장음표시 사용
691쪽
Dε no NAτIONE Ater virum s Oxorem, & ι . s. t. D. de donat. intra vir. s uxorem ζ ι π.quidom in specie huius Iem de donatione g. ri . de Nivinae l. s. D. de dote praeie σφώ. r R rito in V orem Prosecta, quam utique insta- eo id hae t. nune ualuit Theodotrus m. maritum MPm ess ut laee lex loquitur: de quo ιιι. de δε- oh te, a se donatas uxori, soluto matrimonio ro πα. λιν Pirum & uxorem solaque poenitentia tentione rei uxoriae uti non posse, verum uQΠRuo atquο adeo diuortio, reuocari liquet, est haec Them nes quas instabile, esse testatur, 1epercro sum OPPr dosii Μ. lex: quae pars est prolixioris eonstituti tete formata lutus, seu secundum lςgς νnis Theodosianae super retentionibus rei uxoriae ne r Ita enim hae lax apertissime accipiςΠda od soluto matrimonio de quibus dixi plene semel ad Nam quod ait, Drmata legibus actione repeti ossim L r. sup. de dotibur υ unde desumpta est quoque lax mi oportet, id ab eo dicitur ad- φxςR
.sum de cognitoris. re procuratori ac proinde huic tionis: ae si diceret, non per retentionem, ut olims Coastanda venit, & hule etiam argumento respon- dotis, seu rei uxoriae. Quare non probo eorum seu det. Nam ut illa pertinet ad retentiones rei uxo- tentiam, qui hanc leg. accipiunt de eo casu, quo scili riae, ob utiles impensas, quatenus eae mandato seu cet uxor indotata est, ut ita negent retentiones obvoluntate uxoris a marito factae sunt; ita haec ad re- res donatas a Theodosio M. sublatas, atque adeo, Votentiones seu deductiones & comper ationes, quae velificentur Iustiniano, qui Lun. g.F. Od. de rei uxo pignoris nomine fiebant ob res donatas a marito =ia actione r has retentiones a se sublatas gloriatur. conflante matrimonio : de quibus alioquin reten- Cuius & haee alibi iactantia fuit, ut quae anterioribustionibus Vlpianus fragm. tit. K. F.p. lox p. g. s. & t. N. Principibus visa fuerunt, in suum ipse nomen alicubi g. r. D. soluto matrim. lex ao. D. de pactis dotal. t. transcriberet.
De PATRvM ct AvostvM donatione in liberos tempore emanci- pationis collata, quatenus , reuocari ob ingratitudinem possit.
VI. QImpp. Theodosius&VALENTINIANVS AA. ad Senatum. b) Post alia.
I ONA TiougM circa filium filiamve, nepotem neptemve, d) pronepotem Pro neptemve, e) emancipationis fὶ tempore celebratam, fgὶ pater, seu h) auus, Vel Proauus reuocare non poterit, i) nisi edoetis manifestissimis causis, quibus eam personam, tu quam hJ conlata donatio est, contra ipsam venire pietatem, & ex causis, quae Legibus continentur, suisse constabit ingratam. Quas l) tamen causas in cognitione discuti oportebit, & nostro m) admitti Iudicio, cum hoc inter partes co Npetenti n) visum fuerit Cognitori: Alias iubemus, non audiri parentis so) querelas; & cetera. Dat. VII. p Id Nou. Rair. DD. NN. Theodosio XII. q) & Ualentiniano II. A A. coss s. fg26. JINTERPRET A Tio. Si quis filio, Aliae, nepoti r)filio, vel pronepoti s) ex nepote mancipationis se tempore aliquid do uerit, id nisi probatis in iudicio manifestis ostensarum causis reuocare v non poterit.
THO FREDUS. bl Vrbia lomae. ID.
692쪽
donatio a patre, Am, Proauo facta, emancipationis videlicet tempore sde quo donationis genere dixi ad i. a. . de donationιbus a & l. l. infride bonis proscript. & aliis: celebrata, an reuocari possit ' de quomodo inhoe Ingrati iudicio procedendum siti est haec accurata &aequissima Valentiniani IlI. lex. Quae quidem pars est prolixioris Oνationis Valentinianeae ad Senatum urbis Romae emissae, de bonis potissimum liberorum, & quodnam ius in iis habeant parentes: ut apparet ex illis quinque legibus, quas ex eadem oratione desumptas huic coassandas, in iis iam dixi.
Ergo non tantum patriae potestatis ius esse vult ut propria auctoritate a filio emancipato donationem auocare Pater. Auus, Proauus possit, verum cominus constitutis partibus in Iudiciol. 2.suP. VI saque ingratitudinis probata in cognitione di usta,& ut loquitur Iustinianus L Uri Cossius. h. t. in Iudiaeium dilucidis argumentis tunitionaliter approbata;
ut hae l. edoctis manifestissimis causis, s ex causis qua
Addit Secundo Valentinianus quod a Triboniano repudiatum propter Relationum usum anti- uatum9 etiam Principis Iudicio hane cognitionemiscutiendam, si hoc Cognitori, id est, iudici visum fuerit,id est,si forte hac in re haeserit iudex,& ad Prin-sipem retulerit: de quo relationis genere infsuo tit.
' Ergo tria fingularia his notentur. Primo ingraisti drnis causas legibus definitas, ob quas videt. do. natio reuocari possὸt, quas Iustinianua ad Quatuor i xtitudinis causas reduxit, L EI. Coc sis. o. r. nam inta quae ihi numeratur, non ingratitudinis causa est, verum ob non impletam conditionem. Sic& de finitar ingratitudinis causae, ob quas filii & parentes exhaeredari possent. βt merito, ne alioquin vaga haec res, neque definita, nimiae pmstaret occasonem lieentiae. falsisque accusationibus & inanibus quereialis fenestra aperiretur: vid. ipsam Iustiniani Nouel DF. cap.3. & quae ibi Iuterpretes. Secundo, rem adhue, seu eausas in iussitio disimi oportere, & manifestissime probari vult Ualentinianus, ni edoctis, inquit, manifesissimis causis. Quod di ipsum in aliis ingratitudinis causis obtinet. Postremo, etiam Principis iudicio quandoque cognitionem hanc reseruandam, si hoc visum fuerit inter partes Iudici : id est, si rem id mereri Iudex cognouerit. Tanti scilicet momenti haee res Valentiniano visa, ut non aliter audiri parentis queis relas voluerit, quae saepe nimio plus delicatae, dum delinimentis forte nouercalibus, aliorumve blanditiis abripiuntur, quamlibet vel leuem osseniamin occasionem reuocandae donationis arripiunt, siue cenitentia ducti. Vnde etiam lex haec negativis veris is & sententiis concepta est.
