장음표시 사용
121쪽
instar membrorum eiusdem corporis. πιείκειαν, qua errata ita vitam incidentia teguntur. Breuiter hic amor coniugalis castissimos mores in tota vita gignit, qui sunt veluti nouum philtrum amoris coniugalis, idque efficacissimum, iuxta hos Menandri Versus: Hoc est, mores placidiri benigni verum sunt philtrum, quo mulier virum in amore sui retinet, vir
Foris vero amor coiugalis gignit honestam apud omnes famam, testimonium mutuum sanctae conuersationis , misericordiam erga inferiores, comitatem erga pares, honorem erga superiores Breuiter, tu sticiam erga omnes. Sed de ossicij coniugum , quae ex uno amoris fonte manant, alias copiosius.
Maritus & uxor sunt una caro. Igitur maritus N-kor iuris diuini humani consortes esse debent. Hinc Iurisconsultus partem definitionis matrimonij cxtruit, cum ait Matrimonium est coniunctio maris& foeminae consortium omnis vitae, diuini humani iuris communicatio . Etsi autem communicatio diuini lumani iuris, inter accidentarias coniugi circumstantias, quae a re ipsa distinguuntur, numeranda est tamen eam sapienter adiectam esse a Iurisconsulto iudico. Qualis enim, quaeso, erit vitae socie tas, ubi vel dispar religio, vel diuersa vivendi regula fuerit Θ Profecto Arma stabilis animorum coniun-H ctio,
122쪽
Ctii, qualem in coniugi requirini 73s illinquam erit inter cos, qui diuersam lectantur religio lacria Canonem proinde, quo cauetur, ne Christianus ducat alienam a sua religione, laudo. nantum autem mali in coniugio timendum sit a distersitate religionis, vidit sanctissima matrona Rebecca cum diceret Si acceperit Iacob VXorem de stirpe terra huius, nolo Viuere. Et Dominus Exod. q. ait Nec VXorem de
filiabus eorum accipies silijs tuis Ratio est, ne diuersitas religionis peruertat animum mariti, te soboles inter diuersas religiones educata, omnem religionem tacite auersetur Quod quidem est initium&caput extrema miseriae. Etsi autem Paulus probat coniugium fidelis infidelis, videlicet contractum cum ambo adhuc infideles essent. Dicit enim huius modi coniugium sanctificari per fidele tamen dissuadet, ne fidelis cum infideli nuptias ineat. Nam cum praecipit Christianis, Ut fugiant conuersationem cum infidelibus, manifeste generali dicto Vctat, ne fidelis se matrimonio iungat cum infideli. Nolite, inquit, iugum ducere cum infidelibus. Quod enim consortium iusticiar cum iniusticia Θωquae communio luci cum tenebris Θ&quae concordia Christo cum Belial Paut quae pars fidei cum infideli,4 quae cosensio templo Dei cum simulacris P Etsi ergo Paulus non vult fidelem uxorem ab Ethnico discederes, nisi ille recu-
sic conuit tam tamen non permittit mulieri liberae,
iam 1 Christ im professae, nubere, nisi in Domino,
hoc est, sua religionis Viro Iohannes prohibet, ne
salutemus quidem eos, qui alienam a Christi religione doctrinam asserunt,in scilicet probaret, si pius
123쪽
inatrimonio cum infideli iungeretur PBreuiter, pij est declinare a malo, prudentis praecauere pericula, sancti a prophano abstinere, sapientis alieno malo sapere, insani in ignent se sponte conij cere Samson fortis erat Solomon sapiens Achab potens, Sed a mulieribus diuerse religionis decepti sunt. De hac quaestione vide quae annotauimus ad finem secundae Epistoli Iohannis.
