장음표시 사용
101쪽
recurrere in ahaeum suu ij per ostium Mari contiguum, nisi donec illam attingat aquarum fluuij altitudinem 'quae summae altitudini. Maris coaequetur. Ponamus ergo ut rem hanc de recuri Fluuiorum explanem, qua parte fluuius in Mare ingreditur, Mare ultra
summam superfidiem fluuihici alto aestu posse assurgere 4 pedit. . bus. La.ι Qv Itaque suuiosum aquae , quoniam post singula Italica milia. M sista liaria duobus pedibus iunt altiores post milhare duodecimum I. . 'μ' ad aequa Dunt altitudinem summi aestus marini, neque poterit mare emuere in alueum suu ij apertum nisi usque ad militare undecimum completum iuuere enim non potest, si non sua ad locum humiliorem nisi a ventis in quibus hic abstrahimus , quando de lorum aestuum motu disierimus Limpellantur. Quoniam autem suppono mare eleuari et q. pedibus intra lex hora. Tuxu. consequens est, ut mare . dum per in Italica ascendit contra suuium,sns ulis med ij. horis conficiat unum Italicum. R singulis horis, duo; posito quod aequabiliter per spatia aequalia temporis,.spatia ae tu lia altitudinis ussequatur etsi sciam re ipsa ob ripas aliaque alitercuenire sed ab irregularitate purgare opo ite quaestionem, ut a clarioribus ad obi curiora cum libuerit, procedatur. - .. Os Per duo ergo milliaria ultima S altissima aluei mare at Mis,agis lapsum est hola non amplius quam unica reliquis autem horis des cende Datur in are. In '' ergo spatio dilorum milliariorum intra, diem bis undecim horis durat Gesuxus refluxus autem bis itidem
M. ε quam Vna dumtaxat hora. Per duo autem milliaria penultima mare al-
I lapsum est per duas homi una enim hora supelandi fuerant quatuor pede penultimi milliaris in altera hora quatuor pedis itimi. Durauit ergo in illo penultimo milliari asiluxu per duas horas de fluxus autem horis decem. Similiter in antepenultimo parii illiariorum durauerit si luxus tribus horis de nuxus autem horis nouem ct sic consequenter de quarto dc quinto.& sexto pari milliariorum addendo nam horam ad tempus asiluxus, ct demendo nam a tempore refluxus. 2O3 Quando autem dixi mare singulis horis aquam si uvij ad 4. pedes eleuare, id non ta intelligo. u.. si solum mare illas aquas in . . vehat; nam ct fluuius descendens suas confert aquas, quae si fuerint valde cos rosae, lentissimus eritas Buxus maris.
102쪽
DE ASTU MARI 8 uerio etiam conuenit Mati Mediterrane , in quo asiluxu ex Atlan sera. u. --tico tanto erunt breuiores AE eo minus alti. quo a preto longius disce itur versus influxum fluviorum. Duar, ea
Vnde oriatur irregularitas multorum si iuum in Damys littoribus Agaris , ubi non sunt ostia suuio-
xo . X plicui inaequalem moram altitudinem aestuum in ost ijs 'is stas uuiorum. Sed quia historia aestuum eandem inaequalitatem in vati j locis obseruat , ubi tamen si uult se non exoneranda L. Pisde his etiam disserendum est. Ex istimo ergo diuersitatem multum in is a rict iam oriri ex aestuum concursu sicut in suu ijs sit ex occursu fluuij&Maris. Et non dubito quin illa Atlantici maris parte, quae Atricam delerens excurrit in Boream , Varietate niagna contingant,ac plures quam nautae obseruarint. Eo 8. Primo loco animaduerte caute legendos esse authores qu,
altitudinem aestus aestimant ex longitudine recessus maris Pana πώ a mae enim recedit mare ad duo milliaria; ad regiones exicanas dis, in quibusdam littoribus tam procul recedit e vi effugiat aspectum stantis in littore eo loco , quo prius steterant aquae. Scio etiam in ' - ..
quibusdam locis si quis tugientem aestum per arenam inambulans Astis,in insequatur magno id tentare periculo submersionis mox cnim ubi. aestus incipiet remeare si aestum modicus a mari .ventus propcllat, nullo cursu euadet insequentes undas intumescentis Oceani Dico itaque ex his omnibus nihil certi statui posse de altitudines stus in illis ipsis locis possunt quippe haec omnia fieri ex planitie nimia littoris nihil aut parum inclinata si enim planities littoris tanta sit, ut per duorum triumque milliariorum versus mare excursionem, nullus sit descensus, nisi unius alteriusve pedis subito unius alteri uiaque decumani fluctus accursu omne littus per milliaria impletur in subinde rursus descendente suctu deseritus quidem , semper tamet, cum periculo maximo ibi deprehensi, ne simul abripiatur in altum.
