장음표시 사용
61쪽
tente sit missus , ut positis in captiuitate subueniat. considera enim prophetam dicere, Haec dicit dominus OmnipotenS, Sci audiamub propheta referente quid dicit dominus Omnipotens, post hOnorem, inquit, misit me super gentes, sine dubio
filius est, qui post honorem mistum esse se dicit su-
pζr gente S , quem propheta dicit dominum omni potentem . Hic ergo filius existens dominus omnipotens, ut supra dictu est, ab omnipotente missus est patre. Sed & Apostolus Iohan. in Apoc. haec di cit, Amen testis fidelis, initui creaturae Dei, qui est,&qui erat. Et Salomon inter cetera ait de sapientia, quae utique Christus filius Dei est, Splendor est cnim lucis aeternae, & speculum sine macula Dei maiestatis, & imago bonitatis illius,& cum sit
una, Omnia potest. Quomodo non Omnipotens est, cum possit omnia. Nam & supra de eadem fa-pientia dixerat, omnem habenS uirtutem. ergo Omnipotens est, Omnem habens uirtutem. Sed adhuc ipse Salomon ait, de eadem sapientia , Et permanens in semetipsis, qui uenturus est dominus Deus omnipotens , sed omnia innovat . Agnosce
omnipotentiam eius, cum Omnia innovat agnosce interea & quod inde mutabilis est, cum insemetipsa permanet, Omnia in nouans, idest, licet omniai nnouet,ipsa tame indemutabilis perseuerat, quod nisi Dei omnipotentis ' est. Sed quia uere inde mutabilis est filius, dc conditor omnium, etiam his psalmorum uersibus approbatur, In initio tu dOmine
62쪽
mine terram fundasti , & opera manuum tuarum sunt caeli; ipsi peribunt, tu autem permanebi , Nomnes sicut uestimentum ueterascent, & sicut Ompertorium mutabis eos , dc mutabuntur . tu autem idem es, & anni tui non deficient. Hoc de filio Dei scriptum interpretatus est Paulus scribens ad Hebraeos Habes ergo per haec capitula & Omnipote' tem filium, de indemutabilem, & omnium Condi'torem, sicut & omnium artificem, dicente Salo 'mone , Omnium enim artifex docuit me sapientia Sed ne duos omnipotentes intellegaς, praCC CH um est . licet enim & pater sit omnipotens, Sc si tu , tamen unus est omnipotens, sicut & unus est QV quia patris, & fiiij eadem omnipotentia est, I eadem deitas, secundum quod stuprapy um D IS , & Condicione temporis coartantis expres'
um eφ, sed & nunc inferius explanabitur testimo-mo Esaiae prophetae, Fatigata est AegyptuS,& ne tollatio Aethiopti,& Sabam, uiri excelsi ad te tranii dunt, & tui erunt serui, & post te sequentur adii Hati VIRCUIIS,&adorabiit te , & in te deprecabimii, quoniam in te est Deus, & non est Deus praeter te u Cnim es Deus, & nesciebamus, Deus Isiael Sal-
erili scent,& confundentur omnes, qui ad-
kβ γ Cum adoratur. Dei enim est adorari
63쪽
siquidem dc alibi docet Apostolus de filio Dei esse
Hebr. q. striptum, Et adorent eum omnes angeli Dei. scilicet quia uere Deum, dc dominum . Sed in praesenti testimonio Esaiae sicut ipse Deus, sic etiam in Est . s. ipso Deus est . ait enim, Quoniam in te Deus est, dc non esst Deus praeter te. Et cum dixerit in Deo Deum esse, subsequitur, & dicit, Tu enim es Deus, dc nesciebamus , Deus Is ael Saluator. Ergo cum Deus in Deo est , & non esst Deus praeter eum, in quo Deus est , dc ipse esst Deus Saluator Israel, ostenditur unitas diuinitatis in patre, & filio, sicut d Omnipotentiae, Sc quidquid omnino diuinae substantiae est, hoc solo differens a patre filius, quod ille pater est, Sc hic filius, id est, quod ille genuit,&hic natus est. non tamcn quia natus est, minus habet aliquid, quam quod in Deo patre est, imago
Hebr. i. Dei inuisibilis existens, de splendor gloriae,& cha racter substantiae eius. Hoc qui de filio Dei non credunt, Esaiae siententiam sustinebunt dicentis,
