장음표시 사용
601쪽
choresta ti, Reuertitur hoc loco Galenus ad institutum, exponitque breuiter admodum quet cellaria sine iis cognitu necestaria sint iis qui semper innoxie sanguinis missione uti volunt. prin-ν, 'tihis. iii autem consideradoS esse monet duos sanguinis mittendi pr cipuos modos,an mi fiodἔ,ti vo- scilicet illi ipsi aucti,aut imminuti sint.Si aucti enim fuerint,maiorem indicat vacuationem Sin contra imminuti, tantum de quantitatis vacuatione detrahendum , hoc est tanto minus vacuandumerit,quanto pr dicti scopi minores euaserint. Sunt vero primi mittedi sanguinis scopi,ut dictum est capite nono,morbi magnitudo,& virium . . robur. Ceterum morbi magnitudo quid faciendum sit indicat,nempe sanguinem esse
mittendum, ut loco iam citato copiose admodum est demonstratum. Virium autem robur scopum primum non impedit, sed illum potius iuuat. Viribus enim robustis, largius etiam vacuamus.Non prohibere autem nonnulli iuniorum medicorum αλενδει ri ολα hoc est, simulandicare vocant. Quappe istiGr cis interdum pro simul
surpatur.Sic libro primo de T venda sanitate , capite ultimo ανταβιhi m idem quod simul diuisa sunt significat. Porro accidit interdum ut affectus ipse sanguinem ectmittendum iubeat virium vero imbecillitas,utpote quae sanguinis detrassionem nofert prohibeat.Si itaque vires robustae fuerint, simul cum affectu sanguinem esse mittendum indicabunt Ambobus itaque scopis pr sentibus,hoc est morbo existente magno,u virtute valida,audacter sanguis mittendus erit. Siquidem manifestum est tum nullam esse crudorum humorum tantam talemque plenitudinem, quae sanguinis mi . Sohqr virtutis λ sionem impedire queat. Si enim crudorum humorum copia subesset, virtutem esse. bi ita. robustam haud accideret. Nam, ut capite sexto est comprehensum obur virtutis a copiosa cruditate exolvitur. Deinceps ei qui citra noYam venae sectione uti vult considerandum erit quale sit hominis cui detrahendus sanguis erit naturale temperamentum,atque adeθ aetas ipsaequae hoc ipsum immutat. Naturale autem temperamentum est,quod ex quatuor elementorum commixtione, quam naturam Hippocrates A Galenu Suocant,nanciscimur. Hoc quidem ideo cognoscendum erit, quddex eo num Omnino sit mittendus necne, Se an copiose etiam aut paria mittendus sit cognosciutur. Amplas nanque venas habentes,eo quod Galenus libro secundo de Tempe capite quinto attestante,calidiores natura sunt,caloris enim opus est dilatare te extendere,usanguine multo abundant,largius vacuandi sunt. Mediocriter etiam graciles, quippe ut loco paulo ante citato Galenus testatur habitus gracilis cum venarum laxitate incidit .Quibus autem latae sunt venae, his copia sanguinis, ut ibidem ait Galenus licitra noxam venae sectionem tolerant.Non autem temere adiectnm est , mediocriter graciles . si enim vehementer graciles fuerint,copiose vacuandi non sunt. Habent nanq; D illi sanguinem exiguum. Nulla enim alia de causa sic vehementer graciles evaseret,
quam quod copia sanguinis,adeoque alimento destituti sunt .Quapropter qui hac ratione sunt graciles a non laxas,sed potius angustas venas habent. Sic eos quoque qui
non sunt candidi, sed florido potius colore,neque carne tenera praediti, largius vacuare oportet,nulla alia de causa,quam quod sanguine abundet. Contra candidosar tenera Pueris usque ad came pr ditos, eo quod exiguum habeant sanguinem, parcius vacuare conuenit. Hac causa,quia videlicet carnem teneram,ac facile perspirabilem obtinent,pueris non mittenIus. vsque ad decimum quartum annu languis mitendus non est Hinc est quod libro nono ,, Ther.meth capite ultimo sic scriptum reliquerit Galenus: Puerorum, inquit, substatia si omnium facillime discutitur ac dissipatur,propterea quod omnium est humidissima
602쪽
