Commentarivs in vtramqve epistolam Pavli ad Thessalonicenses

161쪽

THESSALOM Huc accedit Malia iniuria qua naria

diuinam legem afficit. Nam de eam externa tantum praecipere, δέ prohibere, S 4m- persectam esse nephari conuiciatur contra manifestam Christi interpretationem, ex testimonium Papa dicit legem Dei cohibere manum tantum, at Christus eam requirere intimos affectus testatur Papalomniat legi satisfieri externa disciplina atseruus Christi Paulus amat tecrem Dei spiritualem esse, se uero carnalem uendi tum sub peccatum, adeo ut non possit legi persediam obedientiam praestare Christus dicit si uis ad uitam ingredi serua mandata,unde persectio legis concluditur, Sed Papa collocat persectionem in obedientia humanarum traditionum , in ficta pau-Pertate, is Sodomitica uirginitate.

Ex his es coecticiarum esse potes quod papa se Deo S Christo eius opponat, in prima doctrinae Ecclesiae parte ui delicet in lege diuina, cui non solum suas praesert, ct se De anteponit, uerum etiam eam maligne contra mentem Dei interproratur, ac ut imperfecta subi jei suis tradit: onibus, quibus persectionis laudem tribuit, quam sacrilege sapientiae Dei adimit. Κ Nunc

162쪽

Nunc accedamus ad secundam pariem doctrinae Ecclesiae,quae est Euangelium. Sponsa Christi quae est Ecclesia non alse iid Euangelium,quam quod suus sponsus tradidit, quod habet testimonium a lege S prophetis,agnoscit. De quo Paulus ait. Si quis aliud Euangelium euangelizati e vir, quam nos,anathema iit. Hoc Euan gelium Christus ut artifex summus Lucae . his uerbis definit. Sic scriptum est de sic oportebat Christum pati resurgere a mortuis tertia die, di predicari in nomine eius conuersionem de remissionem pecca torum omnibus gentibus. Proinde Euah- gelium est uniuersalis praedicatio Onxier sionis S remissionis peccatorum in nomine Christi passi& resuscitati a mortuis Irili ac definitione muli sunt illesauri coele stis sapientiae,quos sola Ecclesia Christi, die nouit explicare, de in usus suos pruden ter transferre. Vt autem appareat quantum aduersctur Christo Antichristus o manus Xplicabo hanc definitioncm , descripturis diuinis illustrabo. Primo ergo loco obseruandum est quod Euangelium sit uniuersalis praedica

rsitata cili

i ni

iosi

163쪽

res in ori t

THESSALON.rio Particula timuersalis expres ponatur cum dicitura domino, quod oporteat Praedicari omnibus gentibus. Nam iis Hebraismum Xplic in omne Lycia I S. Huc facit A mandatum uniuersale Matth. 28. Ite S docere omne5. Et Maresa6. Euntes in mundum uniuersurn, di praedicate Euangelium Omni creaturae. Ex his liquido constat, tuo Euangelium non ad hancile illam nationemici tineat exclusi caeteris, sed ad omnes nationes sub sole ad omnes la omines in omnibus nationibus. Apparuit inquit apostolus Christi gratia Dei salutis era omnibus hominibus, alibi: Deus uult omnes homines saluos fieri, ad cognitionem ueritatis Uenire. Qiud consolationis hinc hauriat sponsa Christi,quando luctatur cum conscientia Peccati, nemo uerbis explicare potest, Sed quilibet hoc intra se sentit facilius, quam

de eo loqui possit. Deinde haec cfinitio habet, qualis st

ri ordicatio Euangelium, uidelicet conuo sionis. remistionis peccatorum in nomine Christi. Primum dicitur Euangelium praedica tio conuersionis. Fit autem laxoconiici sio,

