장음표시 사용
611쪽
modum ubi pars morbi iam facta est,intus relinquatur .Hinc est quod iis qui comiti
ii morbo laborare consueuere,verno tempore venam,ut supra,cap.nimirum T. est tamemoratum,non tamen in gibbero,sed potius in cruribus, incidamus. Quod Hippocrates etiam lib. 2. de natura humana, Min 3.de Ostium natura libro iis verbis signita
care voluin Dada est opera inquit,ut quam longissime a locis ubi dolor est,& sangeli ' cogi didicit, venarum incisiones fiant: sic enim haud magna repente mutatio fiet, lara consuetudinem mutaueris ne amplius eὁ loci sanguis coeat. Quando igitur morbus D in generatione est, reuulsio quidem fieri debet,sed non ad distantissima,quemadmo- .ita 1-.2 dum in eo qui adhuc futurus est morbo .Fi t itaque reuulsio semper ad contraria,atqui otii a s sit non semper ad distantissima,ut copiosius lib.a . paradox.cap. . si in Apologia nohatar Uem- aduersus Brachelia monstrauimus. Caeterum nunc cuiuis promptum est scire, cur in δή in contrario latere non sit incidenda. Primum enim huic venae cum Curis pleurit M parte laborante nulla est fibrarum rectitudo,nec aliquis consensus,Dein pervenam indet in cph contrario latere sectam neque reuulsio,neque derivatio fit, quarum tamen vacuatio si tu idenda. num utraque in internis phlegmonis necesseria est.Quocirca non temere Galenus lib. 2 .ad Glauconem. cap. .utrunque vacuationis iam dictae genus, per communes venas fieri debere praecipit.Secta enim in contrario latere vena,a laborare parte nihil attrahit: qudd scilicet non nisi per rectas fibras attractio fiat:vel parum saltem,ubi nimirum
copiosissima fuerit. Hinc accidit ut sanguis duntaxat bonus per eam venam educatur, vitioso in laborante parte relicto . Qui ut paulatim subinde in locum boni sanguinis vacuati succedat ac reliquum sanguinem bonum corrumpat necesse est.Proinde aeger ob eam venae sectionem nihil leuatur a morbo,ac periculum imminet trasitionis morbi in alterum latus. Quod si vero deinceps vena quae in rectum est incidatur ut plerique recentiorum medicorum,non sine maximo errore,facere soliti sunt tum iterum pars vitiosi sanguinis alio transsati, ad phlegmones locum partemque laborantem
Inebmmoda qui retrahitur. Quid multa ex venae contrari, lateris sectione ulta, eaque grauia se- D arsi ine Mutur incommoda. Quippe sangnis melior vacuatur,& prauus inutilisque intus relinquitur.Vires praeterea, probo vacuato sanguine,collabuntur,& ex una pleuritide non Auleeanae peritu raro geminae fiunt,ut fusius in apologia nostra aduersus Brachelium monstrauimus... , Otax ἡ praedictis Omnibus euidentissimum est quam perniciosum,quamque omnibus de-
ε, uta ' testandum sit hoc Avicennae praeceptum,quod tradit Fen.Io .can. tertii, tract.s.ca.I.deri curatione communi apostematum partium pectoris Si pulmonis,in eum scribens mo-
,, dum:Ex rebus communibus est phlebotomia, sed in principio ex latere diuerso. Et si magis sestina de saphena opposita in longitudine .Et post ipsam de basilica opposita in
se latitudine .Et post ipsam denigra opposita in latitudine . Si autem non appareat,nec ri non oportet ut dimittatur phlebotomia cephalicae,quamuis sit eius iuvamento minus& tardius.Deinde post aliquot dies ex latere conueniente in latitudine.Haec ille. Quibus utique verbis in pleuritide quatuor venas esse incidendas docet. Vnam malleoli, quam ipse Saphenam vocat,eiusdem lateris,uel ut ipse ait,oppositi in longitudine.Altera interna gibberi opposita in latitudine. Tertia media eius de lateris cotrari, Qua tam internam lateris laborantis. Sed, pro Deum immortalem, quis tam robustus, quis tam validis ac constantibus est viribus t toties sibi sanguinem auferri sustineat pauid quaeso ex malleoli eiusdem lateris sectione commodi sentiet aeger Nullum me hercle.