Esti i. Erubescent, δc confundentur Omnes, qui aduersantur ei, & ibunt cum confusione. Sed Sc Icremias ded rq h 3 si iij deitate exprimit dicens, Hic Deus noster est, Sc non deputabitur alius absq. eo, qui inuenit Omnem uiam prudentiae, & dedit eam Iacob puer suo, de Israel dilecto sibi. post haec in terra uisti est , de cum hominibus conuersatus est. Non Utiq- pater Deus, sed filius factus homo in terra visus cst, Sc conuersatus est cum hominibus, naturam in schominis exercens sine peccato propter nostram far
64쪽
Iutem. de quo & legimus, Et uerbum caro factum ἶφι-- η est, & habitauit in nobis, Sc uidimus gloriam ei LIS, gloriam quasi unigeniti a patre . Si ergo uerbum caro factum est, & habitauit in nobis, natus eX Uirgine nobiscum Deus, quo nunc haeretice proficis, Si infirmitates adsumptae carnis obicias, si animae humanae, quam cum carne susceperat, utiles nobis aestus describas, cum constet eum,secundum quod Deus est, SC Dei filius, esse per omnia ut patrem inpassibilem. Ideo enim & illa quae sunt deitatis eius praemisimus, ut iam si quid Lumilitatis,& infirmi
tatis in Christo legitur, non deitaS eius uiolata Credatur , sed naturae suscepti hominis , & discipli-n C, ' quam tradebat, exsecutio probetur Vanum est enim uoluisse ut hominem nasci , licet ex uir net tamen hominem, nec infirmam hominis in se designare naturam. Vanum est praecepta dare, quibus homines umerent, &ipsum iam, quia semel homo esse dignatus est, sitne praeceptorum Obseruatione cucurris e. Ille sit non hominis infirmitatem ractus homo exercere uoluisset, quis Crederet, quod homo factus fuerat ex originis nostrae matrice, licet sine uiri complexu. quandoquidem hodieque non desunt, qui negent eum nostram Lyeasse corpulentium, etiam posteaquam infirmitates carnis exercuit. Ille si factus homo non seruas-
. . 'PH QVςkς uvi Crat, disciplinam,non bonum agisterii dedisset exemplum. Quis enim disci pu-um eLuaIe conaretur ,' quod non magister ipse
65쪽
scrvasset factus ut homo. cum hodie iam quicumq- seruat ipsius exemplo, releuatur, ut seruet. Vides quia & infirmitates pati debuit, ut homo natus probaretur, & factus homo Obseruare, quodcumq-
docuisset, ut ceteros inuitaret, magis autem dixerim, ut ceteros subleuaret . iam enim Caro nostradidicit in erus carne releuari. Si enim infirmitates
hominis pati noluisset, ut quid & de virgine ' ho
mine natus est . &sii nolebat obseruare praecepta ,
quia dominus, ut quid & formam serui acceperat, quae praeceptis, & oboedientiae obnoxia est. ' atquin totum sacra metum a Deo adsumpti hominis hoc est, ' quod in Adam non est de inoboedientia seruatum, in Christo homine de Oboedientia seriatiaretur . hoc ipsum Apostoliis Paulus inter cetera, quae diuine tractat, adserit , Sicut enim per inoboedientiam unius hominis peccatores constituti sunt multi, ita & per unius oboeditionem iussi constituuntur multi. Sicut enim per Vmus hominis contemptum peccatores constituti sunt multi, ita A per sacramentum obauditionis in Christo, quam non ex infirmitate, sed ex bonitate deitatis praestat in salutarem hominis disciplinam, saluantur multi. Videamus nunc & facramentum passionis, Totus Adam peccauerat, totus Adam expulsus de paradiso fuerat, totum suscipere debuit expulsum,
qui totum saluare uenerat. non autem Uidebatur
totum expulsum in se suscepisse, nisi illum si is cepisset per lubstantiam carnis, & animae. hoc enim
66쪽
