장음표시 사용
581쪽
Fi- Ere, capite sepria o Calenus quibus verno tempore etiamsi nullum in iis se Imri fit mi, nitudiI Is ompareat symptoma,sit mittendus sanguis, docet. Sanguinem enim detr rendus seligui . ciere primum conuenit iis qui aliquando sanguinem spuerunt, atque ab eo malo prorsus cus ii sunt,tamen eam in partibus thoracis A pulmonis sortiti sunt constitutione, ut si vel paOlutu coaceruent sanguinis is vel vasis alicuius osculum aperiatur, vel rum, in is tae pat I .Nisi enim sanguini Sexiguam etiam copiam auferamus, venae imbecilliores ea sit sanguis. seme haud possunt, ideoque vel aperiuntur confestim,vel rupuntur. Verno aute te pὀre potissimum mittendus languis,quid hoc tempus sit temperatum, adeoq; vacua tionibus corporis aptissimum. Quod etiam Hippocrates testatur,qui ita scriptum re-- δεξῆς D liquit; uibus sanguinis missio, aut medicamentum purgans conseri,iis Verno tem 1 pore sanguinem detrahere,aut medicamenta purgantia propinare oportet.Eodem sas, ne tempore sanguis quoque mittendus iis qui prompte apoplexiam aut comitialem, , morbum incidunt.Cuius rei rationem tradit Galenus sect I.Aph.com.ls.dicens:N di, cesse siquidem est ut Vere sanguis auferatur,ne calor aestiuus repente superuenies sandi, guinem diffunda 8c quodammodo extendat effervereque faciat, ita ut qui hactenus,, exiguus fuerat,non possit amplius in venis contineri,sed vel disrumpat ipsas,vel ex M dat,Et quado cum impetu in aliquam corporis partem aliis imbecilliore fertur, vel inor ipsa phlegmonen,vel erysipelas,vel aliquod aliud morbi genus operatur. Pristat itaque,ut hoc etiam loco Calenus monet, haec mala sanguinis missione anteuertere,ut nimirum humorum ad partem aliquam corporis impetus in contrarium auertatur. Pari ratione si quibus solitae corporis vacuati 5es,ut sunt haemorrhoides, supprimuntur, iis sanguinem mittere oportet,praesertim si natura magis melancholici fuerintret scilicet hoc nomine caueamus ne suppressis haemorrhoidibus superuacua ad iecur,1-liamve partem principem decumbat Quid multaξ oportet omnes eos qui quotannis plenitudinis morbis aestate,aut Vere capiutur,aut oculis sunt imbecillioribus, aut vertigini obnoxii sterno tempore,ad auertendos Si vacuandos humores a locis male affectis sanguinis missione uti.
Prim autem a nobis confiderandum est quale sit hoc quod ipsis coaceruatur Siquidem nonnusti amarae bilis humorem plus cateras aceruant, at melan bob-cum,aut pituitosum,ali vero ex aequo omnes, in quibus se in redundare dic
tur Hos agatur omnes vacuabG,quemadmodum etiam podagricos oe arti brudolore confidiatoue,Veris initio, dato namarum aut medicamento purgante, assimisso sanguine Equidem complures qui tribus aut quatuor annis per interuassa pedum doloribus mole fati sent, egoianaui, aut redundante humore Gras initiis purgato, aut sanguine det nacto. Manifestum autem est quod tales in unauersa
victus ratione moderatisiunt.Proinde incontinentes ebriosque ac gulae deditos ne qμe purgatione,nes sanguinis missione magnopere iuvabis. Nam per victus in temperantiam crudorum humorum multatudinem celeriter coaceruant. Verum ut bos cures ne sudere quidem oportet. Ubi autem obediunt,summopere eos iura bis,si Deras initio primum quidem vacuans cinceps ad exercitra,victu uera taonem falubremperduc . Caeterum quae de i ita dixi, haec tibi de omni us qui praedictispaulo ante malis,nempe comatiati morbo, apoplexiqvertigine, anguinis
fluitioncast melancholia,capi apti sunt, dictum esse putato.