LIB. V IlI. COD. IVST. TIT. L.
Hic titulus proxime superiori tit. de reuocandis donationibus, recte cohaeret, attento fine: quia & reuocandae donationis emancipatio-tionis inquam casus eo continetur. In Coae lusi vero titulus hic alio loco positus, & quidem ante tractatum de donationibus, de quibus supra tit. Ia. de S. in censu titulorum, de modis patriae Potestatis adquirendae, remittendae, recuperandaeque. De EMAN cipATis liberis ingratis, in patriam potestatem revocandis , Valentiniani Sen. lex.
I. a Imppp. VALENTINIANVS, Valens, & Gratianus ΛΑΛ.
693쪽
664 L 13. VIII. Eon. Tagonos. TIT. XIV.
M t, 'intulerim, O eonvicti fuerim. hoe fecisse, rescissa emancipatione, in Isimiliam re
quo ad superiorem titulum ita & de parentum aduerstas liberos. IDEM
h Recte emancipatione, non mancipatione. ut hahent priores Cui eian. ID.
ii EHUN. Cod. W. ID. k Libertatis, id est emancipationis. GOTHO FR IJ Motiari, Cod. Iust. ID. M S. Goth. ita: damno libertatis immerito multa reuoluantur eonfusa literae. RITTER αὶ XII. GLSUL Cod Iust. GOTHO FR. V. I. Sept. MS. Goth ct hane subscriptionem facile omnibus aliis prae tuleris, rectauique& genuinam pronunciabis quando cogitas, Gratianum M. Calend. Septemb. demum ineu sum a patre ereatum. Vid. hic Commentar. RITTER. n Mediolanἰ . in Coc susi. male: de quo mox. GOTHO FREDUS. Ο Male Consules expressi in MS. G. Lopicinoo Taeiano. RITTER pὶ Patri gravem. MS. G. ID.
VALguetiui Aut senioris haee in Ingratos late ob ingrati vitium multati: de quoad l. r. Ap. deliberos & quidem Emancipatos Constitutio liberi. cs eor. liber. Et haec quidem de huius L senia
est; in liberos inquam ingratos emancipatos: idque tentia. Est enim ea singularis quoque alioquin, non iam noua poena sancita , quam veteri in usum ob subscriptum ei locum una cum die & Consule, reuocata, & ut puto, firmata. Nempe ait is, legi- Dat. XV. Kal. Seps. Ambianis Lupicino ου Iovino Bus veteribus scilicet ingratum & contumacem Coss. ubi loco Ambianis male Codex Iustin. Medio. filium emancipatum sub potestatem patris reuocari lani. Ambianis scilicet quae urbs in secunda Bel iussum & emancipationem rescissam, denique li- gica nter altas eminens hoc amo erat, teste Amahertate immerita multatum. Quaenam vero hae t miano Marcellino, lib. u. cap. II. data haec lex te, sint 8 difficile dictu; virum, inquam, Iex Xil. eo die, iis Coss. a Valentiniano Sen. ibi tum conia Tabul. hic accipienda sit, an vero alia. Sane huc sistente 3 ubi & paucis post diebus Gratianum fi- non pertinet lex illa Regia, quam tamen hic non- lium suum Augustum creauit. Quae omnia colli- nulli adserunt, Romuli. apud Festum voci plorare, si gere quoque est ex Amm. Marcellino, lib. a . colla- parentes puer verberassit, asotia plorassut, puer Diuis ris scilicet iis quae memorat cap. si cum iis quae cap. DparenIum sacer so s s nurus, sacra Diuis parentum Hieronymus quoque in Chronico diserte A. 368. ideso. Nam neque thaec sex nostra est de iis qui manus est, reuera hoc ipsb Anno 367. in Gratianum Ambia- patri intulerunt siquod Cui acius voluit in hos quippe nis Imperatorem factnm scribit Socrates, lib. . e. tr. grauiores poenae lancitae: verum de contumacibus nulla loci mentione facta. Consules recte adscri-hliis deque acerbitate conuicii & quacumque alia bit Lupicinum & Iouinum , Ac diem et . Augusti: atroci iniuria. Neque pulsandi voce hic manus in- diem nonum Calendas Septembre si Chronicon Λ- latio , quod vulgo putant, accipienda est; verum lexandrinum Pariter his ipsis Cois pag. 7sI. edit. R eonvicium & iniuria atrox, ut hic expresse dicitur, deri. Gratianum in Galliis Imperatorem creatum quibus Parentes percelluntur : Pulsare scilicet pro memorat, sed nulla Ambianorum facta mentione. percellere , fatigare , vexare passim : Forma lO- Nos haec omnia hic ferme habemus: adeo ut si alia quendi huius seculi, t. v n. sv. de his qui pol. nom. abessent testimonia, vel argumenta, firmandae tem. apud Symmachum lape lib. III. . p. VI. N. 7a. IX. Porum rationi haec lex suffectura esset: nempe Uaiaep. IV. X. ep. I. claudianus, de bello Gildonico ient nianum Sen. Ambianis constitisse Lupicino de P. ID. Iovino COSS. Gratiano Augusto seu Imperatore Crimine pulsatur falso. - - Et alibi. creato : & quidem mense Augusto : Dies tantum Ammianus Marcellinus quoque sepe inter alia lib. XV. Kal. Sept. in subscriptione huius leg. abit ah ln-υ. e. s. graui mole criminis pulsabatur 2 & eod. lib. scriptione , smul iv a Socrate Chronicique Alexan- cap. L vetitus pulsare quemquam insontem; Arn9bius drini Auctore : Hi quippe Scriptores 1X. Kal. --tib. adu.eent. pag. I. M. Lugd. B. IAETI. in . omni- E si Primum Gratianum Augustum creatum meum appositissime, de famoso carmine: ne Pestras morant: Atquin in hac L cui subscriptus anterior aures conuicio aliquis petulafitiore pulsaret, de atrocia ille, quam dixi, dies XV. Rat. Augusti, Gratianus bus formulas eonstitui sis iniuriis. imo virgilius M. Augustus iam sociatur valentiniano & Valenti. H v. OI. inare errorem aIimbi residere necem est: & forte Hie quibus inus fratres dum pira manebat. etiam Gratiani nomen hie, ut alibi non semel, io Pulsatusve parens, ου fraus innexa ebenti. repsit: Ergo malim dicere, vitium in die residere. Pluta vide in Glossario. Ergo par poena in ingratos Ad valentiniani moram Ambianis reuertamur. Eoliuetos irrogata, quae in ubertem, qui &- igitur is hoc Consulatu Remis digressus per Ne--
694쪽
-s hodie J Pridie Nonas Aug. cubi data.itum lex s. seu vis. ins opsmdera risus. hος tempore prosectus fuit, Bononiae n umita B itim; niisque propior futurus i eum hine Picti & Seoti
Britannias tum vexarenti inde Danel α-SaMeaesterra, mari, tiae iis eos intestarent: quibus ideo prohibendis, compescendis, a Valentiniano minus tum his coss. Theodosius Dux , Bononiam atque inde Britanniam traieeit, teste Am. Marcellino, d. lib. v. ca L Quibus omnibus narrati rubus firmandis. stahiliendae saltem temporum rationi haec lex aperistissima aptissimaque.