tempus anni,& rssio temperata, ad sanguinis detrassionem sine noxa sustinendam aptissima sunt.Principio autem,ut summum,extrahenda erit colyta una,hoc est mensurales unciae nouem,aut ponderales septem cum dimidia,si Atticam intelligas coty-lam. Aut unciae duodecim,si Italicam accipias.Quod si post eam sanguinis detractionem vires adhuc validae fuerint,dimidium eius, hoc est,mensurales uncias quatuor,ic drachmas quatuor aut uncias tres ponderales cum dimidia adiicies,detractione scilicet iterata. Vt autem medicus sciat quando vires adhuc validae sint, signa eius rei e signa inlide se pulsu sumenda esse hortatur.Vehemens enim pulsus cum aequalitate,& ex abundanti magnus,minime fallax robustarum virium signum est,quemadmodum supra capite ' nono,& in libro de Causis pulsuum copiose te luculenter ostendit Galenus: Quod si ita in septuagenariis iam dicta pulsuum signa appareant, modo idipsum iubeat affectus, iis sanguinem mittere nihil metues. Porro ut nonnulli in ea terate constituti multi sanguinis, te viribus robusti: ita alii contra sicci sunt, tr pauci sanguinis, te in partibus corporis percusses facil8 nigrescentes.Sic enim legendum,quum in gr co sit μέμανομό ι, non arescentes, ut alius interpres conuerti qui legit sines ομοι. Quam quidem lectionem etiamantiquus confirmat interpres, qui hoc loco conuertit facile nigrescentes.His sane cum exigui sint sanguinis,&fiigidi,sianguis non erit mittendus. Nigredo enim quae in percussis partibus apparet certum paucitatis caloris natiui, quia adeoque sanguinis, qui illius quasi materia est,ut supra capite quinto ostendimus, si- gmMet. gnum existit. ivedinem vero facultatis vitalis extinctionem indicare Galenus etialibro secundo Prognosticorum commentario octauo testis est. apropter non nu- & habitui eo mero solum annorum, ut nonnulli medicorum iaciunt, sed etiam corporis habitui pomanentu eta attentum esse oportet. ippe sunt qui sexagesimo aetatis suς anno sanguinis missionem serre non putansiquum tamen sint subinde septuagenarii qui illam citra notia serant,qudd scilicet habitus corporis eorum sit eiusmodi qui ad detractionem sanguinis est idoneus. Utcunque vero senioribus propter corporis habitum interdum IIahoiia, sanguinem mittere licea tamen semper illis,etsi eodem affectu laborent, minus quam extrahendum. aetate florentibus est auferendum sanguinis:qudd scilicet virtus eorundem sit imbe cillio minusque sanguinis habeant quam florentes aetate.
C AP U T XIIII. Ptimum quidem eritpri quam incidatur xena haec omnia expen de re,maxime de retentis haemorrhoidibus, erpargatione muliebri Quando aetur incisa vena sanguis uit mutationi eiuspraesertim
ubi iam phlegmone adest,m Iabocenti effluxionis rabor potissimu
xere mutationi pulsuum,tanquam indicio nequaquam mendaci animam atten
dere oportet, confestimque quiescere pulsu vel in magnitudine, vel in quavis in-
aqualitate mutato. Nam demutatione in imbecillitatem quid attinet dicere
Q spe didici ii in huiusmodi qualitate certum validarum oe infirmarum vitrium feri discrimen. In quibus autem prope sectam venam ingres quaedam pblemone es, optima uerit sanguinis se in colore, i in consistentia mutationem expectare, quemadmodum etiam Hippocrates in libro de Victu acu rerum de pleuritide verba faciens significauit Ossius enim qui iuxta phlegmonen haeret sanguis est ab eo qui secundum nataram se habet, utpoteplus calefactus. Si enim antea crudior erat, rubicundior crMawst. Sin eiuμο- in prius erat, ad ius in nitrum conuertiatur.Quocirca Hippocrates depleuri ticis ita scriptum reliquit: lacidenda vero in Psiero interna vena, nec cuncte
603쪽
DE R TIONE CUR INDIris copiose auferre, donec rubιcundior fauior ae multo efflsat, vel propura crrupic A liuidus,vtrunque enim accidit. Nam gnam statuit aliquid sanguinis eius qui sprope phlegmonen in sectam venam absumptum esse , in hoc quod
mutatio in eo appareat Non tamen omni exparte hanc expectare oportet,vermiaccidit interdum ut antequam haec sat cessandum si duabns de causis,quod videlicet imbectra sit virtus,aut phlegmone ma ligna.Nonnumquam enim nihil concedi sed vehementer impactvi est anguis. Si itaque virtus vacuatione nondum exolui videatur,pulsum iam ipsorum attingens, ubi is cursinos mittitur aetate viget,mutationem expectare conuenit. Idque magis ambiens temperatus fuerit.
