장음표시 사용
31쪽
sunt de principiis,aut de his, quae ex ptincipiis componuntur: de
principiis omnium rerum naturaliis m,&de communibus est liber playsicorum,de compostis sunt reliqui et autem componuntiat ex ptim: s, aut sunt simplicia corpora ex aliis corporibus non constituta: aut sunt composita,& mixta Si limplicia sunt, aut
incorruptibilia, & sic sunt coeli, de quibus traditur in libiis duobus prioribus de coelo: aut corruptibilia, ut elementa,&de his agitur tu duobus posterioribus libris de coelo: de his enim omnibus primo traditur,ranquam de simplicibus corporibus De compositis vero, quia hoc omnibus est commune, nempe generatio, re corruptio,& nd solum his,sed etiam ipsis simplicibus elementis: ob id primo de generatione & corruptione disseritur, postea de ipsis seorsum. Haec autem c6posita quaedam in animata, quaedam animata sunt: Primo de in animatis agitur. Deinde de animatis:atq; inter illa quaedam sublimia sunt, quae Meteora dicun- sutur,quae supra nos fiunt,ut venti, pluuiae irides, halones, & simi lia, de quibus in libris Meteorum: quaedam subtus in intrinsecis terrae partibus,ut metalla,lapides, te quibus in libco de mineralibus: Animata autem,quia animam habent communiter,prius de
anima agitur in libris tribus de anima, & de quibusdam ex anima procedentibus, videlicet de hinno, vigilia , iuuentute, senectute vita, morte, & similibus in libro, qua patua naturalia dicitur, tractantur. post haec de ipsis animatis: atque horum quaedam animalia quaedam plantae. De animalibus in libro de Historia,Min libris de partibus animalium,& generatione ipsorum late di
seritur.Tandem de plantis,atque haec est breuis iumma librorum Aristot. Nec intendimus modo determinare ordinem omnium
horum,sat sit,quantum ad praesens institutum attinet, hos libros
Circa modum procedendi naturalem Averroes dicit, esse methodum disciplinae, intelligit facilem,ac sarpiliarem procedendi modum, qualis est inductio, exemplum, definitio, diuisio, sillogismus hypotheticus : per demonstrationem vero intelli Ut triplex demonit rationis genus, est enim demonstratio signi, demonstratio causae, demonstratio simpliciter: Demonstratio signi est,quoties per signa ta effectus 1 posteriori rem demonstramus: demonstratio causae est, cum procedit demonstratio per causam, sed effectus iam notus fuerat ante ipsam causam: ut si quis Eclypsim prius cognostes causam inquireret,& per hanc causam pro-Datet esse,stum: talis demonstratio soli im ostenderet causam, sed
non probaret effectum este,ob id dicitur demonstratio cauta :
32쪽
veto cum effectias non fuit ante causam cognitus, sed tunc promum peripsim causam cognoscitur, dicitur talis demonstratio
simpliciter, quia effectum probat & causam ostendit, dicit e o Auer. Philosophu hic omnibus demonstrationibus uti,tamen frequentius demonstrationibus signi, & causae, quia effectus physici
sunt notiores nobis suis causis. De ista demonstratione cauta diximus late i. Poste. Existimo enim etia cum effectus praecognoscitur ante causam,demonstrationem probare effectum esse,quia essectus ante causam cognoscitur particulariter,& non ita necessario: at cum per causam probatur, uniuersaliter cognoscitur, Scnecessatio:& ad hoc fit ille reuressus, ut effectum imperfecte cognitum, perfectissime cognoveamus : quamuis adhuc sit distinguenda duplex demonstratio:&quae probat per causam essectum aliquo modo ante cognitum:& quae probat effectum nullo modo ante cognitum, licet omnis demonstratio sit effectum esse probans, si per causam procedit. Haec de modo procedendi. De libris P Scorum Aristotelu,ac primo de eorum in 'ituto, ' subtem eorum.
