Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

161쪽

inmis animam ad mortem usque nasii. ubi: per animam spiritus Hatelligendos ella , i quivis videt. Ut ergo in Aristotelis lo-l co , non debet intelligi anima mundi, sed hic ipse terrae spiritus, de quo lo-l quimur: ita neque alio trahi possunti loca Interpretum, quos constat Phil losophiae ipsius quam tenacium fuisse. t Ex ii, Themistius ita fatur libr. I. det Anima cap. 2 . Animam itaque istam

mundi unicam , hoc est , his itum persi omnes mundi partes, is speciatim terrum diffusum) atque universalem, qua eorporibus , praebet sire animam dicere, re vitam malis , q- nihil aliud ut, quam quadam vitalis generabilisque per omnem nuM-ram inpecta; clarissime asserunt ea animalia , qua ortu spontaneo de materia putri pr0veniunt: ea ex tali excrementorum , sordium mixtione , aut tali orta spirant , pipiscunt, moventur i, ut in gypto mures. 9 in mytro eoelo vermes, is quae hujus generis plurima. Nec alio trahenda se

162쪽

lex. 3 . At Πquid autem, quemadmι- dum animalium , qua siponte ita cuntur , , plantarum generatio, non ex anima , qua iexistit, successione fit sed apta existen- re materia, ab Opiscio uniuerso herbarum, io animalium species in eam immittuntur io qua in ipso suut, animales facultates: sc b in irrationali anima, qua ut in omni- biu animalibus, cum ea ex universo opificio lsubsistunt. Speciatim ad hunc spiritum lcalidum, terrae proprium, pertinent haec Averrois l. I 2. Metaph. com. IS.

Et quia sinquit ista femina non faciunt

hoc, nisi per laborem, qui es in eis, ct calor ignis non facit ni is calefactionem, aut de recationem, non riguram neque formam animatam, dicit Aristoteles in libro de Animalibus , quod ii te calor non ut ignis, neque ignem: ignis enim corrumpit animalia, non generat, iste autem calor generat. Atque, post pauca subjungit. Unde Aristoteles, quod homo generatur ex homine, o Sole,

b factivi Vt isse calor ex terra, ct aqua ex lcalore Solis a myto,cum colore aliarumste

larum.

163쪽

ilarum. Et subitingit, caur igitur Soth, in Stessarum distulio in aqua, b terran erat animalia ex putrefactione nata , bl universaliter omnia , qua sunt ex non se- msne. ubi, quanquam Averro es loquituri juxta sua principia, nec verum est, ali- oti id generari, cujus definitum juxtat speciem semen non praecesserit; nihilominus hactenus consentit Aristoteli , & quod caput est Veritati, quan-l do agnoscit calorem aliquem a Coelo, i sive Sole procedenrem ,& quidem sub-l stantialem, intervenire in generatio-l ne eorum, quae putantur ellespontal ne 6 viventia. Nec alia mens est Auctoris libri de Mundo, sive is Aristoteles, live Theophrastus, sive alius ali. quis fuerit. Apud illum cap. 4. expresse

citur vero b aliter spiritin , illa qua in plan-iu , animalibus existit, perque omnia perser l, vitalis o genitatissubsantia. Certe per vi-

164쪽

tiam, non potest intelligi nisi terrae spiritus, sive, ignis terras penetralibus inclusus: qui non quidem formaliter, sed effective vivit: quatenus seminibus vivis potentialiter succurrit ad hoc, ut actualiter vivant & animentur. Atque , ne videamur , hunc sive spiri tum, sive ignem , inexistentem terrae, ipsis sensibus altipulantibus,cavernos' & hiatibus multis perviae, per solam. auctoritatem alti uere polle : favet illi ipsa Terta, ut sensibus se exponit. Etenim Ignis, non modo in regionibus,ubi

ignivomi montes sunt, Verum ubique ferme terrarum, notatur. Si enim ii. gone, modo ad aliquot pedes terram subegeris, occurret in eo spiritus calens, qui magis se prodit in regionibus, ubi notantur fontes calentes: ex hac eadem terra multis in locis ebul-llunt aquae calidae, simul e nascuntur

plurimae plantae, spiritu igneo turgidaec iam , allium, uallurtium, & sex

centa.

165쪽

De Fermentat e. 161. tenta alia fidem abunde fidem faciunt iidem spiritus hiberno tempore adla-ibens ad radices arborum eXceliarum , eas blando calore fovet per radicum extremas fibras, emorituras alias eodem destitutas. Atque, ut eX terra a cendunt exhalationes, fulminum quo

i que generationi aptae, atque plurimum participantes de hoc Terrae Spiritul sive, igni coelesti ipsi terrae ingenito; itavere dicere possumus, prout antea quo-l que innuebamus, hunc ipsum spiritumi occurrere quoque in corporibus Meteorologicis. Quod & diserte Aristoteles innuit lib. 3. Meteol. cap. I. Ue, si οίε-

t Semper enim putare oportet μ-s qui sulmina limium is praecedere.. Nam, juxta A ristotelem, materia fulminis non et olida & consistens ut quibusdam ex antiquis videbatur) sed tenuis ac spirituosa: quam licet Chymici sulphur Vocent; revera tamen hic ipse ignis est, dς quo loquimur: qui inexistens aeri

