장음표시 사용
21쪽
De quinque modis sortitudinis non verae. De proprietatibus fortitudinis.
De temperantia. Diuet fas cupiditatum species esse. De temperatiae extrem1S.
De magnificentia, eiuS extremis. De magnanimitate,& eius eXtremis. De mo erato honoris studio,& e1us extremis. De mansuetiadine,eiu SqUe CXtremis. De comitate,& eius extremis. De veracitate,& eius eXtremis. De facetu duae,& eius eXtremis. De verecundia
De iustitia Sc iniustitia:&modis iniusti, Quid iustitia particularis A quotuplex.
De iure distriboticio. De iure commutatiuo,& emendativo. De retallatione numO,& indigentia.
De iniuria & iure ciuili,herili,5c familiari. De iure naturali & legitimo. De triplici nocumento quod aliis irrogatur. De eo quod est pati iniuriam.
De recta ratione duplici Virtute,& partibuS animae. De principiis agendI. Habituum uate lectualium enumeratio: quod scientiae Obieinim,dc quae proprietateS,
De prudentia. De intellectu. De sapientia. De partibus prudentiae.
22쪽
Desona consultatione. De perspicacia. De sententia. De utilitate sapientiae &prudentiae. De naturali v1rtute,& de virtutum δc prudentiae con
eiusque duas esse species. De incontinentia i ,voluptatum disserentiis,& vitio
humano. De continente,in continente,tolerante,& molli.
Quae in continentis & intemperantis differentia sit.
Honestam amicitiam proprie dici amicitiam lias
Qui dicendi amic1,M qui ad amicitiam apti. In qua amicitia plures possint esse amici.
De amicitia in supereminentia Amicitiam magis consistere in eo ut amet Q Uispiam,
De ciuili amicitia. De speciebus ciuilitatis. De amicitia regia paterna,familiari,& fraterna. De amicitia sodalitia & sit 1ali. De duplic1 1 cire,& de compensanda amicitia. 9 so. I 8. b
23쪽
Singulis pro dignitate beneficia esse rependenaa.
opera amiciti Fod non sint prauorum.
De beneuolentia. De concordia.
De beneficentia. De amore sui. De am1cis felicis,& quibus indigς ῖ- in De numero amicortam,multine an pauci habendi sint. Cap. Vtra in sortuna habendi sint amici. rDe praecipuo munere amicorum,& bonorum malorumque am1c1tia. DECIMI LIBRI CAPIT A. De voluptate.
Opinio Eudoxi de voluptate. Dicentium voluptatem non esse bonum confutatio: etsi non omnis expetibilis sit. Quidnam sit voluptas.& quo modo operationem
Voluptates inter se specie differre
De felicitate De felicitate contemplatiua . . De felicitate activa,& praecipuo manere operatIon1S.
26쪽
Ioanne Bernario Feliciano interprete.
131lo Dia1n duas diuiditur partes,in cotemplationem,& actionem sinqvibus utrisque Aristoteles Versatus de utrisque volumina edidit quς &arte & sciencia, prout unicuique subiectae materiae conuenit, Iegentium1nstituere an1mos possunt.contemplatio ver3 per subdiuisionem in tria distributa, physiologiam, theologiam, & mathematicam, hoc est natu-l ratem, diuinam,& disciplinarem,partes sibi substituit de quarum nullat priesens nostra naec dissertatio erit.nam de uno tantia agemus eae iis,qua -l sub actionem referuntur. cum enim amo etia ipsa tria membra habeat, E -- policicam, ethicam, dc oeconomicam, id est ciuilem, moralem,& fami-- a rem de moral1 per actare constituimus:proposuimusque nobis l1bros Aristotelis ad N1coma-cnum scriptostan