Commentarivs in vtramqve epistolam Pavli ad Thessalonicenses

31쪽

THESsALON.les preciosi, immo filh Descensentur adeoque electi. De modo,causal fundamento eleetionis credentium abunde diximus in

Primo capite ad Ephes

Quia Euangelium nostrum non fuit erga uos 1la scrinone foulum, sed etiam in potentia, &spiritu sancto Min certitudine

multa.

Haec expositionis pars confirmatii s- cedentem rationem, S simul narrat quo modo Euangelium apud Thessalonicenses fuerit efficax, quomodoque sit diuinitus confirmata praedicatio per potentiam, hoc est, miracula, per Spiritum sanetum intus confirmantem auditorum corda, ceΣci tantem fidem, S per πλκροφορια a Uitam, qua scilicet ita stabiles sunt facti Thessalonicenses, ut nullis obstaculis persecutio num rectus illorum cursus in Evangeli tade dc confessione sit impeditus.Porro tam etsi miraculorum tempus cessauit Tamen nos sciamus cum praedicatione etaternavere adesse Spiritum sanctum, citare arcana vi auditores ad asssentiendum ver

32쪽

Quemadmodum scitis quais Ies fuerimus inter uos Propter

UOS. Quod dixi de praedicatione tierbi cessicacia spiritus, Id proprio Thessaloni censium testimonio confirmat, qui crant spectatores totius negotii,in quibus Spiri tus sanctus efficax erat ad praedicationem Pauli. Hinc discant ministri verbi ita docere, vitams instituere, ut possint secure ad auditorum testimonium prouocare.

Et vos imitatores nostri se dii estis & domines, amplexi Ucrshum in tribulatione multa cum

gaudio Spiritus an fit.

Repetit quod initio dixit, sed per col-

Iationem exempli. ENempla enim optimOxum imitari non exigua laus est. Sed quo modo imitatores Domini sunt laeti Q ilia ut ille plurima mala tolerans, a proprio Populo gaudebat tamen spiritu dia Thessalonicenses a propr4s ciuibus tribulationes serendo,gaudio conscientiarum in Spiritu sancto se erigebant, di consolabantit r. Hinc

loci

33쪽

THESSALON. Hinc nos quoque in medio persecuti num ad Dominum, adeoque ad alios pios respiciamus, ac pressi cruce nihilominus spiritu exultemUS.

Ita ut fueritis uos typi omnis bus credentibus in Macedonia

Euidenti signo Thessalonicensium fidem Sc confessionem confirmat, nempe Neo quod uicinae regiones Sc ciuitates de illorum pietate audiuerint, Sc exemplum eorum sint imitatae Monentur hic singuli,ut ali j quoque sint exemplo sua pia consessiones vita. Non enim satis est apud te credere,nisi palam testeris, cuius Reipublicae ciuis sis,Nam corde creditur ad iusticiam de ore fit consesno ad salutem.

A uobis enim personus scrirmo Domini, non solum in Ma, cedonia & Achaia, sed in omni loco fides uestra erga Deum manavit,ita ut non opus habeamus

quicquam loqui.

34쪽

Quomodo at .suerint Typi' onat, nimirum quod illorum confessio ad alios dimanauerit, adeo ut nihil sit opus apud alios fidem praedicare Thessalonicensium, quo alioqui nunc satis innotuerit Christianis Rebuspublicis exemplum hoc pro Ponatur, ut UO dignitatis loco sunt inserientiores, eis magis in pietate 5 honestateain praeluceant. Hoc enim plurimum se cere ad aedificationem, Paulus Thessaloni censium exemplo docer,di experientia ipsa

testatur.

Ipsi enim de nobis annunciuant,qualem introitum habueriumus ad uos, inuomodo consuersi estis ad Deum a simulacris ad seruiendum Deo uiuo Mucis

xo, ad expediandum Filium eius de coelis quem suscitauit cx mortuis Jesum, qui libcrabit

uos ab ira ticiatura.

Dixit adeo personuisse famam fidei Tesalonicensium apud alios, ut non opus tribuerit Paulus de ca quicquam loqui,

nunc

35쪽

ΥΠ EII ALON. nune id confirmat ab effectu: nimirum quod alii annuncient sibi inuicem, quo modo id factum sit. Porro hic obserue mus ordinem administrandae Reipublicae Christianae. Primum locum obtinet praedicatio verbi. Hanc sequitur conuersio ad Deum S desertio Idolorum nemo enim simul Idolis e vero Deo seruire potest. Tertio loco finis conuersionis attendendiis est, qui est seruire vitio Sc vero Deo, cum expectatione Fili eius de coelo, qui plene nos ab omnibus malis eripiet. Qui grtur Deo non seruit, sed vivit adhuc in sordi hiis carnis suae, Is nondum conuersus est, immo potius totus a Deo auersus.

CAPUT SE

SUMMA SECUNDI

I S. PAulus multa passiis propter Euange lium Thessalonicensibus praedicatum, apud quos inculpate vivens sincere eos institui qui doedocti recte imitatores alia

36쪽

T PI S T. I. Ditam Ecclesiarum Dei facti sunt inserenda cruce, iam se videndi eos desiderio teneri Ostendit.