Ex hae tandem teri discimus, vasetaniarium, tam longe distum ah vrhe Rom . in extremis
etsi i Galliarum, non ideo v bniam' rerum statum abdi- easse, quin potius ad relationςm ad se ex urbe Roma factam, hane ad praesectum v. R. consiliuisenem seu restriptum dedisse. . .
P, n Hie Folium integrum deest in MS. ubi&Rubrica Tituli sequentis concinebatur; simul &legis, quae ibi primo loco occurrebat, Inscriptio. :
STRANTIBUS VEL OFFICIUM PVBLICUM GERENTIBUS DISTRA TA ssi) SVNT VEL DONATA.
Hic Titulus, ut dixi, intercidit in MS. Respondet huic Titulus LIII.
lib. I. Cod. Iust. de Contractis. Iudicum, vel eorum qui sunt circa eos ct inhibendis donationis. in eos faciendis ς 9 ne administrationis tempore proprias aedes aedificent sive sanctione prUmatica. Quo tamen titulo nulla huius tituli lex relata est: verum una lex Iustiniani. Hunc titulum abrogat Valentinianus Novesi. Io. de confirmandis quae administrantibus vel incium publicum gerentibus distracta sunt, vel donata. Et quidem allegata ad mentem suam Honorii Imp. constitutione ad Palladium. Quae hic intercidit. Ad huius tituli Interdictionem pertinet lex es 3. 3. D. de Q. Proconsul lex μή lex s. D. de contrab. empl. l. a . D. de pignoro. l. S. D. ad Leg. luc rep. l. - . f. a. D. de iure si sit. Et Ciceronis locus 4. Herrina, seu de Agnis, cap. F. suae fuit causa, cur tam diligenter nos id est Magistratus in prouinciis ab emptionibus removerent ἰ Haec, iudices, quo mtabant ereptionem esse, non venditionem, cum Uenditori suo arbitratu vendere non liceret. G O THO FR.
ADM1NisTRANT Es Rubr. &1 Agrippina. Administratores i. omnis, vel ossicium publicum gerentes: Rubri Administrans prouinciam prouinciasue, atque indifferenister sub quoquo apice potestatis , L quicumque: etiam amplissimae potestatis. l. omnis: Iudex altior, mediae dignitatis, minimus, d. l. omnis: in omni administratione constituti,d I. Agrippina, publicum munus agitantes, L. vim illius, praepositi pagorum, locorum, dict. l. Aprippina. Administrantium item socii atque participes seu Adsessores, d. l. omnis. Iudicum item uxores, filii, filiae, nepotes, neptes, & deinceps in infinitum , emancipati, vel in sacris, matres, patres, statres, sorores, soceri, socrus, L quicumque : Qui in consi-
695쪽
lio sunt. Id- domestici, '. t. I quicumque. Patroni fisei, d. I. omnis: Principes officiorum, L princeps: qui principatum sinciorum herunt, d. I, omnis seu corniculum , d. l. omnis id est, cornicularii, d. I. princeps: Commentariensis, d. I. princeps. dc d. I. omnis. Tabularii prouinciarum& urbium singularum. G. omnis: Numerarii siue Praesectorum, siue Uicariorum, siue qui diuersis Rectoribus obsequuntur, I damus, & d. l. Princeps, d. l. omnis, L numerarii ordinarii per singula officia, d. I. Princeps: Ossiciales, & Municipes qui E actiones qualescunque susceperint, d. I. omnis: 't & ii quibus discussionis indago mandatur, d. I. omnis I vel ossicium censuale, d. l. omnis: Principales, d. l. omnis I Curatores, d. t. omnis: vetiti comparare aliquid, I. Agrippina, I. omnis: emere, di omnis: venditiones P extorquere, L damus: emptionis titulo Consequi I. Omnis: mercari, Ivim. . emere, L numerarii, comparatio possessionum , aedium, manCipiorum eis praeclusa, L Princeps: a comparationibus temperare debebant, dict. I. Princeps: nihil contrahere, ae L numerarii: donatum accipere, seu donationis titulo Consequi: Rubr. I. quicumque. 6c d. I. omnes. Administrationis suae tempore, id est omnes in ossicio, i. omnis: siue priuatim, siue publice, d. I. omnis e tum in suo quam alieno pago; eX l. Agrippina. Et per prouincias , in quibus militarent, I. Princeps: in prouincia quam tuerentur, Iomnis: donec in ea commorabantur . d. l. omnis: siue in ipsis prouinciis, in quibus memorata Ossicia sustinent, progeniti sint, sue in aliis: I. Princeps: siue priuatim, siue publice, d. l. omnis: siue ciuiliter, siue turbide, d. l. omnis: siue per se, siue per alias personas, d l. omnis. Rebus tantum Paternis exceptis, quas memorati mercari Obseruatis nonnullis potuerunt, I. Princeps: Alioquin si inlicitus atque detestandus huiusnodi emptor extiterit, I damus, in . si turpi-hus nundinis his non abstinuerint, ae l. omnis: Poenae hae constitutae. In irritum scilicet festa reuocantur , I. omnis, res ad venditoris dominium reuertitur, L damus, i. omnis: iberum corporis prosequendi arbitrium habet, d. l. omnis I venditor, Lomnis: donator, L quicunque I a quocunque possessore, I. Agrippina & l. omnis, vers. nec obsit: intra quinquennium integrum postquam emptores Coeperint esse priuati, L omnis, S l. quicunque: post id tempus fiscus id sibi usurpat, d. l. omnis: Emptor vero pretium amittit: l. Agrippina, & I damus, de l. omnis: pecuniae laxatione quam dederunt exuuntur , d. l. omnis non etiam secundi emptores, qui bona fide eam postea emerunt, L Agrippina, quae hoc tit. primo loco occurrit.
