Martini Schoockii De fermento et fermentatione liber, complectens multa singularia, speciatim rationem coctionis cibi in ventriculo.

51쪽

ut dicatur Causa acida : Ied Aciditas νο- cara id quod harum passonum ' causa: Si

re , harum assectionum. Quoniam Vulgus in omni fermentatione occurrere fermentum censet,quae Piliores in panificio adhibent. quoque, si ve acorem in omni re,quae fermentatur, notari debere concludit. Non dixerim quidem, acorem , qua talem, proximam fermentationis c. iussam esse . nec extenderim ad omnia, quae fermentantur,

illud Plinii, prolatum de solo pane ,qui sermentatur: injuriam Plinio Billichius facit Th. 98. quod illius dictum ultra

panem extendat Palamque natura eriacore panem scit. ) fermentari : Muto validiora sise corpora, quae ferment topane aluntur. Interim negandum non puto, acorem aliquem notandum esse

in illis, in quibus proprie di sta fermentatio ob er vatur. nec ipse Billichius, nec quisquam alius hoc de fermento panis negarit. Et,quae a pane diversa esse vult Th. IOD. contrarium sensu de experientia

52쪽

8 Adari. Schoochus ,rientia suadentibus ) haut quaquam

evincunt. Lego quidem haec apud virum egregium: Nam quidnamisiud esse putes, quod in mistione elementa alteret atque exagitet ' quod vinum , cervi iam, muti sum, aliaque id genis mista , acore esseret θ Jumare faciet Spiritus quoque quirum ex vino tum esanguine prodit, neuter

acidus est: Consio tamen, e . non magnas , perpetuas tamen bullas attodunt, nec nycum ipsis θiritibus desiturus. In calce Pira, vivumfermentationis, qua absque acore fit, exemplum proponitur, &c. Sed haec perparum serium quemcunque Veritatis ruspatorem movere possunt. Dolubens, minus in cervisa, vino, &mulso, dum fermentantur, aciditatem

observari posse, quod admodum diffusa sit cum spiritu fermentante cui inhaeret ; faeces tamen quae luperstant, manifestum acorem eXhibent, prae caete- ris faex vinaria, quam acidam esse pueris quoque notum est. Plinius quidem dicit lib. 1 . cap. 2 o. illius cinerem ni iri na-

53쪽

De Fermentatisne. tri naturam habere ; atque respicere adi Veterum Nitrum, nobis viX notum, i dubitare non licet, gustu amarumi esse pronunciavit Dioscorides libr. 1 cap.l3 o. sed , nulla consequentia a faece vini ad illius cineres: Herbarum aciai distimarum cineres acri notantur sal pore, non tamen inde recte intuleris,l eas acres & salsas potius, quam acidast habendas etle: X cervitiaria vicem fer-l n lati apud nos obit, constat vero eami ollicio hoc felicius desungi, sit invel terata majorem aciditatesu conPraxerit.

l ξο mulso adeo quoque dubitare non l- , quum notissimum sit, ipsum linei, dulcissimum quoque, sed liqui-ldius ulum,addito a quo O hu Inore, Vox lacescere. De calce, quam hactenus in Convenienter adduci credo, at ibi di- istinctius viderimus in rerum

iam eXaminatarum fermentatione o CUrretri es , contrarium quoque none Vincunt: illae non uorantur in omni-

54쪽

dari. Schooclius , t hoc probat sed duntaxat in talibus qui

exquisite humida cum sint, aera extraneum copiosiorem &partes aqueas terreasque excrementitias continent: quae ut expelluntur vi Fermentationis, ita illius , quod fermentat, naturam

exhibere non possunt, nisi quatenus ex accidenti his admiseentur.Velim denique , alii despiciant, quomodo Billichium concilient cum illis, qui publice

persuasium cupiunt, coistionem Ventriculi terminatam ad ichylosin vi fer menti peragi. Ut, quod intendunt , consequantur, in animalibus fermentum acidum notari Volunt. Inde legas apud Hel montium, in Tractatu, hunc Titulum habente: Calorescienter non

diserit,sed tantum excitat ἰ 2. . pro-oosito antea certo eXperimento , adnuod puer attenderat: Quod miti tyromeonfirmavit,transmutari cibos ab ac: o adeo- , auehalaitare in stomacho ermen: , quod uia ingena licet dulcia statim in acidumis utaret. Et F. 26. est amem 'r-

55쪽

mentum iriud digeriirum in sola aciditate aliquali situm. Reque enim acetum vel jus citrifarina ei mentat: cfarinafrme tata est proinde fermentum se achicum: Sed hoc erit acidum esui inum , nomachicum, Deci cum, ct humanum. &c. Et apertius adhuc Corn. ab Hogelande in Oeco-mia corporis Animalis pag. 77. agens enim de succo, cujus vi ciborum coctio in Ventriculo peragitur, expresse pro primo argumento,probante realem ejusdem exsistentiam, sequens haberi vulta

Primo, quia eiusdemsaporis esse aciduus nempe cum iis sim humidis , siccis, qua

fermenti loco adhiberi solent. quibus assentiuntur fere omnes illi, qui sermentumltomachicum a splene accersunt: quorum opinio infra distincte a nobis diΩcutietur .Quid quodChymici primores, iubiequenti capite adducendi, in artificoali sua Fermen latione jubsidium rerum acidarum sollicitent. Tertio Billichius Th. 1o6 videri vult, non quidem ex definitione Platonis antea pro-

