장음표시 사용
221쪽
atoue permultas tribulationes oportere nos ingredi in re muni Dei non vident isti, si saluti humanae conduxit et liae omnia damna, infirmitates, vexationeS,moerores, ac ingrauescentis etiam aetatis iniurias ab Iute e medio tolli, atque ab homine auferri facile dfuisset Redemptori nostro per meritum illius passionis, ac Baptismis Aramentum praestare; cuius tamen Ontrarium factum fuisse sacri Doctores declarant, magno humanae naturae beneficio, cui Omes, ac concupiscentia relieta sui ad agonem, ut ait Sanctus Augustinus ; ut ex infirmitate , corporis inibecillitate , frequens nobis occasio ad virtutem excolendam se of
A Lassi R A illorum est opinio , qui quo frequen
tius homines morbis, penuria, calamitatibusque obsidentur,&cumulantur, eo praeclarius cum ijs agi putant; neque vident, quod si hominum fragilitati hoc satius esset , non utique sincta Mater Ecclesia tot preces,&missarum si crificia pro tribulatis, pro infirmis, proastrictis,4 captiuis pro bello veXatis,pro Cerentibus,& desolatis instituisset, ad communes, priuatasque clades auertendas pro quibus Morationes, diuina ossicia, eleemosinas, peregrinationes , aliaque suffragia in mores indu Xit. Quapropter, cum hae omnes aerumnae miseriae olim nobis in poenam proe uaricationis nostrae constitu tae,&in egercitationem, ac satisfactionem culpae fuerint conuersae docemur de ijs circumspecte, moderate admodum sentires cum Deus omnipotens, Ut scribit Sanctus Gregorius , non pascatur hominum crucia tibus; sed sicut medicus pharmacum aegroto amarum
praebet , non quia amaritudine illa delectetur; sed quoniam peream videt,aegroto sanitatem tutius restituendam:
Lib. 2. de peccat rem s. cap. 4 ct in ιnc: L Trid.
222쪽
damo Sic Deus nobis consulens , vult omnia ab eo collata, a nobis ad maiorem diuinae suae legis obseruationem , proindeque ad certiorem salutis nostrae prouentum, adhiberi.
HVM AN tu , veluti est infirmitas, egestas, carorum amissio, exi-
'lium , aliaque huiusmodi de Christiana nec bona,nec
Ni ,h mala proprie esse censet, sed media potius, Madiapho-LA ssis xi iudicat, hoc est quae interdum utilia, interdum no-pINEIvDi ia saluti nostrae evadant , habita ratione non ad opus Ami A. ipsum absolutei ut aiunt in secundum se sed ad causam, ac sinem , propter quem haec ab homine suscepta fuerunt. Vnde celebre illud Sancti Cypriani dictum: Martyrium non poena facit, sed causa. Quare, ut ad id quod superius obijciebatur respondeamus; cum iam probatum fuerit, Senectutem natu raliter, ac vi propria alijs aetatibus excellere , cum in ea ratio , consilium, eκperientia dominetur; addiderimus etiam, huiusmodi Senectutem aliquando cum viribus corporis, quatenus illa fert aetas , coniunctam esses aliquando etiam membrorum usu tantum, sed non mentis integritate destitui, quo tempore magna etiam potest emolurnent afferre. Idcirco, cum de Senectute loquimur, eique plurimum deserimus, de ea sentimus, quae sum rationis, consilium, ac auctoritatem, quo plenius potest,quocunque modo ad Dei gloriam, aliorumque utilitatem exercet atque inertiam, otium odit, sed semper aliquid dignum animo vel sat,&molitur cum sciamus etiam iacentes in lecto agere multa posse , quae licet in exteriorem non transeant materiam; quia tamen manent in
ipso agente, ut velle, intelligere, sentire,persectione.
