장음표시 사용
131쪽
significare initio coeperit, se nostris malis remessium aD laturum; ac saepius eadem repetita pollicitatione per Patres,& Prophetas, tandem uoi venit plenitudo temporis , miserit filium situm qui factus est ci ex semine Da uid secundum carnem; Verbum inquam Diumum carnem factum, redemptorem humani generis, propiti torem pro peccatis nostris, qui hominem ab exilio in caelestem patriamper crucis lignum & mortem suis humeris reportaret,sicq; Euagelizare auditoribus Iesum , hoe est eius ortum ex Virgine, Vitam, praedicationem , miracula,institui leges, consilia, passionem,mortem, resurrectionem,reliquumq;eius triumphum. Descendere ad declaranda Ecclesiae primordia, propagationem per Apostolos,& alios,Obua pro Christo certamina, r portatas victorias, ingressiim hominis in Ecclesiam, Min adoptionem filiorum Dei per Baptismum, per rei qua Sacramenta progressum ac demum, doctrinam fidei ad salutcm necessariam,vniuersamq; Christiana disciplinam,clare,& explicate tradere. Hanc sequebantuIantiqui, Patres in catechigadis hominibus, qui adulti ad fidem accederent. Sic scribit S. Augustinus, qui huius ipsius institutionis prςclarum paradigma proponit. Id Cfactitasse Barlaam in pulcherrimo illo catechismo quo Iosaphat regium adolescentem Christiana doctrina informat, auctor est S. Damascenus. Hoc ipsum cum eiusdem generis hominibus par est etiam hoc tempore fieri, & re ipsa sit in utraq; India & Iaponia a nostris. Catechistis. Mius, plenum tamcn & dilucidum ad iudiorum homi-
132쪽
num ac pueroriun captum accommodatum. Hoc qui utuntur, Doctrinae Christ ianae capita ordine di magna breuitate comprehensa, Catechitini libello ediscenda suis auditoribus primum dant; post,dum eadem memoriter recitant, humanitet attendunt, eos post inter se committunt,ac mutuis interrogationibus &responsionibus concertantes, excitant, laudant diligetes,pr miolis donant,& qtiod caput est, singula ita particulatim declarant 3c sensim, itaq; mansa in aureS ingerunt, Vt c piant semper aliquid, retineant', auditoreS etiam maxime hebetes ac rudes, semperq; sciosis minus ignari domum abeant. Haec actio nobilimma est, quamuis specie vilis. id nunc breuiter explico.
De i Iobilitate CActionis tradendi Chrissanam doctrinam, re de distiscultatibus incidentibus superandis. Cap. XII IL
Octrinam Christi tradere populo non e superiore loco concionatoriim more, sed familiariter &ad magnam utilitarem audietium, ad speciem nullam Doctoris,opuS I a. a.
sine dubio Dei est itum, quia hoc est opus Dei ut in illucredatis, ut ait Dominus; ad sidet autem intelligentia& friustum pertinet haec institutio;tum, quoniam actio est magna: hi unilitatis illius qui Christi amore ad eam se demittit, & multiae charitatis erga proximum, cui ad salutem necessaria est fides in Deum & Dominum nostrum exflicata; nec plerunq; aliam hultisce explicationis occasionem ullam habere solet. Adq; ut nihil dica-
133쪽
inus de Prophetis, qui palam & ubiqi ad Deum eius.
