Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

151쪽

De fermentat me. 147 quae juxta Aristotelem lib. 3. Rhetor. cap. a. Sophistico conferunt, nisi scit. distinguantur. Usurpatur ergo de Deo, de Spiritu Sancto, de Angelis: item de anima, quandoque etiam pro vita hominis,pro aere,Vento, ut apud Authorem lib. de Mundo c. 4. dissicultate spirandi, ut saepe apud Hippocratem ; proVapore , quocunque modo per ex halationem ex aliquo corpore resoluto, ut apud Chymi cos ordinario, &c. Sed nos, hic per Spiritum intelligimus corporeum aliquid , caeterum subtilissimum , de usque adeo

tenue , ut oculorum asipectum effugiat. a Medicis hic Spiritus attenditur in animalibus, speciatim in homine: caeterum latius a nobis considerari debet: quatenus & in vegetalibus, &in ipsa

terra atque aqua occurrit. Nec tamen .

idem haberi debet cum Anima Mundi : quae multis viris, caeteroquin egregiis , hoc quoque sec ulo post Platonem placuit: caeterum quam nOS exploden-G a dam ese

152쪽

dam esse putamus, nec adumbrari credimus, a Virgilio lib. 6. AEneidos, hi Ce versibus: Principio coelum , terras , camposque liquentes, Lucentemque globum Luna, Titaniaque astra Spiritus intus alit totamque essu se per

Mens agitat molem, o magno se corpore miscet: Inde hominum, pecudumque genus, vi

taque Polantum,

Et qua marmoreo feri monstra subc quore pontus: Igneus es ossis vigor, ct calsis origo seminibus. quem locum quamvis multi de Anima mundi interpretentur,recte tamen observavit La Cerda , non e me intelligendum nisi de Deo, qui universa movet & alit. Sed, accedendo ad hunc 'iritum universialiter considerandum ,ri an debet confundi cum Aere , Ut a multis

153쪽

De Fermentatione. 3 9

a multis factum est , nec censeri illa adaequatus: siquidem aer non sussicit illi muneri, quod spiritui huic & incumbit, & ab illo absolvitur. Spiritus hic, est Spiritus quidam vitalis, non quidem in se formal ter, sed effective, Cui applicare licet illud Ciceronis L 2.

de Divina Natura: Omne enim inquit quod pipit , si e terra aditum , id virie propter inclusium in eo calorem, etiam piseces na: ura rigidissimi calore cesitus illis com municato , congenito participant. Ex quoiviedigi debet, eam cala sis caloris naturam, vim in se habere vitalem, per omnem mundum pertinentem, quem o tritum via talem Stoici ct . caiemici iuxta appellant. Voluistem Stoicorum & Academicorum mentionem non fecisset. Hi enim

per θiritum intelligunt mundi animam, ut in confessis est illi vero Deum ipsum,

quem modo , modo animum , mentem, rationem, nonnunquam Ignem, imo ipsum quoque Mundum Vocare solent, prout docet Lipsius lib.

154쪽

Physiol Stoicas Dis eri. 6. 7.& 8. Caeterum hic θι ritus, redie quoque Vocari potest Calidum. Si enim Medicorum Principes ut proximo capite videbimus' spiritum vitalem animalium,calo. rem & calidum innatum vocare solent , cur non hunc quoque , no S ca-Iorem non quidem accidentarium , sed substantialem vocemus hoc est, substantiam tenuem, calidam ἶ quae non modo Terrae interioribus penetralibus inhaeret , sed in aqua quoque se prodit. Est autem Spiritus hic, nihil aliud

quam Ignis cum aere contemperatus, ea quidem ratione,ut ab aere mobilitatem perennem, sed definitam,accipiat. Nam quanquam ignis in se admodum subtilis est ; proinde tamen moX non habet convenientem mobilitatem,qualis requiritur ratione corporum natura Ilum, ad hoc, ut ad illa definite, juxta motionem naturalem possit dirigi. Sed illi opus est Aere, velut vehiculo. Praeterea observandum est , nullum eme ignem

155쪽

ignem in hoc orbe sublunari, qui non communicetur huic a Coelo : fusius hoc Θου ostendimus in Disputationibus nostris de Igni) eumque aut esse

fixum, aut non fixum. Fixus 3 quasi constrictus Ignis comparet in corpore mixto,cujus integritatem cum tueatur, si contingat eum educi,mixti compages diissuit: atque, cum velut agenS, contemperando terram & aquam, quae localis mixti sunt materia, concluditur juxta definitum spatium cum terra Scaqua, Elementi denominationem principaliter accipit. Non fixus ignis,uel est plane liber & vagus 3, vel alicubi continetur impediente certo aliqUO repagumlo. Liber est ille Ignis, qui Aeri a Sole

communicatur: siquidem Aeri immi tus, ab eo irerum recedit redeundo uiaque ad corpora , maxime ad Solem , a quo processit,atque coelestis hactenus habendus. Ignis, qui alicubi continetur, iterum vel est coaetus, vel non coactus. Coactus,propter arctam Uni G non paret .

