장음표시 사용
111쪽
mentatio miles et licus certam rationem ac uia am reducendi praescribat. Tertium Methodum examinadi ea, quae tradita funt praescribat. Qi artum membrorum Methodum dipendi quaecunq; nremoria digitis uidebuntur commonstret.
Ratio interpretandi autores non simplex est, sed ut plures sunt interpretationum nes tata plures formae sunt. Aut enim uerbis ectantur et phroes interpretatio Gramniatica, quae consistit in uerborum e phroum explicatione, Aut summa cura rerum si e interpremi e tDialeelica Dialectica enim ars arbitrae aesti,
matrix rerum est, Aut accidentia uerborum et rerum steriuntur, o est Rhetoricum interpretanα di genius. Aut haec omnia sinu stectantur: αterpretationis genas triuiale dicatur. Haec genera ita adhibenda sunt, ut prudens interpres riderit
commodum fore suis auditoribus, e proseisio esse fagitare uidetur Magitae illae probesiones Theoalogia,Mathematica, iuri rudelia,PhUca,mhiaca, rerum potifimum curam habere debent, quas commode tracturi doctifim quis hac uia iudi4cam. Si generalis uiuersa declaratiosummas rei tractandae comprehensio praecedat.Si hanc generalem comprehensonent,seu fumi insequatur becialis distributio paulum . Si hanc comitetur
112쪽
LIAE E Rmembrorum explicatio, simplicium quidem per Methodum dida colicam copo tuorum uero per Methodum probabilem e demonstrativam, Si consulentur illorum, qui contra sentiunt opinio in Si denique ordo contextas optimus docendi brasister adhibeatur.
MAE MAE R O. Hic omnium primum tenenda sunt orationum discrimina. Nam Dialectica a forationis generi, aliud instrumentu genus adhibet. Est inq; omnis oratio uel expositio tantunt, uel argumentatio, uel mixta expossitione Cr argument e. Expinitio en oratio quae fotuin dicentis mentem explicat, nudo quo fides ut adhibito. gumentatio ectoratio, per quam is qui dicit dem coitiatur Ubi. cere. Mixta e lis qua partim exponuntur seu narrantur res,parilia probantur. Si uas oratio fuearit expositio tantum,Dialecticus quantumuis oraetio longa fuerit uniuersam reuocabit ad se quasi elementa detractis oramentis, ut nuda appareat rei expo sitio. Sunt autem elementa haec, Perbo una pluresue,locus ubi gestum,ta tempus quo ge
stam negocium sit, naedios quidum se li negocij. His sextum accedit causa gestorum intonsam autem haec praecipua sunt Wipit , quae exposivionem
113쪽
star Rram V S. perficiant, Di lecticus ab Olunim eam iudicabit. quae constat ex his omnibus, laevro ex j quae ad ista referuntur. Contra deficientem quae alicuius illorum indiget. Prudentiae ei narrantis uidere, ubi omnia haec vetembra adhiberi necesse est, erubi non sunt adhibenda. FHaec elementa uesiculanli memoriae gratia complecti soleo. Res, Per o-
, Locros, Tempus, Modus, A tia narrant. Atq; haec de examine expositionis sint dicta. Porro margumentatione miores ingenii uires requirun, tur,maior βμ,maiors cura Prima enim quaestio principitis inuenienda est si latet. Secundo arguamenta furit inquirenda. Tertio reddenda sunt aragumenta inuenta fui locis ex accommodanda quaestioni Pollaemum iudicandum est de inuentis,idq; tum ex Dialecticis normis, qui regati antinumne futatur iudicium. Quomodo autem inuenienada fit quaestio, docet Rodolphus in Secundo libro de Inueutrone. In oratione enim habente aduersiarium, ex contradictione altercantium nocitur quae lio Vbi aduer artua ex duerso uon restonadet, ut in continente oratione legocium,personae, conatus. Plaec tria coniuncta monstrant quae1llo
nem De qua re Rodolphia prae alijs consulendus, liquata autem inuenta iam est quaestiriar. τι menta quaerendi, inuenierida sunt, qua in re praecipua Dialactici uirtus se prodit. Quocirca
114쪽
LMAE E Rrentis laborem nonnihil in mus, dulcior sit ouptimorum autorum Deciis, quando uis nexios rearum poeultus pervideturm primis itas hoc sciendum est, quod magni autores in h=lendidioribra
scriptis, miret; Dialecticam ut normam rerumhrtuentur tamen ordinem illum ut liberiores neu gligunt sepe interdum a proposito non ordiunatur,nes concludunt, Assumptiones saepe ad ratio, nem probationemque traducunt, ut dis ici virum sit nonnunquam eorum argumentationes ad eum ordiuem, qui naturalis se Dialecticcs en reuoca re Verums Dialecticus suo munere rite persuti, si ueli omnia icta retexet, suae quasi in campo ampli limo expatiuntur,ta di perguntur, in cara cere Dialecticos includet,examinabit, approba
. bit, quod quomodo siet breuiter explicandum est.