582쪽
Quym antea quibus verno tempore sanguis sit mittendus exposueri nunc quid in QMdis iis uniuersum in iis qui Vere vacuatione indigent sit considerandum ocer,nempe quale sit quod in ipsis aceruatur.Sunt enim quiamarae bilis plus c teris coaceruare solent, sita andum. quos Hippocrates πικροχολωρ appellat.Alii humorem potius melancholicum , n5nulli πικρα ογλιι vero pituitosum,aliqui ex aequo omnes,in quibus sanguis redundare dicitur, ius rei orationem reddit Galenus in libro de Plenitudine, ubi in eum scribit modum Fieri no is potest ut exquisitus usqueadeo sanguis in venis interim contineatur, ut nihil in eo nec is bilis,nec pituitae,nec serosae saniei feratur.Proinde nos in superiori ide intelligi vobis luimus, siue humores, siue sanguine abudare diceremus .Quippe immixtus, Dab aliis ,, humoribus syncerus sanguis nunquam in venis comprehenditur. Demonstratum est is alibi de mixto nihil referre humores an sanguinem appelles, non tamen qualibet, sed mediocri quadam mensura, in animantibus naturali habitu praeditis, aliis humoribus ei admistis. Nam uniuersis in naturali symmetria D commoderatione adauctis cum si s vitiei' sanguine per excellentiam dicto, idem humorum vocabulum significat, nullumque dicas. discrimen est humores auctos, vel sanguinem dicas. Haec ille. Pari san8 rat ne nihil refert an plenitudinem esse dicas ubi ex aequo uniuersi humores aucti sunt, an quemadmodum Galenus libro secundo de composi med. localium,cap.I.sacit, ubi sanguis auctus est Caeterum omnes eos qui plenitudine aut cacochymia laborant,veluti etiapodagricos Si articulorum dolore conflictatos, incipiente Vere vacuabis. Sanguinis
quidem missione, plenitudine laborantes: vitiosis vero humoribus redundantes, medicamento,quod molestantem humorem purgat dato. Hac quidem ratione compi res triennio aut quadriennio per interualla doloribus pedum laborantes Galenus sa--ν,ὁ - , nauit. Porro ad integram podagrae &doloris articulorum curationem temperantia in artieuIOAm do. victus ratione opus est:qua quidem neglecta caetera praesidia certe para vel nihil prorsus conserunt.Hinc perspicuum omnibus fit, cur hodie pauci aut nulli propemodum podagrici sanentur.Quum enim omnes fer nisi quibus forte si reditatis iure hoc malum euenit, in victus ratione plurimum delinquant, ac supra modum incontinentes vinique meracioris ac robustioris amantes sint quid miri si etiam perpetuo hoc mombo conflictentur, nec ullis praesidiis iuuentur s Quare rectissime Galenus subiungit, manifestissimum esse quod tales qui fanantur, per uniuersam victus rationem moderati sunt Incontinentes autem, ebrios,gul que deditos nullis remediis magn*pere iuuari.Qupd scilicet per intemperantiam in victus ratione crudorum humorum copiam celeriter coaceruent, adeoque praedictorum malorum authores sint. Quare medicum illis ne manum quidem admouere oportet, ne eorundem incontinetia accidat ut praesidia qua aliis fuere saluti apud vulgum infamentur. Obteperantes autem lummopere iuuabuntur,si veris initio vacuati fuerint,&deinceps exercitiis idoneis,victusque ratione salubri utantur Verum quod de podagricis virthriticis dictum est,hoc etiam ad alia mala corporis transferri debet .His enim correpti vacuatione verna iuuantur,si invictus ratione non peccent.
dicta missosanguinis a sibi a iuvat: sed c citra plenirudinem incipientephlegmoneatit propter Issum aut dolorem,au artium imbecillitatem. Quippe dolor ipse
sanguinem ad inflammationis locum trahit multoties partium imbecillitas inflammationem citra totius corporisplenitudinem excitat.Demonstratum enim
583쪽
ptegrauariJA vespautoplus excrementi in ea coaceruetur. unetiam 3Md quaelibet pars facultatem ut familiariu attractricem, ita etiam alienorum excr tricem obtineat.Tum quod duplex sit auehum,alterum quantitate,aberum qualitate.Proinde e pars aliqua ab humoribus inse contentis nongragatur tamen, quia excrementa quadam in qualitate praeter naturam habet, ad eorundem eracretionemper vena3 quae in ea sum, tanquaper canales,excitari. rerum ita
propulsatur prauus fuerit sanguis, aut alius humor, ut ad aliquam propinquam veniat partem necesse in . In ea alterum duorum eueniet, ut aut tam
coctus an per halitum digenis in aliam tertiam haud trans citavi si eatrum praedictorum albequatur, denuo ex secunda parte in aliam consuat, deinceps ex ' issa rusti in aliam, O idipsum non desinet feri, quoad in talem quampia δε- cumba qua amplim quod in ea reduniat in aliam propellere nequeat. . ccidit vero hoc ipsum illis partibus quaefacultatem excretricem vicinis omnibus imbecilliorem habent. Siquidem non iam in illia quaepropter robur quod obtineat haud
assumunt,id quod molestatpropellere valent.Demonstratu enim a nobis hoc quoque in illa es commentariis,quod 3 ualibetpars non polum quod Aperuacuum est