iure continetur, Ne quis in ad nistratione constitutus aliquid compararet: Unde quidem nihil interest, an in suo pago, se) an in alieno comparauit; Dcum constet, contra ius eundem comparasse. Et adiecit: g Ignoratis, th) fiscale essici totum, quidquid Administrantes comparauerint ' Agrippina dixit τὼ τοπου εὐίνου προυποσιτιζ ὐκ ἡν λ εγω i)ηγορασα παρά ia ἀδελφοῦ αυτῖ- kὶ Constantinus A. D. si Recipient a venditore,
mὶ Codia ivi & Agrippina, competens pretium. o NOTAE.
. . u. Huius Consumin ι M. constitutionis, ut iam monui ad finem tituli superioris, in MS. Inscriptio ct initium eius intereiderunt, inseriptionem sie restituam: 1'ARs actorum babitorum in Consistorio apud Consuminum, de quo mox. G GTHO FR
e Ius hie ct mox rursum allegatur, de quo mox. ID.
hus emptio facta suerit, vel eerte in reni duarum, ut docent extrema Legis. IDEM.fM De huius Ioel restitutione mox. ID. 1 Iὶ Dixit. IDE M. .' - Fratre Praepositi pagi stu rigarehae primi emptoria. IDEM.. vi Forte Clodia. ID.
696쪽
tiones primo loco oecurrunt: quarum Prior haec inscriptiove suique proeuldubio initio, sed αsubscriptione caret, plurimumque dissicultatis hahet. Illiud initio satis liquet, illam partem esse Actorum habitorum in Confisorio apud Constantinum A.& vero hane Inseriptionem illi restituam : cuiusmodi Actorum in Consistorio principum habito. rum, & interlocutionum Principis super re vel negotio cognoscentis, multa alia exempla occurrunt vel hoe Codice, ut L F. δ. ins de fide testium, Ly.sup. de Q. Iudicum omnium 2 t. a. sup. qui bonis ex is .istiaeedere. Addatur & Cod. Ius. lex a. de excus mu .& lex ra. de poenis e cst in Digesis, lex ου. quod metus causa: Ac L pen. ad leg. Iul. de vi.
Species huius legis haec est: Cuiusdam Ioel, seu pagi Praepositus, πάγαρχος ut initio leg. indigitatur) προω ποτιτες τὼ τοπιου ut fine tegis in pago
aliquo in administratione constitutus, administrans, his enim quatuor appellationibus hae t. idem de-3 signatur) fundum quemdam comparauerat:& comparauerat non in suo quidem pago ubi administrabat εχτα γαρχει ut habet hie diserte MS. de quo mox
verum in alieno, vicino forte pago, TyToa εκφου προυποσιτος ουκ ην, mox decesserat, fratre haerederelicto: Ab eo fratre. Agrippina, imo duae mulieres Clodia dc Agrippina, eum fundum pollea bona fide emerant: Delatum id fuit ad fiscum ; nempe enim iam olim fundum illum perperam & contra ius seu leges emptum fuisse a Praeposito pagi: Quare fiscus fundum illum sibi vindieabat a Clodia dc Agrippina utpote semel a Pagi Praeposito male em -ptum; cui proinde vitium male quaesitae possessionis semper adhaerebat: Quomodo sane vitium rei furtiuae, vi postestae, rem assicit. Vnde expresse definitum, huiusmodi res ab ossicium publicum gerentibus usucapi non posse, usque quo vitium elutum fuerit, relique in domini potestatem vel haeredum eius peruenerint,vel refusae fuerint, L penult. D. ad ter. Iul. repetund. quam leg. notandum est coniungendam esse cum L . . D. de Uurpat. π usucap. ubi agitur de rerum furtiuarum vique possessarum usucapione prohibita. Ad rem. Emptrices hoc comperto, vel cum ea de re tractatum fuisset ad Constantinum M. iuere, vel remissis fuere Consistorio sibi dato, duabus se rationibus tuebantur: nempe, aiebant, a se locum illum & iure dc hona fide emptum: iure, inquam, neque enim vitium in re esse: hac ratione allata, quod is a quo fundus ille proficisceretur, praepositus quidem fuisset, at non in eo pago ubi Andus ille erat, verum in alieno: Caeterum hoc casu deficere videri rationem, quae interdicto illi locum secisset: puta ratio potentatus, & extortae sub auctoritate publica emptionis praesumptio. Cui Constantinus interlocutione sua respondet , discrimen hoc nihili esse: nihil enim interesse, cuiusnam pagi seu loci Praepositus fuerit, dc in quo pago landum comparauerit: satis enim esse , quod Ρraepositus pagi eum esset emerit; cui indistincte quicquam
Quare , quae secunda est huius legis sententia ,ssealem hunc fundum essici. Replicabat Agrippina, non modo quod iam antea dixerat, nempe noci fuisse illum Praepositum illius pagi, in quo fundum emisset, & sic vitium in re nullum esse, verum insuper allegabat causam iam suam agens, sese hona fide Sc ignaram vitii a fratre ipsius emisse: Atque si diceret, si prior emptio non consistebat,
suam certe emptionem iuitam esse, neque alterius malam fidem sibi nocere oporterer quare tauquam
bonae fidei emptori sibi nil imputari posse. Hae
ratione iam motus Constantinus, definit venditorem haeredes scilicet fratris Praepositi pretium
Clodiae & Agrippinae restituere deberer & se sun.