ORDO CAPITIS

Ni I. TRes sunt huius capitis partes. Prima est longa expositio conuersationis Pauli apud Thessalonicenses. Secunda continet narrationem fruetus praedicati Euangeli apud eosdem, Nimirum quod facti sint imitatores Ecclesiarum Dei in se rendis afflictionibus ob Euangelii consesesionem. Tertia est significatio promtitu dinis animi Pauli ad inuisendos Thessalo

nicenses.

EXEGESIS CAPITIS

SECUNDI, CUM OBSERα uatiotie doctrinarum.

Ipsi enim scitis fratres, quod ingrcssus noster ad uos non sucu

rit inaniS. Propositio praesciatis expositionis est. Appel

37쪽

TMESIALON.Appellatione fratrii in beneuolentiam captat, ostendit enim affectum suum erga ipsos.

Sed Sc antea passi,s contu,

mel in aflecti quemadmoduiri scitis Philippis fiduciam sum, simus in Deo nostro loquendi apud uos Euangelium Dei in b, multo certamine.

si resitram quam hic commemorat, in Passus est Propter spiritum Pythonicum, Iissici quem a puella ciecerat Actor. I6. Ibi enim iiirgis caesus con icitur in carcerem, cuius custodem ad fidem conuertit. Deinde cer ramen, quod sustinuit apud Thessaloni-l7li censes, describitur Actor. 7. Nam Iudaeia, increduli Scitarunt totam ciuitatem ad Uersus Paulum,adeo ut coaetus sit, quem admodum supra admonui, fuga sibi con

tu i solere, Sed prius iacto Euangeli j funda

mento. Haec nobis proponuntur in exem

Pa . Plum, ne propter persecutionem abhciamus osticium, sed potius cum Paulo inci remur magis adix esitandum osticium. Nam

38쪽

Nam exhortatio noltra non ι α ex impostura, nec rex impuritas agite,nec in dolo.

Iam stiae doctrinae modum e miti ses Exhortationis verbum accipit pro toto ministerio suo, seu doctrina tota, quae au'ditoribus accommodari nequit, sine X hortationibus. Primum autem se alienum fuisse ostendit ab iis uitiis, quae do strinam corrumpere solent. Impositura significat fallendi artem Immunditia ad affectum animi pertinet, Dolus ad modum agendi Significat igitur per Evτίθε p, quod docendo sincere ex pio cordis affectu, a non horauerit strenue in Propagando Euango' ait lio, id quod sequentibus uerbis clarius ex- Primit.

Sed quemadmodum probasti fuimus a Deo, ut crederetur nobis Euangelium, sic loquio

mur, non tanquam hominibus nuri,

placentes, sed D E O probanti corda nostra.

Autolem sui Apostolatus citat Idque

39쪽

e consilio, iit Thessalonicenses statuant se itere iuxta Dci consilium uocatos es e in agnitionem Euangeli , Utque constantius Persiciat in confessione eius clo, tritae,quam a Deo esse norunt. Deinde, qualis mini sic Euangeli Desse debeat, os endit Nimi Tum ut se conformet ad uoluntatem Des, cuius est minister, ne Ob hominum auo rem, Vel Odtrinam a clat, hic confesto nem abi jciat, quemadmodum illi solent, qui omnia ambitiose agunt in hominum gratiam,

Nec enim unquam In sc imone adulationis fuimuS, quemadmodum nostis, neq; in Occa sione auaritiae, Deus testis.

Dioximam sententiam enumeratione confirmat. Recitat enim Vitia, quibuS Ob-

non esse blent, qui li Ominibu placere student, impuris affectibus praedita .ac Pri'mum moueta se suspicionem adulatio nis, ad 33 illorum proprio testimonio Derinde a ualitiae quoq; suspicionem amoves, Prouocando ad Dei testimonium, qui O

ius de affectbus iudieare potest, Sant igitur

40쪽

auaritia.

Nec quaerentes ab hominisbus gloriam, nec a vobis, ne lab alius.

Se a gloriae inanis studio alienum fuisse monet ibi enim ambitio, fastus, de

applausus populares regnant, Ibi cum ui cios affectu peruersum agendi studium adesse necesse est.Nam cum ambitio sanam mentem adimit, nulla fides quae est diroctrix operum esse potest unde Dominus Iohan. Qxiomodo uos potestis credere, qui oloriam mutuo a uobis accipitis, de gloriam quae est a solo Deo non quaeritis ged quis quaerit gloriam ab hominibus, de quis a solo Deo ccis ab hominibus gloriam quaerere dicitur, qui ambitiose ae plausum hominum ob sua acta quaerit. Contra, a solo Deo querit gloriam qui pudore sui confusus, ad gratuitam Dei misericordiam confugit,nec quicquam ibi esse se reliquum statuit, in quo glorietur, Prae ter Christi gratiam. Proinde, ut huius gloriae studium semper cum humilitate coniun, tum est Ita illius exaraogantia dc ignoratione sui manat. Sic igitur hoc fi-