장음표시 사용
81쪽
CAP. IV. DE COMPOSICIONE HOMINIS.
corp0ris Sed quia vita nune Sumitur pro duracionec Orpori viventis, nune pro actu vitali elicito, et nunc pro qui ditato viventis, de Philosoplius modificans actum, qui est genus anime ad substanei qui dii atem, dicit, quod anima est eius primus quid ita enim pro- supponitur ad duracionem et actum elicitum. Undo ' de anima γ' Non, inquit Aristoteles, modo more
oportet querere, Si unum est an una et corpuS, Sicut i istolle solit
neque ceram et eius Durum lt dicere, quod te ut ne no sepa-
10 tu artificialibus figura cere non est nisi essene iam requirinia ceream figurari, et sic in naturalibus anima non est rοο Dom
nisi essene iam a ganteam naturaliter ammari Unde non requiritur aliquod ligamentum, ligans animam eum corpore, sicut requireretur, si anima esset res,1 que p0sset per se Sistere. Et ista est plana sentencia Aristotelis ot 0mmentatoris sui ' mothaphisicorum ultimo. Non' inquit eommentator, est
I Derro es, L foerrois Coi lubensis in Aristoteli . . . -- 1 per duraci 0nem Pr. 2. actu om. . . o sic A. 8 querendum Si Pr, convenire P. et on B C. 9. ceramom. A, eius m. Is P, cera, figuras, cera figura Pr. 10. artibus P. figura est cere e correet all. m. figurari ita in naturalibus r. post naturalibus . . nisi esseticiam organicain C. l 1 12. anima naturaliter m. 15. plane P.
82쪽
disserenuia inter eo inposicionem anime et corporis et
non accidit questio in composicione figure eum cupi 0, opportebit, quod non accidat questio in Om
po siet One anime cum corpore. Anima enim habet 5 se ad 0rpus, sicut figura ad stuprum, et albo do ad superficiem: omnia enim sunt persecciones et serme subiecti et anima eum corp0re sunt unum, sicut
mentarii Venet. 1552, ol. VIII fol. 106 recto col. l. mo.
Et quidam dixerunt com) οθitionem etc. id e8tet quidam dixerunt, muod ista omninnicatio est conFo8itio animae cum corpore, et quod liqumentum, per quod si compositio est vita . . . Quidam enim opin tantur quod anitas istius copulationis erit per 3tam concyreyationem .... animae cum corpore et quidam opinabantur, quod At per li/yamentum et quidam per compositionem animae et corporis com sitione sanitatis, non compositione cori uptionis. Deinde dicit et etiam erit cu- pDum ete , id est et non At dis reucia inter compositionem animae cum corpore, et compo itionem cupri cum tribus an 'ulis, scilicet, quod dicere cuprum Mens tres an Iulos, est, sicut dicere cor u animatum, et sicut dicere supersciem album. Et intendit, quod sermo de omHibu quaestionibu8 8 unu/: et sicut non accidit eis quαestio in compositione Murae eum cupro, Fortebit ut non accidα eis quaestio in compositione animae cum corpore anima enim ita e habet ad corpus, sicut Mur ad cuprum et albedo ad upersciem omnia enim sunt perfectiones et formae subiecti. Deinde dicit, et causa in hoc est', id est, et causa deceptionis eorum eat, quia ponunt idem, quando est in potencia, et quando est in actu esse diversum, et in rei veritate est num illud. Illud enim, quod fuit in potentia, e, in actu, et non uni hic duo diversa. Deinde dicit, et At sicut letum est et L, id est et anima cum corpore urit senum, Sicut dicimu , quod rima materia et forma uni num. Deinde dicit Eryo non habent ete , id , et cum nim non est, nisi esse eius, quod est in potentia animatum escte, animatum in actu, tunc eritu eius de potentia in actu non habet causam, nisi motorem irahentem ipsum de potentia in actum.1. . et inter composicionem . . in composicione m.