dum fiscalem quidem semper efici, velut contra legum interdicta emptum: at non & pretium ho-nae sidet emptorem etiam in hae specie amittere; imo contra, id illi restituendum. Hate huiusce legis species & sentantia est, omnibus expensis: in qua conuenit omnino interlocutioni sententia, neque quicquam ca Parte aut supplendum, aut mutandum venitue quod fecere nonnulli. In Graecis tantum pro ἐπι χρι reponendum ἐπαγαρχει, quod exerte habet MS. idque in eo feliciter deprehendi , ουκ επαγαρχει , ut mox infτῖ τοπου ἔκειου προυπόπιτει En ν. Παγαρχῶν est praeposituram loci pagique gerere, administraretvnde & Praepositi pagorum παγοκχοι apud Udorum Pelusiotam lib. a. ep. sti. παγαρχοι καλουν 'παρά τισί, οἱ τῶν κωμῶν ἡ τοπων τινων αρχοντες:Pagarchi appellantur, qui oppidulis aut locis quouis tam imperant. 8c in Iustiniani Nouellis, Scin edictob. in praef. 6c cap. a . De quibus alioquin pagorum Praepositis plene semel dixi ad i. r. sv. deerogat. micann. Huiusmodi Praepositos locorum memorat quoque Athanac epis. ad solis. Pit. q. pag. I. Tom. I. Operi edit. Liu εγραψε τοῖς κα ὶ τοπον προωχ σιτοις κέ ς ατιωτικος εὐ-ς. Singulorum to-corum praepostis re militaribus praefectis tueras misit.
Nisi de. Pr.epositis militaribus potius hic locus accipiendus sit. Atque ita uno iam loco corruptam huius L lectionem restitui: Sequitur altera textus inemendati emendatio. In sine scilicet letis legendum, vel ἡγόρασα παφἀ. του ἀδελφοῦ αὐτῆ , sκ-ια , vel ουκ ε δηριων, νή id est ignarui omnino. Pro quo Doctis mus Valesius, Iiteris ad me datis restituebat Iia H ωνή. Ecce tabulo Uenditionis e vel minore mutatione-έ ωνέ: cerae cum lattente inspicio MS. post primam vocis syllabam, si, duas litteras desiderari video: Quare reicribendum potius fuerit ita εἰσι ὸε αλ ία. . sed prior nostia sorte
emendatio magis complacitura est. Haec cum ita sint, tria iam Axiomata iuris ex hae t. educenda nobis deinceps erunt. Primo Conis stamini M. tempore simpliciter & absolute in ossitio pubIico παγαρχιας constitutis emptione inter dictum fuisse, non in eo tantum loco seu pago, ubi quis ossicium gereret, verum etiam in alio , forte vicino, cum pollea tamen, & antea aliter obtinuerit: In suo enim tantum loco, ubi ministrarent, ii quibus emptione comparatione interductum mercari seu contrahere prohibiti, ut docet exerte hoe ipso itaruio, lex Princeps, & lex omni3 etsi non in eo loto, verum alibi nati. Sane, in Modestini quoque l. D. D. de contrah. empl. addita limitatio, in eadem prouintia, & in Hermogeniani t. με. g. a. D. de iure ci, in ea prouincia in qua administrat. Quod & ipsum de militibus statuitur; l. U. D. de re militari: Et ita tamen quoque Curialibus extranearum etiam ciuitaritum in quibus Decuriones non essent, fundos, vel saltus Reipublicae conducere vetitum, L a. ins dolocat. func iuris emphsti.
Secundum Axioma ex hae L educendum, istud est: locum ita perperam emptum, Ascalem fieri , seu fisto adquiri. Inquies, in dispendiuuine primi emptoris, qui concussion ςm, vel vim passus est item aduersus alios iuris textus, quibus non fisco res empta quaeritur, sed vel pretium tantum, vel poena. Hinc sese iam expedire opus est, & labor. Sane & in Milite simile exemplum occurrit, qui aduersus Interdictum in prouineia in qua militat,
emit. Alias regulariter eonstitutum, ut res ad venditoris dominium reuerteretur, de ah eo vindicare
697쪽
damus pro moaI F. fit. de ι N. Cod. B . de his qui pota ineidit Hermogenianus, ut alibi probo deri metusue ea ad de L omnis, N. h. t. Si videlicet insecuti, ad venditorem eum reuerti voluerunt. Atis intra quinquennium is repeterete alias fistus sibi que ita hine expedior undest aliter ex diebat Curi pabat, conmis , ins Ita pretio sine variatum: iacius XUI. Obsem. U. P.6ri modo enim ad vico illatum. d. l. o. f. a. oritura jTertium axioma ex hac ι educendum, quod prosim, modo Ietentum a venditore, L u. Cod. IV. summario de paraphrasi esse potest. In hoc casu, de his qua vi metusue eatis. Modo in genere diei- ubi videlicet ossicium publicum gerens, admini-- empi rem pretii amissione puniri: L damus pra- strans, aduersus interdictum quid emit, bonae fidei uinc al. h. l. seu pecuniae laxatione exui L stmnis, tamen emptorem, qui ab haerede primi emptoris inst. Tandem δe in quadrupIum conueniri empto- forte emit, rem tantum emptam dimittere oporterem, ait lex σα. D. de contrahendis emption. Circa re: id est nihilominus fundum vindicari, siue a fisco, pretium nil mirum variatum ea parte a Principibus, ut in sp. huius leg. siue a Domino, L omnis, M. prout scilicet prouincialium utilitati, vel sui fisci pers. nam utcunque: verum pretium ei reddendae commodis obnoxii fuere. a venditore, cui fundus eripitur. Ita scilicet disci-Quod rem ipsam venditam attinet, sine vetusto plinae publicae consultum oportuit, uti ne hona fi- iure, veterum inquam I. Consultorum qui per Di- des in damno versaretur, vel mala in lucro. Haeres gesti extant, quodque stetit etiam aliquandiu sub denique malae fidei emptoris in vitium succedit Constantino M. Aealis locus fiebat. Mox vero non omnino qui ab haerede eius emit, nisi hacte idem Constantinus de filii eius in quorum tem- nus, ut re carere necesse habeat.
CoNsae A Naei NI M. altera lex, in Numerarios nominatim.
a) Idem A. ad Veronicianum b) Vic. Asiae. Post alia.
