장음표시 사용
181쪽
corpore non habet aliam extensionem et ergo si sunt infinJtat entIta. tes actu physice, occupant ver δ physicδ infinitam extensionem secundiim longitudinem , seu infinitas partes longitudinis et sed haec extensio secundam longitudinem finitu e , seu pertransi. t ut successuὲ seeundam longitudinem , ut constat : Ergo ea multitudo . quam dicis acta physicὶ infinitam, finitur, atque is cessi vh pertransitur secundum illam rationem . seeundlim quam est infinita . si semel concedatur esse infinitam quoad divisibilitaten . Igitur de hae infinitudine quoad divisibilitatem physicam est quaestio. Ad refellendum illam dicimus, quod ex illa sequeretur insi-nitudo quoad extensionem ς quandoquidem entitates componenistes lineas non compenetrantur, sed sunt unae extra alias , ct quidem seeundlim longitudinem , climque non detur infinitudo qum ad extensionem longitudinis, quia haee finitur. & pertransitur suoeessive, inde resilit argumentum contra infinitudinem quoad divisibilitatem. Unde negatur prima illa propositio responsionis . Climenim ex naturali repugnantia compenetrationis illarum partiunia extensio respondeat divisibilitati. seu distinctioni illarum , s noi est possibilis physiea divisibilitas in entitates realiter identificatas, si tempore parvo finitur illa extensio , ita posset Angelux, vel Deus solvere totam divisibilitatem lineae, quamvis nequiremus nos ob desectum artis. atque instrumentorum . 88. Respondebis tertiti. Esto quod ambae lineae pertranseantur thecessive; at transeuntur infinitis punctis, seu particulis , seu instantibus temporis. Nam sieue omne Continuum quantum constat infinitis particulis, ita quodvis temporis spatium potest divinitus subdividi. & subdividi, de subdividi in infinita minuta . Non est autem absurdum , quod unum Infinitum adaequetur per aliud Infinitum. Contra, quoniam de spatio ipso temporis , quod ab sumitur in ducendo lineam atramenti supra lineam papyraceam fit argumentum idem . Nil, quod successivὶ pertransitur. ac finitur quoad durationem, est verὲ, ae physich loquendo , quidquid sit delansu. ac speculatione mathematica Infinitum quoad durationem. At spatium temporis, quod absolvitur in super inducendo unania Iineam alteri, successivὶ pertransitur, ae finitur quoad durationem:
ut constat. quippe momenta componentia hoc spatium temporis neque compenetrantur temporaliter, neque inter se relinquunt vacuitates temporales: Ergo hoc spatium temporis non est physeε . aemulative infinitum quoad durationem : Ergo non constat m . mentis Diuitiam by Cooste
182쪽
mentis actu physice inlinitis sibi invicem succedentibus , ct componentibus durationem : Ergo si Deus illud divideret, ut verὲ mente dividit cognoscendo intuiti vh distinfitionem omnium momento. rum componentium hoc spatium temporis,detegeret illud momen istum . imo illa momenta quae non constant particulis realiter distindiis . ct consequenter quae non possent amplius subdividi tem-- poraliter. Haec modb sufficiant ad formandum rationabilem ideam indivisibilitatis physicae punctorum componentium continuum aquantitativum, & corporeum. & intensionis qualitatum , ct etiam temporale: in qua re graves Doctores expendere solent multa , sed clim aliqui eorum negent possibilitatem infiniti Cathegorematici, mirum est , quod tam alacres admittant passim in quavis minima sestuca, in quovis capillo, in quavis gutta aquae infinitas acta physich entitates realiter distinctas.