tutum mutui adiutorij causa. Ita enim institutio habet : Non est bonum hontinem esse solum, sed faciamus ei adiutorium coram ipso. Nam cum creatorreruna Deus, sito optimus & sapientissimus,feri noli potest, quin omnia creaverit ad bonos fines, cum rationalis creatura, reliquas creaturas dignitate&gradu superet, dubitandum non est, quin eam condiderit ad optimum finem , cui coniugium destinatur. Vt autem memoriae discentium consulamus, in
hunc modum placet fines coniugi e obiectoriana diuersitate distinguere,ut alius finis sit c 6 iugij, si ipsos
coniuges,&eorum familiam seorsium, consideremus:
124쪽
F conitigij, si ipsos coniuges, eo rili familiam respicimus. iii ad rupte est, videlicet σω - πα, αγνοτης, ικουζία γένεσις. Sed de singulis breuiter
Συναθμα est familiaris lamica societas, ad quam hominem conditum esse etiam Aristoteles intellexit. Nunc autem cum nulla societas iucundioris posse sit,& magis amica, quam piorum coniugum a tcrse, racm sanae mentis inficiabitur, coniugalem Ocie tatem reliquis omnibus anteponendam sic. Atque ideo cus primos homines coniugali societate, idque vinculo insolubili coniunXit, ut ipso facto testa
retur, hanc Psie praecipuam societatem. Quam autem
dulcis sit haec societas, nemo vel cogitare potest, nisi ipse expertus fuerit Vertim quoniam haec sancta societas Deo est gratissima, hominibus coniugali foedere iunctis suauissima diabolus, hostis ordinatio nis diuinae, nihil non facit, ut hanc societatem tur bet, suavem reddat. Quare coniugum piorum officium fuerit, precib assiduisse insidijs diaboli opponere, rogare Deum, ut ipse suam ordinationem castissimorum angelorum praesidio tueatur. αγνοτης, castitas est , quae in hac corrupta natura vix sortiari potest, nisi in sancto coniugio. Ideo Pati his dicit : Propter fornicationem nusquisque habeat sitam uxorem, runaquaeq; situm Virum. Item, nolite fraudare vos inuicem, nisi sorte X consensu ad tempus, netentet Vos Sathanas, prCpter inconti ne tiam vestram Significat Paulus his verbis thorum immaculatum, hoc est, congressum honestorum 6 iugum
125쪽
Paphnutius etiam concubitum cum propria VXore σω ροσίμην , id est , castitatem nominat. Vertim quoniam diabolus, autor omnis turpitudinis sim mundiciet, sola immundicia delectatur , omnia tentat, Vt castitatem honestorum coniugum, turpissimo alienae libidinis coeno, contaminet. Quam ob causam inde usq; ab initio coniugibus insidiatus est, quotidie ob ij cit multas occasiones, quib. Vt laqueis
constringere honestos coniuges conatur, Vt Victitan dem alieno amore castitatem coniugalem contaminent, illicitos sequantur amores. Quare &ὶ1c im
primis vigilandum est ijs coniugibus, ne diaboli in
sidijs locula ficiant. Oικουρίαι, sedulitas est, in tuenda conseruanda omo, seu diligens cura custodia domus fami liae. Sine hac sedulitate societas coniugalis incohimis esse nequit. Vbi enim negligitur domus, ibi ruinam sequi necesse est. Hunc finem coniugij requirit Paulus, cum iubeat matronas esse οἰκουρὴ ad Tit. a. Tametsi autem οικουρία haec ad trum i , hoc est, ad maritum VXorem , pertinet, Vt Clemens AleXandri nus testatur, dicen. Uxorem Viro datam esse , ut sit βοηθὶ τῆς οἰκουρι- , hoc est, socii adiutrix in tuenda conseruanda resfamiliari tamen Pauliis hoc potissimum uxori tribuit, ut quae assidue se domi contineat. Nam cum maritus saepe foris agit , nisi uxor sit οι κουρὴς ωοικονομικὴ , hoc est, sedula in curanda familia, quo omnia recite domi agantur , peregrina te marito, non diu manebit familia salua Laudan-H o tur