DAMus prouincialibus facultatem, cὶ ut quicunque sibi a Numerariis, di qui diuer
sis Rectoribus obsecuntur, conquesti fuerint, aliquas Venditiones extortas, inritas eὶ inanesque efficiant. fὶ & male vendita ad venditoris dominium reuertantur: amissione etiam pretii inlicitis ac detestandis gὶ emptoribus puniendis. Dat. XIlli. Kal. Iun. h Optato & Paulino coNss. 33 JHH i lex interpretatione non indiget.
hJ Abest haee lex a Cod. Iust. Iungenda autem ei, sex 4. Dp. de Numerariis. GOTHO FR. b Ita quoque l. 6. iis'. de extraorae mun. ct L . Coae. D'. de Νumerariis. Male d. I. . Benoricianum. ID. Male etiam in MS. Goth. Verarianum, ct in Edit. Sieh. Heranisanum. RIT TE R. o Potesatem, Cod Goth. ID. db Nummulariis, hie legit Sichard. in duobus Codd. male. In se Inmerkas nou. nian. inrisara Cod. Goth. ID. si FP iantur, Cod. G. ct Ed. Sich. male. ID.cgJ Similia emptorum aliorum elogia vide I. vlt. infri ne Cisi . ma rip. aliaque quae cumulat Iutatus in Synim, Mlib. 2. ep. 87. GO THO FR Jὶ In MS. Goth. Rac ian. R ITTER. ij In M8. Res . GOTHO FR. Apparent haee verha etiam in ins. W. ct G. ct Ed. Sich. quae male absunt ab edi. tis. Videbantur etiam ab editione Gothoiredi abesse , cum incuria Maruiniana, in mediam notam a ea transissent. RITTE R.
DE NUME Astiis est haee lex: Quae pars
est maioris constitutionis Constantinianeae, alae in Numerarios: Unda desumpta est quoque lex . Ap. de Numerariis, quae proinde huic coasis sanda venit. Numerarii de quibus prolixe fio ti-rulo sup 9 ut id hreuiter moneam, erant ossiciales Iudicum & Rectorum , qui publicas rationes ciuitatum tractabant seu chartas puhlicas administrahant, chartarum notitiam habebant, penes eos publicarum rationum notitia consistebat, rati unia tractabant, Ate. His igitur quoque Numerariis emptione interdictum: & inter alios a prouin- cialibus, quamdiu in ossicio erant, quidquam emere prohibiti sic de L Princeps. Logmiar, ι. moraria. in sic quatuor hac de re eonstitutiones exintant. Adeo Numerariorum vorax & fraudulentum propositum fuit, quomodo loquitur L lex M. fraudibusque sutelis & impressionibus famosi fuere, fastusque eorum & rapaces quaestus noti, L It. sv. de pris. eorum qui in s. Palati l. c. 7.Ap. de Numera riis, de quo plura in Paratisio eius lisulio Vt variis subinde eonstitutionibus reprimi eos oportuerit,& hac quidem parte nominatim, ne venditiones a prouincialibus extorquerent, quod facere plus ni mio solitie unde de inlicisi, re detesanssi emptore dicuntur. Osare etiam hac lem non tantum res male his vendita ad venditoris dominium reuerti
iubetur, verum ipsi pretii amissionet multantur. De quo dixi ad c superio .
698쪽
a J Impp. Valentinianus & Valens Λ A. ad Iovinum P. V. φὶ i
narii δὶ per singula Ossicia, possessionum aDque aedium, necnon etiam mancipi9rum h) comparationem sciant sibi esse praeclusam. Sive igitur in ipsis prouinciis, in quiabus memorata Ossicia sustinere si noscuntur, constiterit eos esse progenitos, seu in aliis, omnimodo a praedictis cosparationibus per prouincias , in quibus militant, temperare debebunt. Solas tamen res paternas memoratos mercari posse praecipimus; ita, ut apud Rectorum prouinciae, non minoribus pretiis quam ratio aequitatis exposcit venditio celebretur. Dat. III. Id. April. Constantinop. h Diuo Ioviano & Varroniano coNs S. 964J
VIM illius Legis φ aspicito, eique pareto, qua proxime constitutum est, Hi pabneum munus agitantes nihil in suscepto mer carentur ossicio. Dat. V. 3 Kal. Iul.Valentinia no & Valente AA. CONSS. 96S.I
Q Abest hie Lex a Coae Iust. Iungenda ei lex L Coae. IV. de defensorib Huitarum; quae eidem Senecae inseribitur. GOTHO FREDUS ibὶ Desensori scilicet, quomodo habet inseriptio d. legis i. ID. t An intelligit Iegem. Priarentis'. quod suadet lex proxima: Quanquam non de Oscialibus tantum eam De. fulta oportet, verum de omnibus publieum munus agitantibus. ID. se XV. Kal. Iau Ieriei id est Treueriei a. t. i. Quod si ita est, si ibscriptio Treuiriei suadeat hane legem referea.dam esse ad Λ. D. 363. Nisi locua alius sit inter Parisios ct Remos. An vero Cyzici ΙD.
VALENΤi Mi ANI Sen. Postrema e tribus lex, omnium pleni ima.
OMuis se turpibus nundinis se Administrator d abstineat, idem ibi altior tε,
iudex, idem mediae f) dignitatis, idem quicunque g vel minimus putet essdpraeseriptum. Nemo in Prouincia quam tuetur, h) donec in eadem commorabitur, aliis quid eosparandi sumat adfectum. Similiter, administrantium socii anque participe,
quaedam enim uniuscuiusque Portio videtur adstor i Patronis h etiata uel ab hiseontractibus iubemus inhiberi, & qui Principatum lὶ ossiciorum gerunt, seu Corniculum, mὶ quique Commentariensium M nomine OXOsa miseris claustra eustodiunt, Tybularios N) quoque prouinciarum S urbium singularum pari condicione constrininus. PPp p 3 iden.