VT igitur ad libros hoste,quos primos omitium interpretandos suscepimus, accedamus, tria ante ipsum textum breuiter Histringamus: primum institutum horum, alterum inseriptionem, tertium diuisonem. In instituto, & scopo horum librorum omnes intereretes conueniunt, nempe hic tradi communia principia, & pamonesentium naturalium oportet enim communia prius cogi 'sci particularibus, haec autem communia, secundum Simplicium, sunt materia, forma, reliquae causae, motus, locus,
Sed dices, quod erit obiectum horum librorum Zdico, Quod v- nusquisque constituit pro obiecto horum librorum illud idem, quod ponit obiectum totius Physicae: unde secundum Albertum horum librorum obiectum est corpus mobile simpliciter, secundum S.I L ens mobile:& nos consequenter dicemus ens naturale
simpliciter Dubitabitur, quomodo idem obiectu potest esse horum librocum, qui sunt pars physicae,& totius phylicae . Hoc dubium mouit Alb. i. pilo. in prin illic.n. dixit, syllogismum simpliciter esse obiectuin illotum librorum, qui tameth llogismus simpliciter pertinet ad totam logicari:& respondet syllogi sinu simpliciter duobus dici modis: uno modo simpliciter a. uniuersaliter, ut comprehedit omnes suas species, re sic ad totam logicam spectat: altero modo simpliciter, id est, solum ut syllogismus est, de sub ratione communi consideratus, & sic est obiectum illorum librorum. Consequentet nos possumus idem dicere,ens mobile, si huic
33쪽
ceu corpus mobile, aut is naturale potest aonsiderari uniuersa litet cum suis omnibus partibus &sic totius est physicae obiectum : altero modo praecise sub illa ratione communi tamen, Bese ad hos pertinet libros Quamuis posset dici obiectum esse commune principium rei naturalis, non enim in omni parte Physicae oportet dare aliquod obiectum compositum, nam in libris de anima, obiectum est anima: in libro de lamno & vigilia, somnus & vigilia: sic etiam in aliis: ita in his communia omnibus entibus naturalibus. De iis criptione O diuisione horum librorum.
CIrcati,scriptionem,isti libri inscribuntur Graece ari rumuta
. . . . Hais id est,de naturali auscultatione: notandum est enim ex Themisto, ec Cic. s. de Finibus,& Aulo Gellio libro,xo. c. . libros conscriptos ab Aristo. esse in duplici disserentia: quidam erant conscripti stylo & modo procedendi vulgari, & communi,& facili, ut vel mediocriter eruditi possent percipere, ac ob id, exoterici dicti, quasi pio omnibus etiam extrinsecis conscripti. Alij erant libri profundiori stylo, & modo exactiori procedendi compositi,nempe demonstrativo:& hi dicebantur auscultatorii, quasi attentione & studio indigentes,ut intelligerentur: & dice-hantur Acroamatici, huiusmodi sunt libri Phylicae,& praesertim hi: ob id de naturali auscultatione dicuntur. Notat Simplicius, quamuis iste titulus possit uniuersaliter Physicae competere, tamen,quia communia omnium tractant,quae reliqua virtute continent peculiariter his attribuitur, hoc etiam dicit Albertus. Solent etiam ab Aristotele hi libri de motu dici, ut patet. 1. Posterio. c. i. et & i. Caeli text 38. quia, ut in hoc textu notat A veir. maxima parte horum tractatur de motu, nempe a tertio inclusive vis que ad ultimum librum. diuisione horum librarum Phasices.CItea horum librorum divisionem, Adrastus, quem citant Simplicius,& Themistius in praesenti: & ipse simpli.& An dro. ut reteri idem Simpli. in principio s. Physicorum & Eudem. ut meminit idem Simpli. in principio. 6. Phy sco. Omnes hi in duas palles diuidunt hos libros: tera dicitur de principiis,& hce .eontinet quinque libros priores: altera de motu,& haec continet libros tres posteriores. In particulari autem, in primo libro de principiis intrinsecis agitur,puta materia,& f mxin secundo de extrinsecis puta de agente & fine: in tertio de motu,quia naturae definitio fuit data per motum in libro secundo:& quia motus est genere continuorum, tractatur etiam ibi de infinito: cum au-
34쪽
tem quae mouentur, sint in loco, & motus sit in tempore, agitur in libro de loco, & tempore, & de vacuo, quod rationem loci videbatur habere. Despeciebus veto motus, & de contrarietate ipsius traditur in quinto, & de quibusdam communibus rerum naturalium,ut esse simul,esse contiguum,consequenter & alia In sexto vero de partibus motus quantitatiuis disseritur: in septimo vero, ec in od auo de ptincipio extrinseco motus. Haec ex dictis Dub. r. authoribus colligi possunt, posses dubitare, quare tertius, quartus, & quintus liber dicuntur de principiis, cum potius sint de passione corporum, quae est motus. Existimo esse dicendum,' quia in his agitur de motu, ut est pars definitionis 'incipiorum, nempe ipsius naturae: ob id totum inter libros de principiis c tutaturi. in reliquis tribus agitur de motu secundum se. Dubita-is,nonne etiam in secundo libro tractatur de materia, & forma, cum natura non sit aliud quam materia & formatquomodo em' tractatur de efficiente, & fine 3 Dico praecipud agi de efficienti schemam natura, quae forma dicitur, habet rationem causae eae, eientis, ut dicetur postea Porphyrius vero, ut fert Simplici. ip est. His principio s. Physi. tantum quatuor priores lirios dixit esse de principiis,reliquos vero quatuor de motu,quam sententiam reci-rit Philoponus in praesenti. At si licet in hoc aliquid dicere,existimarem posse conuenientius dici,duos priores libros esse de principiis rerum naturalium; semetitio reliquos vero de motu, ta de his, quae motum sequuntur: & hoc
videtur sentire Averroes i. Coeli comm 38. ut diximus. Acced mus igitur tandem ad textum: interpretabimur autem versionem . antiqui ni,diuisonem textuum sequentes.
