장음표시 사용
101쪽
χερsunt igitur consideranti in
Opticas Tria: rma uidendi, Diuerfitas 3c Halliscinatio. Optici enim docentu i ei uisibilis inis numerabiles species sphaeric in omnem parat tem radiare. At species istae opticae non sunt corpora, sed imagines uisibilium rerum,ut lucis coelestis. Formae autem radianxes dicuntur,ut Sol & Luna.Generales ueta uisibiliuni species prius occurrunt oculis, quam speci les. AIacenus 72aiumero lib. Vitellio eti.
Duplex: Fit enim per radios. Rectos aut Refractos . Perrectos inacte: per refractos in
speculis & humo e. Radii enim reflectuntur ab omni corpore diaphano insipi ato,ut sunt Iapo nubes,aqua,uitrum,crysi uius,aer densatus,guttae 8c aqua sparsa ore Vrinantium,
manu uel remo. I Reehps in aere. Aequales in rebus quae prohibet penetratio visus sit i nem,ut in speculis planis, cauis,ςonueais: perra, Resta, I simplicibu , compositis:& hi dicuntur re dios ctos ad uerberati seu reflexi.angu l In quales,inrQbu. quae no prohibςt penetra ios i tione ut in humore dc aqua: & hi dieuntur
102쪽
Res quae uidentur in speculis, apparet pri- md secundum dire 'ionem uisibilis radq,qui cadit super eas per reuerberationem suam, Scquae fit secundum positionem pupillae aspoculo: deinde is per perpendicularem quae cadit a re uidenda super speculi superficiem Radius autem qui est inter pupillam 8c speculii: inter speculum Sc rem uidendam refringitur:& continet cum perpendiculari, quae ab ipso puncto procedit de speculo, squaleS anguloS Vocatur autem perpendicularis in si perficie sphaerae communi nomine, linea quae circumfertur, sum omnibus Iineis quae tan gunt sphaeram.exeuntes a puncto communi, qui est in superficie sphsrs ad rectos angulos. Nnde necesse est ut omnes perpendiculares cadentes super sphaerarum superficiem, cum
penetrarunt, transeant per centrum sphaerae. Inter multa auteni,qus rerum imagines ref runt ut aqua, aes politum,gemmae quaedam
nihil aeque: perspicue reddit simulacra, ut uitrum plumbo sublitum. Nam uitrum quide
ut rarum ac pellucidu, axime capax est imaginum: uertim acceptas non perinde coimet
ob pelluciditatem: proinde sublitum plum hum, ob nigrorem aliquem naturaeq: denstin
eatem sistit impresiam imaginem, neci dilabi G 4 finita
103쪽
ro DE OPTICA, lsinit. Evanescunt enim simulacra, non secui latc3 candelae lumen in sole,quoties excipium itur in corpore nimium tenui,perspicuo Φ,uelut in aere, pura aqua, crystallo, uitroq; non lobscurato corporis alicuius opposita. Rura lium in nimium densis&obscuris non haeret, luelut in filichligndue. Proinde natura soleta ltissima rerum omnium architectrix, oculum lanimantium ad speculorum imagine finxisse , luidetur , quippe parri pellucenti nigrorem lquendam adiunxit a tergo: quo sublato pro- ltinus tollatur dc uidendi facultas. Vnde sciter' ldictum est illud ut speculum oculus est artis, lita oculum naturae esse speculum.Illud miraculo dignum speculum no mod4 clarissimEreprssentare simulacra rerum omnium,quae cuni obiectae sunt: uerum etiam interualla, colores, motus, breuiter res ipsas pene dixerim euidentius quim sunt, hoc uno discrimi ne quo daduersa refert. Cuius causa haec est, quod species, ea corpore solido per aerem manat ad speculi superficie, simplex, pura vest,unde fit ut non alia fit auersa quim adue sa.Vide prouerbium:Tanquam in speculo.
Fit secundum directionem radu, qui ad il/ , Ium flectitura uisu: id est, secundum recti tu dinem rad', qui procedi r i uisu ad superficie - de
104쪽
I B E R V. 3o sde refractio, Sc secundum rectitudine perpendicularis cadentis a re uidenda in sua perficie de qua fit refractio.