699쪽
identidem n Numerarii si Praefecturae vel Victriae cr) potestatis obstruent. Praetor a ossiciales, aDque Municipes, s qui exactiones cli quascunqua susceperintῖ eos et iam quibus vel Discussionis H indago, vel negotium Censuale x mandatur; insupor Principales, cyὶ a quibus distributionum fg omnium forma procedit: Curatores
etiam Lex ista contineati virum, si qui ex his medio muneris sui tempore, ε Vel priua tim aliquidi emisse, vel publice, detegetur, in inritum gesta reuocentur, Comparatoros autem contra interdicta, non modo his quae per semetipsos vel per aliam fuerint emPl
personam siue agri sint, siue domus, siue mancipia, bb seu quaecunque mobilia, sed
etiam ea pecuniae laxatione ccὶ quam dederint, exuantur. Nec ullus inquirat, Vtrum ciuiliter rem actam constet, an turpide. ddὶ Nec obsit propria repostenti vel venditio interiecta, vel largitas, vel mentio ulla legati: nam utcunque ee in alterum res fuerita comparatore translata, quam emi in ossicio non oportuit, liberum corporis ffὶ persequendi praestamus arbitrium. Adiungimus autem, ut si domini corporum go vendi torum, postquam emptores ceperint esse priuati, quinquennio integro in repetitione cessauerint, continuo sibi fiscus usurpet quae contra hoc vetitum vendita docebuntur, Dat. III. Non. Aug. Sirmio, Ualentiniano & Ualente A A. CONSs.
ce) Nundinas voeat, vendendi, emendi commercium. ID.
d A ministrator, id est Iudex, Magistratus: vid. GD . Theor. I D. e Illustris. ID. fa Spectabilis. ID. g) Clarissimus. ID.ὸ, ch rei prouincias dicuntur Magistratus. ID. i) Vide δερ. iit. de Assessoribus. Notandum porro imid, quod Assessores definiuntur admin frant um socii atque paris
risister : ct rlirina, quod dieantur uni eui qua numini soniis portis, pariter ut I. vn. Dp. si nouincia Hur, administrantium participes; ubi recte a Tribim. additum ct Consiliarios, ad quam De . plura. Sane Libaniussu que Orst. κατi vcis 'α. k-. p. sa. . tu e A. Luga. F. ζ.s.) Adsellorem vocat τὸν λυτ v κατειληφοτες aeo-ονι ad est idem Aribuna sortiros, ct rii uni L- . u..,-- ωοῦ θιε,u. Qtiibus eommunio Pribuoalis est. Sed falluntur qui
Lueiani qVnque locum promercede coiiductis, p.1ia. de Adsessorabus aecipiunt: Est enim is de H omne ιura- ο Praefecti AEgypti. ID. k me. Patronos. ID.
rὶ De Numerarita vi eariorum, vide quae in Paralitis de Numerariis. In s Munie per id est Curialesi vide Parathon de De risuib. ID.ctin De Dractoribus vide inst. tis. de Fosionia desup. Me Iib. iis. M restoria . ἐν examon b. Hi ne interim distimuli sumptos Exeeutores vel ex ossietalibus, vel ex Munieipibus, id est Curialibus: de quo in I aratillis illo tim
Q De Discussioribus, vide Afris. lib. it. ι . G. ID. x Vide ins titulum, de Censitoribus. ID. y De Prineipalibus S hoc eorum ossieto, quod hie deseribitur vide Parat tisu, instit. de Dotarion b. ID. 1 Adseriptiones a Prinei pal thua fiebent exceptis distributionibus mi ineruui extraordinariorum, L 4. ins de extraordi War. ubi diram o. I. ct I. at . ins ae Decurionib. Salvianis M. s. e. q. vide&Symmaehum lib. p. ep. 1ο. m. aad De Curatoribus vide l. 3. s.fup. ae Gnationibus ἔ ct dixi pleae ad L ao. ins δε Deeurionis. I mcbbὶ Vide S I. Princeps. Dp. ID. eo Id est pretium. Pretium quid est peeuniae laxatio. ID. dd , . ruisidet fide Iuretum M SImmaebum lib. Io. ep. 36. ID. . seeὶ Id est ue maxime. De hoe autem uide I. I.s . ID.
VAxκursisIANI Sen. tres Constitptiones R. omnis quas una ideo fidelia dealbare libet in eos quuntur, Euhx is, 'in Ποῦ sex Pim: lea, qui in ossicio publico constituti aliquid comparanta
700쪽
Vnde apparet, quantopere res hare UaIentiniano huic curae fuerit. Λe maxime , si quis accuratam& exquisitissimam omnium, elegantissimamque i gem, Omnis , perpendat. Denique si quis attendat speciem legis , quae incipit, Vim: Pax defensori Seneca inscripta fuit, uti ducere est ex coniunetione legis r. Cod. Iust. de defensorib. elui tum d N qm-Pe Cum recenter Defensores ciuitatum a Valentiniano, elementissimo prouinciarum tutore , instituti fuissent quorum non antiquior vlla mihi mentio oecurrit quam hac ipsa L EDd. l. r. qui utique instituti fuerunt. ut tenuiores seu plebem a potentioribus defenderent uti docuit Pararition supra de defensorib. Huitato hoc sane Mandarorum capite Potissimum Valentinianus Sen. Defensorem Senecam init ruendum credidit, ut vim legis illius adspiceret, eique pareret , qua constitutum est , ut publicum munus agitantes nihil in suscepto ossicio mercarentur. Quod quidem formulae Defensorum seu mandatorum Defensori datorum caput continentur d. l. Pim b. t. sicut alterum quoque caput continetur d. l. r. Od. Ius'. de defensoribus civit. quae d. l . vim,
ut dixi coassanda est : ubi definitur de quibus
causis Defensores cognoscere possint, quas vero forensii magnitudine dignas, ordinario iudici seu Rectori prouinciae insinuare debeant. Sane iam olim hoc ipsum caput Mandatis quae Rectoribus prouinciarum dabantur, comprehensum fuisse docet lex ε. F. S. D. de osse. Proconsulis. Ergo quam late sele Valentiniani censura hac parte eΚeruerit; indicio sunt hae tres leges & omnium maxime
l. Primo quidem ratione Personarum , Nempe omnes, nulla dignitatis quamlibet amplis limae quod de l. vlt. definitur aut ossicii, aut gradus distinctione ab huiusmodi eruptione arceri vult Valentinianus: ubi notanda obiter est Notitia, sic ut dicam, Dignitatum & ossiciorum publicorum. Nem pe ludicum seu Administratorum tres species memorantur : Altiores , id est , illustres: mediae dignitatis, id est Γλpectabiles; minimi, id est, Clarisit -rni. Deinde recensentur ordine. I. Rectorum
