장음표시 사용
341쪽
modus consistat, inquiens. Hoc est, fς μ' in Τμq sire istis - Virtuturi , inantur ad naritatem , & q. cit. de malo notentur illa verba : uou aut ri .. 'ium ad boo , quod ex Ciaritate velit, Wsis μνήμm tisti, g i dicunt, quὸὸ I Charitatis est iupraecepto . Ubi patet S DQa rvm, b c , QR d eZ Charit, .s actus nostri, asserere, non posse defendi , nil b illis, qui dicunt qu64 dus Charitatis est in praecepto. Cum igitur Ad νςxsarii Velint nos teneti t.
eliciendas actiones ex Charitate , id est, ut Virtualiter ordinentur in D.h, ex Charitate, nam ad hanc Ordinationem reai Sumendam dicunt teneri actisti Charitatis repetere; jam in eorum doctrina continetur , cadere sub praeeegi, praedictum Charitatis modum. a Dices i. contra praedicta D. Th. a. a. q- 44- art 4- eXplicans quid iri portet diligere Deum ex toto corde, ait, importare hoc, quod omnia rese. rantur in ipsum Deum. Hoc ipsum asseruit I loco a nobiscit. ad a. ubi di cit: Disendum: quod sub praecepto C baritatis couumtur, ut iligatur Deus des solucorde, ad quodpertinet, ut omnia referantur in Deum, S ic ergo qui bonorat parentes tenetur ex Cbaritate bonorare , non ex vi hujus praecepti, quod est, boηorare parent ι , sed ex vi hujus praecepti: Diliges Dominum Deum tuum eN toto corde tuo. Ergo petS. Th. ex vi praecepti Charitatis tenetur quisque suas actiones in Deum diei. nare ; licet ad hoc non teneatur ex vi praeceptorum specialium, quod esset , modum Charitatis cadere sub praecepto. Res p. quod S. D. quando dicit, Deum diligendum esse ex toto corde didest, ut omnia reserantur in Deum , intelligendus est in ipso actu dilectionis, non in caeteris, quos deinde elicere debet , hoc est, quod quando homo elicit actum Charitatis , ad quem tenetur , debet pe illum actum , omnia in Deum referre , cum enim actus Charitatis tendat in Deum , ut diligibilem super omnia &tanquam finem ultimum, hocque esst de intrinseca ejus ra. tione; non diligeretur autem super omnia , & ut finis ultimus , si per illum actum non referrentur omnia in Deum inde sit , Omnia in ipsum illo actu deabere referri , alias actus Charitatis non esset , quapropter hic modus est de substantia actus Charitatis, & instante praecepto de eliciendo actu dilectionis, si hic modus deesset , non impleretur praeceptum. Hoc autem ibidem ad 1. docuit S. D. dicens : Sub praecepto , quod datur de actu alicuius Virtutis , non ea-dit modus , quem habes ille actus ex alia superiori Virtute , cadit tamen sub praecepto modus illo, qui pertinet ad rationem propriae Virtutis , talis modus significatur ,
cum dicitur . Ex toto corde . Hinc tamen non valet inferri teneri hominem semper omnes suas actiones referre in Deum , ita ut hac ordinatione interrupta , Oporteat , & sub praecepto teneatur novum actum Charitatis eli
Nota igitur, aliud esse, peractum Charitatis, omnia referri debere in Deum, quando elicitur: aliudque esse ex vi praecepti Charitatis teneri semper, Omnia in Deum virtualiter ordinare ; quod expresse negat S. Th. ut patet ex locis superius allatis. Unde ad locum adductum in argumento ex I. a. dico intelligendum esse, tunc teneri patientes eX Charitate honorare, ex vi prς'
cepti dilectionis, quando simul concurrunt praeceptum dilectionis Dei , repraeceptum honorandi parentes, quia tunc illum actum honoris tenetur ex Charitate in Deum referre , & hoc consonat verbis ibidem immediate sub ditis a D. T. sic dicente : Et eum sumi duopraecepta rmativa, non obligση Odysmper, possunt pro diversis temporibus obligare, iis, ita potest contingere, quod Oli siliis impleus praeceptum de bonorationemrentum, non tanc tra grediatur praeceptβm dc omissione modi Charitatis . Potest er o per D. Th. implens praeceptum de hq
342쪽
noratione parentum, non semper eκ Charitate hoc sacere; nec semper ad Deum ex Charitate, hunc actum in Deum referre; sed quando simul illa duo Praecepta concurrunt, & quia aliquando, non simul concurrunt , potest alterum implere, non peccando, si ex Charitate id non praestet. Ex quibus patet sensus verborum ejusdem S. Th. loco cit. I. a. in cor p. ubi explicat, in quo consistat modus Charitatis, dicens. Hoc es dictum, qu)d in hoo praecepto, honora Patrem , non includitur , quod honoretur Pater ex Charitate, sed solim qu)d honoretur Pater e unde qui bonorat Patrem, liret non babeat Charitatem non efficitur transgresὸν hujus praecepti; si fit tranf2ressor praecepti, quod est de actu Charitatis ,propter quam transgressonem meretur poenam. In his enim pinstremis verbis, in quibus Recentior quidam fundatur , non est intelligendus S. D. quod semper honorans Patrem, & non ex Charitate, sit transgres sor praecepti, quod est de actu Charitatis ς hic enim sensus non bene cohaeret cum verbis, quae paulo ante attulimus, quae protulit S. I h. in eodem art. nec cum aliis locis ejusdem. Sed sensus est, admissis, quod tunc transgrediatur praeceptum de actu Charitatis quod contingeret, quando simul hoc praeceptum urgeret) non tamen ideo esset transgressor praecepti de honoratione parentum : sicque congruit cum caeteris locis D. Th. 28 Dices a. S. D. Σ. Σ q. Io. art. s. ad I. ait: Charitas es una , quae iubaeret sum' mo Bono , junt autem diversa vitia Charitati opposita, quae per conversionem ad diUersa bona temporalia recedunt ad unofummo Bono. Ergo peccans , & si non contra Deum immediate, sed vel occidendo, aut furando, aut fornicando , peccat contra Charitatem , sicque duo peccata committit : ac proinde praeceptum