Expeditis iis quae in mittendo sanguine diligenter sunt medico expendenda:nhne quibus signis intentum esse oporteat medicum, ut quando in detractione sanguinis . sit interquiescendum,cognoscat,luculenter admodum docet.Sunt autem tria potissiua ii 3 qΠλh' a quibus cognoscimus quo tempore sanguinis eviuxus sit cohibendus, mu- 'πα rationi mirum sangui nis,labescens emclxionis robur, ic pulsuum mutatio. Quod ad si bibedisco- primum quidem signum attinet, in quibus prope venam quae secta est ingens fuerit
g 'μ' phlegmone, anguinis&in colore,u in consistentia mutationem expectare oportet, quemadmodum etiam Hippocrates lib. 2.Vict.acut morb.Aphor Io.ubi de pleuritide verba facit nobis significauit.Diserte enim ibidem asserit incisa in gibbero interna vena non esse desistendum a sanguinis detractione, donec rubicundior flauiorque multo quam fuerat initio effluxionis,aut pro puro Strubicundo luςidus Muat.Quippe sanguis qui iuxta phlegmonen haeret, alius es: ab eo qui in reliquis corporis partibus secundum naturam se habet,utpote a vehemeti ac praeter naturam qui in phlegmone est calore plus calefactus. apropter, si antea sanguis qui in totum spargitur corpus,pituitosior ac crudior erat:rubicundior fianε & magis flavus euadet qui in eo quod phlegmone obsidetur latere continetur.Qudd si vero sanguis in corpus totum diffusus rubidus fuerit, is proculdubio qui ad phlegmonen est,adustus assatusque in nigrum permutabitur. Liuidus autem in ea quae fit a rubido ad nigrum transmutatio- ne,medium obtinet.Coloris igitur mutatio, sanguinis ex particula phlegmone obsessa transsationem sufficienter demonstrati Quanquam vero coloris mutatio moduNon semper an St mensuram vacuationis indicat,non tamen oportet hanc semper expectare , sed in-
', a zμ' terdum antequam haec apparet a sanguinis detractione erit desistendam, idque dupli- ci de causa Primum quod virtus sit imbecilla,nec tantam vacuationem quam coloris sanguinis mutatio sequitur ferre queat.Secudd,quia phlegmone maligna est,nec quic-Quando sangui quam de se sanguinis concedit, utpote qui illi vehementer sit impactus.Tu igitur po ,:ε ζάζ' ' tissimum sanguinis in colore mutatio expectanda erit quando virtus est valida,quod pulsu,qui tangendus medico erit,ut paulo post latius dicemus deprehenditur, ςgerque
aetate viget,lt aer sit temperatus Haec enim singula ad sanguinis commodam missionem non parum conferre partim antea demonstrauimus, partim in sequentibus dotis.ιά, 4 a. bimu - Alterum quod nobi monstrat quando sanguis secta vena sit cohibendus,est non obuia labascens eHuxionis robur.Si enitia sanguis minori impetu quim ahtea eiusat,signa est satis iam eius esse detractum.Tertium innum atque inter alia minusmendax pulupulsuum Immo suum est immutatio Qu apropter pulsuum mutationi diligenter animus attendendustatio. est,&confestim quiet endum a sanguinis detractione bi vel in magnitudine, vel in ciuisita, itiis, quinis alia inaequalitate pulsus mutatus suerit. Est enim in hac qualitate, hoc est quod species si- specie pulsus,vehementis nimirum&languidi,ceria validarum Vinfirmarum vi iunis'G R discretio.Quippe hoc genus pulsuum a virium robore sumitur, ut coptase admodum Galenus
604쪽
Galenus in lib. de differen. pulsuum demonstrauit. Quapropter immutatio pulsus in imbecillitatem certistimum est indicium sanguinis effluxum esse cohibendum
Duo enim haec sumpropter quae maxime coniecturalis in hocpraesidio vacuationis quantitaue Nicita tempe quod qualis sit laborantis natura nobis exquisite cognoscere non liceat, cir ambientis temperamentum quade fit a misi Uanguinis futurum. Qirando enim febrilis calor multum sanguinis disicutit, aeger vero tenua utitur victu,necessario illum alimentum exsanguine breui deficit. terim virtus exolvituri sumitur aut ob rotantis temperamentum, siquidem calι- dum humidum existat,quale etiam est puerorum.Propter vero ambientem, si regis calida, oe bora intua fueritia circa minuae detrahimus quam plenitudor eratper aetates quidem, infueris: per corporis habitus, in iis quibus molis te nera ue est caro, candidis,quales sunt Galli. Per tempus autem sub Cane. Similiter verber re ones Gr temporum con titutiones. Oba aatem ratione, ut antea est coprehensum,in contrariis hoc est, infigidis temporibus er remnibus, largasanguinis vacuanone vitamm, proptersequentem nimirum res eramne. Q propter unum in unoquoque di tirum scripto definire vacuationis modum
haud licet. Novi enim quibusdam siex libras sanguinis detractaό abundeseisse:
vinebris confinis extingueretur, nec ulla virium sequeretur afflictio. Nonnussu. vero sesquilibram,haud citra leuesaltem aliquod virium detrimentam. ibus siqua duas vacuasset,summe utique laesisset. Proinde noui etiam quibus unam utiliter detraxi libram, τε hac nonnunquam etiam minus, idque a uenas gibberi,popliti m tali. mae venis quae ad magnos sunt oculorum angulos , aut
sub lingua,nihil statu digum e ueres olet ficuit necfi quis in pedibus, asisum
ma manu incidat venam, quemadmodum qui lienem curari arbitrantur avenae