Ontra hanc sententiam docentem, Continuum non componi ex partibus in infinitum diὐisibili. bus physice; sed ex punctis actu physiee finitis. quamvis nobis pro hoc statu innumerabilibus, leprorsus imperceptibilibus per sensum, tria Cardinalia argumenta, ex quibus alia nascuntur obiici solent. Primum sumitur ex peisnetratione partium continui, si illae serent indi visibiles physicδ . Secundam , ex impossibilitate explicandi motus Ioeales veloces maximὲ circulares. Tertium, ex quibusdam principiis mathematicis. Sed haec omnia retorquentur in Adversarios . Etenim puncta uni tira partium componentium Continuum, vel sunt in infinitum divisibilia physice : vel sunt indivisibilia λ Si primum, estres prorsus mira. & quae videtur dici ad tuendum positum , videlicet , quod in minima sestuca non solum dentur infinities infinitaeentitates distinctae . quae sint partes et siquidem dantur per vos infinitae particulae . & quaevis est in infinitum divisibilis redifice i Verum etiam infinities infinitae uniones t siquidem dantur infinita puncta unitiva, & quodvis esset in infinitum divisibile-. Si secundum et ergo jam conceditis punctum physieὸ indivisibile uni-V a tivum
183쪽
t ivlim partium Continui. In hoc ergo puncto indivisibili urgentur argumenta ista compenetrationis . & motus localis , ct reliqua. 9o. Objicies ergo primb. Quaecumque se tangunt secundum se totas compenetrantur ; sed qliaeeumque indivisibilia, quae se tangunt , tangunt se secundlim se tota: quia cum partes non habe an . est necessarium . quod vel non tangant se , vel si se tangunt, se tangant seciuadiim se tota r Ergo quaecumque indivisibilia, quae se
tangunt, compenetrantur. Sed partes componentes Con 'inuum
sunt indi visibiles juxta nos , & deinde se tangunt respective , quia pars A. v. g. est immediat δ unita parti B., & hoc parti C. Ergo Partes componentes Continuum compenetrantur : Quod satis apparet esse salsum ς Et confirmatur ex vetusto illo proverbio: In. dis bile addito in Misibili non facit majur. Ergo si linea constat indidi sibilibus additis supra alia indivisibilia, linea non habebit maiorem extensionem , seu non erit major . quam unum punctum .
Ad objectione φ distinguo majorem; quaecumque disisibilia , quae
se tangulit secundia in se tota , compenetrant tu; concedo: quia ,
ut manus dextra secundum omnes, ct singulias sui partes tangat immediate omnes , & sugulas partes sinistrae , non susticit, quod sit in loco huic immediato; nam sic una tant lim superficies tanget immediatε alterilis manus superficiem. Quae eumque indivisibilia, quae se tangunt secundlim se tota , compenetrantur nego majorem ς Aliter Angelus, ct anima rationalis non possent esse in loco physic ἡ immediato corpori A. quin penetraretur cum illo. & eo sequenter quin esset in eodem loco illius. Ratio negandi est. 9 i. Quoniam nil. ad quod stissicit, quod , v. g. sint in locis ita immediatis , ut inter haec nil prorsus mediet, arguit A ,& N. compenetrari; nam hoc essentialiter importat, quod illa sint in eodem penitus loco; Esse autem in loci. prorsus immedia in iis, certe non est . illa esse in eodem penitus loco , quamvis etiam puncta ipsa loei sint indivisibili a ; quandoquidem non est identa, . esse in se indivisibilia. & non esse realiter distincta, ct successiva ς sed ut duo indivisibilia se tantant secnndiim se tota , lassicit, quod totum unum qnodque sit in locis ita immediatis, ut nil prorsus mediet inter utrumque . Nam in hac hypothesi tangent se, S cxim non habeant partes illas, non tangent se seeundum partem , aut partes: sed secundum se tota: Ergo quod duo indivisibilia tangant se se. cundum se tota, non arguit, illa compenetrari, id est esse in eodem penitus loco, elim lassiciat illa esse in locis distinctis. Et concesia Diqiti eo by Corale
184쪽
eessa minore obiectionis, nego consequentiam: Explicatur. Esto quod Deus constituat in foro longam seriem Angelorum . vel Animarum separatarum, unam immediatissimὰ post aliam . Tune Angeli. &Animae lic)t alias penetrabiles , utpote spiritus ; at certe non essent in eodem penitus spatio loci, sed in diversis * Et tamen Angelus A. secundiim se totum tangeret, s non quidem tactu corporeo, & quantitativo, elim sit purus Spiritus; sed tactu localis immediationis , Angilum H secundlim se totum , quia ambo Angeli,sicut anahae animae sunt entitati vh indivisibiles; Unde si tangunt se , idest , si sunt sibi immediati, sunt sibi immediati non secundum partes, sed secundlim se totos: Ergo stat, quod duo indivisibilia non
compenetrantur, etiamsi tangant se secunddin se tota tactu immediationis localis et ergo ex eo , quod puncta continui, & puncta ipsa loci se tangant secundlim se tota , non sequitur, utraque respecti vh compenetrari; ut instat Hurta do. Quod enim Angeli, R Animae sint incapaces tactu corporeo, cujus capacia sunt puncta componentia Continuum, est quaedam veritas non veniens ad