dilectionis Dei obligat , ut quae fiunt, ex Charitate fiant sicut enim omnia peccata sunt contra ipsam , ita omnia bona debent esse ex ipsa. In sup S. Th. 2.2. q. 34. art. a. in corp. ait: Retio culpae con sit in voluntaria aversione d Deo : haec autem voluntaria averso ὰ Deo per se quidem importatur in odio Dei , in aliis autem peccatis, qua articipative, i secundum aliud. Ergo si quodcumque peccatum fallem participaliud continet odium Dei,quodlibet erit contra Cha ritatem , cui opponitur odium , & sic dupliciter peccaret, quicumque quodlibet peccatum committeret. Item S. D. a. a. q. 23. art. 12. in corp. ait: Quilibet actus precati mortalis contrariatur Charitati secundum propriam rationem, quae
conisistit in hoc, quod Deus diligatur super omnia, is quod homo totaliter illisesubjiciat omnia sua referendo in ipsum. Ergo idem quod prius.
Res p. concesso primo Enthymemate, negando reliquas consequentias . Verum est enim, quod quicumque peccans opponitur Char itati, & dilectioni Dei habituali, ex hoc tamen non sequitur quemlibet peccantem , duo peccata committere : pro quo, nota , quod Charitas dupliciter sumi potest, uno modo, ut positive eliciens proprium actum, qui est dilectio, & sic de ipsa datur praeceptum speciale , &positivum , obligans perse ; quod pluries repetitur in S. Script . illis verbis : Diliges Dominum Deum tuum , bc. Et hoc modo sumptum, obligat pro loco, & tempore, sicut caetera praecepta positiva, & ad peccandum contra hoc praeceptum sufficit omissio dilectionis. Alio modo sumitur, prout est quaedam generalis jussio non faciendi quidquam contra Deum , non recedendi a Deo per conversionem ad bonum commutabile , sed omnia referendi ad ipsum Deum , id est negative , nihil scilicet admittendo qnod relationem ad Deum tollat : ut dixit idem S. D. a. a. q. 44 art. 4 ad a. Alio modo , ut habitualiter totam cor bominis in Deum feratur , ita Jcilicet ouΘd nihil contra Dei dilectionem cor hominis recipiat . Et hoc praeceptum est negativum , Obligans semper , δε ad semperi , quia ad irem
343쪽
oer enemur non facere quidquam conir 'ςgςm Dςk - At b C praecepturi , . ponit in numero cum specialibus prNCζPxy DςςR sed h. c sunt detet ii iiij pnes & quasi conclusiones illius generalis praecepti , & universali, ideoque dicitur in Script. D bis duobus mi dotis uuiversa lex pendet , ne Et Apost. ad Rom. 1 3. muen. dς dy ς'x'nς Pr imi , praee secundae tabulae ad dilectionem ProXimi reducit, postquam dixerat. desit Proximum, legem implevit . Et tandem concludit - Plemtudo ergo libictio. Super quem locum ait S Ti, DI QM 'NPηρ--ine udis ii, ctionem Dei, intelligitur, quod disere o P queit - ς-ruit m tum, von Disivi , est contra Proximum , sed etissm quod est co tro Deμm , , sic includentus bi
praecepta labulae primae. In quo etiam sensu diXit idem N- U- a. a. q. 4 . ari iad a. Omnia praecepta Decal. ordi autur od dueetiovcm De/, P - , bii,ὸ praecepta Charitatis non fuerunt conηumeroπds iv cr pr Vccpto Decst, sediti bibi bus concluduntur. Quae verba non sunt intelligenda ii eo sentu, quo ea usui pat defensor Tambur. in Apolog. contra Baron. num. 2O α al. eiS intendent probare praeceptum Charitatis non obligare per se, sed in alio : nam S. D. loco cit. ad i. dixerat: Cadit tamen actus dilectionissub princeptis Decialibus. Un de a as. art. 4. cum probasset Charitatem esse specialem Virtutem, quia hi bet objectum speciale , scilicet Bonum Divinum , in quantum habet specii lem rationem boni ; ad 3. explicat in quo sensu ab Aug. dicta sit generalis jus sio inquiens , quia ad hoc reducuutur omnia .alia prxcepta , sicut ud in ru , fecundum illad s. ad Timotb. I. Finis praecepti es Charatos . Non erg0 ide6 , quia non sit de Charitate speciale praeceptum ut etiam observa vit in sax6 rem D. Th. Lumbier observat. 2O. num. 686. Unde praecepta Charitatis , h. cdi sint specialia, includuntur tamen in aliis praeceptis , vel quia omnia re. ducuntur ad ipsa tanquam ad finem ; vel quia includuntur in omnibus , tamquam principia in conclusionibus, quae potius in sua virtute conclusiones includunt . Qui ergo peccat mortaliter, peecat utique contra praeceptum Charitatis , sed non ideo duo peccata committit, quia praeceptum, in quod peccat, est quaedam determinatio praecepti Charitatis: sicut qui die festo operi. rvibi incumberet , non committeret duo peccata alterum , quia non sanctificat festum, & alterum , quia operi ser vili incumbit; quia hoc est pars