Ex diuerso habitu uel ipsius uisiis:uel reraquae uidentur. Na quod ad uisum attinet, res subiei hae ed melius cernuntur,qud clarior est uisus:& quu utrom oculo aspicimus. Quod aut ad res ipsas, uisui subiectas, attinet: ad exactius uidendum faciunt plurimu earu rerusitus lux,color, magnitudo, leuitas,densitas Nam I. res propinqua mesius uidetur quam longinqua . Rad' enim evanescunt, cum nimis longe protenduntur. Ea quoque res certius sentitur uisu, cuius situs rectus est ad angulos rectos , quam eius quae per refractione aut reflexionem uidetur. Item ea melius uidetur,quae per medium radiorum uisi- uotum illum scilicet qui est super axe uideturiquam ea quae in lateribus per latera aspiscitur.Ιlla enim quae succedunt axi,remotiora sunta priuatione uisus:quaein lateribus, Propinquiora. II. Ea certius uidentur,qus proprium lumen habent,quum quaeῖlienum. II L melius cernuntur alba quam nigri' quia alba continetur pluribus radus, & quia Rngulus uisibilis pyramidis non remanet in
105쪽
D E O P T I e A, statu suo . Res enim albae magis dilatantur, quia disgregant radios : nigrae autem minus dilatantur propter congregationem : ideolo interdiu nielius videmus quam noctu . Res iatem cuius color densior est , melius uidetur, quam cuiu3 tenuior est : maiyrem enim cpraporalitatem,ut sic dicam h het. IIII. Res maior melius uidetur quini parua : dc cum pluribus lucidis conivnstaquam lata. V. Res leumata melius uidetur, quam aspera:qu'niam asperum confusionem parit: partes enim eius sunt similes.Leuigata autem habet partes compositas 3cinest ei lumen o
VΙ. densa magis uidelysiquam rar illa enim resistit,haes cedi . III. DE DECEPTIONIBvs s Ev
Communibus omnibus sensihus. L.
Errores seu hallueina- l kones uisiis cotingunt Coloribus. II. causis uel l Propiij , Visu ipso. III. i Μνnte seu imaginationet.
106쪽
Sunt magnitudo aut paruitas. Quod In omnibus sensibus apparet: comprehensio e nim quando minuitur, quando augetur: ideo & sensus uariant ob diuersa accidentia sensuv. Sic in tactu, eandem rem molliorem sentit ille, qui corpus habet asperius quam qui mollius:cuius autem corpus est calidius, is eandem rem frigidiorem senti qua 'c ius corpus est frigidius . Eo de modo inuisu, seniores propinqua uident: quoniam uisibi lis uirtus debilis efficitur in illis cum caeteris uirtutibusalli autem qui habent oculos con- cauos, uident malo: distaistia quam illi, qui tales oculos non habent. Cuius causa est uirtus uisibilis quae fit p er cohabitation ς. Cum enim processio fuerit ex angustis Iocis , protenditur uisus longius . Causa ita ν uidendi res a longe est abundantia uirtutis uisibilis: uidendi autem e propinquo loco causa est humiditas cum pars recedit cu uisis . Nam cum fuerit pauca: uisus procedens statim discedit ab illa,res cli propinquae exquisite uidentur. Cum uerd multa fuerit: uidebitur resilm gna distantia taut qui uoluerit indubiis tanter uidere, necesse habet ut eminus aspiciat.1 I. O.