9a. Ad confirmationem distinguo axioma. Non facit maius sensibiliter , quo ad nos; concedor quia ut sensu percipiamus ali. quod corpus, aliquam durationem temporis, aliquam intensionem caloris. & similia, oportet, quod milliones, & milliones habeat punctorum indivisibilium, unde non sufficit, quod unum indi ui. sibile addatur alteri. Non facit majus realiter coram Deo ς nego antecedens, ct consequentiam , ubi jam est sermo de multis indivisibilibus . Etenim indivisibile additum alteri indivisibili facit duo. R duo major numerus est, quam unum, & durare per duo instantia est maior duratio, quam per unicum in stan S, & occupa. re duo puncta spatii magis est . quam oecupare unicum . & habere duos indi visibiles gradus Sanctitatis magis est , quam habere uni. eum : Ergo indivisibile additum indivisibili multi sariam facit m a.
gis coram Deo a parte rei; eodemque exemplo Animarum, &Angelorum, qui sunt substantiae indivisibiles constat. Siquidem major numerus est viginti Angelorum, quina duorum. Itemis exemplo Maris 4 quoniam gutta addita guttae non facit Mare ς at illud faciunt myriades myriadum guttarum . Quia Guttis conssit
93. Instabis. Duo indivisibilia nequeunt tangere secundisi se tota tertium aliud secundam se totum, & secundum eam dem
185쪽
penitus enti tatem , quintili duo compenetrentur. At indivisibile A., & indivisibile C. immediatδ tangunt indivisibile N. secund limse totum. & secundili in eandem entitatem , & secundlim idem latus quia elim B sit prorsus indivisibile. non habet in se entitates, seu latera diversa ; alioquin esset divisibile . & constaret partibus distinEtis: Ergo indivisibile A . &C. quae medium habent
indiὐisibile B, inter se penetrantur. Negatur major propter exemplum . & rationem paulti ante datam . In dicta namque serie Angelorum sibi immediatissime succedentium quoad locum Angelus A. &C. seeundlim se totos tangerent tactu non quidem corporeo . sed localis immediationis Angelum B. seeundi m se totum, quia omnes sunt substantiae penitus indivisibiles physich. idest non habentes compositionem integralem . quidquid sit de aliis compositionibus. Et tamen quamvis sint penetrabiles, in eo casu non forent actu penetrati, cum non ponantur in eodem loco: sed in lo. eis diversis, lic t immediatissimis: Ergo stat, quod indivisibile punctum quantitatis ct C. tangant secundlim se tota indivi. sibile N. secundlim se totum , ct tamen quod non compenetren tur. Ratio est . Nulla puncta, quae sunt in locis simpliciter coram Deo distinctis competaetrantur, nisi Deus illis det multiplicem praesentiam. Do ratione quippe compenetraticinis est, quod res compenetratae sint in eodem penitus loco. At quamquam illa duo puncta : imo ct alia duo, unum dextrorsum . & alterum sinis strorsum . & alia duo, unum sursum .& alterum deorsum , t quae omnia adverbia intellige non ut significantia distincta latera intrinseca in pu ucto indivisibili. quia jam vides implicationem in terminis; sed extrinseca dumtaxat, sieut in dicta serie Angelorum ,
sive Animarum rationalium , nempe in ordine ad divelsas plagas mundi. quamquam, inquam, haec omnia secundlim se tota, utinpote indivisibilia tangant punctum B . nihilominus sunt in locis simplieiter coram Deo distinctis:quoniam sunt in punctis loci sibi invicem physich immediatis, sicut
Angeli praedicti; & nil potest esse sibi physieὶ immedia tumet
186쪽
s . 'Micies a. Si Continuum componeretur ex punctis physicε
finitis .ae indivisibilibus ς sequeretur, unu ni corpus nouposse velocilis moveri , quam aliud , v. g. Aquilam non em veloineiorem Testudine . primam stellam Arietis non moveri velocilis, quam Hominem ascendentem per montem . Probo . Vel Testudo in singulis indivisibilibus momentis temporis aequitit unum indi. visibile punctum loci vel non Z Si primum e ergo movetur aeque velociter,ac Aquila; quoniὶ hujus etiam partes anteriores nequeunt aequirere in singulis momentis, nisi unum indi visibile punctum loci; nam si aequirerent simul duo . vel tria puncta loci, essent simul in duobus , aut tribus locis adaequatis, sindivisibile namque punctum loci est locus adaequatus unius indivisibilis partis corporis in quod est naturaliter impossibile . Si secundum ; ergo motus Testudinis non est continuus, sed interruptus per morulas, ita ut quiescat, & moveatur postea : & rursus quiescat, ct iterum moveatur&e. Sed hoe est contra suppositionem , quia loquimur de Testudine indesinenter, ae sine ulla interruptio e se movente. Hoc negamus; quia nec Testudo, nee fulmen, nec ipse stellae Equatoris omnium mobilium hactenus notarum velocissimae moventur continub, indefinenter, ac sine ulla prorsus quietis, &morularum interruptione.