Ex hoc autem non sequitur, quod sicuti omnia peccata sunt contra ipsam Charitatem , ita omnia bona debent esse ex ipsa. Ratio discriminis est, quia illa opponuntur praecepto negativo jam explicato , quod obligat ad semper ;haec autem cadunt sub praecepto positivo, quod non ad semper obligat, ut e X supradictis patet. Unde idem S. I h q. 23. cit. art. 7. resol vit poste dari Ve' ram Virtutem sine Charitate, secundUm quod Virtus ordinatur ad aliquem finem particularem; cui doctrinae, quia viderentur. contraria quae habet resp. ad I. & a. nota aurea verba Ca jet. sic dicentis: In eodem ari tam in resp. οβ I
qtium in resp. ad a. cave ne fallaris ex eo ; quod dicitur , scilicet fine Charitote oc debita ordinatio adfinem ultimum ; si namque debita ordinatio deficit , ac us ηρη 14 rum s imperfectus , sed malus : privatio siquidem boni debiti malum constitissi Covς i'quam , quoniam nou es sermo de ordinatione debita actui , ad hoc glisi sibo βό moraliter , sed ad hoc quod sit bonus simpliciter , ides ad vitam arterVom Et propterea hujusmodi privatio , non constituit actum malum moraliter , scii πρηιρημm simpliciter . Et pro tempore , quo obligat praeceptum Charitatis , cρη- ν'
etiam malum : privatio siquidem boni debiti, quando, sicut, lyc. oportet, ρρορ
344쪽
M Remanet igitur inquirendum : quando non obliget praeceptum Charistatis , prout praecipit actum politi vum dilectionis Dei, & quando peccet homo speciali peccato contra Charitatem , omittendo dilectionis actum : sup pono namque ex D. T. aliquando committi peccatum contra hoc praeceptum. ut patet ex his, quae habet I. a. loco cit. dicens: unde qui bonorat Patrem , licet non babeat Charitatem, non ocitur transgress)r hujus praecepti, si fit transgres)r praecepti , quod es de actu Cbaritatis. Ubi loquitur de praecepto dilectionis Dei, hic enim est Charitatis actus. Et ibid. ad a. clarὰ innuit, praeceptum eliciendi actum dilectionis Dei , aliquando obligare , & aliquando transse pressionem posse contingere hujus praecepti , ut patet verbis superius relatis . Praeter tempus igitur a me probabiliter assignatum suo loco , aliud tempus colligendum videtur ex D. Th. quod sequentibus conclusionibus expli
go Dico I. Tenetur homo, ex vi praecepti Charitatis , permanere , &perie verare in Charitate , non recedendo ab amicitia Dei; non quidem propter alia opera .facienda; sed propter ipsam Charitatem , ut semper in amicitia Dei permaneat. Probatur ex S. Script . nam Ioann. I s. praecepit Dominus: Manete in dilectione mea: quod quidem est distinctum praeceptum ab eo, quod tradiderat de actu dilectionis , cum dixerat: Diliges Dominum Deum ruum , is, . & cap. Id. ait : aut babet mandata mea , is servat ea, ille es qui diligit me. Super quae verba , lech. s. sic a i t S. T h. Ergo quisic habet mandata Dei, asequaliter servat ea , sedarebuc imponitur et , ut servetpersederando: unde dicit . U. qui habet in memoria seroat invita , qui babet tu syrmonibus, o, servat in moribus , qui habet audiendo , .servat faciendo, qui babet facieπdg , servat perseverando , ipse est qui dili
Probatur etiam ratione. Quilibet tenetur non peccare , & Legem servare sed hoc ipsum importat in Charitate permanere , & ab amicitia Dei non recedere; ut patet tum ex verbis adductis, Ioann. I 4. Uc etiam Ioann. I s. ubi dicitur : si praecepta mea servaveritis , manebitis in dilectione mea . Super quae verba lech. a. ait S. I . Hic ostendit , quid sit manere tu ejus dilectione , im primo ostendit quod boc est servare ejus mandatum , bc. Dicit ergo manete in dilectione mea, hoc facietis , Draecepta measerva veritis , sic enim manebitis in dilectione mea . Ergo quilibet tenetur in Charitate permanere , & ab amicitia Dei non recedere .gI Dixi tamen: non quidem, propter alia opera facienda , sed propter ipsam Charitatem, quia cum Charitas sit finis praecepti, non est per se ad alia
ordinata. Tum etiam quia, si permanere is Charitate esset necessarium propter alia Opera facienda, necessaria esset in omnibus operibus nostiis habitualis ordinatio Charitatis in Deum, sicque ea , quae fiunt a peccatore , cum fiant sine hac habituali ordinatione, non solum, non essent meritoria, sed essent demeritoria, non quidem ex vi ipsius operis, sed quia concomitanter peccaret, omittendo hanc habitualem ordinationem, quod esse inconveniens supra dixi. Nec obstant illa verba supra relata D. Th 2. 2.q qq. art. 4.