quae ad se ndum paniu est sectione de qua fusius deinceps dicetur
Duo eme hoc loco docet Galenus propter quae quantitas vacuationis per venae sectionem maximὰ coniςcturalis emciaturitaborantis nimirum naturam, Mambientis temperamentum ualis enim sitaegrotantis natura nemo exquisite scire potest. Per naturam autem hic intelligere oportet non sothm hominis temperaturam quς ex c5- inmixtione quatuor Elementorum conflatu sed etiam proprietates quae illam sequun 'tur Quapropter quum naturam aegrotantis medicus exquisite cognoscere non potas coniecturis certe illi utendum erit talibus,quae illum quoad fieri potest ad eius cognitionem proxim8 ducant. Pari modo fieri non potest ut quale futurum sit aeris nos ambientis temperamentum a secta vena exquisite sciamus. In horas enim singuritas interdum aerem mutari accidit.Plurimum igitur situm est in eo ut qualis sit aegro tantis natura,&qualis etiam a vena secta futurus sit aer cognitum habeamus. Nam si Ner febre vehementi laboret, fieri non potest quin calor febrilis multum sanguinis a scutiat. um vero ut tenui quoq, in febre utatur victus ratione necessariu sit, quae vires,ut testis est sect .I.Aph.com. .Galenus,comminuit,ut breui illum alimentum exsanguine deficia virtusque interim exoluatur necesse est. ς ut citius dissipetur Se absumatur aegrotantis quoq; Mambientis temp amentum efficit.Si enim temperamentum aegrotantis sit calidum 8e humidu, quale est pueroru, ut cito discutiatur aptissimu
605쪽
nanque substantiam omnium facillime discuti Adissipari, propterea
a es es iam ὁρ. 0 est humidis ima &calida,Galenus libr 9.Ther.method. capite ultimo, Asupra cap. Ambiens talia'. 13 copiosius mostrauit. Pari modo si ambiens fuerit calidus,ut accidit in regione calida,&aestate,citius etiam vires exolvuntur. Quapropter non raro fit ut minus nobis sanguinis sit detrahendum quam plenitudo suadeat ac iubeat:idque vel propter artate, ut in pueris, vel propter habitum corporis,ut in iis quibus est caro mollis tenersialis que,V candidis,quales Galli sunt,ut supra quoque, capite nimirum sexto huius libridi um est Gallos autem illa intelligere oportet eos qui Galeno aliisque Graecis iam dicuntur.Qua quidem voce veteres Graeci.& Gallo it Germanos significabant quem-τempus anni ae admodum nostris annotationibus in lib.i. de Tuend. sanit. Galeni fusius docuimus.. λ . .c Praeterea minus detrahimus propter tempus anni t sub Cane Atque hinc est quod 'y ' Hippocrates etiam dixerit: Sub Cane, trante Canem purgantium medicamentorum usus molestus est. Minus quoque detrahimus sanguinis propter regiones, A tempora anni c5stitutiones,utpote quae vires corporis etiam dissoluunt. Caeterum alia ratione largam sanguinis 'acuationem vitamus in contrariis, hoc est frigidis temporibus diregionibus,nempe propter eam quae sequitur refingerationem, ut capite sexto dictum est Quare quum non liceat in unoquoq; praedictorum seripto definire unum deoq; certum vacuationis modum, perspicuum omnibus fit,vacuationis quantitate in si sex librς sangui- guine mittendo esse coniecturis quibusdam colligendam Fuerunt enim quibus sex librae sanguinis detractae nihil vitribus incommodarunt,sed confestim potius febre e
veteres plus ha- tinxerint. Atque ex eo Galeni loco palam est eteres in suis venae sectionibus multo
tis 'dis Δί illas adeo parcas ta exiguas , quibus
N*ς 'dedici visitur,sanguinis detractiones vix scarificationis nomine dignati fuissent,quemadmodum plenius sect.s.Apho Hippocratis comm.31. monstrauimus. Sunt autem alii quibus vix unam cum dimidia libram,citra saltem leue virium detritimentum,detrahere possis. Quibus si duas auferres,summe quidem l deres.Sunt donique quibus una tantum libra utiliter vacuatur,& interdum minus,idque ab iis venis quae in gibbero sunt,poplite,& talo.Ex non ullis venis, utpote iis quae ad magnoS Oculorum angulos,aut sub lingua sunt, nihil inatu dignum, ut quae exiguae sundefluerepotest Sicut certe accidit ubi quis in pedibus aut in summa manu incidat venam, vis ciunt qui in lienis affectibus venam qux ad secundum paruorum digitorum, seuannularem est aperiunt,de quasusius cap.16.dicemus. Animaduertendu autem hunc lo cum prorsus explanari ab iis quς Galenus lib.3.de Anatomic.administr.scribit, dum ,, inter caetera ita inquit:Reliqua pars ven qu paruum auricularemve digitum adit duri obliquu cubiti appendice perreptat exilem quanda ad posteriore medii digiti sedem ,, transmittit.Posth c bifaria scissa, altera quide parte media inter magnu te anularemes digitum regionem ingreditur: amsane venam nonnulli in sinistra manu secantes, ,, sinentesque ex ea fluere sanguine quou ; sua sponte sistatur,lienem ex tali vacuatione,, iuuari asserui. Altera autem parte venς humiliore, rursus in eam regionem quς est in- se ter anularem & paruum digitum meiua fertur. Haec ille. Vnde cert8 omnibus palam fit olim in lienis affectibus non eam quς inter auricularem & vinularem est venam, uti, ε, an , Er hodie passim fieri cernimus, sed eam potius quq inter anularem l .medium digitum& medium digia est fuisse sectam.