prouinciarum Adsestares: a. Ad uocati fisci. Nam& his postremis hoc quoque interdictum coma enit: Quomodo sane fisci aduocatio, seu ossicium &administratio Ascalis eo pariter interdicto com Prehenditur, quo quis in ea prouincia, ex qua originem ducit, ossicium administrare prohibetur: pau- Ius V. Sent. tit. v. vhi nota, in Sichardi editione adponi ruulum de Μι Advocator ei si interpres ibi id explicat de ludiciaria potestate. Et ita quidem eX- preme Advocatus fisci, in hac homnis hoc interdicto
comprehenditur: At non in I. - . F. a. D. de iure Asi: ibi enim qui Procurator una cum Praeside me. moratur . est Procurator Caesiaris, vel Rationalis. Quare V. C. BIetii error est, decis es lib. a. cum de Procuratoribus Regiis, qui hodie vocantur, vel de Advocati, fisci id accepit. Hanc solam enim, expressiam i ni d leg m puta legem, omnis. allegari oportuit. Ad rem . sabiiciuntur h. l. huic etiam interdicto 3. Principes ossiciorum : q. Cornicularii: s. Commentarienses: 6. Tabularii, iique duum generum nempe prouinciarum & urbium singularioum:) 7. Numerarii Praesectorum Praetorio & Vica.riorum & Rectorum prouinciarum : 8. Ordinarii
per singula ossicia : 9. Exactores siue ex ossicialibus, siue ex Municipibus, id est, Curialibus sumpti: Io. Discussores II. Censitores: II. Principales: 13. Curatores. De quibus ferme singulis obiter multa & elegantia quae ad eorum siue officium
siue species pertinent , quae singula suis titulis de Paratulis excussimus, quod & in Notis iam indi. cauimus. Ergo his omnibus interdictum voluit Valentinianus nundinis ut ipse ait seu iure emen.
di in prouinciis. Nudis itaque & simplicibus Ossi. eialibus id interdictum non fuit, quod ex hoc toto titulo ferme videro est. Et sane neque iatordici oportuit e Nam &ita cuin hisdem Asa quos dixi
luterdictum fuisset Renehrem pecuniam exerce re, Vel mutuam Pecuniam dare , eadem ratio no Ossicialibus exercere. licuit, quia . perpetui es seis , LM. D. de rebus creditis e quibus utique commercio interdici sine summa iniquitate non potuiti Et liae de Personis. i . III. Quod Secundo Rer attinete cum Vesentiae. ιν nianus L Princeps: nonnisi possessionum , sedium, mancipiorum emptione iis quos dixi interdixisset.
posteriore L emms , etiam quorumcunque mohi- , lium emptione interdixit: Exceptis rantum rebus Paternis, quarum emendarum potestatem his secit.
Quae & ipsa exceptio proponitur in M. M. D. M contrab. empsione. Id qqOd aequum fuit excipi, ne bona ex familia exirem , quae nostra interest nobis seruari Quae aequitatis species ω alibi sp emistur, de qua vide famosam f. M. Cod. Iust. de administr. tutor. dc L ST. D. de minorib. t. r. I. u. D. Aquid in fraud. patrimon. Ita sane & milites , qui similiter praedia comparare in prouinciis in quibus militarent, prohibiti, si paterna eorum fiscus distraheret, emere potuerunt: hanc quippe speciem Seuerus 3e Antoninus remiserunt, L p. D. de remili ari. Vbi obseruandum, pariter ut in L l. D. agi nominatim de emptione landorum paternorum,
Asso disrahente: quia scilicet hoc saltem casu empistione interdici aequum non videre rur, quand quidem satis & abunde sibi cauere posset fiscus, ne officium gerens non suo pretio rem emeret: a quo metu non Latis tutus esset priuatus venditor.
Et vero hae ipsa de causa Valentinianus huic Ex-eeptioni duas L mirationes addidit in d. t. Princeps rnempe paternorum honorum apud Rectorem pro uinciae celehrari venditionem oportere, suoque αiusto pretio: Praesidis saltem praesentia in hac aequita tis specie, quam excludi non oportuit, fraudis suspicionem excludere potest. Ergo non quasi tauorabilior sit emptio quae a fisco fit, quod nonnulli censent; sed quod facilius fisco vendente ab impressione
caueri possit. Quae causia etiam videtur, cur Harmenopulus Db. i. tit. s. in ea i psa sententia de re empta a fisco non expresseritpaterna, quasi in omni venditione a potentatu & impressione satis vindicaretur fiDeus, si fisci procuratores interuenirent. Et haec quoque de Rehus. III. Tertia Valentinianeae sententiae latitudo est, circa LOCA. Nempe id solum spectari hae parte vult l. Princeps , num qui in prouincia ossicium, unum ex iis quae dixi, sustin hal seu militet nullo diserimine ibi natus seu progenitus sit , an vero alibi. Quod discrimen tamen nonnullis admittendum videbatur : nempe quod apud suos quis magis gratiosus esse posset, parentelis & clientelis etiam forte subnoxius , quam alibi ubi coelo lapsus videretur. Sed ut dixi hoc discrimen non admittit Valentinianus: Ubique scilicet idem metus est, ne qui officium gerunt terribiles aliis em possint, denique potentatus ratio eadem ubique, ex sola ossicii ratione: sed tamen in eo semper loco, in quoadministrat: eui contrarium est quod pνima huius ι tali lex. statuitur.
constituit Ualentinianus Sen. quamplenissime hanc in partem consultum cupiens. Primo scilicet, nihil interesse definit in d. l. omnis, publicene quis ex praedictis emat, an priuatim: et si quod antea ostendi publiea venditio videtur ah insidiis&impressione tutior. Secundo, per se , an per alium quis emat: quod & ipsum in hac specie ea uetur a Iustiniano l. νn. Cod. I i. Dde contractis. Iudicum: ut caeteroquin supposititiarum personarum interue tui ad fallaciam tegendam legibus occurritur, vide saltem Lao. infri de Episcop. L s. in . da Bareticis. Tertio nihil interesse definit, eluiliterne , an ου bide rem actam constet: ciuiliter inquam, seu uti