totus homo est per naturam . hoc autem tunc pro bari potuit, si ipsas infirmitates carnis eius, & animae sustineret , licet sine uitio peccatorum, Ut Uz're non aliam sirbstantiam carnis, & animae susce
pille putaretur. ut cum in se hominem ab infirmitatibus, & passionibus liberat, etiam hos , qui secundum uestigia eius sectantur, liberatos esse cre deremus. Sed patrocinetur huic sensui gentium doctor Apostolus uiuacius, &ut mysticus scribens,
Sicut enim in Adam omnes moriuntur, ita & in i .Cor is, Christo omnes uiuificantur. Sed naturam suscepti in eo hominis melius describat Esaias , Domin Esa. a. quis credidit auditui nostro, & bracchiu Domini Cut reuelatum est. annuntiauimus coram ipso sicut puer, sicut radix inueterata sitienti. non est species
i , n eque honor 6. & uidimus eum, & nonaabebat Ipeciem, neque decorem . sed species eius sine honore, deficiens praeter ceteros homines, homo in p'aga positus,& sciens ferre infirmitate, quia aversa est facies . depretiatus est, nec aestimatus cst λὶC peccata nostra fert, & pro nobis dolet, & aestimavimus eu in dolore esse, & in plaga, & in malo Ruxς uulneratus est propter iniquitates nostras, ta infirmatus est propter peccata nostra. doctrina pacis nostrae super eu, plaga eius nos sanati sumus.
Omnes sicut Oves errauimus. homo a uia sua erra-uὶt, & dominus tradidit eu pro peccatis nostris, S 'pi ζ,propter quod male tractatus est,nsi aperuit OS CUt OuIS a occisione adductus est, & sicut agnu
67쪽
coram tondente se, sic non aperuit os siIum. in humilitate iudicium eius sublatum est. generationem eius quis enarrabita quia auferetur a terra uita eius,
ab iniquitatibus plebis meae adductus est ad mortem , & dabo malos pro sepultura eius, & ipsos di-t ως φ,Pi uites pro morte eius. quia iniquitatem non fecit, neque dolum . in ore sto locutus est. Sufficit hoc testimonio probatum, quod omnemin se hominis naturam peregit, sitne peccato tamen suo, licet se ' R' cata nosstra ' portaret. Sed ne homo tantummod μ' H crederetur, interposuit, & dixit , Generationem eius quis enarrabit illam utique qua de Deo patre
eneratus est, quae sine initio est. & Ideo de ea ait, generationem elus quis enarrabit. non quasi ignorabilem, sed quasi inexplicabilem dicens. omnes enim catholici scimus ., quia de Deo patre natus
est, sed inenarrabiliter . & ideo ait, generationem eius quis enarrabit. Hanc autem generationem, qua de uirgine nascitur secundum carnem, refert euangelium, eius quoque tempora describens diuinae autem generationis initium, ut diximus, inuestigari non potest, sicut nec diuinitatis, quae illi tina cum patre est. & ideo ait, generationem eius quis enarrabit - Si ergo in sacramento fidei hoc accepimus , ut Christum Deum credamus, & hominem, Deum quidem, qua de Deo sine initio natum, hominem autem , qua de uirgine in temporibus nal sene, ea tum, non ' CalumniemuS diuinitati eius, cum pro nostra medela quae sunt hominis exsequitur, ha' benS
68쪽
bens in se accepta hominis naturam . quia nec homo negandus est, Cum propriae diuinitatis naturalem exserit potestatem accepta in se forma seruili . Si ergo & orat patrem, & si nihil a se facere se Iob n. dicit, nisi quod patrem uiderit facientem, ut nihil
nunc aliud dicam, certe humanae extollentiae mo-dum , qua magister, inponit, ut tanto magis discat homo Deo deferre, quanto detulit & uerus filius, qui causam subiectionis propriam non habebat. qui & formam orandi dederat, ut non tam feri nostram uoluntatem rogaremus, sed uoluntatem patris , qui in caelis est. Et ideo quod docuerat ut Impleret , ait, Non ueni meam uoluntatem facere,sed Iohinuoluntatem eius qui me misit . Sed de quod minor factus est, quod crescit, quod proficit, quod esurit,
