De plantis exoticis libri duo

311쪽

T e Canasi lutea Cretua. Cap. XL octissimus Ioannes Pona Veronensis in suo eisti tigantissimo Baldo ex Honorio Bello luteae voca. plantae ,&imaginem affabre delineatam, aes descriptionem dedit, qui ita habet, lutea Cretiaca maxima planta est pulcherrima neminique cognita ea enim uno tantum hoc loco inuenitur, qui vocatur e οσιγ a tertio ab urbe lapide inter moles nascitur in aquis, ct locis hia mentibus, ibi etiam viculus quidam e fonte scatu.rit,qui per angustam vallem discurit,in quo inuenitur,&etia iuxta eius ripas. an alibi nascatur,ignoro,Radicem maximam profert,lignosam in multas partes diuisam,crasso&luteo cortice vestita. Stolones plures ab una radice nascuntur, brachi A. li crassitudine quinq. sexusque ad dece cubita attollutur,qui hyeme pereul: folia fert magna pinnata ex foliis multis ma gnis constatia,logis, serratis,ut cannabis,unu contra aliud,sed

non ordinatim,utillud quod in fine est,non unico, sed ex duo: bus aut tribus a natura formatum est stolones sesquicubitu absq. soliis nudi cernuntur,& prima solia maiora sunt absque pediculis, trunco inhaerent non ordinate, unum contra aliud sed absq. ordine undiq. truncum ambiunt,& folia sensim phdiculos mniores acquirunt,ita ut eorum quae in medio caule sunt pediculi spita mana longitudine superent: trunci pars sid perna in maximam spicam desinit, duos & ampljus cubito longam, quibusdam vasculis longis di angustis densis J. Sop statam, similibus eis,quos rheseda vulgaris profert tenuissim' longiusculoq. semine plenis ad russum tendente flores missi mi in viridi pallescunt, ramos non proseri, sed in cauitatibpialarum scilicet ubi pediculi foliorum singuli trunco longββ tur duo aut tres, quatuorue spicae absq. pediculis nascustra ieisdem vasculis consectae cubitum longae quibusdam soli i iangustis vllinariae, digitum longis undiq. vestiuntur,in sc 3 xxim q. sse stuntur, quemadmodu m, & ea quae in cuspide citra liquantulum flectitur eisdemque foliolis angustis, sed inpi' ribus ornatur,spicarum color suiuus cernitur,at solium vix

312쪽

dis, &splendens parte superna est procul intuentibus cana bis planta videtur. Tota herba, ct radix ita amara est, ut aloen dicolocynthidem (meo iudicio) amaritudine superet. Colore luteo inficit autumno, ideo lutea vocavi, antiquis ignotam puto, &nemini adhuc cognitam: Planta haec inuenta fuit a Siluestro rideschini pharmacopaeo plantarum cognitione petitissimo,qui eam mihi primus ostendit. Haec Pona ex Bello, Quibus quidem credendum est,&descriptionem,&imaginem nobis expressam fuisse stirpis antiquae quandoquidem in planta unum, vel alterum annum nata neque ea radicis classitudo quam fortassh longo tempore radix contrahit neque stolonum numerus, cum hoc tempore unicaulis sit,ob

seruatur.

P p Canabis

313쪽

PROSPERI ALPIN a Cannabis lutea sertilis contarem

314쪽

ng PLANTIS EXOTICIS. etyp

tam vero in horto Nicolai contarent patriiij veneti

lustrissimi bimae duae luteae piantit alantur,in quibus vir ille in stirpium cognitione maxime eruditus plura scilii diis ena de istac planta obseruauerit , & ad nos duas ipsius stipis imagines delineatas, scilicet sterilis, & fertilis ab ipso vocatae misistit, haud iniucundia m Bolanicae facultatis studiosis mi ectedidimus, si nos ex ipsius viri nobilissimi relatione ist: hae e plantae historiam acurate conscriberemus , quod libenter nunc facimus, & primum denuo illiusce plantae descriptionem hic quasi repetentes, sed prius istiusce plantae pra missa distinctione, quod quaedam si tuleritis, & quaedam fertilis, atque hanc serre cum floribus pro fructu vascula parua Rh sedae similia semine minuto oblongo ad rufum inclinante, atque illam ut supradictus Contarenus obseruauit solummodo flosculos paruos canabis floribus similes, quibus relli fructus, vel semina succedunt. Haec vero plania primis annis arborem videtur imitati, quoniam ab radice v-

num leti veluti caudicem crassitie fero brachiali in supersa parte ut arbores, ramosum , hinc inde plures ramos producentem, atque inferius ad radicem per quoddam intervallum, tum ramis, tum sola caudicum arborum modo nudum. In Creta Insula caudicem longitudine a sex cubitibus ad decem usque excrescere auctor est Ena , α hic in solo Patauino ipsum sex ad pedes usque auctum Od- seruatum est in bimo, fortasse si vixerit diu altiores caules proseret, Itaque talis est istiusce plantae caulis caudicit' epimi, dc crassities , & altitudo. Nudus vero fere est ad medietatem in parte inferna, ramosus vero usque in cacumen Vernitur , innumeris quidem ramis absque ordine densedeuntibus , sursum quasi in orbem, vel me ius in pyramimilem actis singulis veluti in longas spicas desinentibus tomiiji primum canabinis, & postea usque in cacumina te-ppibus patuis in acutum desinentibus linariae iam illeus P xinque ex opposito binis dense ramos conuestientibuS mihi quae flosculi multi exigui in sterili planta a luteum mistentes veluti in spica cubitum longa, ligno dense innae-iescentes canabinis flosculis

