte hac bene constituta prosperius cessura viderentur omnia. Plurimi morbi inlaeterati & sere ad desperationem vergentes, Ut puta menses albi , & suppressio menstruorum in mulieribus, internae obstructiones, capitis imbecillitas, catarrhus, ventriculi dolor, aliaeq infirmitates, He-patis refriseratio, podagra, Sc alij, rosinarino coronario eurati fuerunt,si .vindemiarum tempore ipsius tenellae summitates cum musto sabsque igne tamen
bulliant, dum imponuntur in dolijs . Non solum ego expertus fui; sed Illustrissimus Eques Cassianus a Puteo doctissimus heros quamplurimos usu vini, in quo ebullierint indolijs summitates Rosimarini.
213쪽
ὰ morbo contumaci,&rehelli vexatos lata lapsa corpora in pristinas refert restituisse vires. Quamplurimas Rosmarini coronatij facultates Matthiolus reseri lib. 3. cap. 83. in comm. Dioscoridis . Videat,
Vrina concocta ab Hepate cruda a Lien proficis itur.
NAturalis, Philosophi ,ex Aristotele lib. de sensus
& sensato, est ae sanitate, Ac infirmitat Prima principia inuenire, qui,ex eodem ibidem, fi nil considerationem suam ad quae sunt conside eationis Medicinae I sed Medicus incipit ab eis quot sunt de eonsideratione naturalis , unde, ubi Philo sophus dimittit, i hi Medicus ineipit. Quaproptor Pulcherrima res est Μedicinam cum Philosophiana turali coniunctam esse i um ullo modo. secerni possint: etenim Philos Phia duce ad areana naturae M' dicus peruenire Poteriε . Inter omnia vero , quae in ipsa Medicina nobiliora istunt, id unum est,s Plii-Iosophia , ut diximus duce, & eomite experientia,adoceulta,& nobiliora pateat aditus. Pulchra synodu , egregia combinatio, quae quDuis tempore etiam rς centiores Medicos usque ad astra evexit. Receptum ab Antiquis Medicis fuit,serosum humorem venicu culum nutrimenti appellatum, facta su a functioneia,Pςr meatu urinarina egredi; qui, dum per pudend foras exit, secum portionem bilis pituitae, & salsed ius affert; stat ueruntque facta secunda coctione lati
214쪽
hepate , dum bilis ad velliculam felleam detrudit ut,
humorq;melancholicus ad sienem per Mas spleni evinei jcitur, ierosum humorem per venam cauam deseetidi dentem, inde Per emulgentes ad renes deferri ἱ ex quibus per ureteres in vesica descensus, per pudenda excernitur. Verissimum est hoc, laudatum a Medicis omnibus, neque ulla probatione indiget. Sed
cum experientia videmus aquas thermales epotas
aliquando per horae quadrantem Dras exilire per v-rinam, cumque obseruamus, si quis in prandio bene
bibat, & comedat, breuissimo tempore Prinana crudam albam insipidamque egredi, aliae viae excog tandae sunt, quam illae su p radi ctm,eoque magis, quonia ab assumptis thermalibus aquis, rugitum percipimus in parte sinistra, non autem in dextera, ubi adest iecur, cum conitario modo deberet esse: comprobat
hoc dolor ille, que sentimus e regione lienis in parte sinistra si statim a prandio aliquis ambulet, sicut ego in alijs, sed praecipue in memetipso expertu S sur . Nam si aquae thermales post conuenientem moram in ventriculo, descenderent in intestina, ex quibus . Mesenterii beneficio, &venarum lactearum Venae Portq rursus ascenderent in hepar, & postmodum
ab hepate per venam cauam ad emulgenteS, & renes iter facerent per ureteres , dc vesicam, longissim si tempus in hoc transitu requireretur ; cum sit breuissifimum, & rugitus deberet audiri in dextera e regione hepatis, non autem in sim stra parte. Dicendum
itaque e st lienem esse tanquatri spongiam, quae attrahit humiditatem superabbundantem, unde , qui quantitatem aque bibunt , lienosi fiunt; de fic si aqua non debet, nec potest concoqui, frustra petere debet iecur, sed tantum Lienem uti partem ignobi- i' i X E lio
215쪽
liorem. Via itaque ista est : a stomaeho per vas breue facillime transit in Lienem , a liene per arteriam ecellaeam , inde per arterias emulgentes viam sibi parat ad renes, & est breuior, & tutior via, tum ad expellendas aquas thermales tum etiam ad eijciendam serosa humoris quantitatem post prandium vel coenam, ne ex nimia humiditate coctio vitiari pos sit.γSi vero per arteriam transit nil est mirurria quandoquidem arteri et omnes sanguine serosiora
Triplex reperiri venenum, nempe in spiritibus inquinandis, humori' . . . bus, dc partibus solidis Ad oostris teporis Medicos admonitio.