sed maximum planὰ incommodum Sanguis enim bonus ex hacvena solum vacuatur, Aprauus in Iaborante parte relinquitur, aut in communem venam transfertur, in qua vi paulo anti dictum est,eum qui de bono reliquus est vitiat A corrumpit .Eodem aut cert8 maiore incommodo ex contrarii seu oppositi brachii venis bis sanguis aufertur. Quum enim humorum tractus perrectas fibras fiat, ut comprehensum est, is sanguis potissimum vacuatur,qui in eius venae quae secta est parte continetur. Remanet autem vitiosus,qui vel in laborante parie relinquitur,vel in communem venam, ut commem
612쪽
affixa,adeoq; per eam omnia qu sunt praeternaturam facile auseruntur.Quapropter quato morbis ni verissim8 quidam dixit,Avicennam iugulare,non curare homines.Dignus siquidem xio viςmiori propter unu hoc salte horrendu Se exitiosum dogma cui a studiosis medicinae parum fidei habeatur, quique e scholis indicis tanΚ carnifex,&is qui multa falsa te perniciosa eci. 'praecepta tradat explodatur,penitusque proscribatur. Atque haec in pr sentia de venς Ω- 'ctione quae in rectum fit dixisse lassiciat.Porro praestat non semel, quod supra quoq; , capite nimirum.12 .Galenus monuiti quod conuenit vacuare, sed in duos partiri dies, propte causam ibidem expositam.Tandem Galenus peruersam quorundam sententa Liscisis singulitiam n&at,qui limosis non esse detrahendum sanguinem dixerunt. Quippe quotidiana experientia testatur eos ex venae sessione, etiam si una duntaxat libra detracta fuerit,magnam cosequi utilitatem.Sed quantitas & mensura vacuationis ex praedictis capite decimoquarto scopis, nempe magnitudine morbi, ic viribus aegrotantis est
Conara uero in omnibus malispraestat, utps mediocrem sanguinis missionem facta iterato sanguis auferatur .interim quidem eodem se,quari sic facere expedit,interimpostridie nati ubi, ut antea dictum est, ad animi v ne defectionem
vacuare conemur.In oculorum itaque dolirisin tum humerariae vocata vena, tu
quiseex ea derivata est in Psbero incise,manissum celeriter comodum adserant.
Laborante aut latere,autpulmone aut pepto transuerso,aut bene,aut recore,aut
ventriculo,ea quae per alaS ad gibberi iuncturam pertingit.Secanda vero tu maxime interror erit.Quodsi no,ea quae ab ipsa deducta in lucturae exura apparet. DOuini sanetaulo ante ab humeraria vena diduci praedictam , connecten
613쪽
tem ipsam. Tres enim bisum mittendi ex gibbero sanguinis loci interior, exterior medias.Interior igitur in putas partes sιae insta conmpunt,laboran tillis 6.gneror vero quibus partes quasvra collum sunt, vjacies,aut caput, mia
assiciuntur. Hus locus interdamistrasis habet diductas vera n arue rem manus part protense ac deinde hic coeuntes . interim vera statim in ipse iam Aura flexu in unum mutuo congredientes, nonnunquam manifestam eatrum at teram,obscuram vero alteram. Proinde ubi vena laborantiparti propria Obsic rior eximi, ad mediarum aliquam accedis,conare eam qua a propria der uaturpotius incidere. ccidit autem ubi oe quae inferioresJEntgibberi iunctura FG uimirum quae in cubito seuntsecare nihil impediat,no apparentibus iis quain:bbero sunt .atque harum quidem eaό quae in rectum sunt laboratiampanis. Porro tam per am saepe celeriter utilitatem quae in rectum sunt laboratiam
partiam venae sectiones afferunt,ut qui laborant, oe familiares i oram se
penumero ob pescant. C O M M EN T II Hortatur hoc loco Galenus in omnibus corporis malis hoc eme conandum, ut post primam eamq; mediocrem sanguinis missionem iteri 2 cdum eodem die,ubi ita expedire videbitur, interdum postridi quemadmodum supra Iesi cap. It .est dictum. Nisi ubi ad animi usq; defectione vacuare conabimur,tsi enim univx vice uniuersum detrahendum erit. Dein iterum ad pr ceptum de rectitudine fibraruredit,eiusq; miram esse in morbis profligandis utilitate docet Si quidem in doloribus oculorum humeraria quam hodie facientes medicina cephalicam vocant, aut quae ex ea in gibbero diducta est,hoc est media nominata si incidatur, manifestum celeriter
et I 3, propter causas paulo ante expositas. Sic etia latere aliquo, aut pulaxillaris, mone,aut septo transuerso,aut lien aut iecore,aut ventriculo laborate, ea incidenda
xii R Π , vena erit,quae per alas ad gibberi iuncturam pertingit.H c autem axillaris, &gibberi ' 'Vδ i dextra manu iecoraria,in sinistra vero lienaris appellatur. Qui hodiomedicinam exerce Basilicam nominare solent. Quod si tamen interior haec gibberisti essGE , incidi no potest, ea quae ab ipsa in lucturae flexu diducta est, id est media,secetur. Hacnde sucis quidem ab humeraria derivatur, & ipsam axillarem per ramum ab ea diductum sibi connectit unde omnibus perspicuum fit tres esse in gibbero locos unde sanguis mi γtior. titur,nempe interiorem,exteriorem,& medium.Interior locus tum comodistime inciditur, quando partes quae infra ceruicem sunt verbi gratia latera,pulmo,&aliae quae paulo ante nominatae sunt, laborant.Exterior autem, quando partes quae supra colla sun verbi gratia sicles,aut caput,mal ε afficiuntur. Medius locus utrasque interdum venas humerariam nimirum D interiorem,diductas,in ulteriorem partem manus protensas,ac deinde hic coeuntes habet Interdum vero statim in ipso iuncturae flexu in
unum mutud congredientes . Nonnunquam etiam altera earum venarum maniu, .Hhastis festa, altera vero obscura est.Neque enim eodem semper modo ramos diffundunt.