in vicinamprotrudat verumetiam quo usicipia saepe vero contraremittat, σpropellat,inbe baud assumens. tque in hoc certamine validior vincit.Quapropter partes omnia imbecilliores excrementanis morbis prima capiatur Hac ν piam ratione Uuxionenatos affectus eri scito, iuerso videlicet corpore imbecillo existente,quae una est qua ot mali habitin 'ecierprincipibus illias partisse, etiamsi paucas in ipsis est sanguis, grauari solitis, eumque ad carno M a xta cutem parte; protrudentibus, magisque ad glandulagi excipiendo suem
uacuo taeoneas, tum propter substantia laxitatem, tum quia inter altri partes infirmi firmaue habeant naturales facultates quemadmodum etiampingueh. Ioam quamor eam ut sensum est, prima quidem attractrix, altera retentrix, tertia excretrix, quarta alteratrix, abG quidem tres imbecillimaue glandule carnesque obtreti .alteratricem vero solam haud ita multo caeteri artibus mirarem.P0ὶ, dat pulmo fluxioni recipiendae promptifimus est. Nam et hic tres facultates imbeci ab obtinet, corpus laxum. Deinceps lien. Cerebram aEtem perinde ut istae, aut etiam plus excipiendo fluxui est habile. Caeterum hoc illis meliore est condition quod constructionem habet excernendis ιis quae suscepitprom-
, I m. Magnos enἰm ventriculos obtinet, qui pronis meatibus vacuanthr.Qui sκ agitu ulmo, lire,ac cerebrum carnose genere natura rata rora sunt, in iis a lana volvi cor carnes xtones perueniunt, ubi nimiruuniuerseus corporis habitus im' - secillus fuerit, eat in assectibus Uuxione natis accidit. Me to itaque curationisboram ρσω est non quidem vacuatio, sed,tim corporis roboram '. quanquam curanonis initium in iis asa uanis missione fit. Si vero excrementapraua etiam qualitatesuntpraritaturgationem quoque adhibemuπ.In quibus maxime corporibus neutrius plenitudinis proprium Imprema expectare oportet, I auitatem
584쪽
θstidem eius quae ad vires dicitur regionem vero eius quaeia vasa. Pari ratione in Asi quibus gae alivagrauiter icta ess,lue aliter quomodocunque ancipie
treme ordimur,aut purgantes,aut uenam incidentes,prout teram aetera magisco enare vacuationem iudicam S. cb M ME NT. di IU Mi Quum in superioribus monstratum sitsanguinem tum pptissimum esse mi se statuissese datendum quando. plenitudo nata sit in corpore, nunc certe quod interdum etiam praetente pImira
sit detrahendus sanguis, ubi nulla adest plenitudo monstat, nempe ubi phi mo ne aliqua vel propter ictum, vel dolorem,vel partium imbecillitatem incipit. Quippe
exitiu,aut casu ex alto loco partes corporis afflictae sanguinem ad se praeter naturam trahunt,ideoquephlegmone fit.Quare sanguis quem alliciunt per venae sectionem a uertendus A vacuadus erit. Dolor aut quo pacto phlegmonen efficia Galenus ljb.s. DThe. meth.tradix n hunc scribens modum: Quae dolent cernuntur ea quoque phleg- ramonen ex dqlore pati, sed causam eius quidam omnino non signant,quidam nullo is modo probabilem.Nostra vero se itentia talis est.Docuimus in eo opere quod de Na,, turalibus facultatibus ςdidimus,unam esse naturae 'cultatem quam excretoriam dici ' , , mus'. Ea suς munere fungitur quum triste aliquid lentit.Vpu vero quiddam est ex eis is quae eam contristant,ipsa quae dolorem excitat causa, quaecunque ea sit. Hanc igitureiicere dum properat, phlegmonen interdum in particula concitat. um enim pri-
missuis conatibus nihil profecit, vehementius aggressa quod infestat expeller sangui , nis aliquid & spiritus exsuperpositis partibus in afflicta simul exprimit.Atque hinc si si
quod ex dolore particula proportione confluetis in eam humoris, in tumorem att*llitur.Haec ille.Quinetiam libra.Ther.meth dolorem fluxiones concitare, Acap.9ς-tthbeessistis res- Artis medicar Galenus tradit.Quomodo autem imbecillitas partium citra plenitudi- tium excitat in
nem excitet phlegmonen, M hic it alibi copiose Galenus docet.In lib. enim tertio de xςydvpblismo Naturalibus facultatibus,capite a 3.Ther. meth.&lib,6.deTumd sanitate, cap D.&i3.22I ρεμ Ther. meth demonstratum est imbecillam partem facile grauari,ubi vel paulo plus excrementorum in ea coaceruatumfuerit,&qudd quaelibet particula habeat non soltim , facultatem familiarium attractrice ,verum etiam alienorum excretricem,&qqddduplex sit alienum Ita enim in sexto de T venda sanit.inter caetera scribit: Siquidem de, Dmonstratum est in iis commentariis qui sunt de Naturalibus facultatibus inscripti,sin D'. gulas partes trahendi facultatem habere proprii sibi ac conuenientis humoris, quem alterantes assimilantesque abutuntur ad nutrimentum. Rursus aliam facultatem ha- 'bere, qua quod superuacuum est expellere in vicinum desiderent. At si ipsasqidem quq vicina est particula corporis habitum firmum