ad a. in quibus videtur velle habitualem ordinationem Charitatis, nam ibi loquitur de habituali ordinatione ipsius hominis , non operum eius , dicit enim: ut habitualiter totum cor hominis in Deum feratur ; ita scilicet quΘd nihil contra Dei dilectionem cor hominis recipiat. Quod importat negationem eorum , quae sunt contra Legem Dei: non positionem alicujus ordinationis in Deum, in his, quae non sunt contra Legem Dei.
345쪽
32 Ex quibus patet hominem non peccare duplici peccato , etiam λprimo Charitatem amittit , altero contra praeceptum speciale , qu6ό greditur , ct altero contra praeceptum servandi habitum Charitali, enim est generale mandatum , qui ' includitur in omnibus praecepti. 'ς ponit in numero cum eis , quantum ad multiplicationem peccati , ut 'pradictis patet ; alias ratio a VersioniS,&COn Versionis consimaerent duo.
a a Dico a. Toties tenetur homo actum positivum dilectionis Dei elit quoties id necessarium fuerit pro conservatione habitus Charitatis , di ii, )citiae Dei , & toties peccabit , quoties hunc actum tunc temporis omitth Haec conclusio supponit necessarium fore actuum exercitium pro conserj, tione habitus Charitatis quod quidem duplicem sensum habere p6tha Uno modo , quia Charitas in sui conservatione dependeat ab actjbus.seu habitus acquisiti , qui per cessationem ab actu corrumpuntur , non quidem tinctu , sed marcore , ut loquitur Arist. quia nempe senescunt, di pex ab siantiam causae conservantis pereunt , & in hoc sensu f sum est Charitate: in sui conservatione ab actibus dependere ; est enim hasitus infusus, al)ebdependens tanquam a causa , tam in sui productione , quam in sui coalit vatione . Alio modo , ut intelljgatur , quod per cessationem ab actu ei. minuitur Charitas indirectὰ , per hoc quod refrigescit subjectum habeni Charitatem , per cessationem ab actu , ἰκ disponitur ad corruptionem ipsa
Charitas , ut di Nit S. Th. a. Σ q. 23. art. 1Ο. incorp. Potest tamen indirecte diei
diminutio Charitatis , dispositio ad corruptiouecm ipsi iis , quae sit , vel per peccata tentalia , vel per cessationem ab exercitio operum Chariistis. Et hoc ideo, quia debilitantur vires , ut contrario ageno, nempe moti vis inducentibusvpec. catum mortale resistere possit , unde facile ab eis superari potest , sicque Charitas amittatur : unde idem S. Th. ibid. 3rt. II. in corp. ait; unde quando actu in Deum non fertur , potes aliquid occurrere , per quod Charitas amittatur. Et ad 4. sic inquit : Charitas secundum rationem sui actus eXcludit omne motivum ad peccandum ; sed quσndoque contingit quod Charitas actu non agit, , tune potes interetenire aliquod motivmn σου pecco alim , cui si cossentiatur , Charitas amitritur. In hoc igitur sensu necessarii sunt actus d i lectionis Dei pro conservatione habitus Charitatis , ut homo in Charitate permaneat , & ab amicitia Dei non recedat , & haec necessitas , cum non ordinetur ad aliud extra lineam Charitatis , sed ad ipsam Charitatem , non incongruit actibus Charitatis; qui sunt octus ejus, quae est finis praecepti. Hoc supposito. 34 Probatur Conclusio , Certum est extare praeceptum eliciendi actum Charitatis , & per se aliquandu obligare , non ratione alterius , ut Propos. p. probatum est : certum quoque est praecepta positiva obligare quOIies nece L sitas urget ; sed conser vatio habitus Charitatis est necessaria necessitate praecepti , ut probatum est : &ad ipsius conservationem est necessaria actuum Charitatis exercitatio modo explicato : ergo praeceptum dilectionis Dei Obli,gλt toties , quoties id necessarium fuerit pro conservatione habitus Cliari