quibus explanandis nonnulla de ea dicere volumus: praesertim cum maximae ex1si1mat1Onas qU1dam ad hoc nos incitaritet mandaritque, ut in pr1mum Nicomachiorum morarum Aristoteli expΙmat1onem al1quam conscriberemus: cui sane ob multa in noς beneficia negare quippiam no possumus. quippe cum tam bemgnὸ erga nos affecti hominis postulationes 1rritas iacere M siqvid iubeat,quod prestari possit,iusia detrectare:& 1ngrat1 & a philosophin prorsus alien1 esse v1deatur. nam si benemerit1s de nobis alaquad petentibus recusauerimus: Quado aut gratis al1qU1bus Vcilatatem afferemus, aut 1gnot1s Proder1mus3 cum esuinum mandatum 1 nobis b e G1gat , It axa Cos Ctiam qui nos Iasserint, subleuandos ac iuuando S promptos nos exilii amus. ut ad eos etiam qu1 nos Iaeserant, siubleuandos ac iuuandos promptos nos exhibeamus. Vt hoc modo ben1gne tacta ad auctoris imitationem per se efficiantur id quod vere etiam philosophiae maxime propr1um est. J Primum 1gitur dicendum est,quid inter se differant tria actionis genera: deinde, quad unumquodq; ex ipsis sit tertio,quae ex V quoque ad homines Vtil1tas perueniat ut de ipso rum cognationem percip1amus, & ad ea exercenda promptiores fiamus. N oralis itaque, iam1lia r1s & c1uilas hoc Starunt. primo quantum ad subrectas materias spectat: moralis quadem est,Vnuhom1ne medore reddere: Ut morat IS artas praecepta sequutus,probus emc1atur ac prudenter Vivendo propr1am Tat1One 1raCundiae ac cupissitat1s domanatrice habeat quae moderamine amecto earu1nc1trit1OnCS co. 1neat, nec pCrmittat temere ferri. quo fiat ut in tali habitu dema aliquis constitua tur,V 'uλCquid rCcera si quis petat,Tationem,qua id feceri reddere paratus sit si1 nullus rationem η reqvissiuerat, secum apse singula sua facta diligenter expedendo ac 1udicando castiget:ne in aliquo a recto Osricio abea quin omn1a bene exequatur:ut singulis quae ag1t,id Phoc1llidis subiiciat, uad Dene factum a me est3quid non recteξaut quid on siumΘSi uς ζ ici V cte Jnuenern 'actionibus bonum amplecti, eius exequutione laetetur e contrario dolea si al1quando excassisse ab eo se cognouerit id quod tum ex sub1ectarum rerum insta li1I1tatC,tum ex appetatvinum turbulentia ac inviolentia, tum ex ration1s fortasse ' 1mbecall1tae,quae oppugnata Onibus cedat, ac succurab1t,taliq- aliqua de causa euenire consueuit quippe cum Versetu aquae fieri sto modo possunt: neque fines certos tabeat, qu1 ex posit1ssi hesb. QVsς JURRxur H C de morZl3. Oeconom1car vero hoc est fam1l1ari fami m , subiaca intur ea ius omma quae ad eorum constitutionem, re- Π py δ qHisq; portione ea consequatur quae debet: nul tu que Pro rat1One I et morum,vel status, vel hab1tus,vel functionis, vel naturalis necessitud1n1S vel beneuolent1ae erga dominum atque hab1tuditus,parte siua fraudetur. multa enam etiam in hac
P s,dEbiat. quocirca proacnt erram expedire ad eum pertinet: ut nulla re necessaria indagenates familia-Quae inclusι sunt duobis semicirculis non
tina, interpreta 'tatione, Graemcus tamen CD dex ea, omnia
detur. βιαcνniet tiam ininterpres uiolentiam habet. ia est ιue se
occino,quam affectibinpraebet ratio. De
27쪽
