장음표시 사용
101쪽
homiridia, fortis, Malia hiriusmodi facinora. Quare cuina decumbens, languens in lecto, multa admodum salutaria, tum cogitatione voluere , tum etiam in alios, suis hortationibus, consillijs, precibus, varijsque alijs auxilijs conferre possit, ac patientiar, mansuetudinis, cliaritatisque exempla praebere non est, quod quisquam tempus hoc, tanquam Seni inutile, aut otiosum, siue iners velit adscribere: dummodo ipse, animi vires, quae incolumes ei supersunt, pie ac salubriter velit exercere; cum nullum Christiano homini theatrum, conscientia probe informata maius, aut excelsius sit propositum in genere preeter alia multa pietatis opera, quae in lecto iacentes,erga familia,consanguineo S,pro pinquos, vicinos, aliosque ciues praestare facile possit ni memorabile est illud exemplum, quod de Abbate
Paulo refert Cassianus qui cum tanta es et omnium membrorum debilitate constrictus, ut nulli in eo artus 16.in vivacem motum, aut sensibilem retinerent, nihilominu Stanta virtutum copia, ob ingentem a Deo elargitam illi gratiam, abundabat in eo, ut cum infirmi vngerentur oleo, quod eius corpus, cadauer potius digeris, contigisset, confestim, ipsis etiam infidelibus admirantibus, cunctis morbis liberarentur Ex quibus videmus, languorem corporis, ac imbecillitatem, nisi immodica sit,quae sensus plane alienet non impedire multos pietatis fructus, qui etiam ab infirmo corpore possunt proficisci. ITA DE licet Senectutem consideremus, quae
eXtremos annos attingat, adhuc videbimus quamplures homines etiam Ethnicos, in aetate ea constitutos, quo reser Sanctus Hieronymus h magnam uti
102쪽
do caeteris attulisse ut de Platone, no& octoginta annos nato, de Isocrate nonaginta nouem annos agente, praeter Pythagoram, Democritum , Xenocratem, alios longaeua aetate confectos legmatis , qui
in sapientia stud ijs, eo ipso tempore , praeclare Versari
Imo licet morbum cum Sene flute coniungamus, adhuc tamen Sanctorum δε aliorum multorum Xempla non deesse scimus qui ita afficeti,praeclara multa ingenij,& sanctitatis monumenta posteris reliquerunt, quemadmodum de Sancto Gregorio Summo Pontifice compertum est, quem morbo laborantem, atque in lecto iacentem, pulcherrima volumina dictasse scimus tum etiam Sanctum Gregorium Narian Zenum, quem
nonaginta amplius annos vixisse scribit Suidas dium Eulalium Nagian Zi Episcopum constituisset, ipse infirmi
tate pressis S, Arian Zi quiescens ,scribendis versibus ani- Nathan in mum adiecit, Vt metus Vlta legitur icitem Sanctum Fret em Augustinum , paulo ante, quam expiraret, libros pari Posidon te dictasse, correxisse, retractasse memini Possi- in diis S donius
Quod quidem alios multos an istos Patres praestitisse constat, qui cum extrema essent aetate, atque omnibus corporis viribus , ieiunio , vigilijs, laboribus, ac morbis fere exhausti nunquam tamen meditationum , Orationum atque operum pietatis CXercitationes intermisisse Palladius Climactis , Theodoretus Mali memoriae prodiderunt mmo ex morbo ipso, membrorum inualiditate eo maiorem ad Deum laudandum, proximos iuvandos , spiritum hausiste Sanctus agi an enus in praeclaro illo , in Asorbum, sermone,abunde testatur.
103쪽
tiam quandam magnorum licet Virorum, generaliter forte nimis prolatam, usquequaque probare, qui dixe et es Arunt, citra corporis sanitatem, nullum in vita alicuius CORPO- rei fiuctum, aut voluptatem existere nisi de ea cor- SANI poris aegritudine senserint, quae animi vires prorsus ini M
pediat. N4Neque etiam Catonis opinio firma videtur, qui di chi fixit, in summa inopia leuem esse senectutem non posse, Ita nec sapienti quidem. Nam ille vero orbatus umine, B; UNT. non potuit magna paupertatis patienter susceptae Orna a j berimenta agnoscere neque illud etiam verum est, quod desa- affirmauit , quando nullum offici munus Senes exequi it possunt, non proprium id Senectutis vitium esse haben . d. M. dum sed commune valetudinis;&ideo tanquam contra morbum,sic pugnandum contra Senectutem Nam haec ratio , Senectutis laudes ad nimia angustia redi ι ea . ,2 git, si a Senectutis statu, totum id tempus sit excluden ciae='rs. dum quo propter languorem corporis, Senex ab of cijs arcetur; cum pauci admodum sint,qui aliquibus corporis incommodis, in hac aetate non vexentur, paucissimi, qui cum Catone annos octoginta quatuor nato , dicere possint: Non curia uires fi desiderat, non ro-Bra, non clientes, non hostites. Ad um amicis, uen o In Senatum frequens,vltroque fero res multum, diu cogatata s. Quanto benignius Christiana pietas cum Senibus agit quae etiam viribus enervatos, corpore consectos, dum mente vigeant, a magnis Senectutis bonis, fructibus minime excludies dicens cum Apostolo corint C mio m=r, tunc fortior sum: ct irim in infirmitate 'E' 'perficitur.