inque tcxtibus primis continetui prooemium hostim li-riorum, quavis Simplici existimet esse universale pro tota pestio, LPhysica: in primo textu manifestatur intexto,quae consisti; in hac philoiqui conclusone. Ante omnia oportet determinate principia scientiae naturalis: tunc piobat hoc syllogismo,ut be aicit Philop. in '-mni Methodo, cuius sunt principia,caust, eicinePM,intes lige ede scire contingit ex perceptione iptarum trincipiorum, caus
Ium,ec elementorum: sed naturalis icienti v iunt principia,t ca*elementa: ergo ex eorum perceptione contingit scire aggre- a.simpli
Quoniam cognos aere, ac scire. Text. i. eu sit iniemi Moesum ocri telis. - Ovasi. i.
35쪽
plicij, non enim literae consonat,sic enim ipse componit: omnis nabentia causas, principia, vel elementa, ex ipsoruna perceptione sciuntur, sed res naturales habent principia, causas, de elementa: ergo res naturales ex horum perceptione sciuntur. prior videtur magis ad mentem Arist. Huius syllogismi maiorem ponit cum sua probatione, quae est per inductionem communem: omnes enim se arbitrantur scire , cum principia prima, causas primas & usque ad elementa cognoscuntiminorem sublicet,quia ut dicit Simplicius, tanquam ex se notum accepit, res naturales habere principia. Hanc verouppleuit Theophrastus, & probauit, quia omnia composita ha-b t principia, res autem naturales compositae sunt, sunt enin
Sed consideremus verba Arist. inquit,cognoscere,ac scire, Alex. dicit, esse synonyma ac pro eodem accipi. Averroes vero, & Simplicius dic ut diueis a significare cognoscere enim est genus con prelietndens quai utique cognitionem,siue per causam, siue siue causa: siue nec tium,sive non necessarium. At scire cognitionem demonstrativam dicit, ponuntur autem ista duo verba, vivitum sit velut appositio alteri us,ut sit sensus,contingit se cognoscere, ut sit scire. S.I homas per cognitionem intelligit eam quae per definitione fit, per scire vero eam,quae pei demonstratio tum: tam autem in definitione, quam in demos ratione causae sumuniatur Sed commodior videtu texpositio Simplici, Alterum verbii mest Methodos, quamuis autem Methodus pro quocunque habitus peculativo, aut activo sumatur, tamen hie secundum Averrocm pro arte quadam, ratione sumitur, secundum quam ea ,su ae inscientia sunt raduntur: & in hac methodo oportet a cautis lucipere,ut dicit,quando est de re habente causas Sequuntur modo illa verba principia, causae, elementa tu quibus innumerae sunt expositiones: primas adducamus. Alphara. omnia haec ad principia cognitionis refert, ut per principia dioenitates communes, per causas. praemissae peculiares concius nis, per clementa maior & minor extremitas intelligantiit: ex horum enim cognitione scientia fit rei.