103쪽
86 Ap v DE cIMvM SE TI M v M. Mama. Oct. Obseruanda ergo sunt, pro altitudinis examine exstantiati ua exa promotoria maenia speculae rupes aliaque perpendiculariter erecta, V I .. v autem eruamus causas occurrentium alterationum ct mutatio-dinti num in nostro oceano Atlantico Boreali obserua in eum consuere M. isis duos principales accessus unum qui ex Philippinis veniens cir-untici si cuiuit Chinam , Tartariam ac Asiae LEuropae totum latus septem-zz a trionales, alterum qui venit a littore Americano iunc , quando
affluxis Luna post transitum supra mare Indicum deserit collectas aquas Americam transgressura cillum , quando post transitum supra mare De anu. In Pacificum , incipit culminare supra insulas Philippinas per omne, mare dispersas quae Insulae alterni ponunt obicem aquis. Ex quo .niabo is sequitur non minus post Philippinas Mare indicum demissius esse.
humiliari , quam post Fretum Magallanicum sit Mare Pacificum trobique enim prohibentur aquae cum Luna libere progredi. Aiatiues PO. Huc accedunt ali particulares fistus, quorum unus ex ea-
gaias. dem Asia subpolari veniens ' in Angliam impingens , ad illam di- . . I. uiditur S partim se immittit in angustias Angliam inter Galliam,
partim Angliam circuit,in huic Angliam circumeunti vero simile est occurrere alium Estum venientem ex latere suppolari Americae. si illac Mari via sit aperta.
2I I. Ex nis omnibus ergo inter se collatis, maliarum Insulam 2 in rum is intercurrentium fluviorum occursibus , necesse est oriri M. am uxuum, defluxuum di Tormitatem, plane eodem iure lege &, L .f.. i. neczsitate, qualem ostendi in alveo fluuiorum. Si enim quod vero- ob iis, simile est duorum a s Buxuum sibi occurrentium alter altero copio- siores aduehat undas alter quoque alterum citius retroaget, lannuxum refluxumue alterabit. articulares autem singulorum locorum varietates necessarias dissicillimum est assignared exponere earum causas , nisi singulorum locorum accuratissima inspiciatur Chorographia, cum Inuitarum. Promontoriorum ostiorum Ire. torum ritu si enim in fluui, id eueniati in Danubio ad Viennam atque alibi manifestum est ut ab occurrentibus in alveo rupibus wInsulis cursus diuidatur in duo triaue brachia . quorum alia alijsrnis Ma sunt latiora magis minusue impetuosa, quae deinde concurrentia: M. inuicem perturbant ac eleuant, mutuumque Cursum nonnunquam Gallis νον invertunt ac transversm agunt quanto magis ista euenient in Mari ' si 'Im udi nonri intum simul nuunt sed lape sibi occurrunt ex opposito
ιι. Γ, vix dubito nain oppositus ille occursus eueniat inter Angliam Sc
104쪽
DE asTV MARI DGalliamin inter Scotiam , Orcades Insulas&assandiam , ut ideo fortassis alti duo aestus ex Boread Austro ad Angliam concurrentes ebulliant ad extraordinariam sublimitatem quemadmodum 8c fluuiorum aquae si in immotum saxum impingant, ad ipsum saxum assurgunt rotabili altitudine supra aequor reliquarum aquarum 4 in familiari exemplo si duo vasa aquae plena in inuicem contrarijs et Buxibus per humum cssundas, undae fluentes in mutuo occursu eleuantur sublimi US. r. Praeterea accidit aestuum diuersitas ex itinere anfractuolo di, aquarum si enim aestus ex Septemtrione veniens partim circumeat Angliam occidentalem partim insinuet se ad littus Gallicum du- IGbium non est quin fieri possit ut in Occidentalem Angliam nondum aduenerint aquae, quando incipiunt ad Galliam refluere in Austrum; Sc forsan ibi fit occursus terseminus ex Austro ex Boreain ex circuitione Angliae quae omnia sicut ratio suggerit