장음표시 사용
271쪽
QUID VIR de eo etiam fructu dicemus, quem V tantopere ito ille maior efferebat qui cum armi lini hi inuic iis esset , sertur dixisses si Se V oc otii
credinet, futurmin si disciplinam rotarem con 'et oieras. N NAn unius aetatis siunt , quae fortiter uni quae v M. vero pro utilitate Reipublici scribimtur, aeternari t. Cuius auctoritate, & exemplo, cum multi iterarum monti
mentis prae clara quam plura,vt notum omnibus est,tra 'δ' 'i'
diderint sunt qui laborem hunc in Seneci ut e praecipue susceptum commendent quod non solum possunt illi literi S mandare, quae certius norunt, Musu ipso experti sunt , quod non ita alijs contingit; verum etiam quia eorum scripta magis ab omni vana assentatione, mendacio, ac mordacitate abfutura esse verisimilius est, quo se propinquiores reddendae rationi esse norunt: praesertim Vero cum eadem a Senis ore proueniant, quae omni debent maturitate niteres ita ut aliorum etiam asperiori censura interdum prouocati, nihil tamen in Blens, ni t . hil acre, sed omnia ab ijs dici a summa mansuetudine, s ata ib. moderatione repleta dignoscantur homil. I . TERTIUS est si uetus Senectutis erga se ipsum, DE FRU- eo pluris aestimandus, quo propius utilitatem attingit CTU SEN a nostram , cum vetus illud sit: ecquicquam eum spere, I VIJ Squi ibi prodesse nescit ERGA SE Cum enim duplex sit homo noster, ut ait Apostoluς, interior, exteriori, videmus duplici quoque eum frequenter morbo laborare,cui sanando,& depellendo maturitas Senis solet suffragari Nam cum carnis illecebrae, ut iam si a lictum est, concupiscentiae ardor,multaque Oluptatu irritamenta,crebro sensuum affectus aduersus ratior vincitare soleant: ecce Senectutis maturitas ,
272쪽
turitas, effraenes illos impetus mirum in modum moderari apta est, intemperantiam cohibere, sobrietatem inducere, iracundiae furorem mitigares ac facilius multo quam caeterae aetates soleant, rebelles illas sensuum se-α S.Th, a. a. ditione S in ossicio continere, Senesque ad virtutum ope Hη9 fl rationes, aptiores , promptiore reduere . Quae quidem magna ex parte Gentilibus etiam cognita fuerunt cum apud Senecam legamus: Nonsentio in animo aetatis iniuriam, cum sentiam In corpore tantismvitia, itiorum ministeria senuerunt viget animus gaude , non multu ibi esse cum corporea magnam partem onerisse deposuit exultat , mihi facit controuersiam de Senectute tunc ait si ore uum credamus ilii, bono suo
Quae vero aegritudines interiorem hominem X agitare blent, cum multae,& graues sint, ut notum est laetari debet maxime homo quod sicut inter pharma ca , illud quod omnibus pene morborum generibus medetur, Diacatholicon idcirco appellatum, praestantissimum haberi solet sic unicum Senectutis, maturitatis aduenientis praesidium,omnes fere sensuum perturbationes extinguere, ac animi licitudines restrin, gere, maXime opportunum cst. Nam cum in hac vita ad sedandas cupiditates,quibus homo tanquam turbinibus assiduove Xatur, nihil magis e X pediat, ut etiam a sanctis patribus traditum est, quam omnia haec in seriora,bene intelligere qualia int, quam . Omentanea, quam incerta, praui sitiam communia; tum suturae vitae, quae proxime instat,&nun quam finienda est, praemia alte prospicere hodie certe vix alius quisquam, generaliter loquendo, io melius cognoscere, is crius praestare potest, quam Senex;
qui non solum fidei lumine, sed etiam ipso longo mul
273쪽
rarum rerum usu, nihil vidit excepta virtute nisi spernendum nihil praeter animae salutem, Des gloriam, nisi fugax, fallax, breue,4 inane adeoque multiplices mund fraudes, hominum fallacias , vanas spes saeculi, vari; exemplis, rerumque euentibus deprehendit ut quamuis laaec omnia fides illi clare interna reuelatione subministraret cum tamen mirifice etiam sensu ipso haec adiuuari, corroborari senserit nihil ei supersit, cur non animum ab his terrenis. caducis rebus,ad caelestia, sempiterna amplectenda tranSserat. Quod consilium, quo longior ci vita succedit, 'uotidie magis sibi videt confirmari; cum noua in dies mendacia , noua inuenta recentes ruinas , improuisa excidia, exquisitas fraudes , simulataque artificia exurgere, confingi, ab humano ingenio erumpere inueniat. Quae cum sint innumera, ex abditis nimium causis plerunque orientia, nec vix ullum humani auxilii genus admittant; arbitramur diuinis praesidijs suffultam Senectutem, illis animi magnitudine δε patientia ope fortiter posse occurrere cum Senex qui tam multa expertus est, atque homines assiduis procellis huc illuc iactari, ac frustra affligi cognouit facilius etiam quam
caeterae aetatzs, in rerum aduersarum turbinibus, se valeat patientiae clypeo communire ac bonum rationis quod hominis proprium est, hoc maXime tempore On q. 136.ari. t.
