장음표시 사용
401쪽
tia olimentur. Piod si viscera quoque , qus i n adjacent , tanquam magno lebeti plures ignis soci, pariter aestimata simi , a dextris quidem jecur, a simistris lien, superne Cor, transversumseptum, oleratum, massidue motum , his etiam amplius omentum , quo/ praedicta tegit, ingentem quandam ciborum, qui in ventrem sunt devorati , alterationem fieri credas. Profiteor me non esse tam Lynceum, Ut videam Gale- .
num , digestionem cibi in his verbis Fermentationi vindicasse. Fateor, &supra ostendi ad hanc animalem Elixationem praeter calorem ventriculo in si tum, & eum, qui illi ab appositis vi ceribtis communicatur , aliquid conferre pituitam ei inhaerentem, spiritum ex arteriis diffusum, & nonnunquam etiam bilem. non tamen meliorem reddendo hanc actionem) sed usque adeo subtilis & perspicax non sum, ut eX his exsiculpere postlim, succum aut acidum, . aut acidum fermentati viam: nec etiam rata audax, ut sustineam dicere, eum.
402쪽
intelligendum esse per pituitam' quod
paulo ante Galenus dixerit, subsidio Ilivae , aut pituitae , quae in ore est, i aliquatenus cibos, quando masticantur, liquefieri δ distatui. Probandum enim antea ess et, pituitam ventriculi, de qua loquitur Auctor) esse succum acidulum, fermentandi vi praeditum, atque respondere secundum qualitates salivae, sive pituitae oris. Galeno non est propositum agere sive de proba, si1-ve de vitio a cibi in ventriculo coctione- sed ostendere, quomodo haut mirandum sit, si in ventriculo varia ratione alteretur. Multo minus idem Galenus ib cap 4. favet sententiae illorum, qui ad advocari cupiunt primo pr parationem quandam fermentativam,& deinde eliXationem, quae calon ris subsidio peragatur. Offendo quidem ibi sequentia: uuippe conversio cibo vim inquit in cremorein non est inora istic manendae teriminus, quam utique etiam dum
frosivit, essicere licet: sed concoctio, qua
403쪽
d conversione in liquorem, res est diversa, scut nutritis a sanguificatione. At, quis usque adeo frontem perfricuit , ut dicere ausit, ex magni illius Galeni mente, conco itionem ad calorem, &conversionem in cremorem, ad fermentationem referri debere ἶ Debuissent non omisisse posteriora verba , qui Galeno mentis sitiae somnium affingunt. Ut nutritio , tanquam aetio generalior , per sanguificationem tamquam medium, scopum suum asstequitur: ita concoctio quoque, per conversionem cibi in cremorem finem suum. Hoc intendit docere Galenus eo loco: pollea, nempe c. r. rationem , secundum quam concoctio peragitur, declaraturus. Nec μγ in eo latitat, quod Medicorum antistes in loco praecedenti mentionem fecerit substantia ventriculi. Peream enim intelligit naturam ipsius ventriculi , qui ita conformatus & dispositus est, ut velut conveniens lebes, hoc
enim simili supra usus fuit qui & irr-
404쪽
sito calore gaudeat, sussiciat operi digestivo. In eodem opere, sive libr. I. de Facult. cap. 2. legas: Actisn quidem inquit licet opus quoddam aiu- pestes , seu concoctionem, digestionem, ct , si ita loqui liceat, sanguifcationem
non tamen contra licet, opus actionem omnino
voces. Sed , despiciamuς, an Aristoteles quoque patrocinetur musteae sententie, quae τta partim ad fermentationem , partim ad elixationem refert Sollicitatur illius locus ex libro Problematum, modo totus ille liber, quod mihi vix vetiti mile est , ad Aristotelem referri debeat) crediturque singulariter favere Probi. 4. Seet. 2 ubi ita quaeritur : Cur aqua serpens non liquefacit, venter perosiquefacit Resiponsio vero prior, quam favere existimant, his Verbis concepta est: Virum quia calidum , quod est in ventre, subintrat ob tenuitatem: aqua autem non permeat ob crassitiem Unde ita
colligunt, quod cum Philosophus hic non solum agnoscat concoctiouem ventriculi:
405쪽
De Fermentatione. Oculi, sed etiam liquefactionem, debeat
quoque agnoscere fermentum aliquod ventriculi, a quo liquefactio ferimentat L. Va procuretur ρ Sed lubet quaerere, 'uis
Genius suggesserit, haec Philosophi
verba ad Fermentum , & Fermentationem obtorto collo es e trahenda calor ventriculi adiutus a spiritibus per arterias communicatia , quoniam subtilior est aqua, quae crassior est de nullum calorem nativum habet, sussicit illi ossicio, quod aqua, ideo quod crassiot sit, praestare non post. Haec est genuina Philosophi sententia, quae etiam respondet illis, quae supra quam distincte circa Eu, sων proposuimus. Non inconvenienter Doctissimus Septatius ad praecedentem Philosophi res .ponsionem : Calor ventriculi inquit inna in naturalis est, in uente calore , nempe θiritibus adiutus perfectius agere ρο- is , o mediantibuue stiritibus ad intima qu que penetrando , potest actionem suam χercere ; Dbixde crasina quavis at-
406쪽
tenuare, liquefacere. Scit. citra Fermen- ltationem , quae ιισχρος διανυσως hic advocatur.