fieri de facto posse, ita num simul concurrant nec ne dissici est judicare nisi quis tanquam aquila despiciat uniuersa d intueatur rerum R. impedimentorum statum uno velut obtutu Σr3. Iam vero etiam ad occurrentia in mariin circa littus vada eis, d. variatur accessus, recessus aquarum Si enim 'uemadmodum ante portum Dunkerkanum in Gandria contingito vadum occurrat quod transire oporteat, multum temporis asiluxuum elahi ne is, ομνια al. cesse erit antequam vadum ab aquis superetur si vero vadum circumdatum sit aut stringatur angusto canali, eo casu sub initium assuentium aquarum tarda erunt incrementa transvadum deinde vero cooperim quis vado toto alueod celerrime affluent aquae. Mimplebunt portum. Vnde quisquis haec, plura ciusmodi maris Sumptomata Quis partibus admiratur, diligenter circumspiciat non tantum ad anfractus canalis, sed ad vadorum situm, d considerationem circumducat etiam per situm ad multa milliaria distantium Insularum. 114. lam de Euripo ut aliquid dicam, constat ex hactenus di t. ---ctis necessarium esse accessiis, recessus varie interrumpi ubi mul mukε κtae occurrunt Insulae Consule mappam accuratam maris Egei ad , et . Hellespontum , adiectis Insulas, d Euripum illum famosum Ari is istoteli cum Eubatae Insulae adiacentem Vbi in primis videbis Pontum Euxinum mare maius vocant Itali ab ortu in occasum exporrectum , ideoque non dubito. aliquo aestuum proprio si ido.
105쪽
natum; proprio , inqdam Ἀ non aduentitio ex Atlantico ex Gri-' altar. Item non dubito quin aquae qualis qualis in Ponto a Luna Congregatus cumulus 'ud Propontidem a Luna desertus scut de Freto Magallanico dixi partim conetur cum Luna progredi in geum mare , partim relabatur retrorsum in Pontum Euxinum δε quin ad figeam Insulam aquae Propontidem transgressa , ct aliae. quae ex Grabattario Freto aduoluuntur inter Insulas aegerambulent miris insexibus , quos etiam augent nuxus incurrentium in Pontum fluviorum in sicut Mare passim bis de die recurrit, ct Euripi nonnulli ter quaterue , ita fieri potest, ut propter varias ambages septies ibi aquae asiluantac res uant. Neque mirum videri debet Euriporum cursus latuisse eos, qui uniuersales Maris cursus & recursus non habuerunt perspectos , neque eorum veram originem causam, quam hoc tractatu aliquo modo conatus sum assignare.
CApVT, DECIM VM OCTAVUM. De alijs quibusdam peculiaribi motibi Maris.
1ix Onstat in terrae motibus Italiae per Mediterraneum & alibi
a Maνι es nauigantes motum Terrae percepille in ipso mari. Constat
ii urana -- etiam in mari subinde a fundo oriri tempestatem suctuum . omnis cessante vento Mab imo mare turbari is quidem hanc tempestatem esse maxime tormidolosam atque haec videntur sustragari illis. qui dicunt fistus maris fieri ebullitione de quibus quaedam in prioribus disputaui praesertim Capite septimo ct octavo. et i 6 Verum inanes sunt consequentiae si ordo ei Tectuum tam stabilium Mindies stato tempore recurrentium , ex his extraordinari jsi inordinatis a fundo turbationibus deducantur. Non nego posse fundamenta maris saxea praesertim, non minus concuti quams; dum terrarum; eleuari quoque dehiscere δε eleuatione De pienti ex- ω amsi citari fluctus tormidandos dehiscendo autem absorberi posse cum. IA . S suctibus naues Eleuatione fundi enim ea itantur fluctuationes si-ι-- sim ne ventis, quemadmodum sub finem Cap. q. n. I 8o in vase lato itia; is S p xulo MX fieri fluctus agitatione 'inclinatione vasis non mag- 'o ψ . . na, praς enim si quemadmodum fit in teriae motu, iam huc iam illuc.