ea quae C terum si vena laboranti parti propria obscurior est, nec apparet, Stadmedi rum aliquam acceδis,curato ut eam quae a propria vena diducitur seces , verbi gra-cies. ' tia, si lienarem dictam venam in lienis affectibus, quia nusquam recte in gibbero apparet,incidere non licebit,mediam nominatam secabis,sed eam quae a limari, noti autem eam quae ab humeraria diducitur incidito. Nonnunquam etiam licebit ut eas venas quae infra gibberi iuncturam sunt secemus, ubi nimirum quae in gibbero sunt haud apparent.In iis vero incidendis rectitudo fibrarum unicε nobis obserua da erit.Quippe tam Perspicuam saepe,idque celeriter,utilitatem venae sectiones ρος ia
614쪽
ractumsiqnt Grunsivi & ipsi aegrotantes,& horum familiares tapenumero obstupescant Et certe nemo emmedicqrbm qui h ipsum non quotidie etiam accidere vi deat.Vt meri id alxiis 'qui ad gubestiacula reipublice sedent publico edicto contraria ven e sectio intabenda esset, propter multa Si caria quae hanc ipsam sequntur incommoda&pericula. CAP VT: X V II,
itas rogatus sum a liquando a diaste quopiam vim in siduisis
mauae urbis babulate, ut suarum Feram Mymmum inmisere . cui
caecitatis imminebat pericesum fac enim ipse resat θι hementer dolente id e propemodum diebusM nti.Erat autem amiliae H-MV Lain prasinus mei Erasi rari: s,fludisses per Lenaesectione H Et nema si agatur laborantem in 'exissem iuuenem ς esse multi Anguinis, oculissmndum mulceratasiabere deprehendistin scaterumphlegmonen, flux emyemarimam, in ambabuspalpebris densitatem,in altera etiam asteritates sam quasdam,arui sytienebratione orta magis dolebat: phlegmone desis io ue ipsa exacerbabaturus inquam tan lectis,cognitias omni caratronis qua medicus meusus erat ratione,me quidem non passe a duem suburbium venire dicebam, ex usu ver esse ut homo triduum, ut minimam breuibus interuallis a me insticiatur.Permitte igitur illum,inqua, mibiper hosce tres dies Movero, ait, hoc abs te contendo,Vatiamque habebo: quin iam hominem ad aedes, tuM abduc . Venit autem horiam circiter quanta ac prima atim detractionesanguinis libras tres exhausi,dein hora nona aliam extraxi qui binplurimum leuatus,postridie koium quopiam collyriorum,cui admixtam eiiat,d Dod ex vinὸ ω catser, mi in
Alus est, veluti in eiu modi facere consuevimus inunctime sub palpebris Herseni mam cuistidiustecisti facta. Id autem primummane factamest, hin bora terna, posea nona a quibus mactionibus,sub occasum Solis situs est Postero dereceps die
latebris extra'ersis bis inunctuου est, maiore δ' a collaris illius Iuod vinum re cipit molli cog Frio admixta stea ad yesseram lotus e . queus die mane Hai ti illi obuiamfactuseὸ loci ubi e vehiculis descenderessten alutauit istum oculis apertas,phlegmones ac fluxione liberis,qui ante dispalpebr praest is e ac dolire aperire non potuit.Quapro er res ahcaniatimni tuidam missis visa est, ita
ut se in ipse curationis celeritatem admar tus exclamare omnesq; qui cum cyeranisi iliter in clamorem prorumperent, quum nos haAdimaginum quippiam fecissemμ msi comparatione medici eius familiaris, qui propter metum venae se- α ly maxjmum malam attulerat Porro opus erat laborati vi expat ebris ex Ptergerentuar tum densitates, tum asteritas Sid quodestria mordax medicame mfera laudpote t. te autem nihilferre potuit, nisi ius vacuatusforet. Dimienim iam, V saepe nobis demonstratum est, omnia acina medicamenta partIbs squibusta admor nisi uniuersum corpus vacuum fuerit, cy' exquisite excremen-
rem expers,s rone attraherethlemone, epicere Percotae istar est iu diues, quaena incatatio curatissis suisse . cu ita quaefactas a ι4passet, ab eo repore Erasi artuita mediciιsanguisugu notauit finecitas, narratiavi utiq; indic
615쪽
tionem contine tum quod in eiu odia Arbussanguinem mittere oportet,quod inpraebenti fermone nobispropositum non erati m quod in est Iaborantiam
partium secare venam conuentat,m quod humeraria ens, rubi partes tho racesuperiores laborant incidere oporteat.
