장음표시 사용
71쪽
tusiorem epebantur θ exauentnr. Etenim fermentatio quibuscumque accidit, illa etiam, dum fermentantur, deprehenduntur intumelaere. Sed haec exal tatio potius est adjunctum fermentatio. nis, quam Genus. Verum quidem est, Ψο sursum & deorsum constituere diversas differentias, & per illas, diversas quasi species motus localis: non tamen V. c. eXaltatio in motu accretionis aliter quam ad unctum considerari potest :licet nullum animal dici possit excrevisse nisi quoque sursum fuerit promotum, conspirante juxta illum motum re
liquorum membrorum συμ φυτεία. At que , cum eXtra omnem controversiam
sic fermentationem pertinere ad motum alterationis, consequens quoque est , ipsam exaltationem adjunctum solum esse alterationis. Quatenus quae hoc modo alterantur, atque per alte
rationem ad qualitatem sensibilem perfectiorem tendunt, simul intumes eunt, & exaltantur. Cl. D. Willis in suo Com
72쪽
mentario de Fermentatione,juXta prin-
cipia Chymicorum explicata, Fermen- ltationem cap. 3. dicit esse motum intesti- num. Credo hoc velle innuere, quod,
quae fermentantur ab intus moVeantur la principio insito : quod haetenus sic concedimus, ut cum Libavio nihilominus existimemus non esse excludendam caussam externam, quae ab e X tra, ut in Sholis loquuntur, si non concitet Fermentationem, eam saltem promoveat & adjuvet. Sed mos in i me linus adhuc manet constitus, cumque multiplex sit, proximi generis rationem habere non potest: eoque subsequenti capite plenius in Genus fermentationis fuerit inquirendum, quo inveniri postit perfecta Definitio. Tertio, quod ad sub je etiam fermentationis illud dupliciter considerari potest, vel, ut sitibjecit anaquod, vel, ut sit ectum quo. Ill hid, alias in Scholis dictum si ei tum denominationis , a D. Willis i. d. duplex fla ruitur , vel naturale , vel artificiale: atque
73쪽
. l atque illud iterum triplex facit: Fer- l mentari dicumvr , vel, res naturae , imiriplici familia, Mineralium, Vegetat bilium, & Animalium: vel artis opera,
. cum nimirum ; ab externo agente activa pinusiris applicantur. Verum, cum neque omnia Mineralia, neque omnia Vegetabilia, neque omnia Animalia, &Αrtificialia fermentari contingat, ulterius est accedendum ad sub edium quo, sive,ad subjectum determinationis: quod consideraste videtur Beguinus, quandol dicit, qua fermentantur , funt vel liquida qi vel lida. Verum de Solidis postea si ab
ljicit: Quae solida sunt, inquit, o dura,
&c. comminui debent , iisque aqua a fundi: lo sal proprius, vel a valogus, aciditas, vel
seces cervisitae , vinive, ad fermentationuaccelerationem ad i. Ergo corpora solidai re dura, qua talia non fermentantur, sed ut habent in se humorem, per fer mentationem aptum intumescere. In sarina ad ociatum patet, cui etiam Π Um accae si Indideris fermentum, haut quaquam
74쪽
quam fermentabitur, at, si aqua calen - te eam prius subegeris, fermentari ab liillo, quod serme male aptum est, de- prehendetur. An vero terra sit sub- ljectum , & πρωτον δεκτγκον fermenta tionis , postea contra Billichium distinctius inquirendum fuerit: ut & contra D. illis, an pro terra substitui debeant particula, seu, principia cuiusque corporis. lstuariis caussa essiciens. non inconvenienter a Libavio distinguitur in externam & internam. Quod ita interpretor , ut caussa eXterna, ratione cauusae internae, quae propriae & proximae caussae rationem habet, se duntaXat habeat tanquam caussa adjuvans, & excitans. Nam fermentatio non potest procurari a sola hac caussa externa. Reae e idem Libavius statuit caussam externam agnosci debere Calorem, addo solum. Nam ubi occurrit calor humidus, corpus humidum ad modum sta jecti, seu materiae sese habet. Ouinto deveniendo ad caustam internam , quae
75쪽
, De Fermentatione. II proprie & principaliter tanquam causiali considerari debet , de illa sic Philosiophatur idem Liba vitis: Fermentans internum est igniculus iste insitus, qui est cum stiritu humore analogo. Similiter Bi lichius Th. Io6. qua, ut juxta Plato, nem fermentationis caussam explicare nititur , ita haec habet : Nisi , inquit,
eorum quae una atque altera pagina, antequam fermentationem traderet .