156쪽

nem partium , ratione caloris intendiatur , atque si inexistat corpori alicui, illud, nisi praevaleat qualitate contraria praedominante, deliruere molitur: prout quotidie experimur in Igni nostro Culinari. Ignis non coastus, aeri incerto aliquo corpore haerenti est immiXtus: atque, quamdiu Aer in illo corpore proportionatam mansionem

secundum proportionatas & adaequa taS operationes considerandam ) obtunet, definitas quoque illi operationi, velut quid impetum faciens iussicit. Hic vero Ignis, est Spiritus ille, quem hoc

loco consideramus. ratione animalium varia fert nomina apud Medicos ; quae tamen non arguant specificam, sive,

estentialem illius differentiam ; sed ,

Potius accidentariam, considerandam ratione variorum officiorum , quae Propter accidentariam sui mutationem obit: atque, ut videtur, juxta diversa etiam in corpore organai, prout sequelati capite distinctius liquere poterit.

157쪽

De Armentati .l Ne vero aberremus a lineis: spiritus hactenus generaliter consideratus, Ig- nis est caelestis quomodo fiat Elemet taris,uerbo innuimus,& postea,& fusius in Disputationibus de Igni explicamus

per Aera, quo tanquam vehiculo utitur, convenienter determinatus ad certum aliquod corpus: quod vel est inanimatum , vel animatum. Inanimatum rursim vel est imperfecte mixtum , vel perfecte mixtum. Corpus inanimatum imperfecte mixtum est triplex: A qua terram interluens ; Terra cum aqua unum globum constituens;& corpus Meteorologicum ignitum in aere susipentum. Atque, in aqua ipsas i- ritum Ρlam existere, testis est Lucretius lib. 6. dum reddit rationem, cur fons frigidus, & in quo faces immersae, velut in caeteris extinguuntur ' ad

tamen si stupam, si stipulam, & lignum aridum ei quis admoverit , singis la haec incendat, qualis fons est in Epiro , cujus admirabilis eventus meminit

158쪽

Mela lib. 2. Plinius lib. a. cap. Io. & Antigonus. histor. admirab. collect. Ita e Tero canit Lucretius: mirum quia junt in aqua permulta lvaporis

Semina , de terrhue necessee unditivi irginis corpora per totum consurgere sontem tEi simul edirare foras , exireque in l

auru ;

2 In tamen viva tamen, calidus queat ut feri sons. Ignis solus in aqua salvus & incolumnis, Permanere non potest, sed ignis aere pro vehiculo utens: non tamen aeque pro pabulo. ut quidam,improvide Huartum in Scrutinio Ingeniorum fecuti, ex Hippocrate lib. de Flat. locum ipsum inspicere debuissent docere instituerunt. atque aquam marinam stiritu hoc calido turgere , alibi indubitatis

apprimentis testatum faciam. Spiritum Vero litan C, in Terra qUOque esse,ostendit Aristoteles illustri loco , qui occurrit lib. 3,

159쪽

De Armentatione. τῆς

ρη. Generantur autem in terra humoreque

animalia , o planta quoniam humor in terra , stiritus in humore, calor animaluin universo inest , ita ut quodam modo plena

sint anima omnia. ηατα σης κως nomine

animae utitur. Nihil enim ninus Philosophus intellexit, quam Animam Platonicam Mundi: licet quidam velint Philosophum pro illa hoc in loco si fiagium dixiste. Hoc enim si statuisset;

lebbiisset quoque Terrae vitam concessisse. Sic enim ex mente Platonis Philo ophatur magnus Platonicus, Marsilius scit. Ficinus, libr. 6. de Immori. Animae cap. I. Exploratum habemus, inquit ubi generationem nutritio , θ' augmentumsequitur ibi vitam, animan; que inesse; terram vero videmusseminibus propriis generare innumerabiles arbores, G 6 animali

160쪽

amimantesque, o nutine, o augereiau- igere etiam lapides quasti dentes tuos , is lherbas quasi pilos, quamdiu radicibus ba- irent; qua, si evellantur, extirpentur λ terra , non crescunt. Quis somnia hujus lνentrem vita carered xerit qui tam mul os δοMeyua parissaesus, alit quisuistia miseipsum; cujus dorsum demes promit , o pilos. Eadem est de aqua corpore ratio: habent igitur animam aqua, ct terra. Inala imata autem & bruta tellus est, testimonio omnium , qui modo Philosophi habere merentur: nam, si vel animam Vegetantem haberet, nutriri &augescere deberet: quod tamen neutiq; iam animadvertitur. Per animam e

go Philosophus intellexit, hunc ipsiam spiritum, de quo loquimur. quomodo& ipsi lpiritus animales apud Medicinae

dictatorem Hippocratem, nomen animae ferunt. quod nisi Observetur , adi. surda admodum dogmata tribuenda conat huic ipsi. V. C. tum alibi, tum