In pholixa admodum huius capitis historia , quemadmodum metipse in fine eius meminit, tria potissimum Galenus docet epequod in doloribus oculorum sit mittendus sanguis,& quod ex venis quae in rectum sunt partium laborantium, ne en men 8 quavis, sed humeraria vocata. Praeterea Erasistrati et suorum sequacium notat edementiam,eo quod in nullo unquam affectu sanguinem miserunt, ideoque merito Efassm ij san Hμοφόδε υς 9 sanguifugos aut mittedi sanguinis timidos esse appellatos. Quo vhiano gWilagi disti. mine usus est etiam Gale.lib. 9 Ther meth. pri.Caeterum quum haec historia longa sit A satis perspicua nihil attinet singula eius verba explicare. Sufficiat itaque nos ea tantum quae dissicultatem aut obscuritatem aliquam prς se ferunt,exp6suisse. Proinde δασύπα. sciendum primum per βασίτι ,hoc est densitatem, hic no aliud esse intelligendum, quam palpebrarum crassitiem rubicundam,a sordibus contractam, quod ex sequenati bis fit manifestum .Paulo enim pdst ait, ad pellendam extergendamve densitstem mordaci medicamelo opus esse, quod de sordium crassitie esse intelligendum clarum est,& minime de hirsutia aut pilostiate, ut antiquus conuertit interpres,quam Graeci Fιχμιωκ. DFατιμ nominantumalum nimirum in quo inutiles & oculos pungentes pili in pal- ἡ tali pebi nascuntur.Dein habet haec historia exemplum quantitatis extracti per ven s
zizz ctionem sanguini nempe tres libras,8r paulo post iterum unam .Ita ut uno die libras
quatuor eduxerit Galenu s. uare si eam cum nostris venae sectionibus,ti hodie usitatis contuleri vix scarificationis nomen,ut alibi copiosius diximus,merebuntur. per horas autem quintam Zenonam inaudiendae ueniunt inaequales,qudd scilicet sine adiectione ac ulla determinatione loquatur,quemadmodum in annotationibus nostris Mollia mihi Eu in quintum Galeni de Tuen.sanit.librum scriptis fusius docuimus. De mollibustiuibusve collyriis,quorum in hac historia mentio fit,pluna habet Galenus lib. . de Compos inedic.localiu,capa.& sequentibus.Nonnulla quoque de iis annotauimus in lib.6. de Tuen .sanit .cap.11. ubi etiam despecillo multa A ad institutum facientia diximus. Loiahi senii, Coli Trium autem ex vino describit Paulus lib. .cap.16. Porro Romanos senatores se ira vehiculis usi, diuites usossesse vehiculis notius est quam ut dici a nobis copiosius debeat. Ad que sane morem hoc loco Galenus respexit, dum altioeconomum diuiti iIli obuiam sictgeo loci ubi ex vehiculis descendere solent .Fuit autem is haud dubie locus ubi multi ludi hissex quotidie Romanis ditioribus salutatum occurrebat,id quod matuti tib tepore fieri consueuerarint ex illo Martialis satis liquet. Prima salutantes atque altera suscipit hora,
Exercet raucos tertia causidic S. -
Habetur etiam in hac historia salubre praeceptum summoque studio medicis obteruan-Αola medi-ος dil scilicet acria medicamenta non sunt temere partibus cola oris admouenda, is, ὲ νa tib is nisi niuersum corpus Prius Vacuatum fuerit,adeoque excrementorum expers,aliis ea corporis admo- nim fluxionem attrahunt,ac Phlemonen in ea parte cui adhibita sunt excitant. Reriueoda Πις δ' liqua huius historiae clara sunt,ideo uberiore explicatione non egent.
C AP U T XUILI. immadmodum omnes praedictaepartes venasectione in gibbero fa cta, ut dictum est, iuuanturata quaecunque iis inferioressunt , est M mm quae inpiplite O malleolis inciduntur. Sunt autem praedictis
616쪽
inferiores, qua idua coxam, vesicam, oe uterum sunt. Renes ratem anc lites sum, quidem infer oreisum iis qui rin recesuimn: superiores autem iis quaS secundo loco commemorauimus. Quapropter venae siectionibus ingibbero factis interdum auscultant, quando nimirum Hlemone recens fuerit, oe sanguinis redaηdantia assuerit. Qui veroassectu ito laborant quem proprie Nephraim nominant,eam quae inpoplite sium incidere oportet, aut omnino ein, quaesunt m
Pod partes quae sunt insea thoracem a sectione venarum quae in poplite,aut malleolis sunt iuuentur plurimlim,nunc Galenus ostendit dicens: Quemadmodum omnes partes praedictae,superiores nimirum thbrac Sc in ipso thorace content , sectio' iuuantur.