De Lienues ratione, sIermentatione , quae ab eo provenire possiet. Qua occasionectiam agitur de conditione Scorbuti , θnatura appetitus.
DE functi doctrina de Conco fhione
cibi in Ventriculo, atque ab ea proscripto non minus fermento, quam fermentatione, cujus multi hoc luculo nimium quam pertinaces sunt patroni, quod malint esse caeci admiratores in hoc valetudinario riae ipsum aliquando decubuisse agnoico deploro) eorum, quae a nonnullis Chymicis de sequacibus il orum jactantur, quam industrii& diligenres veritatis rusparores: convertimus nos ad Lienem, vi cus quidem inorum , secundum lineamenta , quae lαυτο α duce in animali animadverti
possunt, sed de cujus usu & ossicio,
407쪽
non minus inter se antiqui qua Medici& Philosophi contenderunt acerrime squam recentiores omnes. atque, inter
horologia & citius & facilius conveniat, quam inter hos. Quod vero mi randum maxime, cum Verum & proprium ViX conje stando assequi queamus , sensium tamen acerrimum & molestissimum deprehendimus , simul ac modo ossicio ipsius sua non constiterit ratio. Qtuod notat Plautinus Leno in Curculione, cum in has querelas, ca terum jocose, erumperet Adt. 2. s.c. I. Valetudo decrescit, accrescit labor.
unc jam quasi zona liene cinetus
Geminos in ventre habere videor flios. hil metuo, nisi ne medius diyrumpar miser. Ut vero ad rem ipsam accedamus, hic ipse Lien , juxta plerosque ex recentioribus, sermentationis omnis, quae in animali notari videtur, promus con dus habetur, atque fermenti usque adeo fertilis,
408쪽
οή. Mart. Schooc us , fertilis, & industrius administrator, ut lillud ipsum & distribuat, & contineat;
imo modo sincerum, modo vitiatum reliquis artubus communicet.de ventricu- llo jam antea vidimus. non subsistrant vero in ventriculo, qui fermento opinionum tument. Hel montius modo audiatur ' Primo , Lienem Fermentum acidum ventriculo inspirare contendit in Trael. Duum v. g. I 3. Secuncto coretionem sanguinis ipsius fermento a ceptam fert. l. de Concepi. g 48. Terrio Veneris incunabula, & simul seminis Decunditatem in illo rimatur, adeo ut Lien sit Veneruntdus. De DulimV. g.42.&s8. Dario sedem vult esse imaginationis Tract. de Concepi. g. I. 2. Et , ne quid deessset ineptiarum ; quinto & sumnum & insomnia hinc deducit, sic, ut non verecundetur in Tract.de Duum V. r. hanc lepidam definitionem lectoribus sivis proponere : Somnin e staffectus lienis, huic que adesiliu . At misiaso hoc homine, cujus scripta licet mereantur
409쪽
reantur Endum ioni pro pulvinari lupinponi, in pretio tamen sunt apud illos,l qui in Hel montiano Paria ait somni runt; despiciamus proxime, quid Do- ctissimus D. Villis de Lienis fermentatione arbitretur: capite ergo quinto Tract. de Fermentatione ita det&commentatur: Ratione strues uraecienis sit
huiusmodi conjecturam facimus:
quoniam arteriae huic sanguinem con ferunt, & venae referunt, nec importatur aliud quidpiam , nec eXrra Coi vehitur ; cumque substantia ejus sanguine atro & stagnante usque repleatur, videtur quod sit velut promtuarium pro recipienda terrestri & limosa parte sanguinis; quae postea in fermenti naturam exaltata, effervescentiae gratia uanguini remandatur. Quare dum sanguis per arterias adversius lienem si1-bit, ipsi detrahitur quiddam, scit. particulae limosae & terrestres, quae sunt
cruoris velut FaeX, & caput mortuum; ut hac ratione tota cruoris massa, a suc
410쪽
co melancholico, seu atra bile, liberetur; quae in liene, non lectas ac flavalbilis in hepate, secernitur: quare lieni plerumque est atri aut lividi coloris propter faeculentias illic depositas. Cum vero hic succus in liciae repositus, non lsit omnino inutilis, sed ob copiam salis fixi sit valde fermentes ibilis naturae non statim, utibilis, in cloacam rejis citur, sed ulaerius in liene coquitur & exaltatus in fermentum abit, quod
denuo sanguini commissum, ejuS mΟ- , tum & volatilis a tionem promoVet. iQuare ut sanguini per arterias lienem ingresso, aliquid detrahitur, scit. cru dus melancholiae succus: sic eidem per Venas refluo, aliquid continuo additur, scit . idem succus coctus & in fermenti naturam exaltatus. Non secus
ac Chymici inter distillandum , ut liquor optimus fiat , partes subtiles &spirituosas, a capite mortuo destillando segregant, ac dein ipsi re affundunt,