Confirmatur. Praeceptum de fine , implicite claudit praeceptum epipta 1 quae sunt necessaria ad s nem ; sed conservatio Charitatis est in praecζpt0 1 ut probatum est , ergo in hoc praecepto includitur praeceptum faciendiq*'ς quid est necessarium pro conservatione Charitatis. Atqui ad conservati0ης Charitatis est necessaria exercitatio actuum ejusdem , quando eκ ζ0 RI: lsatione adeo refrigescit , ut minuantur vires ad resistendum contrario RS
346쪽
il , quod est dispositio ad ejus corruptionem: ergo tunc est in praecepto actum
di lcctionis elicere . Major communiter admittitur eam ciue inductive nos Pro. 're . . Traditur a S: Th. 2.2 q 32. a M. F. in corp ubi de dilectionex roximi lac ait . Cum dilectio Proximi fit in praecepto , necesse est omnia cadere sub praecepto , ne quibus dilactio Proximi non conservatur . Reliquae propositiones ex dictis constant. Non oportet autem tempus praefigere, sed unus quisque sibi consulat, quant sim satis sibi esse cognoscit. 3 3 objicies r. contra hanc secundam Conclus. aut horitatibus S. Script. adductis pro prima Conclus. in quibus , praeceptum Charitatis servari asser itur per hoc , quod mandata Dei serventur . Hoc etiam docuit S. Th. a. a. q. qq. art. q. ad a. ubi e Xplicans, in quo consistat praeceptum dilectionis Dei , die Ba ycilicet , quod nihil contra Dei dilectionem cor bominis recipiat Et e X authorit. Iam adducta Apost. ubi per observantiam praeceptorum , quae sunt circa Proximum , probat diligi Proximum: ergo praeter observantiam Legis , non oportet aliquem actum dilectionis elicere. Hanc sententiam , quam probare intendit argumentum docuit P. Ioann. Henriq. citatus a Lumbier observ. ΣΟ. num. 68s. Res p. tamen , quod dum in praedictis locis si mentio de observantia praeceptorum , etiam includitur praeceptum actus dilectionis , quod , & in Lege veteri , & in nova jam fuerat promulgatum , & adeo commendatum , ut Dominus dixerit . Hoc est maximum , primum mandatnm . Unde per observantiam mandatorum non excluditur necessitas eliciendi actum dilectionis Dei . Et ex supra da,
ctis jam constat D. Th. hoc speciale praeceptum statuisse, ut contra distinctum a negativo nihil faciendi contra Legem Dei. 36 Ob. a. Si ideo est in praecepto , elicere actum dilectionis Dei, quia per ejus cessationem disponitur Charitas ad corruptionem , etiam esset in praecepto, sub mortali obligante, vitatio peccatorum venialium, sed hoc est absurdum: ergo, &c. Se q. prob. nam per multiplicationem venialium etiam refrigescit Charitas, & disponitur ad corruptionem, ut patet e X adducta au- 'thoritate S. Th. ergo si haec est ratio, quare teneatur sub mortali ad eliciendum tunc actum Charitatis, etiam esset ratio sussiciens, quare teneatur sub mortali ad vitanda venialia .
Res p. negando Sequ. ad cujus probationem dico , disparem esse rationem; nam dispositio ad corruptionem per venialia est reparabilis per ipsum actum Charitatis, qui retractat venialia , ac dispositionem ad corruptionem per illa inductam evpellit: at dispositio ad corruptionem per cessationem ab actu, non potest per aliud expelli , & fervor Charitatis reparari nisi per ipsum actum dilectionis : unde hic est simpliciter necessarius pro conservatione habitus ,
37 Dices dupliciter i. Potest per orationem conservatio habitus obtineri ,& contrario agenti resisti : ergo non est simpliciter necessarium actum dilectionis elicere pro habitu conservando. Antec. patet ex praxi piorum hominum: a. Si toties oporteret actum dilectionis elicere, quoties id est necessarium prohat, tus conservatione , necessarium esset semper in actuali dilectione manere, nam ut ait S. Th. supra relatus: Quandoque contingit , quod baritas actiι non agit, is tunc potest tutervenire aliquod motivam ad peccandum .
At hoc non est possibile viatori , sed est persectio Patriae , ut ait idem S. D.