4ςhiti Qμς Ciuitati, Veio seu ciuilitatisquatuor omnino partes sunt egistatrix,iudicialis,eXercitatrix,& me Riςβti U ti,i- , homo, qui civis est,ex animo constat & corpore: arteS Inueniri neceiae su1 q aed ti*V bonam ae naturalem constuut1onem vel praesentem conseruare velamis reuocare Viris Methis hom1ms partinus possent. Legislatr1x igitur animos natura bene constitutos recte m1 Grucis q*ή - linibu in bono eo statu conseruat: ut modo ac regula 1n OmnabaS Utences,bene rater Ae iny Ciui te versentur. qu1 1iquando vel ex ignavia, vel ex ' Petulant1a Oppiam errauerint, m-
μό/' tibus ouae natural1ter se habent, & in sanitate Constituta sunt,exercitatrix congrua Vmcuique &moderata exercitatione & V1ctu in natures1 ca bona affect1One construat ea vero corpora, quar in
Q princiUa praetem inram 1nciderunt, med 1c1na naturae succurrenS ad pristinam famiatem, quZtC-s iit hiid: nus fieri potest, reuocat ac reducit. At vero moralis species est actauae philosophrae, quae carca in semicircμ morbi honoriis compositionem versiitur FamII1M1S in1uae philosophiae sipec1es est, quae defatis, non sititit is miliae cohabitantiumq; in ea constitutione considerat 4 Crualis actiine philosophiae sipecies.st,eXemplariCX uae de ciu1tate,degent1umque in ea aequa ac cocordi adm1mstratIone pertiactat. Ex quibus - .c so 4b b rem finitionibus quid unaquaeque ex his ut1litatis hom1mbus afferat, perspicuum inruum illa ungu-di'Aldi,nes jiΑ: altera commvnue1 pluribus in eadem domo cohabitantibuS tert1a commun1us adhuc Iu1LA- ζtM iterpres ii aut ciuitatibus, quinetiam genti toti,aut getibus sertaile,si p uresa inVmuS prinC1p1SIL'pialazit- Rcies exeouutionem procuret. Quorum eXempla tum ex nostrorum, tum eae externorum l1 - ηβικη .sed brorum lact1ome inueniri permulta possunt: cum multi & apud barbaros Graecosique & apud al1astine si etiam nat1ones bon1 viri extiterint, qua aut soli aut cum alus, aut in fam1111s, aut in c1mint1bus &u .qμod in gentibus recte v1tam traduxerint . atq; visingulas Om1ttam quos commemoraTe superuacaneuterpres te Vistimo infinitae enim propemodum virorum V1tar, qui deo grata Optime ac sanct1ssime V1xe-ititia s legit. in id imitationem literis mandatae enuenititur Abraham istac,& Iacob,adde Desinitionia ne &se & suos rexere, famil1ar1s optima: administrationis Iemplo essς όbus non est in primus omnium: post eum Iesus Naue, mdlxi δὲλ RpV VJῖ ς' Ebes apuJGraecos,extitere. Ac de his hactenus. Quomam vero nobis pigre neqv d morsibus ciruso est,atq-, horum primo Iibro, cur1IS praeci Pud explammotas ire res Bis hoc Aristoteli; scopus ac finis iam escamas. In decem EIς Γ1bris de moralibu Otatis f. mnibus communiter docere, atque artem quamlim tradere proposuit: vz- traditis tam facta quam verba metientes bene ac sine ullo, quatanus fieri potest, errore Vi m rra ducere. Vnde etiam mores his Ι1bris 1nscripsit: eo qao1 ad Compositionem modemorum maxime fac1unt: seu quia eam artem tradunt,qua quis S a rone S & loquutioncnesteque exercendo bonas ecidere moribus valeat.Nicomachrae autem appellantur eo quod a Nicomachum quendam scribuntur: siue is Aristotelis 1 rus filius, siue quis iam atauic deru nomine Vocaretur. quemadmotam alzertam Ceyλm bumst moa, OPUS si in umento sub Eudem1 nom1ne essitum Eudem1a moralIa nuncupavit.Μoralia vero a Ulu H. Mina more & consuetudine dicuntur, quo ἔθsς griece dic1tur, si in η mutato ea de Ca a quia opor