166쪽

terrae cavernas permeanti, ad modum exhalationis ab eo separatur. & stur istam subvectius inter nubes colligitur compingitur, donec flammam conci piat, atque cum impetu deturbetur De hoc igni, seu Spiritu exeo, inter-ira existente &supra terram eve sto,ex

tant hi pulchri versus Manilii l. 1. Astr Sunt autem cunctis permixit partibus enes, iuui grapidas habitant fabricantes suu imina nubes , Et penetrant terras, namque imi- tantur Ol'mpo,

Et calidas reddunt ipsis in fontibus undaδ, i Ac silice in dura, viridiquem cortice fisedem Inveniunt, quum stra sibi collisa cre- ,

matur.

Ignibus usque adeo natura en omnis abundans. Ut ergo patet, Terrae spiritum esse portionem ignis Caelestis, aere Vice Vehiculi utentis ; ita a Deo Opt. MaX. ab initio

167쪽

De Fermentatione. 163 iitio Mundi Terrae & Aquae est inclu-

IS,mansurus tantisper ibidem,quam ab Ini c lesti, extrinsecus illabente,fueriti vocatus, Integer vero & rotaliter evoinsari non potest, alias terra reddi deieret per omnia inutilis: sed , prae- erquam quod uua cum humido quod igitat, ut superiori capite innueba- ius ) fermentat quaedam vegetalia ii :X gremio suo pronascentia , eadem quoque siubeundo amplius quadam sui parte elicitur & provocatur juXta certas quasdam terrae regiones; quate-lnus ignem solare in illabentem-validiori calore pr ditum sequitur; que at que ignis particulae manui ambustae in-

existentes,amant conjungi cum igni vehementiori extrinsecus manum ambiente : prout quivis ambustam manum habens experiri potest. Moderatus vero ignis coelestis,calore temperato praeditus, hunc ipsum calidum Spiritum, qui hiberno tempore in interiora Terrae penetralia se recipit, elicit, atque

168쪽

concitat , quatenus tun calidus est, tum etiam per sui illapsuri an Terrς gremio essective novum caloo rem producit: proiit, jam antea dicebat mus, spiritum, qui fermentativam vim: exerit, tum a calore externo, tum in terno, concitari ut vini Fermentativam eXerat. Ambiget aliquis de hoc igne, quem in terrae recessibus haecte irris con 1Ideravimus: cogitando ignem omnem ie X tra ullam e X ceptionem, lebere habe ire pabulum' At, quod velut univerialiter verum a IIumitur,particulariter duntaxat Verum agnosci debet. Solem ito nem esse certissimum est, quod mihi Cmen dabis pabulum, tanto igni alen- do serviens Z Non merentur eX recen- ltioribus audiri, qui aut volunt Solem eis e Vulcaniam fornacem , quae continuo ingentes flammas eructer, qui- ous ne desit pabulum, partes consitim - Ptas per circulationem quandam , ite- rum in Solis quasi vorticibus i oncresce-

Ie, atque succedaneo pabulo per vicis-

169쪽

De Armentat e. Tresitudines quasdam sussicere: aut pabutim invenire ex exhalationibus e Zona ibrrida ad Solem iisque subvectis: aut cibalationes Planetarias circa Solemblligi, atque paulatim concrescere in: uandam massam,quae nutriendae Solai flammae sufficiat. In omnibus corpotibus quoque mixtis actu ignem esse,

temo inficias ibit, speciatim in lapidi- us, maxime pretiosis,ut Chrysolam peu Carbunculos, videantur Plin. l 37. ap. r. & Isidorus libr. 16. Originum

lioeret, non indiget pabulo. Nec ignis c in aromatibus ad eorum constam p-lionem verget . nisi quatenus a calore imbientis corporis coeperit educi, quo alia ut particulae illius convenienter

Jer mixtionem distributae , aliqua in 'arte coeunt, ita per illam coitionem evaporationem solito majorem quae illas ab externo solum calore continge- e solet procurant. Nullus ignis ve-

o indiget pabulo: sed pabulum illi tri

buitur

170쪽

buitur improprie: quatenus ignis cossiletus & copiosus,ac sussiciensdei tructi ni eorum, quae pinguia dc sicca sunt non potest in tali statu, &, ut coaetu manere, nisi in locum destructorum, quasi vicarium pabulum hoc est, materia, in quam ad destructionem usqum ignis se insinuare possit occurrerit. Ne-imo est, qui non fateatur in cineribus , qui supersunt ex combustis lignis & cespitibus, multas ignis particulas simperesse; sed cum illae sint dispersae, nequidem manum adurent . quae adustio Procuratur tamen a pruna ardente,

quod in ea copiosae ignis particulae ita

collector atque constipatae sint, ut non possint in illo statu manere, quin notabilem efficientiam edant: atque, cum materia sit consumptibilis , consumitur quoque & in cineres redigitur Fal. sssimum vero est & subsequenti capite pluribus probabitur ignem aere pro alimento indigere. Hoc enim si verum foret, quicquid est aeris in Zo