104쪽
QUA PROPTER clim de Bono enc tutis
praesenti agam iis, congruam etiam rationem nitam saeienilis aetatis habere,nobis est propositum, cuiuscunque sit gradus, ad quodcunque sit: eui spatium prouecta, quatenu S tamen mens sit integra , atque in Deum assurgere valeat. Nam quemadmodum videmus, non omnes la Omines etiam constante aetate, ijsdem virtutib is exercendis aequales ecte. Sic in Senectutis stadio id multo magis accidere certum est, in quo ali ad ioc, alij ad aliud Senectutis bonum perfruendum aptiores erunt nec hoc etiam perpetui, sed quandoque uno , interdum alio tempore id succedere Iino cum eundem ipsum Senem non ubique semper sibi ipsi similem esse videamus , propterea nemo mirabitur, certam nullam hac de re posse regulam constitui.
SIC VI I etiam nec ad exempla quaedam mem rabilia lingulariter descend cndum fuisse duximus, eorum scilicet, quorum viridis Senectus appellata fuit pro ut de Caleb scribitur , qui diccbat: Hodie octoginta
inque an rmissum , si ualens , ut eo uesebam tempore,
quando ad explorandum missmium . Et de Cyro apud Xenophontem , qui cum admodum Senex esset, negabat se unquam sensisse Senectutem suam imbecilliorem factam, quam adolescentia fuis et. Itemque de alijs, quie X trema adhuc aetate, longissimo annorum cursu perfuncti , munia publica, grauesque labore S magna pinpulorum admiratione , Obierunt. Nam cum haec ab auctoribus multis, tum veteribus, tum recentioribus sim commemorata , nec eadem
quocunque loco , aut cuicunque Seni , imo uincitanis iuccedant, visim fuit nobis, in his non esse immorandum
105쪽
fruendi bono Senectutis, a Deo tributum fuisse; sic nollemus quemquam sorte, cui imbecilla nimis, aut X trema Senectus contingit, viribus suis dissidere, cum late uniuersis ad hos Senectutis thesauros percipiendos, dummodo alii crem volam talem, ac studium pro a conditione adlubeant, aditus Deo iuuante, patere possit. CUM IGITUR tum Boni nomen, quo paci Osumendum sit, explicauerimus afferenda in praesent 1 1 detur ratio, cur hoc nomen Bonum,huic Sendi mali potius, quam alijs, deferendum esse iudicemus. Nam ut ait Sanctus Chrysostomus non ideo hoc fit,qui quod simpliciter vetus est, id statim dignum laude censeatur: sed ratione habita ad res subiectas. Siquidem videmus in scriptura aliquando quidem vetera celebrari magis quam noua: aliquando etiam noua veteribus anteponi , ut inter alia scribitur in Ecclesiastico':
Vimim nouum amicus nouus vetera ce , cam suau a te
bibes illud . Et alibi , quod vetus est vituperat , ait
enim Q Inueterat siunt o claudicauerunt a semitis uis. Et rursus d Inueterate dierum malorum. Sic Vetus er mentum, vetusta seruitutis iugum damnat . Ita quod vetus,&nouum, pro rei de qua agitur, arietate , diiudicatur Pari ratione Senectutem non ita singulariter laudamus, ut iuuentutem Omnino culpemus. Nam multi, ut ait Sanctus Chry stomIl V, in inuentate philosophiam ostenderunt, in Senectute lapsi sint. Tres pueri, Si drac, Misac, MAbdenago, quia virtutem sibi, bene vivendo, a coelo acquisierunti flammas in rorem conuerterunt. Et Daniel , cum esset duodecim annorum , leonum rabiem, in ovium mansuetudinem
commutauit in serociam illorum fide fregit. Neque
106쪽
Neque enim iuuenem culpes, nec collaudes Senem; quia virtus, ac malitia non in differentia aetatis cognoscitur, sed indifferentia mentis . Nam negligenti Senectus nihil prodest, quae quidem capillos non canitie comptos, sed sapientia candidos requirit. NOS IGITUR, cum Senectuti Bonum attribuimus, non ideo aliis aetatibus sua bona tum animi, tum corporis detrahimus , nec Senectutem omnibus Undique ornamentis cumulatam esse existimamus cum illam pro humana fragilitate, non leuibus praesi- ri. , si ΦJ β Πdjg re constet sed appellamus Bonum Sene-Σ. t .a, . Vt dicunt Theologi secundum quid' habita
scilicet ratione aliarum humanae vitae partium , infantiae , pueritiae, iuuentutis,4 constantis aetatis . Si enim Senectus cum reliquis conferatur, non solum illam paucioribus implicitam culpis, verum etiam pluribus affluentem donis censemus, quibus ad omne, Irtutum genus promptius,&facilius quam alia aetates, potest
aspirare. Quod Euripides Poeta carminibus illis attigit cum dixit
Non prorsus ominibi grauis premitur malis Fili Senectus huic temporis longinquitas
Tribuit experientiam : acrior hIn Senum man iuniorum, orationis estis ror.