Reliquae autem expositiones sunt de principiis tei, quae in hoc conueniunt, ut sensus sit Aristotelis: oportet scientiam rei proee dere ex eius causis materialibus, mimalibus, finalibus, aut eiu-cientibus:licet autem iste su sensus omnium,tamen quid per sin gula verba intelligere oporteat, non omnes eodem modo ex
Fuit igitur sententia secunda Alexandri, ut rereri Simplicius,
36쪽
re finalem: pri elementa materialem dc Lanc sententiam recipit S. Thomas.Tertia sentinia fuit Amriois,&Alberii Magni pri Prin- s.cipsa causam efficientem : per causis finalem:per elementa mate- x ariam&sotniam, quae rem eomponunt esse intelligetida. il aria sententiatait Porphyrii,&Philoponi,terprincipia.& causas idem intelligi,nempe finalem, & effetentem causam. Per elementa vero materiam aetatina. Vltima sentcna est simplici j. s.
quae mihi magis placet, ut per principia ouid comuneintelliga.tur ad causas & elementa omnis enim causa' omne et Chentum principium est,non contra: per causas vero extrinsecte intelligunt tur,nempe finis et eruiens:per elementu eiulatrinita anateria, & forma,ut sit sensus, mortet in scietia, principia coquoscere: h autem aut sunt extrinsecae causae es iens, di viris et elemei es, id es intrinsecae,materia,f: semi Mo prosecto , od incip; munitet sumatur patet ex conclusione, quam C et: oportet prin cipia Physicae determinaretvbi clarum est,quod alieni multeriam . ae latinam intelligit, nam ab his incipit. Adiui circa lithram ad- . l .ic a uerte quod loquitur disiunctive, ut uniuersilior esset imos, rio, Nota. st notat Phili, nus tiani non omnes scientiae omnes habet ea fas, inaedam enim tamam,quaedam finem simu quidam omne3 habent,in singulis autem cognitio fit ex praeceptione rariam caurum sari su primipiorum,quae habent. Circa probationem maioris occurrunt verba explic inda,ptin. iurid iu-cipia prima eausas primas,usque adelementa Auturora enim non si . s . in eadem significatione accipit haec verba, in qua accipiebatur in perprinc- ipse maiori,nam per principia prima intelligit causas extrinsecas, efficietem,& finalem,remotas, & supremas: pex causis primas intrinsecas materiam,& tarma remotas etiam. Per elementa vero omnes quatuor causas proximas : ut si sensus scire albitramur, o c.
cum a causis primis, & remotis usque ad ipsas proximas peruenimus.Dices tu quae sunt istae causae primae proximaeZRemodet, remotas esse , primam materiam primam tarmam, primum eniciens, primum seu ultimum finem, per materiam pinnum intelligit ipsam materiami secundum te , ex qua sum fictae lamnes tesnaturales: materia vero proxima est: cu hiis di *ositionibus indu ta quae sunt peculiares singulis speciebus:alia enthi est materia lapidis, alia equi, proxima: nam remota eiusdem rationis est. per forinum primam intelligit solam mimam, quae tam materia sa cit compositam substantiam incommuni: per ploxiluam serinave o eam , quae facit hanc vel illam substantiam, puta, .aniniari,
plantam, in xttim: per ag item primum remotum di .nnios lem
37쪽
confutaexposito. uerar ex e uia.
s In lib. i. Physic. Arist. Cap. r.
intelligit, qualis est primus motor: per propinquum vero intellis gitur agens particulare. idem de fine:oportet ergo ab ipsis supte mis usque ad particularia piincipia descendere, i Haec est expositio Averrois,quae mihi non placet,& merito re, seisitur sic a B Thoma, quia in tam breui contextu & conexione verborum admittit tantam aequi uocationem. Quod si ipse noluit admittete illa duo verba cognoscere re scire, esse sy nonyma, quia inicientiansi debent admitti vocabula talia: multo minus piose isto admittenda erant aequi uoca. Alexander ali ter intelligit: sumit enim ista pro principio cognitionis, ut primae causae dicantur di gnita communes etprima principia, iritermediae propositiones: elementa vero ploxsmae praemissae conclusioni :scientiae enim per