I igitur quaecunque a Medicis de hoc costio dictas scribere vex -lem,libro mihi opus eis, magno, eraser seperfecto. Ω emadmoduxero in aliis suae bacusis definita sunt mea vobis sententia exposui, qtit ea in artis operibusprobari coθexi ita nuc quos facia initis
606쪽
stimonis ab DP quotidie in Iaboratibus manifeste videtur sium to,qMeprimur Hippocrates diligenter obseruans scripsit. Est vero eoru unu ση um caput.
Quaecunq; sanguinis eruptiones κου hufuntsemaxima aegrotatibus commoditateae me. Quod vero κατ' ibi vocatsecundam rectu omnibus confessum est,quod
ipse muni fine hac voce καν ipsi saepenumero in hoc utatursigniscam. ΩΡ v
re contra sanguinem excernunt,nihil iuuare,aut etiam nocere,quod scilicet inter dum cura mali leuamen vires exoluant. s enim bene magno existente e deintra nares anguis erumpens,neque in recore emistra ullam adfert utilitatem: hedreuulsio quidem quae in rectumst manifestam utilitatem celeriter Oniamin quia bus alitem contra accidi nequaquam.Dextra starnare sanguinem inunden-thad dextrum hysochondrium afixa cucurbitulas angvanis eruptionem clare celeriterquesistit perinde atque adfini Era anguinem excernente sinistra.
Ostendit initio huius capitis Galenus se non posse hoc loco singulorum medicorum de vacuationis quantitate consilia atque opiniones scribere,qudd scilicet si hoc . . praestare conaretur sibi magno,& qui per se perfectus esset,ljbro opus foret Quam va--Α. riar enim fuerint de hac re Medicorumsententiae, in libro de Sanguinis missione aes isti te opini uersus Erasistrataeos nonnihil significauit,ubi ita scriptum reliquit: Fuerunt nonnulli Medici qui vacuationis quantitatem quibusdam signis definierunt,ueluti si vel color, vvd tenor,vel sanguinis fluxio mutetur, aut pulsus tempore subtractionis ex debilitate Dcollabantur,ac sudores prorumpant ut ea quae aliqui labores vocant ut denique vo mitus vehementiores exuperantesve alui deiectibnes appareant. Alii etiam usque ad Vanimi desectionem producendam vacuationem putant. Aliqui item tum coloris in is toto corpore permutatione, tum pulsuum alteratione commoderatam subtractione se coniectantur.Nec desuerunt quidam qui constitutam etiam quandam mensuram il- istius proponere aud erent, pininde quasi duabus cotylis atticis,aut paulo plus minusve D moderata subtractio circumscriberetur:quum ex commoderata proportione adhibi- istis ad id tr tet te hominu,& natura,& tempore anni,& region nosipsi maius minusve is cuique quadrans inuenire possimus.Haec & alia multa ibidem Galenus percense quae in praesentia omittere statuit,lt ea quae adhuc restant de venς sectione dicenda potius definire pergit,initio sumpto ab iis quae quotidie in aegrotantibus apparet,& ab Hippocrate diligenter sunt obseruata, quorum san8 hoc primum estcaZut . Eruptiones excretionesve sanguinis κατ'ζιρ factae, maximam aegrotis commoditatem -runt. significi κατ Φιν autem Ηppocrati nihil aliud, nisi κατ' ἐυθύ, hoc est,in rectum aut ε directo, vel ἐυθυ sis, id est, rectitudinem significare, hoc in loco, Si multis aliis testatur Galen .Quappe libro I. de Victu acutor.morborum com. 29 . ita scriptum reliquit: εἴ LU οτι τηρειν γ πολυμερέυθυωριαν λεγ&ἱπποχράτκς. Quod est,scimus quod Rippocrates ἰὶφ, ut plurimum, rectituatnem dicit Et lib.t de Curandi rationead Glauconem, cap.7.in eum scribit modum: Quod ab Hippocrate dicitur, hoc ip- Ressitum sum est secundum rectitudinem,e directove. Rectitudinem autem non mathematicam, sed naturalem, quae secundum fibras D flamenta staminave fit venarum & arteriarum Hippocrates intellexit.Quippe venae fibris contextae sunt rectis A transuersis, quibus actiones suas motusque obeunt.Rectis nanque attrahunt.Τransuersis vero excernendi functionem obeunt.Non est autem fibra nisi pars substantiae tenacioris solida,gracilis, oblonga,filoque persimilis,quae motui inseruit Hanc sane fibrarum rectitudinem atque consensum Hippocrates in spontaneis sanguinis emptionibus messico diligenter esse obseruandum passim hortatur Si enim natura in excernendo san-
607쪽