Resp. ad I. Quod si oratio ordinetur ad hunc finem conservandi habitum Charitatis , ab ipsa Charitate imperatur; achiis autem imperatus, licet spe-Y 4 cificain
347쪽
elficativd sumptus sit actus Virtutis, aqua elicitive procedit; redupli - . tamen, ut imperatus non specificatur ab Objecto, ad quod immediathi. sed a moti vo, quod est objectum Virtuti imperantis, estque actus illius 63tio igitur, ut imperata a Charitate, ab Objecto ipsius speciscatur plicative ad Charitatem pertinet , quam Viβ specificative sit actus Rhii
Ad a. nego Sequ. ad cujuS probationem dico, quod licet quando Chaisi actu non agit, possit intervenire aliquod motivum H d peccandum, si tam
Charitas non est in via ad corruptionem per diuturnam cessationem is actu, suppetunt vires ad illud motivum Vincendum: unde non ideo tenetus homo actus Charitatis elicere, ne detur locus insurgen d i motivis peccandi sic enim, semper oporteret in actuali Charitatis eXercitio permanere , sed ad hoc , ut in suo robore permaneat Charitas , ad insurgentia motiva in cenda, ad quod susticit, ne diuturno tempore actus Charitatis omittantur Hos autem plus, minusve repetere oportet, prout diversitas applicationis& status exigit: ab implicato namque negotiis faecularibus frequentius opus est actus Charitatis repeti ; cum ea divertant a Deo. Ab applicato Vero meditationi, lectioni sacrorum librorum, praedicationi, similibusque piis ope. ribus, non adeo frequenter, quia cum hi actus, in piis viris, regulariter imperentur a Charitates eorumque exercitium in suo robore Charitatem reti,neat; non disponitur ad corruptionem , nec diminuitur per cessationem ab
38 Dices tandem . Videtur, praeceptum Charitatis, hoc modo explicatum incongrue poni: nam solos Iustos obngaret, non peccatores, qui e Charitate
Resp. quod pari formiter ad Iustos , etiam obligat peccatores : nam sicut tenemur Ius Divinum illaesumservare, non peccando, ita,&laesum, quoad fieri potest, per Poenitentiam raparare: e X quo colligit S. Th. praeceptum
Contritionis . Ita pariter, sicut tenemud Dei amicitiam conservare; ita, & per peccatum amissam, tenemur recuperare; si caue ex vi praecepti Charitatis , tenetur peccator actum dilectionis elicere ad habitum recuperandum , & iterum cum Deo amicitiam ineundam : Unde S. Th. q. 23. de Verit. art. 7. ad 7.
ait: Quilibet 1euetur qua'tum infe est σή Cbaritatem babendam, di si nou facit quoi
inses, peccatpeccato omissionis. At quia in nova lege, praecepto Contritionis successit Saciamentum Poenitentiae, quod cum sola Attritione justifidat, po test per hoc Sacramentum , in Dei amicitiam redire : sicque ex hoc praecjSE capite non tenetur peccator determinate actum dilectionis elicere, sed inde terminate , vel actum Charitatis, seu Contritionis elicere; vel ad Sacramen'
39 Sed merito quaeris: an ad recuperandam Dei amicitiam , in quolibet instanti teneatur, ita ut toties omittens actum Charitatis pro ipsa acquiren' da , quoties potest , multoties peccet λAd hoc respondeo, non teneri in quolibet instanti, nec toties peccare, quo tie S potenS id praestare, omittit; sicut etiam dicitur de actu Contritionis; αtamen non minus tenetur Ius Divinum laesum reparare , quam Dei amiς, tiam requirere. Tenetur igitur tunc, quando imminet necessitas aliquid iis ciendi , quod sine Charitate facere non potest: ut in sententia Scoti , q03β d 'o diebuS Dominicis, tenetur ad actum amoris Dei, ex vi prVςς
pii Charitatis; vel saltem, aliquo cujuslibet hebdomadae die , ut prob/hilq M.t Q reputa Vi : Vel in die festivitatis , in qua aliquod Divini amori mi
348쪽
sterium recolitur; ut ibidem probabile dixi, in periculo, vel articulo mor tis , & quae tempora per hunc modum dicendi non excluduntur, sed aliud superadditur. Ratio est, quia praecepta amrmativa non obligant ad semper, licet semper obligent; sed quando necessitas urget, sicut etiam dixi de Iusto,
non teneri , nisi quando necessitas urget habitum Charitatis conservandi ita tunc tenetur peccaetor , quando necessitas urget habitum recuperandi . Hoc docuit S. Th Aoco cit de Verit. post verba posit remo relata , subdens , tamen oportet, quod in quolibet instanti , in quo non facit, peccet, sed tuπctantum , quando facere tenebatur , utpote , cum ei necessitas imminebat aliquid faciendi , quod fine Charitate jacere non potes , ut Sacramenta accipere . Ubi nota haec ultima verba : tit Sacramenta accipere : apposuisse S. DSctorem causa exempli, non quia hoc unicum sit tempus, in quo ad Charitatem habendam tenetur , Rhoc usus est exemplo , qui astarum est tunc temporis
4o At iterum obmurmurantem audio : hoc modo dicendi saepius obligari Iulios, quam peccatores ad actum amoris Dei eliciendum , frequentilis enim contingit nec ellita S repetitionis actuum , pro habitu conservando , quam necessitas aliquid faciendi, quod sine Charitate fieri nequit: cum etiam ad missis illis probabilibus opinionibus , aeque tunc Iusti , ac peccatores te