164쪽

EPIs T. IL ADeum renunciamus Sathanae peccato , 5e confugimus ad misericordiani Dei, certa fiducia in Christum pasJum pro nobis de

resuscitatum, reetabentes Euangelista significante uoce utitur cum prophetieam appellationem uidelicet conuersionem transfert μετανο ιαμ qua Ocenon simpliciter quaevis conuersio, sed cer ta quaedam conuersionis sorma uidelicet animi. Idque iuxta regulam Euangelij. Vulgo redditur μετανοια poenitentia: quae appellatio nona forma conuersionis sumitur,sed a parte antecedente seu a con Mersionis initio. Sunt enim tres conuersio nis partes, uideIicet contritio, cui proprie conuenit poenitentio appellatio , fides Schonum propositum, seu noua obedientia. Contritione dolemus nos peccasse,&io nitetnos facti. Fide conuertimur ad misericordiam, quam offert Euangelium in Christo mediatores reconciliatore mstro. Cum hac fide necessario coniun. tum est bonum propositum, seu noua obedi entia Antecedens proinde pars conuersi onis est contritio forma conuerisionis est ipsa fiducia in Christum, consequens pars est noua obedientia seu bonum propositum. Hoc cernitur clare in omnium homia

di c

165쪽

Damdininum tangitur sensu peccati obiurgasus propheta Deinde erigit selide promissionis, quam concepit ex concione prophetae, tum se gratum Deo osten-m omni genere Obedientiae. Acto a dum arguuntur Iudaei a Petroueniunt primum in cognitionem peccati,d iusti iudici Dei ob peccatum, Unde compunguntur corde, de dolent se Deum offendisse Deinde in thoc ingenti dolore dicunt ad Petrum, d reliquos apostolos: Sud faciemus viri stati es quibus Petrus respondar. μετανοδri, hoc est couertimini scilicet ad Deum fiducia mediatoris Iesu Christi. Et baptizetur unusquisque vestrum in nomine Iesu Christi in remissi nem peccatorum uestrorum, de accipietis donum Spiritus sancti. Hoc exemplum facile ostendi quid sit proprie conuersio quam ut necessario praecedit noticia pec cati S dolor ob peccatum, Ita necestariosequitur Oua obedientia, quae est actio Spiritus sancti in credentibus. Hactenus quid requirat Euangelium abhoinine dictum est uidesice conuersm

onem

166쪽

EPIST. m. AD Onem, Nunc sequitur quid conuersis oste rat li: enim habet definitio Euangelium

est praedicatio conuersionis remissionis Peccatorum. Offert ergo Euangelium Omnibus hominibus, qui conuertuntur seu credunt, remissionem peccatorum. Haec remissio nihil aliud est quam obligationis ad aeternam mortem 5 damnationem so- Ititio 3 poenae debitae condonatio Pisau tem haec remissio, ut dictum est quando in conuersione credimus nobis Deum ellepropitium,propter mortem, restii reeti nena Christi. Huius remissionis pulcherri ina imago proponitur Math i in debitore, qui debuit suo creditori decem milia talentorum. Qui cum non habuit quod solueret, remisi im de condonatum est ei totum debitum ex mera misericordia. Porro in fide remissionis peccatorum plura coniuncta sunt. Videlicet expiatio peccati, per solum sanguinem Christi, imputatio iusticiae S acccptati hominis as litam aeternam gratis propter Christum es haec tria iustificationis nomine saepe intelli untur, dcciuS quidem Parte censentur. Ue his benefic is ita Paulus cribit Iusticia

Dei per fidem Iesu Christi in omnes qui

167쪽

credunt. Non est cium distinctio. Omnes enim peccauerunt, β egent glotia Dei. Iu illlicantur autem gratis pergiatiam ipsius

Per redemptionem, quaeiacta est in Christo Iesu, quem proposuit Deus propitiati onem per fidem in anguine ipsius, ad

Ostensionem iusticiae suae propter remissionem Peccatorum praecedenti iam, quae De iis tolerauit, ad ostentationcm iusticiae eiu

in Praesenti tempore, ut sit ipse iustus iustificans eum qui ex fide est Iesu Christi. Vbi ergo gloriati,c exclusa est, per quam legem ' Operum non sic perlegem si dei Arbitramur igitur iustificari ominem ad sine operibus legis. Hactenus Uaulus, ex cuius uel bis facis apparet coniungi haec tria in iustificatione ho ininis ui delicet Apiationem peccati , imputatio nem iusticiae, J acceptationem Uratuitam ad uitam aeternam.De quibus tr bus nunc explicatius dicemus, ut maius estum fiat 'uam insigni contumelia Papa, qui hanc totam doctrinam obruit , filium Dei alucis.