guine rectitudinem illam obseruat, maximam certe aegrotatibus commoditate assem Si vero contri sanguinemexcernit,tiihil iuuat ut etiam nocet, quia scilicet nonnun- . quam vires exoluit,vacuato nimirum sanguine bono, vitioso autem et inutili intus relicto, morbumque nihil leuat.Neque enim quicquam hac lege a loco laborante excernitur sanguinis noxij.Hinc est quod lieni malὰ affecto,sanguinis ex dextra nare eruptio nullam adserat utilitatem: Se iecori,e sinistra nare erumpens sanguis nihil in ,, m itatis afferre solet. uod confirmant etiam ea,quae liba.de Crisibus,cap. vltimo, ,, scribit Galenus,inquiens:Dextra hypochondria ex dextra nare bonam iudicationeminerunti sinistra ver8, ex sinistra. λtque hunc quidem naturae motum. medicuS quoque in suis revulsionibus,utpote fidelis minister,sequi debet Si igitur per reuulsionem in contrariumve attrael ionem,sanguinis eruptionem sanare expedit,ut in rectum sat curare debet. Ea enim revulsionis ratio celeriter manifestam utilitatem ostendi contraria vero nequaquam.Quapropter qui sanguinis ex naribus profluuium curare recta ratione cupit,is sanguine qx dextra nare emanante,dextro hypochondrio cucurbitu, Iam assigat:ex sinistra vero nare si erumpat,sinistro.Sic enim clare te celeriter sanguinem erumpentem sistet.Quod libro quoque quinto The.Meth.caps. Galenus docet, , , ita scribes Quum e naribus sanguis erumpit, eum retinent magnae in hypochondriis is defixae cucurbitul Infigendae autem sunt,si ex dextra nare profluit,super iocin cisinis ex sinistra,super liene:si abutraque nare, superutroque sunt imponendae viscere:Quod ,, si resolutus adhuc aeger non sit,etiam vena in gibbero incidenda est, qui profusioni eri directo respondet.Caeterim animaduertendum hoc loco erit,postremam huius capitis partem de reuulsionibus medicis in Graecis codicibus esse mirifice deprauatam ae
Gmeus Aldinu, mutilam.Tamen ex antiquo interprete satis colligi potest ita prorsus esse legendum: codex emacsa--κ αντ-χσου si επι τοὶς κατ' ευθέαν africam τιμ Dαοκ τιὼ ωφελ μ ἐν Amn in Quorum quidem verborum is sensus erit, quem in nostra conuersione expressiimus. .
Orm sim empti sinibuη sanguinis quae in rectum sunt, restusonis
gratia sanguinem mittaF,mox con licuam ,idebis utilitatem ci contra enam seces, nullumsequetur commodum.Sic itaque lienela
borante, inci*- venae quae ad anularem est digitam finita
manus iliuat aequ4 asinternam quae ingibbero e emeris Siquidem multum iuxathenem male affectu anguinis exsinas manu vacuatio. Praestat temno semelquod conuenit vacuare,sed in duos partiri dies. Scire nequeo qua de causa medici lienosis mitteresanguinem neglexerint. o mi semper magna igiutilitatem cognouis etiam libram unam vacuas . Verum vacuationis quantitatem ac menseram expraedictis scopis conuicerx oportet. Qiunetia leuriticis
quae e directo laborantis latem bacta est venae sectio, enidennfimam saepe vesse
tatem ostendati. quae vero ex manu contraria, aut omnino obscuram, aut longopost
tempore. Adhaec oculoru vehementissimos dolores persaepe intra horae unius I 'utrum humerariae vocata venasectio compesecari.
608쪽
quatuor.Prior enim retrahit materia,& haec quide Gr cis πιτλασις ratinis retractio, . te reuulsio dicitur. Neque enim aliud est revulsio,quam humoris fluxbri:aucia fluen- Rinactio. tis retractio . Altera vero ad latus trahit seu desiua Haec Graecis -ρομευσις, Latinis derivatio nominatur. Quippe per eam humor particulam laborantem obsidens, ex parte propinquiore sana educitur. od testatur Galenus,qui lib. 6 Epide. parte E .comento .deriuationem ita describit:Deriuationem,inquit,appellare consueuit Hippo- is crates, quum humor aliquis vacuatione indigens, neque per conuenientem locum,, ferri coeperit,neque tamen valde procul a conuenient neque ad remotissimum Te setia ex ipsam et particula mal8 affecta vacuatssit haec simplex vacuatio commodissime,, appellab itur,eo quod vacuet tantum neque reuellens,neque derivans. Quarta est quae vaeuatae plari
retrahit simul & derivat. Prioris usus erit inter initia statim morbi, dum adhuc confluit humor. Alterius, ubi iam humor partem obsedit. Tertiae, quando malium iam est inuecera tum . artae,ubi pars humoris adhuc fluit,pars iam locum obsidet. His praemissis facillimum erit quae hoc in capite Galenus tradit intelligere.Semper enim,etiasi Mm Gog ς reuellere per venae sectionem animus est, languinem e directo mittendum esse docet, dicens: Si in eruptionibus sanguinis in rectu in factis revulsionis gratia vena seces,mox manifestam utilitatem conspicies. At si contra lanminem mittas, nulla sequetur commoditas. Sic sane sanguine ex sinistra nare erumpente, rect8 feceris, modo nihil ob- .stet, si revulsionis gratia venam in manu sinistra secueris. Cuius equidem venae sectio, siue in gibbero, siue ad anularem vocatum digitum fiat, alios quoque lienis assectus iuuat. pari ratione pleuriticis etiam 8 directo laborantis lateris vena secanda eritiquod scilicet euidentissimam saepe utilitatem adferat. Contra vero quae ex manu contraria haud secanda,quod