P. M opportebit m Α, cupro ita non aegideret C r. aeeideret B P. ideo pro questio B et omnies P.
83쪽
CAP. IV. D COMPOSICIONE II OMINIS
57 dicimus, quod prima materia et forma sunt unum, cum anima non sit nisi essen cia eius, quod est inpotencia animatum Sse esse animatum in aetu. Ecce plana senteneia Aristotelis et ommentatoris sui de 5 quiditate anime eadem sentencio supradicte. Aliter enim anima non esset univoce forma cum aliis, quedo potencia materie dueuntur. Et ignoranei huius methaphisice de anima sui Wyeiis sopitiora ν
. 48' sompnians, quod anima, i et Specialiter humana, It oparato homre 3, que Dierit a corpor soparari. Talos autem 'i' ' ΑΥ formas num probare poterit formas autem materiales redietas, que sunt qui ditates substanei corporee est faeile naturalem convincere, specialiter, si 15 in errore loyce non eontendat. Ex istis plane sequitur, qu0d quelibet par quaΠ Tlius vores part
titativa viva in homine ab et propriam animam, et wti oui , tim
20 ditates Patet sic quolibet talis pars quantitativa b, 'i' 'est aliquid, quod non est alia pars, et per Onsequens in Xistendo aliquid, ad quod habet pr0priam quid itatem; et eum omnis quid ita viventis corporis sit anima, ut patet superius, sequitur conclusio. Et 25 patet in universali senteneia de multitudine animarum in homine, ne valet die ere, quod anima hominis sit anima cuiuslibet partis talis, eum quiditat0s talium distingwuntur ille sunt animo.
1. diei mus cum materia prima eum forma P, prima M. P. 2 uisi esse en quod B esse eis Pr. 3 alterufa esse om BC esse nnimatum m. r. 4. plane B P. 7. educitur B P Pr. 12. 13. naturales A. 13. sint P. 14. naturali B P. 15. errorem P. contendant P. 16. videtur M o sequituri P. 17. una BPPr. 19. quantitativarum m. P Pr. 21. anima Pr pars m. Mi Pr. 22. inexistens P. 22. ali ad om. B C 'Pr. 23. uniontis P Pr 24. 25. Ut pato C. sermone pro sentencia r. 25. 26. formarum animarum A. 26 animarum in corpore in homine B P.
84쪽
quitur, qu id sortite, a quibus Suut id, quod sunt,
p0tente Sic agere, sint persecutore quana Ornia materialis, On- anima. R.di , ,hi Et ultra e distini ei OD anime declarata superius,
orni has iis equitur, quod quelibet tulis Orana Sit annua non
mors, evor para nitri Secuussulti animam hominis Vel virtute ni eius
it is live must quoue unque membrum Vivit Ormaliter, quia partes
liuiusmodi quantitative habent vitam propriam et 10Ρr0priam uiditatem, et io est anima. mino, cuiuo innis insorinaei aecidentis presuli ponit forma in substane talem vel qui ditate in quam ipsa consequitur, patet, quod virtus talis presupponit animani, cuin prius pol te esseneiam esse aliquid, nutequam sit 5 aeuidentaliter aliquale Non ergo est eviden uia natu
maris, partes Vermiuin incisoruin et si de ceteris vegetabilibus, habent antinas, qui pari viden et a vulmaiori partes quantitative hominis Nam quid itas 20 vel forina utrinseca talis partis est principium activum totus vitalis persecutoris, quam est forma unius vel altorius vegetabilis proci si de stipite ergo cum a naturali operae ione eonvine itur quid ita s0rme X Secundo Phisi eorum, quare non concederetur pars eo quantitativa hominis propria anima animari γΤhou h libro Sed ulterius notandum, quod, licet in quolibet
in acti man, lola lineis Iut quotlibet Irime, ainen cuiuslibet ii ominis
otio foui, St tantu in una anima, que de Oteneia materie est
educta. X u patet, qu0d multum differt 0ritiam 30
85쪽
esse animam tu homine, et esse animam hominis vel hunianam Prima pars patet e superius declaratis, et secunda pars ex hoe est evidens, quod tantii in Stuna uiditas unius substaneio omnis anima est qui-5ditus er o tantum est una anima unius Substancto; hi eb is more
et tercia pars patet e hoc, quod proporeionaliter, iners ut materia est in commiXeione vel c0mpleXione perseeei0r, est forme perseecioris capacior et materia
liter ausandior. Sed corpus humanum est plus 10 reductum ad temperamentum, quam corpus aliud Sublunare ergo multo perseecius suffiei formam superadditam principiare. Si ergo materia terrenaseeneium atque reptilium causa precipue passive disposieionem substane talem vel inuiditatem sub - 15 stanete, multo eviden eius orpus hominis si causabit; et cum non sit possibile, qu0d tu dans formam materiali essene te deficiat sue capacitati, cum forma sit quid ita materialis nature, equitur, quod cuius libet hominis c0rpus habet an iniam de suis intrinse eis
Et isto videtur mihi plano sensu commentatoris Metaphisice commento ultimo, ubi dieit Averrost quoi ed
22. Ineri es loco comm. l. 4 s.): Deinde dicit non quasi s.4,''smarata, ide*t Neque esse illius formae simplicis est ita, q/ιod in actu sit, aliud a rebus particularibus, quarum At forma, ita quod res particularis, et forma eius uni duo diuersa. Et hoc intendebat, cum dicit eparata. Deinde dicit ropter hane dist euitateni et id est et innuit quaestionem si aedictum dicentem, quomodo est homo unus, et e t compositu eae animα et co Pore, que urit existenti in actu. Omnis enim, qui ponit quod anima et coimu sunt duo diversa, coultius ei dicere, quid sit causa io euti Mimae cum corfore. Qui autem dicit . . . non sunt apud ipsum duo diceres nee accidit ei quaestio haec. De reliquis f. up PD. O lin. 6.1. in homine m. . esse animam in iomino et esse ni- main hominis P. humana m . . patet Om. P. . perfeceio capacior Is C. . causa timor sis r. 10. redactum P. 11 forcius A. 13. preci se passive Ι'r. 15. hominis Sic m. A.