Respondeor remita esse; nec mirum; nam divites ad dandam eleemosi, nam tenentur , non pauperes: dc potius quam i sti ab itinere ab opere servili die festo obligantur. Deobligantur infirmi ab audiendo sacro, non tamen bene valentes. An ideo hoc oneris est divitibus, & bene valentibus, &quaerimonias effundent, quare illi excusentur Sicut igitur opibus, & valetudine illa onera compensantur, ita facilitate, delectatione , ac merito, quibus Iusti in illis eliciendis actibus assiciuntur, onus jucunditas potius, ac suavitas in illius praecepti eompensatur. Concludamus igitur praeter tem ra , supra probabiliter assignata , teneri hominem ad eliciendum actum Charitatis , quoties est necessarius in I usto pro conservatione habitus Charitatis, qui Per cessationem ab actu, cum tepescat, disponitur ad corruptionem, id est facile vinci potest a contrario agente, & hoc est ex vi ipsius praecepti Charitatis , non ex vi aliorum praecept O-rum ἰ unde optime proscripsit Aleκander VII. Propos. I. sententiam asserentem hominem non teneri ad actum Fidei, Spei, & Charitatis ex vi praeceptorum ad eas Virtutes pertinentium, & Innoc. XI. illam aliam asserentem. Tun olum obligat qlιs udo te'emur justu cari, non babemus aliam viam, qua D si cariso fumus. Sic enim obligaret ratione alterius praecepti . Neque mea sententia coincidit Cum as Serentibus, tunc teneri elicere actum Charitatis , quando urgeret tentatio, quae sine actu Charitatis vinci non posset nam non a j o teneri, quando instat tentatio, sed quando Charitas est in via ad vorruptionem; & propter ipsius conservationem: eκ quo tanquam effectus sequitur tentationum victoria. Cum igitur haec necem las saepius urgeat, ut experientiae constat, optime damnatae sunt illae Propositiones, quae vel semel tantum in vita, vel ne singulis rigorose quinquennis, per se obligare a jebant Cha ritatis praeceptum . Super hoc autem emcacissime, ne dicam evidenter, clisse
currisse arbitror, . & si alicui rigida videatur doctrina , saniori tamen judicio ac Ecclesiae sententiae libenter meum submitto sensum. 4I In eadem Observat. 7. num. 182. ubi sermo est de comedere, & bibere ;& de uiu conjugii, ob solam voluptatem : vult inde non inferri idem dicen-
349쪽
dum de aliis quibus cunaque delectationi ui unde remaneat In sub ἡ . opinio de actu indifferente in individuo. Ax licEt latear opinionem ilhi redisserente in individuo non e X plodi; quia haec praescindita quocinii qui id valdo tamen probabile existimo carturo S quascumque humanas actione, istituentes sibi finem in delectatione, ob paritatem rationis damnata,
implicitὰ, in illiε duabus Propositionibu unde rationes , quas ibi adὸ
ad expugnandas illas, seque, ac pro reliquis militant. μηlFri volae autem sunt responsiones , quas ipse adhibet οῦ dum enim alti siminem operantem propter delectationem moderatam , non operari ritu biisti , sed juxta gradum homini , & bruto communem : Videtur mihi est Aconcedere in secunda parte , quod negat in prima. Quis namque est gradu, homitii , & bruto communis , nisi gradus sensitivus seu animalis λ Si ef,6 operatur juxta hunc gradum , Operatur ritu bruti, id est non secundit in id per quod a bruto secernitur ; quod indecens est actioni humanae , & detis.'ratae , & vitium hominis , ut ibi ex S. Aug inculcavimus . Si ergo ipsi n6hconstat de praecepto in oppositum , ut ait , prohibente Operationem proptet delectationem moderatam mihi constat ex praescripto naturae , quae humi nem docet non praetermittendum rationis ductum in actibus deliberatis, qui1unt actus humani , in quantum homo est ac proinde debent regulari ab eo , per quod in esse hominis constituitur , nempe a ratione , & si in re curi
gradu sensitivo conveniant : nonne indecens est actum a ratione imperaturi irrationa Ditem esse e rationem imperantem , rationi S regulas praetermittere ὸ Quis quaeso Regem in actibus ipsis regiis plebeje se gerentem non par xi saceret ὸ Ex quo patet constare de lege naturali prohibente delectationes ap. peti tanquam finem ab homine , quia ipsa instituit delectationes propter ope. rationes , ut ex S. Th. Seneca , ac S Aug suo loco retulimus e unde cum in medio reperiatur ratio utilis, & ratio delectabilis , non est quippe malum delectationem appetere e at non separando a ratione utilis, quae per se medio competit, sed ea utendo propter finem assequendum: malum autem est in illa sistere tanquam in fine ; ex hoc namque medium converteretur in finem . quod est naturae ordinem invertere: & teste D. Aug. Omnis humana per infitas est uti fruendis, frui utendis. 4a Id quod eadem observat. 7. 