seruare ne tristitiae, quae ex calamitatibu oriri solet, sp. an succumbat; unde patientiae sanctae,& saltstaris laus exur igit'. Hincque sanctus Iacobus scribit', patientia op b Iacob e. r perfectum habet. Et Apostolus monet Senes':uis int pru e ad
demet, ii iis, in dilectione, o patientia.
274쪽
ae QE BONO SENS CTVTIS CONIAM vero, quae in alijs perspicue cerni- 'kj mxis , atque usu experimur, pein nobis ipsis proprij
cvst Ario amori caecitas Obscura nimium reddit , nec a nobis sin Ax , NE .gula dignosci patitur: ecce affert longa aetas hoc etiana CT TE. permagnum Senibus commodulari ut plenius non solum suam fragilitatem corporis, ac virium imbecillitatem; sed etiam animi inconstantiam , imperitiam, atque ad
infinita prope vitia propensionem, ex longo ipso usu
omnino deprehendant. Clare siquidem singula dierum incrementa, asserunt unicuique terrenis cupiditatibus non Obcc ecato, male riam, occasionem perspiciendi socordiam, inconstantiam, timiditatem, inscitiam, imprudentiamque la stram; cum memoria repetamus,saepius nos vitae mutationem, noua morum instituta, multa disciplinae, laborumque studia, ac pia exercitia suscipienda, nobis ipsis proposuista, tamen ab incoeptis assidue cecidisse, nec quicquam praeclarum, aut Christiano fere viro dignunt unquam praestitisse , nobis conscissimus. QV AR E cum experientia, quae Senes in alio mactionibus tantopere erudire solet, eadem etiam eos ipsos, artate progrediente, in proprijs erroribus detegendis , ac conscientia instruendi, fideliter admoneat id ipsumque illis quotidie ante oculos statuat quodna iri potest beneficium cum hoc longaeua aetatis beneficio comparari qua homini in hac vita potest maior gratia, aut largior beneficentia conserri , quam quo diu rum scelerum conscius, veniam humili corde a Deo e poscat quid hoc uno excluso caetera , qualiacunque sint, nobis prodesse poterunt quid vero hoc uno aeta-
consectis animaduerso dit Oportet intinia mente ,
275쪽
dicogitatione obseruato , amplius quod illos diuexet, aut affligat, unquam relinqui poterit'Imo sola haec cogitatio attente apprehensa, non tantum reliquas solicitudines, atque animi molestias poterit expellere; sed etiam mentem summa hilaritate reficere. Nam ut ille,qui summo magistratu propediem potiturus, ob spem atque expectationem futurae dignitatis , summam animo laetitiam concipit: Sic Senex hoc secum meditans, atque de bonis aeternis attentius cogitans, iamque suas res componere instituens, per Dei gratiam, quaedam beatitudinis praeludia,&futura caelestis patriae gaudia incipiet praegustares Vt Verum it . lud sit , quod olim a sapiente Viro scriptum fuit a. δεα
Optime eos vivere , qui maxime curant, ut quam optimi reddantur sitiauissime autem illos, qui maximesentian se eri meliores Praeter etiam memoratos istos maturae aetatis fructus, liceret nobis alia quamplura illius lucra recen sere; nisi facile futurum esse lectori sciremus, ex prae cedentibus reliqua colligere iosque singulis numerandis nollemus nimisvideri , ac potius alijs molesti es- sibi praesertim cum non desint insignes auctores , magnaque ingenii, ac pietatis laude praestantes, qui in
commentarijs suis praeclara multa , de Senilis aetatis laudibus, sparsim attigerunt . Quorum inter caetera haec est sententia ori Etsi aras quaelibet suas amaritudines suasque dulcedines habeat omnibm tamen ad libram a Iis, tranquillam, placidam, honeBam Senectutem omnibus aetatibus praeserendam senti haud ignarus contra multorum , totiusque pene orbis sententiam me loqui . Et paulo postri O veneranda ante alias Senectus diu optata nequicquam formidata mor
276쪽
ad te peruenire, qui te metEu Indignus peruenisse, pii te accusat nh; hu HAEC ex pistribus stitisti bras,&beneficijs, quae ex Tici 14 annorum maturitate publice, priuatimquecbuenire soLAVDlgus lent , perstringenda est duximus ut eo magis unus EX VARII quis' ad Senectutis expectationem, atq; eam, qua de AUCTO cet dignitate excipiendam , vehementius accendatur. Ri sod quidem etsi suis sufficere, ad illius commoda, ornamenta patefacienda censeamus visum tamen fuit, ad maiorem consili a nobis suscepti comprobationem,&vt Bonum Senectutis manifestum magis reddatur; in calce huius commentari aliquas diuinae scripturae, ac sanctorum auctoritates , tum insigniorum aliquot Rerum publicarum exempla , ac denique nonnullas sapientum virorum sententias, in Senectutis laudem ad ij-cere ut quanto eadem in honore , ac existimatione apud Demn, homines, qui recte sentiunt, semper habita fuerit , uniuersis clarum , ac tesstatum clinquatur.
