Commentarivs in vtramqve epistolam Pavli ad Thessalonicenses

51쪽

ita uobis crcdentibus.

Hactenus de suo ministeriora diIs-xentia, nunc de fructu agit istque haec

secunda pars capitis Gratiarum haec actio non blum ministrorum esse monet gaudere de profectu sui ministeria, quod se tu nat Deus, uerumetiam Pauli praedic tionem receptam fuisse a Thessalonicensi-hus, ct fructificasse quod in illorum commendationem vergit indicat. Porro hic de multis rebus monemur, Primum,unde sit Euangeli i autoritas, nempe ab autore Deo, Ipse enim sonat suum uerbum per inistros Deinde, qudd ministri uerbi

cauere debeant a Doctrinis hominum, ut Uere possint gloriari cum Paulo, se sermo nem Dei,non hominum,praedicare. Quod si facerent Romanistae, minus esset in Ec clcsia turbarum, latiusque se extenderent Pomeria Ecclesiae Christi Praeterea,quddhuic uerbo homine propter reuerentiam

Dei fidem habere debeant exemplo Thes salonicensium Postremd,quis sit flectus Euangeli in js, qui illud uere recipiunt, Nam Deus in illis est efficax sito spiritu,

Resormat mentem hominis sa manu, conuertit uoluntatem, Purificat cor. citat G

52쪽

E PII I. At lat fidem, dat alacritatem ad praestanduin

Deo cultum suum. Cum contra contem tores Euangelii spiritu Satanae, Sc carnis sensu ferantur. Qi iam diu igitur aliquis membra sua iniusticiae arma sentit, Sciat se frustra uerbum audiuisse, temereque se Christianum 1actare. Hic enim ordo, qui hoc loco indicatur a Paulo, necessario ob seruandus est. Praedicatio, recepti do cstrinae,fides iustificationis, S efficacia Dei in credentibus. Praedicatio esse potest sine sequentibus tribus, Sed nullum horum trium sine caeteris Vbi enim recipitur do ictrina,praedicatio sane praecessit,iades con cipitus, Deique uirtus se exerit. Proinde nemo de tierbo glorietur, nisi qui sentiat iri se uirtutem Dei.

Vos enim imitatores faeti estis Datres Ecclesiarum Dei,

quae sunt in Iudaea, in Christo Iesu, qudd haec passi estis 8ciosa propriis contribulibus, quenas admodum ipsi a Iudaeis.

Propositionis proximae ratio ita ac commodanda. Quod uere amplexi sitis

sermo

53쪽

THESSALON.

sermonem Dei, uere credatis, Deusque sit in uobis efficax,ostendit laaud obscure uostra constantia, qua grauissima quael pro Euangelio patimini, ac ut ipse console tur,dicit eos Xemplum Ecclesiae Dei, quae est in Iudaea initari. Vtque discernat veram Ecclesiam Dei ab ea, quae falso sibi hunc titillum uendicat, addit, In Christo Iesu. Huius enim corpus est Ecclesia vera in illo collacta, ct compacta. Porro hoc LXemplum amplificat a similli. Sicut Iudaica Ecclasio a suis contribulibus,hoc est, a Iudaeis patitur: sic Scios patimini a propriis ciuibus Atl ita hoc exemplo ad parientiam is constantiam hortatur Thessalonicenses. Hinc nos quot admoneamur Sanctorum exempla imitari, Ut ab rjs di scamus consi antiam Sc patientiam in serenda cruce, tempore persecutionis,ne se ct impatientia confessionem abiiciamus Deo enim ita visum es , ut crux iit vehiti quoddam examen fidei, quo Probetur eius sinceritaS.