Si ergo haec prima regula. Cum Generin
qμαstionem, quicquid id est quod pro ratiotieloustum est,s una propositio seuerit adhibendum est
qμ. stioni, Enthimemus constituendum cuius auitecedens erit ratio posita, consequens uero quae stoliis propinitio Secunda. ι plures erunt proapositiones,tum adhibendae erunt altera alteri, uia delidumq, an ultera probetur per alteram. Terutia. Si altera probatur per alterum, quantum ad concludendum quaestionis propositionem attinethra est argumentatio, ordine tamen probandi plure . Raria. Si non probatur altera proposito per
115쪽
nem, plures erunt argumentationes. Ruita.
Quodsi nec ultera alteram probat, uel erant plures unius argumentationis propositiones scilicet maior minor,uel plurium propossitionum probationes. Haud enim raro usu uenit probationes propolitionum poni loco propositionum.Sunt ouatem propositiones quibus quaestio in hunc uel ibiam partem confirmatur. Sexta Si fuerint unius argumentationis probationes,in qua maior uis est primo loco collocanda B, in qua minuiuirium secundo e conclusio erit ollogistica Septima. Si plurium propositionu fuerint probationes, singula probationes fui sunt propositior tib accommo dandae, Atq; ita in Enthimematis uel hilogismi formam reuocandae. Odiaua Saepe etiam hoc usu ueanit quaestionem S probationem unius qualii pro positionis formam obtinere, Sed Dialecticiis haec iudicabit diuellet probationem a quaestione. Noua. Fit sepe quod argument quas punctu πο- tentur, quae Dialectic cornplebit, Eriocubitis iudicium. Decima.V sepe propositio multa mea dia continet, quibum quaeilio aliqua ei probanda, uerum illa retexet Dialecticus Vbi autem adoleascentes artis di perendi tudios haec praecepta perceperint,debent etiam cognita formas argumen rationum habere, quibus oratores utuntur. Vnde non latuum iudicium formure ian iudicundis alio.
116쪽
ornatius a limentandi, ac argument i astrandi consiquuntur. Quare breuiter potis ima oratoa
riarum argumentationum formas subi clam, quas postea ad regula praescriptus examinare non erit docile. Oratoriarum itaq; argumetitationum aliae perfectae fant,alitae imperseectae utruori geti: sin expres me impulitum diuiditur Persiecta G expressa argumcntatio oratori b. ἔπιχs ρκμα. dicitur,o est hilogisium Categoricios constans quinque partibu s,propobitione rore,ralione mauioris ura pluribusive propositione vidiore eiusdem ratione una, uel pluribus, Et conclusitone, quaesi. pius omittitur, quia est propositio probanda. Sit quaestio An uirtus cuiquam hominum insim sit ira, tura Ad hanc quaestionem euertendam hoc u isses Epichiremate Aristoteles Quae nobis a natura tributa funt, eorum primum facultates accepimus
postea uero osticij muneribus'; fungimur, idq;
sensibu3 cernitur. Neq; enim ex eo quod aut ad eoximus, aut audiuinius sensus accepimus. At cum
iam eorum Ubemus compotes eis usi sumus, non cum se Ubemm percepti . At uero uirtutes acisceptum postquam prius aliquid a nobis adiuviest, quod in caeteris quos uidere e burtibus. Quae enim facienda fuit cum didicinius ea, tum cum usimus discimus viaxime.Veluti homplicitum arachitecti ex lant maxime sim aedificant. Moralis igitur
117쪽
tur irrator. Secundo ratio maioris Tertio minor. tiario minoris ratio.Caixto conclusis. Hic dicacium primuim inquiret propositiones necessertas larem minorem , de ade ex illis c eorum probationibus noua artali nis con lituet, quod quia in proposito argumento est facile omittam. Perfecta arguore latro sed implicita militer quinque constat partibus Verum quia medium hic octicultatur implicita dicitur. Alia enim uerborum forma repetitur medium in umori, ut oratio reucipiat uarietatem. Quod incertum membertur aliqua prouidentia gubernatur. Nihil enim quod cupi aut temeritate fertur aliquam destinatam metam peditat. At uniuersus hic mundi sis certum scopum dirigitur,quem Jequi laborat perpetuo. Quemadmodum uicij itudo temporiam, ortus croccabus bderam,ordinatae illo crbium circumuoalutiones ac poem ingentium scelerum testantur. Relinquitur ergo hunc uniuersem orbem,quodam supremae mentis consilio guberuari ac regi. Haec
est forin superiori 1 lis, nisi quod hic crimedi.