28쪽
in omnibus hi; decem moralium labris finis est. In Primo Vero de fine agit, ad quem fi virtutum persectio spectat,que talicitas apud veteres sapientes nominaturiqui idem hom is vitae finis est: id est cuius causia in praesenti hoc mundo homo Produsiitur. H.ec quIdem a principio μετριοπά θc de id est moderatio assectuum est:quq irrationalium qui in nob1S ansi rat,ame stritim feroetam ieis temeritatem reprimit; ac duci rationi obedienteS reddit. Postremo ad ce αθ ειαρ deuenit quised μάθεια aute id est impatibilitas dicitur a nostris beatitudo nucupatur. Qui enim id quod pes fectum est,affectat debet is eousq; progredi,quoad irrationales facultates ita pen1tus sop1antcircae torpeant:ut sola ratio in eo nulla bruta perturbatione interrupta fungi officio suo poss1t. quod erest,hominis anima ex continua neque Vnquam intermissa rationiS operatione in mentem intelle , o ctumque ascendens,primo Intellectualis,hoc est intellectus Per participationem deinde etiam di . uina efficitur,deo unita per eam quae in ipso intellectu insita est,uia1tatem quae a magno Diony ' sio flos mentis appellatur. Quaerit igitur AristoteleS primum, sitne aliquis rerum quae in aft1o nem veniunt, finis, ad quem boni viri actio Omriis dirigatur:deinde quid 1s sit: ac deinceps reli qua. Sed dubitare quis posset, cur de fine prius quam de Virtutibus agat: nam cum virtutes ad fi nem sint, ad quem act1Ones quae ex virtutibus fiunt, diriguntur: pr1us de his dicendum v1deba btur,deinde de fine postea subiungendam tractatJonem. quia tamen natura ita comparatum est, VEvirtutes labore acquirantur: prius oportuὶt de fine quomodocunque agere, quidque esset illud bonum quod ex labore prouenitarum erat, Ostendere: quo propriam appetentes persectionem alacriores ad eum tolerandum essiceremur: adde etiam viscopum haberemus in quem respi-Lo cientes, atque actiones quasi sagittas quasdam mittentes, magiS, Vt ipse etiam inquit, bonum honestumque assequeremur.Tametsi leuius hic de fine nonnulla tangit,postea in decimo planius at que esaetius totam hanc de stelicitate sententiam explicaturus. Foelicitas Vero, quae αδ eiasu visca Graec1s dicitur, a latinis, si verbum ex verbo exprimamus, bonigenia appellar1 posset: inde no men habuit, quod hominis qua constitutus in perfectione , daemon, seu genicis bene affectus sit.
daemonem enim veteres intellectualem an1mae nostgae partem Vocare consueuerant Quemadmo
dum Plutarchus Chaeroneus asserierat in libello, quem de daemon1o Socrat1s inscribit ubi inquit Socratis daemoDium nihil aliud,quam sapientis hominiS mente significare, quae pura cum sit, atq: exacto, ac prope certo in discernendiS rebus rudicio praedita,poterat ex qualibet vel parua occa sione etiam futura praenoscere . Ac de his quidem fatis dictum sit. Nunc ad Aristotelis verba exta 6 ponenda veniamus: atquς in his quoque sicut in cineris omnibus eius qui omni omnis boni auia ctor est,implorato auxilio exordiamur.
De uniuersesi boni appetitu ac finium diuersitate cap. I.