223쪽
sunt ipsus agentis esksi ex charitate procedant, atque 'I
in caelestia tendant, plurim Um apud Deum Valent, s. Tho. i. a. promerentur Imo quo SeneX se aetate prouectiorem . r. ar. 2.ad
noscit, percipitque in se unum caeterorum oculosa ius intendi, ac praeclariora virtutis exempla se quam a caeteris expectari,eo maiores sibi stimulos adlii bitos esse intelligere debet, ad omnia quae muneris sui sunt, non vulgariter, sed prae caeteris sapienter obeunda memor quod olim Eleazarus unus de primoribus scribarum,aetate venerandus, cui cum leges violare, vitam tueri suaderetur; ille aetatis,ac Senectutis sua eminentiam dignam, ingenitae nobilitatis canitiem cogitans, maluit se supplicio sub ij cere, dicens : Aetatu no-srae dignum non is gere, cum uita breuiter excessirin, hil indenum hac Sene Iute debeam committere ostendens scilicet ex prauis moribus Senectutem tanquam acerdotium inquinari, unde uniuerso populo exemplum indecorum relinquatur. Quod igitur dicebatur,aliarum aetatum actiones nihilto plures, digniores censeri posse nos omittentes eas ob minorem rerum usum,multis erratis saepe non carere respondemus non absimile id videri, quod Cato maior dicebat,absurdum esse, siquis nautas, remiges
eo quod illi malos scandant, alij per foros cursitent,alij
sentinas exhauriant, gubernatori nauis velit anteponere, quod clauum tenens sedeat in puppi quietus,nec faciat ea quae iuuenes, cum tamen multo maiora, meliora faciat non enim viribus, aut velocitatibus, aut celeritate corporum, ut ille inquit, res magna gerun
tur, sed consilio, di auctoritate, sententia.
224쪽
ID ERGO, dicat aliquis; nonne Senes,quo i O magis laborant, quo plus operantur, frequentius se V . LA V.rj j negocij exercent; eo maiori in pretio,&existi-
HIatione sunt habendi ξET D is Respondemus, hoc nos nec omnino affrmare, nec prorsus negare, cum X corporis constitutione, ante- LANGUO actae vitae consuetudine , regionis varietate, alijsque 'es' pluribus circunstantiis muli ex medicorum disciplinai, diligenter sint obseruanda Non enim sicuti creditores solenta debitoribus,corum nomina usque ad quadrantem exigeres; sic a senili aetate quicquid illius via es praestare possunt, usque ad summum est reposcendum;cum fragilis haec corporis materia qua humana natura circumuenta est,rei filo laena aliquam, non solum in rebus ipsi naturae necessari j requirat; sed etiam a laboribus cessationem ac laxamentum omnino eX postulet, ut eo longior ' alii brior vit: e cursus protrahi possit. Quod eo magis in senili aetate assii mandum est, ad quam instaurandam, is uniendam auxilia multa, oblectamenta etiam opportune sunt indulgenda: Nam ut aiunt sapientes, genus est quoddam ocisopportune suscepti, quod laude sua non caret quo scilicet Virtus non evanescit, sed recreatur ideoque strenuis etiam viris in- . Vah .m, . ci dum est appetendum , ut tempestiua laboris inter lib. s. e h. g. missione ad laborandum surgant vegetiores'. ii , his se,. HINC QVE non desuerunt nostro etiam tempore vij arissimi, eruditissimi nobisque non solum episcopali munere , sed etiam gradu Cardinalitio coniuncti, qui de recreanda Senectute ex Christiana discipli
225쪽
gra varia subsidia, praeclarasque admodum ad id exercitationes protulei unt ut scuti in magna multorum conuiuarum mensa solent diuersa ciborum genera, ac mul tiplices epulae apponi, ut omnium gustui plenius satisfiat cimo agrestiores quaedam, ac rudiores dapes saepe inseruntur, quae auidius, ac suauius appeti a nonnullis solent: La in Senectute honesta curatum ab his fuit, ne varia desint oblectamenta, e quibus quisque ea, quae suis stud ijs, moribus, ac disciplinis sunt consentanea seligere possit. Quod quidem mirum videri non debet , homines scilicet cum eadem inter se specie conueniant, non aeque tamen eisdem rebus aut delectari, aut tristari, prout caetera animantia , quae sunt unius speciei. Nam cum delectationes hominum non a sola naturali inclinatione pro ἱleniant, quae est determinata ad virum; sed partim e temperamento, partim ab assuetudine a amoribus ipsis , qui pro libera a bitri facultate multis modis Variantur, prout motus in appetitu animali consequitur apprehensionem boni naturalis praesentis per seir N.. r. 2 sum'; ideo mulit plex haec delectationis varietas inter liomine i cperitur . Imo videmus eundem hominem r. i. ct Τ.is. modo aliquam rem appetere , modo eandem auersa- 'ri, prout hoc, vel illo tempore eam sibi magis, minusue congruam esta ducit sicuti in aegrotis cernere est, qui cibum, vinum abhorrent, quo incolumes maxime
QV ARE ut ad rem nostram reuertamur quo plura nobis ad Senectutem subleuandam subsidia ab cximia a uictoris huius eruditissimi prudentia prodita fuerunt, eo maiores illi gratias habendas esse agnoscimus; cum haec, quae recreationes,4 laxamenta videntur,ad
226쪽