3 4. num. I9O. videtur a doctrina a me tradita , Propos. I 3. num. s. contra rationem a Tam bur. a mi gnatam, discrepa re prima facie; non tamen in re dissonat: non enim est intelligendus, tristi. tiam, vel gaudium specificari a motivo, seu fine operantis, non ab objecto Volito; nam oppositum docet num. Is . in resp. ad arg contrariae sententiae ised est intelligendus juxta a me dicta num. 5. quia scilicet motivum refundi bonitatem, vel malitiam in objectum , quod proinde specificat actum, ut fac malitia vel bonitate indutum , quando motivum est talis conditionis, ut ob jectum honestare valeat ; objectumque est capax honestatis ex circumstan'tiis , cum non est adeo intrinsece malitia assectum, ut eam nullatenus dep0'nere queat, pro quo etiam facit id, quod affert num. 195. 43 Pro quo notanda est alia doctrina , quam habet num. 198. quae maXime conducit ad intelligentiam ejus , quod dixi Propos . cit. num 5
Sciendum igitur est duo esse genera intrinsece mali , aliud est malum ζηinclusione malitiae , quod scilicit ita in se includit malitiam, ut ex nulla cir
eum stantia honestari possit , neque jussu Dei reddi licitum ; immo i pQVΤ'bile est a Deo praecipi , hujusmodi est mendacium ; odium Dei , &c- Rijyest per se malum non ea inclusione malitiae impraescindibilis , sed quia ζ Sς
350쪽
nere suo habet imperfectionem , & informitatem , a qua tamen cx aliquo adjuncto potest exui , & depulcrari . Homicidium est intrinsece malum secundi generis , quia secundum se dicit imperfectionem , & i n formitatem , qua tamen spoliatur , si exercetur ab habente potestatem , & Iustitiae legibus servatis , vel si cedit in commune Rei p. bonum , v. l si a Deo imperetur , cuiusmodi extant in S Scriptura plura exempla , etiam eorum , qui a sui-cidio excusantur, quia id fecerint ex Dei instinctu . In casu igitur, quo quis laetatur de morte alterius , vel tristatur de ejus vita , vel ei mortem optat , quando juste ab habente potestatem illi mors posset infligi, ut docui ex Cajet. ibi: illud objectum , nempe mors specificat actus gaudii, desiderii, & c. at prout in illis circumstantiis malum non est , sed informitate , & imperfectione exutum , pe depulcratum ; unde motivum concurrit , ut circum ciantia honestans objectum : ac proinde ab eo aliquoties desumitur bonitas
In hoc igitur consistit discrimen inter nostram doctrinam , & illam Tam-bur. Castro pal & aliorum ibi relatorum: quod illi velint, quamvis obiectum sit malum, actum non specificari ab ipso, sed a moti vo, quod est bonum , &sic in omni casu, quo adesset motivum bonum , isti actus essent boni : unde posset quis complacere de omnibus flagitiis a se perpetratis, non quia talia , sed quia indo aliquod emolumentum, & utilitatem percepit . Sic de fornicatione, perjurio, infamatione, &similibus: quia ut obiectum complacentiae , sunt objectum actus inessicacis) quod est absurdum. Nos autem volumus, etiam actus illos specificari ab oblecto, non amotivo: at in casu , quo objectum ex adjunctis circumstantiis est denudabile a malitia, potestque honestari, actus circa ipsum ut sic versans, non erit illicitus : actus vero erga objectum nullatenus h malitia denudabile , etiam si sit inessicax, & motivum sit bonu m,ut gaudium de mendacio praeterito, etiam si ex eo orta sit salus animae;& propter hoc motivum, nequit licitus esse . Licitum tamen esse potest gaudium de salute animae sequuta , quia haec esset objectum specificativum illius actus, quae est aliquod bonum , quamvis eX prava causa Originem traxerit IIaec bene nota , non enim abs re iterum conatus sum eXplanare . 44 Ab eo, quod observat. 9. β 3 num. 3O3, refert eκ Leandro, doceor modificare id, quod asserui Propos. 34 num. x ubi dixi licere indirectd, & per accidens abortum procurare , etiam foetus animati. Sic inquam praedictum a Tertum est limitandum, ut intelligatur , attento naturae Ordine : attamen attento ordine gratiae, ob salvandam animam foetus non licere. Hoc autem contingere potest, quando certo moraliter constat, quod si mater moriatur , poterit infans extrahi , & aqua Baptismi ablui . Ratio desumitur ex doctrina S Th. h me pluries in hoc opus c. relatae: nempe ad subveniendum saluti spirituali Proximi in extrema constituti necessitate, teneri quem l ibet ex Charitate vitam corporalem eAponere , plus enim diligenda est salus animae alterius , quam corpus proprium : at in eo casu versatur proles in eXtrema necessitate salutis spiritualis, & privationis Gloriae, ergo licet mater alias habeat jus conservandi propriam vitam , & si inde per accidens sequa tur mors innocentis , debet huic juri cedere, & salutem spiritualem illius animae, propriae
vitae corporali praeferre. Notanter autem dixi , quando certo moraliter constat , non enim tenetur privari jure tuendi propriam vitam pro bono incerto alterius spirituali e sic enim damnum pateretur sine alterius prosectu , vel . laltem nimis dubio . In