nibus venarum in gibbero iuuantur' ita quae thorace inferiores sunt, earum quae in poplite & malleolis inciduntur.Inferiores autem quas dicat,metipse nominatim ex primit,coxam videlicet,uterum M vesicam. His itaque partibus labocintibus quae in poplite, it malleolis sunt venae incidendae, quod cum illis communitatem quandam obtineant.Renes autem in numero praedictarum te inferiorum thorace partium no C Mripitς complectuntur,sed plan8 ancipites sum,Dmμψσrκρουσι, in Virant partem vergut, 'mediam natura habent, Se inter duo genera ira intercedunt, ut in nullo istorum 6 . .n8 censeri queant' id enim Graecis propri8 est ἔταμ pci .Inferiores enim sunt x nes partibus quas prius recensuimus,collo scilicet it thorace.Superiores aute iis quas secundo loco commemorauimus,coxa nimirum, utero εἰ vesica .Quum itaque ancipi-pites esse renes constet,fit ut interdum venae sectionibus quae in gibbero sunt auscultitent,ubi videlicet phlegmone recens est,copiaque sanguinis affuerit.Quia tum reuulsione tantum humorum adrenes confluentium opus est D nequaquam derivatione: nulla enim adhuc humorum pars,effatu saltem digna enes obsidet.Caeterim qui aD sectu quem propri8 Graeci vocant,laborare deprehenduntur, iis ea qu in po plite est vena,aut omnino quae in malleolis incidenda erit.Quippe tum retrahendumssimul Se derivandum erit, humoris enim pars adhuc fluit, te pars locum laborantem obsidet.Non possunt autem haec commodius fieri quam per iam dictas venas, ideo incidendae pri caeteris veniunt.Sciendum etiam hoc loco erit nephrit in vocem Grae Neptastis quid. cis bifariam accipi.Vno modo generatim, pro quovis vitio renum. Altero priuatim seu proprie,pro renum phlegmone cum vehementi dolore, quandoque vero Se vrinqdifficili transitu, in qua fibrosa Varenosa cum modico sanguine excernuntur. Eius
quod diximus testis est author introductorij seu medici,& Definitionum libri.
Porro uteriphlegmonae magis quam renum a verus in cruribuου incisis iuuantur. Vacuationibus enim quae in puero fan alia d etiam qUoddam accedit ma
la qμippe menstrum purgationessupprimunt, eo quo Ianguinem ad 'periora
corporis reuessunt. ν vero ex cruribus fiunt,nonsolum reuellant,sed m men-stes euocaresolent. . quando hoc facere voluem, prope tempus consueri mAberi . .
circuitus, tribus aut quatuor Hesus anteuertaF, aut venam incidens; aut mal- L .: . a
Italos alterius cruris scarificans ,partim vacuato. Desue postridie eodem modo ab altero crure iterum militer vacuato , ut tamen una istis diebus in quibus ita chas, m ante hos aliis quatuor aut quinque de extenuante vi prostidius. Scriptus est autem ambis seorsum unus tiber de Extenuante viictu . Vetarum mulieribus etiam citra huiuste di victus rationem menses abund prof
617쪽
Mcam ct calamintha, pulegium.Dare vero ea opinet in Gulsa cocta, oearida tu sia, cribraque publili transemissa, ac rasus in monaris trita utpossin
referat muli . insterge.Temptu vero potionis optimum est a balneo,in lum a
hac linteo.Haec ataque miliasunt medicamenta timetiora autem fauina dicta num . caeterum usus praedato ilis. Datur vero hoc etiam tempore medicamentum quod proprie a aram nominatur, centum habens drachmia mixtas
aliorum medicamentorum cuiusq; sex. Optimum autem est quando sinamomuacceperit. Haec quidem obiter dictam quanquam a re ipsa non adtena, eo qμοι delat asanguinis ex Hero auxiliantur, m vacuatione qua ex cruribus se D. ue massctus scarificatis,aut incisa quae ad talum est,aAt in poplite vena. .
ua ratior quis . ratione quibusve auxiliis menstrua sint euocanda hoc loco Galenus docet.