s RSERUATIO XXVILVos vides feri e eel Solist culmine Reges
zsu a claros nitente, Septos Mictibus armis ,ονe toruo comminantes , Rabie eordis anhelos .
Vani tegmina cultus a Iam videbis intus atras Dominos ferre catenaI, Hins enim libido versas auidit earda venenis:
216쪽
FLesus turbida touens. '. t ' L. 3Maeror avit captos fatigat s alui spes lubrica torquet, . . i - - , Ergo cum caput tot unum
Ex quibus Bocti, verbis Metro. H lib. 4. clare elucescit malos seruos esse omnes , etiam fi sint Reges, &Tyranni, qui passionibus seruiunt, & precipue irascibili, qui cum dominentur reliquis,ex qualibet vel leuisiinis causa facillime irascuntur,. Non tamen ign tum apud illos est, quod ex D. Greg tib s. Moralium per iram iustitia relinquitur, quia dum perturbat
mens iudicium sine ratione exasperat,omne quod fiseror suggeri virectum putat. Per iram gratia viri socia lis amittitur,quia,qui se ea humana ratione no temperat necesse est, ut bestialiter vivat. Per iram man. 1uetudo amittiti ut . Per iram concordia rumpitur. Per iram tua veritatis Amittitur, quia cum menti ira,cundia confusionis tenebras incutit,huic Deus radi is e cognitionis ab se odit. Iram si ex Eac homo rationalitatem exuit,nil mirum videri debet,si in tantam bar riem in taram crudelitatem incurrat,vt venenia mortales interficiat . Inuentum pessimum, de horrendum , dignumque , ut arte sua pereant inuentores, quomodo Diomedi successit, qui ab Hercul datus est in pabulum suis equis, qRos humano priuasan suibe ipse pauerat; aut quomodo Perillus saxo
cessit, qui cum in Tauro aeneo reos occidεdos exco gitasset,in eodem Tauro iubente PhaIaride, combu-
217쪽
ribus , tertium partibus solidis nocet iuxta cuius differentias maximopere diligens, aut usque esse debet Medicus. Nec credat Theriaca , aut Mithridato, aut aqua theriacali morbos omnes venenatos superari posse . Inter venena ramen phinima sunt, quae spiritibus aduersantur,rum quia nobilibra cor Pori S Occupant, tum etiam , quia dissiculter cogno Eutur. Cum enim no sint visibilia, sed ut plurimum aerea fr olfactum, aut respiratione in in corpus hu-nima ingredi unruis noli uuleni pis cibum , aut PQ tum . Hinc otitur, quod sepius'nulla suspicio ve- lieni adesse poterit; eoque magis, quo nilim,dum Vc nenum radices nondum fixit, aliqua accidentia caalijs morbis communia apparent,ques Medi eum de cipiunt; Qlla propter summopere diligens ,'& exerci latus Medicus,ptesci oue'in Principum cu ratione, to to conatu , Totis viribus ineuitabat, ut venenum, Nisi si usqualitatem, si fieri potest, cognostat; quod α11 di mede,tamen non erit impostibile inuestigare,um milia prudenti a lingula maminabit . Praeparataq; habeat medicamenta , qua iritus fodient', Queri. tur , venenum expellendo, quod e directo spiritibus adue satur; nec sinere per negligemnam debet, ut Princeps veneno correptus,tanqualm 'si in febrieula, earli irrum,aut leuiorem morbum inciderit, postin dum misere moriatur Haec dixi', quoniam nosteis
Hateri alant exercitati, &'de .dnerus 1 Pititualibus,