Miris ars , omnisque discendi via, actio item , atque electio bonum quoddam eXpetere videtUr . quapropter bene id esse bonum ipsum
Μore suo Aristoteles in hac quoque tractatione ab uniuersalibus incipit.id quod in multorum aliorum librorum principio obseruasse eum manifestum est. In demonstrat1ua en1m, Omn1S,in quit,doctrina,Omnisque disciplina intellectiva ex praecedente cognitione efficitur Edin natural1 Q disputatione, insoniam in omnibus artibus quarum vel principia,vel cause,vel elemeta sunt, ex horum pereeptione sit,ut de cognitio, de scientia existat. Item in supernaturalabuS quae μετατα συκα,id est,post naturalia appellat,omnes homines natura scire affectat.Propterea Igitur quia hic propositum ipsi est de hominis fine an uestigare, sitne aliquod naturae hominis proprium bo num, cuius causa homo ' in lucem productus extiterit, & per quod ad commune omnium bo num referatur,quidque id sit: speciatim omnem habitum,actionemque humanam id est artem,&discendi viam,& ad Mnem,& elect1onem exponit ut si cognatum Merit,unumquodque horum fi nem quendam habere, quem appetat, ac propter quem Constiterit: pateat etiam hominis absolu te de in uniuersum proprium quendam finem esse,& cuius causa natus sit,& inter ea quae sunt nuso meratur,& ad quem,ut propriam assequatur perfectionem, debeat omnes suas operationes diri gere.' Commune enim bonum est quod omnia expetunt, ac propter quod tam humil1ora quam sublimiora omnia existunt atque hoc Deus est ex quo,&propter quem, & in quem omnia. Quae tamen proxime ad ipsum accedunt, propter ipsium absolute extitere, eiusque pra sentia absque ullo medio fruuntur. tuae longius ab ipsi absunt,proprium quoddam singula ac proximum bonum habent, Per quod medium ad ipsum hoc commune possunt referri . vi nos qui homin CSa ii. sumus - αι αρετ
propter ipsum Ampsiciter extitere,eo ne medio fruunm
de' est,ex quo et pcr qsse, σι quo ora: quaererὰ logius ab eo abstit prompria quoida,
29쪽
' υλικLυ α- sumus deceat, quidnam & quale humanum bonum sit, muestigare : ad quod omnes vitae nostrae λογ&ν rο- Tatione S intendamus ac per quod bi id inuenire,atq, assequi Valuerimus, ad commune illud o τινά o soce, mDium ac primum bonu reducamur nam cum ad imaginem & similitudine D ei formati simus, idest utilectu necesse est,Vt omni quae preteter natura contracta est,sorde expurgata,OmUIQue' quae ex materiae uerbo reddati prouenit, meritate diligenter excussa,Contagione item mortaliS COrPOTIS reiecta,conuen1entem tur materiade nobis 'bene Viuendi constitutionem conciliemus: atq; ita demum nos ipfOS ad exemplaris imi ire florabilita latione conformemus atque expoliamus: 'si modo causatum causae coniungere voluerimus quiptate excutien Pe cum Ita etia Seruator noster & Dominus escat nullus,inquiens d patrem accedit,nisi per me. te; μον 2 quasi Omnino non possit,Vt patris affinitatem,coniunct 'nemq; Vllam acquiramus,nisi priusta est. ἡ xatione quae in nobis est,& bonis actionibus,& errore Omni vacantibus speculation1bus exorna in. 'in', illae of A raracis esse dicitur vere exDrimat: ato: ita ' nullis
' patris adipiscamur,digni & pcimae ration1s,& per ea patris etiam ContePlatione effecti. Do MN Is 76 ' Τ 'ς ς aik omni eendi via. JQuidnam sit ars,nemo omnino est,qui particeps rationis siti,qui igno perceptionibus videlicet exercitatis eam esse collactionem, ad fine quendam in vita utilem e tendentem: vr 1osa etiam definitio artem fine quendam bonum habere ostendat, qui ad humanae
1 parum humanae nature .non enim hominem decet: .mmi exercCLCm mu IUGI HOI J CDMEIICIE, UIM III hoc effic1 similem: sed tam sibi quam alii; omni uitia lia per artium exercitat;onem Vtalia comparare Pars Praeterea pnalosopniae artes stant.quippe quae nacanti Conilin turam imitantes materiis utuntur,quas formis accommodent:Vt quantum ad hoc attinet,neque agi uestritus. philosepho sint repud1andae. acced1t qudd Cum homo TmultiS affect1buS ac mutation1bus obno- Sr C.co deae Σ1o corpore vinctus teneaturimu is extrinsecus siribsidiis indiget, ne ab eo ob necessar1aru rerum habet, TH - inop1am 1mpedetatur,quo minus & vivere 'absolute,& bene Viuere sine impedimento queat.Vn-οα λακτ ob de si maiorum speculationum studio occupatuS non possit ad minora & vit1 a,quaeque ad corpo