Hsic expostionem non ieeipit Simplicius piopter aequium tione verbiorum , & merito et ciuix enim in maiori accepta sint principiare , non oportuit in mirimi principia cognitionis mutate. .Propterea dico cum Simplicio , quod manet eadem signifitio vocabulorum sed restricta,per illud, prima: prima enim prinicipia dicuntur quaecunque caluae cuiusque generis, sed iupremae:& declarantur per primas causis, quae lignificant extrinsecas supremarum S: elementa prima & supremas intransecas, ut sit sensus: tunc scite existi annis,cum causas supremas,& immediatas non solis intrinseca ,sed etiam extrinsecas cognoscimus. Haec circaliteram textus et
caulam: Metaphysicus abstrahct a motu,at visci cns causa impolatat motui ion ergo pettinet ad Metaphysicum: maior est certa:
minor probatur ex desinitione: eisiciens enim est, unde primo in
se Udo videtui, quod consideret materiam . matri; cu pars quaedam emis, vimotum est,ergo pertinet ad metas hi ficum: p u testim, cum in '.& i l .hb.multa dicantur de materia. Tertio res Mathematicae habent omnes quatuor caui is, crgo Mathematicus utitur quolibet genere causae : antecedens est noditum, nam res Malliematicae sunt formiae saliem habentes materiam intelligibilem, & cum non sint a se, uecessario habebunt exu sim extrinsecam. Quarto sunt multae conclusiones Physicae, quae non proban
38쪽
nit; nilim unum aut inerum genus causae, vincitum est: ergo physicus non semper considerat quatuor genera causarum. Haec
sunt argumenta quae in hac parte disiciliora videli tui. Circa hoc vi ii ea primum dieamus quid senserint Philosophi antiqui Pira circa in ivb, Metaphysicam: Audiroes cens bt,ipsam talam uti fine: forma & es talenti,sed non materia r idipsum AlberiusEAle an et vero sei mam tantum, & finem eosderate asserit, Busseus dicit duplicem esse Metaphys e partem:alteram quae de intelligenti js tractat ,&Lee materia non utimi, benestamen alijstribus: alteram , quae de communibus alijs omnibus entibus, de haec materiam cothfidem
Hoc autem non recipit Paulus venetus, sed quod nullo modo
Circa Mathemcticam velo Auermes sola uti tarma dicitii em camoit,
etiam Alexander. Hoc tamen reprehendit simpliciusi: dicit eisina .. etiam considerare materiam , nam in Musica numeri habenti ra- 1. rionem materiae proportiones vero sorimae. t tri. Alii dicunt Mathematicam non uti causa ulla,sedior edere per
quaedam principia cestissinia, tuq ncc causae,nec esse tui vcre dici possunt: unde ipsius demostrationes nec sunt, quia nec propter quid,certissume tameti,& notissimae sunt. Hoc licit Nyplius:&videtut id sincedereTaulus icet non omnino:id etiam dicitridanus in prooemio Metaphysic dc Proclus r.elam. bi dicit dem strationes Mathematicas pinceder*per signa quaedam. Haec
sunt de opinionibus alioruna. Pro huius autem determinatione sit primum fundamentum, tunc plobarhus per causam formalem, cum medium demonstrationis est uti cuius extremi forma, licet accidat aliquando , quod dilatarma sit efficiens uni us extremi, verbi gratia probatur vivenata a se moueri, quia animam hiabent, xst quidem demonstratio per formam, quamuis anima sit esse,stiuum principium illius motus, est tamen viventium forma:At hoc saepe eue pit, quoties per c hie sti formam re qaturam demonstrames, quae itaqueuter est
eausa effectiva. proprietatum. l .i di U
i Aduerte autem , quod aliquando pro forma utimur aliquibusrstionibus intellectu distin his , quae dicuntur habere ocum eau
Laium Drmalium, licet vere non sim cauist,cum sint idem realiterciam essectibus: dicunturta men causae , quia dunx intellectu separantur, sint velut antecellentes alias rationes , scut esse actu inde pendentem in esse. es c usa, quod anima rationalis sit immorta-i G t. ellis, quamuis secundum rem uae: duo idem sint cum ipsa anima: Atilioe demonstrationum genere demonstramus de Deo, de
39쪽
similicibus rebus aliqua, quos uenter v ir laetaphysicus, re ad genus causae serinalis reduci ci et