Quare ex his,' alijs infra dicendis Senei tutem caeteris paribus, inter alios omnes aetatum gradus eminere,prmuimque locum obtinere iudicamus. 'HOC AUTEM licet permultis rationibus, ars uis mentis, atque auctoritatibus ostendi possit existimavimus tamen suis cere in praesenti, hoc ipsum, tanquam praeludi loco Draecipuis aliquot ac quodammodo naturalibus Senectutis proprietatibus. dotibus declarare. Vt vero aperitu ea, quae dicenda sunt explicen
107쪽
tur,visum suit,Senectutem ipsam similitudine quadam, tanquam arborem human e vitae proferae, quae altis virtutum radicibus acquinque praecipue inni Xa sursumque procero fortitudinis stipite euecta, ac ramis clararum actionum, tanquam validis brach ijs diffusa, tempestiuos quotidie, arque uberes disciplinae,morum, . tque eXemplorum fructus emittat. Quos fructus explicandos in extrema huius operis parte reservamus, nunc enim radices tantum attingimus.
PRIMUM IGITUR undamentum, ac veluti PRI 1 Aradix huius Senilis Boni ea est, quod cum innumera
quae quotidie grassari in mundo,mala videmus,ecim si is, moderatis sensuum perturbationibus , ac turbulentis Q vi animorum motibus , ut plurimum oriantur perspi M IN VIcuum est, has concitationes, non aeque in ipsa Senectu V MX Α- te, ac in alijs aetatibus effervescere limo prauos istos af TVRfectus , longe in Senibus, quam in caeteris, mitiores ac I ' β' remissiores esse. TIONI. B; SQuantum autem ex hac parte Senectus reliquis aetatibus excellat, facile quiuiscernere potest, si conijcit Oculos in calamitates, excidia atque alias orbis clades, quibus omnia sursum, ac deorsum volvuntur, quae cuncta ex turbidis hisce concupiscentiae sontibus pro
PLENAE sunt Graecorum,& Latinorum historiae, in quibus nihil frequentius, quam Regnorum euersiones, Ciuitatum seditiones,populorum captiuitates,grauissimaeque miseriae recensentur quae ex immodica voluptatis libidine,indomita ulciscendi rabib, praua intemperantia, nefariaque omnis generis licenti autumanum genus in funestas calamitates, atque exitia pertraXe
108쪽
Nam de Imperatoribus Regibus, ac Principibus, qui per summam insolentiam , ac perfidiam in alios sibi potestatem arrogauerunt; unde nefarias caedes, agrorum vastationes, proditiones, inane saeuitiae, ac crudelitatis genus exercuerunt , quid opus est dicere cum illorum vitae, quae apud grauissu os auctores Sue tonium,Tacitum, Herodianum , aliosque leguntur, haec plenissime omnibus, non sine stupore, testata relinquant
DEINDE HOMO, cum ad imaginem Dei fa
ctus, ac rationis munere insignitus, ob id praecipue in hanc lucem susceptus fuerit, ut veluti Princeps mundi, hanc orbis fabricam incoleret, animantibus Omnibus praeesset,consilioque iliaritatis ossicijs, uniuersum genu Shumanum moderaretur,ac quas placidissimi imperisvinculis constrictum teneret, ac gubernaret; ecce iustitia primigenia labefactata exortis hisce turbulentis agitationibus,confestim societate ista, tanquam vento rum inter se pugnantium procellis disiecta, coepit inuidit, atque odio in fratres , in ciues , in omnes incendi, ijs insidias moliri hostilia inferre arma, ac miserandis Humnis, uniuersum humanum genus conturbare. Quae quidem, ut notum est, ab originalis culpa semi nibus, in uniuersos mortales propagata est e,omne Sconfitentur. Haec alitem culpa tam cisi pestilentissima laudiamen effcax fuit, ad rationis lumen X tinguendum, aut ad omnem humanarum aditionum scriem confundendam , sed talem in hominem inuexit ad vitia propensionem, tantamque ei peperit ad virtutes dissicultatem, ut leuiter patiatur, se in vias obliquas pertrahi,&quod sensus dictat libenter amplecti , atque a virtutibus longe abduci, quas ut diuiciles, ardua fastidit, aut horret potius
109쪽
nus Senectutem quam alias aetates leant concutere, diuexare , ut modo ostendemus, magnam ideo constat, hinc eius dignitatem existere , quae saeuum concupiscentiae dominatum, non leuiter valeat debilitare. Quod quidem etsi usu ipso uniuersis satis patere nobis persuadeamus , multo tamen cui dentius, ac clarius id intelligi poterit, si enij,&maturae liuius vitae status, cum singulis sirperioribus aetatibus conferatur; cum certum sit, homines quamuis eiusdem sint naturae, quod ad mores tamen attinet, atque actiones Onge inter se, pro aetatum ratione differre. Unde Apostolus
ad Corinthios dicebat': Cum em parviam loquebar r. ad c paruubis; quando autem facim stim uir euacuare quae erant paruuis.