dinosin solummodo statum Considerans,qui bene administratis ciuitatibus,sociabilibusque,ut ita dicam, i de d ac ciuilibus hominibus maxime conuenit. nam siquis in montibus ac solitudinibus electa diui fa niore vita, degere constituerit, seque&sua omnia diuinae prouidentiae Committit, sane vel nihilius i ta sie vel parum admodum artiu adminicula desiderabit. sed haec, dum de arte loquimur,per digressio hem dicta sufficiant.Discendi autem via quam μεθοδορ appellat,habituS est, qui cum rat1one via η ,Lεn. 9IAb sternit. Quemadmodum enim comitante ratione, viae quae ad quaesiti inuentione ceu ad diuersbi ἰ ὰ ἡ rium aliquod deducit,insistens,sic, qui veritatis compraehensionem bonum finem sibi proponit, ci progreditur: a qua anima singularum rerum inuentionibuS exornata Propria ' speculatioms per fectionem rec1pit:Verum qua de causa cum dixerit artem, & discendi viam bonum expetere, de φ ' si ientia ment1one nullam fec1tc an qu 1a ipsa bonum non expetactatqu1 quanto arte CXa t1or si 1Cn μμ φ ' O est tanti magis qu in ea bonum & expetere, & consequi vaderetur. fortasse igitur de scientia q/ lacu t eo quod satis manifestum esse possit si que inferior in veri Compraehension e es bonum ex- Τ 'VJ β' h & eonsequitur:multo mag1s superiorg atq; exactiorem illud idem facturam. dCinde eX eo PD V 'V ' discendi v1am d1x1t,perspicuu est,sc1entiam etia fu1sse significatam methodi enim ac Viae quae ad *' ' certa, nullisq; rationibus refutabilem veritatis compraehensione ducunt, scientiae esse tr1ces pror
qμα μt Y activae quam speculatiuς inuenit aris ent1se speculat1ue Omnes sunt. Actio est ex elect1One homiρω- T il n1s operat1o. electio aute est duorum quae proposita fuerini,homini S iudicium,quo alterualteri disiit tur- ex incitatione,appet1tu 1, anteponit. D1xit vero videtur eo i verbi huius significatum & Vero, ris ρ ρ βα & ei quod apparet, commune est.nam expet1tio, 1ὰ est de bono quidem est: non semper τει Vsσως αι tamen ad 1d quod re vera bonum est endat,sed quandoq; errativi boni absolute vel absq; errore, ροῖὼ κλ ἔοη- vel cu errore aliquo expetatio sit omnibus igitur ita videtur,ut omnis expetitio ad bona diriga-μοπο λεὶ P. tur quodda adiunxit,propterea G, unu solummodo absolute & simpliciter, sineq; Vlla Parocypa-ἡ κα α DG rimm
igit=q i tione consistit Q conia igitur nunc de bono,quod est in act1Orae,agitur,& sciet1a in speculatione ibi Risit & contemplatione versaturniussam hic sc1entiae fecit mentionem.artes enam & discenda Viae tam ρόαμ. i. quae in contem assatione rerii.
Haec definitio, er duae superiores definitiones methodi er artis multo clarius a Ioach. Perlonio in lib. de optimo genere interpretandi expressae sunt.
30쪽
tione bonu est reliqua omnia eatenus bona, iuῆtCnuβ ζX p rticipatione eius sunt,que in Ampo- ' o. αυθωδsitione coinsiderantur: atq; iccirco non absolute omnibuS bona sunt, sed cuidam bona ,ste, licio de discendi vis,& act1ones,& electiones proprium singulς quoddam bonu,quod proximum iussi
est,expetunt: ac per id postea ad commune ascendunt. Posteaquam Verd omnem hominis ariem de operationem bonu expetere dixit: bONi descriptionem a Veteribus traditam laudatod esse bonum ipsum asserentium,quod omnia e petunt: descriptionem inductione quadam prius ceu cori firmans .Hanc autem non esse definitionem,sed descriptionem Perspicuum ex eo est,quon eae posterioribu constat posteriora enim communi expetibili omnia ea sunt,quae eaepetunt. cum α exeo,depedeant,& causa qudd sint, ab eo promanet.Sed nisi superuacanea videtur, de ordine etiam tb nonnulla d1camus. Cur autem & dascendi V1am,actioni Ec effect1On1: cur item artem d1scendi viae elect1on1 actionem antepositit an fortasse quia ars de discendi via rationem & speculationem afferunt:& homines utpote rationales,atque in ratione maxime finem suum habentes,in omnibus a ctionibus & electionibus duce uti ratione ac specusatione debent. siquidem hoc solo modo fieri potest,ut in act1one de ejectione persectio sequatur: si ratio praecesserit, eisque cogn1tionis boni& honesti lamen accenderit.Artem verd dascendi vase, Sc actionem electioni more suo Ar1stote Ies praepo1u1t,naturam imitatus, quae ab ImperfectJoribus in rerum generatione plerunque orsa, ita ad perfectiora progredi consueuit: nrfectior enim arte disicendi via dc communior est: principalior item dc antiquior actione electio : prius enim eligimus,alterum alteri in rebus agendis praeferentes deinde ad act1onem descendimus.