. ex mole PRIMO consentaneum erit videres, quid Lijs 1it Deus pie aeternus, iapientissimus , qui propter IN, HONO fit a bonitatem talio modo decipere propter REM SENE infinitam sapientiam o , nulla ratione decipi potest, CTVTIS. de Senectute sentia , quique de ipsis Senibus pro
Hoc Danielis Prophetae verba declarant, dum ait, ipsum nacti eum immortalem sempiternum Se a Dari. e. r. ni figuram assumpsisse Alpiciebam inquit donee Throni positi=nt, orantiquus dierum sedit eu mentum eius candidum quasi nix capilli apstis eius , quasi Li-na munda. Inde cum summam illius Senis maiestatem
277쪽
ostenctere vellet, subdit: Thmyus eius a n e ignis, rotae eius ignis accen ius; Itium que V , num auegradiebaior a facie eios millia mimum instrabant ei, decies millies centena milia siseebant ei.
Ex quibus verbis constat, ad declarandam aliqua ex parte diuina maiestatis amplitudinem , nullam aliam aptiorem, quam Senis figuram quod maxime en ctutem commendat in celsissimo illo throno inuentam fuisse. Qitam uis enim alias etiam in veteri testamento dicatur Deus apparui isse ibi tamen, aut nulla est figurae mentio, aut non ita apparuisse legitur, ut suae maiestatis speciem una ex parte hominibus vellet
Praeterea in Apocalyps Gi oculos conuertimus ad mi rabiles illas visiones, quas Diuus Ioannes vidit profecto, mysterio minime vacare comperiemus, quod viginti quatuor illi Seniores pro&imi Deo sederint, cum reliqui omnes in conspectu eius starent . ait cnim ' Et a cis αα in circuitu sedis sedilia viginti quatuor, se super Thronos
viginti que tuor Seniores sedentes, circumamicti vesimentis albis P, in capit bus eorum coronae aureae Amplius etiam cum mentio fit iudicij; Isaias ait : Dominus ad iudicium Ua. e. r. veniet cum Senrbus populi ui. Et alibi : Cum regnaveri e ID.ci Dominus exercituum in monte Sion, b in Hierusalem, o incon pectu Senum ouorum fiserit glorificatus S EO accedamus iam ad leges quas idem Dominus suo populo praescripsit Manimaduertamus, qua ii Senes faciat, 'uid de ipsis praecipiat. Primum,vix unquam mentio ulla est de rebus magni ponderis, in quibus non interueniant Senes. Nam ut i omittam Moysem,& Aaron, quos cum admodun ν essent grandes natu delegit Deus, suique populi duces ,ra principe voluit esse certe quo tempore lex la-
278쪽
ta fuit in monte Synai, licet ipse Deus populum ad eundem montem non solum ascendere, verum etiam accedere prohiberet, tantumque illi terrorem in ij ceret, Vt vix quisquam etiam longe consistere auderet tamen idem ipse, qui reliquos arcebat , septuaginta homines, non adolescentes , aut existentes in aetate virili, sed Se q- aes, tanquam digniores, cum Moyse ascendere iussit': Ascende inquit ad Dominuo tu, ct Aaron , Nadab, Abiu,se septuaginta Senes ex Israel. Et paulo post Ascenderuntq; Mol es Aaron, Nadab, ct Abiu, o septuaginta de Senioribus Israel. Pr aeterea cum idem Moyses dissicile eundem populum in officio continere posset, apud Deum , de Onere quod ferebat, grauissimae conquereretur Non possum rum. e. i. ait Moyses h solus ustinere omnem huncpo dum quia grauis es mihi Sane Deus non delegit alios qui Moysi auXilio essent, praeter Senes Congrega mihi ait Deus 2 septuaginta viros de Senioribis Israel, quos in nost, quod Senes populi sint, ac magiri; Hrees eos ad ostium tabernaculi foederis, faciesque ibisare tecum , ut descendam, G loquar tibi, se auferam despiritu tuo, tradamque eis, o sustententrecum ontu populi, is non tu solus graueris. Et paulo post:
Venit igitur Moyses, narraust populo verba Domini, Congregans septuaginta viros de Senibus serae , quos stare fecit circa taberna Hum4 descenditque Dominus per nubem, auferens de piritu, qui erat in e, et dansseptuaginta Iris.