86쪽
60 JOHANNIS Wi m. CAP. V. Foratia corporis non est ita in actu, ut sit aliud a re particulari, cuius est forma, ita, quod res particularis et eius sorma sint duo diversa undo quip0nit, quod anima et corpus sunt duo diversa contingit ei dicere, que sit causa ligamenti anime cumic0rp0re. Qui autem dicit, quod anima est perseecio corp0ris, et qu0d 0rpus non existit sine anima, non sunt apud eum duo diversa, nec aecidit ei sol. 49'questio bee. Et sequitur: Causa autem discrepa-cionis hominum in ista materia est, quia p0nunt 10 idem, quando est in actu, et quando est in potencia, esse diversum, et tamen in re veritate est uniani Illud enim, quod fuit in poteneia, est in actu, et non sunt e duo diversa. '
isi in bella ridem essene taliter cum subiecto.
Item pro porcionaliter ut activum prinei pium est per-
potenui vel actus, quem efficit, attenditur penes perseeei0nem esse eius, quem sufficit per se producere. Ille enim est finis, gracia euius ordinatur 90tencia et finis 5 imp 0nit necessitatem, mensurans talia ex 2' hi sicorum. Et in in Methaphisi eorum dieitur ani-26. Cf. Aristot nat ause. II. 3 sed Puri . II 6 sq.)27. Iu Arist. Metaph. talis ententia non invenitur; non αι horreus autem δε eis, quα Wielis ureni eat, verba Aristotelis de anim gener. II. 1 TQ ὁ ζωιον τα ἐν τεDσιουργεῖ a. sicut aliquid . . ponunt P. anima si diversa P, duo m. A . . quando C. 9. iee m. r. Etiam P. 9. 10. discepcionis C. 10. qui C m. Qic Pr. 13. tamen pro enim B. 17. substanei P. 19. per se B P. 20. erfectissimum vel sublunaro A. 21. animalia m. D. 25. Illa Pr graci C. ordinatur po iste et P. 26. necessitato mom. 27. hanc om Bir.
87쪽
mal perseetum, cum sibi simile potest producere, ut animal est si porsectum in media tale, et non in
altera extremarum. Unde ' de anima commendat Philosophus virtutem generativam ultra nuginen-5 tativam eo, quod generatiun diutius consorvat spe-oiem pro lueondo novum individuum animalis; augmen lativa vero solum conservat individuum iam productum. Ex istis videtur, cum bruta minus por-
foeta suffieiunt ultra in animata sibi similia in natura 10 producere, multo magis homo, quocunque bruto perseeutor sed hec sonat sentencia phil0sophie et catholica, que texit genealoyias hominum secundum esse eius et ordino generative poten cie, que aliter superflua laret in homine Sod cum generativa ter-15 minatur ad formam, que est complementum et quid ita generati, sequitur, quod vis generativa hominis suffiei ad hec se extendere, sicut en oratiun
παρασκευάζει νεργεῖ Ῥιο-τpργὶθεν τροφῆς oi δυναται pia cit. 1. vel Bae P. . extremorum P. . nimal augmentacio . . iis . . simile R. 10. quicumque . 11. sana Π P. 12 et scriptura canonica r. texeritis.
88쪽
Sed 0nstat, quod passiva ministracio materi non .h.. rguit )0tenciam generandi, cum tune terra maxime , - ignstret ub8t Acin Sublunares, nec sola pro lueolo Uyr' quauialiva, quia elementa ut besti suffieiunt etam
εἰ onosis li, 5 formam Substaneialem producere, quod est ex-5feccius, quam alterius forme necidentalis pro dueeio. Non ergo terminatur extensio generative potenet in homine ad formam accidentalem solumm0do, quia tunc indubie perfectissima eius operaei deficereta generativa in bruto, cum omnis substanei sit 10 persecutor accidente. Et si intelligitur scriptura ad litteram, quando dieitur Gen. 12', quod Abraham tulit Saray, Loth se animas, quas seeerant in Aram,ot ierunt in terram Chanaan. Sicut enim homo facit maiorialem esseneiam animari, si faei animam, 15 cum sit idem. Aliter enim nullum brutum facit animam, ne agens reatum formam aliquam. Non ergo op0rtet timere sophistieam, quando Abraham et Loth fecerunt animas, stetit seriptura diei ad litteram. 20Τhri uisiis. Item vis augmentativa suffiei in homine pro dueero
due tho sopiti Ormam carnIS et Sic de formis ultimis cuiuscumque
ratis powsi torme SubStan inleS, ut patet e dictis, sunt anime.