Me maior terminus uarietate fermonis teganatur Dialectrici ergo est munerisAetracta varieta, te rem nude proponere, π in uictum vocare. Imperfecit argumentatio ei επιχείρημα imper
seaum es in quo aliqgai rum quinque partium desidea
118쪽
LI BAE R desideratur,nunc enim maior, interdum eius pro ballo,nonnunquam mino vel cius probatio abest Quo autem plures desiderantur partes, eo est fati imperseectium mχε ρκμα. Hic obiter admonen, in dum duxi, sex modis conclusionem uariari. Nunc Ri tentasimpliciter concluditur,nunc per Uod uisci. t
nunc per id quod conclusionem necessario equi, i itur. Interdum per chema aliquod Hietoricum ini Simpliciter concluditur cum Dialectico nrore cor includitur, ut quod nihil agit expers uirtutis est. ιτα Deas Epicureorum nihil agu. Ergo Deus Epicu ri reorum expers uirtutis ect Haec conclusio inpli, citerissum per ἰσοδ αμία hoc irrodo uaria D: 1 tur Ergo numen Epicureorum nullis honestatis
actionibus claret.Per Dpothesin c. Quicquido
certum nem fertur prouidentia guberuatur Mundus in certum nem fertur. Ergos mundus fertur in certum sinem, prouidentia aliqua gubernari eum nec be est. Sed hac concludendi formuα
Ia potifimum utuntur autores in longioribus erfusius tractatis argumentis Per contrarium ccna cluditur , quando cum inliciatione contrarium conclusionis portitur. Vt quicquid in certum finem fertur confli gubernatur, Mundsi in certum fanem fertur. Ergo mundus nonfortuita temeritate, ut Epicurus somniat,nec Stoica quadam neces ,
te uoluitur. Per id quod concillionem nec jurio
119쪽
M V S. eo: equitur hoc irrouo Qui quid in certum nemfertur consilio gubernatur. At mundusis certum fuem fertur. Ergo mundo praeest numen quod adavi mente intesiectu praeditum. Per schema Rhetoricum sic. Quod firtur incertum finem, consilio gubernatur Mundusis certum neviseratur, ergo tu insane Epicure pugnG cum irratura et negas hanc pulchritudinem consillio aliquo uberanari est: per lingula schemata fere conclusionem uariare licet,idq; non tantum in f sto ii mo, d etiam in alijs argumentandiformis. Nec partim tu uerit ad inuenienda e tractanda argumenta, in his sex concludendiformisse exercere. Utuntur et
Rhetores ids sepsim praepostero h gis seu
Epichiremate, quale est istud Socraticunm,frmiter
sensum eo aliquem post hanc uitam irrortuis flautuo, Sic sepientifim quis bi persuaserunt, quo
rum sententiae uerae sunt a probandae. Primo lo,co hic ponitur conclusio Secundo timor. Tertio aer Iri oratione Demosthenis fecunda Obnthiis aca,tale huius formae exem plum habes. Si quis exasimul Philippum uiolentia issa, qua loca, portus ex huius md invadit imperium obtenturum spe, haud leuiter errat. Quando enim benevole uia res constituuntur ac laborum foci non defiunt sua praemia, homines in oscio retinentur. Verum cum malitiost ex auare e uiolenter aliqm rem 3erιt,leue erratum omnia labefacta e di potuit.
120쪽
RNon es enim uiri Atheniensis, quod existimetis quenquam, qui periurioisiuria, et mendacio res gerit rivum labiles habiturum regnum. Queri md dum enim in traulij alijsq; aedifici succidit, quodsi firma sint futura, strii xentum iramum habeant,quodsi non habuerint, cito ruituris sunt. Sic etiam actionum principiat causis uearis O firmis esse oportet, id quod nequaquam in rebus quae a Philippo geruntur per icitur. Hic
primo loco conclusii ponitur. Secundo antithesiis viatoris Tertio minor. Mario maior repetitur per attentionem. Quinto confirmatio maloris. Sexto loco minor ponitur. Est Cr hoc dignum obseruatione, βῆogismos plures apud Oratores ibi mutuo implicarier intertexi, quod sit ubi duo uel plures distogismi simul adhibentur ad idem
probandum. In Tcrtio paradoxo Ciceronis,pulchrum huius rei exemplum extat, quod ad cribam et partes numeri dijunguam 1 Nemo potest non beati simus Ube,qui est totus uptus ex sepe quis mse ut sua ponit omnia. . Cui autem Spes omnis Cy ratio, et cogitettio pendet ex fortuna,huic nihil potest spe certi, tibiis quod exploratum habeat permansurum sibi ne unum quidem tenet, eura tu hominem terreto, liquem eris nactus istiusmodi mortis aut exili ininis. . Mihi uero quia quicquid acciderit in tam grata ciuitate,ne recusanti qui ad euenerit non modo im repuguantia . Quid