intelligit Timaeum , qui apud Platonem
in Dialogo cognomine , rcatura arcana
pandit Philoisphatur, oblitus sit, responsurum scio, illud istud ipsium esse
Elementum, quod in omnia maxime penetret, quod ob angulorum tenuitatem & laterum acumen & partium parvitatem & motionis celeritatem V hemens sit, de secandi vi praeditum, quicquid occurrit, celeriter secet. Ιν nem, opinor, intelligis, cujus tanta vis est, ut Plato dixerit, quod compactam terram solvat praeter ignem nihil. Nulli enim praeterquam igni ingressium
76쪽
gressum relieturn esse. Hac ille. Sed, ut i Iubens do, nullibi a stualem esse calo- irem nisi ubi ignis sit, non tamen ignis juxta suam substantiam has partes exsequi posset, nisi calidus esset. Recte autem Libavius cum hoc igni, conjun
ut postea distinctius erit declarandum, stiritus insitus agnosci debet caussa proxima fermentationis. Probo Vero ,& postea nobis erit usui , quod hic velit intercedere analogiam inter tynem insitum, spiritum insitum, & humidum, quod scit . est fermentatronis materia. Nam nisi inter haec analogia& conveniens proportio intervenerit, opus fermentationis peragi non pote tit. Alibi, proportionem hanc extendit
etiam ad calorem externi a. Hoc enim Volunt Verba, antea quς quo adducta r
caloris interni maxime ed ab externo actuariam tye est j fovendus, usque tamen gradu ramo: qui spm tum queat dissipare,c
77쪽
Dὸ Armentatum hic ipse intus in massa sit continendus, unnque comprehendendus. Considerari quo que sexto debet forma fermentationis, velut motionis cujusdam naturalis. Sed de illa nihil monetur in illis, quae ex Chymicis superiori capite exhibuimus- Liba vius in sua Epistola, ex qua antea
generalia duntaxat produximus, reia piciendo Theriacam dicit: Forma duplex est: una ipsus motus: altera rei mota essectae. In illa attendimis agitationem, o materia in molem , tumoremque elevationem , &c. Vltimam frinam loquitur de Theriaca ) indicant viribus , nigrore, coN. f tentia , Ccc. Quae simpliciter applicati non possunt fermentationi, in communi c'nsideratae. Si enim attendatur& motio naturalis, formalis illius rati debebit consistere indefinita agitatione aptius humidi, motionem illam juxta certam sipecificationem recipientis. Superest ut pulsemo consideremus finem: qui non exprimitur in illis, quae superiori capite adduximus. Caeterium Lim D bavius
78쪽
bavius in dicta Epistola , occasione Theriacet dicit : Finis et , ut mistum homο- reneum pro natura mictiliuin existat, in quo lamnia ictasim unita , ut plane mi imitaria, laennesque partestearundem virium: quod ierimn potest ante motin cessat em ct quietem. lCl. Willis in sua Descriptione existimat lduo intendi, nempe,vel corporis quρ fermentatur , tendentiam ad mallorem perfectionem, vel mutationem in aliud corpus. lLibavius considerat finem ut acquisitum,atque uti habet rationem effectus: quo casu necessario motio cessare debet. Motionis omnis finis est acquisitio termini ad quem, qui ubi motu, qui caeteroquin se habet incomplete, ac qui stus fuerit , motio desinit. Omnino vero existimo , fermentationis finem ess , majorem hoc est, harmonicam perfectionem illiin rei, cui accidit. At, non video quomodo duplex finis D. Willis possit subsistere φ Corpus Physicum ,
ubi per fermentationem per Venit ad majorem perfectionem , quam antea habe ἀ
79쪽
De Permentat e. l habebat, in illa perfectione, ut sibi coti- veniente acquiescit, nec tendit ad imiat lationem in aliud dorpus, nisi serte nal tura ut alibi Scaliger loquitur malefi-l cium meditetur. Eoque Fermentatios proprie dicta non intenditur a natura , t ut corpus aliquod in aliud mutatur: li
l cet interim apparens quaedam fermen i tatio circa talem transmutationem, uel & putrefactionem, notari possit, prouel haec ex subsequentibus clarius innotes
i Accurati- inquiritur in Teruni Ter-nnentationisgenus: quod Ebustitionem egὸ probatur.
O lum in ardua hac doctrina praec teris laborare debeamus,ut adq- quata aliqua definitione Fermentationem e X plicemus, ex illis,quq duobus capitibus praecedentibus proposuimus, omnia ad talem De finitionem requisita , nondum eruere potuerimus; operet D a Pre
80쪽
pretium fuerit in singulas partes Definitionis antea inquirere. Si enim illet inventae fuerint seorsium,non dissicile fuerit, postea conjungere , atque per ea-etundem conjunctionem,accuratam Definitionem adornare. Laboramus vero
adhuc de genere proXimo.Monent quisdem Logici , pro illo inveniendo, Definitum referendum esse ad propriam sitam Categoriam: quae si complecta- ltur Definitum, non poterit non quo- lcue, sive explicite silve implicite elul- idem Genus continere. verum, hoc lolummodo procedit de illis, quae per le& directe ad aliquod praedicamentum
certinent. Fermentatio autem, qua talis, quum pendeat partim a principio excitante extrinseco, partim, & qm- ldem principaliter a principio intrinle-co, atque incomplete se habeat, utque ldum ad terminum suum, qui varius est, i perveniat s non potest directe ad Prae- issicamentum aliquod referri quum illa, ouae directe ad Praedicamenta perti, Dent,