Nosologia methodica sistens morborum classes, genera et species, juxta Sydenhami mentem et Botanicorum ordinem. Tomus primus

61쪽

PRO LEGO MENA,

IncubUS, Succubus, Incubo ,

Pnigalium, Epibole , . Cochemar, Chauchevieille , Ios. Nomina generica synomma sunt eligenda,& optima pejoribus anteponenda.Mositis Gallictis Baglivi. Lties P volitana

Jouberti, &c. simi synonima. S philis Fraca torii , quam Angli, Indi, Hispani , aliis, etiam

nominibus ' hic non recensendis insigniunt , ex ' ras buax his nomina composita & classibus communia , nec non ex regionibuS petita ut Ities Menerea triplici pii. - titulo sunt rejicienda. Variola & patvrsa ut hZr- ochiaeola. bara ableganda ; pudendagra, & montagra de- Unge rota.ceptiva sunt, & ex diversis linguis consarcinata superest itaque optimum nomen syphilis , caetera sunt expungenda.I . Nomina composita ex vocabulis distinctis pro generibus designandis simpluibus aut coalitis sunt postponenta , Ephialtes, Inflammatio Hepatis ,

Renums

62쪽

Ulcus Prostatarum , Gonorrhaea. Uteri, Leucorrhaea purulent .

P si1o hysterica , Hysteria, Collea , Colica.Hydrops abdominis , Ascites. Intercus, Phlegmatia. Chortea sancti Viti , Scelotyrbe.5putum sanguinis , Haemoptysis.

Profluvium alvi, Diarrhora. Melancholia-moxbus , Melancholita Choler morbus, Cholera. Pavor- nocturnus, Panophobia. ardor-urinae, Dysuria. Micius cruentus, Haematuri A. Norbus virgineus , Chlotosis. Noctus arquatus , Aurigo. Icterus niger, Melanictorum

Difficultas respirandi , Dyspnce Sitis nimia , Polydipsia

ardor ventriculi , Pyrosis. Levitas intestinorum, Lienteria. Dificultas intestinorum, Dysenteriae Com somnolentum , Cataphora.COma-vigil , Typhomani Amo insanus , Erotomania ro . Nomina barbara seu nec graeca nee latura

actaris & garamantis sunt reliquenda, ut

Beriberia , Mirachia , Aproximeron ,

Epilepsiae. Nos algia.

Cataphora Beriberia

Hippochondriasin Anaphrodisia.

63쪽

P R o L E G o M E N A. Dievaren , GOnZgra. Soda, Pyrosis. Velaola, Syphilis.1o8. Nomina deceptiva veI speciebus contraria ut diminutiva, pluralia re veritati repugnantia rejicienda sunt. Fluxus hepaticus qui non semper est hepatib

Fames canina quae Iupina , humana etiam

est, - - - - - Bulimia. Scabies canina. - - - - '

Fluor qui etiam viridis, luteusque, Letichoreaea. Pavor nocturnus qui saepe diurnus, Panophobia.. Noctam lismus qui interdiu fit,Somnambuli simus. Incubus qui est succubuS, - - - Ephictites. Morbus italicus, qui est gallicus , Americ

Morbilli quasi plures parvi morbi cum sit unus

Variolae cum sit unicus morbus , A varis dia

Morbus regius qui subjectis non parcit, Aurigo. Licet autem nomen graecum ut Leucorrhaea hepatirrhaea vitio simili laborare videatur quo I tinum , interea multo pauciores deludit & tolerabilius est. Ios. Nomina generica ex aliis Artibus & Sciem ttis mutuata , illis restituenda sunt. Ex Zoologis Testasi, Taba , Lupus , cancer,

Ex Bolanicis Lichen , paronich a. Ex inconomicis clarus , nodus , lorum , latas 'mus , pannus , getlaserana,

64쪽

IIo. Nomina causarum & principiorum pro morbis ipsis generice designandis sunt erronea. Ictus Menti - Pleuritis, Angina, Rheumati

Ob buctio - Calorosis , Dis pnoea, Aurigo, Cephalaea. Indigestio - Vomitus, Diarrhoea, Cholera,

Virus - - Syphilis, Scorbutus , Variola. Apressio mensium Cephalalgia, Asthma,Vertigo,

Vomica hepatis Hepatalgia. Fiattis - - Colica, Meteorismus. Defectus mictionis Stranguria. Meneris actus Anaphrodisia. Resitus Anorexi a. Infinita prostant apud Auctores ejusmodi nomPnct pro morborum generibus venditata et illi pro morbis vermes, calculos &c. non eristescunt

65쪽

trudere, quidni gladios, lapides , dentes fer

Tum , aera , ignem, stercus , morbis annumerant cum ab his omnibus intra corpus adactis , vel ipsi intempestive admotis functiones aeque laedantur ac a vermibus , calculis , pure effuso , aqua collecta, saburra, &c. Omnia venena, medicamenta, alimenta morbos inducunt, anne