9s. Itaque negamus sequelam obiectionis, quae eodem modo potest fieri contra indivisibilia unitiva partium corporum, quae
moventur; nam etiam illae uniones indivisibiles moventur; ergo vel in singulis momentis acquirunt novum locum; vel non .& sit argumentum idem. Ad dilemma concedimus secundum membrum. & consequentiam ex eo et sed negamus . id esse contra suppositibnem. Explicatur. Motus eorporeus omnium velocissimus.
non quidem absolutὶ, ae inspecta Dei potentia; sed in specie de .
terminata motus naturalis tjuxta illa, quae diximus inter disputandum Creaturam omnium maximam in est ille , in quo singulae indivisibiles partes corporis , quod movetur, aequirunt in singulis instantibus indivisibilibus unum indivisibile punctum loci realis, vel saltem possibilis, qui solet dici imaginarius: ergo omnis motus
corporeus localis, qui non fuerit omnium naturalium velossiimus,
non est talis, ut in singulis indivisibilibus instantibus acquirat corpus Disiligod by Cooste
187쪽
pus unum indivisibile punetum loci ; ergo est talis , ut per multi
instantia , modb plura , modb pauciora , juxta majorem , aut mi onbrem velocitatem motus , quiescat corpus in punctis loci aequi. sitis. At motus Testudinis , imb & sulminis, imb & stellarum AEquatoris non est omnium naturalium velocissimus, ut constat de aliis, nec non videtur cerium de stellis AEquatoris: si quidem post praecisas et . horas , nondum redeunt ad illud punctum sphae--rae, in quo fuerant heri, & haec quotidiana mora , seu retardatio est in causa , ut videantur moveri retrogradae Orientem versiis, ut insta exponam : ergo praedicti motus non sunt tales, ut in singulis . indivisibilibus momentis acquirant nova puncta loci indivisibiles partes illorum corporum : ergo praedicti motus sunt tales , ut per aliqua instantia quiescant illa corpora : ergo non sunt motus conti. nui, ac incessantes; sed interrupti per morulas. Probatur primum antecedens huius discursus. i. Quia clim velocitas iuxta mox dicenda . non sollini sit quid positivum , sed etiam quid negativum , idest carentia tarditatis; omnis motus localis, in quo nulla prorsus est mora, nulla quies. nulla tarditas. non sollim est omnium velocissimus negative , non solum est continuus; sed etiam videtur omnium velocissimus absolutἡ . ac simpliciter, juxta naturam velocitatis , quae stat in eo, quod res movetur sine ulla penitus tarditate . At omnis motus, quo singulae indivisibiles partes corporis acquirunt in singulis instantibus unum indivisibile punctum loci, est motus , in quo nulla prorsus est mora, nulla requies, ut patet: ergo omnis ille est motus omnium naturalium velocissimus, non soli im negati vh; verlim etiam absoluth, ac simpliciter juxta naturam velogitatis. 96. 2. Motus naturalis corporeus Omnium velocissimus naturaliter vel est ille, quo primae anteriores partes eorporis transiliunt de puncto A loci ad punctum D non transeuntes per puncta media B.&C, & sic praeedunt saltantes semper, ac transilientes. Vel est ille . quo primae illae partes in singulis momentis indivisibilibus occupant simul quatuor , aut quinque puncta loci. Vel demum est ille, quo in singulis momentis aequirunt unum indivisi. hi te punctum novum , & sic procedunt sine mora , & quiete acqui rendo in singulis momentis nova puncta loci Non primum, nec . secundum: ergo dicendum est tertium, quod est antecedens illud probandum. Non primum; quia isti saltus in motu locali. quibus corpus quidquid sit de Angelo, ct spiritu alio ob independentiam Dissiligod by Corale
188쪽
tiam voluntatἰs, loco in operando) transeat de loeo in loeum, quin transeat per medium, satis apparent naturaliter impossibiles, atque ad inissi ad tuendum fugam i morulis, quae si displicent ob interiu p. tionem mollis. non miniis debent displicere isti saltus ob inter.