sit secundum tandamentum, in quo oportet explica lupli cem materia nempe sensibilani,& uitelli bilem, quid sit harunt utra M. S. Th. ennii que multi sequutitur, per materiani sensib lem intelligit substatiam inductam qualitatibus elementasabu calore,frigiditate tumiditate,siccitate, & ex his compositas: per materiam vero intelligibilem, intelligit iubilaiuiam Hamau tate conceptam,quam Mathematicus speculaturili communa ter dici selet. At veto quantum ad materiam uitelligibilemodi ter mihi videtur dicendum, quod quantitas sola si materia intelli-- illis. Attende apteta,quod Mathematicusmon habet pro obierio quantitatem sed figuras, & tarmas, quae in quantitate fum:' nim flabet ferrarius, non defetio, sed deforma quae in foro fit agit: ita di Geometra,non de quantitate, sed de Egura in ea secta. Ex quo fit quod multo aliter Physicus de quantitate tractet.&Mathematicus: Physicus enim de illa agit, ut est accidens quoddam corporis sensibilis. at Geometra de ea agit, ut materiis in qua figurae ab ipsi consideratae insistupi: ob id quantitas dicitur u a ri Matheimatici. At quia non accipit Geometra vel Methematicus hanc mate i iam,nem est in rebus: non enim se lineae de punctiinsipeis ira sunt, sicut Mathematicus sumit,sed prius-imaginationem velimellestiam Illas separat, di se abstrali it, ac in se abstratas i. ras considerat: dicitur materia intelligibilis, quamuis sui mihi vi- , detur probabile crediderim ,has 'uantitates,materiam dici inrelligibilem. Hanc fementiam de materia nitelligibili docuit Albet tus in e i .Physicae,ic est valde notanda Materia igitur Mathematica est quantitas se intellectu percepta, sicut materia Physica sunt accidentia sens bilix, in quibus res Physicae sunt,uta e hysico considerantur. Sit textium fundamentum : quemadmodu Physicus materiam suam considerans , probat per eam aliquas proprietates, ex ipsa prouenientes rcbus, quarunnes materia: ita Mathematicos prodat etiam per suam ut iligibilem materiam aliqua, quae ab 'γsa figuria insunt: de hoc profecto est ecrtissimurn : nam quod figura sit in duas paries aequales diuisibiles a Mathematico, P. Obatur,ec non nisi per tuantitatem ipsam. His oppositis sit prior concluso. Metaphysica non probat per efficientem causam: probat tamen per agente: est enim disse ten- stia in tet efiiciens, se agens: nam ei Eciens dicitur id quod motu agit, agens vero,quod sine motu, sed actione solum immanenti.
40쪽
sici est considerare cres s eruiente; , at Mer hsici agentes: vniae Metaphysicus considerat causam 'unam, ut di monentem, ut gubernantem omnia, de ut ab ea omne demiatur esse, sed nonurum mouentem,ta producentem cuncta motu cretorum: hoc enim Physici est: unde S.Thom. in praesenti dicit Metas sicum considerate causas finales formales,& agentes. .
Potatior conchasi Mathematicus seequentius per firmamyt edita id est probando passiones. pet ipsarum sermas vel se te horum : praecipue enim figuras considerat, per ipsas probat : aliquando etiam pei materiam suam aliqua denis sim, ut
Respondeamus at argumenta, in quo tum Alutione quae supersunt,explicabuntur. Aa primum solutio patet ex dictis: admittimus enim non confiderare efficientes causas , considerat tamen agentes. Ad secundum respondet Albertus, materiam considerati a Metaphysico tanquam eruis partem, nempe, ut potentia est, M secundum aliquot attributa,sed non ut causa est, & pet ii psam probet At contra hoc est algumentum,nam ab Arist. consideratur tr. Meta. c. . Ut omnisi rerum praedicamentalium principium. Docet enim qadem esse entium principia,quorum vnxuri
est materi mergo pol demonstrare per ipsam tanqui per principium,aliquia deipsoenteiri decem praedicamenta diuise: & ita, hi videtiri,caua pace Alberti .vnde dico quod Physicus probabit per mater: am,ut motui subiicitur, sed non ita Metaphysicus, nisi in quantum est 'ilicipium ipsius esse. Ad tertium negari non potest, res Mathematicas nabere quatuor causas, sed non ut Mathei naticae sunt, quia Mathematicuseonsiderat suas figuras in facto esse, & non secundum quod filii, aut fieri possunt,ob id abstrahit ab efficiente , & fine, nam si productionem illarum non contemplatur,nec essicientem, ner nne, opus etit speculati: hae enim causse ad pio luetionem & actionem rerum conuenire talent: quod si materiam considerat intelligibilem,hoe non ut alicuius mutationis principium est, sed ut in tali materia formae illae sustentantur. Ad quartum respondetur, quod Phyceus a toto genere utitur quatuot generibus causarum, quamuis non per quatuor has causas singilae conclusiones Phylleae probentur: aliquando enim id fieri potesti sed non es, opus, sat est quia amyrnanc, quasdam per illam tautam Physicus Hobetari