106쪽
DE RS MARI 89 fiat inclinatio quod adeo verum est , ut nisi constaret terram esse sphaericam possit per inclinationem plani HoriZontis in quo quiescerent maria aestus etsi non omnes facile explicari. Concipiatur enim vas AB in situ HoriΣontali non prorsus aquae plenum idemq; in situ
in situ DF. inclinatione in alterum litus permutata. His sane alternis inclinationibus apparet quidam luxus, refluxusi denudatio alterna ac impletio littorum 8c quod summe mirantur aliqui posse heri in Oceano quomodo in alia huius vasis parte sint alti aestus xin alia minus alti si enim superficies aquae vasis sit G H. cuius medium'. profunditas medi sita, animaduerte profunditatem perpendicularemum in omni situ propemodum manere eandem sui potius in I auuam ad vasis latera prorsus nunquam altius abcendere, eci ad utrasque partes I hinc quidem fieri ascensus inde descensus eo altiores qud remotius abluerint aquae ab I medio nihilominus per locum I. semper aquam si vered refluere, adeo ut rota motae in
I. collocata possit ab eunted redeunte aqua circumuerit. xi mi itaque in mole totius Maris fieret, quod in paruo Sche Imstriis in male exhibent iam dicta vasa: , si uniuersus Mari substratus HoriZon alternis sex horis lente eleuaretur ac deprimeretur, per O dum cuiusdam librationis obtineremus quidem fluxumo refluxu λι-M- non tamen illoc in quibus explicandis potissimus est labori, simul - taneos oppositorum e diametro Marium plenos 'stus. Ceterum non dubitarem me posse in parua machinula ex hoc principio exhibere integrae alicuius Prouinciae aut Regioni Portus , cum luis exaltationibus&depressionibus aquarum ad stata tempora reciprocantibus in ad circum ambulantis Lunae motus accomodi S. Ioculorum potius oblectationi quam dist suum firmitati esset seruiendum
V18. De vorticibus ingentibus sub Polo Boreali a quibusdam iam
107쪽
ibritalis, Geographis eo loco annotatis ' semper aquas absorbentibus nun- tuet ab quam revomentibus, nescio quid debeam dicereri nisi videri rem ' sabulosam . confictam ab ijsdem qui narrarunt sub Polo voces hu-nvanas hieme congelari & cum Estatis accessu solui. Certe rationi contrarium est, ut temper ibi ablorbeantur aquae . sicut in vorticibus Danubij deberet enim alicubi tanta aquarum dehiscentium copia ei Tundi denuo sicut Danubius fideliter obseruat, qui etiam naues M merces absorptas in Austria , effundit in Hungaria. Atqui nulli biterrarum talis marium ex terris eruptio animaduersa est a nautis. Et tamen necessarium est ut erumpant denuo nisi enim refundantur , pridem aut maria fuissent xliausta, aut subterraneae cauernae repleta: qui S. pupi sint I9. Si vero alternis Est ubus ex illis subpolaribus vorticibus te-- ' μη dirent aquae . probabilitatem res obtineret, essetque indicium non leves, nonio siue Asiam siue Americam Septemtrionalem circumnauigari dicerem enim mare ad Philippinas exaestuans .