maiorem proficiant operandi vim nam, ut ait Philos A, o . io phus, descctatio, e quies, non propter se quaeritur in huma Tibic. c. si na uita, sed propter operationem . Vnde Iutrapelia ab S. Tho. r.i Theologis quoque fuit probata'. Et de se ipse . Na-φkο tangenus testatur his verbiss Locm porro,i qa patia 'rq 28. bar, mars ripa erat: soleo enim fere huiusmodi oblectimen- ' labo eid istae,e, at relaxare quandoquidem , ncci Vc tuam contentionem neruis ferre pote', sed relaxare quandoque arcin cornua oportet is quidem rursis intendendus sit, ac non sagittario inutilis tum futurus , cum eo utendum
Nunc igitur, ut id quod in huius quintae declarationis initio fuit propositum , absoluamus cum dupleX in Senectute sanitas considerari possit altera, quae viribus corporis, animi simul vigeat baltera, ac aegro corpore, mente tantum ac cognitione valeat dubitandum non videtur , si unicuique optio detur, quam malint ex his Senectutem , ad potiendum Bono, de quo agimus, Obtinere aeque omnes utramque potius simul iunctam. quam alteram tantum amplexuros esse Idcircoque laudatur non tantum a medicis, sed a Christianis alijs auctoribus ingrauescente aetate cum robur corporis iam minui incipit Senes quamuis ob declinantes annos nequeant pristinas, atq; integras animi, corporis vires recuperareri pro sua tamen prudentia, is edicorum consilio curare deberes, ut saltem Gali' se eam sanitatem , qua Senis sanitas ab ijs appellaturq;
aut illam, quam Deus cis largiorem donare dignabitur, quoad eius fieri poterit, validiorem consequi studeant; ut ita donec vita cis superstes erit 4 publice diriuatim sint fructuosiores
Aa T AN EN , qui ait supcrius diximus, non po testia his perpetua regula constitui recta ratio suade
227쪽
ce videtur, ut hi qui Dei beneficio utramque sanitaten sunt adepti, simul intelligant, eo magis ad plures, ia- lubriores operationes, donec illis vires suppetunt,obstrictos esse eos vero qui imbecillitate virium in lecto detinentur, non ideo animo concidere debere, quasi minus, quam reliqui,apud Deum lacrari valeant. Verum si charitatem patientiam, liberalitatem .spiritusque feruorem adhibeant,certa exultent fiducia te certaminum suorum immortalia a Deo praemia consecuturos. A DECLARATIO. NPOSTREMO, si diceretur, non posse cum bono ONvusimul malum coniungi; ideo si bono Senectus poti CVM MA-retur, nequaquam tam multa alia tristia, acerba,& in L ' L lestissima,quae quotidie Senectutem comitari videmus, Resiues
possent cum ea concurrere. G Ahi
Respondetur, simile hoc videri, quod olim apud
Gentiles tam anxie quaestum suit: Cur bonis mala acciderent quod Cotta apud Ciceronem, magna vehementia disseruit, hoc sumimopere admirans d. ti Scipiones fortissimos optimos viros in Hisipania Poenus ' premi e Cur faximus extulit filium Consula em Z Cur Marce um QAnibal interemit ' Cur Paulum Cannae Di uterum Cur Poenorum crudelitati Reguli corpus est praebitum Cur fricanum domesticiparietes non texerunt alia,quq apud eum est legere , subdentem: Dies de ciat, si velim
numerare, quabusionis male ueneri, nec minus scommemorem, quisus improbis optime.
Qua de causis,cum varie praesertim apud eruditos ista iactarentur, scripsit Seneca librum, De Prouidentia, sue, Quare boni viris mala accidant, cum sit proui- den-
228쪽
dentia in loco cum praeclara multa at religionis nostrae sensum proxime accedentia retulissct, ohen' dens viris bonis omnia in bonum verti; sinem amen illius disputationis absurda ad modiam, atque impia a non enim hoc praetermittere posit M uso conclusi sententia, dicens dicere unicuique, cum aduersas ferendis impar est, se ipsum eo dolore soluere , gnare. qui , non vultis , licet fugere nihil est facilius , rea' mori . naturae renuntjare quicunque locus Moyti pervius es. VERUM haec dicta impia obvia illo errore pro- suxerunt, quod ignoratum ab eis fuit quid verebonum, aut malum dicendum csset, quod nos supra tractauimus . Nam Christiani cum non ad praesentem, sed ad futuram vitam se natos esse sciant quoniam, ut ait Apostolus: Si In hac vita tantam in Chris serantes se mus , miserabiliores sumus omnἱbio homin bus o consilia sua omnia ad aeterna praemia dirigunt atque hunc vitae cursum, tanquam breuem peregrinationem metiuntur, per quem ad caelestem patriam, in Dei obedientia manentes,sint peruenturi Et ideo bona ea tantuni Vocauerunt, quae Deo accepta sint futura, cursum in caelum possint adiuuare Mala verb, quae probitati re- ychosia pugnant,atque a se licitate avertunt ad huncque ni-- a cum scopum omnia sua perpetuo deflectunt . Hi ncque
C, cum sciant Deum nunquam auctorem esse talium malo- sed quicqti id ille homines in hoc saeculo quamuis, durum, atque duci sum pati vult ab eius clementissutiade ciuii.D. e manu in eos ad animae utilitatem , spiritus excitatio- η ' nem,carnis humiliationem,atque ad Deum conuersio-
ὰ a zi cmdcriuari idcirco minime illis prosternuntur, sed
F ρ - δι potius ad ea ex tribulationibus emolumeta colligenda
ι,3 conuertunt, Iude copiose a sacri Doct recensentur'.