126쪽
turigitti intulieres in dii striae, οἰκουροὶ a Salomone: Mulier, inquit , timens Dominum , ipsa laudabitur. Date ei de fructu manuum suarum 4 laudent eam in portis opera Ciu S. Γωσις eo pertinet quatenus familiam propriam coniuges considerant isthaeredes habeant, quibus bona sua post mortem relinquant , quiq; eorum nommen in memoria sempiterna conseruent. Hunc finem cum sibi propon ut pi coniuges , regulam Christi te neant, Videlicet: Quaerite primum regnum Dei, destu sticia eius,& carteria dij cientur vobis. Non ergo cumulent conitiges opes quouis modo per fas ne fas, ut ditent suos haeredes ed iuste quaerant benedi ditione a Domino, in timore Dei offici tignauiter prae stantes. Sciant frustra se laborare, frustra Vigilare, frustra domum custodire nisi Dominus eam aedificauerit. Atq; hae sunt partes primi finis coniugij, cum videlicet ipsos coniuges per se consideramus, quarum prima animi coniugum sociantur Secunda corpora casta seruantur : Tertia incolumitas domus custodi tur: tiaria nona cin memoria piorum coniugum ad posteritatem propagatur. Si Ecclesiam Iempublica respicimtIs, sinis coniugi est, ut sit seminarium Reipublice Ecclesiae. Certum enim est meum conseruarevi tueri coniugia propter Ecclesiam Iempublicam, Vt inde prodeant utiles Ecclesiae teipublicae ciues. Huius si nis Plato meminit ni de legib. cum ait: ρη ἡ ιειδεοῦς
operam dare natura perpetuo conseruandae , relinquendo
127쪽
quendo filios filiorum semperque pro se Deo cultores tradere. Et paulo post areη γενωντο ξ τε, ἐκπε-
Hoc est, Oportet generare iducare liberos, Ut vitam tanquam lampadem tradamus alijs, quo sint ali post alios , qui Deum legitime colant. Ad hunc si nem Paulus respiciens, hortatur coniugeS, Vt pueros suos instituant in disciplinari admonitione Domini. Nam nisi recta fuerit educatio, nihil boni sperandum est de iis, qui educantur. Qui enim male educantur, saepe fiunt sordes in Ecclesia, perniciosi ciues in Republica. Finis coniugi), si Deum immediate respicimus, est, ut coniuges sciant se coniunctos esse, ut ei, qui se coniunxit Deo, grati sint, Vt una Deum laudent, celebrent, praedicent, de eius opcribus trouidentia misceant colloquia, simul Deum invocent,&se inuicem hortentur ad timorem Dei, se mutuo conso lentur, siquid asperi inciderit in vita, spe futura resurrectionisin aeterna gloriae, quae Omnibus Deum timentibus proposita est, cogitent suum coniugium imaginem esse quandam illius arcana copulae Chri stiri Ecclesiae, quae copula hic inccbatur fide, amore,&noua obedientiari In aeterna autem ita consummabitur.
Porro eorum sententiam, qui finem coniugi dicunt esse, ut sit sacramentum admirandae illius copulae Christivi Ecclesiae hac ratione recipio, modo patiantur omnia corporata ess e Sacramenta qua damterum arcanarum. Si quidem nihil corporatum
128쪽
Deo conditum est,' hiod non habeat aliquam comparationem ad res arcanas cinuisibiles. Coniugium cnim proprie nonis Sacramentum, hoc est, non est Sacramentum institutione peculiari , sed solummodo naturali imagine Est enim coniugium quaedam imago nuptiarum Christi, eius ponis Ecclesiae. Nam ut coniuges copulantur Spiritualiter fides amore coniugali,&COrporaliter imiXtione sexuum:
ita Christus icclesia spiritualiter quidem fide & caritate, Corporaliter Vero naturae conformitate copulantur. Eiquo factum est, quod Ecclesia dicatur caro de carne Christi, is de ossibus eius. Atque hactenus de coniugio dictum esto.