montes aqueos a Luna praetereunte desertos inuento canali subterraneo e siluere ex Polo Boreali in Mare Atlanticum ad Mare Atlanticum plenum effluere rursus per vortices subpolares in Mare Chinense. Sed fabulos illi narratores perpetuam narrant absorbitio
rtiae tibis, a. O. Iam ad fistus occultos ab Oriente in occasum in Borearet usin in meridiem Cap. et relatos quod attinet, nescio quantum haec Hismo storia te mereatur si diuersos motus velit ab illis, quos fundamentales posui Capite undeci mo & decimo- septimo. Si enim nuit male ex Borea in Austrum. ex ortu in occasum , ut illi aiunt si quoque tam sit continuus aestus ille Orientalis, ut vento Occidentali iante nihilominus non prosciant naues non video profecto quorsum deueniant aquae ab Ortud a Borea ad Americae intricae littora aduectae di silaile enim est crederes, assuere undique aquasi 1. iis sis. Ad Zonam torridam, ibi non tumescere perpetinaci experiunturbulata ad autem omnes eo mari alternis fluerein renuere. Ergo ille suxus oc-mis cultus non stat cum rectae rationis discursu. ΣΣo. Quod autem historiae narrent lautae, difficilem essena
Liae . . uigationem ex America in Indias ct Hispanias , propter occurrent quum in tes utrobiq; cursus aquprum Fereor ne aliam habeat causam quam
occurrentem cursum occultum scio enim aut imperitos aut infeli- ces nautas, cum nauigaturi ex exico aut Hispani js in Indias praepropere
108쪽
propere in sexissent cursum , ad praeter nauigandum Caput Bonae Spei diu& frustra luctatos fuisse cum ingenti aquarum aestu quem
necesse est eo loco aduenientem experiri quotiesar Luna ex Indico Mari aduoluuntur aquae ad littus Amcricanum simul atque enim aquae ab ortu aduectar ex Indico mari accedunt ad Caput pol ibi se in Atlantico dilatant ex angust ijs o occurrunt nauigantibus in Indias magnis cumulis magnaque vehementia suctuum : ideoque prudentes nautae ad ipsum potius propemodum circulum Poli An tarctici nauigando accedunt quam ut in illas luctas se coni jciant. nimis cito cursum innectendo. Specta mappasi attente considera, neque Lunam neque ullum Zodiaci punctum unquam culminare Capiti Spei sed mari Atlantices ergo ad Acanticum trahitur a Luna cumulus aquarumd a Capite Spei auocatur. Hinc ille violentus occursus Maris Indias petentibus tam inopportunus Lege dicenda num. 298.22 I. Ouod vero ad exicanas Insulas Hispaniolam siue Do '
minicam AE ad Cubam potentissimi turbulentissimi ab Oriente 'aestus accedant facit situs littoris Africani, in quod ab Austro S a ionum sCapite Bonae Spei occurrentes aquae impingunt, ad saxea littora illisae diriguntur recto cursu in exicanas Regiones . magnasque e loci exercent eluviones, ut non dubitem , quin intra paucos annos illac mare Atlanticum irrupturum sit in mare Pacificum Raperturum latum Fretum Magallanico vastius is quin Natura ipsa factura sit naui eationis compendium omnibus praesertir Hispanis ex Europa in Iaponiamin Chinas omnemque Indiam prole via , .H-cturis , omisso tot naufragijs infami Capite Bona Spei ct plurimis M. R alijs periculosissimis circuitionibus, grauissimis sumptibus. Sed - quid eluuiones fluuiorum4 Maris possint M luid ex nis immutationis factum sit aut futurum auguremur in Estu Fus marinis, antequam huic discursui finem imponam, sequentibus Capitibus inqui
222. Nauigationem ex America in Hispanias forsitan raritas D. Q fis Ventorum conuenientium potius iniicit moras nauigantibus quam 'et' occurrens Septemtrionalis cursus. Nam Molim pona in Belgium austis is eadem de causa diui ilior est nauigatio . quam ex Belgio Ohmpo Bor amnam. Scio enim septem diebus P nilippum II Hispanias tenuisse,&alios diebus 9. aut io redeuntes autem passim . aut 6 impendere hebdomadas. Cumque rei nauticae peritos causam interro-M assem,
109쪽
gassem responderunt Olimpona, alio primum vento ex portu egrediendum essh, Z alio deinceps nauigandum De Belgio autem flante Borea- Euro posse de nauigari Lappellere ad Hispanias , neque ullam mutationem venti expectanciam. Facilius tamen admiserim Septemtrionales circum Asiamin Europam luxus in Hispanias Lque magno impetu ferri quam usque in Americam ct ad Brasilos .ra Veis, *3. Haec autem omnia sic a me dicta sint, sicut disserere licet. ---- de j . quae non sunt manifestari dicit autem Aristoteles i. I. Me- : ι .z teoror . se putare tune Iusscientes rationes is demo rationes esse alsam . . tia lata de istis, quae non junt manifesta, siseUumfuerit, ea ita feri posse.