In primis gero uteri phlegmonen magis a venis quae in cruribus secantur iuuari ait,
euoranda. quam renum, quDd nimirum maior illis cum utero,quam renibus sit communitas. Venae enim quae ad uterum pertingunt a xenis crurum ori utur. Hinc est quod venae Theodoriei ca, crurum non sistum ab utero reuellant,sed &menses euocent.Quapropter praedictaria
danterratum. venarum sectione non solym revulsio,sia & derivatio fit, ideoque in uteri phlegmonis incisio eius optima est , ut quae non tantum retrahat , verumetiam derivet, quot in internis phlegmonis,ut supra est bstensum, maxime necessarium est, Proinde minus recte Theodoricus Gaudanus hunc locum ita conuertit. Quae vcro ex cruribus fiunt,tantum abest ut retrahant,ut etiam menses promoueant. His enim verbis negat per sectionem venarum quet in cruribus sunt fieri retractionem, quod sententia Galeni plurimum aduersiatur,vi qui disert8dicat has venas nε solum reuellere, sed limen .gui s sim de euocare, adeoque derivare. Atque hinc fit,ut sanguinis missionem ex iis venis iam, iis , ' I retractionem, ut hoc loco,iam derivationem,ut libro secundo ad Glauconem, capite iam retractione, secundo nominet , inquiens: Derivabis autem si quae in poplite sunt venas diuiseris...ta: 6 ἡό.r Contra faue quae in gibbero fiunt venae sectiones ab utero tantum ad superiora retra hunt,& non derivant,ided mestruas purgationes non promouet, ut ZIctum est supra cap. ii .sed potius supprimul.Caeterum quod ad mensium euocationem attinet scien- uo ρων. . et dum quando hoc nomine venam in poplite, aut malleolis, scilicet internis, quas sa- cauda venti phen hodie vocant, quaeque uteri malis abigendis idoneae sunt, secare voluerimus, hoc sane faciendum triduum aut quatriatam ante consuetum mulieri circuitum , Eoc est,tempus ubi purgatio muliebris appetit.Tum enim naturam nobis adminiculante, ut quae per id tempus purgare 'mulierem per uterum soleat,habebimus Primum in
altero crure secanda 3 ena. Postero die ab altero crure eodem modo, ut antea,vacuandum erit,sta tamen,ut istis diebus quibus vacuamus,Maliis qjatuor aut quinque, hos ipsos antecedentibus, victum extenuante praescribarrius. quo quidem victu scfjptus est seorsum liber unus a Galeno.Atqui hac in parte Aldimas Graecus codex mutilus tadeprauatus est . Restituendus autem in hunc modum erit -M et ου λε- διαπρe ἰδιαμίμορ.AMα - rufi λαια τηρςo--ς xv reliqua enim reae habet. Horum autem verborum is planE sen'sus est,quem in nostra conuersione expressimus Ait enim mulieribus citra etia extenuantem victum abuno posse provocam menses calamininam D pulegium,propter inuidendi M extenuandi cras s humores quam obtinens. De Calatyioucta, mintha Vero,quacriardvsus est Gaienus sect.s.Aph.c5men .36.ita scribit: Epota medicamenta quae incidunt,&humorum crassitudine extenuant,quale est quod ex Ca lamintha fit,quo nos assiaue utimur,saepe ciere solent tardantes mensisi purgatiό-
618쪽
Duplici vero ratione calamintham te pulegium exhibebis.Primo enim in mulsa cocta iushi es bibenda dabis . Et si ea ratio miniis placebit, alteram arripe nempe praedictas stirpes sumia . aridas lusas, & per cribum subtile transmissas, iterum in pollinem tritas, multa in- sperge,& bibendas praebe.Optimum vero tempus hanc potionem offerendi est a balneo statim,ubi mulier adhuc linteis estinuoluta.Tu enim offines corporis meatus laxiores Staperti adhuc existunt,adeoque vis medicamenti epoti promptius ad uterum per venas peruenire potest Atque haec mitia admodum sunt medicamenta.His autem
validiora sunt lavina it dictamnus cretica, de quibus in lib.Simpl.Galenus,M Diosco- Hicta picta Galerides multa .Quod ad usum autem illorum spectat,a praedissis nihil variant,sed simili ratione sunt exhibenda . Danda etiam hoc tempore hierapicra Galeni quae tamen
sit eiusmodi, ut ad aloes drachmas centum reliquorum cuiusque coniiciantur drachmae sex Haec enim est picra quam olim omnes,ut testis est GAenus lib.6. de Tuenda sanit cap.9.Romae praeparabant.Optima autem est si Cinamomum accipit tibidem etiam scribit Galenus. In penuria tamen cinamomi, ponendum pro eo esse optimae casiae duplum1latuit De compositione Hieri pictae plura habes apud Galenuminlib. .Ther.Meth.cap.al Haec quidem quae hactenus dina sum euocationi mensium una cum vacuatione quae ex cruribus fit, malleolist aut venis quae in poplite sunt pertu sis,non parum auxiliantur De mensum vero prouocatione plura dixim in libro nostro a.de Medendis morbis,cap .s3.
Scio oe Is adaue uno die uacuatione ex crurib sanatas esse,quasi glaei non
ex frigoresed is vasis quae in coxa sunt sanguine impleti actae erant Quocirca sic lectis sanguinis missio avenapositis, quam in malleolis commodior . A
rimatio autem illos ma esse haud iuuat.