Propterea morbi sunt 3Iii. Defectus & privatio nihil est positivum ,& nullam ideam morbi in mente imprimit. Miror haec nomina Felici Platero ita arrisisse ut classem defectuum instituerit, ut defectus partus , sudoris , lactationis, conceptionis, motus vitalis, digestionis , dejectionis. Verum utcumque a suppressis quibusdam evacuationibus fiant aliquando morbi, ipsi tamen defectus, morbi non sunt. Sunt bene multae mulieres quae optime valuere sine menstruis, multi viri sine usu veneris ; sunt qui per semimensem non dejiciunt feces & optime se habent ; ergo suppressio eorum per se morbus non est. Cum quis fonticulis , phlebotomiae , catharsi , vomitui est assuetus, horum suppressio ipsi morbos inducit , ut notum est, ast inde non sequitur quod suppressio vomitus, diarrhoeae, haemorrhagiae, &c. sit morbus : inde enim illud absurdum sequeretur quod tot sint morbi quot sunt morborum defectus, seu quosdam morbos esse morbi privationem. Has suppressiones , hosque defectus nullus Graecorum Medicorum morbis annumeravit, ut patet

ex defectu nominum genericorum ipsis a Graecis inditorum ; & si haec valeret generum institutio , genera in infinitum excrescerent. Etiam si idea morbi sit negativa , ut in soporosis accidit, illum tamen per symptomata positiva definire consulcus est , quia quod adest observare licet, quod

66쪽

non est, divinandum est, & in sensus non inelu.rit, adeoque symptoma non est.

II1. Nomina generica nova morbiS novis,

qui ad priora genera non pertinent, a methodicis Auctoribus possunt & debent imponi vel nomina vacua ex antiquis Auctoribus ad illos signita candos determinari , vide Wolfi Log. I g. Si qui novas plantas observant illas, nomine Proprio, novo non insignirent, nulla cum aliis harum distincta communicari posset notio . Si peregrinator urbium quas observat nomen ignoret , is earum ideam distinctam non retinet Idem de morbis dictum esto , si nomen non habuerint nulla eorum est: notior ergo si novi sint , novo nomine debent insigniri juxta leges a prudentilsancitas. Sic Caelius Aurelianus nomen indidit plurimis morbis, ut Cata si , Η drophobiae , Phagedaenae , Onim no , Caeliacae , Elephantias , citi, Irampaniri. Plinius testis est: sito aevo nomeneolicae indutum fuisse. Zmingerus pompatridalgiae seu n algiae; Baglivus es seriae ; Boerhaavius G ritidi, Enteritidi; Fracastorius S philidi, Scc. impositerunt. Et quoniam novum genus est , etiamsi res definita sit antiqua , cum novae species ipsi

aptantur & ipsiam ad novam methodum accom-modatur , idcirco non solum Astronom, Siderum nomina plurima nova in medium attulere , sed & Anatomici, ut Winsoms , Ruischius nomina nova musculis , membranis , Bolanici plantis ,,

Zoologi piscibus , insectis , avibus sitam cogniatis impositerunt; Geometrae curvaram classeS,& genera plura nominaverunt verbo qua pro portione scientiae paulo felicius excultae & Iatilis Promotae sunt, ea nomina generum & speciermini

distinctiora & meliora multiplicare necetam fuit,

67쪽

PRO LEGO MENA. 6sidem in Arte Medica evenit, ut patebit conferenti genera morborum Caelio Aureliano Sc deinceps

neotericis cognitorum.

IIJ. Nomina morborum generica si epitheto fuerint stipata , specifica evadunt, eatenus enim epithetum nomini generico additur , ut ejus Valor quid distinctum a genere designet, adeoque

speciem determinet et epithetorum vero leges eaedem si1nt ac nominum genericorum , quibus tamen sequentes addantur.

11 . Distinctio morborum in legitimos & Ourros, Meros de falsos ut plantarum in veras ta fatuas, est omnino spuria & fallax ; nam qui definivit recte genus , ipsique nomen indidit, ex hoc ipso exclusit species huic definitioni repugnantes , ergo species illae nomine eodem generico intagniendae non sunt. Pleuritis v. g. definitur morbus febre acuta, dolore pectoris punctorio , tulli ,& dis pnoeae insignitus. Si jam ea dividatur in veram & spuriam seu falsam , idem es: ac si divideretur in eam quae est pleuritis , & eam quae non est aut quae falso pleuritis judicatur, hanc

enim falsam vocant, quod certe absurdum est Antiqui verum vel legitimum morbum eum vocabant , qui juxta suam sententiam fiebat a quodam humore determinato , ut cynanche a sanguine et spurium vero qui partim a sanguine , partim a pituita , ut Angina catarrhalis. Rustici pari errore dividunt v. g. salviam in veram , quae salvia est, & in spuriam, quae salvia non est, sed phlomis vel stachyS. II S. Species plantarum a regione, labiecto , tempestate non debent denominari , quia illae conditiones in ipso aegrotante non sunt conspiacuae , & idem morbus diversis regionibus , subjectis , tempestatibus , &c. est communis.