que mandata cognoscenda homineSinuitabant, quiq; scholas etiam institutionis suae aperuerunt multas illis,
1 b. .. in Sacris historijs Helisaei praesertini & Helit tem poribtis lcgimus appellari filios Prophetarum, Christus psal. ,. ipse ad quid se dicit constitutum a patre super Sion molem sanctum eius , nisi ad praedicandum praeceptum Prou. i. Cius,& disciplinam Z cuiuS sun tilla Verba: Usquequo paruuli diligitis infantiam, & stillii ea quae sibi sunt noxia cupiciat, & imprudentes odibunt scientiam, nisi illius
sapientiae Diuinae, quae carnem induta, foris praedicat, in plateis dat uocem tuam, in capite turbarum clamitat. Et quis accuratius plebeculam, ac idiotaS quo sq; conuocauit, crudiuit ubiq; locortim, in templo, in plateis, in portecibus, in Vicis, in priuatis domibus, in monti bus, in agriS,SO planis in littore mariS, in nauiculisῖ quis
. . saepiuSac frequentius, quis maiore demissione, charitate, patientia ita aut aliquando comprimeretur a turbis,
quam Chiistus Dominus factus homo λ dc is pauperes quam charos habuit Z paruulos an poterat maiore comitate & gratia excipe reΘ Tanti m agi stri secuti sunt ue- s.cm. .. stigia Apostoli, quorum unus, hoc itidem reliqui) Lacinquit pociun dedi vobis,non escam, n odum enim po-3. Thes a. teratis. Omnia omnibus factus sum; tanquam si nutrix
foveat filios suos;sine dubio docendo. Concionari Episcoporum est,& quidem proprium & praecipuum munus: simul cathechigare, teste S. Augstino & S. Cynlio Alexandrino, quorum etiam alter librum disciplinae huius a se diligetissime conscriptum inscribit de cathe- . clii Zandis rudibus; alter Institutionem paruulorum edi
134쪽
Ρ R I M V S. . I 23 dit. Catecheses extemporaneas appellat suos libros S. Cyrillus Hierosolymitanus, in quibus explicandiS .sedulbuersabatur. Et extant multorum Patrum Graeco'rutti St Latinorum explicationeS apertae, simplices,nulbio ornatu, magna facilitate, nimirum,ut agnoscas esse
rudium & idiotarum catecheses . Hoc ipsum p stabant olim presbyteri & Diaconi, ut S. Agustinus idem affirmat. Nec ab eo subtraxissent se duo Ecclesiae lumi-
na S. Hieronymus, & S. Gregorius Papa, S. Hieronyrmus sic scribit ad Laetam de seipso. Ipse, si Paulam mise Epist. 1. .riS, & magistrum me,& nutritium spondeo,gestabo humeris, balbutientia senex uerba formabo, multo gloriosior mundi Philosopho, qui non Regem Macedonum, Babylonio periturum veneno, sed ancillam dc sponsam Christi erudiam, regnis caelestibus offerenda. De Sancto autem Papa Gregorio narrat IoanneS Di Lib.,.Viaconus;Scholam cantorum constituit, quae hactenus eis tu; it Idem institutionibus in saneta Romana Ecclesia modulatur,eiq; cum nounullis predijs duo habitacula scilicet alterii stib gradibus Basilicae Beati Petri Apostoli,alteru 'verbsub Lateranensis Patriarchii domibus fabricauit: ubi usq; hodie lectus eius, in quo recubans modulab tur, des agellum ipsitus, quo pueriS minabatur, VCneratione cum authentico Antiphonario reseruatur. Hic ille. Qui & post dixit:eunde omniS aetatis, sexus Cap- μ& csiditionis cohortibus, quae post illu voluntarie ad station CSconfluebant. tanquam ducem militiae caelestis arma spiritualia Verbi Diuini suggerere solituna; quod extra concionem interdum fieri opportuit, propter a
gustias Ecclesiaru, in quibus stationes habebantur. Ita
135쪽
praestitum esse ab alijs posterioribus temporibus,& qui deni grauissimis viris, qualis suit Gerson Cancellarius, multi etiam nostri temporis Episcopi , nobiles viri, dc
matronae, luperfluum est hic commemorare. Religio
nostra professione sollemni dedicat se, suosq; huic munerimulta fere iam est in Italia Vrbs celebris, in quam Episcopi hanc disciplinam non induxerint;quod etiam in oppidis & vicis plerisque quibus paulo diligentiores