Co MMENT OV s. Absoluta a parte quae infra thoracem est,ute nimirum: ad alteram, nempe co-
xam ipsam progreditur,docetque quae ea laborante & doloribus vexata si incidenda. vena.Nam si Ischias malum oriatur non quidem a causa externa, frigore scilicet, sed ε,1rti, Enaesi propter copiam sanguinis quae in venis coxae continetur, poplitis vena incidenda curierio. Eius enim sectio, ob vicinitatem ac communitatem cum c0Σa, plus auxilii affert, . quam eius quae in malleolis est Fit enim ex vicinis venis, Galeno jn lib. de Artisconstitutione teste,vacuatio melior.Tamen Τbi poplitis vena quae hoὸie secari ser8 desiit,commode incidi non potest, ea quae ih malleolo exteriore est,quam hodie Ischu- , . . ticam,vel barbara admodu voce Sciaticam, nulla alia de causa, quam quod coxae. do loribus prodest,nominan secari potest, Has aurem venas secadas esse in Isthiade Galenus etiam lib.io.de Compo medicam.localium,cap.2.docet Scarificatio aute malleolorum ischiaticos non manifest8 iuuat, minus enim educit, quam opus sit in ista sanguinis copia.Caeterum coxa nihil aliud est,Galeno etiam capiteat. libri de Ossibus coxa authore, nisi os quod amplos continet sinus in quos femorum capita inseruntur.Nomeminit aute maloruvesic qua tame in partiu δiuisione nominatim expressit, qu8d scilicet malorum eius,quod ad sanguinis missione attinex, eade quq uteri sit ratio.Eu de enim sit uvesica & uterus in corpore, Gale. in libello de utendissessiteste obtinent.
CAPUT XIX. Rraeterum visummatim dicam imipientes temonaue reuulserie vacuare opora quae vero diutis sunt, ex i Agiferi potest, la- Alborantibus partibus . Sin minus, ex ea quae iis maxime uicias
Uess. In inc te bus enim, id quod influit autem mona t. In diu tinnis autem ipsum tantum quodlaboranti sti pa P vacuare oportet. AA iiij
619쪽
Vacuabitar vero id optime per venas coeantes cu iis que in partibus' ipsisset sit mic rationi experietia quos ipsa resimonio est. QPocirca iij qui aucibus
et arteria vehemeti laborat phlegmne pricipio quide quae in gibbera sis ne
quae in ipsa lingua methisce auxiliatur,ambabus ramam quae an easunt venis in- . cisis.&c etiam in oculis induratas phlegmonari; reliquias vena quae ad magnu es Sanguliι secta iuuatri quea odis capitis grauitates, oe diuturnos in eo a Femin-dine dolores, vena instote incisa manifeste leuaresolet. Incipitetes aures vises resullio per cucurbita in occipite, interim quide ipsam sola, interim etiam custa-rificationibus apposita Verum uniuersum corpus aut vacuam esse oportet. Eadem ratione dolores inposteriore capitis parte incipientes oe vagentes, vena in
frontesecta iuuat. Prane reuulsiones cum vacuatione mal fluxionibus iηapientibusferi oportet.Quae vero ab ipsis laborantibus partibu aut is vicinis vacuant nphlegmonis iam velati induratis.
InlQuynquam supra capite decimoquinto Galenus abundὰ qua corporis parte venas. sit incidenda docuit,tamen ut hanc rem discentium animis altius infigat, hoc loco iterum, idque summatim,quae venae laborantibus iam corporis partibus sint inciden' dae monstrare pergit,inquiens:Si pars aliqua phlegmone laborare incoeperit evulsorhὰ vacuandum erit. Siquidem fluentem ad partem humorem in contrarium trahere, Mauertere oportet. Et sunt qui ex hoc Galeni loco,inter initia phlegmonarsi ex oppo- sitis seu contrariis,le distantissimis partibus reuelledum esse docere contendunt,quasi xiv vero reuulsio non fiat nisi ex contrariis partibus,aut maxime distantibus. Parum it que memores sunt qui in absurda ista opinione versantur, quid alibi,nempe in libro r. ad Glauconem,scribat Galenus. ibidem enim diserte utrunque vacuationis genus, hoe est tam revulsionem,quam derivationem, per communes venas, id est metipso intera pret quae κατ i bii,hoc est in rectum sunt,fieri debere tradit.Quod clarius lib.i3.rie. metho.cap.9.in eum scribens modum docuit:Satius igitur sit, inquit, ubi partes quae in ore iunt phlegmone Iaborare incoeperint φλεγμώνε si strat Has derivare ad na- rex Pari modo venam quoque, ubi hae parte. sic laborant, incidere humeralem in m nam. in angina, primas in manibus,secundas eas quae sub lingua habent in occipite sunt sic amictis, etiam ea n quae in gibbero est, necnon eata in fronte Renibus vero &vesica, pudendo & utero sic habentibus, eas qusunt sitae:ac potissimum quae circa poplitem sunt. Sin minus,eas quae tu Perpetuo vero in omnibus,quae in rectum sunt. iecore quidem phlegmincipiente,quae in dextra sunt manu:liene vero,contra Haec ille. Oideo Iubentius subieci,qudd multis quae hic dicuntur lucem afferat, i