107쪽
ii. Quomodo accidit ballvinatio ex coloribus
Cum singuli colores non uidentur secun adum suam proprietatem: ut cum fuerint coamixti. Colores enim diuersimode miscentur pro diuersa positione rei coloratae, ut in collo
anatum, Pavonum, columbariam . inaequalitas enim pennarum alias in hanc alias in illa partem umbras prosscit:quae permixta: lumini,diuersos utrini gignunt colores. Idem accidit in Iride. Nec uero colorum imagines a liae tum apparent, quam fuerant, propteἡcasum luminis super eas: sed uidetur magis aut minus mec etiam decipitur uisus, cum mutatur imago colorum. Huc itam pertinent res illae quarum apparet idem color non eX comis mixtione alterius coloris cum suo, sed eκ di uersis coloribus, qui ei insundi uidentur autesic propter distantiam aut uelocitate motio
nis: cum uisus in unoquoin istorii debilis fiat ad aspiciendum dc intelligendum singulas
partes. Nam fi distantia rerum uidendarum tanta sit, ut angulus qui to ram rem continet, habeat idoneam quantitatem: singuli autem anguis,qui coti nenit diuersos colores, fuerint insensibiles:ex copraehensione Parcium, qUae non discernuntur, uidebitur totius rei color unus esse. Idem accidit ex motu uehementis
108쪽
celeritatis: quod intestigitur motu troelii plures colores habentis: quia unus Sidem uisi hilis radius non moratur super unum Sc eundem coIorem : ideoq; non potest discernere
interpri mum& nouissimum : omnes 3 colores per rotum trochum in eodem tempore
unus apparent 8c similis:hoc est,ealis qui uere fieret ex commixtis coloribus.Idem estin stellis transcurrentibus seu traiectionibus, quarum lumen uidetur longum propter celeritastem cursus . Sic eadem res quae similis est diasto,cu uelociter naouetur circa aliqua diam trum,apparet lateraliter, n0i parte diametri circa quam uoluitur, ideol refert figura oui.
Natura ussus in tribus est, ut incidat super resuid edas pute existentes, ut recte aspicia Ut ordinatione radiorum uisibilium, consimilis fiat corporiburi Tria igitur sunt quae iliam uisus naturam impediue,Coloratio, Fractio,& Reu tutio. Coloratio est priuatio puritatis. Fractio est priuatio rectὰ uidendi rem. Reuolutio est priuatio similitudiniis 8cordia nationis. Per fraetionem uidetur res in directione ut fibulis radii, quΣuis no ita se habeat eo quod est fractus. Per reuolutione uidetur eadem res in duobu locis dc duae in uno.
109쪽
Duplex: Praecedens, quae fit ante remulidend3m: dc subsequens, quae fit post rem ui dendam. Ottuplicer coloratio praeceiadens Dupliciter: Per se, aut per species fractio nis:flectionem stilicet & reuerberatiunem.
Coloratio praecedens fit per se,cum diu in tendimus oculos in liquem colorem ualdὰ lucidum,& postea respicimus ad aliud. Tum enim id quod aspicitur ultimum uidetur fia- here aliquid decolore illius quod primo uidimus: quoniam splendidoru colorum perincussio in uisu, diu perseuerat cum eo. Idem accidit cum aspicimus aliquid per telas subatiles sanguineas uel purpureas. Nam uisus transit per tranias telarum sine fractione d portat tecum in transleu aliquid de colore rerum per quas transit; dc sic putatur res illa ha/here colorem eorum per quae uisus penetrat. Et sic lumen semper se immiscet coloribus rorum ad quas reflectitur: & lux res coloratas transiens, coloratur illarum coloribus: sic radius transiens uitrum coloratum, pingitur colore uitri. m, -
110쪽
Cum res quas uisus penetrat, no sunt ualde subtiles,sed fit ex eis fractio habens quanistitatem: cum in non habuerint omnino co lorem remissum nec ualde intensum. Nam Rhabuerint colorem intensurii, non permittunt colores rerum quae per fractionem ui dentur postquam uisus illas penetrauerit,ca colore suo permisceri. Praecedunt enim & co Iorant uisum per uirtutem coloris sui:& cum habuerint colorem remissum , uisus non si mit inde colorem. Si igitur commixtio fuerit moderata, fit inde quaedam coloratio Scuisus suscipit colorem aliunde. VeIuta nube tenui, quae non est alba nec ualde colorata , 8c cornibus claris, quae uisus penetrat, & aquis subtilibus,quae sunt super faciem terrae dc uitreis seu stis & alqs , quae sunt tenuis coloris.
Videbutur ergo colores rerum uidendarum commixti cum colore rei.
lorem habens. Colores enim rerum quae Vis dentur per reuerberationem ex ipsis speculis factam, apparent commixti cum co-Iore speculorum,