obscuram,& non nisi longo post tempore,utilitatem praebeat. In oculorum denique vehementissimis doloribus persaepe humerariae venae quae in rectsi est sectio plurimum commodi attulit,le dolores intra unius horae spatium sedauit. Redi Mastudo.ctitudinem vero & contrarietatem hic intelligere oportet eam quae ex fibrarum quae in venis sunt consensu aut dissidentia sumitur,ut etiam capite praecedenti monuimus. Quod ut iterum moneamus necesse est,propter eos quiseri θ Galenum hoc loco A alibi de mathematica rectitudine & contrarietate loqui existimant, adeoque docere, qudd semper ex latere, quod situ ositu in rectum est anguinem auferre oporteat, quod plane absurdum foret.Nam ita in omni pleuritide sinistri lateris ex internae-Quevera, pleu iusdem lateris gibberi vena sanguis detrahendus seret, quod tamen anatombes ratio non permitti quς nobis fibrarum in venis rectitudinem ob oculos ponens, ὀζ clarissi-- demonstrans,illam magis quam mathematicam esse nobis obseruandam monet. Quam rem ut lector rectius intelligat animaduertendum erit quod in pleuritide in starum tam superiorum trium,quam inseriorum nouem dextri lateris, semper ex de tra axillari est mittendus sanguis. In sinistri autem lateris pleuritide, non perpetuo elasinistra axill/ri sanguinem auferre oportet. Sed tum tantum,quando in tribus eiusdem latexis costis superioribus phlegmone constiterit: quod scilicet huic venae cum iam dictis costis consensus Si rectitudo sit Quod si vero in inferioribus costis sinistri lateris phlegmone fuerit, tum axillaris dextra,non sinistra incidenda venit,eo quod hae costaec vena coniuge carente,ac pariSexperte, α υγον Graeci vocant,nutriantur. Siquidem tita appellari merui quod ex latere opposito nullam sibi respondentem venam sortia
tur.Oritur autem haec a dextro cauae venae,postquam cordis inuolucrum transcendit, latere,ac deorsum ad quartae propemodum thoracis vertebrae corpus contorquetur,le decliuis secundum dextrum vertebrarum latus porrecta,utrinque ad inseriorum nouem costarum interualla ramos has enutrientes emittit, ut ex isto schemate omnibus
609쪽
stram,C & D ambasvenas ad anteriora thoracis sub pectoris osse perreptantes. E venulam nutrientem tres costas s periores dextri lateris. F venam alentem tres elatiores costas sinistri lateris. G venae cauae truncum dissectum, ubi dextram cordis auriculam caudia tangit, atque in dextrum cordis sinum ingreditur H venam sine pari excava en
tam . I. I.M. nouem ramos venae paris expertis,nutrientes nouem costas dextras inferiores.Κ.Κ.M. propagines Giusdem venae humiliores costas sinistras alentes indicant. Porro quod Galenus libro r.Victus
acuto. m Io. venam paris expertem
sub corde emergere tradit,non alio factum est nomine, quam ut is Hippocratis sententiam, qua in inseriorum costarum phlegmonis venae sectionem non admodum probat, honesta
aliqua ratione tegeret,ic excusaret.Su se nunquam fere non repressit, uniceque studuit ut sunt petitistatuit, tamen tandem hanc rationem parum esse efficacem perpendensJG .nae sectionen in omni pleuritide, ea etiam in qua ad hypochondrium finitur dolor, purgante medicamento securiorem eme disert8 subiicit: idque rectissime. Na si Hippocrates arbitratus fuisset a vena sine coniuge per venae sectionem nihil educi posse, aut eam longius ab axillare distare,quam ut haec aut alia quaeuis,illius gratia incidi posse quomodo interim in pulmonum,cordis ecoris,ventriculi,lienis, & renum malis, venam in gibbero alibi secandam esse docere potuisset Carterum ex iis quς derectitudine paulo ant8 diximus omnibus perspicuum fit, dextra cu sinistris etiam interdum
habere rectitudinem, non tamen mathematicam,sed naturalem,quae est secundum ve nara fibras. Hinc est quod Galenus lib.U.The.metho .cap. s.altero cruru male haben- . te reliquum esse scarificandum,aut ex altero esse mittendum sanguinem doceat, quod
scilicet secundum fibrarum rectitudinem haec venae sectio fiat,quod venarum schemate, multoque magis ex anatome ipsa satis liquet, Huc etiam respexit haud dubie Cornelius Celsus,qui libro 2 .cap. 9.scribit ex altero brachio mittendum e sanguinem,si quod vitium in humero suerit. Nam in ea quoque venae sectione seruatur fibrarum rectitudo & consensus. Quam sane rectitudinem Hippocrates quoque respexit, dum lib.s .apho.68. ait:Dolenti partem capitis posterio rem,ifi seonte recta incisa vena pwdest. ae omnia copiosius ante me prosecutus est singulari eruditione Si humanitate praeditus Andreas V uelatius, vir de aetate nostra plurimu meritus,ut qui anatomes rationem ita illustrauerit ut nemo alius ante illum. De quo sane viro eiusque excellenti ingenio v doctrina alio M magis conueniente loco fusius dicemus . Satis sit nos hoc