620쪽
igne . las, no alia de causa,quam ut ea quae in parte laborate coace irata sunt educ musQuodsi vero ex partelaborate vacuare adeoq; prima ratione uti nobis minus sit integrum,ad alteram nobis progrediendum erit, quq scilicet ex iis quae maxim8 vicinae sunt partibus laborantibus venis, hoc est, iis quae coeunt&vniuntur Id enim est oestitis, συ ιμενων Graeciso cum his venis quae in laborante sunt particula, vacuat. Ea autem vacuationisspecies derivatio proprie,ut loco paulo ant8citat O Ostensum est, dicitur. Hlemonen Praedicta praecepta Galenus exemplis aliquot illustrat, quoru primum est de phi mo- ne fluctum Si arteriae,hoc est angina, in qua principio vacuandum erit ex gibbero, id est humerali vena. Dein ex venis quae sublingua sunt, ut patuit ex verbis quae paulo ante ex Galeni The method itauimus, Si cap.io.huius libri. Et sciendum hoc loco erit per φάκυγ-lauces esse intelligendas,non obstante quod interdu etiam guttur si-. φάρυ, fgnificet.Nam quum simul etiam asperae arteriar, cuius quidem guttur pars est sumendamentio hic fiat,ne eandem partem bis nulla alia thterueniete nominasse videatur, percpse γα , fauces accipiedς erui, ut pote in quibus perinde atque in guttureangina fieri solet. Alterum exemplum quod affert Galenus,est de phlegmone oculorum,in qua in- phlemone orudem initio humeralis incidenda erit, dein vero ubi reliquiae phlegmones induratae R, suerint,quum non liceat ex ipsis oculis vacuare quod iis infixum est, ex maxime vicina vena,vi est illa quae ad magnum eius angullam existit, vacuabimus. Haec enim unita est venis quae in oculo sunt Tertium est de capitis grauitatibus, Sta Neestudine natis doloribus diuturnis,in quibus frontis venam sectam maniseo ait iuuare. incipienti- Dolor capis. bus autem it vigentibus doloribus,revulsio per cucurbitam in occipite appositam vel se solam, vel cum scarificationibus, prodest . Caeterum antequam cucurbita usus
fueris, praestat totum corpus per humeralis vocatae venae sectionem vacuatum esse. talia. Cuius quidem rei causam reddit Galenus . capite 9s . Artis medicae, inquiens : Si cuandum. . uniuersum corpus plus aequo plenum suerit, per laborantem partem minim8. is
Nam si scarificationibus, aut sectionibus sensibiliter:vacuabimus,plus, ratione raci- tati doloris attrahemus. Si vero calvicientibus dispergere tentabimus, plos erit id ,, quod vi caloris ad partem adtrahetur,quam dispersum. Quod si in eo elaborabimus, si
ut quod influxit retrocedat,corpus plenum non admittet Adhaec igitur ambo totum is corpus vacuare oportet aut omnino ad contraria loca, quod laboranti parti influit, si attrahere.&c.Pari ratione corpore nimirum prius uniuerso vacuato, dolores in occi- , , pite incipientes,aut vigentes, vena in fronte secta iuuatriuxta hoc Hippocratis:Dolen- s a Kεῖ. ti posteriorem capitis partem, recta in Donte vena incisa prodest . in cuius sententiae explicatione in nostris commentariis plura ad institutum facientia reperient stu- . . . .
diosi. in fine huius capitis iterum generale praeceptum de vacuatioribus, ius ab ini- πό
tio meminit epetit, diliens:Ruxionibus incipientibus esse retrahendum cum vacG- ne & derivati tione: hoc est revulsione Se derivatione utendum. Neque enim hoc loco vacuatio a--πις 'd x
liud quam derivationem significat.Qua quidem in significatione non raro hac vocemisi Eri quod utitur Galenus. Nempe lib. i.Vict.acut.morb.com io ubi inquit, Venam in gibbero derivario δαμ secare oporte quae sanguinem a laborante parteie magis &velocius tum reueller tum vacuare possit Silib.l3 The meth.cap. 9.ubi in eum scribit modum:Ergo pariter tum reuellendus, tum vacuandus qui adiecur fluit sanguis est,interna in dextro gibbero secta vena, propterea qddd in rectum sita sit, Sc ampla via cum vena quae caua dicitur, societate habet. Porro via diuturnae fuerint phl monae ab ipsis partibus laborantibus, . Aillis maxime vicinis, ut comprehensum est,uacuandum erit.
In qua bus autem corporibus nulla dumpoticula laborat, caeterum Vere ineu te vacuationem anteuenimus in ii si quidem homo isse quotannis aestius tempore febrilibus morbis capi conssueuit, tim redundantiam eorum,quaeque morborum