habeat,quod sibi obtrud turistique is non admittit acitque ut in ipsa solum quae primum affecta particula est,dolori usque is subsistat: siti imbecillior si quam illa unde excrementum mittitur,admittitilla quide, c terum ipsa quoque ad imbecilliore quapia a se rursus trasmittit,atq; h crursus ad alia, 'donec in ea procubat, cui imbecillior nulla sit reliqua. Atq; ad huc quide modu,quprunulla victus sui curanst,alius alia parte assiduῆ vexatur Qui vero nihil colligum super- να uacui, his manent imbecillae partes semper in tuto.Cuius rei evidentissimum argumenta, tum est, quψd aliqui sex mensibus pluribusve infirmis partibus laborant. um si sola si '' imbecillitas ipsa emceret, perpetuo laboraret pars infirma, ceu cui ut male assiciatur causa nunquam abesset.Nunc quoniam perpetuo fioni horari manifestum est aliud ,, quippiam interuenire quod eius mali gignedi si occasio: quod cert8 aliud non est,qua si quod vel quantitate,vel qualitate redundat.Ηactenus Galenus. Idem sane, sed multis , , breuius,cap. .de Morborum causis Galenus docer, nempe non solum sua quantitate
585쪽
excrementa particulas ad excretionem irritare,sed stpraua sua qualitate. Excemtita. tem eade per venas quae in iis sunt tanquam per canales quosdam . et eram quod evcernitur,nue prauus sanguis sueri siue alius humor, i in vicinam aliquam veniat pa ticulam necesse est.Qu' facto alterum duorum eueniat oportet,vi aut illic concoquatur,aut discutiatur.Legendum enim hoc loco non διαφθαρε ot Al- Asilisu, ebiax dinum exemplar habet. Id quod antiquus confirmat interpres, qui locum illum Ga- emendaturi leni ita conuertit. In illa vero alterum duorum eueniet , vel digestos, vel transpirat non adhuc ad aliam transflui tertiam. Praeterea si humor in secunda magis corrumperetur,ex illa in tertiam necessario transflueret. Neque enim secunda,
quae te tia sobustior est, illum retineret, θd si itaque humor prauus in secunda particula vel concoquitur, vel discutitur, in tertiam haud transfluet. Si vero neutrum horum accidat,ex secunda in aliam confluat necesse est,& subinde ex illa rursus in aliam, idque tantisper duret,donec in talem aliquam decubat, quae amplius quod in se redundat in aliam propulsare nequit Eiusmodi autem est quae excretricem facultatem caeteris sibique vicinis omnibus imbecilliorem habet Neque enim id quod molestat in alias,quae propter robur quod habent nihil assumunt,propellere potest.Nam ut in libris de Naturalibus facultatibus demonstratum est, quaevis corporis pars non solum quod superuacuum est Scin ea redundat in vicinam protrudit, veru metiam ab alia superuacua assumit:quum scilicet ea imbecillior fuerit saepe etiam accidit,ut quod ab altera mittitur haec eidem remittat,it vicissim a se repellat,haud quod mittitur assu, mens. Et in eo quide certamine penes validiore particulam victoria erit. Verba autem Galeni ε libro tertio iam citati Commentarii ita se habent: Sicuti inter se particula
di, altera ab altera nutrimentum trahunt, ita altera in alteram quod superuacuum est a se .di, deponit Et sicut trahentium ea vicit quae valentior erat,sic D a se deponentium .Estq; di, haec vocatarum fluxionum causa . Habet enim particula quaeque natiuum quoddam dii robur,quo quod superuacua est persequitur. Vbi igitur earum aliqua affectus alicuius,, occasione imbecillior est reddita,ex omnibus in illam confluere quae superuacua sunt di, est necesse. Ea nanque quaecunque pars valentissima est,in vicinas omnes reponit.H. Eoa rum rursus singulae in alias quae ipsis sunt imbecilliores,dein rursus illarum singule iridi, alias, idque eatenus longissime procedit,quoad ex omnibus fugatum superuacuum india unam quampiam maxim8 imbecillarum pro cubat Hinc nanque in aliam transfluerea, nequit, utpote nec valentiorum aliqua id recipiente, nec male affecta & laborante ipsa a se repellere valente.Haec Galenus. Quae quidem quum non parum lucis iis quae hoc
'partes mor loco dicuntur afferunt, praeterire non voluimus. C rerum ex iam dictis omnibus periis talis spicuum partes caeteris omnibus imbecilliores morbis ex superuacuis atque excre- mentis ortis primas corripi,quod nimiru illa in se recipere ob causam paulo antξ expositam cogantur Hae itaque ratione asse tus e fluxione nati fiunt, uniuerso nimir si corporeimbecillo e istente,&principibus illius partibus,etiamsi exiguus in iis est sanguis,grauari solitis .Quum enim imbecillae sint,principes quoque partes in ea mali habitus corporis specie,nihil mirum si i modico etiam sanguine grauentur.Quare illiam ad carnosas iuxta cutem partes agisque ad glandulas, quod scilicet excipiedis superuacuis idoneet sintadque duplici ratione,propter nimirum substanti laxitate,& quod