316쪽

ia settili vero floru loco vascula Rheseds similia flosculos vi

rides per exiles admodu superferetia inter folia eodem mcd o quo flosculi in sterilis ramulis, sed cum sta is pediculis dense inspica longa inhaerescunt. Defolijs vero primis quae suis longis

pediculis ex caudicibus non ex ramis exeunt canabinis similes esse dicimus Vtpote tu figuratum magnitudine . Quae suo euique longo pediculo aut tri numero sunt,(scilicet ex oppo isto bina, atque in extremo unum quae primo anno in planta nullis petiolis cauli coniunguttae, sed alijs annis succedetibus, suos petiolos,quibus suo pediculo inhaerent, nanciscutur) auspiquinque aut septem num eminuuntur suis petiolis pediculis ex opposisto utrinque bina, singula posita cum vno latio insxtremo pediculi: Sunt vero o unia circum laciniata figura magnitudineque canabis similia viridion luteum declinantia, lucida.Folia vero quae secundo in ramis cernutur linariae pro- Iima apparent,vidi tum est, rami,caudexq; cortice crassis coe 'uestiuntur, viscido,inon facile fragili ut canabis,lutescentis colotis,eximiae amaritudinis,unde tota planta cannabi mari similis videatur qua similitudine persuasus Illustri sis. Contarenus canabim luteam appellauit radice nititur haec planta bima, tenui in multas radices toga tenuesque diuisa, In annosa vero stirpe fortasse crassam magiiamque sontrahit utin icone, &descriptione luteae a Pona ex Bello, bis data cernitur, Radix vero longe amatior est quam strat aliae istiusce plantae partes Nulli tamen usus vel ad medicinam vel ad alias artes iobisi in potuerunt. Ad pleniorem istiusce plantae cognitionem etiam imagine nobis ex Pona datam hic dare voluimus ut differentiae inter hanc.& Contarenam interstinctae dignoscantur,nos

qu que quaquam plantas ex Creticis semini b us hoc anno terrae commissis natas in fictilibus alimus quq cum hucusque parum creverint,pa tuaeque idcirco sunt vix palmum vel par plua altae cii solijs numero septem,utrimque tria ex Opposito, Lum folio in extremo quod reliquis maioribus duplo maius Lernitur, Itaque cum hae stirpes paruae sint,ut non potuerim qicquam de ijs, quae in proposita istiusce stirpis historia dis uni, recognoscere. Ideo hanc figuram ex Pona conspa

sandam amittimu Tythi malu

318쪽

X seminibus mihi ex Creta Insula communicatis nata est planta dodrantalis parua Tythi malorum ex genere primo anno siue auitis ramulis, ct solijsapios Graecorum maxime aemulatur, &eo magis constat quoniam radice nitituit in principio erassa, tuberosa, sed longa in acutum, & exile desinente non absimiliapio,radicita Ania' vero secundo ramuli breues, thnues,dodrantales in cymis Eamificant,& in crucium modum ramulorum extrema diuiduntur, de desinunt in spinulas i nues acutas'. Aestate soliola ramuli abiiciunt, quo spinulae duriores, &nigrae evadunt, quae auruliino planta noua germina producente corrumpuntur, odnte decidunt. Cerium est: totam plantam lacteo succo acri abundare, ecnon

carere facultate purgatoria toenanthe

320쪽

D1 PLANTIS EXOTICIS.

De Oenaemia flectata Cretica. Cap. X L I. Lanta olim mihi ex Creticis seminibus nata est Oenanthe alters Mattheoli quam simili ma ,

post multos annos caulem unicum promit rectit m, rotundum, dodrantalem, non admodum

crassum qui in summitate in quinque ramulos diuiditur, graciles itidem rectos , recteque actos qui umbellam albam Oenanthes modo producunt, quatvm- bella post flores mutantur , veluti in quinque stellas habentes octo,& quandoq. plures radios, longos, latos, acutos, scilicet in acutum desinentes, & in medio stanti flores paruuli in orbem comprehensi,qtii postea indurescunt, & mutantur in semina parua, oblonga, tenuia, scabiosae indica: similia simul compacta, & durissima. atq. eae stellae maturitate nigrae redduntur, folia cernuntur cuiusmodi sunt Oenanthes secundae ud pauciora, & maiora in vere visuntur, & aestate maturis seminibus decidunt, & tota hyeme nos sub terram latent, Vereque planta regerminat.Tota planta nititur sex septemve radicibus longis,crastis,carnosis,in acutu m desinentibuS, ab eo, em principio proficis entibus qua proximis vulgari si lipe dulae,aut radicibus asphodeli, sed minoribus tamen, Capita in summitate cauliculorum primo colore virescunt cum nigro-xe,st tandem ubi semina perfecta fuerint nigra evadunt,& li-gdou, et dura, Auderem affirmare hanc plantam esse legitimam oenanthe, cuius notas Dioscorides perbelle ita expresse iis sit;dicense Oenanthe folia habet pastinacae florem candidum, demm. Mulem erassum, palmi altitudine, semen attriplicis, radicem 'agnam in multa rotunda capitula extuberantem, nasciturm petris: Caulis eius, & folia cum mulso vino pota secundas

'heiunt: Radix e vino utinae stillicidio conuenit, iiιer secundus. Q. TTrifolium