Primo ergo loco in remissione peccatorum est expiatio peccati quae fit,ut Paliliis docet, Perianguinem Christi. Dum uide licet

168쪽

E PII T. II. in licet Christum per fidem induimus ,

Christi membra efficimur. Huc pertinent multa dicta scripturae Iohannes ait: ecce ac nus Dei qui tollit peccata mundi. I. Iohan. i. Sanguis Iesu filii eius emundat nos ab omni peccato a Iohan: 2. Si quis peccauerit aduocatum habemus apud patrem laso in Christum iustum, Mipse est propitiat o pro peccatis nostris: non prono stris autem tantum, sed etiam pro Otius mundi. Haec testimonia Minulta al1 tostantur ii ulla alia re Xpiari,purgara, Molli peccata omnia,quam solo sangum: Bristi Q u mortuus est, ut Paulli ait, Propter peccata nostra scilicet Spianda Pur Wanda, tollenda.

Secundo in remissione peccatorum est imputatio iusticiae. Nam, ut Omnis cricredit habet expiationem peccatorum: Ita etiam habet imputationem iusticiae Vilex ipsum damnare non postat, cumite' at quod illa requirit. xio autem haec iusticia sit iusticiae imputatio testatur Paulus Rona: q. his uerbis credidit Abraham Deo dc imputatum est illi ad iusticiam. 1

autem qui operatur, merces non imputa'

tur secundum gratiam, sed ex debito da-

169쪽

tur ei iero qui non operatur, creditat tem meum qui iustificat impium, imputatur fides eius iniusticiam. Sicut de Dauia delinit beatitudinem hominis, cui De iis amputatiusticiam sine peribus, Beati quorum emissio sunt iniquitates. quorum tecta sunt peccata. Haec iusticia Deiciaci tui quia non est hominis propria, sed est ex fide Iesu Christi, ideoque Deo accepta d grata. Ita enim Paulus Philippen seipsum statuens exemplum, hanc iusticiam ab hominis propria quae est ex lege distinguit sunt autem haec uerba Pauli Existimo omnia detrimentum esse propter eminentem scientiam Iesu Christi Domininaea,Pi OPrer quem omnium iacturam feci, arbitror esse resectamenta, ut Christum lucrifaciam, Ut S inueniar in ilso,non haα Dens meam iusticiam, quae ex lege est ' Sed

am quae ex fide est Christi Iesu, qu in

Deo est, iusticiam inlide S ci Quid quaeso clarius dici potuitae Paulus hic primum prodit nudus in conspectum Dei, exuit omnem opinionem iusticio propriae, quae est ex lege ut possit fieri capax iustici Dei, qus sit fide Iesu Christi. Proinde iusticia qua consistimus ora Deo, no est hominis, non est legis, non est ultorii operum Ad,si

L Dei,

170쪽

EPIST. II AD Dei est fidei, est Iesu Christi, quem induit Omnis qui credit in illum, adeo ut Christi

iusticia illi imputetur, Ut ea censeatur ita situs coram Deo, ac si ipsius propria esset. haec Christi iusticia, quae nobi imputatUr definitur Rom. s. obedientia Christi ubi collatione facta inter Adam Christum in hunc modum loquitur Apostolus. Quemadmodum per inobedientiam uni iis hominis peccatores constituti sunt mul ri, Sic etiam per obedientiam unius iusti

constituentur multi . . Corinth. eum qui non nouit peccatum, fecit Peccatum,

iit nos fici cinus iusticia Dei in ipso. Ex his concluditur, quod iusticia Christiana,qua consistimus coram Deo , sit obclientia Christi credenti imputata nam ut Obedi entia crucis Christi, est cXpiatio peccato, ita obedientia legis in Christo, est iusticia nostra quae obedientia ideo omnibus su D ficit, quia est obedientia hominis qui est Deus. Nam ex illa admiranda S adoran da unione diuinae Sc humanae naturae in Chi ito, est precium c aestimatio infinita omnium operum in humana natura Christi. Cum ergo homo hac obedicialia sint iusticia Cliniti ornatus prodit incospectum Dei