inter omnes fias corporis partes,naturales facultates, perinde atque pinguedo, ins missimas habeant. Prioses enim tres,attractricem videlicet, retentricem & excretrice. glandulae ac carnes maxime imbecilitas habent alteratrice autem sola haud ita multo clantalefiurio' reliquis partibus debiliorem. Hinc libro .rs. Ther.met.Galenus ita quoque scriptu re-,ώ, μ' liquitaSaepe st nobis monstrarum est superuacanea quae valentioribus partibus ob pi is nitudinem vel qualitatem expelluntur,ea in imbecilliores procumbere:atque hinc a si cidereut glandulae iscilὰ fluxiones recipiat,& maxime quς rariores natura sunt .Quip- ω pe valentius est arteriarum M venarum, & neruorum,& musculorum robur: imbecilia
586쪽
lius autem A lane nullum corporum quae glandularum sunt naturae.Sic igitur fit, ut Die pxopter ulcus quod in manus auipedis digito sit,eiusmodi gladulae in inguinibus Senalis tum intumescant, tum phlegmone occupentur, quum defluentem ad ultimos ,, artus sanguinem priores exceperint.Quinetiam in ceruice Sc secus aures saepenumero, glandulae iis quibus in ceruice, capite, vel aliqua vicina parte ulcus est natum, intu- is mescunt.Haec Galenus.Caeterum post andulas ad excipiendas fluxiones pulmo pr piissimus est quod videlicet hic tres facultates imbecillas habeat, corpusque eius lam, leue,te rarum sit,quemadmodum lib. .6.D. .de Usu partium Galenus abunde monstrat. Post pulmonem ad fluxiones excipiendas lien idoneus est, quΘdeorpus huius visceri yrarum,&spongiae modo laxum,Galeno lib. .de Usu par.teste existat.Cerebrum excipiendis fluxionibus perinde atque iam dictae partes habile est, propter caua M ventriculos quos continet. Verum hoc illis est meliore conditione, quod ita constructum est,ut prompte quas recipit fluxiones excernere queat. Magnos enim ventriculos obtinet,qui pronis Sc deorsum spectantibus meatibus,per palatum nimirum Sc nares,vacuantur.Ex iis Itaqueclarum fit quibus pulmo,lien,8t cerebrum carnoso genere natura valentiora sunt illis ad glandulas Sc carnes fluxiones, ubi scilicet totus corporis habitus imbecillus fuerit,peruenire,quod sint partes omnium debiliores,it ad fluxiones excipiendas aptiores.Qu'circa in assectibus a fluxione procreatis curationis praeci- In in stib lG-puus scopus,totius corporis roboratio est,non vacuatio Nisi enim uniuerso corpori robur concilietur,nunquam fluxionum causa deerit Nihilominus tamen initium cu tionis seopuir
rationis a sanguinis missione fit.Nisi enim sanguis auferatur,periculum est ab ipsis excrementis ad imbecilliores partes defluentibus fieri phimmonen. Qedd si simul pr uam quoque excrementa qualitatem sortita sunt, purgatio etiam adhibenda erit, ne videlicet putredinis morbos procreent . Atque iis quidem praesidiis utendum, etiamsi nullum plenitudinis symptoma adest. Pari ratione in iis quibus pars aliqua corporis grauiter icta est, siue aliter quomodocunque incipientem sustinet phlegmonen, ubi
magnam fore metuimus,curationem a vacuatione auspicabimur, venam incidentes, aut purgatorium medicamentum propinantes, prout alterum altero praesidio magis conuenire iudicauerimus. Atque haec quidem de Hippocratis sententia dicta esse in- Tuistises Itiem relligantur, qui lib.2. Victusacutorum morborum,Aphor.io.ltu inpleuriti de Siphlegmone costarum nunc venae sectione,nunc purgatione utendu esse docet, Tutius vero semper est,ut in Commentariis ibidem Apho ii. Galenus testatur, ubi etiam dolor Vii.
ad hypochondria finitur,inpleuritide sanguinis missionem usurpare, propter causas, φυμ : 'quas illic commemorat. Quod autem venae sectio internis. phlegmonis commo-' 'n'tata iidior sit ipsa purgatione. hinc palam fit.Venae nanque sectio citra loci male affecti im- is modior. pletionem olorem,calorem, aliamve insignem laesionem retrahi derivat A vacuat. VProinde materiam infestantem minui naturam exonerat,vires roborat, dolores mi- 'tigat,caloremque restinguit. Purgatio autem etsi vacuar,retrahit, D derivat humorem,
tamen id non semper potest. Hinc ab Hippoci ate dictum est: Qui statim inter morbi initia phlegmonas medicamento purgante soluere conantur, ii 1 distenta, inflammataque parte nihil auferunt, affectus vero utpote crudus, non remittitur, ac partes sanae morbo resistentes colliquescunt: quocirca morbus imbecillum iam corpus vin- , cens,curationi no obedit.Haec ille Praeterea purgatio calefaciendo, trahendo, locum' male assectum irritando ac implendo,febremque augendo mirifice nocet Quare me
ries fugienda in phlegmonis erit. Causam autem cur Hippocrates in pleuriti de ea uti voluerit,insta capite nimirum Is.eSponemu . CAPUT IX.
me igitur in iis quae de fricta acutorum morborumproposita H- sputata seunt admonemur re sanguinem mutamum, uti m us flue
rit morbus,s agerforentis aetatis, illique robur aderit . Perperam.