229쪽
Nos igitur eodein sensu quo sancti Patres, Bonum accipientes nempe illud quod ratione , consilio, probitate , moderatione constat, illudine iure, ac merito Senili elati deferendum censuimus eo quod inter alios humana Vitae gradus,haec annorum maturitas istud sibi peculiare vindicat decus,&dignitatem, prout ex sequentibus etiam clarius poterit liquere. HIS ita explicitis, quae Senectutis bonum satis manificite concludunt, nollemus quemquam forte existimare , hoc pliam Senecitutis bonum tanquam supernum rorem sponte in canitiem defluere, quasi naturale quoddam hoc donum sit, quod ipsa secum Senectus affert, ita ut non alia egeat industria, non Xecutione, aut solicitudines sed potius hoc Senectuti omni sit commune , Itanquam priuilegium extremae huius aetatis hominibus, veluti emeritis militibus, sine exceptione
Propterea cum secus id se habeat, ad fruendum
Senectutis bono, non satis sit ad maturam aetatem Vtcumque peruenisse; sed exemplo agri, cuius licet ferax solum existat, necesse sit tamen ad fructus edendos excoli, molliri, subigi in sparso semine ad messem reddendam quodammodo excitari Sic ad Bonum hoc assequendum, non satis est ingrauescente aetate canos aduentasse, 'ad Sentimaturitatem validis ingeniiviribus , qua doque etiam corporis peruenisse nisi praeterea contendat Senex hoc ipsum veluti naturalei num, quod ei longaeua aetas, ac consili maturitas defert, plurima exercitatione, ac vigilantia persectius
Hoc igitur quibus med ijs, ac rationibus obtinere va- Ieamus, ut tandem hoc Senectutis bono, cum illius tem
SENECTUTIS NATUR A DE MAETATE MNON SUFFICERE
230쪽
pus aduenerit, potiamur exponendum nobis nunc superest, sine quo alias inanis fere, inutilis hic labor noster redderetur. Ideo sicuti ad montium verticem coli tendentibus, unde caelii salubritas , loci amoenitas, fructuumque ubertas prouenit , certae solent esse, ac dispositae semitae, quibus eo perueniatur Sic ad conscendendum Senectutis apicem , ac adipiscendum illius bonum certi sunt gradus constituti, per quos mature est incedendum, ut uberes, multiplicesque fructus inde suo tempore colligantur.
Q CUM IGITUR alias Senectutem ad arboris
et sta vi e emplum effinxerimus quae altis radicibus innixa,
TEM O-eXcelsum emittit truncum, unde ingentes expandun-RUM A tui rami, ex quibus foecundi, ac suauissimi fructus de- ENECTU mum percipiuntur nunc pariter eadem insistentes si-
'o, militudine , dicimus, quemadmodum in arboribus, uti Ligi fructu is his beriores percipiantur,triplicis praesertimo v M. temporis statum obseruarici cum tenerae adhuc sunt: cum adultae fructus edunt: cum ad maturitatem eos perducunt sic cum Bonum Senectutis sit tanquam partus quidam, siue fructus, qui ex Senii maturitate colligitur tria pariter tempora, ut hac aetatis perfectione perfruamur, vigilanter admodum esse custodienda. Nam quod ad arbores pertinet, quas frugiferas euadere cupimus notum est unde exordiendum. Primo ut radices illarum initio perfossa circum humo, opportune irrigentur, fimoque, ac pingui alimen
Secundo erumpentibus baccis, seu acerbioribus adhuc frui tibus, ea omnia arceri lent, quae maturitatem
eorundem quo quomodo possent impedires ita ut non solum ab immodica ventorum vi, tempestatibus, a serisque