Qui , Dominum occides runt essem, S proprios Prophetas, S nos exsecuta sunt S Deo

54쪽

EPIST. I. AD

non placent,6 omnibus homionibus aduersantur, prohibent nos gentibus loqui, ut salue natur, ut expleant peccata sua semis Per peruenit enim in eos ira in

psi,

Amplificatio inritia exaggerat mali tiam Iudaeorum per distributionem, S simul poenam impietatis eorundem notat: cum ut occurrat scandalo crucis, trivi con

letur cruce presses. Id quod tacit triplici argumento, exemplo Christi Apostolorum, salute promissa prjs, Si ira Dei, hoc est, damnatione super impios de persecutores Ecclesiae. Et prodest sane in haec tria

tempore persecutionis respicere, ne multi tudine impiorum, persecutionum fit diibus superati fidem abiiciamus, e his enim tribus in entem consolationem hausisse sanctos Martyres non est dubium. Praetcrca Obscruciatur luc tres loci:Primus, de rabie persecutorum Ecclesiae, qui in tantam feritatem dcferuntur PraecipiteSabatana, Vt nunquam etapleri possit sanct rum sanguine. Secundus, de impletione scele-

55쪽

Lunt,nam mensuram, hoc modo sui iudici implent differni enim Poena, donecaniquitas illorum ad summum Perueneri Quare sedulo nobis cauendum, ne pecca et peccatis addendo, reponamus nobis

iram in die iudicii Tertius, de ira, quan in illos peruenisse dicit sc in finem, Quo

admonemur de reiectione gciatis Iudaicae Propter eius contumaciam, S nefanda scolera, In hoc exemplum 5 similia intuerinos oportet, Vt admoniti illorum malo, viciamus solicite magis in timore D EI, ne in similem Dei iram ob nostra peccata Incurramus. Nam haec ira seu damnatio, dc resedito, ut ad totum populum Iudai cum non pertinet: Ita nec ad solui ri Esaias enim Sc Paulus docent, quod reliquiae salii se fiant. Deinde eadem damnatio communis erit omnium, qui Velici sequuntur Euangelium, vel alioqui Epicureorum more illud negligunt, vel deficiunt a cognita Veritate, nam immota sententia est, Qui non credit in Filium, ira Dei manet super elim.

Nos autem fratres orbati uobis ad pactum horae facie non

56쪽

corde, uehementius studuimus faciem uestram uidere cum multo desiderio.

Tertia est lituus capitis pars, in qua se cusat, cur ad ps S non Venerit in tanto illorum periculo Nunquam enim magis optanda est fidelis Doctoris praesentia, quam cum propter doctrinam grauior subori alli persecutio. Primum igitur D nificat promtitudinem animi sui ad in ζisendumThessalonicenses.Deinde,ctar nollenerit,eXPonit.Vertim liscit magis conspiciantur, αvαλu'ὰκ ae ea reteXam. Pri

mum itaq; se orbatum illis dicit unde si gnificat affectum suum erga ipsos uere Paternum, qualis in fidis verbi ministris requiritur. Deinde hunc affectum colla tione eXaggerat, cum inquit, Ad spacium horae quasi dicat, Molestuna est mihi de durum sane abesse a vobis ad spacium horae,

nedum tanto tempore. Tertio, ut eos

nonnihil consoletur, correctionem addit, Facie non corde inquiens,ac si dicat.Tam etsi facie a vobis subductus sum, S corpo rali praesentia Tamen corde de animo apud vos maneo. Non eitim quemadmo dum

57쪽

TAEssALON. dum corpora, Ita animos interualltim ocis arat Quod quidem non ad substanti am, sed ad animorum affectum, is deside rium reserendi esse manifestum est. Qua madmonet eo se maiori studio quo diu tius abiit, contendisse, ut ipsos inuiserct, Idque multo desiderio Quemadmodum parentes qui longo teinpore aspectu liberorum priuati, cruentius eos uidere Ostiunt.

Itaque uoluimus uenire ad

uos ego quidem Paulus& mel, citerum sed impedivit

nos Satanas.