HA diximus de coniugio, ordinatione Dei in dies, ut nobis diuinitus commendatur. Nunc restat, Vt de ijs, quae praeter Ordinationem Dei ex hominum culpa, proh dolor, contingui, dicamus, quae sunt duo, Videlicet, Repudium .diuortium. Illud leuius, hoc tristius est. Non quidem quod is peccet, qui vel iustis de causis repudiat eam, cui nuptias promisit, vel qui ob coniugis flagitium diuortium facit. Culpa enim non in persona innocente, sed in re haeret, tametsi fieri interdum potest, quemadmodum infra dicemus Vt repudium fiat interdum cum honesta persona, propter graues causas, in Spons ilibus non animaduersas. Inter repudium & diuortium hoc est discrimen, Repudium dicitur, cum veliterq;, Vel alteruter prOmissas
129쪽
a se missas recusat nuptias,&ita a pactione disceditur. Diuortium autem fit, cum coniugium consumma- tuna, propter alterius coniugum culpam, dirimitur. Saepe tamen repudium etiam diuortium complectitur, sed nos hoc loco discernamus repudium&diuorti una, ut dictum est. Praeterea ut plurimum interest inter sponsalia nuptias ita inter causis repudii& diuorti maximuesse discrimen, sciendum est Vetustas, ut ait Philippus, nominat Sponsalia tantum eas promissiones, in quibus fiunt pacta de futuro coniugio. Vt enim Sponsus&Sponsa a spondendo, id est, promittendo, nomen habent ita sponsilia solummodo promittunt coniugium, quod nuptiae perficiunt. Atque hinc est, quod Christiani imperatores pactionem matrimoni non antea habendam in dissolubilem cesta erui, quam cum ducita sponsa domum, nuptiarum festiuitas est celebrata. Quod tamen ita accipienducst, si sola matrimoni promissio sit ficta, non etiam carnalis congressus accesserit. Nam si post sponsilia sequatur copula ante nuptiarum solennitatem, volente sponsa ere, tunc efficitur perfectum a trimonium Tametsi autem desponsa appellantur interdum uxores, ut in illo: Si quis sponsi in alterius in agro oppresserit, morte moriatur, quia Xorem alterius violauit tamen re ipsi non sunt Xores, sed ita dicuntur propter promissionem factam, spem
futuri coniugij. Coniugium siquidem, quod pro
prie sic dicitur, cum mulier iungitur viro, a despon satione quidem incipit, sed traditione perficitur. Vnde hoc discrimen natum est, ut illud initiatum, hoc H ratum
130쪽
rat tum consummathim dicatur coniugiu. Ita enim Augustin. ait Non dubium est illam mulierem non pertinere ad matrimonium, cum qua commixtio sic Xus non docetur fuisse. Huc accedit, quod virgo de sponsa non Vel et caput ante nuptias, quo facto signi ficatur earn non tu venisse in potestatem viri Cano nistae liberum volunt esse desponsae vovere religio nem, vel inuito sponso ed hoc non permittut Xori, reluctante marito. Quare ostendunt ipsi, magnum csse discrimen inter sponsaliari nuptias. Porro hos duos gradus, videlicet sponsaliari nuptias, placuit sapienti b. gubernatorib ad consummatione coniugi ordinare, Vt intermedio tempore, hoc
est, inter sponsaliari nuptias omnia diligentius inquirerentur, ne locus fraudi est et ullus. Et ut maior circu-
spectio adhibeatur, recte in hoc regno constitutum est, ut ante nuptias trina denticiatio in solenni Ecclesiae coetu interposita semper septimana integra prae. cedat, cum hac admonitione, ut si quis habeat, quod
costitutas nuptias iuste impedire possit, hoc significet
mature ante diem nuptij dictu, cum adhuc res integra sit. Haec de nunciatio cum admonitione plane ridicula esset inutilis, si solus consensus, quo fit promissio, consummaret coniugi si Chim igitur ob ij citur ex iure a non consensus facit nuptias, Respondendum est, hoc verum es e de consensu promittentis,&statim accipientis desponsam in sua. Nam hic consensus cohabitationis carnalis copulae est, Non autem verum est, de consensu promittentis sol si modo futuras nuptias. Ideo Iurisconsultus quidam ait: Cosensus cohabitandi, indiuiduam vita consuetudinem retinendi