1o Finium vero quaedam videtur esse disserentia. alii enim operationes iij o praeter has opera quaedam sunt.
Conuenienter ad propositum scopum statim a principio siumpi t ea quae in solo homine bonuexpetunt. ars enim de scientia, ct actio, & electio solius hominis sunt. quoniam de humano fine de bono pra sens consideratio est. apte etiam nunc finium differentiam tradicum inquit, artiu, Vidi G --β viarumque &scendi duplex finium Videtur esse differentia alij ex ipsis operationeς, alii opera tim se priso
sint.opera hic appellat effectus,qui cessantibuS eria Operacionibus manet adhac atq; extat .verbi pio causia,st muscus al1quis qui ex musica arte operetur,1d est, Vel canat,vel musico aliquo instrume costiari. - to utatur is ubi cessauerit nullum opus relinquet. at si faber al1quis operetur , derinde ab operatatione desistat:opus aliquod ipsius Profecto restabit:Verbi gratia,sella,vel mensia,ves tale qu1ppia, quod praeter operationem subsistet.musici enim finis est aut modulate canere,aut instrumeto secundum leges a musica arte traditas harmonice V quae Operationes tantummodo sunt.fabri vetaro 1lli quos dixi effectus,& reliqua quaecunque fabricare ars fabrilis potest atq; hoc ab Aristotele ea de causa dicitur,ne, cum humanae naturae finis Operatio sit, ut ipse etiam postea declarabit: suspicari aliquis possit artes eas Sc discendi vias quarum finis est opus, illis quae solam operationem habent,ob 1d esse digniores, da effectum quendam relinquunt, qui posteaquam etiam ab operatione cessauerit aliquis, maneat: atque hinc Glicitas Vtpote operatio sola, quae cessante eo qui operatur, non subsiastit,aliquo alio sine imperfect1or esse videatur. hoc 1g1tur escisivi siue opus,sive operatio finis silinullam esse differentiam doceat.
o At quorum praeter actiones fines aliqui sunt:in his opera Ipsa operationibus censentur pries antIOra.
Et si nulla differentia est,ut deinceps ostendet,sue opus,sue operatio finis sit:in quibus ta men artibus, inquit, opera fines sunt ab Operationibus diuersa: in his opera sunt operationibus praestatiora.quippe Cum in has operationes propter opera ericiantur:& ipo allicuius causa fiant: q*μ' η'ς opera autem sint id cu1us causa fiant.semperque id cuius causa al1quid sit, melius est ae pra stanta Jq Perio tius,quam id quod e1us causa est. d1xit autem,quorum,&,in his, in masculino genere ad artifices Vςl operantes t absolute referens orationem. Y bique uersiri
Cum autem multae & acta ones Sc scientiae & artes sint,multi etiam fines
Ostendere hic vult ciuilem supra omnes artes esse constituta eam esse omnisi quae ad humana societatem faC1unt,studioru dom1na,quae sicut arch1tectura mechanicam, sol1cet ac fabri-hu regina,priesit in nibus,oninibus,s prccipiatietusq; fine omnium aliora qui aliis artibus sunt, - λ.1 . Persectissimum