Item a principio, cum Deus Moysi apparuit, deditq;ilii negocium educendi populinani Aegypto; statim iussit rem deferri ad Senes, tanquam ad eos,qui reliquis sa. pientia, auctoritate praestabant: Vade inquit
congrega Seniores Ora , o dices ad eos . Et paulo post Ingredierisque tu, se Seniores serae ad Eegem Aee)peti, ' dices
ad eum: Dominus Deus Hebraeorum o auri nos.
279쪽
His exemplis , ut alia multa omittamus, populus Israel a Deo, es Prophetis edoctus , mirum est, quanto in honore Senes semper habuerit, cum illis primas in rebus grauioribus detulerit. Nam Senes magna ex parte erant Consiliari, item Senatores , Iudices , sedebantque prope portas Vrbium, Momnes controuersias,
libro Ruth Mex Hieremia in Threnis: ubi varias calamitates populi deplorans, hanc consuetudinem attingit his Thr.n.s. dicens: Senes defecerunt de portis.
IT A ut omnia paucis complectamur Senes
semper fere primo loco numerabantur in illo populo, erant velut proceres, ciuitatum principes quod innumerabilibus propemodum exemplis perspicitur; quale illud est Iethro Sacerdotis Madian. Cum enim ipse socer esset Moysis , venissetque ad generum , ut illi gratularetur Moyses , ut assiceret honore cerum, illum ut par erat summo cum splendore, ac dignitate eXciperet non alios quam Senes accersivit, qui simul accumberent in conuiui . Venerunt inquit S e ri,Lit.
Aaron, ct omnes Seniores Israel, ut comederent panem cum
eo coram Deo. Hoc idem patet aperte ex verbis illis, quae Saul Rex protulit ad Samuelem . cum enim S muel Dei sententiam Saul nunciasset , aperteque dixisset pro eo, quod abie si sermonem Domini, abiecit te Dominus ne sis ex Et paulo post Non reuertar tecum, quia proiecisti sermonem Domini , ct proieci re Dominus, ne sis ex super serae : Ipse Rex Saul iarnens , ne sibi statim Regnum eriperetur Peccaui aiused nunc honora me coram Senioribus uuis mei, ct coram Israel, e reuertere mecum. Vt igitur saltem Regnum,
quoad viueret, possideret ac si hoc penderet a Senior,
280쪽
bus , rogauit Samuelam, ut sibi apud ipsos Senes honorem exhiberet.
- ib. a. Notum est illud, quod de Rege Roboam legitur ; V I Q qui cum negocium populi, prius ad Senes, deinde ad adolescentes detulistet & tandem sententiam adolescentium probasset, grauia multa passus est; magnamque illius florentissimi Regni partem insipienter amisit, ea nominatim de causa, quod a Seniorum consilio discessisset. Atque haec satis in praesenti sint , ad veterem Hebraicae gubernationis consuetudinem significandam quae hi Seniorum auctoritate, ut plurimum pende-bb.6. ap. . at V . Vnde tam frequenter, veteri testamento
ἐς m nominatos legimus Seniores populi , Seniores Ci- In conrord uitatis, Seniores Iudaeorum, Seniores terrae, simissNIO Ras VNC alia quaedam sacrae scripturae loca prose- IN SACRI remus , quae tanquam leges a Deo ipso, aut eius Pro-LITI RIs phetis latae,ostendunt,quanto voluerit in honore apud Populum Seniores haberi. Ac in primis in Leuitico
Dio 'criptum legumus' Coram cano capite consurge si honora AEANTu R. per ρNam Senis. Et apud Isaiam': Longaeuus, honorabilis Ue eu caput. Quae verba ostendunt, Senes haberi tanquam capita popul . Et apud Danielem oci Ia 'μως ' 9 tibi Deus dedit honorem Senectutis. Et in Ecclesiastico caribus.m d. Vbisunt Senes , non multum loquaris.
v quibus verbis colligimus, plus Senibus a Deo tri- cv- butum fuisse,quam alijs potentibus viris . Nam cum de εὶ us ijs dictum fuisset Non honores vultum potentio tamet- ι .ic .i, si hos ipso Vulgu colere 4 venerari soleat Deus tamen illos non magni aestimari iubet. Sed Senes quidem yulta omnibus vehementer obseruari quamobrem