587쪽
quoque Menodorus in Iola sun reme plethorica vocata venaesectionem obserua ri tradit Contra enim in uniuersam anguinis mittendi scopi plenitudinem infeprimo haud coplectuntur, sed si picionem eis quod adhuc fit mali. Nam si ma
gnum stre appareat, sanguinem mittemus etiamsinu plenitudinas nota adest, alat rePonem, vires considerotes,quaesola etiam in iis quae de ,ictu acutor scis , missiῆ rum dis utant dicta esse con seciuntur Uigentes enim aetate, propterpueros erHae distinctam explicationem assumpsit. Primi autem oe maximet trilsanguinis mittendi scopi sun morbi magnitudo, e robur laborantis.Et hanc pri
mam esse Indromen dicere oporte haud plethoricam, in qua sanguinis miseρ obseruata sit: quippe in ista haec comprehenditur, vi quae morbi magnitudinem
adaugeat. Non solum enim ubi iam adsit morsus magnus sanguinis mittendi oc
casio e sed cr ubifuturum esses licio est Doctrina enim quam Hippocrates
tradiὰit anteuertit, docens nos quaecrenquepraesentibus iam morbis rectefacere mu melius esse ut haec incipientibas ipsis,aatiam imminentibus anteuerrendos,
ciamus .Proinde praedicto copos adfanos transferre licet. Siquidem cor iis sanguinem mittes,ubi magno aliquo capi morbos picio est aetatis tamen O roboris habria ratione. Nam si quis It magnum incurrat morbum babilis si etiamsi nassum adhuc in corpores Numa apparet, sanguinem tamen mittendam cens Mus Satis est enim aetatem una cum uiri 3 considerasse. Tria itaque smi qua
dignotionem continent, morbi magnitudo, autpraestens, aut imminens, alvi τι- gens, Cy'virim robur
Mittendum esse interdum sanguinem nulla etiam plenitudinis nota praesente, modo praecipui mittendi sanguinis scopi,morbi videlicet magnitudo aetas vigem,rο-burque facultatis adsimi,Hippocratis testimonio confirmat.Depromptum autem hoc ipsum est ex libro .de Victu acutorum morborum, ubi Apho. is.lta scriptu reliquit: In acutis,inquit,morbis sanguinem mitte, si vehemens esse appareat morbus,& aegrotantes aetate floreantapsisque robur adsit. ibus sanὰ verbis Hippocrates sanguinem esse detrahendum hortatur in acutis morbis,nulla etiam plenitudinis nota apparente;
si mittendi sanguinis tres prccipui scopi idipsum fieri suadeant Proinde Menodotum errata esstat,qui in sola plethorica vocata syndrome, venae sectione obseruare tradidit. De quo in explicatione iam citat Hippocratis sentetiae ita scribit Galen .Quil omnia haec iecte dicta sint,quosdam tamen non rect8 usos fuisse putandum est: quo qui M.t... V Menodotus empiricusest,qui in sola plethorica vocata syndromesan-
η'μ' mistionem obseruari affirmat.Nos autem Se ea haud existente sanguinem mi , timus,ubi vehemens dolor repente hominem prehenderit,vel pars aliqua fracta fueritis vel os 8suo articulo motum sit Non autem semDr sanguinem mittimus etiam si pla- thorica syndrome facta est,sed frictione,& balneis multis,&abstinentia bidui aut tri- V dui did quod naturale est reducimus. Haec Galenus, quae commemorare voluimuh ut lucem aliquam ii quae hoc loco dicuntur afferretit Eadem planὰ tradit etia lib. The meth .cap.6Nbi inter caetera demethodicis vocatis scribit: Nam ubi inplet ho- rico, ut illi loquuntur,concursu,vacuationem a se obseruatam dicunt,manifeste fatentu tur ob nullius alterius eorum quae in aegro visunxur respectum se ad vacuationem ac-N cedere. Neque hoc dico propterea Ddd purgatio vacuatio sit,quam plethoricus co D cuisus non indicet,sed quod etiam tametsi plethoricus cocursus non adsit, ad ipsem
588쪽
tamen sanguinis missionem interdum sit confugiendum:quado si valens sit morbus ,,
cum virium robore,nemo est qui sanguinem non mittat,qui utique in artis operibus ,, sit exercitatus. ippe ipsos Empiricos videmus quum lapsus ab alto quis sit aut alius ,, plaga aliqua contusas vehementer corporis partes habuerit, ad sanguinis missionem , , confugere, quanquam ide homo paulo ante sanus uerat prorsus plethorici concur- ,, sus expers. Ex quo patet non hoc esse quod mittendum sanguinem indicet, sed ma- ,,gnitudinem morbi, ac virium robur,exceptis tamen a sermone pueris.Hactenus G MIenus.Caeterum quid sit plethorica syndrome aut plethoricus concursus,multis in tota si