Parochi praesunt,fruetitosissinae fieri cernimus. Sed incidui interdum dissicultates, quae usum Actionis huius impediunt, ac fructum minuunt; quas ut superet catechista magnopere illi inuigilandum. Auditores enim nonnunquam partem al1quam Doctrinae humius ediscunt,alias negligunt, nec pergunt, Vt c perant. Hi cogendi ab Episcopis, a parentibus, alliciendi pr cibus,nortationibus, monendi in primis ut intelligant, se, si non absoluant,pene inchoasse frustra,& Doetan Christianae partes ita connexas esse de colligatas,ut minime ab sese distrahi possint. AEdifieium quoddam es.se intelligas Catechesim inquit S. Cyrillus, ac nisi ordine vinculis costringamus structuram, ne quid laxum de hians reperiatur debile fiet aedificium: sed est opere pretium,lapidi lapidem apponi & angulum angulo c5iungi, atq; supernuis abscissis persectas aedes cssicere. Ad eundem modum adferimus tibi tanquam lapides cognitionis, audire oportet de Deo vivente, audire opus est de Christo , audire necesse est de resurrectione, & ilia multa ex ordine diceda;s uel unum ex his non perceperis, etiam si primorum dc secundorum memineris,,uificator quidem bene edificat, tu vero debile ac fl
136쪽
xum habebis aedificium. Haec ille. Sed pergit auditor, at non asscitur; omnia tunc i, se stiquit S. Augustinus, sermone tentanda sunt, quae ad cu
excitandum, & tanquam de latebris emendum possint valere: nam & timor nimius atque impediens declarationem iudicij eius,blanda exhortatione pellendus est,&insinuando fraternam societatem,uerecundia tem-sseranda: & interrogatione quaerendum, utrum inteuigat,& danda fiducia, ut si quid ei contradicendum uia detur,libere proserat. Quaerendum etiam de illo, utruhaec aliquando iam audierit, dc fortassis ea tanquam nota,&peruulgata non moueant,&agendum pro eius respontione, ut aut planius & enodatius loquamur, aut opinionem contrariam resellamuS,aut ea, quae illi nota sunt, non explicemus latius, sed breuiter complu
A tqui no assicitur, quia hebes est auditor S. Augusti remanus. Quod si nimis tardus est,& ab omni tali suauit te absurdus & auersus, misericorditer sufferendus est, breuiterque decursis ceteris, ea que maxime ne si ria sunt, de unitate Cati blica, de tentationibus, de Christiana couersatione propter futurum iudicium lcseribiliter inculcanda sunt, magisque pro illo ad Deum , quam illide Deo multa dicenda . At est fatigatus audiendo. S. Augustinus: Renou Ie Oportet cius animum, dicendo aliquid honesta hila- xM.ritate conditum, & aptum rei, quae agitur, vel Valde mirandum,& stupendum, vel etiam dolendum, atque plangendum,&magis dc ipso, ut propria cura punctu euigilet: quod tamen non offendat eius verecundiamasi'
137쪽
asperitate aliqua, sed potius familiaritate cociliet. Hare S. Augustinus. Et foliassis huiusmocli est: illud quod S.
Cyrillus adsert ad auditorem permovendum: Perseu res ait, etiam si l5go sermone Catecheses producatur: arrha accipis contra aduersariaS potestates, aduersus haereticos, & Iudaeos, & Samaritas,& Ethnicos, multos habes hostes,multa tela accipe ; cum multis hasta concurris, opus est ergo discere quo transfigas. Sed maior illa dissicultas, cum taedet laboris Dochorein, cum qui alias magna animi alacritate humilem hanc& charitatis plenam functionem suscipiebat, nuclentior est,& frigidior, siue diuturnitate,& paruo ut ipse putat fructu, siue alia aliqua telatione ab ossicio hoc Christianissimo fastidio & satietate abalienatus. &huic . malo adfert remedium S. Auriistinus CoGitemus inquit, quid nobis praerogatum sit ab illo, qui denssonstrauit nobis exemplum, ut sequamur vestigia eius. Quantumuis enim differat articulata uox nostra ab intellioe-
liae nostrae uiuacitate longe differentior mortalitas camnis ab aequalitate Dei. Et tamen cum iii eadem otina esset, semetipsum exinanivit, formam serui accipiens, dcc. usque ad mortem crucis. Quam ob Causam, nisi quia factus est insirmis infirmus ut infirmos lucrifaceret λ Audi eius imitatorem alibi etiam dicentem: Siue mente excedimus, Deo, siue sobrij sumus,uobis; Charitas enim Christi compellit nos, iudicantes hoc, quia unus pro omnibus mortuus est. Quomodo enim paratus/essct impendi pro animabus corum, si cum pigeret inclinari ad aurcs eorum Θ Hinc ergo factus est paruuli1S in medio corum, tanquam nutrix foves filios suos . Num
138쪽