ruptionem seriei loci, per quem movetur corpus. Et insuper habent contra se serὲ eadem argumenta, quae fiunt contra morulas.
Nee prodest paritas agentium naturalium , quae passim producunt in passis distante effectum , quem non producunt in medio ς v. g. Sol indurat lutum , & liquefacit ceram, neutrum causans in aere medio :97. Id namque provenit ex eo, quod elim ambo sint intra sphaeis ram, ad qtiam extenditur a multas Solis , in luto sunt dispositio nes ad duritiem, nimirum magna portio terrae cum aliqua humiditate, qua valde exhausta , restat terra dura; ct in cera sunt dispoinsitiones ad liquesamonem , nempe magna portio univositatis, quae frigore condensata . calore Solis solvitur, quae dispositiones eam non in sint aeri intermedio. mirum non est, quod hic non patiatur a Sole duritiem , aut liquefactionem illam . Caeterlim quae causa naturalis potest non ad libitum, sed rationabiliter assignari, ob quam stellae Arietis non pereurrant seriem, ac lineam totam circuli AEquatoris, sed transiliant a locis in loca, quin transeant per medium Cogitatione quidem transimus Roma Matritum , & Matrito Mexicum . & Mellico Manilam , ct Manila Pechinum . quin cogitatione transeamus per montes. Urbes, Provincias. & Maria intermedia . Tum quia licἡt utamur voce illa transitus, non est verε transitus localis, quem sollim disputamus modb; sed successio temporalis unarum cogitationum ad alias sin quo solo sensu utemur ad finem disputationis ultimae hoc eodem exemplo, ad isvigandum sasperitatem in transitu instantaneo Angelorum, S corporum hea
torum δ Caelo ad Terram sicut quando in indivisibili Anim αprilis cogitamus vim nutritivam, postea vim sensitivam , postea vim discursivam , ubi non datur nisi transitus temporalis , S su cessio cogitationum , quarum series. & tenor non est continuus, ut constat experientia , sed discretus; series autem . ct tenor loci .