cis docet Galenu nulli bi autem clarius quam in libro de Plenitudine,ubi in eum modum scriptum: reliquit: Quin ic tertius quidam coetus alius est, qui nec sit an non sit Naliqua saeuitas norit,nec se inquirere fatetur,verum ex nonnullis qu euidenter appa- υrens notis circa qgrotantem,vacuationem per longum usum sibi inuentam ait. Hic si deinceps quaenam notae hae sint rogetur,Vasorum,inquit, distentio,& rubor, & vni- Muersi corporis grauitas,it pigritia ad motum,traducta in otio prior vita, non sine ci- laborum de potuum larga ingestione, A solitarum excretionum retentio. Ex hac igitur Bhndrome sic enim symptomatum congeriem appellat venae secandae utilitatem ob- ,, seruatam esse dicit.Haec ille. Monendus autem hoc loco nobis lector erit in codice Graeco esse immensum errorem, qui citatam paulo ante sententiam ita legit: i 98 ακ- α.Aphor. ο νοσῶμhoc est,& morbus,aut ger in vigore fuerit .Constat enim hunc alibi ita praecepisse: Quum morbi inchoant, si quid mouendum videtur, moue:quum vero consistuntac vigent elius est quietem habere.Expungenda igitur hqc verba, κerunt,quandoquidem initio morbi,no eo vigente sit mittendus sangui ut alibi etiam docuit Hippocrates ita scribens: Quapropterprius adhibito fomento statim ab Dinitio venam secare oportet,quum nondum fixa sunt omnia quae infestant, tum sa- ratus,tum fluxiones,sic enim facilius remediis vincuntur Haec quum ita se habeant, pa Diam omnibus fit,quod sanguinis mittendi scopi plenitudinem jn se primo non complectantur,ut Menodotus censuit, sed potius suspicionem eius mali quod adhuc fit.Si
enim magnum fore morbum suspicemur, sanguinem mittemus etiam stnulla adest plenitudinis nota, talem tamen,regionem,& vires inspicientes,quorum solorum e- , tiam Hippocrates in ea disputatione quae de Victu acutorum morborum ab ipso instituta est meminit. Vigentium enim aetate mentionem facere 'voluit propter pueros Asenes, quorum neuter ad sanguinis missionem habilis & idoneus est,ut capite deci- molertio latius docebimus. gionis tamen & ambientis aeris Hippocrates non meminit.Hinc in enarratione eius sentetic Galenus ita scriptum reliquit: verum vcnihil ' desit,adiiciam & eum qui ab ambiente nos aere desumitur scopum,quum fuerit abun- Ddὰ calidus Se siccus, ita ut cito ab eo corpus euaporetur. Nepe tunc sanguinis missio- ne abstinemus etiamsi morbus magnus est, floretisque aetate homo. Id ergo author
solum praetermissit .Haec ille. Primi igitur Se maximὰ proprili sanguinis mittedi scopi
sunt duo orbi nimirum magnitudo,&laborantis robur.Et hanc sthdromen, ma- 2ime proprii miegnitudinis scilicet morbi,& roboris laborantis,primam dicere conuenit. Rethorica x sit
enim syndrome in illa complectitassiviquet magintudinem morbi adauget. Quanto rabrita sy,
enim vehen entiora fuerint plerhorica symptomata, tanto vehementiorem quoque dromem pridia
esse morbum oportet. Non solum igitur quum iam adest morbus magnusmittendi sanguinis occasio est,sed Ze ubi futurum propter plenitudinem,aiiamve caulam suspicamur. ippe doctrina quam Hippocrates in libro Aphorism t adit,anteuenit, ed -q, doceat nos quaecunq; pr sentibus iam morbis recte faceremus,melius esse ut ineupientibus ipsis,aut iam plane imminentibus anteuertetes faciamus Ita enim in secunda sectione Aphori simorum scriptum reliquit.Quum morbi incipiunt,si quid mouea z.Ataom'.
dum videtur, moue. Vt hinc ceriplanum fiat praedictos duos scopos etiam ad sanos
589쪽
transferri posse,qudd scilicet iis quoi,ubi eosdem magno aliquo capi morbo suspiucamur anguine mittamus,no obstante,qudd omnes adhuc actiones integras,&non, et 1 Ghis, labefactatas habeant,modo Uas A vires permitat .Quocirca tria sunt in uniuersum versum quae dia quae dignotionem mittendi sanguinis continent,morbi nimirumagnitudo aut prae- η sens,aut imminens,vigor aetatis &robur virium .His enim praesentibus, etiamsi nulla. i Eui ' plenitudinis apparent symptomata sanguinem intrepidῆ mittemus.
Verum negligenti inforte in iis quae inlab, o de Victus ratione acutorumpmpostasumsolaparticula aetatis exposita esse videbitur. Neq; enim iugentium in
tatemfilum dixisse rectese habet/M eam quae hancpraecedit, quae istam
sequitur, ut scilicet duae latum distinctione ipsa ne epueraru oesenam, exemptam Stasenum aetas in verbo riirium complecti potes: nulli enim qui in ea ιμtates connitutus,robur inest.Quibusdam vero medicas, ne pueris quidem robur inesse visum est, sita male rem inteiligentibus, ut alibi a nobis est demons ratam. Sanguinem itaque mittemus ubi magnum fore morbum busticabimur, autpra
sentem iam intuebimur, aut incipientem, robur viarium consederantes,pueris tantum exoratione exemptis.DIcemus etiam miἡus perfecte dignotionis quae ab
aetates ab eo qui prudita libriae Victus ratione scrisi mentionem factam fuisse Sufficium enim admitteri anguinem hasoliscopi. Neq; enim ubi copia
crudorum humorum tanta est coaceruata, visanguinis missionemprobibeat,siermo redarguatur, quippe varium robur istis non adest. Est ; ipsa haec nota quod illi sanguinis missionemperferre haud queant, quando una cum colore toti μου corporis qui tu accidit, anguine redudare significBeluisws fuerit in vehemetia ciet mogniturine inaequalis, per eius inaequalitatem superantibuου debilibu , cor partus.