QVARE UT OMITTAMUS infantiam ac
pueritiam, in quibus nullus fere rationis, aut virtutis usus dignoscitur: quid de adolescentia dicemus , quam teste Cicerone, ardor quidam excipit aetatis , ita ut nec prudentiae, nec iudici sit composi ac Verum bonuntio ignoret , nullam futuri temporis curam suscipiat, volu - ptates, turpitudines appetat, ac concupiscentiae facibus accensa, tota fere in contentiones, contumella S, ac obscaenitates praeceps ruat Non opus est utique, multi plices illius impetus, ac potius furores recenseres, qui in
prouerbium transierunt, quo dicitur: VIava Diantiu cii. . Et ob dicebat Scribis conira me amaritu Ines se con umere metis peccatis adolescentiae me. e. Et David Proplaeta Delio a iuuentutis meae . ignorantias casne nomineris . O mitto exempla multa , quae passim in
sacris literis probrosa adolescentum gesta argulant. Vnde Iurisconsulti delicta in hac florescente aetate
com- PERTURBATIONES IN ADO LESCENTIA
110쪽
commissa tanquam non certo adhuc iudicio firmata 1, J. Λὴ mitius punienda esse responderunt demit Vib. Nec vero ab effraeni hac licentia ideo adolescentia
his vindicatur quod aliqui interdum sint adolescentes,
ca . 1 qui abi j viiijs,4 erroribus reperiantur remotiores: Nam ut ait Cicero, cum haec sint communia adolescentia detrimenta, non ideo quodammodo naturalia esse desinunt, quod aliqui ijs careant; sicuti irasci, quod humanum est, non ideo minus natural erit , quod multi reperiantur qui non irascuntur. CUM IGITUR acres,&deprauati sensuum ac libidinum motus, Senectutem prout notum est, longe minus afficiant perspicuum es actiones quae ab ea pro- duunt , longe aequior , ac moderatiores esse . Nam ut Dies 1 ac etiam Sanctus Hieronymus scripsith: Adolescentiandiuia zHΨρ -- corporis bella fuctinet, ct inter incentiva vitiorum, carnis sitituriones, quasi ignis in emiviridibus sis secatur; . i. h. in 'ibUS SQ ne id longe est remotior di vulgatum il- τὸ istiἡ hic est , quod in Concilio Toletano legitur : Prona es: omnis aetas ab adolescentia in malum, nihil enim incertius, Fam vita adolescentium. Ob hoc conssituere oportuit , ut si uim clero impuberes, aut adolescevtes exi sunt, omnes in uno Conclaui atrii commaneant ut Iubricae aetatis annosa o his , sin ira luxuinii, sed/n disciponis Ecclesiasicis agunt, quaeras a. q. tali probati sim Seniori, quem magisrum disciplinae, O ie-
Taifano. . Sicati corpus siquequo febribus detinetur, is sub equentjbis p I qqI iussimbus , etsi sit vult mn, tamen af igitur cum au- Domi r iem liberatum fuerit ab ob Osione morborum, recreat pro-' . pria his virtutem. Sic etiam anima in iuuentute fel jbus laborat, ct amor gloriae opprimit eam, C desiIIaxum, ac venerearum rerum , ct aliarum multarum perturbationum. cum autem Senectas ducocrIt, omΠcIia1 passiotae effugat, alias