Prolepsis est, poterant enim impatientiores morae obiicere. Cur ergo non uenis Respondet, uoluntas quidem non defuit nobis, sed facultas occasio. Conatus sum quidem ad uos proficisci semel atque iterum, sed Satanas nos impedivit per Iu daeorum insidias, qui meaeuit, insidian ruri Hic enim impedimentum Satanae uocat malignorum studia, &msidias,quibus impediebatur, quo minus ad ipsos uenire Potuerit , uerum hic quaestio oritur nun-

quid

58쪽

E PIST. I. Dquid Satanas possit alicuius sancti propositum impedire Ad quam quaestionem

Basilius respondet in hunc modum E rum quae in domino sunt recte faetorum, alia sola uoluntate ac deliberatione animi eviciuntur, Alia ad hoc ut efficiantur,indigent etiam opera corporis adhibenditiei studio, uel tolerantia ac RUaecunque sunt eius generis,quae in sola animi volun tale posita sunt,haec nullo modo impedire Satanas potest. tiae uero sunt ad quae O sequenda necessaria est Opera corporiS, iri

his plerumque Deus nasci impedimenta permittit,uel probandi uel detegendi causa illius,qui impediatur.Hinc praeterea di scendum exemplo Pauli, quod liceat sanctas aperta pericula fugere, modo id fiat salua pietate. Neque enim debet quis se temere in manifestum periculum coniicere.

Quae est enim nostra spes,

aut gaudium, aut corona glos riationi, nonne uos coram

Domino nostro Iesu Christo in ipsius aduentu uos enim estis vloria nostxa, gaudium.

Ratio

59쪽

ΥΠ ES SALO Ratio cur ad eos uenire uoluerit. Nomo non libenter apud eos est, ei litibus gaudet,de quibus quain Optim sperat, a quibus gloriam habiturum se confidit. Quare S ego inprimis inuiserem uos, qui estis mea spes, gaudium, decorona gloriationis, Idque in aduentu Iesu Christi. Sed quid est, quod uocet Thessalonicenses su an spem, gaudium S coronaim in non Christus solus spes, gaudium, d corona est credentium c est prosecto Christus spcs, gaudium , de corona credentium , adcoquod extra illum nihil spei,gaudia aut gloriationis sit reliquum. Respondeo igitur ut supra primo capite in illum locum. Noque quaerentes ab laominibus gloriam. Quicunque testimonium bonae conscienaetiae habet in suis factis, potest gloriari, sed non extra Christum.Vide Regulam stipia loco notato. Deinde duo observentur hoc loco. Primum quod liceat ministris uerbi pie gloriari ob felicem suorum a horum successum, modo caueant, ne quid suae industriae adscribant, sed bonitati Dci qui illorum labores fortunat. Deinde quod quo quis 3 ministrorum uerbi plures in regnum Christi adduxerit,eo in acinuentu Christi maiorem gloriam,ac ueluti in a triuia

60쪽

E I s T. L A Diriumphum habiturus sit. Vnde LTimotiq. Q iod superest, eposita est mihi iusticiae corona, quam reddet mihi Dominus in die illo iustus iudeX. Verum hoc rectet telligendum est, ne ad causarum iustificationis ordinem reseratur. Nam tum deamum sanctis redditur illa corona Sogi

ria, ubi fidem seruarunt, certamina dece tarunt,4 cursum perfecerunt. Haec corona reposita quidem est, sed gratia Dei&merito Christi, non meritis propriis. Qua

tamen coronai gloria compensantur a-hores Sc certamina. Huc Danielis refero

dictum Doctores fulgebunt quasi splendor firmamenti,S qui ad iusticiam erudi

unt multos in perpetuas aeternitates. Quare nequaquam cum hac compensatione

laboris S diligentiae in ministerio uerbi pugnat gratuita imputatio . Hanc enim praecedere neces. est. Nam nisi gratuita imputatio iusticiae praecedi nulla operum remuneratio sperari potest. Placere enim non possunt opera sine fide praelucente. Habet igitur fides duplex obicctum,pro missionem remissionis peccatorum seu tu stici rac remunerationem bonorum Ope rum . hiatenus quaerenda est remissio Peccatorum seu iusticia gratuita fides in solam