quod sitit, quod laborat, quod flet, quod dolet, quod tristis est, postremo quod moritur, ad naturam adsumpti hominis referendum est, quam pro nostrae sacramento salutis mystice exercuit, sub illa intellegentia, qua supra in testimonio Esaiae relatum est. Sub hoc fidei sacramento non solum illa capitula soluuntur, de quibus interrogare dignataeS, sed & omnes quaestiones, quas contra filii diuinitatem coaptant impij haeretici Δ C CIP E nunc & has quaestiones, quas ex diuersa parte proposueras fortiores, specialiter absolutas. Dicunt, inquis, haeretici ad depreti an 'am filjj perpetuam, & perfectam in omnibus dzi
69쪽
Iohan. r sem, Pater maior me est. Sed requirendum est,
quando hoc filius dixit. nonne quando impletum Pal. s. est in QP, quod scriptum est, Minorasti eum paulo minus ab angelis , gloria & honore coronasti eum. Quomodo minoratus est, exponat Apostolus Pau-Ηebr. i. ius tarti j caeli conscius, Paulo minus,inquit, ab angelis minoratum videmus I E S V M propter passiouem mortis, gloria & honore coronatum, Ut gratia Dei mortem gustaret pro omnibus. Pro omni bus ait, non pro se . ergo qui pro omnibus gi sta uit mortena, quid mjrum si pro omnibus & minoratus cst . pro omnibus autem gustauit mortem, non pro se . eo quod pro omnibus in peccati reatu positis ipse homo factus nullo proprio peccato de Debatur obnoxius, Et vide quomodo hoc ipsum, quod minoratus est propter passionem morti S, quod gratia Dei pro omnibus gustauit mortem, ad decorem operis interpretatur sepientissimus Pau-Hebr. i. Ius ita subsequens, Decebat enim eum propter quo Omnia, N per quem omnia, multis filiis in gloriam adductis, ducem salutis eorum per passioneS COI 'summare. Vides quam pulchrum, quamve de CO-rum nostrae salutis sacramentum in eo, quod filius est, minoratus ostenditur. quomodo ergo ad Obria Icandam diuinitatem eius inproperas, quod eta
sequitur ad decorem. Pater maior me est, hoc tunc
dixit, posteaquam uerbum caro factum est, & habitauit in nobis . Et vide, ne demutabilem creda , quasi desierit esse uerbum , posteaquam caro s arctum
70쪽
ctum est, sed manens semper uerbum Deus,& caro quoque factum est. Etsi enim dixit, Et uerbum Ca-ιm factum est, pressius loqui uoluit, ne quis in eo non ueram carnem crederet. Siquidem & post tam pressam locutionem non dei unt, qui dicunt, Carnem illum habuisse putati uam . Ut autem manifestum sit uerbum carnem factum, non demutatione diuinae substantiae, sed susceptione carnis humanae , intende, quid sequitur, Et habitauit in nobis. Iohan. r. Non ergo interceptum est uerbum demutatione, quod per carnem adsumptam habitauit in nobis. habitatio enim probat perseuerantiam uerbi. HOC ideo interposui, ne quis filium Dei demutabilem Credat, cum legit, Et uerbum caro factum est. dicit ergo filius, Pater maior me est, postea quam Hvrbum caro factum est, suscepit officium ministi antis . Venit enim non ministrari jed ministrare, ut is Pater maior me est. Quid ais deitas quomodo dicis patrem te esse maiorem. certe una tibi, & patri imago est secundum Moysen, eademque forma secundum Apostolum Paulum, qui me etiam docuit, quod sis splendor gloriae, & character sub- Hebr. 7. stantiae eius. Sed & tu ipse docuisti dicens, Qui me
uidit, uidit patrem, & ego in patre,& patUr in me Iohan. iq.
, Ego, & pater unum sumus. Sed & quaecumque iacit pater, facis & tu similiter . tua enim uerba sunt, Quaecumque enim ille facit, haec & filius si' Ibin. s. mὶ liter facit. & sicut pater suscitat mortuos, & ui