An autem de pruposita quaestione obscurissima aestuum attulerim ea quae ita fieri possint, ut explicui id erit benevoli lectoris iudicare Antequam tamen ab hac tabula manum amoveam , restat V explicem, fuerit ne ab initio creati orbis, xcpngregatarum in Vnum locum aquarum, is talisque Maris motus , qualem modo experimur Quod ut ordine exequar videndum est primo loco quid possint Fluviorum, Marium Eluuiones
CAPUT DECIMUM NONUM. Mn blectatis causis naturatibus necessarium sit Temram perire diluuio λ
ῆ--M N ipso quaestionis limine sentio pugnam cluctam quasi ig- β η norem ipsa quae Christiano Philosopho maxime claradier- .- specta esse oportuerat, Prophetica eloquia aut certe quasi dissimu-lisin. m. lem orbem hunc terrarum caelos fiamma, igne conflagratorio que interituros neque meminerim Noemitici faederis in caelestis Iridis conspectu a Deo cum humano genere sanciti, promissaeque omnis a Diluui inundatione securitatis mon erunt ultra aquae , vij ad Genes'. Melendam niuersiam carnem, nequaquam vitrs interficietur omnis caro aquis diluui, neque erit deinceps diluuium di pans terram de ne ulla retro dies deris huius promissique memoria elaberetur , non comportantur in cumulum lapides , non eriguntur pyramides non in-icribuntur obelisci aut portae, sed victoriae sublimitumus arcus eleua
110쪽
tur; nam Fando nubes aquam minantur, subito adest monitor caelestis tris in securitatis nostrae firmamentum . in cataractarum Caeli obicem perpetuum denique inpactae pacis memoriale. 223. Non assentior etiam aurologia vanitati eorum, qui nescio Nis; likumquam uellarum s nodum in Noemitico Horoscopo legunt Diluuij ψ--m
Vniuersutis satum qua olim pou Pythagoricas reuolutiones reditu net
ra in idem aquarum chaos abitura sint omnia. Nec enim quia stet A fu indis. larum indicationes nouerat astrorum peritissimus Noe , ideo dilu uium effugit fabricatus nataturam arcam sed quia audierat de im- minente poenali diluuio premonentem stellarum Dominum. 226. Non igitur vereor orituros siderum occursus sed appendo /Vaticinium meum ad natura illius quae modo est ordinem , ad im brium, quamuis agris saluberrimorum, leges ad fluviorum Seior oris obis..rentium statuta ad Oceani inuiolabilia iura ad Solis denique . qui , sublunaria nostra cum compare Luna, suo calore regitin modera zia iutur, constantesin vivificos motus . mores. Et aio horum omnium t Terrarum orbi imminere nouum diluuium , nulla humana arte prohibendum , praeueniendum tamen ab eo ignium Cataclismo, quem diei aeternitatis prodromum spemque metumque inter prae
22 . Nodum necessitatis huius paucis exhibebo. Nunquam, a pluuia nostrae in montes ingros decidunt quin quando in torren ρ μν Terea te defluunt agros verrant climum vehant limus autem a torren T 'tibus prouectus in sumina . quamuis multus in horum aluei,d cponii tum multus nihilominus iensim prouehitur in mare cum ergo a M πιι Undique ex omnibus Oceani littoribus numina influant in Mare ira in cum suminum aquis multum quoque undique terrestris eluuionis& colluuiei abit ad oceani alueum Sol vero quando suis radijs
Oceano incumbens ex eo vapores educit contagionem terream Clutosam dimittit totasque educitium sit nas aquas ad nubium regionem quae iterum depluentes in tellurem . eam non desinunt cluere , atque ita sordidatae a terrae luto rursum per torrentes ossuuios promouentur ad Mare ut inde rursus purae educantur, iterumque pluant, iterumque inficiantur. Atque ita perpetuo naturae
circuitu sordesin lutum abducitur ex montibus, agris in Mare, nec e Mari tamen per nubes remeant ad montes Dagros Nectae itur est Maris fundum ab innuentibus terrae glebis Sc arenis attolliensim & terras sensim abradi ac deprimici colles humiliari ac eleuari Mare M 3 Sicut