Per quem moventur corpora naturaliter , est continuus . Tum
quia ex Romam cogitando transmus ad cogitandum Madritum' V. g. quin cogitemus loca intermedia, quia excitatur species M driti, non autem excitantur species realiter prorsus distinctae locorum intermediorum , Sc quae species non formant unam seriem ν
189쪽
aut tenorem contialium cum speciebus Romae , ct MadritI. Hoeautem quomodb subser inire potest ad servandum saltus istos in eorpore. quod per continuum spatium locale movetur 98. Non ergo dicendum est illiid primum de saltibus ; neque Deundum de replicationibus ejusdem punm indivisibilis eorporis in multis punctis indivisibilis loci , quae indivisibilia puncta eorpo. tis ideireb vocari solent iustara . quia elim physiee, ae formaliter sint indivisibilia, die uatur divisibilia virtualiter , eb qu bd oecu pent spatium divisibile . Non cohaeret hoe cum bona Philosophia r quemadmodum enim duas quantitates penetrati stat formaliter immediate in eo. quod sint in eodem penitus loco; & quia est naturaliter impossibilis penetratio duarum quantitatum non dico duorum corporum utcumque ς nam haea si habeant eamdem numero quantitatem , naturaliter compenetrantur , ut contingit materiae
primae , ac formae materiali j ideo est naturaliter impossibile tempe. ramentum, dispositio, seu quod vis aliud naturale , cui naturaliter debeatur, quod duae quantitates sint in eodem puncto loci : ita unum punctum indivisibile corporis hi locati, seu esse in duplici loco respectu sui ipsius , stat formaliter, immediate in eo, quod simul in eodem indivisibili instanti sit in dupli et pii iacto indi .isibili loci: at hi locatio est naturaliter impossibilis, ut modb supponimus tergo est naturaliter impossibile temperamentum . dispositio . qualitas , combinatio causarum naturalium , ac aliud simile, cui sit conis naturaliter debitum, quod idem punctum indi visibile corporis sit simul in eodem instanti in duplici, aut triplici puncto spatii: ergo dicendum videtur juxta rectam rationem , quod velocitas motus non consistat in eo , quod partes indivisibiles corporis acuuirant in singulis instantibus duo. tria, quatuor puncta indivisibilia loei: ergo redeundum videtur ad primum illud antecedens suprascriptum, videlicet, motum localem corporeum omnium velocissimum naturaliter consistere in eo, quod singulae partes indivisibiles corporis, quod movetur, acquirant in singulis instantibus sine mora, sine quiete, sine ulla interruptione unum punctum indivisibile loci realis , vel imaginarii, sive possibilis &c. ergo quicumque motus localis . quantumcumque velocissi inus appareat. & mentem nostram directam praetervolans ; si tamen non sit ver) coram Deo omnium motuum naturalium velocissimus non est talis, ut corpus per illum aequirat in singulis instantibus novum punctum loci. 99. Ergo quantumcumque velocissimus appareat, latendum
190쪽
est juxta mentem , ac rationem rcflexam . quod per aliquot inlian. tia indivisibilia nunc plura . nunc pauciora juAta majorem . aut minorem velocitatem , quiescat illud corpus. Atqui motus Hominis , Caballi, Navis. Fluminis, Planetarum non sunt omnium naturalium velocissimi, im h ct sorsan nec motus Stellarum AEqu toris ; quandoquidem omnes sunt naturales, S uni excedunt velocitate alteros : ergo quantumcumque nobis velocissimi appareant . & mentem nostr am directam praetergredientes, utpotς pendentem a tarditate nostrorum sensuum , fatendum videtur juXta
rationem reflexam, quod fulmen, Planetae . & Stellae ipsae non aequirunt in singulis instantibus indivisibili hus nova puncta spatii . sed quod per multa , S multa instantia nobis impercepti-hilia per nostros hebetes sensus naturaliter quiescant, ct morentur in punctis spatii acquisitis. ioo. Neque hoc est recurrere modo vitioso ad occultas qualita. tes et quoniam lichi nec sensibus , nec ratione directa. idest immedia id emanante ex sensibus, percipiamus dictas morulas, satis prudenter percipimus illas ratione reflexa iam data, scilicet motum localem inter omnes naturales velocissimum non posse esse alium , nisi illum , quo in singulis instantibus sine ulla morula . & quiete acquirunt partes indivisibiles corporis novum indivisibile pun.ctum spatii. Hinc fit, quod illud corpus movetur velocilis, quod pauciores patitur morulas in suo motu , ct illud movetur tardilis. quod plures habet morulas ; unde velocitas est conceptus partim
positivus , utpote dicens motum , ct partim negativus, utpote dicens carentiam morularum. Tarditas autem , idest carentia motus velocis est conceptus positivus, dicens motum , ct plures quietes , seu morulas : nam cum velocitas constituatur per illarum carentias , ct carentia carentiae si quid positivum , inde sit, qu id tarditas magis importet quid positivum , quam negativum, quiq- quid sit de sonitu verborum .
lol. Λ4 Ultifariam insurgunt aliqui contra has morulas . Prua mb . Cur non percipiuntur oculis, quando cernimus corpus velocissime moveri et squid ira irr mane saxum v. g. ex alto praecipitatum , clim tardilis inccra parabiliter moveatur, quam
Sol ; deberet per plura quiescere insantia in medio aere. S per uni X a cum