form os ih hirgo Vt augmentativa hominis suffiei produeere 25
mano no animum Sed Vi generativa hominis nutritiva per-
tativa ad inius partem inuantitativam ergo vis
12. Gen. 12 5.1 quod om. r. per assumere pro materie P. . ministrandi pro onerandi Pr. 4. clam m. r. 5. . persec- eius ali eius forme accidentalis productive . . persone generative . 12 quod om B C, quod Pr. 18. quin D, P. 19. scriptura in A. 24. sunt animo m. Mi Pr. 25. su siet homines animas Pr 26. vis in P hominis in B P.
89쪽
CAP. IV. D COMPOSICIONE HOMINIS. 63generativa hominis sufficit formam ocius producere. Aliter enim non foret homo univoce, sed summe equivoce generatus, cum prOXimum per Se generan Snon conveniret eum generato eiam in genere, euin solum deus dat serinam hominis. Et certum est, quod solum illud generat animatum, quod eius animam producit, eum elementa et quotlibet animata suffieiunt dispositive transmutare subiectum secundum formas aesti dentales, ut forma, qua generatum per-10fieitur in specio, consequatur; et tamen illa non ibi generant animal e hoc quod non dant speeis eum complementum, nec conveniunt in specie eum producto. Solum enim est talis generaei equivoea X7 methaphisice ymo, si consideremus qui ditatem 15 formo et acetonom virtutis informative in semine, videbimus, quod sicut virtus informativa ominissaei illam sesso vivum, si generat in ipsa vitam vel animam, eum sit idom. Quid ita enim esseneto corpore est eius substancialis forma et anima, si 20 natura ipsa vixerit. Et patet, quod n0 est intelligendum, forma, qua o ius not
substaneia materiatis est forinnuter illud, quo is Si form os ino
separatus ut deus, vel alia et intelle ilVR ppro stivon diroetly
. o prante per se copulavit eum subiecto, Sed agen Spr0Ximum consimilis speciei cum genito facit mix-
14 Arist. Metaph. VI in edd. ntiquis VII 8 7 et sed Puris II 546, 27 sq.
90쪽
turam parcium, et per eonsequens totum esse illud, quod est, et per c0nsequens uidi datem Deus tamen est principale agens utrobique, sicut et Oncurrunt corpora celestia et quicunque spiritus iungendo. Sed acci talis multum est equivoca. obisieiuniis Contra istud instatur triplieiter Primo, quod
pari, o part somnis homo habet infinitas animas, formas vel quid i-
separate s0ul, lates. Nam quot sunt forme incit omino, et specialiter
insui o number si sint partes sue vel partes parcium, tot 0rmas habet, quia easdem in numero sed quotlibet sunt 10 huiusmodi animo vel qui ditates in homine, ergo Omnes huiusmodi animas homo habet; et eum hic non sit solum istas animas homo habet, o hona habet ista animas, sequitur, quod homo habet quotlibet
AtiAisor Pro Si Suppono, quod sit limitaei do formisi iniicio ih Substancialibus, que sunt qui ditates substaneio se
koui hi 6 huiuSmodi dicat elacionem ad illud, cuius est qui- 'tiro ἡ ditas; et tereto suppon antiquam l0ycani, quod '
implicatur relaeionem esse inter ea, que prim significant; ut, si iste est pater tuus, vel habeas istum patrent, tunc ipsius paternitas ad te est relaeto Et 2 , hine significante dicunt sophiste, qu0 canis, qui est pater alterius est tuus, quia de possessione tua; et tamen n0 est pater tuus eo, quod tunc esses eius filius, et sic, 0 caput est tuum, et tamen non
2 Verumtamen deus B CPPr. 3 ubique P. . . correspondenter pro concurrunt i Pr quandoque libri. 6. Videtur primo quod Pir videtur quod B C. . unus pro omnis P, habeat C. . et om P. 10. quia oni A. 11. ergo animas om. B. 13.14. et homo habet om C, habebit C locus suspectus.18. vel Pro quod C. 19. notacionem A. 22. amrniativa Om. P. 23 implicatur om. A. esse om. CPPr. 24 sit C. pater tuus - te est m. r. 28. non e pro esses r.