218쪽
219쪽
uites, sanos hesterna dre vidimus, cras fortau moessos , naup es, ωano sese intuebimur. quamquam id miu ties pbtius propter bonum, quam malum
succedat, ut ait D. Augist. super psalm. Σ I . dum in quit. Intelligat homo Medicum esse Deum , & tribulationem medicamentum esse ad salutem, no a poenam ad dam uationem c sub medie amento posi- situs ureris , secaris, clamas, non audit Medicus ad voluntatem , sed audit ad sanitatem. Nam aliquando ex D. Bern.lib.de conscient. quosdam sciens Deus multum peccare posse in salute, flagellat eos infirmitate corporis, ne peccent: cernens utilius cis languoribus frangi ad salutem, quam temanere in columes ad damnationem . Et sic postea, qui morbi tribulationes habuerunt I si in sanitatem redeunt, magno timore laudant in posterum , & bene dicunt
Iuuenis quidam diues, laetus ,& optima Ianitate praeditus ex abrupto infelici , Ic maxime molet tomorbo premi cqpit. Per multos enim dies aluum Omnino exsiccatam habebat , neque aliquid per le-
cessim excernebat. Sentiebat, tamen voluntatem ,
sed digito in anum immisso durulis aliquod tangebat, & remouere conabatur, quoniam suminum impedimentu ad expellendas feces ipsi erat Tamen quid e sset, iudicare non poterat. Id autem retra ge-rij, &solaminis habebat,si digito, ut dixr,per podiiscem immisso,obstaculum illud aliquo modo amo. uens aliquam egredien uS secibus relinquebat via Attamen pauca materia stercoris respectu q ianthiaris apparebat. Ex quo in totum prorsus mutatus macilentus, pallidus , facie cadaueroia,totus foetidus, hoc minum consortia fugiebat, breui mortem expectatu
220쪽
rus. Iam enim ab adstantibus per cibiebatur halitus ipsius , qui nescio quid foetidi , & grave olentis, ut1fe rctis , redolebat ; & hic pessimus odor ab ipsona et patiente optime cognoscebatur. Post multum tem pus, quando iam fere desperata res erat, quadam die, ac si mulier fuisset pregnans, cum insigni cruciatu expulsit primo pilam stercoraceam ingentis magnitudinis , & maximae duritie tanquam festucis,&paleis intertextam, qua eiecta increditis 'cum quantitas ab aluo exonerata est foetidissimi odoris; ti breui dierum spatio' conualuit. Attamen post duos annos per ij t : credimus fortasse ab inquinatis visceribus Propter retentionem stercoris Ouomodo autem pot- sit hoc modo exsiccari stercus , explanabimus infra in sequenti obseruatione.
Intestinum Duodenum stercore durissimo resertum Mortem inferes. OBsERVATIO XXIX. XErxes ut scripsit D. Hieronimus ad Heliodo
rum magnus, & potentissimus ille rex, qui subuertit montes, maria constrauit, cum de sublimi loco infinitam hominum multitudinem, & inn mcrabilem vidisset exercitum, fleuisse dicitur, qui
post centum annos nullus eorum, quos tunc cernebar, superfuturusesset Sed si possemus super talem ascend re speculam, de qua uniuersam terram sub pedibus cerneremus,iam tibi ostenderem totius Mu-di ruinas i gentes gentibus , Reges Regibus, Regna Regnis collisa. Aliod torqueri, alios necari, alios Y absor-