56쪽

1 Mart. Mooc rus , irosita, sed ex illis, quae verba adductacta Timaeo praecedunt , caussam em cientem fermentationis Ignem esse , Probare. Sed, si ulterius in legendo Timaeo perrexisset, juxta Platonem, ignem aliquid a fermento distinctum esse cognovisset. Etenim pag. 74. , de productione carnis & nervorum in corpore animalis, sequentia ostendunitur: I uiri igitur corporis essector atque Wifex Deus , ο- quum haecarnimo cogitaret, mixtione quadam ex aqua

ct igne di terra contemperata, o acuto ipsi salpoque fermento adhibito,

αλμυροῦ ζυμ ωι succi plenam mollamque carnem composivis: NerPorum vero Naturam, ex ollisis carni fermenti immuni, οςου , αι σαρκος dol/ου κραπως sinam cae utrisque mediam porentiam tomperavit, farumque colorem in Uxit. En i ut aperte ipsum fermentum ab igni dii inguat, cum massiam, qutu termenta tiar, temperatam esse dicat ex aqua, hi, o terra. Unde recte colligas, Aca de mix

57쪽

De Armentatime. 8 3demiae Principem , in fermento prae ter ignem, aliud aliquid notasse, quod in aetione fermentationis sese manifestet. Hoc interim certum est, & vel ex solius Galeni libro de Hippocratis& Platonis Decretis constat, Platonem pro calore naturali supposuisse ignem,& simul huic mandasse partes coqueri , dicibum . hoc infra quoque Xaminabim is ) LeMs ibi sequentia: Hi pocratistes semper innatum calorem omniuG Nathrasium operum authorem esse ait. Plato nou

calorem, sed stirem nominat. Quam cGI Venienter Vero, postea idem Galenus

ostendit. Melissi tamen erat inqui

noti igna, sed in tui calori fontem dicere in corporibus nostris e sse, ut Hippocrates ubia gae appellarii. si ab igne ciborum concoctio, digestio, sanguifcatio, o nutri-tro fieret, miliis citius egiam in febrie tibin omnia haccon Deremur absolvi. Seis institus calor temperatus cum sit , subsantis

quidem in salvetii ne di pituita Abgistit, qualitate est congrue is stigiditate contemper C 3 1in.

58쪽

rus. Et haec fere sunt, quae in Platonis sententia de Fermentatione Billichius notat ; quae licet excu sari possint, ut jam antea observavimus) minus tamen appositus est Platonis discursus : non ideo istum quod fermentationem cum offervescentia confuderit, hoc est , Genus cum specie: sed, quod nullam ex causis, si1ve intrinsecis, si1ve extrinsecis distincte indicaverit.

CAP. V II. uid juxta Gymicos Fermentare sit ,

ct quo ηοιο in fermentationem explicare de nite consueverim. Similiter prop0n; - ω modus, juxta quem res di persas fer

mentare consueverim.

CHymici Paracelli sectatores, &Ut plurimum admiratores nimii, ut Variis modis, in praeparandis Medicamentis suis, ex corporibus simplicibus occupantur ; ita Eermentatio quoque apud eos, quando in praeparatione simplicium occupantur,utramque

59쪽

De fermentatione. ε 3

que paginam facit. Quare ex re fuerit , ut subsequentia distinctius intelligi que

ant , expendere quomodo eandem hanc Fermentationem eXplicare consueverint. Initio ergo exhibemus Libavium virum summum , & in hoc ordine ηπολλων αλλων cuius balsum verba lib. I. Alchemia c. si . Fermentatio inquit est rei in sua substantia ,

per adminionem fermenti, quod virtute per spiritum diuributa totam penetrat massam & in sitiam naturam immutat, eXaltatio. Ideo enim inventa est, ut ex symbolico ignobiliore emcacia medicinae fermentantis , nobilissima fiat substantia, ad quam per Venire natura sinit. Potissimum autem in metallis , quorum natura ad mutua est proclivis, locum habet, & ab imitatione massae fermentatas nomen habet. Apparatus operis est , ut medicina peculiariter exaltata, & secundum substantiam familiaris massae aliena eniim repudiatur, sicut etiam vulgo fermen-

60쪽

Mart. Schοκ rus , tum sit e farina ad mallam farinaceam

Virtute quidem valens, quantitate vero parVa, misceatur undiquaque cum refermentanda, quod ut probe fiat,fluxilis, aut saltem di isibilis per minima utraque, debet esse. Subactione &ingressu facto, ad digestionem ponitur totum, donec agens eX superaverit, inque suam naturam Verterit patiens. Haec fermentatio in arcano philosophico sit per corpus purum, & cementatum, diciturque vivificatio, vel

resuscicatio. Nam velut ex mortui vocatur destructa materia, viresque a P

quirit novas. Agit quidem fermentum praesidio caloris interni maxime, sed ab OXtremo,& actuandus ille est & fovendus, neque tamen gradu tanto qui spiritum queat dissipare, cum hic ipse intentus in massa sit continenduS, Unaque comprehendendus. Ut enim loquuntur philosophi, anima eii in illo. Postea sunt etiam fermentationes in Ve-ν talibus. Et primum quidem illa usitatis 5 -