68쪽

Colica Pictontim infestat in Moravia, Hungaria, rarior est hodie apud Pictones. Lues Gallica seu syphilis infestat Americanos, Italos , Anglos , &c.

Orous νιrgineus , chlorosis etiam scorta &uxoratas mulieres , imo quandoque viros in, festat. Cuctrfianct autumnalis Eadem est ac verna , testi. va, hiemalis. Ridemus veteres Bolanicos qui plantarum genera & species dividebant in monia tanas , pratenseS , arvens es , maritimas, &c. quia eadem species nunc in pratis , nunc in arvis nunc in montibus &c. enascitur , mirum est no- sologos ab eo errore nondum liberatos esse. - 16. Nomina specifice eatentis valent quatenus characterem prae se ferunt quo species cognosca,tur aut ab aliis distinguatur , verum epitheta quae indicant causam aut quid obscurum, dubium , in sensus non incurrens, characterem seu notam non suppeditant, adeoqtie omnia quae ex hypothesi, causa latente, sede ignota deducuntur, sunt fallacia vel minus utilia nomina. Arriana Legitima Galen. quae a bile sincera. Tertiana notha Galen. quae a bile & phlegmate, Scorbutus ab acido , scorbutus ab assalino. Diarrhaea ae Nathica , cephalaea id spathica. Pleuritis essen fialis , Aletiritis fecundaria. Si vero illis nominibus auctor ' intelligat, non causam nec sedem, sed symptomata in descriptione recensenda , quae speciem illam distinguunt , nomen est tolerabile, maxime si breve & tri viale.11 . Epitheta tropis & figuris ornata , comparativa, superlativa aut quovis modo gradum

vi quantitatem designantia, ac demum sesquipe

69쪽

PRO LEGO MENA. 6 3dalia , rejicienda sunt. Nihil pulchrum nisi quod

verum; procul itaque oratorum figmenta; nomina propria sint, non vero allegorica & fucata; vide Wolf. Log. I ' Tarantismus mirandus Gudier. ilvisa mira abdominalis Heurnii.

Nomina relativa nihil docent cum in ipso morbo relatio non potest observari, sed plures

simul comparantur. vlixia DPis , vvlexia gravis. Ophtalmia recens , ophtalmia inνegerata. Amphimerina lepior seu notha Bonet. Amphimerina Ancopalis minuta Ionst.

Nomina sesquipedalia brevioribus sunt postponenda. Potopatridae a Zmingeri locum cedat salaiae Nenteri; Malam h pochondriaco-bster eum Junkeri cedat Hysteriae Baglivi. 118. Nomina specifica quasi in aegrotante rerum periundas ac velut inscriptas notas , easque constantes , & evidentes referre debent. Harumce regularum rationes qui fusius per spectas habere voluerit, adeat excellentissimi D. Linnaei Bolanicorum principis Criticam bot nicam , ad cujus exemplum nomina morbis epitheta tum triνialia addidimus ad species designandas, tum scientifica seu characteristica addenda proponimus iis qui hoc opus, aut simile ulterius

PromoVere Voluerint.

solograe Phil viricae Fundamenta.

iis. Philosophia est scientia possibilium qu tenus esse possunt, Wolfi dij . as. Cognitio phia Iosophica non tu nuda facti notitia subsistit, ut historica , sed ulterius progressa rationem facti

70쪽

6. Moupo RUM CLASSE s.

palam facit; ut intelligatur ejus possibilitas seu cur istius modi quid fieri possit. Nosologia itaque philosophica es: habitus demonstrandi quod asseritur circa principia , causas , & relationes mo horum , Graeci oetiologiam vocAnt. .

iro. Si quorum philosophica nobis est cognitio , ea certiori successu ad casus in vita hiimana obvios applicantur quam ubi eorumdem non nisi his oricam habemus, Wolfi difc. I. ea ad plures casus in vita humana obvios applicantur quam ubi eorumdem non nisi historicam habemus , si ratio ejus quod speciei competit in notione generis contineatur , Wolf. gr. atque ab ea propositionum numerus imminuitur , ut cognitione minus ampla instructus ad plures casus sit paratus , qui ex casu

speciali observato notionem universaliter enun

ciare potest: ( id 3. ac demtim philosophica

cognitio historicam iuvat, mathematicae Viam sternit, & animum voluptate perfundit, & felix qui potuit rerum cognoscere causas. Haud du-hium est itaque quin nos logia philosophica Medicis utilis sit, & historica praestantior, eaque Dogmaticos ab Empiricis distinguit. Empirici enim in mera historica cognitione subsistebant. Verum si ea fuerit erronea & falsis principiis innixa, tunc historicae simplici postponenda videtur , satius enim est: nullam habere aetiologiam , quam fabsam, ex qua scilicet in errores Medicus induce

retur.

111. Instituti nostri ratio non exigit ut hic Physiologiae , Pathologiae , Hygieines , & Therapeuticae tandamenta tradamus , notum est in Medico requiri non solum auxiliorum ut medicamianum , instrumentorum , sed & humanae machinae

potitiam tum historicam , tum philosophicam ,