Reprehendit hoc loco Galenos quod in citata paulo ante ex libro de Vict. acuti morb.sentetia de aetate negligentius est dictu . Neq; enim vigentis tantiim aetatis eius sententiaeauthor meminisse debuit,sed ὀζ eius quς. hanc pr cedit,hoc est adolesceti , D eius quae sequitur,id est,constantis seu mediae aetabis,quippe possunt etiam haeserre, haud secus atque iuuenes sanguinis missionem: ut hac scilicet ratione duς tatum states, puerorum nimirum 8c senum distinctione ipsa exemptς essent, ut quibus detrahere senectu sub jL sanguinem haud liceret. Sed potest quidem senum aetas sub virium verbo complecti quod nullus sit in ea aetate constitutus,qui robustas vireshabeat. Vtcunque aurem consista; h Gh cedamus sen in virium verbo comprehendi posse,non possunt tamen pueri,q, scili-ψirib imbecilis, cet vi ibus sint validis praediti.Vt errare neces Te sit eos qui iisdem nullum inesse roe, py rixi. affirmant.Nam ut lib.3.de Tum .sanitate,capa.Galenus testatur,in functionibus quas naturales appellamus,veluti auctione,concoctione, distributione, A nutritione infantes plane caeteris aetatibus lon praestant. In explicatione quoque eius sententiae, , quam supra citauit,sic scriptum reliquit: At certῆ pueri quanquam vitali facultate valis lent, tamen neq; hi sanguinis sustinent missionem. Facile enim eorundem substantia ,, tum ob humiditatem,tum temperameti caliditatem discutitur Haec ille. Vnde palam fit it vitalem Si naturalem facultates in pueris Si infantibus esse admoduualidas.Por r3 de aetatibus,& earu dem numero diximuscopiose in enarratione Aphox.II sest. primae.Ex iis igitur perspicuum fit sanguinem esse mittendum tum ubi morbumma gnum fore suspicio est, aut ubi iam adest eiusmodi morbus ut incipit,modo vires robustae
590쪽
bustae sint, pueris tantum exemptis,quibus non obstante quod vires robustas habent, Qua te de victa propter causas expositas sanguinem detrahere non licet Quare author supra citatae
sententiae neque enim Hippocratis est is liber, ut in praefatione eius diserte Galenus atre in inj, betati, statur)haud perfect8 dignotionis eius quae ab aetate fit mentionem fecit: iuuenu enim meminit,quos omisisse cosultius fuisset,& pueros ab oratione exemptos esse,aut adolescentium,& constantis quoque aetatis mentionem factam esse res itaque ratum scopi ad mittendum sanguinem sufficiunt,morbi nimirum magnitudo, viriu robur,is qtas. Nune obiectionem quandam diluit de crudis humoribus Posset enim quispiamad- obiectio. uersus haec quae dicta sunt in eum modum instare' Crudorum humoru copia sanguinis quoque missionem impedit,quare ad hos quoque medicum respicere oportet, & notantum ad tres scopos comprehensos. Respondet itaq; Galenus, sermonem habitum Resyonsio. non posse propter crudos humores coaceruatos in corpore redargui, quod sub viriuscopo simi comprehensi Nemo enim eorum qui crudos humoreS coaceruant,Viribus ciuiu, huitio urobustis esse potest.Id quod manifeste pulsus illorum, una cu colore rotius co oris, qui crudum sanguitiem abundare monstrat est autem is, ut ex sequenti capite patebit, ' 'plumbe',aut ex pallido cadidus significat. .pppeis in vehemetia &magnitudine estinaequalis, atque in ea inaequalitate pulsus debiles it parui superat. Quorum sane uterque facultatis D roboris imbecillitate denotat. C terum hoc loco mirifice est deprauatus
Aldinus codex Gr cus: pro κ&λυείω enim male legit λωεολα,& pro motate no rem Aldfriu, meu, cte habet est Denique pro ανώμαλ* κ,legendum erit m ωρυχλ8 8.Tum enim eode emetatus; eum sensum adserent Galeni verba quem in nostra conuersione expressimus.Cui etiaantiqui interpretis transsatio suffragatur. Porro non esse in humoru crudorum copia mittendum sanguinem alenus copiose admodu lib. .de Tuen. sanit.cap. .ostendit.huc itaque lectorem amandamus.
Tribus uas scosis mittendi sanguinis definiti magnitudine nimirum morbi
aut praesente, aut imminente aAt incipiente, passe aetate, robore virium,extra puerorum aetatem,ad abG praedictas mittendisanguinis notaS,1 3 no pauci me dicorum adiecerunt,accedamu qui quantitatem quidem detractioni non ipsam sanguinis missionem simul indicarum.Proiηde e morbo,aetate, T 'viribus p mit
tendussi anguis cognoscituri. quantitaue autem vacuationis,non soliιm ex istis,s dein aliis hprehenditum.Haec vero sunt plethorica vocata θηhome, ambrentis
nos afrs temperatura in tempus γ' regionem diuisa, quae in anteacta vita circa ciborum tum qualitatem tum quantitatem acciderunt, excretiones hem ac
motiones aut factas, aut non sinas.
Quum ex iis quae praecesserunt in hoc capite omnibus perspicuum sit tres esse in uniuersum sanguinis mittendi scopos,nempe magnitudinem morbi aut praesentem, aut imminentem,aut incipientem, vigore aetati te robur virium, exemptis tamen pueris, quibus,etsi viribus sunt robustis,sanguinem,ut coprehensum est, detrahere non lice : u. .hἡ nunc quod notae quae plethoricam vocatam syndromen constituunt qua itatem de- fleam oratam tractionis sanguinis, non ipsam sangninis missionem indicent, docet. Nam quum syndromen conplethoram, adeoque sanguinis redundantiam significent, quod multum sanguinis, modo per vires liceat,sit detrahendum, ex illis colligitur, non autem quθd sit mis- nis sanauis ia- tendus sanguis, quod non raro nulla in corpore existente plenitudine sanguis nihilominus mittatur, quemadmodum abunde antea est monstratum . Signa au--qu, 'tem e quibus vacuationis quantitas cognoscitur , M quq plethoricam constituunt tuas e gnoteι- syndromen,sunt aeris nos ambientis temperatura, quae M in tempus te regionem diuiditur. Nam haec ipsa pro temporum D regionum varietate mutatur, quod singula