610쪽
loco eum sua defraudare laude noluisse.Porr8 quum iam quae sit vera rectitudo quam
in vena secanda obseruare oportet demonstrauerimus, reliquum est ut rationes hane ipsam hoc in loco Galenus in pleuritide esse obseruandam tam diligenter mO- ritidaetii obses nuerit,afferamus. Est aute harsi haec cert8 praecipua,quod hoc modo perpetuus recto ramia. ru fibraru c5sensus,arqueadeovenaru comunitas obseruetur Quibus equide obseruatis, melior ac facstior sit humoris ad aegra parte conuentis aut confluxuri revulsio ac derivatio, rectis nimiru fibris trahetibus,acveluti exugetibus Venet enim ad sanguinis versus impactsi ipsis vulnus,&dolorificaligatione,frictioneq;, aut calete aqua, attractione suis rectis fibris plurimum auxiliatur Hinc est quod Gal. lib.2. ad Glaucone, . .la revulsione, quam derivatione percomunes feri debere de sententia Hippocratis praecipit venas. Communes enim venae sunt,quae perpetuo recti aut oblongi fila on venae. menti ordine connectuntur.Secundo in pleuritide ideo est obseruanda rectitudo incisa interiore gibperi vena, quod haec ipsa sit laboranti parti proximior Orcommunis. Quare per eam sanguis vitiosus commodissime vacuatur. Hinc est quod ab Hippocrate dictum sit: Dolorum proximam cauitatem incidere oportet, Et a Galeno in lib. de constitutione artis.Ex proximioribus Sc communioribus male affectae partis ve- - gi Eνεεεν, t. σnis,vacuatio fit optima Si facillima. Optima quidem,eo quod sanguis, qui in laboran- is Aphor. .
re est parte,per ea educitur bonusque in corpore relinquitur.Facillima vero, propter consensum,ut dictum est,fibrarum. Tertio competit praedictae venae sectio inpleuritide quia,ψt testis est lib.2.victus acuta comm .a O. Galenus, a laborante parte magis A vaeua sonis ψο- citius reuellit tr derivat,seu vacuat. Vacuationis enim voce Galenus interdu pro de- ω Galenusint e riuatione utitur.Reuelli eo quo fluentem sanguinem ad contraria ducit Sc vacuat. Deriuat,quia etiam sanguinem qui laborantem partem obsedit vacuat. Unde satis co pes ream Mea
stat per unam te eandem venam sectam fieri posse reuulsionem bt derivationem,non ramen eodem tempore Nam quando initio is sanguis qui ad laborantem partem fluit i,'' Re vena educitur,revulsio sit. Dum vero ad laborantem partem dimissus sanguis,& qui iam illis haeret ex eademvena incisa proflui derivatio fit.Diuersis itaque temporibus
revulsionem te derivationem fieri necesse est.Ex iis vero abund 8 patet eos hallucinari, qui revulsionem fieri censent, quando a laborante parte per venam quae alit costas sanguis educitur. Deriuationem vero,quando ex ampla Sc communi vena,interna nimirum gibberi quae in rectum est,uacuatur. Reuulsionem enim derivationem, M contra derivationem revulsionem non rectδ nominant Carterum debent hae duae vacuationes una venae sectibne perfici ubi aegri vires validae fuerint .Quod Hippocrates maximὰ significauit tib et .vict.acui. Apho. io .dum educendum esse in pleuritide sanguinem praecipit,quoad coloris mutatio apparuerit. No enim apparet,nisi languis qui iuxta partem Iaborantem continetur educatur,quemadmodum supra cap I .est a nobis copiosῆ monstratum. Ubi autem vires imbecilliores fuerint, partiri vacuationes oportet,primumque reuulsionem duntaxat idque fluente adhuc languine, dein vero post temporis interuallum,deriuationem fieri conuenit .Quapropter quum neque ce χω si, pisi inuleriter,neque similiter ex omni vena sanguinis vacuatio fiat,in pleuriti de ea vena seca de seranda ven da eri quae celeriter S revellit,it vacuat.Nam 't Galenus loco supra citato ait: Id uni- is cum nostrum studium esse debet,ut a parte phlegmone laborate celeriter reuellamus Ddc derivemus, In pleuritide igitur interna gibberi quae in rectsi est vena incidenda, ut Dquae celeriter Streuellat Sideriue ut dictum est Ex iis quae dicta sunt perspicuum esse Mia, . E.
iudico reuulsionem ac derivationem tum esse adhibendas, quando morbi pars quae- dum. dam iam genita est, pars autem in gignendo.Sin adhuc in generatione est, sola reuulsio sufficit, ut quae sanguinem ad laborantem partem fluentem in contrarium trahat 8c vacuet. bet autem fieri per venam paulo antὰ dictam communem M proximam. Quod si a morbo qui futurus est praeseruare animus sit,ex distantibus,obseruata tame laibus. rediitudine,vacuare licebit,quod tum non situllus metus ne vitiosus sanguis, quemad-