Num enim delectat nisi amoi invitet,mutilata & decurtata verba immurmuraret & tamen optant homines habere infantes, quibus id exhibeant. Et sualitus est ma tri, minuta mansa inspuere paruulo filio, quam ipsairi mandere, ac deuorare grandiora. Non ergo recedat de pectore etiam cogitatio gallinae illius, quae languidulis plumis teneros scelus operit,& susurranteS pullos confracta uoce aduocat, cuius blandas alas refugientes siu- perbi, praeda fiunt alitibus:Si enim intellectus delectat in penetralibus syncerissimis, hoc etiam intelligere dea lectet, quomodo charitas quanto ossiciosius descendit in infima tanto robustius recurrit in intima per bonam conscientiam, nihil quaerendo ab eis, ad quos descendit, praetcr corum sempiternam saluaem. . Haec S. A gustinus. IDeniq; res Christo est magnis precibus commenda- da ipsius enim est & cogere plebem, puerosque ad audiendum S: sustentare Doctores, fastidioq; virosque leuare. Extat dulcissimus Hymnus Clementis Alexandrini, qui huius exercitationis sicut & magister eius Origenes, &alij eiusdem Gymnasij alumni, principes fuere in AEgypti Ecclesijs; cuius est hoc initium. Fraenum pullorum indocilium,
Penna volucrum non errantium, Verus clauus infantium, Pastor agnorum regalium,
Pueros congregae tisancte laudandum,
139쪽
i , Christum puerorum Ducem. . . :Ex quibus verbis intelligitur etiam, hunc doctissi multa vimin quod & de Gersone dicitur, ita sese pu iis insinuasse,ac miscuisse docendo,ac si unus ex illis esset. id quod S. Augustinus etiam persuadet, scribit
enim: Si usitata & paruulis congruentia saepe repetere fastidimus, congruamus eiS per statemum,' paternum , matemumq; amorem, & copulatis cordi eorum, etianx nobis fioua videbuntur; tantum enim valet animi coni patientis affectus, ut cum illi assiciuntur nobis loquentibus de nos illis discentibus,habitemus in inuicem; a que ita & illi quae audiunt, quasi loquanturin nobis, Mnos in illis discamus quodammodo quς docemuS. is Haec &plura multo Sanctus Pater. Occasiones exercenda ei. p. a V . . Ccasiones fidei a stionum exercendarum variae sunt,& multiplices; aliis faciles,aliae difficiles,aliae nec es artae,ali. e prope neceζ.sariae, leniq; aliς internae,aliae externς. Ex singulis quomodo exercitationis huius fructus percipi possit, breuiter ostendo. Fac1les appello occaliones, quas non opus sit diu expectare,aut etiam captare labore &industria, quod praesentes iam sint, modo agnoscantur. Id exemplis ostendo. A dtio fidei praecipua est, - utS. Augustinus tradit, &nos explicauimus in tertio fructu primi fidei beneficij, sebiugare animam Deo. Hanc Christianus quisque, certe quisque paulo melior
140쪽
'PRIMUS. I 3Iobiis pissime, modo in id animum vel parum defige-
ret;nempe, quotieS in mentem Venit Deus fide cognitus , quem ut Christianus colit, quoties eius seueritas, misericordia, minae, beneficia, exempla scripta, audita, quoties pungitur Conscientia peccatorum recordatio, ne, quoties timore MortiS,Iudicii, Inferni, Dei ipsius, sea peccato retrahi sentit 1, quoties cogitat de aliquo Christianae religionis ossicio peracto aut peragendo, Cum 'recurrit in animum se Christianum esse , & in sanetissimae Frinitatis nomine baptigatuin, ac tali nomine iii Baptismo donatum, cum religiose genuflectit, cum pie tollit in caelum oculos . cum admouet malius pectori, cum signum tibi crucis imprimit, cum DCum inuocat, quod sexcenties facit, cum veneratur imagines Dei,dcin isti Domini cuin Deum Dominum iocat, cuin Symbolum recitat,cum se, auialios ut Christi osappella cum per Deutia,Ch istum, Euangelium, Baptismum; Eucharistiam,C5scientiam, Animam suam,Virginem Dei param, Sanctos Angclos, Beatas animas , sacram professiohem P&ordinem aliquid adfirmat, negat iurat. Audeo dicere,impios etiam Christianos homines cum cruciantur & exeduntur conscientia scel
rum,id habere maxime a fide,cum itidem blasphemat, in fide esse fideq; eos abuti pessime nec enim quia credunt nefarii sunt ac blasphemi sed quia quem credunt omnia posse,ad eorum libidinem sacere nolle, quς posset, ferre ipsi non possunt. Vt vel hinc intelligamus, quam verum si quod S. Petriis dixili fidei lucernam in ,. Caliginoso etiam loco lucere. Littere inquam pi' ad
meritum, impijs ad subsidium: Et quam non dissicile R i ' sit,